Havenkrant – Havenbedrijf Rotterdam NV - Grand Prix Customer ...

De haven 24/7Redders brengenbemanning aan walpagina 3Dingen doenMet kortingmee met jarigeSpido pagina 10Werk inde havenKonijnenjagerzorgt voorveiligheidpagina 9HavenkrantDe vliegendevuurwerkbrigadechecktcontainerspagina 12de krant voor alle omwonenden van de rotterdamse haven – nr. 4 jaar 1 – december 2009Drie generaties havenwerkLEESDuizendenRijnmonderskrijgen havenwerkmet de paplepelingegoten. Al eeuwenlang.Neem familie Van den Hoekuit Spijkenisse. Wie bij de‘Van den Hoekjes’ op dekoffie gaat, raakt besmetmet het havenvirus. Zelfs de‘aantrouw’ is verknocht aande havengeur.Pagina 8WINBELEEFeen van de 25 havenpuzzels.Ontrafelde raadselsen onthul de geheimen inhet grote Havenspeurspel.Pagina 6de spannendewereld van smokkelaars.Doe je eigen smokkelpogingin het Belasting en DouaneMuseum.Pagina 10Van vaderop zoon,op dochterVier keer per jaar verschijnt deze uitgave van het Havenbedrijf Rotterdam. De krant laat zien hoe bewoners, bedrijven,gemeenten en het Havenbedrijf samen aan een mooie en veilige haven werken. Zo brengen we de haven dichterbij.Lekker uitde haven:Gebakkentongreepjesmet rucolaHavenkrant kerstreceptPagina 11foto: Erik buis

2De haven 24/7Het zicht Vanuit de Verkeerscentrale in Hoek van Holland‘Ik doe dit werk al 25 jaar, maar het uitzicht heeft me geen dagverveeld’, zegt Paul Wielders, wachtchef bij Vessel Traffic Service.Hij zit voor een beeldscherm dat hem in één oogopslag een overzichtgeeft over het scheepsverkeer. Met achter het scherm het180-gradenpanorama van de Maas, links de Maeslantkering enrechts de open zee. ‘De mooiste momenten? Wanneer veel schepende haven in- en uitvaren. Dat is kicken.’ Dan is het spitsuurvoor de wachtchef en de zes verkeersbegeleiders van het Havenbedrijf.Samen met de collega’s van de loodsdienst begeleidenzij vanuit de verkeerscentrale in Hoek van Holland de schepen,24 uur per dag. ‘Een schipper kan nog steeds niet om een hoekjekijken. Wij zien dingen die de scheepsbemanning onmogelijk kanwaarnemen. Een onmisbaar paar extra ogen.’foto: Marc Blommaerthoe staat het met Maasvlakte 2?Mammoetschat in Maasvlaktezandsituatie juli 2009» Gevonden: mammoetbot methyenasporen én meer» In FutureLand komt een per manenteexpositie van gevonden fossielenHet moet een barre en gevaarlijke hikezijn geweest van een kilometer of 120.Over immense grasvlakten. Te midden vanhyena’s, sabeltandtijgers, mammoeten,reuzenherten en wolhaarneushoorns, omeen paar bewoners te noemen. Met julitemperaturenvan 5 graden Celsius. Dat iswandelen van de Maasvlakte tot Engeland,pak ‘m beet 40.000 jaar geleden.Toch draaiden onze voorouders er hunhand niet voor om, zo’n tocht. Althans, datkun je afleiden uit een bijzondere vondstbij de zandwinning voor de Tweede Maasvlakteop de Noordzee. Het gaat om eenstuk gewei en botten van een oeroud reuzenhert,volgens onderzoekers door mensenbewerkt. Een gevonden mammoetbotdraagt bijtsporen van hyena’s. Niet eerderzagen onderzoekers zulke duide lijke bewijzenvan aanwezigheid van mensen en hyena’sop de plek van de huidige Noordzee.Ook dook het grootste, ooit in Nederlandgevonden mammoetbot op: een linkerdijbeenbotvan 1 meter, 32 centimeter.1,15 mlang was delangste mammoethaarooitgevondenToendraTijdens eenijstijd kon jevan Nederlandnaar Engelandwandelen10.000jaar geledensteeg het wateren werd landweer zee1,32 mlang ishet gevondenmammoetdijbeenbotTienduizenden jaren geleden viel de Noordzeeregelmatig (half)droog tijdens ijstijden. Devorming van gigantische ijsmassa’s ten noordenvan Nederland deed de waterspiegel somswel 120 meter dalen.Om te voorkomen dat vondsten verlorengaan, scande het Havenbedrijf de bodem vanhet zandwingebied vooraf met meetapparatuur,zoals een zogeheten sidescan-sonar.Specialisten zochten zo naar archeologischevondsten in de bovenste bodemlaag. Tijdensde zandwinning struint een kotter de diepergelegen lagen af met een speciaal sleepnet opzoek naar botten. Nog dagelijks komen er fossieleresten boven water via visnetten en zuigkoppenvan baggerschepen. De botten blijvendaarin steken. De baggeraars hebben beloofdde vondsten af te geven voor onderzoek.Het Havenbedrijf geeft de fossielen aan hetNatuurhistorisch Museum Rotterdam. Debijzondere exemplaren zijn volgend jaar ookte zien in FutureLand, het informatiecentrumop de Maasvlakte. Wie straks zelf een fossielopduikelt op Maasvlakte 2, mag dit houden.Wel hoopt het Havenbedrijf dat spoorzoekershun vondst melden bij het NatuurhistorischMuseum voor nader onderzoek.Zie www.geologievannederland.nlen www.nmr.nlsituatie november 2009Het opspuiten van de Tweede Maasvlakte vordert gestaag. Het nieuwe land issinds half november aangesloten op de bestaande Maasvlakte. Een kwart vanal het zand voor Maasvlakte 2 was toen opgespoten.foto: HavenbedrijfBeste Hans,In elke Havenkrant mailen drie streekgenoten een vraag aanHans Smits, algemeen directeur Havenbedrijf. Dit keer is dekwestie: files en bereikbaarheid in het havengebied.Christel Mourik, wethouder Verkeeren Vervoer in Spijkenisse:In 2007 is een convenant gesloten metals doel: een snel besluit over de A4-Zuid(tussen knooppunt Benelux en Klaaswaal).Ook het Havenbedrijf ondertekendedit. Sindsdien is het stil. Hoe belangrijkis de A4-Zuid voor het Havenbedrijf?Hans: Het Havenbedrijf kijkt naarde totale verkeersproblematiek in deregio. De A4-Zuid moet in dat kaderzeker worden aangelegd en wij blijvendat in Den Haag op de agendazetten. Tegelijkertijd is de realisatievan een tunnel tussen A15 en A20(in het gebied Vlaardingen - Hoekvan Holland) cruciaal. De A4-Zuidkomt als vitale verbinding met West-Brabant en Antwerpen pas goed totzijn recht als die nieuwe tunnel er ligt.Ook daar zet het Havenbedrijf zichactief voor in.Raymond Voogt, manager ExpertiseInnovatieCentrum Binnenvaart:Voor de Tweede Maasvlakte moet 45 procentvan het containervervoer naar hetachterland per binnenvaart gaan, luidt deafspraak. Zodoende zijn er minder vrachtwagensnodig. Hoe wil het Havenbedrijfdit stimuleren en met welke innovaties?Hans: Dit percentage hebben wevastgelegd in de vestigingcontracten.Verder zorgen we voor voldoende specialeligplaatsen en terminals voor de binnenvaart.Hier investeren we €60 miljoen in.En we realiseren een Container Transferiumin Alblasserdam. Dit gaat de A15jaarlijks van 200.000 TEU containersontlasten. Vrachtwagens kunnen ercontainers laden en lossen, waarvoor zenu naar de Maasvlakte moeten rijden.Binnenvaart shuttles varen naar de zeeterminals.En een efficiëntere organisatievan de binnenvaart zou ook helpen.‘prioriteitvoor extratunnel tussena15 en a20’foto: vincent mentzelArthur Boerma, wachtchef bij Odfjell:Dagelijks pendel ik tussen ’s-Gravenzande(Westland) en de Botlek, buiten despits door de Beneluxtunnel, anders methet pontje Rozenburg-Maassluis. Snel isanders. Komt er een betere verbindingvan de haven (Maasvlakte/Rozenburg/Botlek) met de noordzijde (Hoek vanHolland/Maassluis) van de Maas?Wanneer kunnen we daar gebruik vanmaken?Hans: Wij zetten ons volledig in om tezorgen dat die extra oeververbinding erzo snel mogelijk komt. VerkeersministerEurlings kondigde onlangs aan dat ervolgend jaar zomer een keuze voor hettracé gemaakt wordt: Blankenburg (westelijkvan de Beneluxtunnel) of Oranje(ter hoogte van de Maeslantkering). Alsdat lukt, verwacht ik dat we voor 2020de nieuwe tunnel in gebruik kunnennemen.

De haven 24/7 3gespot Gorilla150 meter torent hij boven de hoogste walkranenuit: de Rowan Gorilla 7. Winteravondroodin de Botlek. In februari vorig jaar spotte JosPaalvast uit De Lier het booreiland vanaf deHaringbuisweg in Vlaardingen, dé spottersplekvoor zicht op scheepswerf Keppel Verolme. Joskomt graag in de havens. ‘Die bedrijvigheid. Eris altijd wat te zien’, zegt de kinderverpleegkundige.‘Ik fotografeer het liefst grote vaartuigen enwerk-, boor-, en kraaneilanden.’ Zo ook de RowanGorilla 7. Het booreiland was bij scheepswerfKeppel Verolme te gast om zijn 175 meterlange ‘poten’ nóg langer te maken. Het platformkan langs de palen omhoog en omlaag bewegen.nieuwFerryRotterdam krijgt een nieuwe ov-verbindingover het water in het voorjaar 2011. Hetgaat om de StadsFerry tussen Vlaardingenen Krimpen Stormpolder. De RET verwachtdat de ferry in 2015 2,5 miljoen reizigersvervoert. Vooral woon-werkverkeeren scholieren, zegt Wilko Mol van de RET.‘De dienst krijgt vijftien haltes aan weerszijdenvan de oevers, zodat ze als bruggenover de Maas fungeren.’ In het centrum zalde ferry op werkdagen overdag elk kwartiervaren, buiten het centrum om het half uur.’s Avonds en in het weekend respectievelijkelk half uur en elk uur. www.ret.nlHET CIJFER11,9Met dit percentage daaldede goederenoverslag in de Rotterdamsehaven over de eerstenegen maanden van dit jaar tenopzichte van 2008. Als gevolg vande recessie. 283 miljoen ton goederenwerd er overgeslagen. Vanafjuli gaan de aantallen iets omhoogonder invloed van de aantrekkendewereldhandel. Voor actuele cijfers,kijk op 30 december op:www.portofrotterdam.comDe MSC Nikita en Nirint Pride botsten op volle zeeJan redde de bemanningvan de msc nikita» 25 opvarenden, 3 gewonden, woeligezee: allemaal veilig aan wal door Hoekseredders» Stuurloze en zwaar beschadigde Nikitamocht Rotterdamse haven binnenlopen25Opvarenden op een reddingsvloten reddingssloepmet motorpech.Op een woelige Noordzee.Jan van der Sar,stuurman van de JeanineParqui van de reddingsmaatschappij Hoekvan Holland overziet de situatie na de botsingtussen de MSC Nikita en de Nirint Pride. Hetis 30 augustus, twee uur in de nacht, op 40kilometer uit de kust. Een reconstructie.00.50 uur Na de klap. De Nirint Pride wasbeladen op weg van de Moerdijk naar Bilbao(Spanje) en kwam uit oostelijke richting.De Nikita kwam uit noordelijke richting(Antwerpen). De boeg van de Nirint Prideheeft zich ter hoogte van de machinekameraan bakboordzijde in het achtersteven vande Nikita geboord. Het moet niet heel langna de klap zijn als de bemanning van containerschipMSC Nikita zeewater de machinekamerin hoort stromen.01.40 uur Dobberen. De 25 opvarendenvan de Nikita willen een uur na de botsingnog maar één ding: van boord. De bemanningvan de Nikita zet het reddingsvlot ende reddingssloep uit en stapt inclusief de kapiteinover. Dan slaat opnieuw het noodlottoe: de sloep kampt met motorpech. De trosis in de aandrijving van de sloep gedraaid.Vlakbij vaart het containerschip Ever Respect.Het zet zijn ‘man-over-boord-boot’ uit.02.00 uur: Brand. Voor de bemanning vande Nirint Pride breken dan spannende urenaan. Als gevolg van de botsing vat ladingop de boeg vlam. Terwijl de bemanning debrand blust, haalt reddingsschip Kitty RoosmaleNepveu van de reddingsmaatschappij(KNRM) Scheveningen twee gewonden vanhet schip.02.00 uur: Verlaten ship. Ondertussendobbert de water makende Nikita stuurloosop een verlaten zee. Het toeval wil dat deRT Spirit, de sleepboot van Kotug op 18kilometer van de botsing vaart. Die zet koersnaar de plek des onheils en de bemanningklimt aan boord van de Nikita. Ze weten watze te doen staat: onmiddellijk het water metschotten tegenhouden. Dat lukt.02.15 uur: Redding. Redding voor de 25bemanningsleden van de Nikita komt naeen half uur dobberen op woelige zee. DeJeanine Parqui van de reddingsmaatschappij(KNRM) uit Hoek van Holland weetde zeelieden anderhalf uur later aan wal tebrengen in de Berghaven in ‘de Hoek’. ‘Ditwas zo’n klassieke redding waarvoor je bij dereddingsmaatschappij gaat’, zegt stuurmanJan van der Sar. Het andere reddingsschipuit Scheveningen neemt de stuurloze sloepvan de Nikita op sleep.05.00 uur: Ademhalingsproblemen. Debemanning van de Nirint Pride krijgt debrand op de boeg onder controle met hulpvan de sleepbootbemanning van de RTSpirit. De kapitein van de Nirint Pridewil op eigen kracht koers zetten naar devertrekhaven Moerdijk. Plotseling meldthij ernstige ademhalingsproblemen bijzijn hoofdwerktuigkundige. De KNRM uitScheveningen, inmiddels teruggekomen vanhet gewondenvervoer, brengt het gewondebemanningslid direct naar wal.Waarom laat de haven ernstigbeschadigde schepen toe? JaapLems, havenmeester: ‘Alseen schip niet zinkt op volle zeevanwege averij, met al die wind enhoge golven, dan doet hij dat ookniet in de haven.’Oud-onderhavenmeester Cees deKeijzer maakte één keer mee dateen beschadigd schip geweigerdwerd door de haven van Rotterdam.Dat was de Poolse StanislavDubois, op weg naar Indonesiëmet een grote hoeveelheid gevaarlijkestoffen, waaronder 9.000vaten carbid. Dat was in april 1981.Bergingsmaatschappij Smit wildehet schip op een strandje aan deMaasvlakte parkeren.Maar carbid, water en zuurstof vormensamen een zeer explosiefgas: acetyleen. De Keijzer: ‘Alshet schip was ontploft, had halfNederland met een toupetjegelopen. 9000 explosieve vaten!’De Stanislav Dubois is afgezonkenin de Duivelstrog, ten noordenvan de Doggersbank. Daar ligt hetschip nog steeds.’Het Havenbedrijf Rotterdam geeftbeschadigde schepen niet zomaartoestemming om de haven binnente komen. Stel dat zo’n schip zinkt’s Avonds, maandag 31 augustus. DeKustwacht, Inspectie voor Inspectie Verkeeren Waterstaat, Rijkswaterstaat Noordzeeen het Havenbedrijf Rotterdam geven, naoverleg, toestemming aan de Nikita ombinnen te lopen in de haven. Daar komt hetschip op dinsdag 1 september rond het middaguuraan. Het schip heeft drie containersverloren. Een lege die bleef drijven is teruggevonden.‘Boem! Half Nederland met een toupetje’in de Maasmond. Dan blokkeerthet al het scheepverkeer van ennaar de Noordzee. De berging vaneen gigantische carrier zou wekenduren. De Keijzer: ‘Wat als al dieruwe en andere olie, erts en kolende haven niet meer binnen kunnenkomen?’ De schade zou in dehonderden miljoenen lopen.Schepen met averij die toch dehaven binnen willen lopen, krijgendaarbij voorwaarden en moeteneen draaiboek hebben met daarinde risico’s omschreven. Als dit isgoedgekeurd, is Rotterdam eenport of refuge – een toevluchtshaven- voor de scheepvaart.foto: fmax/NOUT STEENKAMP

4 Verhalen van overzeeSamen biddenis genoegEchte gesprekken komen in de hut op gang. Overzelfmoord, porno en eenzaamheid. Dagelijks bezoektRuud Kuijer (54) met een rugtas vol geestelijke lectuurscheepslui aan boord van de zeeschepen in deRotterdamse haven. Op stap met de havenvader.foto’s: Allard de witteLaatst kreeg Ruud om half 5 ’s ochtends eensms’je. Was het de officier van een kolenschip,toen nog op zee, maar bijna in dehaven. De dag ervoor had hij contact metde man gehad. En een afspraak gemaaktom samen de Bijbel te lezen. ‘Don’t forgetour meeting’, las Ruud met slaperige ogen. Hij wasmeteen wakker.De honger naar geestelijk contact is opvallend, zegtRuud Kuijer, al negen jaar pastor in de haven vanRotterdam. Hij weet wel hoe dat komt. De meestescheepswerkers zitten maanden achtereen op zee,soms een jaar. Alleen, tussen verschillende nationaliteiten,ver weg van familie. ‘Dan ben je blij als je metiemand een vertrouwelijk gesprek kunt voeren. Samenbidden is genoeg.’In de kleine kantine op de Geest Trader, een kustvaarderdie pendelt tussen Engeland en Nederland, stalt hij zijnwaar uit. Boekjes, traktaten, bandjes, dvd’s. De KaapverdiaanNatalino Naves (25) luistert zwijgend naar Kuijersverhaal. Over de dood van Jezus, en zijn opstanding.Het is de vierde keer dat Natalino tijdens de kerstdagenniet thuis is. Het zeemansbestaan is hard, vindt hij.Avonturiers zijn op een paar handen te tellen. De meestemannen zitten op zee omdat ze geen ander werk kunnenvinden. Natalino verlangt naar huis, naar zijn zevenjarigezoontje Giovanni. Pas eind februari ziet hij hem weer.100In zoveel talenverspreidtKuijer zijnlectuur voor dezeeliedenFulltimeKuijer is deenige fulltimeevangelist inde haven, exclusiefJehova’sGetuigenKerkenIn de haven zijnverschillendezeemanskerken.Demooiste iswaarschijnlijkde NoorseZeemanskerkaan deWestzeedijkKuijer knikt, hij kent de emotie. Zeelui zijn geen asocialetypes, met armen vol blote-vrouwenplaatjes enlevend op schuine moppen. Het zijn hardwerkendefamiliemannen, de meesten serieus en op zoek naarzingeving. Kuijer heeft hart voor hen.Eenzame kerstdagenMet de kerstdagen in zicht verdubbelt de eenzaamheid.Om ‘zijn jongens’ een thuisgevoel te geven,heeft Kuijer wel eens een kerstmaaltijd geserveerd.Ieder jaar organiseert hij een kerstactie en deeltvijfhonderd pakketten uit. Een tijd geleden ontmoettehij een Filippijnse matroos. Zijn dochter hadeen hersentumor. Bij de operatie waren zenuwengeraakt, ze werd blind wakker. Toch moest de manweer aan boord. Kuijer: ‘Dan kan ik wel aankomenmet woorden als ‘de Heer geneest’, maar zo simpel ishet natuurlijk niet. Ik sloeg een arm om z’n schoudersen heb beloofd een collega in Manilla te vragen om hetziekenhuis te bezoeken. Die dankbaarheid, dat vergeetje niet meer.’Dagelijks arriveren er gemiddeld honderd schepen inde haven. Via internet kiest Kuijer er een aantal uit enschrijft zich in als bezoeker, om zich de volgende dagaan boord te melden. Nog nooit is hij geweigerd, ookniet op schepen met bemanning uit voornamelijk moslimgebieden.Vrienden van de ZeeluiRuud Kuijer is aangesloten bij stichting Vrienden van deZeelui, onderdeel van Seamen’s Christian Friend Society,een internationale zendingsorganisatie. Het streven: inalle wereldhavens een zendeling aan het werk. Kuijerwerkt fulltime in de haven van Rotterdam. Hij leeft vangiften. www.vriendenvanzeelui.nlSoms drinkt hij koffie, praat wat, eet mee en vertrekt.Andere momenten ontrafelen zich diepgaande gesprekken.Met veel zeelieden heeft Kuijer in de afgelopen jaren‘fijne vriendschappen’ opgebouwd. Nooit verlaat hijeen schip zonder iets achter te laten. ‘Ik zaai, God gaatover de oogst.’ Dat merkt hij als hij thuiskomt. Veel zeemannenschrijven hem maanden later om te bedankenvoor de schriftelijke Bijbelstudie of ander materialen.Door het werk komen er iedere maand nieuwe christenenbij. Kuijer: ‘De zee kent drijvende kerkjes.’

De haven 24/75De elektronische neus ruikt alles» Vroeger stonk het behoorlijk in deregio Rijnmond» Tegenwoordig daalt het aantalstankklachten elk jaar, zegt milieudienstDCMR» Binnenkort krijgt de meldkamer hulpvan de elektronische neus die nogscherper ruikt dan de bewonersBij noordenwind was het raak.Dan rook Aad de Vries uitBrielle de geur van stookolie.Naar de bron hoefde hij niet tezoeken: dat is het bedrijf Vopak in Europoort.Bij de op- en overslag van olie verlaatde geur de tanks. Bij bepaalde windrichtingenverspreidt die zich richtingbewoonde wereld. Vopak is zich bewustvan de overlast en probeert deze te voorkomen,weet Aad de Vries. ‘Ze pompende olie bijvoorbeeld in een lager tempoin de tanks.’ Is de geur daarmee mindergeworden? ‘Dat is moeilijk vast te stellen.In elk geval lijkt de intensiteit minder.’Dankzij de melding van Aad de Vrieskan de milieudienst van Rijnmond inactie komen. Deze ziet streng toe opgeuroverlast en deelt zo nodig boetes uit.Al jaren daalt het aantal stankklachten.Op dit moment komen er bij DCMR nogwekelijks ongeveer negentig binnen, vertelthet hoofd van de meldkamer RenéKuijper. ‘Kleine bedrijven, maar zekerook de grote industrie namen het afgelopenjaar maatregelen om de uitstoot teverminderen.’Een klager die belt met de DCMR moetde geur beschrijven. Dat is lastiger danje denkt, zegt geurdeskundige BiancaMilan van DCMR. ‘Bij het ruiken vaneen geur leggen je hersenen eerder eenverbinding met emoties dan met woorden.Bellers zeggen bijvoorbeeld dat degeur doet denken aan het huis van hunoma. Daar kunnen we niet veel mee.Gelukkig vragen onze meldkamermedewerkersgoed door.’ZaklampOm de geuroverlast snel aan te pakken,is de dienst afhankelijk van melders alsAad de Vries. René Kuijper: ‘Mensenkunnen dag en nacht over stank bellenen mailen. Hoe meer meldingen, hoebeter we ze kunnen onderzoeken.’ Alleklachten komen op een plattegrond. Bijgenoeg bellers ontstaat zo een ‘stankbaan’.In combinatie met gegevens over dewindrichting en -sterkte kan de uitrukwagende bron traceren.Sinds kort heeft de milieudienst eennieuw hulpmiddel: de elektronische neusof e-nose. Hij lijkt op een uit de kluitengewassen zaklamp en meet veranderingenin de luchtsamenstelling. Bianca Milandeed vorig jaar een proef met tien vandeze slimme meetapparaten. Ze ziet veelmogelijkheden. ‘Nog vóór bewoners gaanbellen, kunnen we met bedrijven maatregelennemen.’ De komende twee jaar doetDCMR vervolgonderzoek. Ook de VeiligheidsregioRotterdam en het Havenbedrijfzijn enthousiast over het apparaat. Milan:‘De neus meet elke verandering in de luchten is ook bruikbaar bij rampen met gevaarlijkestoffen.’foto: DCMR2200Minder stankmeldingenkwamen in 2008binnen dan hetgemiddelde overde afgelopen10 jaar20Is het gemiddeldaantalvoorvallen perjaar waarbij veelburgers klagen5Codes onderscheidtDCMRom bedrijven tewaarschuwenvoor weersomstandighedenwaarbij lucht kanblijven ‘hangen’010-4733333Belt u om zelfstankoverlastte melden bij deDCMRWeg met oliegeur enlocomotievenluchtEen ‘locomotievenlucht’, zo omschrevenomwonenden de geur van Aluchemiein de Botlek. Het bedrijf maakt ‘koolstofanodes’,die worden gebruikt voorde productie van aluminium. Ondanksgebruik van reinigingsinstallaties noteerdede DCMR vorig jaar 31 klachten.Maar een nieuwe rookgasreiniginginstallatieop drie bakovens zorgde dathet aantal klachten met tweederdeafnam, vertelt Yvonne Schults vanAluchemie. ‘Volgend jaar krijgen weeen nóg nieuwer exemplaar en ruikenomwonenden nagenoeg niets meer.’Ook Vopak investeerde dit jaar inmaatregelen om stank van zijn olieterminalin Europoort te voorkomen.‘We willen geen overlast veroorzaken’,zegt directeur Boudewijn Siemons. Deomgeving klaagde in 2008 101 keerover een olie- of benzinelucht. Hetbedrijf werkt sinds kort met geurvoorspellingsmodellenen elektronischeneuzen. ‘Afhankelijk van weersomstandighedenen type olie passen wede los- en laadsnelheden aan. Zodateventuele stank niet over bewoondgebied komt.’ Lege schepen die komenladen, worden vooraf gecontroleerd.‘Ook de geur van een vorige ladingkan namelijk overlast veroorzaken.Afgelopen jaar stuurdenwe twee keer eenschip weg om buitengaatste luchten.En bijonze stookolietanks staan containersdie olielucht opnemen. Daardoor ruik jeze niet meer.’‘APK’ en ‘grote beurt’ voor ThialfDe Thialf: getooid met twee imposantekranen en een ‘hotel de luxe’ voor 700man. Dag en nacht in touw om olieengasinstallaties op en af te tuigen.Nu te zien in het Calandkanaal.Hij vaart van de Noordzee tot de Golf van Mexico. Nu heeft de 26-jarige kolosheel even rust. Voor zijn verplichte vijfjaarlijkse ‘APK’ en een ‘grote beurt’. Wehebben het over de Thialf. ’s Werelds grootste kraanvaartuig van het Nederlandsebedrijf Heerema. Tot begin 2010 te zien in de ‘afmeerbak’ aan de noordoevervan het Calandkanaal, vanaf de Noordzeeweg op de Landtong Rozenburg(Havennummer 5330). De opknapbeurt van de Thialf geeft aan een karrenvrachtbedrijven werk: van duikers tot werktuigbouwkundigen, van waterzuiveringsinstallateurstot schilders. Meer weten over de Thialf en zijn broertjes?http://hmc.heerema.comDe kranen zijn 26 jaar oud en hun rails en wielen krijgen voor heteerst in hun leven een onderhoudsbeurt. Monteurs maken dewielen schoon, vervangen de naven (1), slijpen de loopvlakken,monteren de wielen (2) en vernieuwen de rails (3). Het gaat om1126 wielen per kraan, 2252 in totaal.‘Het hotel’ (4) op het vaartuig krijgt een onderhoudsbeurt.Het biedt plaats aan max. 736 mensen.Gemiddeld zijn er op zee zo’n 300-400 aan boord.De accommodatie telt acht verdiepingen mettweepersoonshutten aan boord, een bioscoop, eenzwembad en een vriesruimte zo groot als een leuke‘tweeondereenkap’ woning.Vervangen van thrustersDe Thialf heeft zes zogeheten thrusters onder het vaartuig. Twee van deze schroeven worden vervangen.Dit gebeurt in een duikklok die duikers onder het vaartuig bevestigen (a,b). Dan wordt het wateruit de duikklok gepompt (c). Monteurs kunnen de thruster nu in de duikklok demonteren (d).

6Het GroHavensp…een ware hersenkr akerDe haven van Rotterdam herbergt tallozeraadsels. Speel het grote speurspel, ontsluierde geheimen en maak kans op mooie prijzen.VRAAG 1Het Rotterdamse havengebied leentzich uitstekend voor avontuurlijkefiets- en wandeltochten. Het Havenbedrijfheeft diverse routes uitgezet.Je kunt ze downloaden vanaf www.portofrotterdam.nl. Zo voert hetboekje ‘Pierewaaien in de stadshavens’de wandelaar onder andere langshet ‘baken van Katendrecht’, eenverlichte kubus bovenop een graanverwerkingsfabriek.Hoe heet hetproductiebedrijf dat hier isgevestigd?VRAAG 2De haven van Rotterdam kent eentraditie van het vernoemen vanhavens naar leden van het KoninklijkHuis. In de jaren vijftig werden in hetEemhavengebied havens vernoemdnaar de prinsessen Beatrix, Margrieten Christina. Later kregen tweehavens de namen van de eerste kinderenvan Beatrix: Willem-Alexander enJohan Friso. Dit jaar werden driehavens op het terrein vanMaasvlakte 2 vernoemd naar dochtersvan Willem Alexander en Maxima.Naar welk dochtertje is demeest zuidelijke van dezehavens vernoemd?VRAAG 3Het Havenbedrijf Rotterdam streeftnaar een schone haven. Bijvoorbeelddoor de bouw van windmolens, vooralop de Maasvlakte: het waait er vaak ener wonen geen mensen. Dit jaar sprakhet Havenbedrijf met de overheid af omin 2020 de capaciteit van windmolenste verhogen van 150 naar 300 megawatt,genoeg om 250.000 huishoudenseen jaar lang van energie te voorzien.Een andere maatregel is de aanleg vanelektriciteitsaansluitingen voor schepen.Zo staan er nu elektriciteitskastjesoveral op het Noordereiland. Binnenvaartschepenmogen hier binnenkortniet meer hun vervuilende en lawaaiigegeneratoren te gebruiken. Hoe noemenwe deze energievoorziening?VRAAG 434.000 zeeschepen bezochten in 2008 de Rotterdamse haven, plus 133.000binnenvaartschepen. Zo’n 450 schepen per dag, een drukte van belang.Daarom ziet het Havenbedrijf scherp toe op de veiligheid met strenge regelsvoor het scheepvaartverkeer. Dit doet het Havenbedrijf vanuit het havencoördinatiecentrumaan de Wilhelminakade, drie bemande posten, een radarcontrolesysteemen tien geelblauwe patrouillevaartuigen (RPA’s). Die schietenook te hulp als het toch misgaat. Tijdens een van de 126 ongevallen inde haven in 2008 bijvoorbeeld. Meestal kleine incidenten, maar niet altijd.Zoals in de nacht van 29 op 30 augustus toen 41 kilometer uit de kust vanHoek van Holland de containerschepen Nirint Pride en MSC Nikita op elkaarbotsten. De Nirint Pride kon op eigen kracht de haven bereiken, maarde MSC Nikita moest worden gesleept. Welk Rotterdams bedrijfleverde de sleepboten? (zie ook pagina 3 in deze krant)VRAAG 5Op 5 januari 1942 werd het stoomschip CorneliaMaersk getroffen door twee bommen van Britsevliegtuigen. Nadat de bemanning in reddingssloepenwas gesprongen, zonk het schip in het huidigeMaasvlakte 2-gebied. Kunstenaar Marcel van Eedenmaakt er een beeldverhaal van. Bijzonder: elke dageen nieuwe tekening op www.marcelvaneeden.nl. Indit verzonnen verhaal komt ene Sollman voor, directeurvan het ‘donkerste museum ter wereld’. Sollmanis gefascineerd door brieven en tekeningen van eneGrunewald. Hij komt erachter dat er meer van dezebrieven zijn, te koop aangeboden in een baai.Welke baai?

8 Werk in de havenDe HavenfamilieWie over de vloer komt bij de familie Van den Hoek uit Spijkenisse, raakt besmet met het havenvirus. Zelfs de ‘aantrouw’ is ergaan werken en raakte verknocht aan de havengeur. ‘Ik kan me geen familiefeestje herinneren waar het níet over de haven ging.’Ed van den Hoek (46):‘Ik heb eerst gevaren, op de Antillen enSuriname. We lagen in de haven van Paramaribotoen legerleider Bouterse zijn militairecoup pleegde in 1980. Kwamen ze aanboord met een briefje wat ze allemaal voorvlees wilde hebben…Vanwege mijn verkering wilde ik lieveraan wal. Ik werk nu 26 jaar als sjorder* enpraktijkopleider* bij Matrans Marine Services*;daarnaast leer ik nieuwelingen veilig werken.Het is zwaar, dus je moet zuinig zijnop je lichaam. Vorig jaar werd ik praktijkopleidervan het jaar – dat is nog op RTLTransport geweest. De jury vond dat ikgoed met mensen omga. Ach, ik behandeleen ander gewoon zoals ik zelf behandeldwil worden.’Ed over zijn vader, Paul vanden Hoek (74):‘Hij werkte keihard voor ons, kwam ’snachts thuis na diensten van zestien uur.Toen had je nog geen arbo, ze gingen doortot de boot leeg was. Na vijftien jaar alssjorder* is hij schilder geworden, dat verdiendetoen meer. Maar eigenlijk heeft hijspijt, als hij opnieuw kon beginnen, kooshij zo weer de haven. Door de ziekte MSis hij nu bijna volledig verlamd, maar hijkan met zijn kin z’n computer bedienen enhavenfoto’s bekijken. En ik neem hem nogwel eens mee.’Paul voegt toe: ‘Vroeger in de ertsoverslagzaten wel eens ratten in het ruim. Die bekogeldenwe met erts om ze op afstand tehouden. Eentje kwam als een speer naarboven, mijn mouw in… Je wilt niet wetenwat voor kapriolen ik uithaalde, ik leek weleen acrobaat uit het circus.’Nanda van den Hoek (22),oudste dochter van Ed:‘Door mijn vader wist ik dat de ECT* mensennodig had. Nu ben ik naast mijn studiemodeontwerp radio-walvrouw*. Wel spannend,in zo’n mannenwereldje. Er wordtonwijs veel met je geflirt, daar moet jetegen kunnen. Maar collega’s van mijnvader kwamen al bij ons thuis, dus ik wistwel wat voor vlees ik in de kuip had. En denuchterheid van de mensen is mooi, hetvoelt soms als een bevrijding uit het “neppe”,gespeelde van het modewereldje.’CharinaEdMarvin de Monte (22),vriend van Nanda:‘Ik studeer modefotografie en werk parttimein de haven. Eerst als sjorder*, nu alsradio-walman* bij de ECT*. Laden en lossen iszwaar en gevaarlijk werk, maar je leert opelkaar te vertrouwen en de sfeer is gebroederlijk.Als aan het eind van de nachtdienstde zon opkomt en je daar staat met je maten,een beetje bij te komen en na te pratenterwijl je de vieze maar vertrouwde havengeurruikt: dat zijn mooie momenten.’MarvinDennisJolienCharina van den Hoek (19),jongste dochter van Ed:‘Mijn hele leven hoor ik al over niets andersdan de haven. En toen ik zag wat mijnzus verdiende als radio-walvrouw*, 140 euroin een vrijdagnachtdienst, wilde ik dat ook.Ik ben meteen na mijn achttiende verjaardagbegonnen. Als je op de DDN-terminal*werkt, zie je die gigantische containerschepenvan Maersk binnenkomen, eenmooi gezicht. Ik heb op de MSC Panamagestaan, een van de grootste schepen terwereld. Dat was wel bijzonder.’Jolien van Stokkem (29),schoonzus van Ed:‘Toen ik als kind de Maasvlakte zag, wist ikal dat ik later iets met de haven wilde. Alsprojectleider Havens en Vaarwegen bij ingenieursbureauArcadis reken ik kades ensteigers door en inspecteer ik zo’n drie keerper week havenconstructies. Laatst zatik bij een van de terminals op een bootje.Toen zag ik mijn man Dennis aan walstaan, dan kun je even zwaaien. Nee, wehebben elkaar niet in de haven ontmoet.Gewoon op vakantie.’PaulDennis van Stokkem (32),man van Jolien:‘Ik begon als vakantiewerker via mijn zwagerEd, dat werd al snel vast. Sinds tweejaar ben ik voorman bij Matrans MarineServices en maak ik de planning voor tachtigman. Mooi werk hoor: een vrij leven,geen baas om je heen. Als die boot maar optijd weggaat, verder is alles flexibel. Danblijf je zelf soms ook wat langer als het nodigis, het is meer dan alleen werk. Met Edheb ik het zo vaak over de haven dat hetvoor anderen bijna vervelend wordt.’Woordenboekje*DDN-Terminal: devoor malige Delta/Sea-Landterminal op de Maasvlakte,nu genaamd Delta DedicatedNorth. Eerste terminal terwereld die volledig geautomatiseerdwerd.ECT (Europe ContainerTerminals): het grootste overslagbedrijfvoor containers inEuropa met drie terminals inde haven van Rotterdam.Matrans Marine Services:het grootste sjorbedrijfvan de Rotterdamse haven.praktijkopleider: begeleidtde opleiding van collega’sof leerlingen op het werk.Sjorder: zet de ladingaan boord van zeeschepenvast met spanschroevenen stangen, kettingenen banden (‘sjorringen’).NandaRadiodekman/-vrouw:staat op een schip bij decontainers en vertelt demachinist in de kraan waar hijde containers moet pakken ofneerzetten.Radiowalman/-vrouw:zit op de kraan of staat aanwal en vertelt de machinistin de kraan waar hij decontainers moet pakken ofneerzetten.Wat moetje doen alsje een baanwilt als…Sjorder (zoals Paul en Ed):interne opleiding bij sjorbedrijfMatrans (enkele weken), pluseen jaar naar schoolRadiowal- of dekmanof -vrouw (zoals Nanda,Marvin en Charina): eerst eentoelatingstest, dan twee wekeninterne opleiding bij ECTTeamleider (zoals Dennis):begin als sjorder en groei doorvia interne cursussenProjectleider constructies(zoals Jolien): vijf jaarmet je neus in de boeken bij deopleiding Civiele Techniek aande TU Delft, richting WaterbouwEr zijn nog honderden anderemaritieme beroepen. De opleidingdaarvoor krijg je ondermeer bij het Scheepvaart- enTransportcollege (STC) of op deRDM Campus in de gebouwenvan de vroegere RotterdamseDroogdok Maatschappij opHeijplaat, midden in de haven.Dertien spannende beroepenwaarvoor je dáár jediploma’s haalt:1. binnenvaartschipper(MBO)2. chauffeur (VMBO)3. havenmeesterHavenbedrijf (HBO)4. ingenieur offshorebedrijf(HBO)5. lasser/monteur op een werf(MBO)6. loods (HBO)7. maritiem officier (MBO ofHBO)8. matroos (VMBO)9. rederijmanager(HBO)10. schade-expertschepen (HBO)11. scheepsbouwer(MBO of HBO)12. stuurman (MBO)13. zeevaartschipper(MBO of HBO)En voor veel meerinfo over beroepenen opleidingen kijkop www.STC-r.nl enwww.rdmcampus.nl/onderwijsfoto: Erik buis

Werk in de haven9Kiekje Wat gebeurt hier?Uw fotobijschriftfoto: GemeentearchiefWelke brug zien we hierdie – tip! – in 1958 werdvervangen? En tot welkestadshaven gaf hij toegang?Mail uw fotobijschriftnaar de redactie.Onder de inzenders verlotenwe een havenparaplu,compleet met opdruk vande havenkaart.Mail naar:havenkrant@portofrotterdam.comOplossing vorige HavenkrantDeze was pittig. Ondanks dat defoto in het Havenmuseum hangt,waren er geen goede inzendingen. Wezien hier de semafoor van Hoek vanHolland. Dat is een seinpost die metvlagsignalen berichten doorgeeft aande scheepvaart. De foto is uit 1916.Pas in 1920 kwam er een fatsoenlijkwachtlokaal voor het personeel.HavenbanenHet Havenbedrijf is actief voor heel de haven. Dit levert spannende banenop. Kijk op www.portofrotterdam.com/vacatures. Wij zoeken nog:OntwerperHeb jij een MBO-opleiding civiele technieken ben je geïnteresseerd in hoe havenszijn ontworpen? Misschien maak jij danstraks grafische vertalingen van projectenin de Rotterdamse haven. De havenontwerperadviseert ook projectleiders overinfrastructuur, ruimtegebruik en verkeer.Je beheerst Autocad en het is handig als jeoverweg kunt met SketchUp en 3D. Salaris:maximaal € 3.515 bruto per maand.LeveranciersmanagerJe hebt minimaal een HBO-opleiding enervaring opgedaan met contract- en/of leveranciersmanagement? Je bentcommunicatief sterk en weet alles vanbudgettering en financiering?Dan ben jij kandidaat om straks onze uitbestedeICT-dienstverlening te bewaken.Salaris: maximaal € 5.245 bruto per maand.Cees houdt de havenveilig… door te jagenHoezo bij de konijnen af?Eén konijn is goed voorhonderd nakomelingen inéén jaar tijd. JagermeesterCees Noorlander houdt dekonijnenpopulatie van dehaven beheersbaar.In de haven lopen meer konijnenrond dan arbeiders. De strokenen tankparken zijn ware paradijzenvoor de knuffelbeesten. ‘Ditzorgt voor overlast’, weet Cees. ‘Debeestjes ondergraven dijken en tanks.Spoorwegen kunnen zo verzakken.’ HetHavenbedrijf is verantwoordelijk voorzo doen we dat nu In weer en wind het ijs brekenAnno 1930 Havendienst IV:de stoker op het ijsDe Maas, van oever tot oever bedekt met kruiend ijs. DeHavendienst IV baant er zich een weg doorheen. Ondertussenspuwt hij zwarte rook uit de schoorsteen. Om voldoendepower te hebben om het ijs te breken, verstooktehet schip heel wat brandstof. Het schip en zijn soortgenotenzijn voorgangers van de geelblauwe patrouillebotenvan het Havenbedrijf (RPA’s). De Havendienst IV isalweer ter ziele: hij werd in 1964 gesloopt in HendrikIdo Ambacht. Na een lange dienst van 56 jaar.Ben LamersAnno 2008 Hoog van voren,achter zwaar: de RPA 22Voor de oorlog kon je over de Maas lopen, nu komtijsvorming zelden voor in de haven. De winters zijnminder streng en eb en vloed gunnen het brakke waterte weinig rust voor ijsvorming. Na een ijsvrije periodevan tien jaar roerde koning winter zich vorig jaar weer.Met ijs in de buitendijkse havenbekkens tot gevolg. HetHavenbedrijf haalde de RPA 22 van stal om het ijs tebreken. Dit schip uit 1960 is geschikt als ijsbreker. Hetbeschikt over een scherp aflopend ‘ijsbreeksteven’, extraspanten (oftewel ‘ribben’) in het voorschip en achterinballasttanks waardoor de voorsteven omhoog komt.‘Hierdoor schiet het schip als het ware over het ijs. Hetgewicht doet de rest’, aldus matroos Floor van Kleeff. ‘Deschroef komt dieper onder water, zodat ijsschotsen hemminder snel beschadigen.’de openbare ruimten van de haven enschakelt Cees in. De jagermeester trekter twee tot driemaal per week op uitom de konijnen te bejagen. Vanwegede overlast mag hij dit ook buiten hetjachtseizoen.Cees krijgt hulp van jachthonden endoor hem getrainde fretten. Sinds kortzet de jagermeester ook Kaninchenteckelsin. Deze hondjes zijn drie kilo zwaaren dertig centimeter lang. De teckelsjagen de langoren uit hun holen. Nietsis Cees te veel om zich naar behorenvan zijn taak te kwijten. Behalve dandierenleed. ‘Ik ben een jager, maar ookeen echte dierenliefhebber. Mijn hangoorkonijntjes,kippen en honden komenniks te kort.’De jagermeester trekt er 2 tot 3 maal per week op uit met fret en jachthond om de konijnen te bejagen.Matroos Floor van Kleeff‘Dit schip schietover het ijs’Foto: Ben Wind Foto: david rozing

10 Uit & Thuis met kerst in de havenAgendaDe Havenkrant selecteertbijzondere uitstapjes in hethavengebied. Film, muziek,exposities, noem maar op.Zolang het maar een maritiembijsmaakje heeft.KijkenTot en met 17 decemberVoorproefje WorldExpoShanghai en Rotterdam zijnzuster(haven)steden. Vanwege dezeband krijgen Rotterdammers alvast eenvoorproefje van de World Expo, in 2010in Shanghai. In de centrale bibliotheekRotterdam kun je een glimp opvangenvan het Rotterdamse en Nederlandsepaviljoen voor de Wereldtentoonstelling.www.biblioheek.rotterdam.nlDoenPermanentDe SmokkeltripSmokkelwaar verborgen in boekErvaar de spannende wereld van smokkelaarsen douaniers in het Belastingen Douane Museum aan de Parklaan inRotterdam. In een doolhof van containersbeleef je een echte smokkelpoging!Als afsluiter van deze ‘trip’ wacht je eengeheimzinnige verrassing.www.belasting-douanemus.nlKijkenTot eind 2012Onder één vlagFoto: theo van peltVerdiep je in de ontstaansgeschiedenisvan Nedlloyd terwijl de kids (4-10jaar) de haven ontdekken met professorPlons. Na maanden van geheimoverleg zetten op 22 oktober 1969 vierrederijen hun handtekening onder eenfusiecontract: het begin van Nedlloyd.‘Onder één vlag’ vertelt het verhaal vandit wereldbedrijf tegen de achtergrondvan de roerige jaren zestig en zeventig.www.maritiemmuseum.nlDoenElke woens- enzaterdagmiddagZeemansfeestjeJe verjaardag vieren als zeeman. Dat kanin het Havenmuseum in de Leuvehaven.Na een pannenkoekenmaaltijd leer jeeen zeemanslied, volg je een spoedcursustrosgooien en schilder je je eigen vlag.Daarna per watertaxi op schattenspeurtochten je logboek tekenen. Voor kinderenvan 7 tot en met 11 jaar, maximaaltien per feestje, elke woensdag- en zaterdagmiddag.www.havenmuseum.nlLuisteren10 en 31 januari 2010Het lied van de zeeDe Rotterdamse zanger en componistPeter Goedhart heeft iets met de zee.In de Maasfoyer van het nieuwe Luxorbrengt hij de ‘Ode van de zee’ van dePortugese dichter Fernando Pessoa. Indit ultieme maritieme loflied bezingtPessoa alle aspecten van de zeevaart, vannostalgische romantiek tot bloeddorstigepiraterij.www.luxortheater.nlKijkenPermanentLichtschip 12:Noord-HinderHet laatste lichtschip van Nederland,de Noord-Hinder, werd op 21 maart1994 uit de vaart genomen. Modernescheepsnavigatieapparatuur maaktedeze drijvende vuurtorens overbodig.Sindsdien te zien in de haven van Hellevoetsluis.www.noordhinder.nlKijkenPermanentVisserijmuseumEeuwenlang was Vlaardingen de grootstevissersplaats van Nederland. Dit museumbrengt het verleden tot leven, onderandere met scheepsmodellen die de ontwikkelingvan de Noordzeevisserij tonen.Gevestigd in een voormalige rederspand,‘Huis met den Lindeboom’.www.visserij-museum.nlKijkenPermanentPiet Hein enDelfshavenPiet Hein, de veroveraar van de SpaanseZilvervloot, is geboren en getogen in Delfshaven,op nog geen vijftig meter van hetDoenPermanentSlapen tussen de zeeliedenOvernachten in het Zeemanshuis: vroeger alleen voor zeelieden, sinds enkele jaren ook mogelijkvoor andere gasten. Daarom veranderde de naam in Maritime Hotel. De 165 kamerszijn proper ingericht en voorzien van douche, toilet, televisie, telefoon en gratis draadloosinternet. Fameus zijn de goedkope, maar smakelijke maaltijden, met als specialisatie hetcaptain’s dinner. Bezoek dit driesterrenhotel op een vijfsterrenlocatie; tussen de Erasmusbrugen de Veerhaven aan de Maas in het Scheepskwartier. Jaarlijks arriveren 500.000zeevarenden in Rotterdam. Het Zeemanshuis biedt ze een betaalbaar onderkomen. Doorgebruik te maken van het Maritime Hotel, helpt u Rotterdam zijn zeevarenden gastvrij teonthalen. www.maritimehotel.nlmuseum De Dubbelde Palmboom aan deVoorhaven. Maar wie was hij nou echt:zeeheld of schrik van de zee? In de tentoonstellingzie je hoe Piet Hein moet hebbengeleefd en hoe Delfshaven er uitzagtoen Hein jong was. Voor kinderen is ereen speurspel, ‘Van Zwabber tot Zeeschrik’.www.hmr.rotterdam.nlKijkenTot en met21 februari 2010ZeedierenHaaieneiDe zee wemelt van het leven. Verbaas jeerover in het Natuurhistorisch MuseumRotterdam. De reuzenalbatros, bekersponzen,zeeprikken, spinkrabben, doopvontschelpen,meeuwen, zeeduikers, janvan-genten,haaieneieren, walvisbotten,alken en zeekoeten. Ze zijn er allemaal.En voor kinderen een speurtocht, verkrijgbaarbij de kassa.www.nmr.nlKijkenOp de websiteRTV Rijnmond:‘Ik ziet de haven al’In november zond RTV Rijnmond voorlopigde laatste aflevering uit van ‘Ik zietde haven al’ over de Rotterdamse haven.Je kunt oude uitzendingen bekijken op dewebsite van de omroep. In aflevering 18zien we hoe Havenkrant-lezeressen RoosHazejager (9) en Alda van der Veen (89)een rondleiding krijgen op cruiseschip MSRotterdam, een prijs die zij wonnen metde schijfwedstrijd in Havenkrant 2.www.rijnmond.nlKijkenElke zondag om13.30 en 15.00 uurDocu ‘Op z’n Hollands’Een binnenvaartschipper, de voorzittervan belangenvereniging VerontrusteBurgers van Voorne, oud-burgemeestervan Rotterdam Ivo Opstelten, een snackbareigenaar:het zijn enkele van dehoofdrolspelers in ‘Op z’n Hollands’, eendocumentaire over de ingewikkelde besluitvormingrond Maasvlakte 2 en de uiteenlopendebelangen. Elke zondag gratiste zien in FutureLand.www.futureland.nlfoto: maritime hotelDe Havenkrant helpt u zoeken naaralles dat met de haven of schepen temaken heeft (mits niet-commercieel).Mail havenkrant@portofrotterdam.com.Of schrijf: Havenkrant,Postbus 6622, 3002 AP RotterdamRoland Vonk (Radio Rijnmond) zoekt naar originelebladmuziek van de A.S.V. Marsch, hetclublied van de Atlantic Sport Vereniging van deHolland Amerika Lijn. Auteur: Isé Joëls. Interessantis dat dit lied overeenkomt met het refreinvan het latere Feyenoord-lied ‘Hand in hand kameraden’.Wie o wie? Contactgegevens: rolandvonk@telfort.nl of via Radio Rijnmond 010-4364436.ACTIE:1 kind gratis meePer betalende volwassene op de Spido.De toeristische rederij Spido bestaat negentig jaar.Dat viert ze samen met lezers van de Havenkrant.Op vertoon van deze bon mag 1 kind gratis meevaren met de Spidoper betalende volwassene.*Opstapplek: Willemsplein 85, aan de voet van de Erasmusbrug (naastde Rotterdam Port Experience). Voor afvaartijden kijk op: www.spido.nlMaximaal 4 personen per bon (volwassenen plus kinderen). Geldig vanaf maandag 21 december toten met zondag 2 januari. Niet in combinatie met andere acties.Doen19 en 20 decemberKerstfestival SpidoWie kerstmis zegt, denkt vast niet meteen aan de haven.Maar het kerstgevoel is er wel degelijk te vinden. Komnaar het Wervelend Winter Weekend van Spido op 19en 20 december op het Willemsplein. Met sneeuwkanonnen,kerststalletjes en live muziek. Aanrader:een havenrondvaart van 75 minuten. Vertrek: elke30 minuten. Inbegrepen bij de rondvaartprijsvan 9,50 euro: 3 muntjes voor kerstlekkernijen,een kerstmuts en een kerst-sok metsnoep voor kinderen. Neem de boot bijschemering; het mooist blijft natuurlijk deaanblik van die ontelbare lichtjes van debedrijven in de Botlek.Kijk voor het complete programma opwww.spido.nl

Dit zijn de 3 winnaars van de fotowedstrijd400 inzendingen kreeg het Havenbedrijf op de fotowedstrijd in de vorige editie. De keuzekostte de jury, onder aanvoering van fotograaf Freek van Arkel, flinke hoofdbrekens.De winnaars ontvangenhun eigen foto opcanvasdoek. De beste 18inzendingen zijn vanafjanuari te zien in FutureLand, het Maasvlakte 2informatiecentrum. Algemeendirecteur van hetHavenbedrijf Hans Smitsopent op 21 januari detentoonstelling. Deze isgratis te bezoeken. Kijkop www.futureland.nlSchrijf of mailKent u mensen met een bijzonderverhaal over de haven ofontdekt u een fout? Mail naarhavenkrant@portofrotterdam.com of schrijf naar HavenbedrijfRotterdam, redactie Havenkrant,Postbus 6622, 3002 AP,Rotterdam.Uit & Thuis in de haven1Bas Hoogstad,prachtige compositiemet telelens van bemanningsledenvan cruiseschipMS Rotterdam. Bas maaktezijn foto in 2003: ‘De MSRotterdam lag aan de Wilhelminakadeen we stonden ineen stoet foto’s te maken.Het thema: kijken en bekekenworden. Wij vergapen onsaan dat prachtige schip, debemanning koekeloert naardie enorme mensenmassa. DeErasmusbrug erachter zorgtvoor extra dynamiek en maaktde foto heel Rotterdams. Ikfotografeer graag. Ben pasbegonnen met een serie MijnRotterdam’. Kijk voor meerfoto’s van Bas op www.basisontwerp.nl/fotografie.Lennart Daantje, een artistieke plaat van de2 weerspiegeling in een scheepsruim.3Miranda van Hulst, een bijzondere nachtopnameop de Maasvlakte.11foto: Merlijn doomernikNiet te veel liflafjes. Gebruikverse en smaakvolleingrediënten,maar overdrijf het niet.Want, zo zegt Erik vanLoo: ‘Less is more!’Het havengevoelvansterrenkokErik van LooTwee Michelinsterrenén eenpanoramischuitzicht op deMaas. Geen wonder datrestaurant Parkheuvelfavoriet is onder ‘havenbazen’.‘Vanaf onze tafelszie je de containergigantenvoorbij varen’, zegtcuisinier Erik van Loo.‘Wie op deze plek werkt,kan moeilijk niet ietsmet de haven hebben.Parkheuvel ligt aan deMaasoever en is halfrond;vanaf vrijwel elketafel heb je uitzicht overhet water met daarachter‘havenkwartier’Katendrecht. Je raaktbijna gewend aan ditpanorama.Mijn wieg stond inMechelen, Limburg,ver van zee en haven.Ik woon hier vanaf ’88en voel me nu een echteRotterdammer. Nee,het kostte me niet veelmoeite om me aan tepassen. Rotterdam iseen havenstad, dus eenwerkstad. En die mentaliteitvan ‘niet lullenmaar poetsen’ ken ik uitLimburg. Rotterdammerszijn ook direct. Jeweet altijd waar je aantoe bent. Zo zit ik zelfook in elkaar.We hebben hier vaakgasten uit de havenwereld.Je ziet de trots inhun ogen als er ineenszo’n containergigant vanMaersk voorbijvaart.Ook altijd bijzonder: decruiseschepen die voorbijkomen.Ik heb geluk:ik hoef zelf de havenniet in, de haven komtnaar mij toe.’Het Havenkrant-kerstrecept:Gebakken tongreepjes met rucolaHet havengebied barst van de flora en fauna, soms eetbaar. De vissenin de Maas natuurlijk. Maar ook jonge brandnetels waarvan je theeof soep kunt maken. De bloemen van de dovenetel zuig je uit voor eendruppel nectar met lichte honingsmaak. En van de sappige rozenbottelsdie in de herfst groeien, pluk je heerlijke havenjam. Tussen destenen op de landtong van Rozenburg vind je van het vroege voorjaartot de laatste herfst wilde rucola, de meest pittige soort. Ter inspiratieeen Havenkrant-kerstrecept met deze heerlijke sla.Ingrediënten voor 4 personen- 600 gram tongfilets- zout en peper- bloem- 1 krop friseesla- 150 gram rucolasla- 1 rode ui- 2 eetlepels pijnboompitten- 4 eetlepels olijfolieVoor de dressing:- 5 eetlepels olijfolie- 2 eetlepels citroensap- 1 theelepel honing- 1 eetlepel gehakte korianderBereidingswijze•Spoel • de tongfilets af onderkoud water en dep ze goeddroog. Snijd ze in lange repen.Bestrooi ze met zout, eenbeetje peper en bloem.•Maak • de sla schoon, scheurde grote bladeren iets kleineren meng deze met de rucola.Pel de rode ui, verdeel deze inringen en leg ze op de sla.•Rooster • de pijnboompittenin een droge koekenpangoudbruin.•Meng • de ingrediënten voor dedressing en schep deze doorde salade.•Bak • de tongreepjes 3-4 minutenin de hete olie. Schep zeuit de pan en verdeel ze als zelauwwarm zijn over de salade.•Strooi • de pijnboompittenerover.•Lekker • met ciabatta ofstokbrood.BezoekadresHavenbedrijf RotterdamWorld Port Center (WPC)Wilhelminakade 9093072 AP RotterdamHavennummer 1247PostadresPostbus 66223002 AP Rotterdam010-2521010havenkrant@portofrotterdam.comColofonDe Havenkrant is een uitgave van hetHavenbedrijf Rotterdam. De krant wordtvier keer per jaar verspreid onder inwonersvan de regio Rijnmond in een oplage van475.000 exemplaren.Overname van artikelen en beeld uit deHavenkrant is alleen toegestaan na goedkeuringvan het Havenbedrijf. De inhoud ismet zorg gemaakt. Ondanks de zorgvuldigheidkunnen er onjuistheden in staan.Aan de inhoud van de krant kunnen geenrechten worden ontleend. Meningen in dezekrant zijn niet noodzakelijkerwijs de meningvan de directie van het Havenbedrijf.SuggestiesHeeft u opmerkingen over de inhoud ofheeft u suggesties voor onderwerpen?Mail havenkrant@portofrotterdam.comof schrijf naar Havenbedrijf Rotterdam,redactie Havenkrant, Postbus 6622,3002 AP Rotterdam.KernredactieIrene Dijkstra (hoofdredacteur),Gijs Warmenhoven, Bart Jacobs,Wouter Lokker en Tie Schellekens(Havenbedrijf), Heino van Benthum enRody van der Pols (Maters & HermsenJournalistiek)EindredactieIrene Dijkstra (Havenbedrijf), Heinovan Benthum en Rody van der Pols(Maters & Hermsen)TekstenHavenbedrijf Rotterdam, Maters & HermsenFotografiearchief Havenbedrijf, Freek van Arkel,Marc Blommaert, Erik Buis,Merlijn Doomernik, Vincent Mentzel, DavidRozing, Nout Steenkamp, Allard de WitteIllustratiesJan Peter Hemminga, Mokerontwerp,Loek WeijtsConceptHeino van Benthum en Jeroen Maters(Maters & Hermsen)BasisontwerpJelle Hoogendam (Maters & Hermsen)en Luis Mendo (GOOD Inc.)Art direction en vormgevingJelle Hoogendam en Jan Peter Hemminga(Maters & Hermsen)Druk Janssen/Pers GennepVerspreiding TNT Post

de krant voor alle kinderen uit de omgeving van de rotterdamse haven nr. 4 jaar 1 – december 2009Veel havenvoor weinigSleep je ouders mee naar de Rotterdam Port Experiencedeze kerstvakantie. Want voor elke volwassenemag een kind (t/m 14 jaar) voor 1 euro naar binnen.Sleepboten besturen, waterskiën... Ben jij zeemans genoegvoor deze havenbelevenis? See you @ RotterdamPort Experience, onder de Erasmusbrug (1e Kerstdagen 1 januari gesloten). www.rotterdamportexperience.nlGRas is gRoenHeel vroeger hadden schepen roeiers. Die zaten achterstevoren in hetschip, net als in een roeiboot. Daarom spreek je aan boord niet vanlinks of rechts. Je zegt bakboord en stuurboord. Als je vooruit naar deboeg kijkt, is bakboord links en stuurboord rechts. Aan bakboord hangengroene navigatielampen, aan stuurboord rode. Help, dat onthoudik nooit! Precies. En daarom zijn er ezelsbruggetjes: stuuRboord =Rechts; baKboord = linKs. En voor de lichten aan boord: GRAS,GRoen licht Aan Stuurboord. Dan hangen de rode lichten dus...precies, aan bakboord!Ho STOPho!Schepen kunnen niet plotseling stilstaan. Ze hebbentijd nodig om te remmen. Dit doet de kapitein doorde machine te stoppen of met de schroef ‘achteruit’ te‘slaan’, zoals zeelui het zeggen. Een groot containerschipheeft ongeveer een kilometer nodig om te stoppen. Dusuitkijken als je met je zeilboot de Maasmond oversteekt.Myrthe en Charlot te interviewen Spido-k apitein lieuwePrinses Máxima was te gastMet de Spido hadden ze al eens gevaren. Nu zijn ze benieuwd naar de baas van deze rondvaartboot.Myrthe (12) en Charlotte (9) de Bruijn interviewen kapitein Lieuwe Ferwerda.Kapitein Lieuwe is vereerdmet het bezoek van hetHavenkrantje. Trots leidt hijde twee verslaggevers rondover de Abel Tasman. De kapitein is al35 jaar in dienst bij de Spido, vertelt hijals ze aan boord gaan. Toen hij klaarwas met school begon hij meteen alsmatroos. Later werd hij zelf de baas vaneen schip.Als kind wilde Lieuwe al varen. Misschienook wel omdat zijn vader in dehaven werkte. ‘En nu zit mijn eigenzoon ook op de zeevaartschool’, zegthij. Ze varen er net langs: een gebloktgebouw met een stomp uitsteeksel. ‘Hijwil ook kapitein worden, maar op eencruiseschip.’Dat lijkt Charlotte ook wel wat. Telkenshetzelfde rondje door de haven is maarsaai. Nee hoor, benadrukt de kapitein,Spido werddit jaar 90.Er zijn 3 rondvaartboten:AbelTasman, JamesCook en MarcoPolo.Elk jaar maken400.000mensen eenrondvaart.’s Winters varenwe 4 x per dag.Kom rond kerstnaar het Spidowinterpleinonderde Erasmusbrug.Myrthe (12)Charlotte (9)op de Spido is geen dag hetzelfde.‘Als er iets leuks te zienis, nemen we een andere route.Bijvoorbeeld als er net een binnenvaartschipwordt geladen engelost.’Het leukste aan varen op deSpido? Dat je veel mensen ziet,zegt de kapitein. Dat gebeurtniet als je op een binnenvaartof zeeschip zit. ‘Ook beroemdemensen?’, vraagt Myrthe. ‘Jazeker,laatst was prinses Máximahier.’ Droeg hij toen wel zijn pet?‘Dat doe ik altijd als ik de gastenaan boord verwelkom.’Normaal vaart er maar éénkapitein op de Spido, nu is ookkapitein Ben van Munster aangeschoven,zodat Lieuwe alletijd heeft voor de jonge verslaggevers.Met zijn rode baard zietBen er meer uit als een kapitein,vindt Myrthe. Meestal vaartkapitein Lieuwe op een andereboot. Een luxe exemplaar voorbedrijfsfeestjes met de naamJames Cook. ‘De klant zegt waarwe naartoe varen. Soms gaanwe ver buiten de Rotterdamsehaven, helemaal naar Schoonhovenof Dordrecht.’Wat is eigenlijk het spannendstedat hij ooit heeft meegemaakt?‘Een grote rampoefening. Wespeelden na dat we op een schipmet containers met gif botsten.Iedereen in paniek, maar ikmoest als kapitein natuurlijkkalm blijven. Later werd ik verhoord.Het was natuurlijk doenalsof, maar wel spannend.’foto: david rozingVraag hetde havenmeesterMogen er beesten vanboord in de haven?Stel er zijn beesten aan boord. Mogen de dierendan van het schip in de haven? Dat mag. Maar alleenals ze de juiste reispapieren hebben. Koeien,varkens en geiten worden soms per schip vervoerd.Dit mag alleen als ze genoeg eten en drinkenhebben onderweg en frisse lucht krijgen.Dierentuindieren werden vroeger overal ter wereldvandaan verscheept. Rijke havenbazen namendieren mee op hun schepen naar Rotterdam.Dit mag niet meer. Maar soms gebeurt dit tochstiekem. Zo vond een douaneambtenaar in 1988een olifantje van twee jaar. Zwaar verwaarloosdopgesloten in een container en zonder reispapieren.Ze kwam uit Vietnam met een Oost-Duitsschip en werd vanwege haar ontdekker Douanitagenoemd. Dierentuin Blijdorp ontfermde zichover het olifantje. Ze had het meteen naar haarzin met de andere olifanten. Na 21 jaar is ze nogsteeds in Blijdorp; ze heeft al drie kinderen.En dan heb je nog de verstekelingen aan boord,dieren die stiekem meereizen. Muizen, ratten,garnaaltjes of kakkerlakken. Tsja, die kun jemoeilijk om hun paspoort vragen.Meer weten over Douanita en andere beesten aanboord? Ga naar het Maritiem Museum of komnaar Blijdorp.Heb jij ook een vraag voorde Havenmeester?Mail of stuur je vraag naar de redactie en wieweet sta jij de volgende keer in het Havenkrantje.havenkrant@portofrotterdam.comhoe controleert de Vliegende Vuurwerkbrigade?Nederlands vuurwerkkomt uitChina op grotecontainerschepende haven van Rotterdam binnen.Al het vuurwerk bij elkaarpast wel in 750 containers.Nog eens 1200 containers volvuurwerk gaan op transportnaar andere landen in Europa.De vuurpijlen en rotjes komenal na de zomer aan. Er zijnmaar vier bedrijven in de werelddie het aandurven om hetvuurwerk over zee te vervoeren.Want het blijft gevaarlijkspul. In 2004 ontplofte in deStraat van Malakka bij Sumatraeen schip vol vuurwerkop weg naar Rotterdam. Ditkostte 500 miljoen dollar!Bij het lossen van vuurwerkop de kade is altijd de vuurwerkbrigadeaanwezig. Decontainers gaan eerst door eenX-ray, een röntgenapparaatdat alles in de container ziet.Daarna worden ze verzegeld.Al ons vuurwerk gaat via de havenDe dozen met vuurwerk gaanlater in vrachtwagens naaropslagplaatsen. Daar neemt debrigade nog wat proeven, omzeker te zijn dat het geen verbodenvuurwerk is. Vorig jaarkerst nog werd een partij van45 duizend kilo ingenomen,net zo zwaar als negen groteolifanten. Gelukkig is er altijdgenoeg vuurwerk voor oud ennieuw!Elke dag knallenDe knallen waren 60 kilometer verte horen toen op 13 mei 2000 omdrie uur ’s middags héél véél vuurwerkontplofte in Enschede. Ervielen 21 doden en 943 gewonden.1250 mensen zaten in een klapzonder huis. Vanaf dat momentis de Vliegende brigade Vuurwerkingesteld. Die controleert strengop de opslag en het vervoervan vuurwerk en of er verbodenvuurwerk tussenzit. Deze zesmannen mogen het hele jaar doorvuurwerk afsteken.