April - t Havenpypke

DOARPSBLED FOAR WYTGAARD(I )

3Dorpsblad"It Havenpypke".33ejaargang nr. 188. Blz. op deze paginaApril/mei 2002.Verschijnt 6 keer per jaar. -I Van de redactiejRedactiearlres:10Meekeshof 77.179089 BD Wytgaard.21Tel:058-255 I067.e-mail adres:2-1havenpypke r a2foeke. myweh. nl 3034Burgerlijke StandDoarpsbelangJ.C. W.Woon- en DienstencentrumJubileum Sietse KoopmansMaitiid 2002Merkekommi.

VAN DE REDAKTIE .4Vvorjaar.Als u, geachte lezer, dit nummer onder ogen krijgt, heeji het voorjaarreedy haar intrede gedaan.Een nieuwe lente, een nieuw geluid is een gezegde. Maar dat geluidverstomde Paaszondag bij het overlijden van Jaap en Hannie hunkleine Teatske en Teije zUn zusje. Een pril geluk is wreed verstoordNog maar pas in de knop van het leven mocht het niet ontluiken en isdit leven voltooid. De ouders en allen die er zo intensief bij betrokkenzijn, ervaren de machteloosheid en de broosheid van het leven. Veelvragen waar ieder voor zich een antwoord op moet weten te vinden.Onze kleine gemeenschap met een groot medeleven, zal ook zekerhaar aandeel hebben om dit verlies met elkaar te dragen.fr was ook een ander afscheid en wel aan de Teake JanRoordaschool. In het vorig nummer was al aangekondigd dat jufJanny Noordermeer op 27 maart afscheid zou nemen. Ze wou erbeslist een schools gebeuren van maken, dat geheel bij haar past. 40jaar in het onderwUs, waarvan 35 jaar in onze gemeenschap. Daarligt een geschiedenis van het kleuter- en lager onderwijs, waaruit dehasisschool is ontstaan. Dat heeft zij allemaal meegemaakt en is dusde moeite waard om daarop terug te komen. Uiteraard vraagt dat tijden die tUd was er niet, ook mede door de Paasdagen. JufJanny heeftons echter toegezegd om in het volgende nummer op die 35 jaar inWytgaard, en het afscheid van de school op 27 maart, uitgebreidterug te komen.Crote geheurtenissen hebben in de regel een vervolg in denaheschouwing. Zo ook het gouden feest van Sietse Koopmans van 2en 3 maart. Het was niet alleen een kerkelijke aangelegenheid, maarde gemeenschap kon het meebeleven.Tvt slot het jaarverslag van Dowpsbelang op 15 maart, daarvanverslag en besluiten. De leden die daar toen niet aanwezig waren,hlijven op de hoogte van het dorpsgebeuren. Een blik in de toekomst

,.5laat zien dat de plannen ten zuiden van de stad al duidelijke vormenaannemen. Hoe zullen d

6nur-9l!rljj e" an~Gehuwd:28 Maart, Mickei Wever en Ester Heerema, A. Cathstrjitte 5.Geboren:28 Maart, Jarig, zoon van !ds Boersma en Marijke Ypma, Pundyk 6.Van harte gefeliciteerd.Overleden:18 Maart, Fetsje Walta, 89 jaar. Zij was de oudste dochter uit hetgezin van Jarig Berber Walta-Rijpma. Na haar trouwen met Theo V.d.Geest woonde het gezin in Leeuwarden.De laatste jaren was zij opgenomen in het Bonifaciushuis te Sneekalwaar zij is overleden.28 maart, Tietje Teakema-v.d. Meulen, 95 jaar. Tietje V.d. Meulen isgeboren op Weiwiske 4, huwde met Sybren Teakema. Het gezinTeakema-v.d. Meulen woonde van 1947 tot 1966 op Weiwiskedyk 4.zij was ruim 2 jaar opgenomen in het verzorgingshuis "Nij Bekema"te Weidum, alwaar zij is overleden.3 I maart, Teatske Roorda, 1 1 /2 jaar, dochtertje van Jaap Roorda enIlannie Pijper, zusje van Teije, Lapedyk 4.Onze gedachten gaan uit naar de nabestaanden.Nieuwe bewoners - Nieuwe abonnees:R. Benedictus, Buorren 51.Sjoerd Mulder, Meekeshof33.A. Polak, Jt Kleaster 16.

7Jubilea:2 Maart: Sietze Koopmans, 50 jaar organist.9 Maart: Anton en Willy loma, 25 jaar getrouwd, A.Cathstrj.11.II Maart: Bertus en Anneke Terra, 25 jaar getrouwd, De Finne 9.27 Maart: Uuf) lanny Noordermeer, 40 jaar bij het onderwijs. Vandeze 40 jaar was zij 35 jaar verbonden aan het onderwijs in Wytgaard.Van harte gefeliciteerd.Zaterdag 9 maart is voor ons een onvergetelijke dag geworden. Wijwillen u/jullie bij deze dan ook hartelijk bedanken voor de velekaarten en attenties die we bij ons 25-jarig huwelijk mochtenontvangen.Ook namens de kinderen heel hartelijk bedankt.Anton en Willy loma.I I maart 1977 - 1I maart 2002Alweer 25 jaar getrouwd. De tiid häldt giin skoft! In die 25 jaar menighuisje versleten in Wytgaard. Lapedyk, Fopma's Reed, Tjissema,Brédyk en nu alweer een aantal jaren op de Finne, waar de kinderenop 11 maart in alle vroegte een mooie ereboog hadden gemaakt.Kaartjes, bloemen, lieve woorden, die hele week was het feest. Dat erzoveel mensen aan ons denken, geeft een goed gevoel.Bedankt allemaal.Bertus, Anneke en kinderen.ik wi I graag iedereen bedanken voor de kaarten en steun tijdens mijnverblijf in het ziekenhuis en bij mijn thuiskomst. Voor mij was hetgoed om te weten dat er zoveel mensen aan mij dachten.Veel liefs van Trudy loma.

;./'.'.. >,','/). ".. />"....•\(J10Feriening Doarpsbelang WytgaerdNIEUWS VAN DORPSBELANG* Uw lidmaatschap van de Feriening Doarpsbelang en uwabonnement op It Havenpypke kostte vorig jaar € 12,- (buitenland€ 16,-). Op de jaarvergadering van 15 maart j I. constateerde het bestuurdat wij, financieel gezien, langzaam achtenlitboeren: inflatie, gestegenporto en drukkosten zijn hier debet aan. Daarom stelden wij voor omde contributie te verhogen naar € 12,50. Door de leden werd toengeopperd om nu direct maar over te gaan tot een verhoging naar € 15,-:dit is een reëel bedrag en zo hoeven we dit punt niet eJkjaar weer tebespreken op de jaarvergadering. Dit voorstel werd met algemenestemmen aangenomen.Vanaf2003 bent u dus voor €15,- lid van Dorpsbelang en abonnee vande dc)rpskrant. De verhoging van 20% zal ook doorberekend wordenvoor de buitenabonnees en voor de adverteerders. Het juiste bedragvindt u volgend jaar op uw acceptgiro.* Er werd ook gesproken over het goedkoper uitgeven van dedorpskrant, gestencild en als A4-tje aan elkaar geniet. De meerderheidvan de leden en het bestuur was echter van mening dat It Havenpypkezo een mooi, representatief, goed tc bewaren boekje is tegen eenschappelijke prijs en dat we dit zo moeten houden.* Er zijn weer verschillende ideeën ingebracht voor debesteding van het dorpenbudget van 2002. Helaas moest de vlag op dekerktoren afvallen: deze zou, met een veilige klimschacht, €4359,­kosten: het hele jaarbudget! Meer bankjes, een hokje voor ijsclub, deMerke en/of de kaatsclub, een volleybalnet, prullenbakken bij bushalteen speeltuinbankje, meubilair voor de archiefgroep, een skeelerbaan:allemaal suggesties die onderzocht zullen worden op haalbaarheid enwenselijkheid.* Na de pauze kwam Hendrik ten Hoeve op zeer boeiende wijzevertellen over de historie van Wytgaard en omstreken: een uur was zovoorbij en het deed ons weer beseffen dat ook hier historischwaardevolle gebouwen, gronden en paden liggen waar we zuinig op

11moeten zijn en die we in sommige gevallen best beter zouden kunnengebruiken.* Voor de toekomst gaan wij in overleg met DorpsbelangWirdum (en mogelijk Weidum, Jellum/Bears) om er samen voor teproberen te zorgen dat de dorpen onderling goed bereikbaar blijven,dat wij geen extra verkeersoverlast zullen ondervinden en datLeeuwarden, met of zonder haak, goed bereikbaar blijft van hier uit,m.n. ook voor fietsers. Komt allen 23 april in De Golle in Wirdum.voor de vervolgvoorlichtingsavond, die m.n. over de verbindingtussen Wirdum en Wytgaard zal gaan.* Ook riolering en bergbezinking bassins hebben onze aandacht,zodra wij meer weten ofer actie komt, stellen wij u op de hoogte.* De invoering van de 30-km zone stond dit voorjaar gepland,wij attenderen de gemeente hierop.* Andere "problemen" die aan de orde kwamen zijn: onderhoudvan het fietspad naar Leeuwarden, de parkeersituatie op de Buorrendie door sommigen als hinderlijk en door anderen als veiligverkeersremmend wordt ervar n, het maaien van de bermen, hetbouwen voor alle leeftijdsgroepen en hondenpoep!Een hele lijst van actiepunten, waar wij, een goede suggestie van éénvan de leden volgend, op de jaarvergadering van 2003 terug zu Ilenkomen. Wij zijn slechts goedwillende vrijwilligers en doen ons best,maar kunnen geen wonderen verrichten en het ook niet iedereen naarde zin maken'BEWAAR UW IDEEËN ENWENSEN NIETKROP UW FRUSTRATIES NIETOP TOT DE VOLGENDEJAARVERGADERINGMAAR KOM NAAR HETSPREEKUURVÓÓR ELKE VERGADERING VANDORPSBELANGOM 19.45 UUREERSTVOLGENDE:22 APRIL IN DE TWIRRE

12Feriening Doarpsbelang WytgaerdJierferslach 2001/2002Bestjoersgearsta HingYn maart 2001 kaam der ien nij lid yn it bestjoer, te witten: CobyNoordhof. Jan Joma gong ut it bestjoer wei. Yn de twa jier dat er yndoarpsbelang siet, hat er him mei nam me tige fertsjinstlik makke foarsimmer 2000 en alle aktiviteiten der om hinne.FanOf dit plak wolle wy him graach betankje foar syn ynset.Oerlis mei de gemeente (dorpenpanel)Yn juny fûn der yn it doarp in oer! is plak mei de gemeente. Jen fan deûnderwerpen hjir wie de besteging fan it wykbudzjet, dat wy sûnt twajier krije fan de gemeente. Ek waard de fierdere proseduere foar dedonrpenota meidield, die bestie ut noch in oantal formele ynspraakprosedueres. Yn novimber ferline jier wie de lêste ynspraakjûn inWurdum, wêr't ek doarpsgenoaten hinne koene. It ienichste wêr'tDoarpsbelang it net mei iens wêze koe yn dizze nota wie, om yn 2007nijbou te setten oan de noardkant fan it doarp, hjir is beswier tsjin oantekene.Dizze moanne (maart 2002) fynt de definitive fêststelling plak, ditsoe al earder mar is utsteld troch de MKZ krisis fan ferline jier april.WykbudzjetÓfrûne jier is dit utjûn oan de omslach fan it ynfonnaasjeboekje fanWytgaard, de restauraasje fan it keunstwurk en it opstarten fan de argyfwurkgroep.Foar takomme jier binne der al in pear ideeën ut it doarp kommen dy'tnoch fierder ûndersocht wurde moatte. Te tinken fait oan in (ferpleatsber)hokje bij de iisbaan foar de iisklup, in hokje foar de keatsferieningop it sportfjild en/offerljochting en dus ek elektrysk op it sportfjild.Doarpen oerlisYn dit oerIis mei alle sud Iike doarpen fan de gemeente Ljouwert wurde de

13problemen fan de doarpen besprutsen mei de wykkoordinator.Underwurpen hjirre wienen de plannen fan de gemeente oan de sudkantfan Ljouwert, ûnder oaren: de "Heak om Ljouwert", de Werpsterhoek, denijbou oan de sudkant fan Goutum en de belangen fan de doarpen hjiryn.Oer de "Heak om Ljouwert" wie noch net sa folie te sizzen, it is nochhieltyd net krekt dudlik wêr't it trasee komt te lizzen en wat dit foarWytgaard betsjutte sil. Wol docht doarpsbelang syn bêst om in goeie fytsferbining mei Ljouwert te behälden.Tegearre mei doarpsbelang Wurdum hat Wytgaard syn soarch utsprutsenby de gemeente oer de ferbining tusken de twa doarpen, wy wolle dizzegraach behälde.Ek nei oanlieding fan dit oerlis binne wy fan doel om yn Wytgaard in"sprekoere" yn te stellen foar de doarpsbewenners, dit is foarOfgeand oande doarpsbelang gearkomsten, wêr't minsken ut it doarp teläne kinne meifragen of opmerkings. Yn april 2002 wurd hjir mei begûn.30 kilometer-sone yn it doarpDit foarjiersil de gemeente yn Wytgaard mei de 30 km s6ne oan de gong,foar Ofgeand hjiroan sil der noch in foarljochtingsjûn plak fine trochgemeente.Wetterplan "de blauwe diamant"Dit wetterplan fan de gemeente Ljouwert kaam ferline jier april ut,Wytgaard kaam op dizze kaart net foar. Nei oanlieding hjirfan hatdoarpsbelang in brief stjoerd nei de wethälder en wetterkoordinatrise fande gemeente Ljouwert. As reaksje hjirop, stie der op 16 juny in stikje ynde Ljouwerter krante, wêrby it gemeentebestjoer taseit de winsk fanWytgaard, oansluten te wurden op de Swette, ûndersykje si!. Wol wurdtsein dat it troch de hege kosten noch wol ris lang op him wachtsje litte kin,mogelik lizze der känsen by it opnij ynrjochtsjen fan it ferkearsknooppuntWerpsterhoek tegearre mei de bou fan de nije wyk Goutum sud neffensde gemeente.Ek yn de doarpennota is opnommen dat Wytgaard dizze winsk hal."Bagger depot"Yn april waard der belle troch in wethäldster fan de gemeente Ljouwertdat it lan by de Swette by Wytgaard as ien fan de fiif lokaasjes foaropslach fan fersmoarge bagger fan de stedsgrêften fan Ljouwert yn

14oanmerking kaam. Wytgaard soe de ienichste lokaasje binnen degemeente Ljouwert wêze en sy woe us hjirfoar warsk6gje. Doarpsbelangwie, nei üntfangst fan it bagger rapport, fan plan hjir beswier tsjin oan tetekenjen, mar dit wie al net mear noadich. Yn 'e rin fan 2001 die blikendat de provinsje it net noadich fün dat der noch mear lokaasjes by kamenen wie de lokaasje bij de Swette wer ut byld.Ynformaasje boekje en kalinder foar de nije bewennersFoarhinne siet alle ynformaasje oer it doarp Wytgaard yn in twajierliksespesjale utjefte fan it Havenpypke. By it besykjen fan de nije bewennerstroch doarpsbelang, waard dizze utjefte fan it Havénpypke dan oerjün asneislachwurk, tagelyk mei in j ierdeikal inder. Dizze kal inders wiene hastop en no is, tegearre mei in oantal doarpsbewenners, in nijejierdeikalinder makke, mei foto's dy't yn en om Wytgaard makke binne.Ek om it ynformaasjeboekje is in tapasl ik kaft makke, wêr't elke twaj ierin nije ynháld yn komt. De j ierdeikalinder is jün te keap op dej iergearkomste.Keunstwurk: de weach en it bankjeNei sa'n fjouwer j ier begün foaral de weach troch te ruskjen, öfrünej ier isit op 'e nij beskildere, mar nei't men seit is dit nochal hastich bard en dusnet al te krekt. It bliuwt öfwachtsjen hoe lang it goed bliuwt.Doarpsargyf groepNoch hieltyd binne de minsken fan de argyfgroep op syk nei in plak om itargyf Onder te bringen, de hierpriis fan de eardere romte fan itdokumintaasjesintrum wie oan de hege kant en de gemeente Ljouwert wolhjiryn net in struktureJe bydrage jaan.Fierder binne der kontakten fan de argyfgroep mei it gemeente argyf,d izze soene it leafst sjen dat Wytgaard him dêrby oans!ut en net in eigendoarpsargyf begj int.HavenpypkeEk it Ofrûne j ier wie de redaksje fan it Havenpypke wer tefreden mei dekopij dy't ynlevere waard foar it Havenpypke. In bytsje minder giet it meide finánsjes en in ferheging fan it abonnemintsjild sil dan ek noadichwêze yn de takomst. Fierder is de redaksje fan it Havenpypke droksykjende nei in nije drukker, D.S.W. dy't it Havenpypke no drukt, háldtder spitich gen6ch ynkoarten mei op.

15Flagge op 'e tsjerketoerUt de j iergearkomste fan ferline j ier kaam de winsk om ek yn Wytgaard intlagge op 'e tsjerketoer te hawwen, as der wat te fieren is. ft bestjoer fande tsjerke woe hjir syn meiwurking wol oan jaan, ûtsûndere it ûtstekkenfan de flagge seis, hj ir moast in oare oplossing foar fûn wurde.Finansiering soe plak fine kinne ut it jierlikse wykbudzjet fan degemeente, mar sjoen de hege kosten en it ûntbrekken fan minsken om ynde toer te klimmen en de flagge te hisen, is hjir noch net in definityfbeslût oer nommen.Hendrik ten Hoeve sprak op 15 maart jl. tij"dens de pauze van dedoarpsbelangvergadering over de historie van Wytgaard. Hij hadhiervoor diverse boeken en publicaties over Wytgaard meegenomen,zoals blijkt uit deze foto.

17JEUGD CILUIBSHallo allemaal,Er is de afgelopen tijd weer heel veel gebeurd. In het vorigeHavenpypke hebben jullie niets over JeW kunnen vinden. Daaromhebben we deze keer een extra lang en leuk stuk voor julliegeschreven. Veel plezier met het lezen van ons verhaal.December was voor ons een drukke maand, want Sinterklaas heeftweer een bezoek aan ons gebracht en hij had voor alle clubbers weereen leuk cadeautje meegenomen. Ook hebben we in december weerhet jaarlijkse kerstballenbal georganiseerd. Het was weer een grootsucces en zeer gezellig. De mooist verkleedde vrouw was JildouBorwell en de mooist verkleedde man was Hindrik Finnema uitWergea. Lenie Joma heeft de originaliteitprijs gewonnen. Ze wasverkleed als de Kerstvrouw en ze had haar kerstkleding zelf gemaakt.De meeste jongens vonden haar wel heel sexy gekleed. Tijdens dejaarwisseling was het Jeugdhonk ook weer geopend. Er zijn heel veelhanden geschud en er zijn heel wat zoenen weggegeven en ontvangen.Het was weer een latertje d ie avond (ochtend).In januari zijn we met de clubbers te bowlen geweest in Leeuwarden.We hadden 5 banen nodig om iedereen een bal te kunnen laten gooien.Wij kunnen u vertellen dat er door de dames en heren heel wat strikesen spares zijn gegooid. Het konden wel natuurtalenten zijn.In februari was het weer tijd voor het jaarlijkse carnaval. Het viel ditjaar erg tegen qua opkomst. Er waren weinig mensen verkleed. Jeenwas verkleed als Goofy en had daarmee de eerste prijs gewonnen.Het was dan ook al heel vroeg gebeurd.Het Songfestival heeft in maart plaatsgevonden. Er hebben velebekende artiesten en bands een bezoekje gebracht aan het Jeugdhonk.

18De jury had dan ook een zware kluif. Op vrijdagavond stonden FransDooper en Karla Hengst voor de zware taak bij middelste en oudstec1ubbers. Op zaterdagmiddag waren het Elly Buwalda en Yvonne deVries de jongste clubbers moesten beoordelen. Op de volgendebladzijde vinden jullie een overzicht van de prijzen die zijn uitgereikt:Prijzen bij de jongste club:Ie prijs Emma Bunton - What taak you sa longMarie Hemstra2e prijs Anastacia - Paid my duesPetty Vasilev3 e prijs Queen - We are the ChampionsSjoerdVerbeek, Sjoerd vld Werff, Hedzer Jongbloed,Martin vld Meer, Remon vld GaliënPrijzen bij de middelste en oudste club:Ie prijs Pink - Get this party startedRixt Jongbloed, Jildou Borwell, Tjitske Vasilev,Fronie Santema2 e prijs A *Teens - Upside downMarrit Jongbloed, Wilma Joma3 e prijs Usa Stansjield - All around the worldHedwig Nutma, Jantina GrupstraMaar hoeveel prijzen er ook te verdelen waren, natuurlijk was hetbestuur van het JeW de allerbeste met hun rap-act.Op vrijdag 29 maart zijn we te zwemmen geweest in de Blauwe Golf.Net als andere jaren moet de leiding het ontgelden, maar we hebbenlekker rondgedobberd en we hebben allemaal het zwembad doorweektverlaten. .Naast de activiteiten die we hierboven hebben genoemd, zijn we alsleiding de afgelopen periode ook weer heel creatief bezig geweestvoor de clubavonden. Voorbeelden van dingen die we tijdensclubavonden hebben gedaan zijn 'de zwakste schakel', levend triviant,levend stratego, de honeymoon-quiz, 'sterkste man en sterkste vrouw'en nog veel meer om op te noemen.

19Op 27 april a.s. is er weer Wytbeat. Natuurlijk is drive-in Daylightweer van de partij. Er zullen dit jaar 2 bands op Wytbeat spelen.Ramsk, de nieuwe formatie, zal als eerste het podium betreden en zaleen spetterend optreden geven. Als hoofdband zal Rosemary's sonsoptreden. Deze band is op dit moment aan het doorbreken met hunnieuwe single 'Shine' in samenwerking met I1se de Lange.Het belooft dus weer een spetterend Wytbeat te worden. Komallemaal en geef door dat het 27 april Wytbeat is.In het weekend van 14, 15 en 16 juni staat voor middelsten en oudstenons clubreisje naar Ameland weer gepland. De datum voor hetclubreisje van de jongsten zullen we zo snel mogelijk bekend makenen wat we dan gaan doen, is voor jullie een vraag en voor ons eenweet.Nu weten jullie weer wat er allemaal is gebeurd en wat er dit seizoenallemaal nog gaat gebeuren. We hopen dat jullie ons verhaal metplezier hebben gelezen en dat jullie uitzien naar het volgendeHavenpypke.Aant, Nico, Catrien, Thijs, Aen Wybren, Wietze en GeartsjeMen seit sa raak. .Men seit sajaakft komt net goedMei de wraldDe wraldjan IljoedDe maitiid komtEn men seit :SjochHoe leajlik isUs wrald dochs nochMen seit sajaakNoch ejkes marEn us wraldStoart yn elkoarEn yn de prachtDy 't de maitiidjoechSlacht men jol moedDe hannen oan de ploech(Froukje Annema-Noordenbos)

Stichting21Woon- en DienstencentrumHet zit er bijna weer op, wij kunnen terugzien op een goed seizoen.Zowel de reguliere als de bijzondere activiteiten zijn prima bezocht.De activiteitencommissie is druk bezig activiteiten te organiseren voorhet komend seizoen.Verschi lIende cursussen staan op het programma, zoals bridgen,een cursus Fries, een computercursus en een cursus Engels.Zoals u ziet: voor elk wat wilsAgenda13 april BoekenverkoopAlle boeken van de bibliotheek van"lt Kleaster" worden verkocht.De boeken zien er prima uit en zijnspotgoedkoop10.00 uur18 april Klaverjassen 14.00 uur25 april Afsluiting van het seizoen."High Tea"15.00 uurOp 14 mei organiseert het bestuur een feestavond voor devrijwilligers.Yt Hettinga Flameling

24It SO-jierrich jubileum fan Sietse KoopmansYn il foarige Havenpypke wie al il ien en oar opnommen oerdit gouden jubileum en defiering op 2 en 3 maarl. De redaksjekrige dêrnei in pear skrfftlike reaksjes op dit fèestlike barren.De earste is nei oanlieding fan de op 2 maart hálden"Zanguitvoering" yn de Twirre. De twadde is in gedicht en de!Wa lêsle reaksje binne fan de jubilaris seis: syn tankwurd en!)yn be/jocht oer de foto 's dy't makke binne by gelegenheidfansynjubileum. Mei ienfan dyfoto 's slute wy dit artikel ófJubileum Sietse KoopmansWy hiene fan Sietse ek in utnoeging krigen om te kommen bysyn 50-jierrich jubileum as musikus yn "De Twirre". Dusgyngen wy op 3 maart op Wytgaard oan. lt wie in tige moaiemiddei. Wat is it foar in doarp moai as jo in man as Sietse yn jofermidden hawwe. Dêr mei in doarp wol wiis mei wêze. Hy litit hide doarp sjonge! Fan jong oant àld. Hy docht dat sneons assneins yn tsjerke, mar ek by oare gelegenheden. By in jubileumfan it doarpsbelang as by simmer 2000. As der wat te fieren ismaat in minske him uterje. Jo moatte je emoasjes kwyt. En watis der dan better as sjongen. Sjonge is in utdrukking fanemoasje. Mar jo kinne der net samar wat hirme sjonge. Datmoat yn goede banen laat wurde. Sietse is de man dy't dat kin.Mar hy is net allinnich de sjongmaster. Hy is ek noch ris inhiele goede oargelist en komponist. Boppedat is hy in aardigeman dy't him net op syn .gaven foarstiet. Dat komt miskienomdat er wit dat hy dy gaven krigen hat. Mar hy docht der wolwat mei. Sietse noch ris fan herte lokwinske! Wy binne asWurdumers ek in bytsje grutsk op dy. Dat mei dochs wol net?Teake en Ettje PosthumaN.B. Sietse kin noch wol wat manlju brûke op synparochykoar. Net stirme, mar hinne !!

25Sietse en svn {ingersFingers kinne in protte oanjaan,De bewegingsfolje sa oan.Fêstjildt datfoar muzyk en sangEltse oanwizing, heech ofleech. makket de toan.Sa haldt Sietse de partijen yn 'e gaten.Sjoch him dêr stean as dirigint,Der ûntkomt him dan ek neat,Fielt him mei syn jingers yn 't elemint.Alle tsien hawwe infunksje; 't is like folleAs de rjochterhan giet oer it klavier.De lojier docht dan it oare wurk,En haldt sa syn koar yn 'tj/zier.De fingers jouwe in wisse lieding.It trochjaan fan hearren en sjen.Sa is der bining, ien gehiel,Dan giet der neat ferlem.'t Is by Sietse sa: eltse noat hat syn betsjutting.Bringt dat dan meifingers oer. 't Is min ut te lizzen,It liket as giet it boarl.~jende wei,Wit sa de bedoeling deryn te lizzen.Wy hawwe wer ris genietsje kinnen,Ut de keunst, dat op heech nivo stie.De komposysjes en it bringen dêrfan,En hoe 't er alles yn 'e fingers hie.Dit wie no de gouden kranse behelle.Wy stiene der paslik by stil:In manifestaasjefan muzyk en sang,Dat us noch lang by bliuwe sil !J.R.

26Wytgaaru, 6 Illaart 2002.Beste mensen.Terwijl ik dit "bedankje" zit te schrijven, ben ik nog niet helemaal bij"sûp' en stût". De reden hiervan is, dat ik samen met ti een onvergete­lijk 50-jarigjubiJeum mocht vieren. (op 2 en 3 maart j.I.)Wat was het gezellig en wat is alles prima verlopen:De kerkdienst: een in topvorm verkerend zingend kerkkoor ... goedesamenzang .... een versierde kerk met unieke bloemstukken en ....hoe kan het ook anders: een zeer humoristische Pastor Metz ...het gezellig samenzijn hierna in de parochiezaal met prachtige voor­drachten .... en de zanguitvoering in de Twirre. Alles liep gesmeerd.Namen noem ik niet, maar een aantailllensen wil ik bijzonder beu

27F010 's F010 's Folo 's Folo 'sBeste mensen,Zondag 31 maart j.1. kwam fotograaf Martin de Jong uit Joure bij mijlangs en bracht mij een album met foto's genomen op 2 en 3 maartj.l. (t.g.v. mijn 50-jarigjubileum).Het is een hele mooie serie foto's geworden: nl. 345 stuks.Mochten er mensen zijn die interesse hebben en de fotoserie een keerwillen bekijken of eventueel foto's willen nabestellen, dan kan dit opvrijdagmiddag 19 april van 15.30 tot 18.00 uur en zaterdagmorgen20 april van 9.30 tot 12.30 uur in de parochiezaal.De foto's zijn genomen tijdens de kerkdienst, het gezellig samenzijnhierna in de parochiezaal en de zanguitvoering in de "Twirre".Met vriendelijke groeten,Sietse KoopmansHieronder één V.d. foto 's gemaakt tijdens de zanguitvoering in de Twirreop 3 maart :kinderen v.d. basisschool en "revue-zangers": De Polonêze.

30MAITIID 2002It wie meastal sa dat nei de winter de greiden wer grien waarden. Wybelibje no al wer in kearmannich dat it greidlän hielendal neat fan 'ekjeld meikrigen hat.Winter 2001-2002 stelde dan ek suver neat foar. Wy haw' op 't iisstien en in streekje sette kinnen, mar koene wer wat rekords op dewaarstastistiken byskriuwe. lannewaris wie sa sacht as side. De opfolgerFebrewaris naam it oer, tink noch mar ris oan sneon 2-2-2002.Mar dizze moanne liet ek noch ris in flap wetter delkomme dy'ttrijeris sa heech wie as gewoanw i.Mei de maitiid komme de greidefûgels wer delsetten. Diz' kearwiene hja gau te plak. Us greidefûgels is hjoed-de-dei hiel wat om tekrijen. Foarhinne wie 't sa: aaisykje en dan ferbeane tiid. Deneisoarch wie oars net as om yn 'e gaten te hälden dat nei deslutingsdatum net mear socht waard.Mar wat is der sûnt dy tiid in protte feroare. Der moast oars buorkewurde, dat koe troch de technyk en de kennis. De greidenûnderstboppest en dêrmei ek de fûgeltsjewräld. De B.F.V.W. mei insoad öfdielings diene goed wurk mar wiene it ek net altyd iens. Datis sa bleaun oant no ta. Der wurdt suver it hiele jier oer praat. Depolityk bemoeit him der ek mei en der binne besluten wettelikfêstlein. Sa krigen wy Pet en Wet: de aaisikerskaart. Dy is no al werferfongen troch de neisoarchkaart.Mar de tiid giet troch, wy bin' in stikje Europa wurden en guonpolitisy sille tinke: wêr piele se dêr yn Fryslän einliks mei om? Wijhebben toch de Europese vogelrichtlijn? Anne Osinga wol it juridyskoanpakke. Hy sjocht it as in rjocht dat wy fan älds yn us kultueropnommen ha. Sake Roodbergen en linke Couperus sjogge it swurkdriuwen as de boeren harren nocht der Of hawwe. Dy hawwe hjoedde-deial genöch oare soarch oan 'e holle mei alle foarskriften wêr'tse oan foldwaan moatteSa sil ek maitiid 2002 de warbere fûgelwacht fan Wurdum­Wytgaard-Swichum om aaien en piken te rêden. Wer kin der betiidmeand wurde sa't it liket en de maisfjilden sille in kear droech

31wurde. Slagget it de nêsten te rêden dan komt wer in gefaar. Hoesille dy inkele fûgels har ferdidigje tsjin de keppels roeken (kraaiachtigen)?Hoe hälde se de moed deryn as it dochs wer fertutearzet?Op oare plakken is it de foks dy't slim regaad hälde kin. As is datslimme bistke ek al folie tichterby as wy tinke, by't simmerdei goedferskûle yn 'e maisfjilden?As der ienheid wêze moat by in goed natuerbehear komme detsjinstellings sa as hjir: jagers - bistebeskermers. De earsten hawweal fan älds altyd it Iykwicht yn de natoer behalde kinnen. Hat de wetsoms net frjemde kronkels?Dit is maitiid 2002 en yn it suden is op 8 maart al it earste ljipaai runen twa dagen letter yn Fryslän ek al. It häldt net op wêr't de aaisikerhjoed de dei oan foldwaan moat. No ek al in kwotering fan 15 aaiende man! HoefolIe soene dêr yn dizze omkriten oan ta komme?Wy lêze yn 'e Mid Frieslander dat yn 1960 in jonge boer ûnder Grouit slagge om 500 Uipaaien te finen. Dat wiene noch ris tiden foarfûgels en aaisikers.Dan mar oant maitiid 2003 en fêst is der tuskentiden noch in soadnijs troch te jaan.J.RoordaDe winner fan de Sjoerd Mulder-bokaalIt earste Ijipaai fan Wytgaard is fûn troch Auke Tsjeard Jongbloed.Hy run it aaike yn 't Aldliln op 23 maart, dat wie net al te betiidmear.Auke wûn dit jier dit jier dêrmei de Sjoerd Mulder-bokaal dy't nofoar de fjirde kear utrikt waard.

34Dorpsgenoten,Nog maar een paar maanden en het is weer zover,MERKE 200216 & 17 Augustus "geane wy der wer tsjinoan".Het thema is (voor degenen onder u die het nog niet weten):"DE TOEKOMST"Voorverkoop van de kaarten (per kaart E7,--) zal plaatsvinden op:7 juni 2002/tijdens het hynstespul14 juni 2002/tijdens het familiekaatsen.De buurtindeling/captains is als vorig jaar:#marwert/pundyk/kleaster/bredyk/buorren jongbloed tlm A. Roorda.Willeke van der Weij/Henderika Santema# buorren tot aan de fam. Van Wijngaarden.Gerda-Minke Brinksma/Jannie van der Wal# meekeshof/tj issema.Wim Schuurmans/Germ Dijkstra#fopma's reed/finne/cathstrj itte.Jannie Ydema/Mickel Wever

35#plof/brun peardsje.Appie de Ruiter/Ida Verbeek#noardein/lapedy kAndré YdemaiRini PijperWe hebben voor u wederom fantastisch amusement kunnen regelen,zowel voor de ouderen als de oudere jongeren als de jongeren als dejongsten.Wij, als merkekommisje, hopen ook dit jaar weer op mooiestraatversieringen en een optocht met pracht en praal. Met het thema"de toekomst" kunt u alle kanten op.Laten we met zijn allen dit jaar ook weer een fantastische merkevieren.MERKEKüMMISJE WYTGAARD.Evenals vorig jaar, gaan we ook dit jaar weer een fietstocht voor jongen oud organiseren. We zijn nog druk bezig met het uitzetten van detocht, dus veel kunnen we er nog niet over zeggen. De datum is al welbekend. Bij mooi weer kan de tocht op zondag 23 juni gefietstworden. Nader bericht volgt.

37Reisverslag Ozd, Roemenië, vervolgTegen de avond gaan we weer naar ons gastverblijf in de pastorie.Omstreeks vijf uur wordt het al donker. Het tijdverschil metNederland is hier één uur, we moeten onze horloges een uur vooruitzetten. We doen wat verslag aan onze gastheer en vrouw, Szilárd enIngrit, die ons alvast trakteren op een borrel voor het eten. Het is eenplaatselijk gedistilleerd drankje dat ze Palenka noemen met eenalcoholpercentage van 50% hetwelk je zwaar op de lege maag valt. Degeroutineerde Ozd-gangers hebben al geleerd alleen maar te nippen enhet glaasje vooral niet leeg te drinken omdat het dan direct weergevuld wordt. Tegen zevenen wordt er door twee vrouwen uit het dorphet avondeten gebri}cnt, nytg~~n hier de gewoonte is. Wij begrijpendat wij de gasten van het gehele dorp zijn en dat het geregeld is dat erom toerbeurt door iemand uit het dorp voor ons gekookt wordt. Devrouwen, traditioneel mçt hun hoofddoek om, maken een praatje metIngrit, onderwijl wordt het eten van pannen verwisseld. Het is eenvoedzame maaltijd grotendeçls met kippen- of ganzenvlees bereidt.Zo af en toe krijgen we ook wel eens varkensvlees hetgeen dan eenwelkome afwisseling is. Overigens veroorzaakt dit voedsel bij onsgeen maag- of darmklachten.Theo Koekoek, ja, hij is een broer van Gina, is penningmeester van destichting Bichis- Bükkös. Theo en zijn vrouw Sllra zijn het laatste deelvan de reis, vanaf Segléd, Hongarije, met ons opgereden. De tweestagiairs die een half jaar bij boeren in Flevoland gewerkt hebbenreizen met hen mee terug. Theo en Sara gaan zeker drie keer per jaarnaar Hongarije. Ze huren al enkele jaren een huisje in Gambut. Theo,Sara en Simon lopen alle projecten in de vijf dorpen langs. Zijcontroleren of gemaakte afspraken nagekomen zijn, makenberekeningen, adviseren bij bouwplannen en helpen zo nodig met raaden daad.Die avond is er een vergadering met leden van landbouwwerktuigencoöperatievan Ozd. Deze vergadering vindt plaats in de pastorie. Een

38tiental jonge boeren bespreken met Theo Koekoek en Simon enkeleproblemen die zich in de coöperatie voordoen. Lenke Bologa treedt opals tolk. Lenke heeft één jaar als au pair bij een familie in Houtengediend en spreekt goed Nederlands. Makkelijk is het niet voor haardaar zij zowel naar het Hongaars als Roemeens en Nederlands moetvertalen. Driemaal zijn wij bij zo'n vergadering aanwezig en hoewelde geschillen ten slotte zijn bijgelegd hebben we wel het gevoel dat demeerderheid er voor is de coöperatie volgend jaar op te heffen,waarbij de leden dan de gelegenheid moeten krijgen de werktuigen tekopen. Achterstallig onderhoud van de werktuigen en onderlingwantrouwen zijn vaak de oorzaak van de problemen. Vanuit Ternaardgaan er in het voorjaar regelmatig mannen, met name: DurkNoordstra, Jan Jouwsma, Gerrit Stapensea en Siep v.d. Wal naar Ozdvoor controle en onderhoud aan de werktuigen maar in het najaarblijkt vaak dat er tussentijds nooit weer iets aan gedaan is. Dit soortzaken zijn voor de mensen van de stichting vaak teleurstellend. Maargelukkig zijn er ook positieve ontwikkelingen te melden. Zo gaan deboeren steeds meer bij elkaar kijken hoe ze te werk gaan, bijvoorbeeldhet inkuilen van gras en luzerne. Eén boer heeft er nu zelfs eensleufsilo gemaakt.Woensdag 3\ oktober, Lutherdag. Het weer is opgeknapt met lichtenachtvorst en overdag stralend mooi weer. We kunnen nu weer zonderde laarzen op pad. De boeren zijn druk bezig met de maïsoogst. Allesgebeurt met de hand. Wij bekijken het eens van dichtbij en mogenhet zelf ook eens proberen. fn de namiddag is er een kerkdienst waarinonze gastheer Szilárd voorgaat. Er komen maar een paar mensen, demeesten werken nog op het land. Na de dienst nemen we een kijkje opde begraafplaats. Daar zijn veel mensen bezig met het versieren vanhun familiegraven met bloemen en papieren rozen. Ook worden erveel kaarsen en waxinelichtjes op geplaatst. Het geeft een heelbijzondere sfeer met al die flakkerende lichtjes.De volgende dag, I november is het Allerheiligen. In Roemenië gaande families dan in de namiddag naar de graven om met elkaar hun

39dierbare doden te gedenken. Men treurt, weeklaagt en troost elkaar.Wij voelen ons bezwaard dat wij als vreemden aanwezig zijn. Maaronze gids lstvan, die wij hier ook aantreffen, verzekert ons dat onsbezoek juist op prijs gesteld wordt. Dat blijkt ook wel uit wat Simonen Gina bij een vorige gelegenheid mee maakten. Bij het zien van hunfotocamera stelde de familie zich op rondom het graf voor een familieportret.De begraafplaats ligt terrasgewijs tegen een helling en het is ererg oneffen. Tot onze verbazing zien we daar ook de halfblinde mandie wij op de eerste dag een pakket bezorgden op zijn krukken tussende graven door scharrelen.Vrijdagmorgen, door het prachtige weer gelokt maken wij, Gina, Afkeen Minne een flinke wandeling over de heuvels naar Istihaza. Opplekken waar de zon nog niet kon komen zijn grond en plassen nogbevroren. Over karrenspoorpaden, langs een in verval geraaktewijngaard en door de bossen zoeken wij onze weg. Gina heeft dezetocht als eens eerder meegelopen. Wegwijzers zijn hier niet, maarmaïsoogstende boeren bevestigen ons dat we zo goed lopen. Wijgenieten met volle teugen van de tocht. Wat is de omgeving hier tochmooi. Het heuvelachtige landschap met haar bossen in de herfsttooi.Beneden ons in het dal de dorpen met hier en daar een rokendeschoorsteen. Vanuit de verte hoor je de ganzen gakken. Tegen demiddag komen we in Istihaza aan. We drinken iets bij een boer dieook als stagiaire in Nederland heeft gewerkt. Hier komt Simon onsmet de auto weer ophalen.Zaterdag schijnt de zon weer volop. Szilárd vertelt ons dat hij vandaagook in de maïs moet. Bij de pastorie hoort land waarvan de opbrengstvoor de dominee bestemd is. Achter de kerk is een opslagplaats,waarin de maïskolven kunnen drogen. Wij nemen aan dat die laterverkocht worden want Szilárd houdt zelf geen vee. Als we even laternaar Bichis rijden ontdekken we in een maïsveld rechts van de wegeen flinke groep gemeenteleden aan het oogsten. Het is eenprachtgezicht. De mannen en vrouwen breken de kolven van destengels en gooien die op een hoop. De dominee loopt met een fles

40Palenka van de een naar de ander om hun van het geestrijke vocht tebedienen. Het is een vrolijk tafereeltje. Als we 's avonds weer thuiskomen liggen de maïskolven netjes opgestapeld in het drooghok.Zondagochtend gaan we naar de kerk. We verstaan er wel niets vanmaar Szilárd heeft ons de tekst opgegeven waarover hij preekt en ookde liederen die gezongen worden. De liederen worden hier nog in eentempo van hele noten gezongen. De vrouwen zitten vanaf depreekstoel gezien in de rechterbanken en de mannen links. Wij alsgasten mogen bij elkaar in dezelfde bank blijven. Na de dienst gaateerst domineeske naar buiten, dan volgen de andere vrouwen entenslotte de mannen, die buiten dan nog even blijven napraten.Na het middageten rijden we naar Tîrge Murus, een stad 60 km tenoosten van Ozd. Hier zijn we een paar dagen te gast bij hetdomineesgezin Joeri en Adèl Harangozo met hun twee dochters.Eerder had ds. Joeri Ozd als standplaats en tien jaar lang kwamen veelmensen uit Nederland bij hen logeren. Het zijn joviale mensen bij wiemen zich direct thuis voelt.Maandagmiddag rijden we weer naar Ozd terug. Dinsdag bezoekenwe nog het naaiatelier in Bichis, een project om de vrouwen enmeisjes uit de regio aan werk te helpen. Dit project lijkt goed aan teslaan. Verder bezoeken we nog het medisch centrum, een term waarbijmen zich een goed uitgerust ziekenhuis voorstelt. In feite is het maareen eerste hulppost met een vrouwelijke arts en een assistente. Dedokter en haar echtgenoot tonen ons trots de inrichting, instrumentenen verbandmiddelen en vertellen dat alles door onze stichtinggeschonken is. Dokter neemt met haar nieuwste aanwinst de hartslagvan Simon op, die op dat moment erg hoog is, maar volgens ons komtdat door haar charmante assistente.Deze avond zijn wij uitgenodigd voor een afscheidsdiner bij defamilie Erzsebeth Pataki. Erzsebeth Pataki is de gemeentesecretaris,

41zij woont tezamen met haar ouders in, naar onze mening, het mooistehuis van Ozd. Wij treffen daar ook de tolken en andere bekenden, intotaal zo'n 15 mensen. Het wordt een gezellige avond metvoortreffelijk eten en zelfs ijs na. Woensdagochtend vroeg vertrekkenwe richting Friesland uitgezwaaid door Szilárd en Ingrit. Donderdagtegen middernacht zijn we weer veilig thuis. Einde van een reis waarwe nog vaak aan terug denken.Met dank aan onze reisgenoten, Simon en Gina Turkstra.Minne en Afke Hoekstrabond van plattelandsvrouwen in frieslandaangesloten bij de wereldbond van plattelandsvrouwen, acwwVrouwen van Nu.W ij gaan het zomerseizoen weer in en hebben op 15 april 2002 onzeslotavond.Deze avond wordt geheel verzorgd door het eendagsbestuurbestaande uit de leden van de Legedyjk, Sjouke de Kooistrjitte en deSimonValkenastrj itte.De heer W. Grond uit Engelum verzorgt een lezing over IJsland.Hij ondersteunt zijn verhaal met dia's.IJsland is drie maal zo groot als Nederland. Gemiddeld een keer in devijfjaar vindt er een vulkaanuitbarsting plaats en de flora en fauna isoverweldigend.Het belooft een interessante avond te worden.Leden en niet-leden zijn van harte welkom bij HeR Duhoux teWirdum vanaf 19.30 uur.Voor vervoer uit Wytgaard ki.mt u bellen met Josée Jakobs,en voor Wirdum met Anneke Hijman.

42Getlitst.....autootje pesten?........Nee....!Op verjaarspartijtjes en aan de borreltafel is het verkeer vaakonderwerp van gesprek. Boosheid over de flitspalen die onzinnigeverkeersboetes opleveren. Verhalen over 'hardwerkende' burgers dievoor een luttele snelheidsovertreding fors in de buidel moeten tasten,terwijl bolletjesslikkers vrij mogen rondbanjeren.Maar....."Noem mij een tak van criminaliteit die elfhonderd mensenlevens perjaar kost", stelt Landelijk verkeersofficier Koos Spee.De verkeerscijfers liegen er niet om. Behalve elfhonderd dodenverblijven twintigduizend mensen na een verkeersongeval langdurigin het ziekenhuis en belanden honderdduizend mensen bij de eerstehulp. De maatschappelijke schade (ziekenhuisopname,arbeidsongeschiktheid) is enorm: zo'n €ll miljard. "Net zo veel alswe met zijn allen in Nederland aan de AOW betalen. Wat denk je dathet kost als een gezonde jonge vent van 23 plotsklaps in een rolstoelbelandt?"Desondanks moet Spee steevast de strenge aanpak verdedigen.Onvermoeibaar geeft hij tegengas aan hardnekkige misvattingen. "Ikflitst namelijk niet voor minister Zalm."Het Centraal Justitieel Incasso Bureau inde vorig jaar 9,2 miljoenboetes. Opbrengst: €379 mi Ijoen. De opvatting dat verkeersboetesenkel de staatskas spekken berust op een mythe, zegt Spee. "Deopbrengsten dekken de kosten van de aanpak van deverkeersonveiIigheid."Het grootste deel der boetes betrof vorig jaar te hard rijden binnen debebouwde kom. "Twintig procent van de snelheidscontroles heeftplaats op de snelwegen. Meer dan de helft op de 50-kilometerwegen.Een kleine 20 procent op provinciale wegen."Alleen flitsten helpt, is zijn boodschap. Pas na een bonnenregenmatigen automobilisten de gemiddelde snelheid. "Dertig procent vande ongevallen wordt veroorzaakt door een te hoge snelheid. In 35procent van de gevallen bepaalt snelheid de ernst van het letsel."De Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid heeftvastgesteld dat bij een daling van de gemiddelde snelheid met I

43kilometer het aantal ongelukken met ernstig letsel met 5 procentafneemt. Spee: "Bij 30 kilometer per uur kan een automobilist nogremmen als een kind plots op 12 meter afstand oversteekt. Bij 40kilometer wordt het kind 6 meter onder de voorwielen meegesleurd."(Ingekort overgenomen uit de Leeuwarder Courant van 26 maartjl.).Utslach gemeenterieferkiezingsStimburo Wytgaard6 maart 2002 (De utslach fan 4 maart 1998 by defoarige gemeenterieferkiezings)PvdA 47 PvdA 62CDA 123 DA 114VVD 23 VVD 13PALIGr.Links 19 PALIGr.Links 36Nieuwe Leew.Partij 9 Nieuwe Leeuw.Partij 9Social istische Partij l2 Socialistische Partij 12D66 6 D66 8ChristenUnie 10 GVP/RPF/SGP 2FNP 37 FNP 28Leefbaar Leeuwarden(LL) 12Nieuwe Nationale Partij(NNP) -Fris 2000 8 Verenig.Fris 2000Centrum Partij '86TaljildichTal jildichutbrochte stimmen 306 utbrochte stimmen 285Blanco 1307Tal stimhawwenden 445 Tal stimhawwenden: 409Opkomstpersintaazje 68,99 Opkomstpersintaazje 69,68

Een stukje natuur: De watersnip44Alle beesten maken geluid, de één meer en vaker dan de ander, maarzelfs het meest zwijgzame dier is in staat iets van zich te laten horenals hij zich opgewonden of bedreigd genoeg voelt. Een van de meeststille vogels bijvoorbeeld is de knobbelzwaan (in het Engels heet hijzelfs de mute swan of zwijgende zwaan; een veel mooiere naam danknobbel trouwens!) maar ook die kan behoorlijk sissen als hij denktdat je te dichtbij zijn nest komt. De meeste dierengeluiden wordendoor dierenkelen geproduceerd, maar het is niet de enige manier.Mensen klappen in hun handen, konijnen stampen met hunachterpoten en sommige vogels slaan hun vleugels tegen elkaar (dehoutduif en de nachtzwaluw bijvoorbeeld). Er is echter één vogel diegeluid maakt op een heel eigen en volkomen unieke manier en om datte bewonderen hoef je niet naar de jungle in Zuid-Amerika of desteppen van Siberië, nee, pak in de meivakantie de fiets, ga naar deHempensermeerpolder boven Warga en luister naar de watersnip.Om de watersnip te zien en zijn andere keelgeluiden te horen hoef jeniet eens zo ver te gaan. Zowat het hele jaar door zijn er snippen inwisselende aantallen in de weilanden rondom onze dorpen. Ze zittenvooral langs de slootkanten, maar je moet bijzonder goede ogenhebben wil je ze zien voordat ze opvliegen. Met hun bruingestreeptelichamen zijn ze zo goed als onzichtbaar zolang ze stilzitten, maar alsze opvliegen krijgje de kans om het tweede unieke aspect van de snipte zien - zijn snavel. De watersnip heeft namelijk in verhouding totzijn lichaam de langste snavel van alle vogels. Daarmee porren ze inde zachte grond op zoek naar allerlei lekkers dat voor de meesteandere vogels buiten bereik is. Als ze opv liegen - en dat doen zemeestal pas als je dicht bent genaderd - hoor je een van hun anderegeluiden, een korte raspende roep, die herhaaldelijk wordt gegeventerwijl de vogel al zigzaggend wegvliegt.Ook die zigzagvlucht is uniek. Ik heb ergens gelezen dat uit oudeverslagen valt op te maken dat watersnippen vroeger in een rechte lijnopvlogen. Er werd echter eeuwen lang met geweren op snippengejaagd en in de loop der tijd ontdekten de snippen dat er minder kanswas dat ze geraakt zouden worden als ze scherpe bochten maakten bij

45het opvIiegen. Een sterk verhaal vond ik toen, maar als het waar is zitde schrik goed in de genen want ze doen het nog.Maar terug naar het eerste unieke van deze bijzondere vogel - zijngeluid. Als enige heeft hij twee speciale veertjes op zijn staartontwikkeld die in de lucht trillen, waardoor een zacht geroffel wordtgeproduceerd - het klinkt een beetje als dat stukje karton in de spakenvan een kinderfiets. De twee veertjes worden in een baltsvluchtspeciaal daarvoor in stelling gebracht door ze naar buiten te steken,wat je met een verrekijker goed kan zien. De Friese naam voor dewatersnip is waarlamke en een tijd geleden sprak ik met eengepensioneerde boer die mij uitlegde waarom. Het lamke slaat op hetblatende geluid van de veertjes en het waar slaat op het feit dat alswatersnippen veel blaten het een teken is dat het zal gaan regenen.Vroeger was de watersnip een algemene broedvogel van de toen veeldrassiger weilanden en als de boeren die daarin met grasmaaien bezigwaren op het einde van de dag de watersnippen veel hoorden, werktenze langer door om alles binnen te halen.Snippen broeden nauwelijks meer in de relatief drogere weilanden,maar zoals ik in het begin zei, hoef je niet zo ver te fietsen om hetmeest unieke aspect van deze toch al zo unieke vogel te beluisteren.De Hempensermeerpolder zelf is niet toegankelijk in hetbroedseizoen, maar vanaf het restaurant en de molen vlak naast deWäldwei kan je het gebied mooi overzien. Je moet je oren wel spitsenen wachten op een onderbreking in de stroom verkeer, want deevolutie van de watersnip heeft op d ze dreiging nog niets gevonden,maar met een beetje geduld wordt je getrakteerd op een bijzonderehoorspel.Neem een keertje een snipperdag!lan Borwell

47!!! Vrijwilligers gezocht !!!Van 5 tlm 9 augustus wordt er weer het Jeugd land georgan iseerd! Deorganisatie van deze grootste kindervakantieweek in de gemeenteLeeuwarden is in handen van de werkgroep "KWIL", aangesloten bijde Leeuwarder Speeltuin Centrale e.o. Het jeugdland is toegankelijkvoor de jeugd van 6 tlm 12 jaar en biedt allerlei activiteiten rondomhet thema van dit jaar: DE MIDDELEEUWEN!Voor de begeleiding van deze kinderen (we verwachten 350 kinderen)zijn wij op zoek naar enthlousiaste mensen. Mensen die het leukvinden om op een ongedwongen manier met kinderen om te gaan. Diekinderen wi IJen begeleiden bij activiteiten, creatief meedenken,flexibel zijn en bovenal kindvriendelijk.Naast veel plezier en hard werken bieden wij ook: (stage)begeleiding,een aanvu Ilende WA-verzekering, eten en drinken, eventueelstudiepunten en onderdak op het Jeugdlandterrein.Lijkt het je leuk om mee te doen, meld je dan aan als vrijwilliger bijeen van de onderstaande personen. Ook als je eerst meer informatiewilt hebben, magje natuurlijk contact met ons opnemen!Tot ziens, tot Jeugdland,Werkgroep "KWIL"Mark Moezelaar 06-14548894Nilani Moerman 06-12321470Ingrid van der Molen 06-227) 7344 / 058-8442697UITVAARTVERENIGING WIRDUM-SWICHUM-WYTGAARDBode: Th. Bijlsma, Easterein 3, Garyp tel: 0511-521336Fax: 0511-511326Hulpbode: S.A. Schoustra, Tsjerkebuorren 2, Easterwierrum,Tel: 058-2501380.

49BRASSBAND "LOOFT DE75-JARIG JUBILEUMHEER" VIERTDit jaar is het 75 jaar geleden dat in Wirdum "Looft den He 1''' werdopgericht. Oorspronkelijk was het orke, t een fanfare, maar inmiddelsis het al jaren een Brassband. Een jubileumjaar mag natuurlijk nietonopgemerkt voorbij gaan, daarom heeft de vereniging een aantalbijzondere activiteiten op het programma staan.Als eerste staat 5 m i 2002 een bevrijdingsconcert gepland insamenwerking met het Dokkumer Mannenkoor. U wordt van harteuitgenodigd '5 avonds om 20.00 uur dit concert bij te wonen in deUnitaskerk. De muziek die "Looft den Heer" ten gehore zal brengen,staat geheel in het teken van 5 mei.Andere evenementen die u va t in uw genda kunt noteren zijn:14-06-2002 "Zomerfee t". In samenwerking met andere(muziek)verenigingen uit Wirdum-Swichum en Wytgaard wordt op de Buorren te Wirdumin een ontspannen sfeer een atwisselend programmagebracht.12-10-2002 "Jubileumconcert". liet jaarlijkse concert in De Gollc inWirdum wordt totaal ander dan voorgaande jaren.Zonder al te veel te verklappen; de gastheer van deavond heeft een bijzondere band met 'de bugel vanLooft den Heer'!Houdt II voor details de agenda in It Havenpypke in de gaten.

51Nationale Collecte Simavi"Geef gezondheid, geef/even" washet thema van de nationale collectevan Simavi, die werd gehouden van17 Um 23 maart 2002. Deontwikkelingsorganisatie Simaviondersteunt lokale organisaties in het.. IZuiden bij het toegankelijk maken van._.-...gezondheidszorg voor de $IMAVI..... ~allerarmsten. Iedereen heeft recht op , --.::=:..een goede gezondheid. Als gevolg van armoede, oorlog ofnatuurrampen en door het ontbreken an de mee t elementaire kennisen g zondheidsvoorzieningen ei en ziekten als diarree, malaria enTBC nog veel slachtoffers. U kunt daarbij helpen. Heeft u decollectant gemist? Uw bijdrage is welkom op giro 300100 t.n.v.Simavi in Haarlem. De collecte in Wytgaard heeft € 240,95opgebracht. Dorpsbewoners namens Simavi bedankt voor jullie gift encollectanten bedankt voor jullie medewerking.Wijkhoofd van Wytgaard,Lies de Jong - Visser, WirdumNationaal ReumafondsDe landelijke inzamelingsactie van het Nationaal Reumafonds, welkein de week van 10 t/m 16 maartjl. is gehouden, heeft in Wytgaard e.o.een bedrag opgebracht van € 238,46. Het bestuur richt zijnwelgemeende dank tot leden van het plaatselijke comité, tot decollectanten en tot een ieder die door middel van een financiëlebijdrage aan het welslagen van de collecte heeft bijgedragen. Mocht ude collecte gemist hebben, dan kunt u alsnog uw bijdrage storten opgiro 324 of banknummer 35.76.74.812 t.n.v. Vereniging NationaalReumafonds te Amsterdam. Collectanten van Wytgaard, hartelijkdank.Hannie Jaspers

5326 april Volleybal, Hanstoernooi.30 " ]e Ledenpartij kaatsen, 11.30 u.jeugd-l3.00 u. volw.5 mei Bevrijdingsconcert brassband Looft den Heeri.s.m. Dokkumer Mannenkoor, Unitas (kerk)Wirdum, 20.00 uur.IJ" Kaatsen K.N.K.B. hoofdklasse Wirdum 12.00 uur.18 " Federatie jeugd 12.00 uur kaatsen.19 " 2 e Ledenpart~i kaatsen, 11.30 u.jeugd-l3.00 u. volw.2 juni 3 e Ledenpartij kaatsen, 11.30 u.jeugd-l3.00 u. volw.7 " Hynstespul8 " Kaatsen jongens pup. 10.00 uur.14 " Familiekaatsen 19.00 uur, opgave tot woensdag.21 " Stratenvolleybaltoernooi.23 " Fietstocht, Twirre.7 juli K.N.K.S. Kaatsen schooljongens 10.00 uur.14 " 4 e Ledenpartij kaatsen, 11.30 u. jeugd-l3.00 u. volw.10 aug. Kaatsen in Huizum voor alle leden.16 " Merke.17 " Merke.Voor opgave en informatie data telefoon 2552066.DIERENARTSENPRAKTIJK GROU-REDUZUMTelefonisch spreekuur (en bestellen van medicijnen):Maandag tJm zaterdag van 8.00-9.30 uur telefoon: 0566-601464Spoedgevallen: 0566-601464 b.g.g. 601439Spreekuur gezelschapsdieren:Grou, Oedsmawei 13: maandag ttm vrijdag van 13.00-14.30 uur (balie opentot 15.00 uur) en van 18.30-19.00 uur (balie open tot 19.30 uur)En daarbuiten uitsluitend op afspraak.

54WEEKENDDIENSTEN HUISARTSEN.HUISARTSENPRAKTIJK WIRDUM A.F.M. BARTELS.Spreekuurtijden: 08.00 - 10.30 uur13.30- 16.00 uurVisites: 11.00 - 12.30 uurTelefonisch spreekuur: U kunt 's ochtends bellen met de assistente,dan wordt u door dokter Bartels teruggebeld tussen 13.00-13.30 uur.(evt. 16.30-16.45 uur).Voor het maken van afspraken of het aanvragen van visites bellenvoor 10.00 uur 's ochtends.BERICHT VAN DE HUISARTS.In huisartsenland is de laatste tijd veel te doen over de avond-, nachtenweekenddiensten. In het grootste deel van Nederland functioneertop dit moment een centrale doktersdienst. Daarbij worden debovengenoemde diensten verzorgd vanuit een centrale post. Op eendergel ij ke post zij n doktersassistenten, taxichauffeurs en hu isartsenaanwezig, om een groter gebied dan voorheen, te voorzien vanoptimale huisartsenzorg.In Friesland functioneert een dergelijke centrale doktersdienst nogniet. Deze wordt in de nabije toekomst wel verwacht. Vooruitlopendhierop hebben de huisartsen van Grou, Jirnsum, Warga en Wirdum, dekrachten gebundeld.Dit betekent dat wij, vanaf 2 april 2002, de avond-, nacht- enweekenddiensten gezamenlijk zullen verdelen.De dienstdoende huisarts vindt 1I in It Havenpypke of anders via hetpraktij knummer.TELEFOONNUMMERS:* Bartels 2551303* Van Drooge 2551261* Hermanides 0566-60123 I* V.d. Wey 0566-621328* Wilders 0566-621310

55Weekenddienstensten Wirdum e.o.13-14 april A.F.M. Bartels, Wirdum, 058-2551303.20-21 Wilders, 0566-621328.27-28 V.d. Wey, 0566-621328.Weekenddiensten praktijk Weidum e.o.13-14 april J.e. Loor, Oosterend, 0515-331488.20-21 " H.B. Bergwerff, Baard, 0517-341272.27-28 " L.J. Lukkes, Weidum, 058-2515224.30 april koninginnedag LJ. Lukkes.4- 5 mei J.e. Loor.9 mei hemelvaart H.B. Bergwerff.I 1-12 mei J. W. Meerdink, Wommels, 0515-33133 I.18-20 "pinksteren LJ. Lukkes.25-26 " H.B. Bergwerff.1-2 juni J.W. Meerdink.8-9 " J.e. Loor.15-16 " L.J. Lukkes.Thuiszorg Het Friese LandPostbus 417,8901 BE Leeuwarden.Bel voor alle informatie (24 uur per dag)0900-8864 (ca. 22 ct. p/m)Voor de uitleen van hulpmiddelen en verpleegartikelen kunt u terecht in:• GrouPro Wilhelminastraat 1ma. Um vr. 16.30-18.30 uur• Leeuwarden, Friese ZorgwinkelVoorstreek 69ma. Um vr. 9.00-18.00 uurdo. 18.00-21.00 en za. 9.00-17.00 uur

UW AMBACHTELIJKE BAKKERSYBESMAvoor• brood, koek en banket• vleeswaren• kaas• diepvries..artikelen• tabak en drogisterij• en de allereerste levensbehoeftenBoksum 058-2541323Deinum 058-2541919Wytgaard 058-2551707