Verschillen in straftoemeting - Buro Jansen & Janssen

Stereotyperingen spelen juist een rol bij beslissingendie onder tijdsdruk genomen moeten wordenben. Verder zouden we op basis van de theorie verwachtendat een negatieve stereotypering meer geldt voormensen die bijvoorbeeld een niet-westerse taal sprekenin vergelijking met een verdachte die bijvoorbeeldEngels spreekt. Bij vervolgonderzoek zou daarom ookonderscheid gemaakt kunnen worden naar welke taal deverdachte spreekt tijdens de rechtszitting. Dit laatstegeldt overigens ook voor het uiterlijk van de dader. Voorvervolgonderzoek zou het aan te bevelen zijn om meeronderscheid te maken tussen verschillende etniciteitenen tevens gebruik te maken van kenmerken zoals hetgeboorteland van de dader en het geboorteland van deouders van de dader.Dat mannen en daders met een buitenlands uiterlijkdie niet de Nederlandse taal spreken tijdens de strafzittingeen substantieel verhoogde kans hebben op eenonvoorwaardelijke gevangenisstraf zou op gespannen voetkunnen staan met het doel van consistentie in straftoemetingin Nederland. Ten behoeve van een consistenterestraftoemeting zijn in Nederland sinds de jaren negentigverschillende richtlijnen geïntroduceerd. 36 Daarnaastbehoeft dit extra aandacht, omdat het gaat over de zwaarstestraf die in Nederland opgelegd kan worden aandaders. Uit onderzoek is bekend dat gevangenisstraffen(onbedoelde) effecten kunnen hebben, zoals een groterekans om te scheiden 37 en verminderde kansen op dearbeidsmarkt 38 . Deze relaties kunnen vervolgens leiden toteen langdurige criminele carrière. 39 De selectie van welkedaders een onvoorwaardelijke gevangenisstraf opgelegdkrijgen, heeft dus ook consequenties voor de verderelevens van deze individuen.Toekomstig onderzoek zal moeten aantonen of ooktijdens zittingen van de meervoudige kamer deze effectengevonden worden. In dergelijke zittingen hoeft de rechterniet direct een beslissing te nemen over de straftoemetingzoals wel het geval is bij de politierechter. Dat heeft wellichtconsequenties voor de beslissingen die worden genomenen de mogelijke rol van stereotypering daarbij.Immers, zoals hiervoor besproken, spelen stereotyperingenjuist een rol bij beslissingen die onder tijdsdruk genomenmoeten worden. Bij straftoemeting door een meervoudigekamer kan daar veel minder sprake van zijn dan bij debeslissing direct na het onderzoek ter terechtzitting dooreen politierechter. Bovendien zijn er drie rechters bij destraftoemetingsbeslissing betrokken in de meervoudigekamer; wat een mediërende werking kan hebben. Drie rechterszouden verschillende meningen kunnen hebben, zodatde uiteindelijke straf een compromis is van drie mogelijkverschillende ideeën over de straftoemeting. Voor toekomstigonderzoek is het tevens belangrijk om invloeden vanrechterkenmerken op straftoemeting te onderzoeken.In eerder empirisch onderzoek naar straftoemetingzijn de mogelijke effecten van specifieke omstandighedentijdens de zitting nog weinig onderzocht. De aandacht inde onderzoekstraditie naar het verklaren van verschillenin straftoemeting gaat vooral uit naar demografische kenmerkenvan de dader en verschillen in straftoemeting tussenrechters en rechtbanken. Deze bijdrage toont hetbelang aan van wat zich op de zitting afspeelt in het straftoemetingsonderzoek.Toekomstig onderzoek zou zichverder moeten richten op het effect van zittingskenmerkenop straftoemeting.32. Zie voor meer informatie over regionaleverscheidenheid ook J.T. Ulmer, SocialWorlds of Sentencing: Court Communitiesunder Sentencing Guidelines, Albany, NY:State University of New York Press 1997.33. K. Daly en R.L. Bordt, ‘Sex effects andsentencing: An analyses of the statisticalliterature’, Justice Quarterly 1995-12(1), p.141-175.34. K.A. Drass en J.W. Spencer, ‘Accountingfor pre-sentencing recommendations: Typologiesand probation officers’ theory ofoffice’, Social Problems 1987-34(3), p.277-293.35. R.B. Pipes en M. Allessi, ‘Remorse and apreviously punished offense in assignmentof punishment and estimated likelihood of arepeated offense’, Psychological Reports1999-85, p. 246-248.36. G.K. Schoep en P. M. Schuyt, Instrumententer ondersteuning van de rechterbij de straftoemeting, Leiden, E.M. MeijersInstituut 2005.37. R. Apel, A.A.J. Blokland, P. Nieuwbeertaen M. van Schellen, ‘The impact of imprisonmenton marriage and divorce: A risk setmatching approach’, Journal of QuantitativeCriminology 2010-26, p. 269-300.38. D. Pager, ‘The mark of a criminalrecord’, American Journal of Sociology2003-108, p. 937–975.39. D.S. Nagin, F.T. Cullen en C.L. Jonson.‘Imprisonment and re-offending’, in: M.Tonry (Ed.), Crime and Justice: A Review ofResearch, Volume 38, Chicago: Universityof Chicago Press 2009, p. 115-200.733