Stabiliteit en veiligheid in Europa - Oapen

wijzing naar duurzame ontwikkeling. De opname van een sociale clausule iszelfs expliciet venvorpen 15.- Een grotere nadruk op 'fair trade' kan uitmonden in zogenoemde VoluntaryExport Restraints, zoals bijvoorbeeld het geval is bij de 'vrijwillige' beperkingvan de export van Japanse auto's naar de Europese Unie. Het is vanwege dezeen andere praktijken dat in de huidige context - dat wil zeggen onder de bepalingenzoals afgesproken in de Uruguay-ronde - beter van managed multilateralismkan worden gesproken dan van echte vrijhandel.- Voorts kan de nadruk op 'fair trade' en 'managed trade' uitmonden in een versterkingvan de unilaterale benadering van handelsrelaties, waarbij individuelehandelspartners worden gestraft voor hun gedrag in handelsaangelegenhedendat niet geaccepteerd kan worden door - en in feite in strijd is metde belangen van - het importerende land. Het moge duidelijk zijn dat hetvooral landen zijn met een grote binnenmarkt, zoals de Verenigde Staten, ofreeds op een hoger niveau ge'integreerde landengroepen, zoals de EU, die opsuccesvolle wijze kunnen overgaan tot dergelijke unilaterale maatregelen.Hierbij geldt dat maatregelen van BBn land of landengroep tegenmaatregelenvan een ander land kumen uitlokken en aldus een keten van handelspolitiekeconflicten tot gevolg kunnen hebben.- Tenslotte kan regionale economische integratie op termijn een fragrnenterendewerking hebben in de mate dat intern min of meer coherente handelsblokkenovergaan op een meer gecoordineerde handelspolitiek. Een bilateralestrategie, waarbij handelsakkoorden een verlengstuk worden van buitenlandsbeleid en minder bedoeld zijn als bijdrage of verankering van het multilateralevrijhandelsregime, kan aldus een mondiale economische integratie doorkruisen.Overigens hoeft regionalisering niet per definitie een bedreiging tevormen voor of strijdig te zijn met een mulilateraal vrijhandelsregime. Dit isalleen het geval indien economische liberalisering bimen een regio gepaardzou gaan met een reeks van protectionistische maatregelen gericht tegen deprodukten uit andere handelsblokken.De succesvolle afronding van de Uruguay-ronde heeft deze tendenties naarbilateralisme en regionalisme niet weggenomen, maar in elk geval hun speelruimtewe1 beperkt. Of het multilaterale kader bestand zal zijn tegen de evidentaanwezige fragrnenterende krachten, zal mede afhangen van de vraag ofde voorspelde groei van de wereldeconomie een voldoende arbeidsintensiefkarakter zal dragen. Met zekerheid kan immers worden gesteld dat de werkloosheidsproblematiekeen centrale plaats zal blijven innemen in het publiekedebat inzake de voor- en nadelen van internationale liberalisering en macroeconomischederegulering en flexibilisering. In dit verband heeft de OESO inhaar Jobs Study van 1994 een aantal kritische constateringen gedaan aangaandevermeende oorzaken van de aanhoudend hoge werkloosheid 16:- de snelle technologische veranderingen dragen niet in belangrijke mate bijaan de uitstoot van arbeid. Naarmate de technologische vernieuwing snellerverloopt, neemt ook de economische groei toe, en zullen niet alleen de levensstandaardmaar ook de werkgelegenheid stijgen;- importen uit lage-lonenlanden zijn geen oorzaak van hogere werkloosheid enleiden niet tot een neenvaartse druk op de lonen van laaggeschoolde werknemersin de OESO-landen. Slechts 1,5 procent van de goederen en diensten inde OESO-markten komt uit lage-lonenlanden. Het effect hieman op de werkgelegenheiden het loonniveau kan derhalve slechts marginaal zijn;- de efficiency-maatregelen die bedrijven nemen om de internationale concurrentiehet hoofd te bieden en de beweging naar deregulering en flexibiliseringdie hiermee gepaard gaat, vormengeen belangrijke oorzaak van werkloosheid.'I] P. van Dijck en G. Faber (red.). Repan of the Conference Challenges to the New World Trade Organization. Regionalism, labour standardsand environmental standards; Den Haag. Clingendael, 1995, blz. 50 e.v.16] The OECD jobs Study: Facts, Analysis, Strategies; Parijs. OESO. 1994.STABILITEIT EN VEILIGHEID IN EUROPA