Stabiliteit en veiligheid in Europa - Oapen

genoeg is om de EU-partners bijeen te houden. Kan 'verdekt' de facto Duitsleiderschap in een crisis voldoende saamhorigheid creeren nu Amerikaafstand neemt en Moskou geen vrees meer inboezemt?5.4.2 Relaties met Midden- en West-EuropaDuitsland is, als gezegd, voor de Middeneuropese landen de grote mogendheidin Europa, zowel historisch, als politiek, economisch en cultureel. Hoewel zijzich niet door Bonn of Berlijn de wet willen laten voorschrijven, koesteren alleMiddeneuropese regeringen de wens zo intensief mogelijke relaties met Duitslandte onderhouden, naast (en mede ter bevordering van) een band met'Brussel'.Deze situatie kan gemakkelijk leiden tot de scheefgroei waarvoor de Bondsregeringzo beducht is. In de hiervoor aangegeven lijn van multilateralisme inhet algemeen en nadruk op Europese integratie in het bijzonder past geenDuitse grote-mogendhedenpositie in (een deel van) Europa. Immers, dit leidtgemakkelijk tot fragrnentatie binnen de EU die niet alleen politieke spanningenveroorzaakt. Als Duitsland de lusten heeft van 'informeel leiderschap'in Midden-Europa, zullen Bonn's EU-partners nog gretiger proberen de lastenvan steun aan de landen daar af te wentelen op de Duitsers. Dat zal voor deDuitse publieke opinie, toch a1 moe van langdurig betaalmeesterschap',onaanvaardbaar zijn en dus de animo voor 'Europa' in Duitsland verder doenbekoelen. Zo krijgt het probleem van Duitslands 'te grote en te Meine' formaatconcreet gestalte.Ter voorkoming van toenemende instabiliteit in Midden-Europa zet Bonn detoetreding door van de betrokken landen tot de Europese Unie. De consequentiehiervan is we1 dat de EU nog heterogener wordt en aan samenhangen dus nog verder aan handelingsvermogen dreigt te verliezen. In een alleenmaar 'lossere' Europese Unie zou Duitsland ongewild nog meer tot eenzijdigleiderschap worden geroepen. Duitslands macht zou hinderlijk zichtbaar worden.Hier ligt mede een belangrijke reden voor het Duitse initiatief dat isneergelegd in de CDUICSU-voorstellen tot vorming van een 'kerngroep' diehet noodzakelijk leiderschap in de EU op zich zou moeten nemen (zie voor eennadere bespreking van het zgn. SchaiibleLamers-dokument hoofdstuk 8).Door verdieping van de integratie kan een initierende rol van Bonn (straksBerlijn) in Europa worden afgedekt door uit welbegrepen eigenbelang handelendepartnerlanden, Frankrijk voorop (zie voor de specifieke Duits-Franserelatie hierna par. 5.6). Het probleem van Duitslands 'inpassing' in Europawordt zo weliswaar niet opgelost, maar we1 een st& hanteerbaardergemaakt.5.4.3 Relaties met RuslandDuitsland heeft specifieke belangen in Rusland, niet alleen omdat daar meerdan 1 rniljoen 'Volksduitsers' wonen. Een grootschalig conflict tussen Ruslanden andere staten van de Russische federatie of van het GOS zou een vluchtelingenstroomop gang kumen brengen die behalve Midden-Europa ookDuitsland zelf zou kunnen destabiliseren. Dit risico dwingt de regering inBonn tot een intensief contact met Moskou, teneinde een matigende invloeduit te oefenen, voorzover dit mogelijk is. Daarnaast nopen ook veiligheidsbelangenals het tegengaan van nucleaire proliferatie en het zorgvuldig beheervan kerncentrales, alsmede econornische belangen, vooral op het gebied vande energievoorziening, tot het onderhouden van zo goed mogelijke Duits-Russische betrekkingen.De hoop dat in Rusland toch de gematigde krachten de overhand zullen hou-STABILITEIT EN VEILIGHEID IN EUROPA