OEK Op eigen kracht - Fietsersbond Amsterdam

ColofonDe OEK (Op eigen kracht) is een uitgave vande Fietsersbond, afd. Amsterdam. Het bladverschijnt 3 keer per jaar in een oplage van5000, en wordt gratis toegezonden aan alleAmsterdamse leden. De in de OEK weergegevenopvattingen hoeven niet overeen tekomen met die van het bestuur of de redactie.Het overnemen van artikelen is mogelijk naschriftelijke toestemming van de redactie.De volgende OEK verschijnt 22 februari 2012Bijdragen (liefst digitaal) zijn welkom tot2 januari 2012 o.v.v. “kopij OEK”.E: oekredactie@fietsersbondamsterdam.nlAdresgegevens afdelingWG-plein 84, 1054 RC AmsterdamT: 020-6854794E: amsterdam@fietsersbond.nl (@adamfietst)I: www.fietsersbondamsterdam.nlPostbank: 3621877 tnv Fietsersbond AmsterdamBezorging: oek@fietsersbondamsterdam.nlHet kantoor is als regel geopend op werkdagenvan 10 - 17 uur (behalve op vrijdag).Soms zijn we er niet. Wil je zekerheid dater iemand is, bel dan even: 020-6854794OnderafdelingenAmstelveen:p/a Nieuwe Kalfjeslaan 2, 1181 CA AmstelveenE: amstelveen@fietsersbond.nlDiemen:p/a Tapijtschelp 10, 1112 DS DiemenE: diemen@fietsersbond.nlAan dit nummer werkten mee:Gerrit Faber, Pete Jordan, JohanKerstens, Marjolein de Lange, TomLantink, Anne-Mariken Raukema, FredRedemeijer, Govert de WithFoto’s: archief Fietsersbond, afd.Amsterdam (tenzij anders aangegeven)Druk: Dijkman Offset / DiemenDe Fietsersbond komt op voor de belangenvan fietsers en zet zich in voor meer enbetere mogelijkheden om te fietsen.Lid wordenU bent al lid vanaf € 2,17 per maandZie: www.fietsersbond.nlGEZOCHT: ontbrekende OEKs in het archiefDe afdeling heeft een archief van de oudeOEKs. Leuk en soms ook heel nuttig om interug te kunnen bladeren. Zowel voor de veranderingenals voor wat al jaren hetzelfde is.Het archief blijkt echter niet compleet!En nu vragen we ons af of er mensen zijn dieook oude OEKs hebben bewaard. Zouden wedaar dan een kopietje van mogen maken?NIEUWE EDITIEBinnenkort verschijnteen geactualiseerdeenverbeterde uitgavevan de enigeechte fietskaartvoor Amsterdam.In dit nummer:3568910111214151617181920212324DIGITALE NIEUWSBRIEFBlijf op de hoogte van de fietsactualiteitin Amsterdam via onze nieuwsbrief per email.Mail ons ovv “Fietsband“:amsterdam@fietsersbond.nlFietsparkerenActie Scooteroverlast: updateBedankt vrijwilligers!Respect voor de fietsrouteplannerInteressante projecten in NoordBloot op de fiets door AmsterdamZijstraat | FietsfinderFietsbewegwijzeringReclamefietsen (foto’s PJ)NieuwsRood licht negatie | PuzzelfotoVan onze Helpdesk | Zijstraat(Niet) fietsen op de stoep | BriefJonge, ondernemende reparateursProblemen met haaientandenMaatschappelijke stage | ZijstraatKnelpuntenColumn Pete JordanNIET ZO MAAR ZOReacties kunt u sturen naaramsterdam@fietsersbond.nl of tel. 6854794.De nummers die wij missen zijn de volgende:• De hele 1 e jaargang (1977): 6 nrs.• 2 e jaargang (1978): nrs. 1,3,6• 3 e jaargang (1979): nr. 6• 12 e jaargang (1988): opvolgnrs. 17 + 18• 14 e jaargang (1990): opvolgnr. 20We zijn benieuwd!AankondigingWat: Algemene Actieve LedenvergaderingWanneer: wo 18 januari, 20 uurWaar: WG-plein 84Agenda: Interne organisatie van de afdelingKlachtennummersHieronder staan de klachtennummerswegonderhoud die u kunt bellen bijachterstallig onderhoud. Blijven deproblemen aanhouden: meld het bijde Fietsersbond, afd. Amsterdam.- Amstelveen 5404911- Centrum 5519555- Diemen 3144888- Nieuw-West 14020- Noord 14020- Oost 14020- OuderAmstel 4962121- Uithoorn 0297-513111- West 14020- Westpoort (station Sloterdijk) 5234567- Zuid 14020- Zuidoost 5670222- Fout geparkeerde auto’s 5530333- Storing straatverlichting 5972626- Fiets-bewegwijzering: 088-2696747of schadebew@anwb.nl o.v.v. locatieen mast- of bordnummer (s.v.p. ookdoorgeven aan de Fietsersbond,afd. Amsterdam, 020-6854794)- Wegdek op trambanen:infraservice@gvb.nl (c.c. aanamsterdam@fietsersbond.nl)- Storing verkeerslichten:licht@fietsersbondamsterdam.nlo.v.v. kruispunt + rijrichting2

FietsparkerenMijn vriendin en ik kochten allebeieen nieuwe fiets. Dat betekendetwee dingen: we moesten van deoude fietsen af, en mijn forenzendevriendin moest bij CS een andereplek zoeken om het ding kwijt tekunnen. Hieronder onze ervaringen.De problemenHet kwijtraken van een kapotte fiets dieer nog redelijk uitziet is vrijwel onmogelijk.Fiets niet op slot, briefje erop, maartoch is-ie niet verdwenen; hij is terechtgekomenbij een buurtbewoner. Op zichniet erg, maar waar laat die hem? De rekkenin onze wijk staan al vrij vol, en onzetwee nieuwe fietsen moeten er wel bij…Op het station heel andere problemen.De stalling verkoopt geen abonnementenmeer (uitverkocht, en geen wachtlijst‘want dat zou twee jaar duren’). De fietspast niet makkelijk in een rek, omdat debanden te breed zijn. Op de standaarddan maar, maar daar werd-ie zo verplaatstdat-ie ’s avonds weg was gehaaldomdat de brandkraan geblokkeerd zouzijn.Kortom: fietsparkeerproblemen. Hoewelwij vinden dat de gemeente het geenproblemen moet noemen, maar blijmoet zijn met het succes van haar eigenfietsbeleid, zijn het voor de argeloze fietserwel degelijk problemen.Het fietsparkeren krijgt gelukkig ruimaandacht in het nieuwe MeerjarenplanFiets van de gemeente. Terecht, vindenwij. Maar wat moet er volgens ons eigenlijkgebeuren? En hoe sluit dat aan bij watde gemeente en andere spelers eroverdenken?Oplossing 1: meer ruimteWij vinden in elk geval dat er meer plekmoet komen voor fietsen. Nu zijn ermensen die niet op de fiets gaan ‘omdatje hem niet kwijt kan’. Sommigen lossendat creatief op door met een fietswrakeen eigen plek te reserveren: de eigenaarkan zijn eigen normale fiets dan altijdaan dat wrak vast zetten. Een oplossingdie het probleem dus in feite grotermaakt.Maar hoe komen we aan meer ruimte?Dat kan door auto’s weg te halen. Opelke autoplek passen zomaar 12 fietsen.Dat schiet op.Ook kunnen we ons best voorstellendat er nieuwe ruimte gebouwd wordt.Ondergronds, of liever nog op het maaiveld.Lekker zichtbaar, aantrekkelijk. Watdat betreft is de nieuw te bouwen stallingop het Leidseplein een mooie test.Als het dáár niet lukt….Oplossing 2: ruimte makenMaar natuurlijk hebben de mensen gelijkdie zeggen dat de troep eerst opgeruimdmoet worden. Een fietsnietje kostbijvoorbeeld een paar 100 euro. Dus alsje 1000 fietsen weghaalt, kun je, zelfs alsje er 10 moet vergoeden omdat ze noggebruikt werden, voor 100.000 euro’sbesparen aan nieuwe nietjes.fietsrek als opslagplekHet probleem isdat ook dat opruimengeld kost.Het is juridischlastig, en je moetfietsen bijvoorbeeld3 maandenbewaren (terwijlde ervaring leertdat een fiets diena 2 weken nietis opgehaald,ook de komende2,5 maand blijft staan). We hebben hetgevoel dat dit efficiënter moet kunnen.Door bijvoorbeeld het heen en weer rijdennaar het fietsdepot, en het gebrekaan ruimte daar, worden er door eenopruimteam per dag eigenlijk maar heelweinig fietsen opgehaald. Intussen zijner zoveel fietsen, dat het op deze manierniet bij te houden is.Daar komt bij dat dit alleen nog maargaat over fietsen die in de weg staan.Sommige fietsen staan niemand directin de weg, maar nemen wel schaarseruimte in, terwijl ze niet of weinig gebruiktworden. Bij het CS mag je daaromeen fiets niet langer dan 2 weken onafgebrokenlaten staan. Daar zijn wij niettegen. Als je hem zó sporadisch gebruikt,kun je best een keertje met het OV naarhet station. En als je niet uit Amsterdamkomt, kun je voor die enkele keer wel eenOV-fiets huren. Maar door de constantestroom in de weg staande fietsen en debeperkte capaciteit van de handhaving,lukt het niet om dat ‘2 weken’ regimeconsequent te handhaven. Als je eenfiets bovenin de fietsflat achterin zet, ishet karretje van de handhavers steedsvol voor ze aan de jouwe toekomen. Bovendienmoeten ze voor die fietsen tweekeer langskomen. Eén keer om een stickerte plakken, en twee weken later omte kijken of-ie er nog staat. Dat kost dustwee keer tijd, en geld.Oplossing 3: efficiëntie en inventiviteitEr is van alles te verzinnen om het wegknippenefficiënter te krijgen. Bijvoorbeeldeen sticker die iedereen zelf opzijn fiets moet plakken om te bewijzendat-ie nog in gebruik is. Of je krijgt eensticker als je bij het CS aankomt met dekleur van die dag. Dat scheelt alweer 1keer langskomen voor de handhavers.Verder: een tijdelijke opslag voor verwijderdefietsen vlakbij het station, zodatOEK 85 - oktober 2011 3

er niet steeds een uur verloren gaat metheen en weer rijden naar Westpoort. Envoor wie zijn fiets kwijt wil: een platteschuit achter het CS leggen waar iedereendie zijn fiets inlevert, een bon krijgtvoor korting bij een fietsenmaker. Of bijeen fabrikant, die het misschien wel wilsponsoren. Hieronder berichten we overeen opruimproef die in West van start isStadsdeel West haalde deze zomerhet nieuws toen meegedeeld werddat het geld op was voor nieuwefietsrekken. Schande, vond eenVVD raadslid. Het bleek loos alarm:de mededeling was abuis (of werdschielijk ingetrokken).Intussen bleef een echt nieuwtje ophet gebied van fietsparkeren bijna onopgemerkt:hetzelfde stadsdeel kondigdeeen fietsparkeerduurbeperkingaan. Niet voor het hele stadsdeel, maarvoor de Kinkerstraat, de Cremerbuurt eneen deel van de Erasmusparkbuurt. Daarmogen fietsen die langer dan 6 wekenongebruikt geparkeerd staan verwijderdworden. Voor zover wij weten is in Nederlandnog niet eerder zo’n beperkingin een woonwijk ingesteld.Een parkeerduurbeperking kennen we alwel voor extreem drukke plekken, zoalsstations. Begrijpelijk. Zóveel mensen willendaar hun fiets parkeren dat het − geziende beperkte ruimte − redelijk is datje fiets niet langer dan een bepaald aantaldagen een plek mag bezetten. Vaneen fietsrek waar elke dag een anderefiets staat profiteren 30x zoveel mensenals van een rek waar één fiets 30 dagenlang staat. De eigenaar van die ‘plak’fietskan beter overstappen op een OV-fiets,de benenwagen of de tram.De Fietsersbond is dus voorstander vaneen parkeerduurbeperking op zulke extreemdrukke plekken. Onder voorwaardenatuurlijk dat zo’n gebod zorgvuldigwordt uitgevoerd. Met een gegarandeerdgoed werkend detectiesysteemvan de parkeerduur en een waarschuwingvoordat hij wordt weggehaald.Het fietsparkeerduurbeperkingsbesluitin West was deFietsersbondniet ontgaan. Enhad vooral vragenopgeroepen.Hoe wordtzo’n beperkinggehandhaafd?Moeten fietseigenarendieeen tijd hunfiets niet (kunnen)gebruikenin angst gaan zitten dathun fiets ineens wordt weggehaald? Envooral: was zo’n beperking eigenlijk welnodig? In de fietsenrekken stonden veelfietswrakken, en die mag het stadsdeelsowieso weghalen, mits zorgvuldig uitgevoerd.gegaan.De gemeente, of in dit geval stadsdeelCentrum, doet zijn best. Bij het Leidsepleinis een verzameling kleinschaligeideeën uitgewerkt, waarmee voor eenpaar ton de komende jaren (tot de stallinggebouwd wordt) veel meer fietsplekbeschikbaar komt. We zien daar naar uit.Toch zal er nog wel een tijdje gediscussieerdworden over die fietsen die in deweg staan. Misschien wel altijd. Het probleemwas er ook in 1930. Het is alleeneven weggeweest toen er zoveel auto’swaren dat dát een groter probleem was.Dus misschien moeten we er maar blijmee zijn.Fietsparkeerduurbeperking in WestEen telefoontje naar het stadsdeel steldeons gerust. De parkeerduurbeperking inde wijken zal gelden als een proef omte kijken of zoiets werkt. Veel fietsen dielanger dan zes weken niet gebruikt worden,worden nooit meer gebruikt. De eigenaaris verhuisd of heeft een nieuwefiets, of… Een weesfiets dus, die op termijneen wrak wordt, al dan niet via hettussenstadium van plukfiets, een fietswaarvan langzaam maar zeker steedsmeer onderdelen geplukt worden. Eentreurig lot.Om dit proces vóór te zijn en die fietsenniet maanden of jaren fietsplekken telaten bezetten wordt de parkeerduurbeperkingingezet. Over de preciezeuitvoering wordt nog nagedacht en zaloverlegd gaan worden, met o.a. de Fietsersbond.We hebben al een paar adviezenklaar:• Een goede en zorgvuldige registratieGdW...ineens weer ruimte in de rekkenvan de parkeerduur is noodzakelijk. Datkan bij voorbeeld met systematisch gekleurdetiewraps om een spaak en eenvork.• Mogelijk input van bewoners bij hetherkennen van lang geparkeerde fietsen• De parkeerduurbeperking niet alleenlaten gelden voor de fietsen in de rekkenmaar voor alle geparkeerde fietsen,ook die aan brugleuningen, palen enz.• En een goede evaluatie van de maatregel:met tellingen vooraf en achterafenz. Zodat bekeken kan worden ofbereikt is wat men wilde en men deervaringen kan delen met andere gemeentes.In de tussentijd heeft het stadsdeel watbetreft het opruimen van fietswrakkenwoord gehouden: na de zomer heeft demilieudienst een inhaalslag gemaakt enop tal van plekken is ineens weer ruimtein de rekken!We zijn benieuwd naar uw mening hieroveren uw ervaringen.MdL4

Actie ScooteroverlastWel optreden, nog niet van het fietspadUpdateOnze campagne tegen scooteroverlast begint − zij hetvoorzichtig − vruchten af te werpen. Vooralsnog beperkt hetzich tot ‘handhaving’. Er zit nog weinig schot in het verplaatsenvan snorscooters naar de rijbaan.Gemeente Amsterdam en politie startenin september en oktober de campagne‘slowriders’, met extra controlesop snelheid op rollerband én op straatmet laserguns. Verder zijn posters, eenfacebook-pagina en een programmaop AT5 deel van de campagne. Dit allesonder de slogan ‘Relaxed rijden zonderboetes’. Zie ook www.amsterdam.nl/scooterEen meerderheid in de gemeenteraadwil een pilot met snorfietsers op de rijbaan.De wethouder wil (nog) niet, maarin de Tweede kamer wordt de Ministergevraagd Amsterdam daarbij te ondersteunen.De Gemeenteraad komt in hetnajaar hierop terug.Nieuwe feiten over scooters blijven onsverbazen. Een derde tot de helft van dejonge scooterrijders rijdt zonder rijbewijs(en dus onverzekerd), zo blijkt uitonderzoek in opdracht van de Minister.En herhaaldelijk komen er cijfers over hetgrote aantal slachtoffers onder scooterrijders.Het aantal ongevallen met scootersis volgens de stichting Consumenten Veiligheid in vier jaar tijd met 87%gestegen.De Tweede Kamer (AO verkeersveiligheid)heeft op 8 september over scooteroverlastvergaderd. Een helmplichtvoor snorscooters bij een Amsterdamsexperiment ging de minister te ver. Welondersteunde ze een lijst maatregelenPROEFDe gemeente Amsterdam gaatmisschien een proef doen met hetweren snorscooters van de fietspaden.Dat zou dan eventueel alleenin bepaalde gebieden (bijv. binnenstad)of op bepaalde locaties (bijv.drukke winkelstraten) gaan gelden.We vragen ons af wat u daar vanvindt. Goed idee? En zo ja, hoe zouu dat uitwerken? Of vindt u het eenslecht idee? Dan horen we ook graagwaarom. Mail of schrijf ons.ingediend door Sharon Dijksma (PvdA).Deze houden in: hogere boetes, snellerinleveren van het rijbewijs, meer snelheidscontrolesen een betere aanpakvan opvoeren en diefstal van brom- ensnorfietsen. (GF)Bedankt vrijwilligers van de Fietsersbond!Namens 115 leerlingen van basisscholenSint Jan de Doper, Het Bovenland,Johannesschool en van de Pieter JellesTroelstraschool uit Amsterdam Nieuw-West, willen wij alle vrijwilligers van deFietsersbond bedanken die hebben geholpenbij het op de fiets begeleidenvan kinderen op weg naar hun nieuweschool.Met het project ‘Op weg naar het VO’richt stadsdeel Nieuw-West zich aan heteinde van het schooljaar op een momentwaarbij kinderen kwetsbaar zijn in hetverkeer; de overgang van de basisschoolnaar het voortgezet onderwijs.Tijdens het project wordt met de leerlingen,middels googlemaps en de stadsplattegrondvan Amsterdam, de routenaar de nieuwe school verkend. Nadatde route goed is voorbereid springen deleerlingen onder begeleiding van vrijwilligersop de fiets om de route ook daadwerkelijkte fietsen. Onderweg wordtaandacht besteed aan de verkeersregelsen stilgestaan bij gevaarlijke (kruis)punten.Doel hierbij is het vergroten van hetvertrouwen en verkeersbewustzijn vande leerlingen opdat het de verkeersveiligheidzal vergroten.Mede dankzij de inzet van de vrijwilligersvan de Fietsersbond is het mogelijkdat dit project kan plaatsvinden.Een fietsbelangenbehartiger gaat ook op vakantie.De kunst is om dan niet te veel te kijken naar delokale (fiets)infrastructuur. Waarvoor heb je andersvakantie? Zeilen is een goede ontspanning, en zobereikte ik deze zomer het eiland Helgoland, in deNoordzee boven Duitsland.Ter plekke bleek dat dat deideale plek is om he-le-maal totrust te komen. Niet alleen zit ereen prachtige kolonie Jan-van-Genten en kun je er belastingvrijheerlijke whisky kopen, maarook hangt er in de jachthavenal meteen een briefje van deburgemeester: Fietsen overalverboden.Volgend schooljaar zal het project naaralle waarschijnlijkheid weer plaatsvinden.Tot volgend jaar!Claudia LimmenProjectleider ‘Op weg naar het VO’Dan hoef je je ook nergens meerdruk om te maken.Overigens valt op dat op Helgoland(langste rechte stuk zo’n 2 kilometer, hoogteverschilzo’n 40 meter) best wel veel gestept wordt.Lopen gaat dus toch voor sommigen te langzaam.Misschien een kans voor een afdeling van de DuitseFietsersbond? (GdW)OEK 85 - oktober 2011 5

De Fietsrouteplanner van de FietsersbondGraag wat meer respectIn OEK 83 stond een stuk over het verschil tussen wat de Fietsersbonddenkt dat veilige fietsroutes zijn en wat fietsers zelf ervaren en welkestraten zij kiezen om hun kinderen over naar school te sturen. Daarbleek dat ook de routeplanner van de Fietsersbond soms een anderekeuze maakt dan bijvoorbeeld de fietskaart Amsterdam op de Fiets die wij(ook als Fietsersbond) uitgeven.Op dat stuk kwam een kritische reactie van een van de Amsterdamsevrijwilligers die zich bezighouden met het onderhouden van de routeplanner(en – eerder – het ontwikkelen ervan). Door een misverstandwerd die reactie niet in OEK 84 afgedrukt. Erger, er stond wel (toevallig)een stukje in dat suggereerde dat voor Amsterdam de routeplannervan Routecraft beter zou zijn dan die van de Fietsersbond. Dat wasnatuurlijk tegen het zere been.Daarom hieronder onbekrompen de ruimte voor de routeplannersom uit de doeken te doen waar ze mee bezig zijn, hoe ze dat doen enwaarom. En laat er geen misverstand over bestaan: we zijn erg trotsop de routeplanner van de Fietsersbond, en vooral natuurlijk op deAmsterdamse vrijwilligers die zich daar onvermoeibaar en met veeltoewijding voor inzetten. (red)De Fietsersbond is inmiddels 5 jaarbezig met de ontwikkeling van deFietsrouteplanner. Het doel is een fietsrouteplannermet landelijke dekking. Inhet voorjaar van 2012 wordt dat gerealiseerd:dit najaar starten we met de deplanner in de laatste provincie, Groningen.De planner wordt ontwikkeld met (financiële)steun van de provincies en metinzet van vele lokale vrijwilligers. De vrijwilligershouden zich bezig met zowelveldwerk als het invoeren van gegevensop een speciale website, de editor.Wat het doet en hoe het werktDe fietsrouteplanner biedt de mogelijkheidom fietsroutes te plannen. Op ditmoment zijn er twee routeplanners: devan-deur-tot-deurplanner die routes uitzetvia alle wegen die toegankelijk zijnvoor fietsers en de recreatieve plannerdie routes plant via de zgn. LandelijkeFietsroutes (www.fietsplatform.nl) enhet knooppuntennetwerk. De recreatieveroutes zijn vrijwel altijd langer dande routes die uit alle wegen kunnen bestaan.Beide planners zijn te vinden opde website van de fietsersbond:www.fietsersbond.nl/fietsrouteplanner.Het plannen van een route doe je d.m.v.het intypen van het start- en eindpunt ofd.m.v. van het plaatsen van routepuntenop de kaart. Je kan de route vervolgensprinten of downloaden als een gps-bestand,of met een outdoor GPS-ontvangerof met een Iphone of androidtoestelop de fiets stappen. Een uitgebreide uitlegover de werking van de planner vindje via de help-knop rechtsonder in hetscherm van de planner.Een kijkje in de keukenDe fietsrouteplanner wordt gefinancierdmet subsidie van de meeste provinciesen met geld van derden (waaronderdonaties van de leden). Er werken veelvrijwilligers mee aan de fietsrouteplanner,zowel in de fase van de bouw als vanhet onderhoud. Amsterdam is inmiddelsin de onderhoudsfase beland. Devrijwilligers houden zich nu bezig methet actueel houden en verbeteren vande planner door wijzigingen en ontbrekendeinformatie toe te voegen. Op hetlandelijk bureau werken medewerkerser (parttime) aan, waaronder de projectleider,medewerker voor de technischeontwikkeling en vrijwilligerscoördinator.Het actualiseren en verbeteren van derouteplanner is veel werk. In Amsterdamwordt dat verzet door een kleine groepvrijwilligers. Naast het ophalen van degegevens op straat, speelt het leeuwendeelvan hun werkzaamheden zich afachter de computer. Denk daarbij aanhet intekenen van nog ontbrekende wegenen fietspaden en het invoeren vankenmerken van wegen en van diversebijzondere punten zoals hindernissenvoor fietsers en verkeerslichten. Daarbijproberen zij zo goed en zo snel mogelijkwijzigingen in de infrastructuur bijte houden en daarnaast ook nog te reagerenop foutmeldingen die door ge-6

uikers worden doorgegeven (dat kanvia de knop “reacties” rechts onderin hetscherm van de routeplanner).Voor het computerwerk gebruiken devrijwilligers een editor, een speciaalprogramma waartoe ze via een websitetoegang hebben. In de afbeelding linkszie je een voorbeeld: van alle wegen ism.b.v. een kleur aangegeven wat voorsoort weg of fietspad het is. Dat wordtvan elk stukje weg ingevoerd, dus vankruising tot kruising. Verder zie je eenhele lijst met andere kenmerken genoemd,waarvan de meeste eveneensdoor vrijwilligers geïnventariseerd eningevoerd worden.ProfielenWaarom al deze kenmerken? Zij makenhet mogelijk een route te plannen overwegen die toegankelijk zijn voor fietsers.Daarnaast heb je in de van-deur-totdeurplannerde keuze om verschillendetypen routes te plannen, ook wel profielengenoemd (afbeelding rechtsonder).Achter de schermen kunnen we de profielensamenstellen aan de hand van deingevoerde kenmerken en nagaan inwelke mate de kenmerken belangrijk zijnvoor het betreffende profiel. Dat gebeurtdoor er op basis van bepaalde aannameseen bepaald gewicht aan toe te kennen.Bijvoorbeeld: bij het profiel racefietser isasfalt als wegdeksoort een zwaarwegendefactor, evenals de kwaliteit van hetwegdek. Bij makkelijk doorfietsen wordto.a. het aantal afslagen in de af te leggenroute beperkt, de natuurroute leidtzoveel mogelijk langs groene gebiedengeleid enzovoort. Je kunt met de optiesonder Extra ook zelf een profiel samenstellen.BeperkingenHet is erg lastig om rekening te houdenHELP en REACTIESHoe de planner precies werkt, lees jein de Help. Die vind je rechtsonderin het scherm van de planner via hetknopje “help”. Wil je reageren op deplanner, bijv. fouten melden, dan kandat via “reacties”, ook rechtsonder inhet scherm. Zo kunnen we met iedershulp de planner verder verbeteren.met alle mogelijke situaties. Ook kunnenwe niet controleren of de profielroutesin de dagelijkse werkelijkheid van bijv.Amsterdam ook de meest logische zijn.En dus kan het gebeuren dat iemand oponderdelen wil afwijken van een natuurrouteof makkelijk doorfiets-route. Tochgaan we door met het verfijnen van deprofielen, niet alleen op basis van deervaringen maar ook doordat er in deloop van de tijd in de planner extra kenmerkeneen rol gaan spelen. Zo voerenvrijwilligers sinds een aantal maandenverkeerslichten in. Als er voldoende zijningevoerd, zullen die in bepaalde profielenopgenomen worden.AmsterdamIn Amsterdam doen zich situaties voorwaarbij sommigen de voorkeur gevenaan een route waarbij je met het andereverkeer mengt boven één die over eenfietspad gaat. Een voorbeeld daarvan isde zgn. binnenring − waar het in OEK 83over ging. Die route over de Weteringschans(geen vrijliggende fietspaden,wel een tram, taxi’s en enkele auto’s).wordt door velen als veiliger en prettigerervaren dan de parallel lopende routeover de Stadhouderskade (vrijliggendefietspaden, maar naast een drukke autoroutemet potentieel gevaar bij kruisingenmet afslaand verkeer). In de routeplanneris aangenomen dat als regel deroutes met fietspaden veiliger zijn. Diekeuze volgt uit het uitgangspunt dat hetnu eenmaal ondoenlijk is om alle factorendie fietsen prettiger en/of veiligerBetere profielenSinds kort voeren vrijwilligers ook inof fietsroutes vlak langs drukke wegenlopen. Hiermee kan het profielautoluwe route flink worden verbeterd.Niet alleen de fysieke verkeersdruktemaar ook het geluidsaspectén het gevaar bij oversteken kandan worden meegewogen. Een uitgestippelderoute binnen het profielnatuurroute zal dan niet gauwmeer een fietspad langs een (drukke)provinciale weg kiezen, ook alloopt deze weg door een bos. Maarook een fietspad langs de Stadhouderskadekan hiermee wordenuitgefilterd. De gebruiker zal in ditgeval dan wel moeten kiezen voorautoluw. Maar het zal nog even durenvoor het kenmerk ‘langs drukkeweg’ in de profielen kan worden opgenomen.maken door vrijwilligers te laten inventariserenen invoeren.Daarnaast is er natuurlijk ook nog sprakevan ieders eigen beleving. Het leuke engoede is dan ook dat je als gebruiker vande planner altijd zelf je route kan beïnvloedendoor bepaalde wegen te “blokkeren”of juist een straat die je voorkeurheeft erin op te nemen.Astrid Koperbergrouteplanner-medewerker van de FietsersbondProfielen kiezen in de routeplannerOEK 85 - oktober 2011 7

Interessante projecten in NoordPeter Witte is projectmanager van de eenheid ‘Realisatie’ van stadsdeelNoord. Dat betekent dat hij nauw betrokken is bij de uitvoeringvan bouwprojecten en werken op het gebied van infrastructuur.Fietspaden vallen natuurlijk ook onder infrastructuur. Het mooie,nieuwe pad, ingeklemd tussen de Leeuwarder(snel)weg en de Adelaarsweg,is de aanleiding voor een gesprek.“Vroeger heette het pad het ‘ambtenarenfietspad’.Met name collega’s die aande overkant van het IJ woonden, namende pont naar het IJplein en fietsten overhet oude fietspad naar het stadsdeelkantoor.Het idee om het pad te vernieuwenvalt in twee stukken uiteen: 1. het stukvanaf de IJtunnel tot de Johan van Hasseltwegen 2. het stuk tussen de Van Hasseltwegen zeg maar het Damstede College.”(Zie kaartuitsnede rechts.)Peter Witte is enthousiast over zijnprojecten en vertelt met verve overde Noord/Zuidlijn, die eigenlijk medeverantwoordelijk is voor het nieuwefietspad. De plek van het oude fietspadwas nodig om de Noord/Zuidlijn en hetstation aan te leggen, waardoor fietserszolang de Adelaarsweg moesten nemen.Toen na het afronden van die werkzaamhedenhet terrein weer vrij kwam, werdhet fietspad opnieuw aangelegd, maarwel voorzien van een goede deklaag envan voldoende breedte. Veel bosschageswerden weggehaald, waardoor weliswaarde omwonenden nu op de snelwegkijken, maar het voor fietsers eenstuk veiliger is.Bij de vernieuwing van het tweede stukspeelde de aanleg van het nieuwe Noorderparkeen rol, d.w.z. de ‘fusie’ van hetFlorapark, het Volenwijkspark en hetVliegenbos. Daartoe werd de Leeuwarderweg7 meter lager aangelegd (‘van+4 naar -3) , en daar liggen inmiddelsdrie wandel- en fietsbruggen over.In de planning staan nog twee bruggenover het Noordhollands kanaal.Over inspraak is Witte helder: heel goeddat het er is. De nieuwe bruggen overde snelweg illustreren het jarenlangegevecht met belanghebbenden en hetvergunningenstelsel. Niet zelden wordttot bij de Raad van State geprocedeerd.Witte: “Bij bestemmingsplannen is echtiedereen belanghebbende, ook al woonje ver weg. We zijn tot vier jaar na desloop van een tunneltje bezig geweestover de vraag naar de rechtmatigheiddaarvan.”CrisisDoor de aanleg van de Noord/Zuidlijn enhet nieuwe park ging de bestaande infrastructuurverloren. Er moesten ‘oren’worden aangelegd om het autoverkeervanaf de Nieuwe Leeuwarderweg naarde juiste bestemming te kunnen brengen.Waar het laatste station van deNoord/Zuidlijn komt, bestaat de mogelijkheidom over de snelweg heen tebouwen, zoals dat ook bij de A10 bij deKolenkit in West is gebeurd. Witte lichttoe waarom dat hier pas over een jaar oftwintig zal gaan gebeuren: “Het asfalt opeen snelweg gaat zo’n 15 tot 20 jaar mee.Nu is het geld op en dan pas is er eenkans dat die verbouwing wordt gerealiseerd.Het heeft immers geen zin omzo’n groot project aan te pakken als deweg volop in gebruik is. De Noord/Zuidlijnzal in 2017 gaan rijden; de komendevijf jaar zal er naar verwachting niet voldoendegeld zijn om dat uitte voeren.”Andere projectenGebogen over de kaart uit2007, met daarop de plannenvoor het verbeterenvan de situatie voor fietsersin Noord, is het goed bijpraten.Over niet al te lange tijdwordt de brug over ZijkanaalI opgeleverd die in hetverlengde van de Papaverwegligt en waardoor hetmogelijk wordt het NDSMterreinte bereiken zonderom te hoeven rijden overde Klaprozenweg.Er komt ook een brug overhet water bij de Bongerd,die Tuindorp Oostzaan ende nieuw gebouwde wijkbeter verbindt met hetcentrum van Noord en eenlange omweg om ZijkanaalI overbodig maakt. En vergeetniet de fietsverbindingvan Zaandam naar Oostzaan,onderdeel van defietssnelweg tussen Zaandamen Amsterdam Noord.Dan komen we te sprekenover de ideeën vanANGSAW (AmsterdamNoord Groene Stad Aan hetWater) om op termijn eenpromenade te realiserenvoor voetgangers en fietserslangs de NoordelijkeIJ-oevers – van NSDM tot deOranjesluizen. Daar is Witte ontegenzeggelijkpositief over. “Alleen, tussen droomen daad staan wetten in de weg, en praktischebezwaren... Een aantal terreinenis in eigendom, en niemand zal kiezenvoor onteigening voor een fietspad.” Hijheeft goede hoop op het gebied waarKetjen stond: “Dat is nog niet onteigend,maar ik kan me wel voorstellen dat op ditterrein over een jaar of veertig prachtigeappartementen zijn verrezen direct aanhet IJ. Voor Noord knetterduur, dat zieje ook bij Overhoeks. Maar je woont erfantastisch!”218

Van belang is natuurlijk ook het economischrendement, aldus Witte. Een oudidee is een brug over het IJ met beweegbaredelen (anders kunnen de enormecruiseschepen er niet langs): van de kopvan het Java-eiland naar Noord. Het is allang een wens van Noord, maar de economischebelangen zijn zeer gering. Datkan dus nog heel lang duren...Van Mosveld naar Meeuwenlaan‘Langzaamverkeer-route’. Ik moest er welWorld Naked Bike Ride (WNBR) wilmensen stimuleren om te auto te latenstaan en de fiets te pakken. Daarvoorhanteert zij het motto: ‘Gezond voor jezelf,voor het milieu (en je portemonnee)en ook voor je geest, want fietsen is fijn.’Daarbij komt ook dat we trots mogenzijn op het feit dat we met alleen ons lijfen onze fiets ons kunnen verplaatsen;ons lijf is dus een prima motor. Bloot isgeen plicht, het is optioneel. Dress codeis ‘as bare as you dare’.De WNBR is voor milieubewustzijn envrede, voor waardering en zorg voor onslichaam. Het is een protest tegen ongebreideldgemotoriseerd verkeer en wilhet gebruik van de fiets promoten: hetverbruik van olie verpest het milieu enis een sluipmoordenaar door kankerverwekkendgif en fijn stof in de lucht, klimaatrampen,verkeersongevallen en ongezondleven door te weinig beweging.Bovendien is de WNBR een protest tegenolieafhankelijkheid; deze heeft immerseen enorme invloed op de verhoudingentussen landen en heeft geleid totveel geweld en talloze slachtoffers inoorlogen en aansluitende geweldsacties.Men wil het bewustzijn van dit alleseven naar vragen, maar dat is voor voetgangersen fietsers. Die komt langs de Johanvan Hasseltweg, een van de wegendie de ene met de andere wijk in Noordverbindt. Aan de zuidkant komt een vrijliggendelangzaamverkeer-route, die hetMosveld rechtstreeks met de Meeuwenlaanverbindt. Op zijn laatst in 2014 moethij klaar zijn en dat is ruimschoots vóórhet station van de nieuwe metrolijn ingebruik zal worden genomen.vergroten, nietdoor sombereverhalen maar door het simpele plezierin het leven te tonen. Daarbij versterkthet bloot fietsen, niet gekoppeld aanerotiek en seks, het gevoel van vrijheid.Het creatief versieren van de fiets en vaneigen lijf – wanneer mogelijk met bodypainting- past hier bij en wordt gestimuleerd.Het gaat beter met Noord, mede dankzijde Fietsersbond, afdeling Amsterdam,die steeds de vinger aan de pols houdten de ontwikkelingen kritisch blijft volgen.Ook al blijft er genoeg te wensenover, duidelijk is in ieder geval dat stadsdelenwel degelijk rekening houden metde ideeën van de bond. In samenspraakis het goed werken.Bloot op de fiets door AmsterdamOp zaterdag 11 juni vertrokken zo’n 25 fietsersvanaf het Amstel station voor de World NakedBike Ride. Inmiddels al voor het 8 e jaar wordt detocht in Nederland gereden, voor de 4 e keer inAmsterdam. Wat beweegt die mensen om op zo’nkille, natte voorjaarsdag, met af en toe hagel, onweeren een zonnestraal (bijna) bloot te fietsen?OEK ging er op af, maar wel met alle kleren aanwaar die koude junidag om vroeg.AMRIn de regenAan de kant van het Amstelstation waarde (internationale) bussen vertrekken,kwam de groep aan het begin van demiddag bijeen. Daarna toog men in deregen naar Park Frankendael voor delaatste voorbereidingen. Lange tijd stondengroepjes fietsers verspreid onderde bomen te schuilen. Toen de laatstegroep arriveerde werden posters aan defietsen gehangen, gingen velen uit dekleren, vaak wel gehuld in een doorzichtigeregenponcho. Body paint had ditjaar geen zin; de regen zou het er immersmeteen afspoelen. Er was natuurlijk ookpers aanwezig; AT5 en RTVNH met camera’s.Waar verleden jaar nog de politietot aan de Amstel begeleiding, dit jaargeen blauw te zien. Hoewel bloot eigenlijkgeen issue meer is in Nederland, isongekleed demonstreren nog altijd verboden,en dan mag de politie ook geenbescherming bieden.WNBR deed een oproep aan de afdelingAmsterdam van de Fietsersbondvoor vrijwilligers die gekleed en met eenreflectievestje aan mee wilden rijdenals begeleiders. Zij zouden in de gatenmoeten houden dat de groep niet uitelkaar valt in het verkeer, bij lastige kruispunteneven het verkeer regelen en eenprobleemgeval als een lekke band evenbegeleiden. De begeleiders moeten destad kennen en vlot kunnen fietsen, omzo nodig weer even de groep in te halenof snel even naar voren te komen om opeen kruispunt het verkeer te regelen.Maar de vorige OEK was al drukklaar enin de kleine restgroep waren geen vrijwilligerste vinden. Dus verzorgde mende begeleiding zelf; één voorop en éénachteraan de groep.Harde kernDe groep bestaat uit een harde kern,overwegend mannen tegen de of vanLees verder op pag. 10OEK 85 - oktober 2011 9

vervolg van pag. 9middelbare leeftijd, vaak ook actiefnaturist. Ben je dat niet, dan moet jewel iets exhibitionistisch in je hebben,aldus een van de deelnemers.25 deelnemers in Amsterdam is geengrote opkomst. Dat komt gedeeltelijkdoor het slechte weer, maar ookomdat de WNBR geen organisatie ismet een bestuur of leden. Het enigewat de belangstellenden delen isde jaarlijkse fietstocht, daartoe opgeroependoor de contactgroep eninternet. De jonge traditie – in 2005gestart en pas vanaf 2009 jaarlijks – isook debet aan de nog kleine groep.Immers, tegelijk met de Amsterdamsetocht fietsten in Londen ongeveer1.100 mensen mee en in Chicago zijngetallen van acht a negenduizendgeen uitzondering, terwijl daar demoraal over bloot vele malen behoudenderis dan bij ons. Daar werkt demacht van het getal, die er voor zorgtdat de politie niet ingrijpt, en wordtde milieuproblematiek door een veelgrotere groep zo serieus genomen,dat men ervoor op de fiets stapt. Inmeer dan vijftig steden in twintigFietsFinderEen gratis Iphone app voor fietserslanden vinden intussen de jaarlijksefietsdemonstraties plaats.Tocht door de stadVanuit Park Frankendael ging de ritlangs de Amstel, de Magere Brugover, Rembrandtplein, grachten, Koningspleinnaar het Spui. Daar wasgelegenheid voor een fotomomentbij het Lieverdje. Dan via de Singelen Gasthuismolensteeg naar dePrinsengracht en via Leidsegrachten Leidseplein naar de Stadhouderskade.Dan via het Museumpleinnaar het Vondelpark. De man vooropheeft op zijn stuur een apparaat bevestigdmet politie-embleem erop,wat veel lawaai kan maken, en waarmeede aandacht op de bijzonderegroep fietsers wordt gevestigd. Devele mensen langs de kant reagerenoverwegend enthousiast. Slechtseen enkeling maakt met opgehevenmiddelvinger z’n ongenoegen kenbaar.AMRHet zal je gebeuren: je krijgt een lekkeband en zoekt een fietsenmakerdie je direct kan helpen. Hoe vind jedie als je geen exemplaar van Amsterdamop de Fiets bij je hebt (met eenvolledig overzicht), niet het telefoonnummer(0800-34387732) van Fietsforce(“dé mobiele fietsreparatieservicevoor Amsterdamse fietsers“) bijde hand hebt en evenmin een mobieletelefoon met internet (zodat jeop de website van de AmsterdamseFietsersbond kunt opzoeken waar defietsenmakers zitten)?Maar gelukkig heb je wel een Iphone!Dan kun je nu een gratisapp(licatie) installeren die je helpt dedichtstbijzijnde reparateur te vinden,zodat je die kan bellen om te vragenof hij stante pede tijd heeft om jeband te plakken.De applicatie ‘ziet’ je huidige locatieen toont direct de dichtstbijzijndefietswinkels met informatie over openingstijden,reparatiemogelijkheidetc.En zoals heteen app betaamt,kan hijmeer: je kunter oordelenover fietswinkelsvan anderenlezen en zelf toevoegen. Ookkun je een ontbrekende fietswinkeltoevoegen aan het bestand dat alruim 2500 fietswinkels in Nederlandbevat. En tenslotte zit er een ‘dude,waar is mijn fiets’-functie in om jeeigen fiets terug te kunnen vindenop basis van een foto en GPS-locatie.Vandaar de naam: FietsFinder.Nu alleen nog voor Android, graag.FietsFinder is gratis beschikbaar voor deiPhone.Zie ook: www.fietsfinder.nlZIJSTRAATSmurft voor desamenlevingOPINIEZichtbaarheid is belangrijk. Voor fietsers isdestijds ingevoerd: wielreflectie (meestal inde zijkant van banden), achterreflector, vooren achterlicht. Ook zit in de meeste pedaleneen reflector. Reflectie werkt alleen als erlicht op geworpen wordt door een ander.Zichtbaarheid zien we verder op straat bijgroepjes schoolkinderen die een hesje aanhebben. Maar ook bij werklui aan de weg,helpers bij sportactiviteiten, verkeersbegeleiders,rennende trimmers in het donker.Soms zelfs wandelaars met een hondje meteen schattig hesje.We kennen ze in vele kleuren (fluoriserend).Opmerkelijk genoeg nooit in het blauw terwijlde oorspronkelijk hes (in maten van hesjetot hes XXL) een blauwe katoenen kiel is.Een nieuw gebruik van het hesje is het hesjevoor personen met een taakstraf. Dan staatop de rug: werkt voor de samenleving. Zijworden ingezet bij taken van algemeennut. Zo kan het voorkomen dat fietsendievenworden ingezet bij het losknippen vanfietswrakken en foutief geparkeerde fietsen.Maar dan nu op de rug de tekst: werktvoor de samenleving. Ik hoop wel dat ze dehesjes aan het einde van een lange taakdagmoeten inleveren zodat ze niet nog watover-uren gaan maken.De Transportcommissie van het EuropeseParlement overweegt tot verplichte invoeringvan opvallende hesjes voor fietsers. Iedereenmoet een hesje aan.Omdat ik vaak in het donker langs onverlichtewegen fiets, ben ik niet helemaal tegen.Ik mopper veel op andere fietsers en trimmersdie onzichtbaar zijn. Hooguit met eenminuscuul knipperlampje dat niet meer dan2 euro mag kosten.Na mijn opsomming zal duidelijk zijn datbinnenkort iedereen om de een of anderereden een hesje aan heeft. Dan vallen zeniet meer op, ben ik bang.Mocht het wel zover komen dan zou voorfietsers een afwijkende kleur gebruikt moetenworden: blauw, zoals het oorspronkelijkbedoeld was. Een blauw hesje met witte banen,met daar dan de tekst op: smurft voorde samenlevingTL10

Fietsbewegwijzeringeen omvangrijke klusIn de vorige Oek stond een stukje over een fietswegwijzeraan de Erasmusgracht die maandenlang de verkeerde kantop wees. Omdat meldingen niets opleverden, hadden fietserszelf de bordjes maar goed gedraaid. De schrijver van hetstukje stelde zich de vraag of fietsbewegwijzering wellichteen sluitpost van de gemeente is. “Zijn het de bezuinigingen,gelapswans, buitengewone omstandigheden of gewoononachtzaamheid die tot dit soort verwaarlozing leiden?”Fietsbewegwijzering in Amsterdamis geen sluitpost. Zij kost relatief welveel tijd want het stelsel van fietswegenis fijnmazig, waardoor veel alternatievendenkbaar zijn en veel bebording nodigis. Bovendien zijn fietswegwijzers vatbaarvoor vernieling en graffiti.In fietswegwijzerland wordt onderscheidgemaakt tussen toeristische (knooppunten,LF) en utilitaire bewegwijzering(rode belettering op witte achtergrond).Voor de overzichtelijkheid beperken weons hier even tot de utilitaire bewegwijzering.Extra aandachtDe fietsbewegwijzering in Amsterdammag zich sinds een jaar of tien verheugenin extra aandacht. Dat hangt samenmet het imago van de fiets als eenschoon en praktisch vervoermiddel. Debewegwijzering wordt besproken inde Coördinatiegroep BewegwijzeringAmsterdam (CoBA). Deelnemers zijn dedienst Infrastructuur Verkeer en Vervoer,de dienst Ruimtelijke Ordening, StichtingBewegwijzering Nederland (voormaligeANWB) en wanneer het fietsbewegwijzeringbetreft ook de Fietsersbond (vierkeer per jaar).In de ruim tien jaar dat de Fietsersbondnu participeert is er veel tot stand gebracht.Van noord naar zuid en van westnaar oost liggen er nu bewegwijzerdefietsroutes. Soms zijn er ook aantrekkelijke(maar sociaal minder veilige) alternatieven.Een oud voorbeeld daarvan is deroute richting Haarlem via Vondelpark,Rembrandtpark en het Gerbrandypark;van recenter datum is de route richtingAlmere via de Diemerzeedijk. Die alternatieveroutes worden op het ‘keuzepunt’aangeduid met groene letters opwitte achtergrond.Voorstellen voor uitbreidingen aanpassing van de fietsbewegwijzeringkomen doorgaansvan de Fietsersbond.Financiering vormt in deCoBA zelden een probleem,hoogstens worden technischeobstakels verwacht. In de binnenstadbijvoorbeeld stuit hetplaatsen van nieuwe mastenop praktische bezwaren zoalsruimtegebrek.OnderhoudIn opdracht van de CoBA schouwt deFietsersbond jaarlijks een deel van hetnetwerk op schades, vervuiling, en opnoodzakelijke aanpassingen als gevolgvan wegwerkzaamheden.Vorig jaar zijn Oost en Zuid geschouwd.De daarna voorgestelde aanpassingenworden nu zichtbaar op straat. In augustuszijn routes naar het Science Parkbewegwijzerd, precies op tijd voor hetbegin van het nieuwe studiejaar.Iedereen kan schades melden. Wanneereen schade is vastgesteld, krijgt destichting Inkoop Bureau BewegwijzeringNederland (IBN) opdracht van dIVVvoor herstel. IBN maakt tekeningen enbesteedt de uitvoering uit aan onderaannemers.Die combineren de klussen.Soms gaat er tussen aanbestedingen uitvoering veel tijd verloren, maarmeestal gaat het goed.Schade meldenSchade aan utilitaire fietsbewegwijzering:088-2696747 of schade@inkoopbewegwijzering.nlVermeld daarbij de locatie en hetmast of bordnummer (svp ook doorgevenaan de fietsersbond, afd. Amsterdam,020-6854794, amsterdam@fietsersbond.nl.)AanpassenBeheerders van de bewegwijzering moetenanticiperen op wegwerkzaamhedendoor diverse diensten en bedrijven. Diewegwerkzaamheden veroorzaken jaarlijksvele tientallen projecten voor denodige aanpassing. Soms betreft heteen enkele mast, maar soms ook de bebordingvan geheel nieuwe kruispuntenof routes.Bij de nieuwe rotonde Slotermeerweg/Anderlechtlaan is de fietsbewegwijzeringdit jaar relatief snel aangepast. Enook best vlot ging het bij de NieuwePurmerweg in Noord, waar de snelwegeen nieuwe afrit gekregen heeft. Daarstond binnen enkele maanden de aan denieuwe situatie aangepaste bewegwijzeringop straat. Maar omdat de bewegwijzeringmoet aansluiten bij de vaakschuivende planningen van de wegwerkzaamheden,blijft de coördinatiealtijd een hele klus. Daarvan hebben defietsers bij de Erasmusgracht de gevolgenondervonden.Jan Pieter Nepveuadviseur fietsbewegwijzering Amsterdamnamens de FietsersbondOEK 85 - oktober 2011 11

12R e c l a m e

f i e t s e nOEK 85 - oktober 2011 13

NIEUWS – NIEUWS – NIEUWSDe Van WoustraatDe Van Woustraat staat algemeen bekendals hét voorbeeld van een gevaarlijkestraat in Amsterdam. Hij staat in onzetop-10 van gevaarlijke straten, maar staatook hoog op de GVB-lijst van stratenwaar de tram het meest stokt. Zelfs bijhet inwerkprogramma van de huidigewethouder Verkeer kwam hij prominentaan de orde. Iedereen is het erover eensdat er in de beperkte ruimte te veel functiesverenigd worden. Iedereen klaagtdan ook over gebrek aan ruimte.; De winkeliersen bewoners willen graag een opknapbeurt.Het stadsdeel is echter aanzet, heeft geen geld, en is nu, om tochmaar íets te doen, van plan het spitsstopverbodop te heffen. Dat betekent datauto’s er ook in de spits mogen parkeren,waardoor er dan, net als op de rest vande dag, feitelijk voor fietsers geen ruimtemeer is tussen tram en geparkeerde auto’s.We hopen dat hier nog een stokjevoor gestoken wordt, want een doekjevoor het bloeden dat de verkeersonveiligheidvergroot kan natuurlijk niet.De enige oplossing is: functie(s) verwijderen.Bijvoorbeeld het parkeren eruit,ten gunste van een bredere stoep en veiligerfietsen. Het wachten daarop heeftéén voordeel: het bewijs dat geparkeerdeauto’s niet zo positief zijn voor eenwinkelstraat, wordt steeds sterker, engelukkig steeds breder geaccepteerd.(GdW)StructuurvisieVan WoustraatDe structuurvisie van Amsterdam is vastgestelden gepresenteerd tijdens eencongres met de titel ‘Over 2040’. Hij isuitgegeven onder de naam Amsterdameconomisch sterk en duurzaam. Voor defiets is het goed dat er veel aandacht isvoor het uitbreiden van het centrumgebieden het beperken van de rol van deauto daarin. Ook staat er een flink aantalwensen in voor nieuwe fietsroutes. Sommigenog ver weg, zoals een route langsde Kostverlorenvaart, sommige dichterbij,zoals een stuk langs het ringspoor inWest naar station Sloterdijk. De Fietsersbonddiscussieerde uiteraard mee bij detotstandkoming van de visie, maar wemoeten nu vooral aan de slag om dezeom te zetten in realiteit. (Gdw)Niet fietsen op ventwegFietsers tussen Amsterdam en Haarlemhebben het moeilijk. De Brettenrouteis lange tijd afgesloten, overal zwaarbouwverkeer vanwege de aanleg van deWestrandweg. Wegens onderhoudsproblemenwerd een paar jaar geleden hetzgn. Kronkelpad tussen Geuzeveld enHalfweg deels ontdaan van verharding.Voor veel forenzende fietsers − vooraldie met dunne bandjes − een reden omuit te wijken naar het verharde fietspad− voor een deel annex ventweg − palnaast de Haarlemmerweg (N200). Maarnu vindt de rechter die ventweg te smalom er naast de auto’s van omwonendenfietsen op toe te staan.fietspad langs HaarlemmerwegGelukkig is het stadsdeel tegen deze onbegrijpelijkeuitspraak in hoger beroepgegaan. Wij vinden dat fietsers de keuzemoeten hebben om ofwel over het groenemaar ook hobbelige en kronkeligekronkelpad naar Halfweg te fietsen, ofwelvia de snelle (maar lawaaiige) gladdeasfaltstrook pal naast de Haarlemmerweg.(GF)RijksmuseumOnderdoorgang RijksmuseumOp het moment van schrijven zijn we ergdruk met het gedoe rond het Rijksmuseum.Hoe dat ervoor staat als u dit leest,weet ik niet. Dat is natuurlijk gek, wantwe hebben het over een omleiding dieal 8 jaar duurt terwijl er een keurig ontwerpligt voor hoe de onderdoorgangna de omleiding moet worden. Toch kanhet museum het niet laten om, in dit gevalmet de Uitmarkt als aanleiding, in dekrant te blijven roepen dat de fietsers ermaar uit moeten.Een goede reden daarvoor hebben wenog niet gehoord, anders dan: ‘fietsenzijn nu eenmaal lelijk en vervelend’. Daarzijn we het natuurlijk niet mee eens. Depoging die nu weer gewaagd wordt omde politiek te overtuigen, wordt gebaseerdop zogenaamde verkeersonveiligheid.De onderzoeken die daarnaar zijn gedaan,ondersteunen dat echter helemaalniet. Integendeel, ze geven aan dat er‘geen groot veiligheidsprobleem’ is,hooguit een beetje hinder (voor de fietsers!).Wat buiten beschouwing blijft, isde onveiligheid van de alternatieve routes.Wij zijn er dan ook van overtuigd datde onderdoorgang zo ongeveer de veiligsteplek in de wijde omtrek is.In elk geval is er wat ons betreft geen enkelereden om fietsers te weren van ditmooiste fietspad van de wereld. Gelukkigworden we daarin nog steeds breedgesteund. De zorgen van de stadsdeelraaden het museum over de veiligheidzullen we − hopen we − weg kunnen nemen,en dan kunnen we binnen 1,5 jaargewoon weer onder het museum door,in plaats van door de chaos van de Stadhouderskade.(GdW)14

Rood licht negatieHet Haagse bureau Tabula Rasa, dat zich bezighoudtmet “communicatie en gedragsbeinvloeding”met allerlei ministeries als klant,heeft − als het goed is − op 9 september opeen aantal kruispunten in de stad borden geplaatstdie moeten veroorzaken dat fietsersminder door rood rijden.Inderdaad, een van de twee bordendie hiernaast staan afgebeeld. Bord2 is een aangepaste versie van bord 1:“Door de wijze waarop de ogen wordenafgebeeld kan de afbeelding nog welwat levendiger worden.”Uit eerder onderzoek, zegt het bureau, isgebleken dat dit soort “communicatieveinterventies” werken. Op het Skûtjespad(bij de VU) was de roodlichtnegatie tweeweken na plaatsing gehalveerd. Bovendienwaren er “significant meer fietsers”die eerst wachtten en uitkeken voor zedoor rood reden.Ook in Hoofddorp is onderzoek gedaan,maar dat bleef zonder resultaat. Niet alleenomdat er sowieso minder door roodlicht gereden werd, maar vooral omdathet bord gestolen werd. Uit het eerdereonderzoek bleek ook dat het effect vande borden dicht in de buurt komt vandat van wachttijdmelders.Nu wil menop tweeplekken het lange termijn effect onderzoeken:op de kruising van de Linnaeusstraatmet de Wijttenbachstraat, en dievan de Amsteldijk met de Vrijheidslaankomen de borden een jaar lang te staan.Verder onderzoekt men op één plek hetna-ijl effect van het bord. Op de Stadionwegwordt bij de kruising met de Beethovenstraateen bord geplaatst en danmeet men op de kruisingen met de Diepenbrockstraaten de Apollolaan of datbord bij de Beethovenstraat nog steedseffect heeft (‘na-ijlt’). Daarnaast wordenop nog zeven andere kruisingen bordengeplaatst zonder dat het effect onderzochtwordt.Men heeft een nulmeting gedaan op 8september en de eerste effectmeting op6 oktober. Dus als u dit onder ogen krijgt,kunt u die eerste effectmeting niet meerbeïnvloeden door net te doen of u voorrood stopt vanwege dat bord.1 2Wie liever een wachttijdmelder heeftof vindt dat er al genoeg borden op deweg zijn (of dat een bord met een smileysowieso niet thuishoort in de openbareruimte), kan proberen volgend jaar september,wanneer de eindmeting plaatsvindt, juist zoveel mogelijk op de meetplaatsendoor rood te rijden. Zodat zedenken dat het niet duurzaam werkt (ofmisschien zelfs op den duur een averechtseffect heeft).Wij zijn benieuwd of dit stukje effectheeft en zullen de resultaten − als ze significantzijn − in OEK 88 bekend maken.Tabula Rasa heeft trouwens ook eenstoeptegel gemaakt met dezelfde afbeelding.Maar nergens wordt duidelijkhoe die wordt toegepast. Op betegeldefietspaden? Bij voetgangersoversteken?(JK)PuzzelfotoDe puzzelfoto in de vorige OEK leverde meergoede antwoorden op dan we verwachtten.Toch besloten we iedereen met een goed antwoordte belonen. De winnaars hebben de prijsthuis gestuurd gekregen.De oplossing was: roodlicht-gedicht op dekruising Nassaukade-Haarlemmerweg.Ook deze keer geen makkelijke: waar bevindtzich dit ANWB bord??Onder de goede inzenders verloten we weereen mooie fietskaart of een exemplaar van hetboekje Amsterdam Wereldstad op de fiets.Stuur uw antwoord naar:- Fietsersbond Adam, WG-Plein 84,1054 RC Amsterdam- Amsterdam@fietsersbond.nlOEK 85 - oktober 2011 15

Van onze HelpdeskLosknippenBij de afdeling komen vaak telefoontjesbinnen met “Help”-vragen.In deze aflevering: “Help, kunnen julliemijn fiets losknippen?”Het komt vaker voor dan u denkt en hetkomt ook steeds vaker voor dat er dannaar de Fietsersbond gebeld wordt. Iemandverliest het sleuteltje van zijn fietssloten dan staat die fiets nog vast aanhek of brug ook. Soms is dan eerst depolitie gebeld en die zei: “Bel de Fietsersbondmaar, die gaan daarover”. Niet dus,maar we kunnen wel advies geven.De eerste keer dat dit ons overkwam,betrof het de buurman van ons kantoor.Zijn fiets stond zo’n vijftig meterverderop aan een lantaarnpaal. Wij meteen verlengsnoer en een slijptol aan hetwerk, midden op de dag. Nu ligt onskantoor (op het WG-terrein) vlakbij eenpolitiebureau, zodat het geen wondermocht heten dat er prompt twee surveillantenkwamen informeren “wat wij aanhet doen waren”. Gelukkig had de buurmanhet aankoopbewijs met daarop hetframenummer nog in zijn portemonneezitten (ook een wonder), zodat we metde schrik vrijkwamen.Vanaf dat moment is ons eerste adviesbij een dergelijke calamiteit: vóórdat je jeslot open gaat slijpen, breken, schroevenof anderszins, licht eerst de politie in datje dat gaat doen, daar en daar en op datmoment. Dan is dat afgedekt en kun jemet een gerust hart aan de slag. Tweedetip: doe het juist wél midden op de dag,want dat komt minder verdacht over enals er zich al mensen tegenaan bemoeien,kun je het verhaal rustig uitleggen.Derde tip, voor zover mogelijk of haalbaar:zorg dat je de originele papierenvan de fiets bij je hebt, een bewijs vanaankoop of een identificatiekaartje metdaarop in ieder geval het frame-nummer(onder meer te verkrijgen via “het Fietsdepot”,voorheen de Amsterdamse FietsAfhaal Centrale AFAC, 020-3344522, alsdie je fiets tenminste “getagged” of “gechipped”heeft).Dan de moeilijkheid met de afstand. Nietiedereen heeft een buurman of kennis inde buurt, die even met elektrisch materieelkan helpen. Sommige leen-bouwbedrijven(Bo-rent bijvoorbeeld op deZeilstraat) verhuren draadloze slijptollen,maar zullen er wel vragen bij stellen.Hetzelfde geldt voor Gereedschapsuitlenen(bijvoorbeeld De Blauwe Duim in deVan der Hoopstraat) alwaar een kniptanggehuurd kan worden. Zorg dat je verhaalop orde is en dat je zelf toch wel enigszinsgeloofwaardig overkomt. Overigenswas dat akkefietje met die buurmande enige keer dat de Fietsersbond zichleende voor het openslijpen van sloten.Denkt u vooral niet dat wij experts zijn indat soort zaken.Dan de hulp. Ons advies is de klus metminstens twee mensen te klaren. Eénmogelijkheid is om de hulp van een (bevriende)rijwielhandelaar / fietsenmakerin te schakelen, dat scheelt een hoop gedoe,want die weet vast en zeker hoe tehandelen. Punt is wel dat die er vaak voorterugschrikt om zich met semi-illegaleactiviteiten in te laten. Misschien kaneen mobiele fietsenmaker nog uitkomstbieden, bijvoorbeeld “De Fietswacht”, tebereiken via 06-48154290, maar ook diezal overtuigd moeten worden van de legitimiteitvan de actie.Een ander redmiddel zou de dienst “losknippen”van het betreffende stadsdeelkunnen zijn (wellicht te bereiken via hetalgemene informatienummer 14020);dat zijn die jongens die in van die openvrachtwagentjes rondrijden en zo af entoe een horde foutgeparkeerde fietsenlosknippen en naar het Fietsdepot brengen.En mocht het allemaal helemaal nietbaten, dan zit er maar één ding op; jeverlies nemen en bij je volgende fietszorgen dat je thuis nog een reservesleuteltjehebt liggen. Op een vindbare plek,natuurlijk…FRZIJSTRAAT“Wij zijn op descooter van de oppas”OPINIEAl heel lang zit er een zinnetje inmijn hoofd, waar ik telkens om moetlachen. Dat zinnetje heb ik niet zelfbedacht. Ik las het in de VPRO-gids. Ikprobeer altijd origineel te zijn, maarsoms ontkom je er niet aan om iets telenen van een ander, iets dat je gelezenhebt. Ik kon me zo volledig verplaatsenin die zin. Dit is hem: “Wij zijnop de scooter van de oppas.”De schrijfster, Esther Gerritsen,schrijft dat zij en haar man uitgingenop de scooter van de oppas. Die zinverschafte haar het grootste pleziervan de uitgaansavond, maar mij almaandenlang. Zij herhaalt die zin telkensals ze die avond iemand tegenkomt.Dolgelukkig dat ze stoer metde scooter van de oppas zijn?Ik probeer het voor me te zien. Hetgaat dan bijvoorbeeld om dat “ze”.Zij zal achterop hebben gezeten.Met een grote lach rondkijkend in dehoop een bekende te zien. Kijk mijnou op die scooter zitten. Tja.Of gaat het om iets anders? In onzekringen is de scooter volledig fout.Zou de euforie van de bedenker vande zin dan gezocht moeten wordenin dat “scooter”? Zit de lol hem dan inde politieke incorrectheid daarvan?Of juist in de vergefelijkheid ervanomdat het om de scooter van de “oppas”gaat? Ik kom er niet uit.Nemen we de proef op de som envervangen we “scooter” door “fiets”:“We zijn op de fiets van de oppas.” Iser nu nog iets van dat hilarische over?Iedereen denkt: als jonge moeder gaje toch niet achterop de fiets van deoppas uit, dan had je toch wel je eigenfiets genomen? Dan waren ze optwee fietsen gegaan. En van “We zijnop de fiets” word ik warm noch koud.Ik kom er niet uit.Eén ding is duidelijk: de fiets heefteen imago probleem.TL16

(Niet) fietsen op de stoep!Een paar maanden terug hield de gemeente een campagne tegen fietsen op destoep. Lik-op-stuk-beleid (een boete van 70 euro) zou fietsers moeten leren dat hetvaak erg vervelend is voor voetgangers als fietsers rakelings langsrijden. De Fietsersbondis het daar van harte mee eens, maar vindt ook dat het beter kan.DeFietsersbond vindt dat je je gewoonaan de regels moet houden enrekening moet houden met anderen opstraat (zie ook www.vriendelijkverkeer.nl, een initiatief van de Fietsersbond).Als je in een drukke winkelstraat overde stoep naar de winkels rijdt, is dat gewoonvervelend en nergens voor nodig.Eén van de plekken die de gemeenteechter had uitgezocht voor de actie, wasniet een stoep, maar een doorsteekje datvolgens de borden voetgangersgebiedis. De 1e van der Helststraat bij de AlbertCuyp. Juridisch hetzelfde, maar gevoelsmatigtoch anders. Temeer omdat je opdat moment niet door de Ferdinand Bolén ook niet over het Hercules Segherspleinkon en dus gedwongen werd omde halve buurt door te slingeren. Dat jedaarbij in de ochtendspits de 1e van derHelst kiest (waar op dat moment echtniemand op de terrasjes zit), is strikt genomenniet juist, maar wel erg begrijpelijk.Dus niet zo’n geschikte plek omLezers schrijvenGrootste ergernis:glas op het fietspadIn Amsterdam hebben we een primafietspaden en –strokennetwerk. Op wegnaar mijn werk fiets ik daarover bijnadagelijks vroeg op de dag door de binnenstad.Ik erger mij al tijden aan glasschervenop deze fietspaden en– stroken, m.n. voor cafe’s. Als ikhet op tijd zie probeer ik dezeslingerend te ontwijken en totnog toe lijkt dat redelijk gelukt.Ik controleer mijn banden geregeldop glassplinters en verwijderdeze, maar intussen zittenze wel vol scheurtjes.Het lijkt wel of men na sluitingstijdof bij het schoonmaken ‘stypische verkeershorken eens een lesjete leren.Het grappige (of treurige) is dat fietsersop steeds meer plekken juist over eenstoep gestuurd worden. Dat is mooi,schijnt. Zo moeten fietsers bij het overstekenvan de nieuwe Wibautstraat nukiezen. Of je rijdt over iets wat toch verdachtveel op een stoep lijkt, of je rijdt(allicht wijs geworden door de gemeentecampagne)levensgevaarlijk middenover de kruising. Niet de bedoeling, welbegrijpelijk (en beter voor je banden).Ook de nieuwe fietsdoorsteekjes bij hetRAI-terrein zijn niet van stoep te onderscheiden.Bekend Zuidas-beleid: ook ophet Zuidplein en het Mahlerplein merkje aan niets waar je mag fietsen en waarniet. Vooral vervelend voor de fietsers,want voetgangers lopen natuurlijk ophet vlakste stuk, en dus de brave fietsersin de weg.En zo zijn er meer plekken in de stad.Soms mag je er fietsen, maar wil men hetniet weten (het nieuwe Hercules Seghersplein,Van Kinsbergenstraat), somsmag het niet, maar is het eigenlijk weleen doorgaande route (Erasmusgracht,1e Van der Helststraat). Met gevaar, hinderof horkerigheid heeft het allemaalniets meer te maken. Het lijkt erop of deontwerpers en de bewoners de inrichtingniet vanuit fietsoogpunt kunnen ofwillen bekijken. Dat het ook goed kangaan, bewijst bijvoorbeeld de AmsterdamsePoort. Een duidelijk onderscheidenfietspad, en genoeg ruimte vooriedereen.Ontwerpers lijken te denken dat de stoepgroter wordt als je maar zoveel mogelijkgebied eruit laat zien als stoep. Dat dieruimte onafgebroken in gebruik is vooriets anders, doet er niet toe. Een modeverschijnseldat zich ook bij autoparkerenvoordoet. Dat is ook steeds vaker ‘opde stoep’ (Haarlemmerstraat, Bilderdijkstraat,Ceintuurbaan). Als ze dan om dehoek illegaal op de stoep staan, kan ikze dat nauwelijks kwalijk nemen. Ik benbang dat dat niet wordt opgelost meteen weekje lik-op-stuk beleid. (GdW)morgensvroeg het glas bewustvan de stoep veegt, mogelijk omhet daar door de veegwagentjesvan de gemeente te laten weghalen.(?)Alleen is dat pas laterop de dag, nadat vele fietsershierlangs moesten.Ik vraag mij al langer af tot wie ik mij kanwenden om dit aan de orde te stellen.Ik heb geprobeerd een serveerster hieroveraan te spreken, maar zij kon mij nietverder helpen. Tot ik mij bedacht dat ik aljaren lid ben van de fietsersbond en mijdaarom tot jullie wend: Is er iets aan tedoen via een overleg met mensen vande horeca of een artikel in een horecablad?Ik hoop het van harte.Ida FeinerReactie:Inderdaad ergerlijk. Een probleem waar we(met name na Koninginnedag en Oud en Nieuw)vaker klachten over krijgen.We gaan hier een brief over sturen naar de brancheverenigingenvan de horeca in de stad. Methet verzoek er op toe te zien dat − als men hetglas voor de reiniging de straat opveegt, hetecht in een hoekje in de goot terecht komt, zodatfietsers er geen last van hebben.Nog beter zou het natuurlijk zijn als men deglasscherven gewoon zelf zou opruimen.OEK 85 - oktober 2011 17

Hanna Torenstra is adjunct-directeur van de Prof.Dr. H. Kraemer basisschool in de Osdorp. Met decollega’s – ook die van de Amstelmeerschool inNoord − bedacht zij een aantal projecten rondhet thema ‘ondernemend leren’. Het idee is datde leerlingen in het kader van de vrijdagse doemiddagmini-onderneminkjes opzetten, of eenmooi evenement. En zo wordt er aan het eind vande schoolweek niet alleen gefotografeerd, gevilt,gekookt, ge-EHBOd of geschilderd, maar wordener ook – onder de naam Kraemerbike − fietsenopgeknapt en verkocht. Voor OEK reden om metTorenstra te gaan praten.Nieuw WestJonge, ondernemende reparateurs op schoolDe invulling van de vrijdagmiddagactiviteitenis door de leerkrachten zelfbedacht – zij moeten immers – vindenze − affiniteit hebben met wat ze aanbieden.Voor dit ondernemend leren ishet schooljaar verdeeld in vier cycli van8 weken waarbij alle groepen twee keerdeelnemen. Het gaat om eigen initiatief,motivatie en proactiviteit. De leerlingenworden uitgedaagd om initiatieven tenemen en te ontdekken wat ze kunnenen leuk vinden.“Het gaat om het ontwikkelen van de talentenvan de leerlingen, en om activiteitendie betekenisvol en levensecht zijn.Werken binnen een echt contact is voorhen heel belangrijk. In het geval vanKraemerbike hebben de leerlingen denaam en het logo van de fietsenwinkelen –werkplaats zelf bedacht en hebbenze nagedacht over de vraag hoe aan deeerste fietsen te komen en wat mensenmoeten weten over de fietsenwinkel, foldersgemaakt en verspreid.”Niet zonder trots vertelt Hanna Torenstraover het initiatief, waarvoor zij samenmet de Amstelmeerschool voor tweeeneenhalfjaar subsidie krijgt van hetMinisterie van Onderwijs, in het kadervan Onderwijs Netwerken Ondernemen.Aanvankelijk gingen ze er vanuit dat dekelder onder de school de werkplaatszou worden, maar al snel bleek dat ertwee straten verderop een culturelebroedplaats gevestigd is in de voormaligeGarage Notweg met een completewerkplaats. De Kraemerschool kan ergebruik van maken, dankzij eigenaarStadgenoot − de grote wooncoöperatie− en het Amsterdams Steunpunt Wonendie het project van de Kraemerschoolfaciliteren. De inmiddels al opgehaaldefietsen (30!) zijn er al heen gebracht. Enals het goed is, is Kraemerbike in septembervan start gegaan en kunnen allebewoners van de Osdorper Ban en deandere delen van Nieuw-West daar opvrijdagmiddag tussen 14.15 en 15.15 uurfietsen kopen.De ouders van de hoofdzakelijk Marokkaanseleerlingen zijn enthousiast, maarook veel Turkse en Surinaamse ouderszien het project wel zitten. De schoolhoopt op deze manier de bovenbouwleerlingenzo enthousiast voor fietsen temaken dat ze later naar de middelbareschool gaan fietsen en niet de bus of detram nemen.Vinden ouders, die zelf vaak geen fietserszijn, het niet belangrijker dat de urendie hierin gaan zitten, aan rekenen entaal worden besteed? “Nee, we zijn heelstreng, dit gebeurt alleen op vrijdagmiddagen vaak alleen nog het laatste uur.De rest van de week doen we gewoon deschoolvakken”, aldus Hanna Torenstra.De verwachtingen rond dit project betreffenvooral de vaardigheden die deleerlingen tussen 10 en 12 jaar ermeekunnen opdoen. Dat zijn sociale vaardigheden,maar natuurlijk ook technische.In een later stadium wordt hen gevraagdeen portfolio bij te houden, waarin zebeschrijven wat ze bij Kraemerbike geleerdhebben.Torenstra geeft een voorbeeld: “Voorwie slecht ter been is en ons een opknapfietswil geven, bieden we aan dat we diekomen halen. Leerlingen moeten danzelf telefonisch contact zoeken en datis spannend en nieuw als je 11 bent. Datleren ze dus. Wel ga ik in het begin altijdmee. Ze moeten ook leren dat ze zichvoorstellen en de gulle gevers bedankenvoor de fiets. Het mooie is dat leerlingenhet elkaar gaan leren. De beginploegwerkt de volgende in.”AMRZie ook www.dejongeondernemers.nlOproepDe Kraemerschool zoekt vrijwilligefietsreparateur(s) die de leerlingenop vrijdagmiddag kunnen en willenhelpen om eenvoudige reparaties teleren uitvoeren. Leeftijd is niet belangrijk.Een bescheiden vergoedingis bespreekbaar. Belangstelling? Belmet Hanna Torenstra: 020-6190094.18

Problemen met haaientandenNeem een kruising van wegen metvrijliggende fietspaden. BijvoorbeeldAmsteldijk/Vrijheidslaan (bij deBerlagebrug), het Nassauplein, de uitgangvan het Vondelpark bij de Amstelveenseweg,het Weteringcircuit, of hetRoelof Hartplein.Al deze kruisingen zijn geregeld met verkeerslichten.Maar niet alle conflicten diedaar tussen verkeersdeelnemers kunnenontstaan, worden door die lichten gedekt.Zo valt bijvoorbeeld de voetgangersoversteekover het fietspad buitendie regeling; daar regelt een zebra deomgang van fietsers en voetgangers metelkaar. Maar ook fietsers kunnen buitendie regelingen met elkaar in conflict komen.Bijvoorbeeld als ze met groen lichtoversteken en dan aan de overzijde hetkruisende fietspad over of op moeten rijdenen daar geen (fiets)lichten staan (ener bestaat geen ‘zebra’ voor fietsers).Fietsers moeten hun onderlinge verkeersconflictenop zo’n plek dus andersoplossen. Om dat juridisch goed te kunnen,moet de voorrang wel geregeld zijn.En dat is-ie tot op zekere hoogte ook: alsin Nederland de voorrang niet aangegevenis, is die toch geregeld, want danheeft verkeer van rechts voorrang.Neem nu het Roelof Hartplein en dan inhet bijzonder de plek in de witte cirkelop het plaatje rechtsboven: fietsers diezijn overgestoken (rode pijl) landen aanop een kruisend fietspad. Op dat fietspadontbreekt een verkeerslicht en dusmoet de aanlandende fietser voorrangverlenen aan de van rechts komendefietsers op het fietspad (groene pijl). Datis dus geregeld, maar er zit een luchtjeaan. Als het druk is kan die regeling namelijkknap vervelend uitpakken: deaanlandende fietsers verlenen voorrangen veroorzaken zodoende een ophopingvan achterop komende fietsers opde rijbaan terwijl het autoverkeer al begintop te rijden.In feite is het ook tegenintuïtief dat jegroen hebt (‘je mag rijden’) en dan voorrangmoet verlenen (‘je moet stoppen’)aan het kruisende verkeer. Geen wonderdat er over dat voorrang verlenen, hetonlogische ervan, nog wel eens klachtenbinnen komen. Wij vertellen dan dat wijvinden dat de ‘landende’ fietser (degenedie aan het gevaar op een kruisende rijbaanwil ontsnappen) altijd voorrangmoet hebben boven de kruisende fietser(die veilig op het fietspad kan wachten).Altijd, zelfs in een bijzonder geval als ditwaar de fietsers op het fietspad zich ooknog eens op een voorrangsweg bevinden,en dus a.h.w. ‘dubbel’ aanspraakkunnen maken op voorrang (van rechtsén op een voorrangsweg). Dat vond deoverheid ook en vandaar dat op dit punt(op de foto net te zien) op het fietspadhaaientanden staan getekend, waarmeede van rechts komende fietsers uitde voorrang gehaald worden. Je zoudenken dat daarmee een probleem isopgelost. Een reëel probleem want inde ochtendspits is het daar zo druk datmet groen licht behoorlijk dikke stromenfietsers oversteken en zich moeten zienin te werken in een even dikke stroomkruisende fietsers.Een probleemDat lijkt dus goed geregeld. Maar nuheeft stadsdeel Zuid heeft bij een herinrichtingop het Roelof Hartplein de haaientandenweggehaald. Reden: je magde voorrang op de hoofdrijbaan nietanders regelen dan op de bijbehorendefietspaden. En dat is wat die haaientandendeden: fietsers uit de voorrang halenterwijl dat niet gebeurde op het deelvoor de auto’s. De verkeerspolitie − metde wet in de hand − is onverbiddelijk, dehaaientanden komen niet terug…De politie heeft natuurlijk gelijk. Maar wezitten nu wel met een levensgroot probleem.Is er een alternatieve oplossing?Ja, met verkeerslichten op het fietspad,Wonderlijk gevalEen kruising die net zo is ingericht, isdie op de Amstelveenseweg ter hoogtevan het Vondelpark. Maar hier hoevende fietsers die voorrang moeten verlenen,daardoor niet op een kruisenderijbaan te wachten.Het ziet er wat wonderlijk uit, is voorvelen ook tegenintuïtief, maar het pakthet veiligste uit. Daarbij komt dat deroute door het Vondelpark drukker isdan die langs de Amstelveenseweg ener op deze manier per saldo dus minderfietsers hoeven te wachten. Die haaientandenliggen daar nog steeds, en deFietsersbond zou dat graag zo houden.maar dat heeft ook nadelen (afgezienvan de kosten): de wachttijden wordenlanger en dat lokt rood licht negatie uit(zie p. 15). In principe regelen we conflictentussen fietsers en voetgangers onderlingdaarom nooit met lichten. Ookdat is met instemming van de politie.Er is dus een soort patstelling ontstaandoor het rigide vasthouden aan de regels.Misschien moeten we het heft ineigen hand nemen en fietsers die vande rijweg afkomen, dan maar ‘vriendelijkvoorrang geven’. Dat mag natuurlijkaltijd! (GdW)OEK 85 - oktober 2011 19

Maatschappelijke stageVanaf volgend jaar wordt voor middelbarescholieren de maatschappelijkestage verplicht. Dat lijktvoor de Fietsersbond kansen tebieden. Er is al een gids met ideeënen ervaringen. We hebben in Amsterdamal ervaring opgedaan. Vorigejaren hielpen leerlingen vanhet St. Ignatius Gymnasium methet ophalen van handtekeningenvoor behoud van de tunnels in deZuidas, en deden ze onderzoekjesnaar de verkeersveiligheid ino.a. de Beethovenstraat. Dit jaarprobeerde ook het Barlaeus ietsmet ons te organiseren, maar daarkwam weinig uit. Ook de scholenzijn duidelijk nog zoekende naarhoe ze de leerlingen hun tijd zinnigkunnen laten besteden.In elk geval leerden wij dat je leerlingen,in tegenstelling tot vrijwilligers,letterlijk moet vertellen watze moeten doen. De leerlingenleren hopelijk dat belangenbehartigingeen zaak is van een langereadem dan 1 dag en dat goede fietsvoorzieningener niet vanzelf zijngekomen, en nog steeds niet allemaalvanzelf komen of behoudenblijven. (GdW)Universeel SinterklaasgedichtBeste …,Als het zonnetje ook maar een beetje wil schijnen,of de wolken ineens uit de hemel verdwijnen,dan pak jij je fiets voor een prachtige tocht,ook al heb je geen route uitgezocht.Het gelukkigst ben jij tussen twee wielen:jij behoort tot de klasse der rijwiel-o-fielen.Niets vind jij fijner dan die trappers rondmalen;met een krachtige tred gesel jij je pedalen.Maar wat moet je zo’n fietser nu eigenlijk geven?Dat wou Sint weten, het beheerste zijn leven.Een fietsaccessoire, een boekje, een kaart?Wat vindt zo’n fietsvriend nou de moeite waard?Gelukkig is de zoektocht uiteindelijk geslaagd:een prima geschenk dat jou zeker behaagt.Dus pak maar uit, ‘t is vast naar wens,dit sintcadeau voor de fietsende mens!Veel plezier ermee,Sinterklaas en zijn pietenZIJSTRAATOud fietsenOPINIEDit is de laatste bijdrage aan OEK die ikin mijn jeugd schrijf, want binnenkorttreed ik toe tot de senioren. Ik kijk nu al uit naarde keuzedagen van de NS, zodat ik overal waarik wil kan gaan fietsen. Als de NS maar niet afschaftdat je een fiets mag meenemen. Zelfmoet ik dan natuurlijk wel regelen dat ik nietmeer hoef te werken. Zouden ze bij de NS nogniet weten dat het pensioen in Nederland nietmeer bij 65 begint?Bij het fietsen moet je als oudere wel extra oppassen.De kans dat je verongelukt wordt elkedag groter. Zelfs als je helemaal alleen bent enniet kan worden aangereden. Ook zijn het nietalleen hinderlijke paaltjes en slecht wegdek diehun tol eisen onder het groeiende leger fietsouderendie elke dag stijver, dover, zwakker, onzekerder,onopmerkzamer en onevenwichtigerworden.De Fietsersbond zoekt daarom senioren omvrijwillig producten te testen waardoor ze veiligkunnen blijven fietsen. Ook alleen. En dusgaat het niet om zaken zoals een SH-plaatje datachterop komenden waarschuwt voor slechthorendheid.Ik ga me aanmelden als testrijder voor zijwieltjestegen het omvallen. Dan overkomt me nietwat de hoofdpersoon uit Een man van horenzeggen gebeurde. In dat boek van Willem JanOtten uit 1984 lette een senior bij het fietsenniet genoeg op, viel en overleed op de Schellingwouderbrug.Ik heb vroeger dagelijks over die brug gefietst,maar toen eigenlijk nooit stilgestaan bij de plekvan het ongeluk. Er was dan ook geen herdenkingsteken.In die tijd zag je wel op vakantie regelmatiglangs de kant van de weg een bosjebloemen, een waxinelichtje, een kaart, somseen fotootje. In de stad zag je dat nooit.Maar dat is ook veranderd. We hebben de laatstejaren afschuwelijke dodelijke ongelukkengehad in Amsterdam. Met bloemen, waxinelichtjesen fotootjes. Eén zo’n ongeluk betrof dezoon van de schrijver A.F.Th. van der Heijden,die er een requiemroman over heeft geschreven.Bloemen, kaarsjes, een boek. Ik zou het zo gekniet vinden als er een universeel Amsterdamsmonument zou komen ter nagedachtenis aande verkeersslachtsoffers in de stad.Misschien ook iets om je als beginnende seniorvoor in te zetten.TL20

NIEUWOOSTDe werkzaamheden bij de Wibautstraatnaderen hun voltooiing. Onaangenaamverrast waren we door de natuurstenenfietsoversteken over de middenbermvan de Wibautstraat. Wie bij Mauritskade,Ruijschstraat, 1ste Oosterparkstraatof Platanenweg de Wibautstraat oversteekt,hobbelt in de middenberm overeen randje en over dure grijze natuurstenentegels. In de goedgekeurde ontwerptekeningwaren deze oversteekjesnog keurig van rood asfalt....dure grijze natuurstenen tegelsNieuwe Doelenstraat – nu met onderbordeens reed ik nietsvermoedend het bordvoorbij in de veronderstelling dat hetonderbordje wel vergeten of geslooptzou zijn. Toen de straat dicht ging vooronderhoud, werd er echter geen omleidingsrouteaangegeven vanaf de kantvan het Muntplein. Gelukkig is de straatnu zo opgeknapt, dat er ruimte is om fatsoenlijkin twee richtingen te fietsen. Hetonderbordje hangt er nu dan ook. Daarbijis het erg fijn dat de straat er netjes bijligt. (GdW)Waar lopen en waar fietsen? Die vraag isnu duidelijk beantwoord met een paardikke lijnen thermoplast. Op zich mooi,maar zo’n potentieel gladde hobbel ineen bocht waar je net vaart moet maken,is ook niet alles. Ze hadden wel iets hogerop de brug gemogen. (GdW)De noordelijke Marnixstraat heeft vrijliggendefietspaden! Een stukje dan.Wellicht weet u de voorgeschiedenisnog. Dit onderdeel van de binnenring isal 30 jaar onderwerp van strijd. Eenrichtingsverkeerkon nooit, fietspaden pastenniet. Toen 4 jaar geleden weer eenoplapbeurt op het programma stond,lukte het ons bijna om de straat aan éénzijde af te laten sluiten, om het doorgaandeverkeer te weren. Als compromiskwam de variant die er nu ligt. Smallevrijliggende fietspaden op het eerstestuk, brede fietsstroken tussen tram engeparkeerde auto’s op het tweede stuk.Maar ook nog steeds ongehinderd doorracenvan auto’s en taxi’s. En een lelijkeknik met extra versmalling vlak voor hetMarnixplein bij de bushalte.“Mooi”, vindt het projectbureau, maarwij vinden het onaangenaam en gevaarlijk.Je ziet overstekende fietsers er plotsafremmen en soms zelfs omrijden via deauto-doorsteek die nog wel in asfalt isuitgevoerd.Het projectbureau belooft de hobbels ernog uit te halen, maar zelfs dan vrezenwe voor gevaarlijke gladheid in de winter.(Foto: zie twitpic.com/5sfggb).(GdW)OPGELOSTCENTRUMEen knelpunt waarvan ondergetekendeniet eens wist dat het bestond, was datde Nieuwe Doelenstraat eenrichtingsverkeerwas, ook voor fietsers. Meer danHet bruggetje vanaf de tunnel onder dePrins Hendrikkade naar de fietsflat bij hetCentraal Station was vaak het toneel vanverwarring tussen toeristen en fietsers.Scheiding van fietsers en voetgangers...leijke knik met extra versmallingHoewel het dus nog zeker niet goed is,is dit al wel zoveel beter dan de straatooit is geweest voor fietsers dat we ertoch wel blij mee zijn. Fietspaden op deMarnixstraat, wie had dat ooit gedacht?(GdW)NIEUW WESTDe fiets- en wandelroute over de Ringvaartdijk-Noordtussen de Raasdorperwegen Osdorperweg is klaar. Het nieuwefiets- en wandelpad op de verstevigdedijk sluit aan op de route tussen de Raas-lees verder op pag. 22OEK 85 - oktober 2011 21

...tussen Raasdorper en Osdorperwegdorperweg en de Nieuwe Meer. Hierdoorkunnen fietsers en wandelaars nuautovrij via een aaneengesloten routerechtstreeks van Halfweg naar De NieuweMeer en vice versa.OOSTDe Wibautstraat figureert ook bij denieuwe knelpunten, maar het is wel zoeerlijk om ook hier te vermelden dat-ie(bijna) af is, keurig in de planning. Hetweghalen van de ventwegen met parkeerplaatsenmaakt de straat veel overzichtelijkeren fijner voor fiets en voetganger.De fietspaden zijn zoevendeasfaltstroken van 2,80 m breed....2,80 meter breed fietspad zonder ventwegBij de kruisingen was 2-richtingen fietsenonmogelijk, behalve op de kop bij deMauritskade. Daar zullen we ons dan ooknog wel voor inzetten bij de opening vande fietsenstalling op de Amstelcampus.Toch, hoeveel fijner het nu ook is omlangs de Wibautstraat te fietsen, hetblijft een autoriool, vergeleken met denaastgelegen Weesperzijde. Des te jammerderis het dat de kruisende routes erver op achteruit zijn gegaan met de mallehoge middenberm van natuursteen.WESTHet stoepbandje op de kruising Bilderdijkkade-Kinkerstraatis eindelijk weg.Het is nu vervangen door een veelkleurigbouwwerk van klinkertjes, dat al veelfijner rijdt. Op het moment van schrijvenis nog niet geheel duidelijk wat er definitiefkomt, maar we zijn al erg blij dat defout ongedaan is gemaakt.Nare stoepband eindelijk wegDe Zaanstraat is (zo goed als) af. Een gewone30-km straat, maar ook een fijnedoorgaande fietsroute, al zaten er nareslingers in om de auto’s af te remmen.Die slingers zijn er nu uit, en dankzij bewonersen Fietsersbond is het asfalt gebleven.De straat is nu een officiele ‘fietsstraat’,als eerste in Amsterdam.De fietsers genieten van het asfalt enblijven daarom middenop fietsen. Dat isgoed, want om de parkeerbalans in debuurt goed te krijgen, moesten er haakseparkeervakken komen en daar moetje niet vlak langs fietsen.Eerste officiële ‘fietsstraat’ van AmsterdamDe gemeente denkt met de Fietsersbondna over de verdere invoering vanfietsstraten. We zijn dan ook benieuwdnaar de ervaringen in de Zaanstraat!(amsterdam@fietsersbond.nl)ZUIDKomend vanuit de Vrijheidslaan is hetniet makkelijk om de Berlagebrug op tekomen. Druk en krap, mede omdat ereen enorme heuvel in de hoek ligt. Dieheuvel is voor niemand nuttig en het isna lang aandringen dan eindelijk geluktom hem de helft kleiner te laten maken.Bredere monding fietspad naar BerlagebrugEr kunnen nu twee fietsers tegelijk langsin plaats van één. Dat het in de ochtendspitssoms behelpen blijft, nemen wedan maar voor lief.De oversteek van de De Lairessestraat bijhet Valeriusplein/Amsterdams Lyceumis opgeknapt. Helaas word je als fietsergedwongen om een beetje te slingeren,maar er is wel ruimte gemaakt om dieslinger te kunnen maken. Bovendien zijndoorgaande fietsers duidelijk gescheidenvan het autoverkeer. De adviezenvan de Fietsersbond in de verkeerscommissiehebben zoden aan de dijk gezet.We denken dat dit het maximaal haalbareis en zijn benieuwd hoe het in depraktijk bevalt.ZUIDOOSTTussen Muntbergweg en A2 lag aan éénzijde van de Meibergdreef een voetpad.Illegaal werd dit al door veel fietsers gebruikt,het scheelt een nare oversteek enis ook gewoon korter. In het verlengdevan een autoproject waren de betrokkenen(waaronder de Fietsersbond) attentgenoeg om de ruimte meteen geschiktte maken als fietspad én voetpad, en omde verkeerslichten daaraan aan te passen.Een mooie verbetering!22

GeslotenDe laatste dag dat de onderdoorgang van hetRijksmuseum voor iedereen toegankelijkwas, maart 2004, fietste ik er op weg naarhuis doorheen. Een paar fietsers en voetgangerspasseerden mij, in stilte, er traden geen muzikantenop. De sfeer was kalm en rustig; niets duidde eropdat dit een speciale avond was. Bij het verlaten vande passage, voelde het vreemd, het besef dat hetjaren zou duren voor ik weer door die ruimte zoukunnen fietsen. Met die gedachte keerde ik om, enreed er nog een paar keer doorheen.Op een bepaald moment stopte ik, haalde mijnfototoestel tevoorschijn en nam foto’s van devoorbij rijdende fietsers. Zeven jaar later, doet hetbizar aan om die foto’s − en de negatieven − uithun HEMA envelop te halen. In 2004 kon ik meniet voorstellen dat ik ooit een digitale camera zougebruiken. Nu is het zo lang geleden dat die foto’sgenomen werden − zo ver gevorderd alweer in hettijdperk van de digitale fotografie − dat ik me nieteens meer kan herinneren wat er geworden is vanhet 35mm toestel dat ik die avond gebruikte.Na het hele rolletje volgeschoten te hebben metfietsers die de onderdoorgang in en uit fietsten,vervolgde ik mijn weg naar huis. Eenmaal daaraangekomen, moest ik nog steeds denken aan deonderdoorgang, en wat een ongelofelijk fietspadhet was. Vaak had hij niet alleen dienst gedaan alsmijn meest directe verbinding, maar ook als eenaantrekkelijke omrij-route, vooral bij regen of dedreiging daarvan. Vaak ook stopte ik er om naarde straatmuzikanten te luisteren − Jamaicaansesteeldrum bespelers of Tuvaanse keelzangers−, optredens die mij − moet ik bekennen − nietzouden zijn opgevallen als ze op de Dam of op hetLeidseplein hadden plaatsgevonden. Maar in deonderdoorgang, met zijn bijzondere akoestiek enunieke omgeving, nam ik vaak de tijd om een paarminuten te luisteren voor ik m’n muntjes offerde enverder fietste.‘s Avonds al begon het missen met het verlangener nog één laatste keer doorheen te rijden. Ik zettede wekker op vier uur en nam me heilig voor danop te staan, zodat ik nog eenmaal door de passagekon fietsen vóór de komst van de werklieden diede volgende ochtend de hekken zouden komensluiten. Het lot wilde anders. Ik sliep door de wekkerheen en toen ik wakker werd was de doorgang alafgesloten.Later, wanneer ik het bord buiten de onderdoorgangzag waarop stond dat de onderdoorgang tot 2008dicht zou zijn, dacht ik “Tjee, 2008 is zover weg!”Maar dat de sluiting nog langer dan die vier jaar zouduren, hoeft eigenlijk niet te verbazen. In 1931, toenauto’s en vrachtwagens − waarvan het gedreun hetgebouw deed schudden − uit de onderdoorgangverbannen werden, werd die ban een aantal dagenuitgesteld omdat de route om het gebouw heennog niet klaar was. In 1959, toen de onderdoorgangdicht ging wegens renovatie van het museum, zoudat één jaar duren. Maar de Amsterdamse fietserskwamen bedrogen uit. Er kwam maar geen eindaan de werkzaamheden, vele heropeningsdatawerden aangekondigd en vervolgens niet gehaald.En het duurde uiteindelijk bijna vier volle jaren voorde fietsers er weer door konden.Mijn zoon was nog niet verwekt toen deonderdoorgang in 2004 dicht ging. Nu is hij zes enheeft nog nooit het genoegen gekend te kunnendoen wat fietsers meer dan 100 jaar hebbengekund. Elke keer dat ik, in al die jaren, Het Paroolopsloeg om te ontdekken dat de campagnetegen het fietsen in de onderdoorgang weer wasaangezwengeld, kromp mijn maag ineen. (En methet allerlaatste salvo van Het Parool, denk ik er zelfsernstig over mijn abonnement, dat over een paarweken afloopt, niet te verlengen.) Steeds als diekrant aan de directeur van het museum − de mandie er prat op gaat met de auto vanuit Rotterdamnaar z’n werk te gaan − alle ruimte biedt om uitingte geven aan z’n afkeer van fietsers op wat sindsde 19e eeuw een openbare weg is, draait mijnmaag zich om. Maar dan denk ik aan mijn zoon− een jongen die jaarlijks meer tijd in de museavan deze stad doorbrengt dan de gemiddeldeAmsterdammer − en kan ik alleen maar denken aanhet moment dat hij eindelijk zal kunnen fietsen opwat zonder overdrijving ’s werelds meest unieke,om niet zeggen mooiste fietspad is. En mijn maagkomt tot rust.Pete JordanOEK 85 - oktober 2011 23

KLINKERSHerengracht-LeidsestraatNIETZÓMAARZÓSingelSTREETPRINT