Schepenbank 5121 47.pdf - HCC

Schepenbank St. Michielsgestel, inv. nummer 047, periode juli
1637 tot januari 1641 (oud nummer 138)
=================los1===================
Aktennr : los1
Folio : ongenummerd
Soort akte : dienstaantekening
Datum : ongedateerd
Latere aantekeningen door een archivaris :
Protocol van allerhande akten, van 1637-1642, gemerkt 138, bevattend
149 gefolieerde bladen.
folio 1 en 2 blanko
folio 3 en 4 losliggend, beide verso blanko
folio 5 blanco
folio 10, losliggend, verso blanko
Tussen folio 24 en 25, een perkamenten strookje
Tussen folio 78 en 79, een strookje papier.
folio 143 verso- 149 blanco
Ingenaaid met perkamenten overslag.
=================los2===================
Aktennr : los2
Folio : ongenummerd
Soort akte : dienstaantekening
Datum : ongedateerd
Latere aantekeningen door een archivaris :
Protocol van allerhande aktes, voor 1637 - 1641, thans gefolieerd van 1
t/m 149.
folio 1 en 2 blanko
folio 3 en 4 losliggend, beide verso blanko
folio 5 blanco
folio 10, losliggend, verso blanko
Tussen folio 24 en 25, een perkamenten strookje
Tussen folio 78 en 79, een strookje papier.
folio 143 verso- 149 blanco
Ingenaaid in perkament met overslag, gemerkt 138
=================los3===================
Aktennr : los3
Folio : ongenummerd
Soort akte : schuldbekentenis
Datum : 29-11-1639

.... bevestigd volgens akte daarvan gepasseerd d.d. 27 augustus 1639.
Zo is hier voor schepenen Jan Henrick van Venroij verschenen,
gemachtigde en eerste brenger van die machtigingsbrief vanwege de
genadige Prinses en belooft op onderpand van alle bezit van haar, dat
hij de 200 gulden per jaar als lijfrente zal betalen en garanderen ten
behoeve van de heer Jacobus Conti zonder tegenspreken daarin.
Opgemaakt in Sint Michielsgestel in juni. (is slechts een gedeelte, zie
akte hierna en verderop folio 93-r en volgende, JT)
=================004===================
Aktennr : 004
Folio : 4-r
Soort akte : schuldbekentenis
Datum : 29-11-1639
... bevestigd zoals in een bepaalde akte gepasseerd d.d. 27 augustus
1639. Zo is hier voor schepenen verschenen Jan Henricks van Venroij,
als gemachtigde en eerste brenger van deze brief en belooft op
onderpand van alle bezit van genoemde genadige Prinses, dat hij de
beloofde jaarlijkse lijfrente van 200 gulden ten behoeve van genoemde
heer Jacobus Condi, op onderpand van het bezit van de Prinses zal
relaliseren en goedkeuren zonder verweer hierin door iemand.
Gepasseerd in de heerlijkheid van St. Michielsgestel op 29 november
1639 in aanwezigheid van Gerart Jan Rijckaerts en Corstiaen Jan Aerts
als schepenen. (Ook dit is slechts een gedeelte van hetzelfde gebeuren,
er is veel in doorgestreept, lijkt op een concept, zie verderop folio 93-r
en volgende, JT)
=================005===================
Aktennr : 005
Folio : 6-r
Soort akte : verklaring over eigendomsrecht
Datum : 13-06-1637
Wij Adriaen Jan Spierincks en Willem Daemen, schepenen van Sint
Michielsgestel, verklaren dat voor ons zijn verschenen Mathijs Janssen
van Beeck, oud ca. 62 jaar, Aert Peter Claessen oud ca. 54 jaar, beiden
inwoners van Gestel en van beroep ´teulmannen ´(boeren, JT), nadat
ze door onze vorster Peter Dircks van Taertwijck waren opgeroepen en
de eed hadden afgelegd in handen van Bernaert van de Waerden bij
afwezigheid van de officier, (schout, JT ) hebben ze op verzoek van
Marieke weduwe van Jan Huijbrechts van den Steen, een verklaring en
getuigenis afgelegd. Ze zijn ermee bekend dat de weduwe binnen St.

Michielsgestel een stuk akkerland land heeft ter plaatse genoemd het
Moerschot, dat altijd overpad heeft gehad over het erf van Leonaert
Adriaens dat nu eigendom is van de erfgenamen van wijlen Rogier van
Berckel en ze hebben nooit anders geweten dan dat er geen andere
toegang is geweest of overpad, dan alleen door dat zelfde eindgat
(=hek, JT) dat nu is ´opgegraven´op last van die van Berckel. Mathijs
verklaart nog dat hij nabij die plek is geboren en opgevoed en daar
steeds heeft gewoond en heeft dus goede kennis van e.e.a. Genoemde
Aert Peter Claessen verklaart dat hij daar sinds het jaar 1598 heeft
gewoond en er dus ook goede kennis van heeft. Ter meerdere zekerheid
hebben wij hier ons gemeenschappelijk schependomszegel aan
bevestigd naast de handtekening van de secretaris. Datum 13 juni
1637.
=================006===================
Aktennr : 006
Folio : 6-v
Soort akte : tienden
Datum : 08-07-1637
Wij Adriaen Jacob Diercks en Jan Janssen Michiels, schepenen van Sint
Michielsgestel, verklaren onder ede, die wij bij het aanvaarden van ons
ambt hebben afgelegd, op verzoek van Lenaert Adriaen Jacobs, Gerard
Janssen van de Loo en Willem Janssen van de Merendonck, als pachters
van de Clamptienden zijnde Boven de Loop en Beneden de Loop van
Gemonde onder Boxtel, dat wij ons hebben begeven op de percelen van
de tienden om de grote schade in ogenschouw te nemen aan het koren
door de grote wind en onweer. Wij als schepenen samen met die
pachters hebben aldaar op die percelen tot ons leedwezen
geconstateerd dat niet alleen de tienden van de kanunikken maar ook
de tienden van de heer pastoor van Sint Michielsgestel door de hagel en
hevig onweer zijn getroffen. Als zekerheid is deze akte gezegeld. Datum
8 juli 1637.
=================007===================
Aktennr : 007
Folio : 7-r
Soort akte : verkoop
Datum : 18-07-1637
Wij Rutger Corstiaen Spierincks en Jan Jan Michiels, schepenen,
verklaren dat voor ons is verschenen jonker Adolf van der Voort, kolonel
van het regiment te paard ten dienste van de hertog van Lorijnen, als
man van joffrouw Maria dochter van wijlen jonker Jan van Raveschot en

van joffrouw Anna van Gent in hun leven verwekt, en verkopen het 1/4e
part in de Palssche Heide, groot ca. 12 en een half lopenzaad akkerland,
b.p. Antonis Janssen van de Berghe, jonker Arnt van Raveschot heer
van Capell en Groot Waspijck waarvan is afgedeeld, Jan Goijaert Jacob
Spierincks en meer anderen. Jonker Adolf van der Voort had dat deel
verkregen van de ouders van zijn vrouw en verkoopt het nu aan zijn
zwager jonker Jan van Raveschot en de verkoper belooft alle lasten van
zijn kant af te handelen. Datum 18 juli 1637.
=================008===================
Aktennr : 008
Folio : 7-r
Soort akte : verkoop
Datum : 18-07-1637
Wij Adriaen Jacob Diercks en Jan Jan Michiels, schepenen van Sint
Michielsgestel, verklaren dat voor ons is verschenen Corstiaen Jansen
van Heesch en verkoopt een stuk akkerland groot ca. 6 lopenzaad
gelegen in de heerlijkheid Gestel in de parochie van Gemonde ter
plaatse genoemd het Willig Stuck, b.p. jonker Elbert le Lijon, de
erfgenamen van Jan Franssen, Adriaen Rijckaerts van Oetelaer, de
gemeenschappelijke straat. Dat stuk had Corstiaen eerder gekocht van
Lambert Michiels zoals hij zei en verkoopt het nu aan Lambert Michiels
ten behoeve van diens kinderen die hij al heeft of nog zal verwekken bij
zijn wettige vrouw Marie Willems Lamberts van Asten, welke kinderen
dat erf na dood van hun ouders zullen erven en bezitten. Als de
kinderen overlijden voor de dood van hun ouders, zal het erfrecht
gelden en versterft het op de naaste bloedverwanten vanwaar het bezit
is gekomen. De verkoper belooft de verkoop gestand te doen en alle
lasten van zijn kant af te handelen. Datum 18 juli 1637.
=================009===================
Aktennr : 009
Folio : 7-v
Soort akte : vrijwaring
Datum : 29-09-1637
Wij Andries Jacob Diercks, Rutger Corstiaen Spierincks, Gerard Jan
Rijckaerts en Jan Jan Michiels, schepenen van Sint Michielsgestel, verder
Rijckaert Janssen als borgemeester verklaren onder ede dat wij er
goede kennis van hebben dat Geraert Janssen van de Loo, voor 2
´weiluijden´(boeren, JT) op 11 september 1637 toen wij als schepenen
in vergadering waren ten huize van onze secretaris om daar zaken te
verrichten, ze ons hebben gevraagd dat wij hen twee paarden ter

eschikking zouden stellen om naar het naaste dorp te gaan zoals wij
dagelijks over en weer moeten doen en dat wij toen aan Geraert
Janssen van de Loo toestemming hebben gegeven voor deze 2 weilieden
2 paarden te laten bezorgen. Akte is voorzien van het
schependomszegel naast de handtekening van onze secretaris. Actum te
Gestel op 29 september 1637.
=================010===================
Aktennr : 010
Folio : 8-r
Soort akte : verkoop
Datum : 12-10-1637
Wij Adriaen Jacob Diercks en Corstiaen Andriessen, schepenen verklaren
dat voor ons zijn verschenen Willem Peter Diercks en verkoopt zijn
broer Dierck Peter Diercks het 1/6e deel van een huis, tuin, hop- en
akkerland met alle houtopstand samen groot ca. 3 lopenzaad gelegen in
de heerlijkheid nabij de Faessenbrug in een driehoek, b.p. Jan Michiel
Laureijs, de rivier de Dommel, de vestgracht, de Faessenbrug, zoals
Willem dat na de dood van zijn zuster Barbara heeft geerfd. De verkoper
belooft de verkoop gestand te doen en alle lasten van zijn kant af te
handelen. Datum 12 oktober 1637.
=================011===================
Aktennr : 011
Folio : 8-v
Soort akte : verklaring niet nakoming overeenkomst
Datum : 24-10-1637
Wij Adriaen Jacob Diercks en Corstiaen Andriessen, schepenen van Sint
Michielsgestel, verklaren dat voor ons zijn verschenen Willem Adams
oud 34 jaar en Gerard Janssen van de Loo, nadat ze hiertoe zijn
opgeroepen en daarna hen de eed werd afgenomen door onze secretaris
Bernaert van der Waerden in afwezigheid van de officier, hebben op
verzoek van meester Mathijs Geerhovels van Boeckhaelt, die daarin
gemachtigd was door de gemeente Gestel, verklaard dat zij weten dat in
het jaar 1635, zonder nog de exacte dag ervan te weten, te hebben
horen verklaren door meester Jan Melis advocaat, dat die een voorstel
had gedaan dat hij zijn landerijen in deze heerlijkheid vanwege de
contributies leeg zou laten liggen (ongebruikt, JT) en de borgemeester
daarvoor dat bezit zou laten verpachten zodat zijn land niet of minimaal
in de contributies zou worden aangeslagen en dat daarvoor die
landerijen werden verpacht in een openbare veiling en dat hij er daarna
zijn eigen profijt van zou hebben bij het verbouwen. De eerste getuige

verklaart dat hij deze woorden door meester Jan Melis heeft horen
zeggen ten huize van Peter Diercks van Taertwijck, vorster alhier, in de
grote kamer daar. De tweede getuige verklaart eveneens dat hij deze
Melis die woorden in hetzelfde huis te Gestel heeft horen zeggen.
Hiermee eindigen ze hun verklaring. Datum 24 oktober 1637.
=================012===================
Aktennr : 012
Folio : 9-r
Soort akte : aanstelling leden dorpsbestuur
Datum : 16-011-1637
Wij Jan Jan Roelofs presidentschepen, Adriaen Jacob Diercks, Rutger
Corstiaen Spierincks, Gerard Jan Rijckaerts, Christiaen Andriessen,
Corstiaen Jan Aerts en Jan Jan Michiels, schepenen van Gestel verklaren
onder ede, welke eed ze bij het aanvaarden van hun ambt hadden
afgelegd, dat monsieur Ingenraij vandaag volgens de door Vrouwe
Prinses van Zolleren ondertekende akte zoals ons is gebleken, is
aangesteld als drossaard, kastelein en stadhouder van het leenhof van
Oud-Herlaer en de heerlijkheid van Sint Michielsgestel en heeft daarvoor
de eed afgelegd volgens de aangehechte brief hier. Als zekerheid
hebben wij ons schependomszegel aan de akte doen bevestigen naast
de handtekening van onze secretaris. Datum 16 november 1637.
=================013===================
Aktennr : 013
Folio : 9-r
Soort akte : benoeming voogden
Datum : 19-11-1637
Wij Adriaen Jacob Diercks en Jan Jan Michiels, schepenen, verklaren dat
voor ons zijn verschenen Jacob Diercks woonachtig te Sint Oedenrode,
daarvoor door Antonis Peters van Tartwijck en door Aert Jan Rijckaerts
aangehouden, zijnde naaste vrienden van de minderjarige kinderen van
wijlen Roelof Goijaerts van der Stappen en van Anneken dochter wijlen
Mathijs Geraert Wouters die als voogden de gebruikelijke eed hebben
afgelegd in handen van onze secretaris Bernaert van der Waerden, bij
afwezigheid van de offcier om deze minderjarige kinderen te helpen in
hun bezit voor zover mogelijk. De voogden moeten later op verzoek van
de kinderen een goede afrekening overleggen van hun ontvangsten en
uitgaves. Datum 19 november 1637.
=================014===================
Aktennr : 014

Folio : 9-v
Soort akte : belening/verkoop
Datum : 19-11-1637
Wij Adriaen Jacob Diercks en Jan Janssen Michiels, schepenen verklaren
dat voor ons is verschenen Jan Jacob Diercks woonachtig in Sint
Oedenrode en Aert Jan Rijckaerts woonachtig te Sint Michielsgestel als
beedigde voogden over de minderjarige kinderen van wijlen Roelof
Goijaerts van der Stappen en van Anneken dochter van Mathijs Gerardt
Wouters toen ze leefden, geassisteerd door Dierck zoon van wijlen
genoemde Roelof Goijaerts, oud 20 jaar zoals hij verklaarde, die ook
voor zijn andere broers en zusters optreedt, daarvoor gemachtigd door
schepenen van Sint Michielsgestel, verkopen in de vorm van een
belening aan Ariaen Rijckaert van de Pettelaer een stuk akkerland
genoemd de Hoensakker, groot ca. 2 lopenzaad gelegen in de
heerlijkheid van Sint Michielsgestel, groot ca. 2 lopenzaad gelegen in
Sint Michielsgestel in de parochie van Gemonde, op het land van de
Woester hoeve, b.p. Jan Jacob Diercks, Jan Jan Spierincks, de
gemeenschappelijke straat, voor een som geld van 50 karolusguldens,
elk van 20 stuivers, voor een periode van 6 achtereenvolgende jaren,
ingaande per a.s. Katarinadag anno 1637 en zo ook weer achter te
laten. Na die 6 jaar mogen de kinderen het perceel weer aflossen,
behalve dat die aflossing een half jaar vooraf moet worden opgezegd.
Als de aflossing zal plaatsvinden moeten de kinderen of hun voogden
voor 4 jaar de achterstand betalen over een kapitaal van 100 gulden,
die genoemde Aert Rijckaerts uit dit stuk land heeft te vorderen. De
voogden met genoemde Dierck beloven deze belening gestand te doen
en alle lasten af te handelen, behalve de hierboven vermelde lasten,
daarvoor verbinden ze het bezit van deze kinderen nu en in de
toekomst. Datum 19 november 1637.
=================015===================
Aktennr : 015
Folio : 11-r
Soort akte : machtiging
Datum : 24-11-1637
Al degenen die deze brief zullen zien of horen lezen, saluut ! Wij Jan
Janssen Roelofs en Andries Jacob Diercks, schepenen van Sint
Michielsgestel, verklaren plechtig dat voor ons zijn verschenen Rutger
Corstiaen Spierincks, Corstiaen Jan Aerts, Gerard Jan Rijckaerts,
Corstiaen Andriessen en Jan Jan Michiels, onze medeschepenen, verder
Jan Henricks van Venroij en Mathijs Henricks als kerkmeesters, verder
genoemde Geraerd Jan Rijckaerts ook als H. Geestmeester en

orgemeester, nog Willem Bartholomeus als H. Geestmeester en
borgemeester, verder Rijckaert Jan Rijckaerts en Jan Arien Rijckaerts
ook borgemeesters, nog Arien Everaerts en Corstiaen Laureijs Lenaerts
als gezworenen, die samen het gehele dorpsbestuur vertegenwoordigen,
machtigen hierbij de geachte heer en meester Joachim de Busschere,
advokaat bij de Raad van Brabant te Brussel en geven hem machtiging
om namens het dorpsbestuur schriftelijk de overeenkomst op te maken
en te sluiten zoals werd opgemaakt door de raadsheer Malineus te
Brussel in de zaak tussen de gemeente van Sint Michielsgestel ter ener
zijde en Jan Michiel Laureijssen ter andere zijden. Verder moet de
gemachtigde alles daarin te doen ten behoeve van de gemeente, zoals
zij dat voor ogen zouden hebben gehad ook als er daarvoor verdere
volmacht of bevel nodig is. De opdrachtgevers beloven alles na te
komen wat door hun gemachtigde hierin zal worden gedaan en zullen de
gemachtigde daarvoor vrijwaren, daar voor verbinden ze hun personen
en bezit. Wij, Jan Jan Roelofs en Adriaen Jan Dircks, naast de
constituanten beloven alles daarin te volbrengen. Akte is als oorkonde
opgemaakt en voorzien van het schependomszegel naast de
handtekening van onze secretaris. Gegeven te Gestel op 24 november
1637.
=================016===================
Aktennr : 016
Folio : 11-v
Soort akte : machtiging
Datum : 24-11-1637
Al diegene die deze brief zullen zien of horen lezen, saluut! Wij,
Corstiaen Andriessen en Jan Jan Michiels, schepenen van de heerlijkheid
Sint Michielsgestel verklaren dat voor ons is verschenen joffrouw
Heijlwig van Gerwen en machtigt hierbij de geachte jonker Herman van
Middegael en geeft hem machtiging en bevel haar grond, rentes,
chijnsen en pachten te beheren, waar die zich ook bevinden zonder
enige uitzondering, in naam van haar zoals ze dat bezit na dood van
jonker Johan Pels heeft geerfd, dat bezit te aanvaarden, aan te manen,
te eisen, voor de ontvangst kwijting te doen ook namens de
opdrachtgeefster en namens de andere erfgenamen van genoemde
jonker Johan Pels, tot een boedeldeling te komen van het bezit dat na
de dood van hem werd achtergelaten, verder in het algemeen het
onverdeelde bezit en het erfdeel dat ze krijgt te beheren, hetzij
openbaar of uit de hand te aanvaarden zoals dat het beste kan
gebeuren, dat erfdeel te aanvaarden of te verkopen op de plaats waar
dat dient te gebeuren, het geld dat haar daarin toekomt te ontvangen
en daarvoor kwitantie te geven ten behoeve van de opdrachtgeefster en

het geld weer op goede onderpanden te beleggen of uit te betalen. Als
er geschillen of kwesties zijn over het genoemde bezit van jonker Johan
Pels, moet de gemachtigde haar belangen daarin behartigen voor alle
gerechtshoven of schepenbanken etc. zowel als eisende of als
verdedigende partij daarin en alle procedures daarbij te volgen en de
eed af te leggen. Verder moet de gemachtigde in het algemeen alles
doen dat zijzelf als ze aanwezig was geweest ook gedaan zou hebben,
ook al zouden er verdere volmachten nodig zijn. Genoemde joffrouwe
Heijlwig van Gerwen belooft op onderpand van al haar bezit deze
machtiging gestand te doen zonder tegenspraak en zal alles nakomen
dat door haar gemachtigde hierin wordt gedaan en die daarvoor
vrijwaren. De gemachtigde dient later wel rekening en verantwoording
af te leggen en bewijs te leveren. Als zekerheid hebben wij de akte van
ons schependomszegel voorzien, naast de handtekening van de
secretaris. Datum 24 november 1637.
=================017===================
Aktennr : 017
Folio : 12-v
Soort akte : verklaring over gegoedheid
Datum : 28-11-1637
Verschenen is hier in eigen persoon Mathijs Geerhoevels van Boeckhalt,
als gemachtigde voor Jacob van Delft en andere ingebieders van de stad
Den Bosch, en legt hierbij zijn dokumenten over en een originele
certificatie van de heer schepenen d.d. 17 november 1637, behoorlijk
ondertekend en gezegeld, en ook de machtiging van genoemde heren
schepenen van Den Bosch om voor de genoemde ingebieders om een
´productie van thoon’ (getuigenverklaring, JT) te verkrijgen in de zaak
tegen Joost Govaerts als man van Luijtgen eerder weduwe van Adriaen
Scellens, tijdens zijn leven secretaris van de heerlijkheid Gestel en in die
kwaliteit suppliant (indiener van verzoek, JT) ter ener zijde en
genoemde ingebieder als gedaagde en rescribent ter andere zijde. Hij
verklaart die getuigenverklaring te willen laten houden op a.s. 28
november 1637 nadat de dienaar van de groene roede Vermandel,
daarover behoorlijk van in kennis is gesteld en verzoekt daarom de
personen die in de marge op zijn biljet staan vermeld te worden
ondervraagd, zodat na dat verhoor die verklaring aan de schepenen ter
hand kan worden gesteld.
Getuigenverhoor (thoon en produktie) :
Jacob van Delft als ingebieder van de stad Den Bosch ‘geinthimeerde’
(ontbodene) en rescribent (beantwoorder) contra Joost Goovaerts als
man van Luijtgen en daarin suplliant (indiener van verzoek, JT).

Rijckaert Jan Rijckaerts oud 50 jaar, inwoner van de heerlijkheid Gestel
daarvoor opgeroepen door Antonis Peters substituut-vorster die de eed
heeft afgelegd in handen van Bernaert van der Waerden, secretaris te
Gestel vanwege de afwezigheid van de officier, verklaart ten behoeve
van de ingebieder dat Adriaen Jacob Diericks tegenwoordig schepen
zijnde gewezen presidentschepen, dat die 3 verschillende erven heeft of
hoeven in diverse dorpen heeft, zowel in de heerlijkheid van Gestel, het
dorp Schijndel, alsook te St. Oedenrode, waarvan alleen op twee ervan
een huis is gebouwd en dat die 3 erven wel duizenden (guldens) waard
zijn. Verder dat deze Adriaen Jacob Diericks als schepen is voorzien van
goed bezit, zowel roerend als onroerend binnen deze heerlijkheid Gestel
en dat hij zeer kredietwaardig is, een goede naam en faam geniet zodat
de getuige voor hem wel borg zou staan voor enkele duizenden. Hij
voert verder aan dat hij deze Adriaen als buurman goed kent en deze
Adriaen gedurende lange tijd presidentschepen van Gestel was, verder
kerkmeester en H. Geestmeester en nu tegenwoordig schepen alhier en
in zijn leven ook de vader van Adriaen vele jaren heeft gekend die ook
kredietwaardig was en een goede reputatie had. De getuige volhard in
zijn verklaring . Datum 28 november 1637, getuigen als schepenen Jan
Jan Roelofs, Corstiaen Jan Aerts en Jan Jan Michiels.
Nicolaes Jan Claessen oud ca. 34 jaar die als gedaagde is opgeroepen en
ook de eed heeft afgelegd, heeft na voorgaande lezing verklaart dat
Adriaen Jacob Dircks, tegenwoordig schepen alhier en gewezen
presidentschepen, 3 verschillende erven heeft, n.l. in deze heerlijkheid
van Gestel, verder in Schijndel en de vrijheid van St. Oedenrode,
waarvan er alleen op twee ervan huizen zijn gebouwd en dat die 3 erven
wel enkele duizenden waard zijn. Verder heeft deze Adriaen nog andere
goede bezittingen zowel roerend als onroerend en is daarom
kredietwaardig en heeft een goede reputatie en de getuigen zou voor
hem wel voor enkele duizenden borg willen staan. Hij verklaart verder
dat hij jarenlang een buurman van Jacob is geweest en dat Adriaen vele
jaren presidentschpen was en ook kerkmeester, heilige geestmeester en
nu schepen en ook diens vader goed heeft gekend met de zelfde
kredietwaardigheid en reputatie. Na voorlezing volhardt de getuige in
zijn verklaring. Peter Diercks van Tartwijck, vorster en meier alhier, oud
circa 55 jaar, nadat hij de eed heeft afgelegd en nadat hem de
certificatie was voorgehouden, verklaart dat Adriaen Jacob Diercks
tegenwoordig schepen hier en gewezen presidentschepen, 3
verschillende erven of hoeves in eigendom heeft in diverse dorpen
heeft, zowel in deze heerlijkheid Gestel, het dorp Schijndel als in de
vrijheid van Sint Oedenrode, waarop slechts op twee ervan huizen staan
en dat deze 3 erven of hoeves wel enkele duizenden waard zijn. Ook dat

daarenboven deze Adriaen Jacob Diercks verder is voorzien van andere
goede bezittingen, zodat hij in deze heerlijkheid goed bekend staat en
kredietwaardig is en wel zodanig dat hij als deponent wel bereid zou zijn
met enkele duizenden borg voor hem te staan. De deponent voert nog
aan dat genoemde Adriaen zolang hij leeft hij jarenlang naaste buur was
van deze presidentschepen, die ook kerkmeester en H. Geestmeester is
geweest en thans gewoon schepen en dat ook diens vader voldoende
kredietwaardig is geweest en een goede naam had. De deponent
volhardt in zijn verklaring dat de inhoud van de certificatie volgens de
waarheid is. Datum en getuigen als boven.
=================018===================
Aktennr : 018
Folio : 14-r
Soort akte : poorterschap Den Bosch
Datum : 28-11-1637
Jan Janssen Roelofs presidentschepen van de heerlijkheid Gestel, oud
circa 59 jaar, Gerart Janssen Molder oud circa 55 jaar, en de eerste drie
deponenten uit de vorige akte, te weten Rijckaert Jan Rijckaerts,
Nicolaes Jan Claessen en Peter Diercks van Taertwijk, hebben na het
dagement (oproep, dagvaarding, JT) en nadat hen de eed was
afgenomen, op de inhoud van het 14e artikel in het verweerschrift en
terzake van de inhoud van de produktie (getuigenverklaring, JT) zoals
die aan hen deponenten hier is voorgelezen in de vorm van een ´turbe´
(soort inwonersraadpleging van meerdere personen, JT) verklaard dat er
geen poorters van de stad Den Bosch die buiten de stad wonen,
gearresteerd kunnen worden en daar op de poort gevangen gezet,
zonder dat er daarvoor eerst een vonnis is afgegeven, maar wel dat
dergelijke poorters voor de eerwaarde heren wethouders of schepenen
aldaar in rechte kunnen worden aangesproken, hetzij met een request
of na voorgaande dagvaarding op de rol. Ze voeren verder aan dat
enkele van de deponenten daar poorters zijn en ondanks dat, toch op de
poort gevangen zijn gezet, terwijl ze het biljet of de akte van
poorterschap hadden getoond, waarin de wethouders verklaren die voor
kosten etc. te vrijwaren en vrij te laten, zoals onlangs is gebeurd met de
persoon van Peter Diercks van Tartwijck, mededeponent en meer
anderen en omdat het volgens hun weten ook altijd zo heeft
plaatsgevonden. Verder verklaren de deponenten te hebben horen
zeggen dat Leonaert Adriaen Jacobs poorter van de stad is. Datum als
boven, getuigen als schepenen Corstiaen Jan Aerts, Jan Jan Michiels. De
akte is als oorkonde opgemaakt en voorzien van het schependomszegel
naast de handtekening van de secretaris.

=================019===================
Aktennr : 019
Folio : 14-v
Soort akte : verkoop
Datum : 28-11-1637
Wij, Adriaen Jacob Diercks en Jan Jan Michiels, schepenen alhier,
verklaren dat voor ons is verschenen Antonis Peter Arien Meussen en
verkoopt aan Lambert Aert Eijmberts het 1/3e deel van een stuk
akkerland, groot ca. 3 lopenzaad en 8 roedes, gelegen in de heerlijkheid
van Sint Michielsgestel, b.p. Jacob Mathijs Spierincks, Adriaen Everaerts,
de gemeenschappelijke straat, zoals hij dit 1/3e deel van zijn ouders
heeft geerfd zoals hij zei. De verkoper belooft de verkoop gestand te
doen zonder tegenspraak en alle lasten van zijn kant af te handelen,
behalve 1 stuiver chijns per jaar aan de heer van Herlaer op St.
Michielsdag. Datum 28 november 1637.
=================020===================
Aktennr : 020
Folio : 15-r
Soort akte : aanstelling leden van het dorpsbestuur
Datum : 15-12-1637
Wij, schepenen van de heerlijkheid St. Michielsgestel verklaren onder de
eed die wij bij het aanvaarden van ons ambt hebben afgelegd, op
verzoek van de drossaard Ingenraij, dat toen hij zijn ambt aanvaardde
op het moment dat er op de gebruikelijke plaats en tijd een ´genecht´of
geding was geweest te Gestel, dat er toen brieven van ´maintenue´
(handhaving, JT) werden getoond door jonker Henrick le Lijon, die deze
in de Raad van Brabant in ´s-Gravenhage had verkregen en hier op de
kerkdeur had laten aanbrengen en daardoor was aangewezen, maar die
brief is daarna door de inkwartiering van ca. 300 paarden onder het
commando van de heer luitenant-generaal van de cavallerie van
mijnheer Staeckenborg, ´desert’ gebleven (verdwenen, JT). Verder dat
genoemde le Lijon nooit echt de funktie van drossaard heeft
uitgeoefend, noch daarvoor de eed heeft afgelegd, noch een geding had
laten houden, maar alleen voor zover men begrijpt een eed aan een
particulier persoon had afgelegd, die zelf ook al niet beedigd was. Maar
al mocht hij van de laatstoverledene drossaard opdracht hebben gehad
diens ambt over te nemen of diens plaats als stadhouder in te nemen,
dan komt desondanks bij overlijden van genoemde le Lijon, die
machtiging te vervallen. Ter meerdere zekerheid hebben wij de akte van
ons schependomszegel voorzien, naast de handtekening van de
secretaris. Datum 15 december 1637.

=================021===================
Aktennr : 021
Folio : 15-v
Soort akte : verkoop
Datum : 08-01-1638
Wij, Adriaen Jacob Diercks en Corstiaen Andriessen, schepenen van de
heerlijkheid St. Michielsgestel verklaren dat voor ons is verschenen
Lambert Aert Eijmberts en verkoopt aan Joost Janssen van Gerwen het
1/3e deel van een stuk akkerland, groot ca. 3 lopenzaad en 8 roedes,
gelegen in deze heerlijkheid ter plaatse genoemd Thede, b.p. Jacop
Mathijs Spierincks, Adriaen Everaerts, de gemeenschappelijke straat,
zoals Lambert had gekocht met schepenbrief van de heerlijkheid Gestel
d.d. 28 november 1637. De verkoper belooft de verkoop gestand te
doen en alle lasten van zijn kant af te handelen behalve een stuiver
chijns aan de heer van Herlaer op St. Michielsdag. Als zekerheid hebben
wij ons schependomszegel aan de akte bevestigd naast de handtekening
van de secretaris. Datum 8 januari 1638.
=================022===================
Aktennr : 022
Folio : 16-r
Soort akte : benoeming van voogden
Datum : 18-01-1638
Wij, Rutger Corstiaen Spierincks en Christiaen Andriessen, schepenen
verklaren dat voor ons is verschenen de geachte Dierck Delissen
wonend op de Dungen in het vrijdom van de stad Den Bosch,
gearresteerd door Antonis Peters van Taertwijck, onze vorster, als zijnde
die van de naaste aangetrouwde familie van de 2 minderjarige kinderen
van Peter Goijaert Jacobs verwekt bij wijlen zijn wettige vrouw Catalijn
dochter van wijlen Peter Eijmbert Peters, die als voogd over die 2
kinderen de eed heeft afgelegd om als zodanig op te treden voor het
verkopen van een zeker huis, schuur en brouwhuis, staande in de
heerlijkheid Gestel tegenover de Dungense kerk, hetgeen niet kan
gebeuren zonder een of meer wettige voogden. Men belooft de
voogdijschap te laten eindigen zodra het bezit is verkocht en er daarna
deling heeft plaatsgehad zonder dat hij enig bewijs of rekenschap aan
deze kinderen hoeft af te leggen. Datum 18 januari 1638.
=================023===================
Aktennr : 023
Folio : 16-r

Soort akte : machtiging
Datum : 27-01-1638
Al degenen die deze brief zullen zien of horen lezen, saluut! Wij, Jan
Janssen Roelofs en Rutgher Corstiaen Spierincks, schepenen verklaren
dat voor ons is verschenen de edele jonker Geraert van Boecop onze
mede-inwoner en machtigt hierbij zijn zoon jonker Christoffel van
Boecop en geeft hem machtiging en opdracht om namens hem 2
stukken hooiland te verkopen aan elkaar gelegen te Vlijmen, meestal
genoemd de Zangershorst, groot circa 10 morgens. De gemachtigde
moet de koper de verkoop ervan garanderen voor schepenen van de
stad Den Bosch of waar zulks gewoonte is te doen en verder alles daarin
handelen zoals hij zelf als opdrachtgever ook voor ogen gehad zou
hebben, ook al zou er daarbij meer machtiging of bevel nodig zijn. De
opdrachtgever belooft alles na te komen wat door zijn gemachtigde
hierin gedaan zal worden en zal hem vrijwaren voor kosten etc. De
gemachtigde moet later wel rekenschap doen en bewijs overleggen van
zijn ontvangsten en administratie. Datum 27 januari 1638.
=================024===================
Aktennr : 024
Folio : 16-v
Soort akte : afstand van vruchtgebruik
Datum : 01-02-1638
Wij, Corstiaen Andriessen en Jan Jan Michiels, schepenen in de
heerlijkheid van St. Michielsgestel, verklaren dat voor ons is verschenen
Mariken dochter van wijlen Stans Adriaens weduwe van Laureijs
Corstens en doet afstand van haar recht van vruchtgebruik inzake een
hoeve groot ca. 4 lopenzaad, gelegen in de heerlijkheid Gestel, ter
plaatse genoemd Theede aan de Lege Heijkant daar, b.p. Willem
Bartholomeus, Willem Philips, Jacob Mattijs Spierincks, jonker Engelbert
´t Broeck, schout te Etten. Nog haar vruchtgebruik in een stuk
akkerland groot ca. 4 lopenzaad, gelegen in deze heerlijkheid Gestel, ter
plaatse genoemd de Blessenakker, b.p. Jan Wouters van Gemert, Willem
Bartholomeussen, meester Dirck van de Velde, de gemeenschappelijke
Vaerweg daar. Nog inzake een stuk akkerland groot ca. anderhalf
lopenzaad gelegen in Gestel ter plaatse genoemd de Sandtberch, b.p.
Willem Bartholomeussen, Cornelis Andriessen, de gemeenschappelijke
Varenwech. Nog haar recht in een stuk akkerland genoemd het Hopveld
groot circa 3 lopenzaad, gelegen in de heerlijkheid Gestel, ter plaatse
genoemd de Volmeer, b.p. Willem Bartholomeussen, de erfgenamen van
Heijman Wouters, de gemeenschappelijke straat. Nog inzake een stuk
akkerland groot ca. 2 lopenzaad, gelegen in deze heerlijkheid ter plaatse

genoemd de Willigenakker, b.p. jonker Herman van Middegael, jonker
Engelbert van de Broeck, Stan Stans Moelenmaecker, de
gemeenschappelijke Varenwech. Ze draagt haar vruchtgebruik nu over
aan haar kinderen Corstiaen Laureijssen, aan Stans Laureijssen, Jan
Laureijssen, Henrick Laureijssen, Marieke Laureijssen en aan Cathelijn
Laureijssen, verwekt bij wijlen Laureijs Corstens haar man toen hij
leefde en aan Jan zoon Joost Janssen de Visser als man van Petronella
dochter van genoemde Laureijs Corstens en van Marike, en aan Peter
Peters als man van Jenneken, ook dochter van genoemde Laureijs en
Marieke, die daarvan het vruchtgebruik en erfrecht zullen hebben. Ze
belooft deze overdracht altijd gestand te doen zonder tegenspraak en
zal alle lasten daarin van haar kant afhandelen, behalve de pachten en
chijnsen etc. waarmee het bezit is bezwaard en behalve de schulden die
hun moeder daarop tot vandaag de dag toe heeft gemaakt. Datum 1
februari.
=================025===================
Aktennr : 025
Folio : 17-v
Soort akte : belening
Datum : 05-02-1638
Wij, Adriaen Jacob Diercx en Jan Jan Michiels, schepenen, verklaren dat
voor ons is verschenen Dierick Peter Diericks als inwoner van St.
Michielsgestel en verkoopt in de vorm van een belening aan Jan Dierick
Adriaens een stuk akkerland groot ca. 2 lopenzaad gelegen in St.
Michielsgestel ter plaatse genoemd Dochel, b.p. Jan Rutten,
Peter Franssen, de Dochelsche Beemden, de Hoevelstraat daar en wel
voor 100 karolusguldens, elke gulden van 20 stuivers, voor 4
achtereenvolgende jaren. De belening zal ingaan per St. Maartensdag
anno 1638 en zo ook weer na te laten. Dierck zal de belening mogen
aflossen als hij aan Jan Diercks die 100 gulden betaalt, maar hij moet
bij aflossing wel een half jaar vooraf opzeggen. Dierck Peters belooft
deze verkoop gestand te doen en de koper zal alle lasten etc. in die
periode afhandelen, behalve een jaarlijkse rente van 35 stuivers aan de
H. Geest van Gemonde of aan diegenen die er recht op hebben. Datum
5 februari 1638.
In marge :
OP 12 maart 1642 is voor mij secretaris verschenen Jan Dierck Adriaens
en heeft bekend voor deze belening van 100 guldens door Jacop
Adriaens volledig te zijn betaald en doet daarom afstand van deze
belening ten behoeve van Jacob Adriaens. Quod attestor : Bernaert van
der Waerden, secretaris.

=================026===================
Aktennr : 026
Folio : 18-r
Soort akte : afstand van vruchtgebruik
Datum : 05-02-1638
Wij, Corstiaen Andriessen en Jan Jan Michiels, schepenen verklaren dat
voor ons is verschenen Jenneken dochter van wijlen Dierck Mathijssen
weduwe van Peter Diericks van Tartwijck in zijn leven vorster van St.
Michielsgestel en doet afstand van haar recht van vruchtgebruik inzake
alle roerend en onroerend bezit, behalve het vruchtgebruik in een akker
en houtopstand gelegen in St. Michielsgestel groot ca. 6 lopenzaad, ter
plaatse genoemd de Sleecbeecken, b.p. Daem Peters, joffrouw Johanna
de Coenen, Jan Diericks van de Ven, Adriaen Gijsberts van
Croenenburg. Ze draagt haar rechten nu over aan Antonis Peters van
Taertwijck, aan Eijmbert Diericks als man van Dierick en aan Jan
Boudewijns als man van Mechteld, zijnde de voorkinderen van wijlen
Peter Diericks verwekt bij wijlen Mechteld dochter van Merten
Coenraets, zijn eerste vrouw. Die kinderen krijgen daarvan het
vruchtgebruik en erfrecht en Jenneken belooft dit afstanddoen zonder
enige tegenspraak na te komen. Datum 5 februari 1638.
=================027===================
Aktennr : 027
Folio : 18-v
Soort akte : minnelijke overeenkomst
Datum : 05-02-1638
Indertijd had Peter Diericks van Taertwijck toen hij leefde als vorster
van St. Michielsgestel op 8 december van het jaar 1637 met zijn tweede
vrouw Jenneken Dierick Mathijsen zijn testament opgemaakt waarin o.a.
was vastgelegd dat Jenneken haar leven lang het vruchtgebruik zou
houden van al het door hen verworven bezit, nog een rente van 12
gulden per jaar te Heesch. Daarom is hier deze Jenneken verschenen als
partij ter ener zijde en de kinderen van Peter Diercks uit zijn eerste
huwelijk, n.l. Antonis, Jan Pauwels als man van Mechteld, Eijmbert
Diericks als man van Diericxken, alle kinderen van Peter ter andere zijde
en verklaren over hetgeen in het testament is bepaald het volgende te
zijn overeengekomen. De genoemde kinderen zullen aan Jenneken haar
eenmalig 300 gulden betalen, elk van 20 stuivers, de helft ervan nu
meteen en de andere helft per a.s. St. Bavo dit jaar 1638, met een
behoorlijke rente van 6 % en verder deze Jenneken zolang ze leeft het
vruchtgebruik laten houden van een akker met de houtopstand groot ca.
6 lopenzaad ter plaatse genoemd de Sleebeecken, en verder beloven ze

Jenneken nu meteen een goed bed te geven met toebehoren, nog een
pot, ketel etc. en verdere uitzet al naar gelang, waarmee Jenneken dan
is uitgekocht uit alle samen ingebracht en verkregen bezit, zonder dat
ze van de erfgenamen van Peter verder nog iets zal opeisen. Verder
beloven de kinderen alle schulden in het sterfhuis (nalatenschap, JT)
van Peter te zullen betalen en Jenneken daarvoor te vrijwaren en
daarvoor niet zal worden aangemaand. Voor deze belofte verbinden
genoemde Antonis, Jan en Embert hun bezit en personen, samen en
hoofdelijk en beloven zich te onderwerpen aan de vrijwillige rechtspraak
door schepenen en zich daarin te laten veroordelen indien nodig. Als
zekerheid hebben wij als schepenen ten behoeve van de verzoekers hen
daarin bij vonnis veroordeeld zodat ze als schuldenaars e.e.a. zullen
nakomen. Daarom doet Jenneken afstand van haar rechten van
vruchtgebruik waarop ze middels het testament rechten had en partijen
verklaren over en weer deze minnelijke overeenkomst te hebben
gesloten en men wil goede vrienden blijven. Men doet verder afstand
van uitzonderingsposities en privileges etc. Datum en getuigen als
boven.
=================028===================
Aktennr : 028
Folio : 19-v
Soort akte : verkoop
Datum : 19-02-1638
Wij, Jan Janssen Roeloffs en Rutger Corstiaen Spierincks schepenen van
St. Michielsgestel verklaren dat voor ons zijn verschenen Henrick
Eijmberts en Andries Antonisen van de Merendonck als beedigde
voogden over de 4 minderjarige kinderen van wijlen Peter Eijmbert
Peters en diens vrouw Jenneke dochter van Antonis van de Merendoncq
toen ze leefde, met toevoeging van Peter Gijsbert Jacobs als vader van
de 2 minderjarige kinderen verwekt bij wijlen diens vrouw Katarina ook
dochter van genoemde Peter Peter Eijmberts en Jenneken en nog Dierck
Delisse als voogd over de twee genoemde kinderen van Peter Goijaert
Jacobs en Katarina en verkopen nu aan Jan Janssen de Witte een huis,
schuur, brouwhuis en brouwinstallatie met de tuin, boomgaard en
hopland, samen groot ca. 3 lopenzaad gelegen in St. Michielsgestel ter
plaatse genoemd de Engel, tegenover de Dungense kerk, b.p. de
erfgenamen van Henrick Janssen van Iersel, de kinderen van Willem
Janssen, Claes Jan Delissen, de minderjarige kinderen van genoemde
Peter Eijmberts, de gemeenschappelijke straat. Dat bezit hadden deze
kinderen na de dood van hun ouders geerfd en wordt nu met
toestemming van de heren schepenen d.d. 18 januari 1638 verkocht. De
verkopers mede op onderpand van het bezit van de kinderen beloven de

verkoop gestand te doen en alle lasten af te handelen, behalve een
jaarlijkse rente van 4 gulden aan het klooster te Heusden, nog een
rente van 3 gulden aan Iken van Dungen in de stad Den Bosch zijnde
aflosbaar. Verder moet de koper ´vrede´ onderhouden voor dit huis en
de afpaling met de Zwaan. (de omheining of erfafscheiding
onderhouden, JT). Datum 19 februari 1638.
=================029===================
Aktennr : 029
Folio : 20-r
Soort akte : boedeldeling
Datum : 25-02-1638
Wij, Corstiaen Andriessen en Corstiaen Jan Aerts, schepenen verklaren
dat voor ons zijn verschenen Corst, Stans, Jan, Handrick en Catalijn,
kinderen van wijlen Laurens Corstens in zijn leven verwekt bij zijn
wettige vrouw Marieken dochter van wijle Stans Adriaens, verder Jan
Joosten de Visser als man van Petronella, Peter Peters als man van
Jenneken en nog Willem Meus en Stans Stans Moelenmaeckers als
voogden over hun zuster Marieken die nog minderjarig is, ook dochter
van genoemde Laureijs en Marieken en verklaren een deling te hebben
gemaakt inzake alle bezit gelegen in deze heerlijkheid Gestel, waarvoor
Marieken afstand van haar recht van vruchtgebruik heeft gedaan op 1
februari 1638 voor schepenen van Gestel ten behoeve van haar 8
kinderen. Bij deze deling is het lot voor de minderjarige kinderen
getrokken door Bernaert van der Waerden onze secretaris als daarvoor
gemachtigd bij afwezigheid van de officier.
Genoemde Corsten krijgt de helft van een stuk akker genoemd het
Heijvelt groot in totaal 4 lopenzaad, ter plaatse genoemd de Leege
Heijcant, b.p. Willem Bartholomeussen, Peter Peters als mededeler,
Jacob Mathijs Spierincks, jonker Engelbert van de Broeck. Uit dit erfdeel
moet Corsten jaarlijks 8 gulden betalen in een rente van 12 gulden aan
Willem Loenissen in de Wan in Den Bosch en hij moet het hek
onderhouden volgens de oude brieven ervan.
Genoemde Peter Peters krijgt de andere helft van het genoemde
heijveld, b.p. Willem Philipsen, Corst Laureijs, Jacob Mathijs Spierincks,
jonker Engelbert van den Broeck schout te Etten. Dit erfdeel moet
jaarlijks 4 gulden betalen uit een rente van 12 gulden aan Willem Loenis
in de Wan in Den Bosch.
Genoemde Stans krijgt de helft van een stuk akkerland genoemd het
Hopveld, groot ca. anderhalf lopenzaad in de heerlijkheid Gestel, ter

plaatse genoemd de Volmeer, b.p. Heijmen Wouters, Jan Joosten als
mededeler, het erf van de Weijerserfgenamen, de gemeenschappelijke
straat. Uit deze portie jaarlijks de helft te betalen van een rente van 3
gulden en 5 stuivers aan Dirck Adriaens, schaliedekker in de stad Den
Bosch, nog de helft van een rente van 5 oortstuivers aan de heer van
Herlaer. Verder moet dit erfdeel 7 gulden betalen ter afhandeling van de
gezamelijke schulden.
Genoemde Jan Joosten krijgt de helft in het hiervoor genoemde stuk
land genoemd het Hopveld, voor de helft groot ca. anderhalf lopenzaad
ter plaatse genoemd de Volmeer, b.p. Willem Bartholomeussen, Stans
Laureijs als mededeler, de Weijerserfgenamen, de gemeenschappelijke
straat. Uit dit erfdeel moet Jan jaarlijks de helft betalen van een rente
van 3 gulden 5 stuivers aan Dierck Adriaens, schaliedekker in Den
Bosch, nog de helft van 5 oorstuivers als gewinchijns aan de heer van
Herlaer, nog 7 gulden eens te betalen vanwege de gezamelijke
schulden.
Genoemde Jan Laureijssen krijgt het 1/3e deel in de Blessenakker zijnde
het eerste stuk zoals daar is afgepaald, b.p. Jan Wouters van Gemert,
Henrick Laureijs als mededeler, jonker Engelbert van de Broeck, de
gemeenschappelijke vaarweg. Uit dit erfdeel moet Jan jaarlijks in 3
verschillende pachtbrieven in totaal 24 en een halve gulden en 1 stuiver
betalen, de ene aan Leemputten zijnde 12 gulden, de andere van 6
gulden en 5 stuivers aan de blokmeesters in de Vuchterstraat en de
andere aan Daem Peters 6 gulden en 6 stuivers, (de 2 laatste rentes
qua bedrag om te draaien, zie de andere twee erfdelen, JT), verder nog
jaarlijks het 1/3e part van de gewinchijns waarvoor de Blessenakker
wordt aangeslagen door de heer van Herlaer.
Genoemde Henrick Laureijs krijgt het middelste deel in de Blessenakker
zoals afgepaald zal worden, b.p. Jan Laureijs als mededeler, zijn zuster
Catharina, meester Dirck van de Velde en meer anderen, de
gemeenschappelijke Vaarweg. Uit dit erfdeel moet Henrick het 1/3e deel
betalen van 3 diverse rentes, totaal 24 en een halve gulden en 1
stuiver, de ene aan van de Leemputten van 12 gulden, de andere van 6
gulden en 6 stuivers aan de blokmeesters in de stad Den Bosch en aan
Daem Peters 6 gulden 5 stuivers, verder het 1/3 deel van de
gewinchijns uit dit stuk akkerland.
Genoemde Catarijn krijgt het 1/3e part van de Blessenakker, zijnde het
derde stuk zoals wordt afgepaald, b.p. Willem Bartholomeus, haar broer
Henrick Laureijs, meester Dirck van de Velde, de gemeenschappelijke
Vaarweg. Uit dit erfdeel moet ze jaarlijks het 1/3e deel betalen in 3

verschillende rentes, in totaal 24 en een halve gulden en 1 stuiver,
waarvan 12 gulden aan van de Leemputte, aan de blokmeesters in Den
Bosch 6 gulden en 6 stuivers en aan Daem Peters 6 gulden 5 stuivers en
daarnaast nog het 1/3e deel van de gewinchijns waarmee het stuk
akkerland is belast.
De genoemde voogden ten behoeve van Marike als minderjarige dochter
krijgen een stuk akkerland groot ca. anderhalve lopenzaad, gelegen
binnen St. Michielsgestel ter plaatse genoemd de Sandtberch, b.p.
Willem Bartholomeus, Cornelis Andriessen, de gemeenschappelijke
Vaarweg. Uit dit deel jaarlijks een rente te betalen van 5 gulden en 5
stuivers aan de weduwe van Guiliam Appotheker in Den Bosch.
De delers beloven over en weer afstand te doen van aanspraken op
elkaar erfdeel. Ze beloven de deling gestand te doen zonder
tegenspraak daarin. Als een erfdeel minder waard wordt of als er meer
lasten op blijken te drukken dan nu bekend is, zullen ze dat samen
vergoeden. Ieder zal de lasten op het eigen erfdeel zodanig betalen dat
de andere erfdelen daarvoor zijn gevrijwaard. Verder zal men elkaar
overpad verlenen en aan anderen die daar van oudsher recht op hebben
met de minste schade. Alle achterstallige pachten en rentes en de
kosten van de uitwinning van de heer van Herlaer, zullen ze samen
betalen. Datum 25 februari 1638. (de uitwinning hier te lezen dat bij
erfopvolging er een extra heffing van de chijns wordt betaald, JT)
=================030===================
Aktennr : 030
Folio : 22-v
Soort akte : vrijwaring
Datum : 25-02-1638
Voor schepenen zijn verschenen Stans en Jan, broers en zoons van
wijlen Laureijs Corsten en beloven samen en hoofdelijk op onderpand
van hun bezit dat ze de personen van Willem Bartholomeus Haegelaer
en Stans Stans Moelenmaeckers altijd zullen vrijwaren voor het feit dat
Willem en Stans gisteren het lot hebben ontvangen voor Marieke hun
minderjarige zuster, dochter van wijlen Laureijs Corsten, in de
boedeldeling uit de vorige akte voor schepenen van St. Michielsgestel,
zodat ze daarover niet worden lastiggevallen, noch hun erfgenamen of
familie op geen enkele wijze omdat ze daaruit verder geen ontvangsten
van hebben gehad. Actum als boven.
=================031===================
Aktennr : 031

Folio : 22-v
Soort akte : verkoop
Datum : 25-02-1638
Voor schepenen is gekomen Stans Laureijs en verkoopt zijn zwager Jan
Joost de Visscher, de helft van een stuk akkerland groot ca. 3 lopenzaad
gelegen te Gestel, ter plaatse genoemd de Volmeer, b.p. Heijman
Wouters, Willem Bartholomeussen, de erfgenamen van Weijers, de
gemeenschappelijke heide, zoals hij die helft vandaag toebedeeld heeft
gekregen in de boedeldeling. De verkoper belooft de verkoop gestand te
doen en alle lasten van zijn kant af te handelen, behalve de jaarlijkse
rentes, chijnsen en pachten waarmee het stuk grond is belast, maar alle
andere schulden blijven voor rekening van de verkoper zowel de
achterstand als de schulden zelf. Actum als boven.
=================032===================
Aktennr : 032
Folio : 23-r
Soort akte : boedeldeling
Datum : 26-02-1638
Wij, Jan Jan Roelofs en Jan Jan Michiels, schepenen van St.
Michielsgestel verklaren dat voor ons is verschenen Adriaen zoon Jan
Adriaens van de Ven, door wijlen deze Jan verwekt bij diens wettige
vrouw Catharina dochter van wijlen Jan Michiels, en verder Catharina
ook dochter van wijlen genoemde Jan met haar voogd en verklaren een
wettige deling te hebben gemaakt van het bezit binnen St.
Michielsgestel dat door hun ouders is nagelaten.
Genoemde Adriaen krijgt een esthuijs (drooghuis, JT) met tuin,
boomgaard, hopland en teulland, alles bij elkaar gelegen groot ca. 3
lopenzaad in St. Michielsgestel ter plaatse genoemd het Stockeind, b.p.
Adriaen Janssen Spierincks, zijn zuster Catharina, Peter Jan Peter
Dickmelck, de gemeenschappelijke straat. Nog krijgt hij een stukje
akkerland of hopland groot ca. 3 lopenzaad binnen St. Michielsgestel
genoemd het Moerschot, b.p. Anthonis Handricx, Jan Michiel Laureijs,
wijlen jonker Johan Coenen. Nog een akkerland groot 1 lopenzaad in St.
Michielsgestel, ter plaatse genoemd de Hoochstraat, b.p. Anthonis
Handricks, genoemde Cathatrina mede-erfgename, Peter Jan Peters, de
gemeenschappelijke straat. Uit dit erfdeel een rente van 10 gulden te
betalen aan Joost de Gelaesemeker in de stad Den Bosch af te lossen
met 150 gulden, nog een jaarlijkse rente van 6 gulden en 5 stuivers aan
Maijken Aerts, begijn op het Grote Begijnhof in Den Bosch ook aflosbaar
met 100 gulden, nog de helft van een rente van 3 gulden en 10 stuivers

aan de weduwe van Willebroers van der Bracht, nog het hek aan het
Moerschot te moeten onderhouden.
Genoemde Catharina krijgt een huis, tuin, boomgaard met teulland,
alles aan elkaar gelegen, samen groot ca. 3 lopenzaad te St.
Michielsgestel ter plaatse genoemd het Stockeijnd, b.p. Geraert Aerts
met meer anderen, haar broer Ariaen, Peter Jan Peters, de
gemeenschappelijke straat. Nog krijgt ze een stuk akkerland deels
hopland en deels houtwas, groot ca. 3 lopenzaad te St. Michielsgestel,
ter plaatse genoemd het Moerschot, b.p. jonker Johan de Koenen, Jan
Michiel Laureijs. Nog krijgt ze een stuk akkerland groot ca. 1 lopenzaad,
gelegen te Michielsgestel ter plaatse genoemd de Hoogstraat, b.p. Jan
Adriaen Janssen Spierincks, haar broer Adriaen, Peter Jan Peters, de
gemeenschappelijke straat. Uit deze portie moet Catharina jaarlijks aan
de heer van Herlaer een cijnshoen op St. Michielsdag betalen, nog
jaarlijks een rente van 12 gulden aan Peter Daemen, aflosbaar met 200
gulden eens, nog een jaarlijkse rente van 9 gulden aan Jan Roelofs de
Gelaesemeker aflosbaar met 150 karolusguldens, nog een jaarlijkse
rente van 6 gulden aan de erfgenamen van wijlen Rogier van Berckel
aflosbaar met 100 karolusguldens, nog de helft van een jaarlijkse rente
van 3 gulden en 10 stuivers te betalen aan de weduwe van Wilbroort
van de Bracht.
De delers doen over en weer afstand van aanspraken op elkaars erfdeel
en beloven de deling zonder tegenspraak gestand te doen. Als iemands
bezit minder waard wordt of als er meer lasten op blijken te drukken
zullen ze dat samen betalen, ieder voor diens deel. Verder zal ieder de
lasten op het eigen erfdeel zodanig betalen dat de erfdelen van de
anderen ervoor zijn gevrijwaard. Alle achterstand ten tijde van de deling
en het uitwinnen van de genoemde chijns aan de heer zullen ze ook
samen betalen, ieder voor diens deel. Datum 26 februari 1638.
=================033===================
Aktennr : 033
Folio : 24-v
Soort akte : verklaring over reputatie
Datum : 01-03-1638
Al diegenen die deze brief zullen zien of horen lezen, gegroet!. Wij,
Adriaen Jacob Diercx, Rutger Corstiaen Spierincx, Corstiaen Andriessen,
Corstiaen Jan Aerts en Gerard Jan Rijckaerts, schepenen te St.
Michielsgestel verklaren plechtig dat voor ons zijn verschenen Jan Dierck
Schuermans oud ca. 76 jaar, Peter Franssen oud ca. 72 jaar, Willem
Willem van Griensven oud ca. 70 jaar, Goossen Henrick Martens oud ca.

65 jaar, Henrick Everaerts oud ca. 63 jaar, Willem Janssen van
Merendoncq oud circa 50 (?) jaar, alle inwoners te St. Michielsgestel en
teulmannen (landbouwers, JT) van beroep, ter instantie van jonker
Chaerles van Vlierden ook inwoner alhier, die nadat ze erover waren
ondervraagd en hen de eed was afgenomen, m.b.t. Rijckaert Jan
Rijckaerts onze tegenwoordige borgemeester en Gerart Janssen van de
Loo, beiden inwoners alhier, verklaren dat deze laatsten mannen zijn
met een goede reputatie en bovendien zijn gegoed en bezit hebben
zonder dat ze ooit iets over het tegendeel hebben gehoord of bevonden
hebben. Ze voeren daarbij aan dat ze voor de meeste tijd geburen zijn
geweest van genoemde Rijckaert Jan Rijckaerts en van Goijaert Janssen
van de Loo en dat die hier van jongsaf aan zijn opgevoed en diverse
handel en koopmanschap met hen hebben gedaan en dat ze zich altijd
deugdzaam hebben gedragen. Als extra zekerheid hebben wij ons
schependomszegel aan de akte bevestigd naast de handtekening van de
secretaris. Datum 1 maart 1638.
=================034===================
Aktennr : 034
Folio : 25-r
Soort akte : verklaring over verblijf
Datum : 03-03-1638
Al diegenen die deze brief zullen zien of horen lezen, gegroet!. Wij,
Corstiaen Andriessen en Corstiaen Jan Aerts verklaren dat voor ons zijn
verschenen Rutger Corstiaen Spierincks oud ca. 54 jaar, Adriaen Jacob
Diercx oud ca. 70 jaar, Gerart Jan Rijckaerts oud ca. 60 jaar, Joost Jan
Antonissen oud ca. 56 jaar, Goosen Henrick Martens oud ca. 65 jaar en
Jan Peter Broeren oud ca. 37 jaar, na behoorlijk te zijn ondervraagd en
nadat hen de eed was afgenomen hebben inzake een bepaalde
schriftelijke ondervraging vanwege jonker Chaerles van Vlierden, die
aan hen deponenten is voorgelegd, eensgezind verklaard dat ze in de
maand oktober 1636 zonder de precieze datum nog te weten, zijn
verzocht geweest door de inwoners van Gestel dat ze zich zouden
begeven naar de stad Antwerpen om daar voor de commissarissen van
de Raad van Brabant in Brussel, die daarvoor waren afgevaardigd door
raadsheer Malineus en secretaris Cools, om getuigenis af te leggen in de
zaak tussen de gemeente tegen Jan Michiel Laureijnsen, voor welke
*productie* (het op schrift stellen van gegevens of getuigenverklaringen
, JT) jonker van Vlierden was gevraagd dat te regelen, die mogelijke
*debevoiren* (moeite, JT) heeft gedaan om die gevraagde produktie zo
spoedig mogelijk te overleggen. Dat is dan ook zo gebeurd zonder dat
wij deze van Vlierden in enige stad hetzij Breda, Antwerpen of elders
hebben gezien, noch op grachten, kastelen of forten, maar hij is

voortdurend met ons mee bezig geweest om die ´toon´ (bewijs, JT) te
verkrijgen en hij is daar ook steeds bij aanwezig geweest. De
deponenten verklaren allen daar zelf ook bij aanwezig te zijn geweest
zonder hem ooit gemist te hebben en zij er daarom goede kennis van
hebben. Datum 3 maart 1638.
=================035===================
Aktennr : 035
Folio : 25-r
Soort akte : boedeldeling
Datum : 25-03-1638
Wij, Adriaen Jacob Diercks en Corstiaen Andriessen, schepenen
verklaren dat voor ons zijn verschenen Leonaert en Willem, broers,
verder hun zusters Elisabeth en Margriet met hun voogden, alle wettige
kinderen en erfgenamen van wijlen Jan Lenaert Gerlings in zijn leven
verwekt bij wijlen zijn wettige vrouw Geraertgen, hebben verklaard een
boedeldeling te hebben gemaakt van het bezit dat ze hebben geerfd na
dood van hun ouders. De loten zijn gelegd door Bernaert van Waerden
onze secretaris, bij afwezigheid van de officier.
Genoemde Lenaert krijgt een huis, tuin, boomgaard, hop- en akkerland,
groot ca. anderhalf lopenzaad, gelegen in de heerlijkheid Gestel, ter
plaatse genoemd het Hezelaer, b.p. Goossen Henrick Martens, de
gemeenschappelijke straat, zijn zuster Margriet als mededeelster. Nog
krijgt hij de helft van een stuk akkerland welke helft 1 lopenzaad groot
is, gelegen in deze heerlijkheid ter plaatse genoemd de Molenakkers,
b.p. de erfgenamen van Arien Leonaerts, zijn zuster Margriet, de
weduwe van Jacop Driessen, de gemeenschappelijke mesweg
(=mestweg, JT) daar. Uit dit erfdeel jaarlijks een stuiver grondchijns
aan de heer van Herlaer of St. Michielsgestel te betalen, verder de rente
van een kapitaal van 200 gulden aan de erfgenamen van Jan Henrick
Spierinck, zijnde een aflosbare rente, nog de helft van 7 of 8 stuivers
per jaar aan de kerk, de pastoor of koster of aan diegene die er recht op
hebben, verder moet het hek worden onderhouden voor 1/8ste deel aan
de Brouwersakker.
Genoemde Margriet krijgt een stuk hopland en akkerland groot ca. 2
lopenzaad, gelegen in de heerlijkheid Gestel, zoals lijnrecht is afgepaald,
b.p. Goossen Henrick Martens, de gemeenschappelijke straat, de H.
Geest van Den Bosch, haar broer Leonaert. Nog krijgt ze het 1/3e deel
in 2 dagmaten hooiland genoemd de Woordel, nog een stuk akkerland
groot ca. 1 lopenzaad gelegen in deze heerlijkheid ter plaatse genoemd
de Moelenackers, b.p. Joest Jacobs van den Broeck, haar broer Leonaert

Janssen, de weduwe van Jacob Driessen, de gemeenschappelijke
mesweg (=mestweg, JT). Uit dit erfdeel een rente van 6 gulden te
betalen uit een grotere rente van 10 gulden aan de blokmeesters van
Den Bosch, waarvan de resterende 4 gulden staan te betalen door de
erfgenamen van Adriaen Leonaerts. Nog haar deel van 7 of 8 stuivers
per jaar aan de kerk, de pastoor of de koster of aan diegene die er recht
op heeft. Nog moet ze het 1/8ste deel van het hek aan de
Brouwersakker onderhouden, verder krijgt dit erfdeel van het eerste lot
een haag opgaande berken aan het einde naast de gemeijnte. Nog krijgt
dit lot van het eerste lot 12 jonge appelbomen zoals die daar zijn
gemerkt en die direkt na de deling op te ruimen.
Genoemde Willem krijgt een stuk akkerland groot ca. 7 lopenzaad,
gelegen in de heerlijkheid Gestel ter plaatse genoemd de Stempels, b.p.
Jenneken weduwe van Peter Broeren, de weduwe van Gijsbert Peter
Denissen, de weduwe van Christoffel Henricks, de Braeckstraat daar,
zoals dat wordt afgepaald met zijn zuster Elisabeth.
Genoemde Elisabeth krijgt de helft van een stuk akkerland, totaal groot
ca. 7 lopenzaad gelegen in deze heerlijkheid Gestel ter plaatse genoemd
de Stempels, b.p. Jenneken weduwe van Peter Broeren, de weduwe van
Gijsbert Peter Denissen, Anneken weduwe van Stoffel Henricks, de
Braeckstraat, zoals met haar broer Willem wordt afgedeeld.
Genoemde delers beloven over en weer afstand van aanspraken op
elkaars erfdeel te doen en beloven op onderpand van hun persoon en
bezit de deling gestand te doen zonder tegenspraak. Als een van de
erfdelen minder waard wordt of als er meer lasten op drukken, zullen ze
die samen betalen elk voor diens deel ervan. Ieder zal de lasten op het
eigen erfdeel zodanig betalen dat de erfdelen van de anderen ervoor zijn
gevrijwaard. Verder zal men elkaar overpad verlenen en aan anderen
die er van oudsher recht op hebben. Alle achterstallige pachten en
chijnsen op het moment van de deling en ook de uitwinning van de
gespecificeerde cijns aan de heer van Herlaer zullen ze samen betalen
en ook de rente van de 200 gulden kapitaal aan de erfgenamen van Jan
Henricx tot aan een vervallen en een lopende termijn toe, te weten tot
Maria Boodschapsdag. Datum 25 maart 1638.
=================036===================
Aktennr : 036
Folio : 26-v
Soort akte :verhuur
Datum : 05-03-1638

Wij, Rutger Corstiaen Spierincx en Christiaen Andriessen, schepenen
verklaren dat voor ons is verschenen Willem zoon van Jan Leonaerts en
verkoopt in de vorm van een belening aan Willem Peter van Griensven
de helft van een stuk akkerland, voor het totaal groot ca. 7 lopenzaad,
gelegen in deze heerlijkheid, ter plaatse genoemd in de Stempels, b.p.
Jenneken weduwe van Peter Broeren, de erfgenamen van Gijsbert Peter
Denis, Anneken weduwe van Christoffel Henricks, de Braeckstraat daar,
zoals afgepaald zal worden en hem in de boedeldeling van zijn ouders is
toebedeeld. De koper zal het 5 jaar in de vorm van een belening houden
en daarna als zijn eigendom beschouwen en de koopsom is 125
karolusguldens eens. Die termijn gaat in per 25 juli 1638. Van dat
bedrag van 125 gulden zal Willem van Griensven de huur ontvangen per
a.s. St. Maartensdag voor de eerste keer in 1639 en die te ontvangen
van Leonaert Jan Leonaerts volgens het ceduul ervan en daarna zal
Willem van Griensven aan het einde van die huur, de akker zelf
gebruiken voor 4 jaar lang. Verder zal Willem Peters van Griensven uit
de helft van het stuk akkerland aan Willem Jan Leonaerts jaarlijks een
bedrag van 6 gulden betalen, elke gulden van 20 stuivers. Genoemde
Willem Jan Leonaerts zal zolang deze huur van zijn broer Lenaert
Janssen loopt, deze belening mogen aflossen tegen betaling van 125
gulden (dus alleen tijdens het eerste jaar, JT) en als Willem Jan
Leonaerts in dat eerste jaar aflost, zal Willem van Griensven de huur
van deze Leonaert Janssen genieten en als er het eerste jaar niet wordt
afgelost zal Willem van Griensven het perceel daarna steeds gebruiken.
Als er na die 4 jaar niet wordt afgelost, zal van Griensven het stuk land
mogen blijven gebruiken todat er wordt afgelost, mits er een half jaar
vooraf wordt opgezegd. Datum 5 maart 1638.
In marge :
Vandaag 12 juli 1639 heeft Willem Peters (van Griensven, JT) verklaard
voor deze belening te zijn voldaan zodat hij terzake hiervan niets meer
heeft te vorderen. Als oorkonde opgemaakt en getekend door : B. van
der Waerden, secretaris.
=================037===================
Aktennr : 037
Folio : 27-v
Soort akte : benoeming van voogd
Datum : 06-03-1638
Wij, Adriaen Jacob Diercx en Rutger Corstiaen Spierincx, verklaren
hierbij plechtig dat voor ons is verschenen de geachte Jan Corsten
Vercuijlen woonachtig in de baronnie van Boxtel, behoorlijk
aangehouden als zijnde een van de naaste vrienden van de minderjarige
kinderen van wijlen zijn broer Arien Corsten Vercuijlen in diens leven

verwekt bij zijn wettige vrouw Jenneken dochter van wijlen Thomas
Ambrosius en daarom dus voogd over de 3 minderjarige kinderen van
deze Arien. Hij heeft de eed hiervoor afgelegd bij Bernaert van de
Waerden, secretaris bij afwezigheid van de officier om daarna tot een
boedeldeling te komen en verder alles te doen wat daarbij nodig is.
Datum 6 maart 1638.
In marge :
Met toevoeging van Jan Janssen Spierincks voor de tijd dat de
boedeldeling plaatsvindt en is gepasseerd, maar langer niet.
=================038===================
Aktennr : 038
Folio : 27-v
Soort akte : boedeldeling
Datum : 06-03-1638
Wij, Adriaen Jacop Diercks en Rutger Corstiaen Spierincks, schepenen
verklaren dat voor ons is verschenen Jan zoon Thomas Ambrosius, door
deze Thomas verwekt bij diens wettige vrouw Walberch als ze leefde,
verder Jan Corsten Vercuijlen en Jan Janssen Spierincks als voogden
over de 3 minderjarige kinderen van wijlen Arien Corsten Vercuijlen in
zijn leven verwekt bij zijn wettige vrouw Jenneken, ook dochter van
Thomas Ambrosius en genoemde Walburch, hebben verklaard met
elkaar een boedeldeling te hebben gemaakt van het bezit dat ze na de
dood van hun ouders hebben geerfd en voor het grootste deel in de
heerlijkheid Gestel ligt en voor een deel onder Schijndel. Het lot voor de
minderjarige kinderen is getrokken door Bernaert van de Waerden onze
secretaris bij afwezigheid van de officier.
Genoemde Jan Corsten Vercuijlen en Jan Jan Spierincks ten behoeve
van de minderjarige kinderen krijgen een huis, tuin, boomgaard, groot
ca. 3 en een halve lopenzaad gelegen in de heerlijkheid Gestel in de
parochie Gemonde zoals is afgepaald, b.p. Corst Janssen van Heesch,
Jan Thomassen als deler, Geraert Janssen van de Loo, de
gemeenschappelijke straat. Uit dit lot een jaarlijkse chijns van 6 gulden
te betalen aan Jacob Janssen van Empel in de stad Den Bosch af te
lossen met 100 gulden, nog 7 chijnshoenderen per jaar aan de heer van
Herlaer op St. Michielsdag, nog iets aan de H. Geest die er wat uit
ontvangt. Nog krijgt hij een stuk akkerland groot ca. anderhalf
lopenzaad gelegen in deze heerlijkheid ter plaatse genoemd de
Wielacker, b.p. de erfgenamen van Jacob van den Leemput, Jan Thomas
als deler, de gemeenschappelijke mestweg daar. Nog de helft van een
weiland onder Schijndel ter plaatse genoemd de Broeckstraat, b.p. de
erfgenamen van Roelof Goijaerts van der Stappen, Arien Rijckaert van

de Oetelaer, de H. Geest van Den Bosch, Jan Thomas als deler.
Genoemde Jan Thomas krijgt een esthuis (drooghuis, JT), met tuin en
boomgaard, groot ca. 3 en een halve lopenzaad gelegen in de
heerlijkheid Gestel parochie Gemonde, zoals is afgepaald, b.p. de
erfgenamen van Jan Franssen, de minderjarige kinderen, Geraert
Janssen van der Loo, de gemeenschappelijke straat. Dit lot krijgt van
het eerste lot 2 gebonden van een varkenskooi die afgebroken moet
worden en wel binnen 1 jaar. Nog krijgt dit lot uit het eerste lot 4
eikenbomen die ook binnen een jaar opgeruimd moeten worden maar
het eerste lot mag ze houden voor 7 gulden. Hieruit jaarlijks aan de
pastorie van Gemonde 1 lopen rog te betalen, nog een jaarlijkse
grondchijns van 8 stuivers 3 oort aan de heer van Herlaer en Gestel op
St. Maartensdag. Daarvoor krijgt dit lot een maaltijd. Uit het nieuwe erf
een gebuurchijns te betalen van 1 oortstuiver aan de genoemde heer.
Nog krijgt hij een stuk akkerland groot ca. anderhalf lopenzaad gelegen
in de heerlijkheid Gestel, ter plaatse genoemd de Wielakker, b.p. de
heer van Herlaer, de minderjarige kinderen als erfgenamen, Jacob van
de Leemput, de gemeenschappelijke mesweg (=mestweg, JT). Dit lot
moet het hek onderhouden bij de weduwe van Corst Jan Willem Coelen
voor zover het deel ervan. Nog krijgt hij de helft van een weiland onder
Schijndel genoemd de Broeckstraat, b.p. Jan Delis Weijgergancx, Arien
Rijckaert van de Oetelaer, de erfgenamen van Fijcken Handrick
Timmerman, de minderjarige kinderen.
De delers doen over en weer afstand van aanspraken op elkaars erfdeel
en beloven de deling gestand te doen zonder tegenspraak. Als een van
de erfdelen minder waard wordt of als er meer lasten op blijken te
drukken dan zullen ze die samen betalen, ieder naar gelang het erfdeel.
Ieder zal de lasten op het eigen erfdeel zo betalen dat de andere
erfdelen ervoor zijn gevrijwaard. Verder moet men elkaar overpad
verlenen en aan anderen die er van oudsher recht op hebben. Alle
achterstallige pachten en de kosten van de uitwinning van de chijnsen
aan de heer van Herlaer zullen ze ook samen betalen. De heesters die
op het eerste lot staan zullen samen worden uitgestoken en verdeeld,
behalve 3 stuks die voor het eerste lot blijven en de willigen op het
eerste lot zoals die zijn afgetekend, zullen ze ook samen delen en voor
half maart anno 1639 opruimen. Ze beloven e.e.a. na te zullen komen.
Actum als boven.
=================039===================
Aktennr : 039
Folio : 29-r
Soort akte : inspectie/bezichtiging

Datum : 10-03-1638
Wij, Jan Janssen Roelofs en Rutger Corstiaen Spierincks, schepenen in
de heerlijkheid St. Michielsgestel, verklaren dat voor ons is verschenen
Jan Janssen de Wit die ons heeft verzocht om zijn huis te komen
bekijken tegenover de Dungense kerk dat hij onlangs heeft gekocht van
de erfgenamen van Peter Eijmberts die het tijdens zijn leven in gebruik
had en het huis dus vele reparaties nodig heeft en het zo niet bruikbaar
was. Op zijn verzoek hebben we ons naar het huis begeven om een
overzicht te maken van de noodzakelijke reparaties. In de eerste plaats
hebben we in de kelder verschillende vensterramen gezien die niet
deugden. De zoldering van de kelderkamer moet op sommige plaatsen
worden dichtgemaakt, de vensters in de zelfde kamer te repareren
omdat die volledig zijn vervallen en gebroken. Nog moet de middelste
wand tussen de opkamer en de kleine kelderkamer worden afgemaakt,
behalve de leuningen en de breedte van een beddekoets die tussenin
wel is afgemaakt. De glazen boven het venster in de keuken die nu zijn
dichtgespijkerd met planken, moeten worden vervangen. Het beschot
van de keuken moet rondom worden dichtgemaakt. Nog een glas in te
zetten boven de zijdeur naast de Swaen (=het huis van de buurman,
JT). De wanden boven de muur naast de Swaen moeten worden
dichtgemaakt, hetzij met planken of op andere wijze. De zoldering moet
ook op sommige plaatsen worden dichtgemaakt en er moet ook enige
nieuwe zoldering komen. Het voorste kamertje aan de straat ook voor
een deel dicht te maken. De trap of de kelderdeur te vernieuwen. Het
huis boven rondom wat betreft het dak dicht te maken omdat het
´ontdakt´ is (zonder dak, JT). Het brouwhuis boven is volledig
´ontdakt´en beneden zijn rondom de vensters gebroken. De reep aan
de brouwketel te vernieuwen, de brouwkuip eveneens vernieuwen die
niet deugt. Insgelijks het´kuelvat´(koelvat, JT), nog een nieuwe deur te
maken aan het genoemde brouwhuis omdat die ontbreekt. Idem de
paarden- en koeienstal op te maken of te repareren en de schuurdeur
op te hangen. De putstijger en de goot aan het brouwhuis volledig te
vernieuwen. Al deze zaken hebben wij als schepenen ondeugdelijk
bevonden. Datum 10 maart 1638.
=================040===================
Aktennr : 040
Folio : 29-v
Soort akte : machtiging
Datum : 13-03-1638
Wij, Rutger Corstiaen Spierincks en Geraert Jan Rijckaerts, schepenen
verklaren dat voor ons is verschenen de edele jonker Geraert van

Boecop, weduwnaar van zijn wettige vrouw joffrouw Mechteld Spierincks
en machtigt hierbij de geachte Johan Weijtmans en Thomas van
Turnhout, samen en hoofdelijk, aanwezig of absent, en geeft hen
volledige machtiging en opdracht om namens hem te verschijnen voor
schepenen van Den Bosch en daar zijn recht van vruchtgebruik over te
dragen inzake 2 aan elkaar gelegen hooivelden voor Vlijmen gelegen,
genoemd de Zangershorst, samen groot 10 morgens, b.p. jonker Dierck
van de Water, de gemeenschappelijke pad, Vlijmen. Hij doet afstand
van zijn recht van vruchtgebruik ten behoeve van de jonkers Christoffel
van Boecop en Ernest als broers, en de joffrouwen Margareta en Helena,
gezusters, allen kinderen van genoemde jonker Geraert van Boecop en
van joffrouw Mechteld Spierincks. Verder moeten de gemachtigden
afstand doen van dat bezit volgens de stijl van de schrijfkamer daar en
op onderpand van zijn persoon en bezit e.e.a. beloven. De
opdrachtgever belooft te goeder trouw alles na te komen wat zijn
gemachtigden hierin zullen doen en zal hen daarvoor vrijwaren.
Daarna zijn hier verschenen genoemde joffrouwen Margareta en Helena,
gezusters en dochters van jonker Geraert van Boecop en van joffrouw
Mechteld en ten overvloede hierbij nog genoemde jonker Geraert van
Boecop die voor hemzelf handelt en waarbij ze samen nog handelen
voor jonker Ernest van Boecop die afwezig is, en machtigen hierbij
jonker Christoffel van Boecop zoon van genoemde jonker Geraert van
Boecop en joffrouw Mechteld, hierin samen voor 3/4e deel waarop zij en
jonker Ernest recht hebben in de 2 hooivelden van 10 morgens waarvan
jonker Christoffel het andere 1/4e deel heeft, om dat bezit voor
schepenen van de stad Den Bosch te verkopen aan jonker Dierck van de
Water en daarbij alle noodzakelijke beloftes te doen, het geld ervan te
ontvangen etc. met bewijs achteraf. Datum 13 maart 1638.
=================041===================
Aktennr : 041
Folio : 30-r
Soort akte : verkoop
Datum : 20-03-1638
Wij, Adriaen Jacob Diercks en Corstiaen Andriessen, schepenen
verklaren dat voor ons is verschenen Rombout Niclaessen als man van
Mechteld Lamberts en verkoopt aan Jan Lambert Udemans van
Brouheze een stuk akkerland groot ca. 1 lopenzaad, gelegen in deze
heerlijkheid Gestel ter plaatse genoemd Theede, b.p. Henrick Lamberts,
de houtwal daar, Marieke dochter van (Henrick =doorgestreept, JT)
Lambert Udemans van Brauheze, de gemeenschappelijke straat. Nog
het 1/8ste deel van het bezit zoals hij dat van Cornelis Lamberts, zijnde

de broer van zijn vrouw heeft geerfd en nog het 1/4e deel in genoemde
houtwal of zoveel meer of minder van het gehele erfdeel dat hij na dood
van zijn ouders en eerder van zijn zwagers heeft geerfd. De koper krijgt
het bezit in erfrecht en de verkoper belooft op onderpand van zijn
persoon en bezit de verkoop gestand te doen en alle lasten af te
handelen, behalve het 1/8ste deel van een jaarlijkse rente van 10
gulden en 10 stuivers aan Marieke Beckers in Den Bosch welk rente
aflosbaar is, verder de andere lasten waarvoor het bezit is gehouden.
Ter meerdere zekerheid hebben wij ons schependomszegel aan de akte
bevestigd, naast de handtekening van de secretaris. Datum 20 maart
1638.
=================042===================
Aktennr : 042
Folio : 31-r
Soort akte : boedeldeling
Datum : 26-03-1638
Wij, Adriaen Jacob Diercx en Rutger Corstiaen Spierincx schepenen in de
heerlijkheid St. Michielsgestel verklaren dat voor ons zijn gekomen
Antonis zoon van Henrick Delissen van Osch, door deze Henrick verwekt
bij zijn wettige vrouw Henricxken dochter van wijlen Jan Antonisen van
Gemert toen hij leefde, verder Peter Adriaens als man van Marieken
dochter van Henrick Delissen van Osch en Joost Jan Anthonissen van
Gemert en Jan Herman Schuermans als voogden over Adriaen en
Willemken, minderjarige kinderen van wijlen Henrick Delissen van Osch
en genoemde Henriecxken, en hebben verklaard een deling te hebben
gemaakt van het bezit dat ze van hun ouders hebben geerfd, het
meeste ervan in de heerlijkheid Gestel en nog wat op de Dungen in het
vrijdom van Den Bosch. Voor de minderjarige kinderen is het lot
getrokken door Bernaert van de Waerden onze secretaris die daarvoor
was gemachtigd door de officier.
Genoemde Anthonis krijgt een stuk akkerland groot ca. 4 lopenzaad
gelegen in deze heerlijkheid op Midakker, ter plaatse genoemd de
Swaluwaert, b.p. Ruth Corstiaen Spierincx, Marike weduwe van
Huijbrecht Peter Anthonissen, de erfgenamen van kapitein Pijnappel, de
Varrenwech daar. Nog krijgt hij de helft van 3 dagmaten min 1/8ste
deel hooiland ook in de heerlijkheid Gestel, ter plaatse genoemd de
Ruijmelsche beemden, b.p. de Kerckenbeemd van Gestel, Neesken
weduwe van Henrick Adriaens van der Aa, de rivier de Dommel, het
klooster van de zusters van Orthen, welk perceel om het andere jaar
wordt gewisseld met de Langewert. Nog krijgt een stuk land groot 4
lopenzaad, op de Dungen in het vrijdom van Den Bosch, genoemd de

Hopveldekens, b.p. de kinderen van Adriaen Delissen, de
gemeenschappelijke loopgraaf, de kinderen van Henrick Eijckemans, zijn
eigen erf zijnde een pad met een driesje eraan, de kinderen en
erfgenamen van Jan Aerts, de gemeenschappelijke straat, Jacob Jan
Dancken, de kinderen van Arien Delissen. Dit erfdeel moet het schoor
(stut, JT) worden onderhouden op de genoemde pad en het hek aan het
einde van de pad naast de straat. Verder moet hij overpad verlenen aan
anderen die er van oudsher recht op hebben.
Genoemde Peter Adriaens krijgt een stuk akkerland groot ca. 2
lopenzaad in deze heerlijkheid Gestel ter plaatse genoemd de Loocaert,
b.p. de erfgenamen van Reijnder Jacobs, de erfgenamen van Willem
Robbrechts van Kessel, genoemde Adriaen Henricks als deler zelf, de
gemeenschappelijke straat. Nog krijgt hij het 2/3e deel van een stuk
akkerland genoemd de Weghacker, voor die 3 delen samen groot ca. 4
lopenzaad, gelegen in deze heerlijkheid ter plaatse genoemd de
Midackers, b.p. de Varrenwech, zijn zwager Adriaen Henricx, de
Ruijmelsche beemden. Nog krijgt het 1/4e deel van 5 morgens hooiland
te Orthen, meestal genoemd de Spelmaecker, b.p. de Perdtscamp, de
Tochgraef, de dijk daar. Nog een stuk akkerland groot ca. 2 en ene
halve lopenzaad gelegen in de heerlijkheid Berlicum ter plaatse
genoemd de Cruijsstraet, b.p. Hendricxken weduwe van Mathijs van
Osch, zijn zwager Adriaen, de Gewatsche Hoeve daar, de
gemeenschappelijke straat. Dit stuk akkerland moet gedeeld worden
zodat beide delen even groot zijn.
Genoemde voogden ten behoeve van Adriaen Henricx die nog
minderjarig is, krijgen een stuk akkerland groot ca. 2 lopenzaad,
gelegen in de heerlijkheid Gestel ter plaatse genoemd de Hooge
Loocaert, b.p. de weduwe van Willem Robbrechts van Kessel, Gertruijdt
weduwe van Jan Jan Aert Voeghs, Geraert Wouters van Sandtbeeck,
Peter Adriaens als mededeler. Nog een weiland groot ca. 3 morgens
gelegen in de heerlijkheid Berlicum, ter plaatse genoemd het Wout, b.p.
Jan Henrick Lamberts, de weduwe van Huijbrecht Huiberts, de
gemeenschappelijke pad daar. Nog krijgt hij een stuk akkerland groot
ca. 2 en een halve lopenzaad gelegen in de heerlijkheid Berlicum, ter
plaatse genoemd de Cruijsstraet, b.p. zijn zwager Peter Adriaens,
Marike Gielis en meer anderen, de Gewatssche Hoeve, de
gemeenschappelijke straat. Nog het 1/3e deel van de Wegacker voor
dat 1/3e deel groot ca. 2 lopenzaad in de heerlijkheid Gestel, in de
Midackers met de 2 andere 1/3 delen die even groot te maken, b.p.
Antonis Janssen van Gemert, Peter Ariens mededeler, de Ruijmelsche
beemden, de Varenwech. Uit dit deel jaarlijks 3 stuivers aan de heer van
Herlaer te betalen of voor zoveel als men zal bevinden.

Genoemde voogden ten behoeve van Willemken als minderjarige
dochter krijgen een esthuis met aanliggend erf, groot samen 7
lopenzaad gelegen binnen de Dungen in het vrijdom van Den Bosch, ter
plaatse genoemd de Spuercht, b.p. Jan Herman Schuermans, de
gemeenschappelijke straat. Nog de helft in 3 morgens min 1/8ste
hooiland in de heerlijkheid Gestel ter plaatse genoemd de Ruijmelsche
beemden, b.p. de Kerckenbeemd van Gestel, Neesken weduwe van
Henrick Adriaens van der Aa, de rivier de Dommel, het klooster van de
zusters van Orthen in de stad Den Bosch, om het andere jaar te
wisselen met de Langenwert. Dit lot moet 100 karolusguldens geven ten
behoeve van het 2e, 3e en 4e lot omdat het zoveel beter is dan de
andere drie.
De delers doen over en weer afstand van aanspraken op elkaars erfdeel.
Genoemde Antonis en Peter op onderpand van hun bezit en Joost
Janssen van Gemert en Jan Herman Schuermans op onderpand van het
bezit van de minderjarige kinderen beloven deze deling gestand te doen
zonder tegenspraak. Als een van de erfdelen minder waard wordt of als
er meer lasten op blijken te drukken dan hier vermeld, zullen ze dat
samen betalen, ieder naar gelang diens erfdeel. Verder zal ieder de
lasten op het eigen erfdeel zo betalen dat de erfdelen van de anderen
ervoor zijn gevrijwaard. Verder zal men elkaar overpad verlenen met de
minste overlast en schade. Datum 26 maart 1638.
=================043===================
Aktennr : 043
Folio : 33-r
Soort akte : defloratie en schadeloosstelling
Datum : 07-04-1638
Vandaag op 7 april 1638 is er door bemiddeling van goede mannen een
overeenkomst afgesloten tussen Geraert Wouters en diens zuster
Engeltgen ter ener zijde en Marike dochter van Jan Gijsberts, thans
vrouw van Dierck Peter Diercx daarin geassisteerd door haar man Dierck
als partij ter andere zijde, terzake van een zeker kind genaamd
Gertruijcken oud ca. 2 en een half jaar dat door Geraert Wouters was
verwekt bij Marike Gijsberts toen ze nog een jonge vrouw was en beiden
zoals ze bekenden een natuurlijk kind bij elkaar hadden verwekt. In de
eerste plaats heeft genoemde Geraert Wouters volmondig bekend dat
hij de vader van het kind is dat hij bij Marike heeft verwekt. Ter
ontlasting van dat kind heeft hij aan Dierck Peters als wettige man van
Marike een bedrag van 30 karolusguldens gegeven, elke gulden van 20
stuivers. Daarvoor beloven deze Dierck en Marike, thans man en vrouw,

daarvoor dat kind groot te brengen totdat het 15 of 16 jaar oud is,
danwel eerder tot het moment dat het kind zelf de kost kan verdienen
en verder is Geraert daarin voor niets anders verplicht behalve als hij
zelf wil, zodanig dat Geraert Wouters en zijn familie en nakomelingen
daarvoor verder zijn gevrijwaard voor de opvoeding en onderhoud van
het kind. Maar Geraert moet nog wel 15 gulden betalen aan Peter
Gijsberts als achterstand in het onderhoud van het kind. Partijen
beloven over en weer deze overeenkomst na te komen op onderpand
van hun persoon en bezit en doen afstand van uitzonderingsposities,
privileges en andere listigheden die in tegenspraak zijn met deze
overeenkomst. Getuigen hierbij waren Rutger Corstiaen Spierincks en
Geraert Jan Rijckaerts, schepenen in de heerlijkheid Gestel. De akte is
voorzien van het schependomszegel.
=================044===================
Aktennr : 044
Folio : 34-r
Soort akte : afstand van vruchtgebruik
Datum : 20-04-1638
Wij, Adriaen Jacob Diericks en Corstiaen Andriessen, schepenen
verklaren dat voor ons is verschenen Anneken weduwe van Roelof
Goijaerts van der Stappen en doet afstand van haar recht van
vruchtgebruik inzake een stuk akkerland dat Adriaen Rijckaerts (van de
Oetelaer, JT) op 19 november 1637 had beleend ten behoeve van deze
Anneken toen ze gevangen zat op de gevangenpoort in Den Bosch, met
de belofte toen dat ze afstand zou doen van dat onderpand zodanig dat
ze met het geld daarvan uit de gevangenpoort verlost kon worden.
Daarom doet ze vandaag afstand van haar recht van vruchtgebruik voor
dat stuk grond groot ca. 2 lopenzaad, gelegen in deze heerlijkheid
Gestel, parochie van Gemonde, ter plaatse genoemd de Hoensacker,
b.p. het land van de Woesterhoeve, Jan Jacob Dircxs, Jan Janssen
Spierincks, de gemeenschappelijke straat. Ze draagt haar rechten nu
over aan Aert Henssen van de Oetelaer als voogd over de minderjarige
kinderen van Roelof Goijaerts van der Stappen en van genoemde
Anneken en belooft dit afstanddoen altijd na te zullen komen. Datum 20
april 1638.
=================045===================
Aktennr : 045
Folio : 34-v
Soort akte : overdracht bezit
Datum : 28-04-1638

Wij, Corstiaen Andriessen en Rutger Corstiaen Spierincks, schepenen,
verklaren dat voor ons is verschenen Willem Peters van Griensven en
draagt aan zijn vader Peter Willems van Griensven de helft van een stuk
akkerland over dat Willem in de vorm van een belening had verkregen
van Willem Jan Leonaerts voor schepenen van deze heerlijkheid, voor
een termijn van 5 jaar en zoals hem is overgedragen op 5 maart 1638,
met de verplichtingen zoals in die belening zijn afgesproken, waarnaar
partijen zich hebben te voegen. Als de belening zal worden beeindigd,
zal het geld ervan door Peter en Willem gelijkelijk worden verdeeld.
Willem belooft op onderpand van zijn persoon en bezit deze overdracht
na te komen zonder tegenspraak. Datum 28 april 1638.
=================046===================
Aktennr : 046
Folio : 34-v
Soort akte : corruptie
Datum : 10-05-1638
Wij, Rutger Corstiaen Spierincks en Adriaen Jacob Diercx, schepenen,
verklaren dat vandaag voor ons zijn verschenen Adriaen Janssen
Spierincks, Willem Adams, Stans Stanssen Moelenmaeckers, als
gewezen schepenen van deze heerlijkheid Gestel toen Willem Willem
Moelenbroecks presidentschepen was met toen Corstiaen Andriessen
en Corstiaen Aerts die thans nog schepen zijn en destijds
medeschepenen van genoemde Willem, na ondervraging en het
afnemen van de eed door onze secretaris Bernaert van der Waerden,
daarin gemachtigd bij afwezigheid van de officier, hebben een verklaring
afgelegd ten behoeve van Jan Jan Roelofs onze huidige
presidentschepen op verzoek van de inwoners van deze heerlijkheid.
Nadat hun e.e.a. was voorgelezen, verklaren ze over het verzoek dat
genoemde Moelenbroeck onlangs aan de huidige schepenen had gedaan
en hen was overhandigd, de inhoud daarvan wel te hebben begrepen
met de bijgevoegde stukken die bij dat verzoek waren toegevoegd die
eveneens aan hen zijn voorgelezen zijnde een certificatie d.d. 6 juni
1636 afgegeven door Rutger Corstiaen Spierincks en Aert Jacobs, na
ernstig verzoek van genoemde presidentschepen. De twee deponenten
van toen hebben verklaard dat genoemde Moelenbroeck onder de linde
te Gestel, de persoon van Jacob Wijnants Doolvoet, broer van de
overleden heer pastoor, Willem toen als gewezen borgemeester deze
Jacob heeft aangemaand dat Jacob ten behoeve van het kantoor van de
ontvanger van de contributies, een maand contributie diende te betalen,
waarop Jacob had gevraagd waarop hij dat geld zou ´jurueren´ (op zou
baseren, JT). Daarop had president Meulenbroeck geantwoord dat Jacob
hem dat geld op 2 manieren schuldig was zeggend dat die achterstallig

was voor de omslag van het gebruik van de tienden voor een maand of
dat hij bij ´assignatie’ (toewijzing, JT) anders de zaak aan de ontvanger
zou overdragen. Genoemde 2 deponenten van toen verklaarden dat ze
niet in het minst deze presidentschepen Moelenbroeck destijds als hun
collegaschepen opdracht hadden gegeven voor het aanmanen voor het
gebruik en de omslag van de tienden. Datum 10 mei 1638.
=================047===================
Aktennr : 047
Folio : 35-v
Soort akte : corruptie
Datum : 10-05-1638
Wij, Adriaen Jacob Diercx en Rutger Corstiaen Spierincx, schepenen,
verklaren dat voor ons is verschenen Laureijs Henrick Vrancken
gewezen borgemeester van deze heerlijkheid voor de periode 1 juni
1627 en eindigend mei 1628 en nadat hij is opgeroepen, ondervraagd
en hem de eed was afgenomen, op verzoek van Jan Janssen Roelofs als
presidentschepen namens de inwoners van Gestel, heeft verklaard dat
hij in die tijd als borgemeester, niet meer dan 9 of maximaal 10 keer
volgens zijn beste herinnering ten huize van Adriaen Schellens is
geweest toen die leefde als gewezen secretaris te Gestel, en heeft zowel
tamboers, gevangenen als andere partijen te voet of te paard,
´gebracht´ (gedeclareerd, JT) waar nochtans in de specificatie van de
secretaris door de weduwe aan het bestuur van deze heerlijkheid wordt
vermeldt dat hij wel 20 keer of andersinds zou hebben aangebracht
(gedeclareerd, JT) in diens huis, tot wel 21 of 22 keer toe. Actum als
boven.
=================048===================
Aktennr : 048
Folio : 36-r
Soort akte : verkoop
Datum : 14-05-1638
Wij, Adriaen Jacob Diercx en Rutger Corstiaen Spierincx verklaren dat
voor ons is verschenen Adriaen de Pauw zoon van Augustijn de Pauw als
wettige man van Elisabeth dochter van Willem ´N´ van Boxtel, in diens
leven verwekt bij Ariken dochter van Willem Marcelis van Merendoncq
en verkoopt nu aan Henrick Willem Spierincks een stuk akkerland groot
ca. anderhalf lopenzaad, gelegen in deze heerlijkheid Gestel ter plaatse
genoemd de Waerbraecken in de parochie Gemonde, b.p. Willem
Janssen van der Merendoncq, Leonaert Adriaen Jacobs, de weduwe van
Corst Jan Willems Marcelissen, Daem Peters. De verkoper heeft dat stuk

geerfd van wijlen de tante van zijn vrouw zoals hij zei. De verkoper op
onderpand van zijn persoon en bezit belooft de verkoop gestand te doen
en alle lasten af te handelen, behalve een jaarlijkse rente van 6 pond
paijment te betalen met 2 gulden en 2 stuivers aan de blokmeesters in
de Vuchterstraat van Den Bosch. Datum 14 mei 1638.
=================049===================
Aktennr : 049
Folio : 36-v
Soort akte : kwestie over voorhoofd
Datum : 14-05-1638
Wij, Jan Janssen Roelofs en Rutger Corstiaen Spierincx schepenen van
St. Michielsgestel verklaren dat voor ons zijn verschenen Leonaert
Adriaen Leonaerts oud ca. 39 jaar en Leonaert Adriaen Jacobs oud ca.
43 jaar, beiden inwoners van de heerlijkheid Gestel en personen met
een goede reputatie, nadat ze door de vorster Antonis Peters zijn
opgeroepen, ondervraagd en nadat hen de eed was afgenomen door
Bernaert van der Waerden onze secretaris in absentie van de officier,
hebben op verzoek van Adriaen Jacob Diercx, ook inwoner van de
heerlijkheid, eensgezind verklaard dat de kwestieuze jonge eikenboom
die 3 weken terug is gekapt, die stond tegen het erf van Adriaen Jacob
Diercx, eigenlijk aan deze Adriaen toebehoort met nog een andere boom
die daar staat. Ze voegen daaraan toe dat toen de boedeldeling was
gemaakt tussen deze genoemde Adriaen Jacobs en diens erfgenamen,
inzake het erf waarlangs die bomen stonden, gelegen in de
Broeckstraat, dat toen ook het ´voorhooft´ (gedeelte van de gemeijnte
direkt grenzend aan het eigen erf, JT) tussen die 2 eikenbomen aan
genoemde Adriaen toebehoorde en hem was toebedeeld, welk
´voorhooft´ loopt tussen een jonge eikenboom staande tegen het
´voorhooft´van Jan Roeffen en daar eindigend, zoals ook in de
boedeldeling is vastgelegd en gepasseerd voor schepenen in de
jurisdictie van Schijndel waaraan de getuigen refereren. Datum 14 mei
1638.
=================050===================
Aktennr : 050
Folio : 37-r
Soort akte : verkoop
Datum : 15-05-1638
Wij, Corstiaen Andriessen en Jan Jan Michiels, schepenen, verklaren dat
voor ons zijn verschenen Jan, Hendrick en Catharina hun zuster met
haar voogd, alle kinderen van wijlen Laureijs Corstens in diens leven

verwekt bij Mariken dochter van wijlen Stans Adriaens zijnde zijn
wettige vrouw en verkopen aan Jan van de Ven een stuk akkerland
groot ca. 4 en een halve lopenzaad, gelegen in de heerlijkheid Gestel,
ter plaatse genoemd de Blessenacker, b.p. Jan Wouters van Gemert,
Willem Bartholomeussen, meester Dirck van de Velde met meer
anderen, de gemeenschappelijke straat, zoals ze van hun moeder
hebben verkregen die afstand van haar vruchtgebruik heeft gedaan
volgens de schepenbrief d.d. 1 februari 1638. De verkopers beloven op
onderpand van hun persoon en bezit de verkoop gestand te doen en alle
lasten af te handelen, behalve de grondchijns van 4 en een halve stuiver
aan de heer van Herlaer en Gestel te betalen, nog een rente van 11
gulden en 15 stuivers aan mijnheer Leemput, tegenwoordig
licentmeester van Zijne Koninklijke Majesteit die in Vucht woont
(Leemput dus en niet de koning, JT) aflosbaar met 200 gulden, nog 6
gulden en 6 stuivers per jaar aan de blokmeesters op de Vuchterdijk
aflosbaar met 100 gulden, nog 6 gulden 6 stuivers per jaar aan Daem
Peters ook aflosbaar met 100 guldens. Datum 15 mei 1638.
=================051===================
Aktennr : 051
Folio : 37-v
Soort akte : corruptie
Datum : 17-05-1638
Wij, Adriaen Jacob Diercx en Corstiaen Jan Aerts, schepenen verklaren
dat vandaag voor ons is verschenen jonker Herman van Middegael, oud
ca. 71 jaar, inwoner van Gestel en Rutger Corstiaen Spierincx onze
medeschepen en ook gewezen schepen in 1626, nadat ze hiervoor zijn
opgeroepen door onze vorster Antonis Peters en hen daarna de eed was
afgenomen door Bernaert van der Waerden onze secretaris, bij absentie
van de officier en daarin gemachtigd, hebben op verzoek van Jan
Janssen Roelofs presidentschepen namens de gemeente Gestel,
eendrachtig en elk van hen ook afzonderlijk als volgt verklaard :
Rutger Corstiaen Spierincx verklaart nadat hem de ordonnantie (bevel,
JT) was voorgelezen die destijds was afgegeven aan Adriaen Schellens
in zijn leven secretaris van de heerlijkheid Gestel, dat destijds door
Peter Everaert Adriaens, Rutger Corstiaen Spierinck die hier nu ook als
getuige is en door Peter Eijmberts, die ordonnantie toen was afgegeven
wanneer op dat moment jonker Elbert le Lijon officier van deze
heerlijkheid was, welke ordonnantie dateert van 24 juli 1626, waarvan
deze deponent (Rutger, JT) verklaart dat die specificatie te goeder trouw
was gegeven op voorwaarde dat die specificatie zou lopen voor de
periode beginnend in 1618 tot aan ca. 1626 toe, waarop de ordonnantie

etrekking had, welke ordonnantie toen was afgegeven door jonker
Herman van Middegael die toen meestal de plaats van de officier innam
omdat Henrick van de Leemputten, ook eerder officier voortvluchtig was
vanwege een zeker proces tegen de inwoners van deze heerlijkheid voor
het hof van Brussel dat in diens nadeel was en tot vele honderden
guldens was veroordeeld en waarbij ook jonker Elbert le Lijon was
bevonnist. Maar genoemde Leemputten had brieven van reductie
(vermindering, JT) gekregen en was gratie verleend en daarom bleef de
funktie van officier vacant en werd door geen van beiden uitgeoefend of
durfden ze niet uit te oefenen en dat die funktie nadien waargenomen
werd door Jan Antonissen van Gemert die vele jaren schepen was en
ook president zou worden, zoals korte tijd nadien is gebeurd. Als de
genoemde specificatie goedgekeurd zou worden dan zou daarna die
ordonnantie door alle medeschepenen worden ondertekend en anders
weer worden ingetrokken.
Genoemde van Middegael, nadat hem de verklaring van genoemde
Rutger Corstiaen Spierincx was voorgelezen, zegt dat hij nog goed weet
inzake hetgeen door Spierincx is opgemerkt, dat de ordonnantie niet
eerder van kracht zou worden dan nadat jonker Herman van Middegael
en Jan Antonissen (van Gemert, JT) de genoemde specificatie zouden
hebben ingezien en beoordeeld, voortvloeiend uit die ordonnantie.
Verder zegt van Middegael nog door de secretaris Schellens zelf te zijn
gevraagd bij hem te komen naast Jan Antonissen en naast Rutger
Corstiaen Spierincks toen uit de kerk komend onder de linde te Gestel,
zonder nog precies de dag te weten, en hen toen heeft meegenomen
naar zijn huis en daar aangekomen heeft hij hen de genoemde
specificatie ter hand gesteld, die was opgeschreven in een groot boek en
in het midden daar ingebonden waaraan Middegael ook refereert met
ook de ordonnantie. Maar nadat ze de specificatie goed hadden bekeken
hadden ze geconstateerd dat er diverse teksten van importantie waren
opgenomen die niet in het minst de gemeente betroffen en is die
specificatie door de controleurs toen afgewezen. Daarna hebben
genoemde Middegael en Jan Antonissen verslag gedaan aan de
schepenen over hun opdrachten en die over alles geinformeerd en
hebben de ordonnatie die was gegeven aan de erfgenamen van Marcelis
Willems van de Merendoncq, namelijk aan Marten Peters en aan Lenaert
Adriaens, weer ingetrokken en gegeven aan Gijsbert Baexen met een
verbod en bevel voor de vorster, op verzoek van genoemde Schellens
dat die geen sommering of tenuitvoerlegging zou doen op de
erfgenamen van genoemde Marcelis Willems. Genoemde deponenten
verklaren zulks te weten omdat ze er zelf bij waren. Datum 17 mei
1638.

=================052===================
Aktennr : 052
Folio : 39-r
Soort akte : corruptie
Datum : 17-05-1659
Wij, Adriaen Jacob Diercx en Corstiaen Jan Aerts, schepenen, verklaren
dat voor ons zijn verschenen jonker Herman van Middegael, oud ca. 71
jaar en Rutger Corstiaen Spierincx onze medeschepen en ook hiervoor al
vele jaren gewezen schepen nadat ze hiervoor door onze vorster
Anthonis Peters waren opgeroepen en hen daarna de eed was
afgenomen door Bernaert van der Waerden onze secretaris bij
afwezigheid van de officier en daarvoor gemachtigd, na ondervraging
ten behoeve van Jan Jan Roelofs presidentschepen namens de
gemeente van Gestel, hebben de volgende verklaringen afgelegd :
Genoemde Rutger Corstiaen Spierincx verklaart dat voor het overgaan
van Den Bosch (val Den Bosch, sept. 1629, JT), zonder dat hij de
precieze datum nog weet, als schepen ten huize van Adriaen Schellens
is geweest in zijn leven secretaris te Gestel om dorpszaken te
bespreken, waar toen ook aanwezig was Joost van Heedickhuijsen
(jonker van Heedickhuijsen is drossaard van Heesch, Dinther en
Berlicum, JT) die hem had gevraagd daar te komen en hem toen
waarschuwde en zei ¨Rutger Corstiaen Spierincks ik hoor dat de
secretaris Schellens U en Uw medeschepenen zal voorstellen om zijn
specificatie afgehandeld te worden maar ziet wel toe, want een goede
vriend heeft mij gewaarschuwd en aan mij verklaard dat genoemde
Schellens daarvoor een bedrag van 150 gulden had beloofd, om hem te
helpen die specificatie af te handelen en als die afgehandeld zou zijn dat
daarmee de schepenen zich ´infame¨ (oneerlijk, JT) zouden hebben
gemaakt. Daarom vermaan ik Ulieden vanwege de goede vriendschap
die ik altijd met U en uw broer heb gehad dat gij schepenen daar goed
op toeziet om niet bedrogen te worden¨. Genoemde Middegael verklaart
nog dat dat Schellens tijdens zijn ziekte waaraan hij ook is overleden,
zich naar Den Bosch had laten vervoeren om daar met de drossaard le
Lijon te spreken over zijn specificatie, waarover kwestie is, om die te
mogen laten goedkeuren, waarvoor genoemde Schellens deze Middegael
had gevraagd met hem mee te gaan om voor hem te spreken (goed
woordje te doen, JT), zodat zijn specificatie goedgekeurd zou worden en
dat deze drossaard le Lijon gevraagd zou worden of hij hem wilde
helpen zijn specificatie door heren schepenen van St. Michielsgestel
goedgekeurd te krijgen, hetgeen door grote ´interesse´ en bemiddeling
door van Middegael ook zo is gebeurd, waarbij door genoemde Schellens
aan deze drossaard le Lijon in aanwezigheid van de deponent (van

Middegael, JT) werd beloofd die tussen de 200 en 300 gulden te geven
of datgene te geven aan de zelfde le Lijon zodra zijn specificatie
afgehandeld zou zijn en als hij het geld van zijn specificatie zou hebben
ontvangen of in ieder geval een deel ervan en dat hij le Lijon daarna zou
betalen, maar niet eerder. Hiermee eindigt de deponent zijn verklaring.
Actum als boven.
=================053===================
Aktennr : 053
Folio : 40-r
Soort akte : minnelijke overeenkomst
Datum : 20-05-1638
Onlangs waren er vele kwesties ontstaan tussen de kinderen en
erfgenamen van wijlen Lambert Udemans van Brouheze ter ener zijde
en Lambert Henricx Rademaekers ter andere zijde over de grenspalen
tussen hun beider erven te Theede. Door bemiddeling van goede
mannen zijn de palen door Bernaert van de Weijer namens de heer en
in aanwezigheid van Adriaen Jacob Diercks en Jan Jan Michiels als
schepenen van de heerlijkheid St. Michielsgestel daar in de grond
gestoken, beginnend aan de straat waar een hekpaal zal staan, waaraan
het hek wordt gehangen verder loopt de grens lijnrecht tot de paal aan
de pad daar zoals neergestoken, welke hekpaal door de erfgenamen van
Lambert Udemans zal worden gezet, met 2 haken aan die post en die
moeten ook dat hek onderhouden. De andere hekpost met het hek komt
9 voet verderop naast het erf van Lambert Raeijmakers en die moeten
de erfgenamen van Lambert daar neerzetten en ook onderhouden.
Afspraak is dat die van Udemans weg door het hek zullen houden om bij
hun huis en erven te kunnen komen te weten tot de 2e paal toe in het
´bescheedt´ (merkteken, JT) dat daar is neergestoken, naast de straat,
maar verder niet de weg nemen over het erf van de erfgenamen van
Lambert. Datum 20 mei 1638.
=================054===================
Aktennr : 054
Folio : 40-v
Soort akte : gedwongen verkoop
Datum : 26-05-1638
In de naam van de heer Jesus, Amen. Middels dit openbare dokument
maken we bekend dat Jacob Wijnant Doolvoet en zijn zuster Geraertgen
als erfgenamen van hun broer heer en meester Henrick Doolvoet,
pastoor van de heerlijkheid St. Michielsgestel toen hij leefde, in die
kwaliteit met een vonnis van de schepenbank gerechtigd zijn geworden

door de vorster over twee schepenbrieven van St. Michielsgestel, inzake
een stuk land van ca. 11 lopenzaad, gelegen in de heerlijkheid van St.
Michielsgestel ter plaatse genoemd Nieuw Herlaer, b.p. de erfgenamen
van wijlen Stans Adriaens, de gemeenschappelijke weg. Nog inzake een
stuk akkerland van ca. 7 lopenzaad en ook in de zelfde heerlijkheid
gelegen, ter plaatse genoemd de Santberch, b.p. jonker Geraert
Proninck, Jacob Jan Dancken, eerder eigendom van jonker Jacob
Proninck van Deventer en diens erfgenamen, vanwege een bedrag van
1312 gulden en 17 stuivers, welk bedrag heer en meester Henrick
Doelvoet van genoemde jonker Jacob Proninck van Deventer had te
vorderen en ter voldoening van dat bedrag met de rente ervan tegen de
penning zestien, waren die 2 stukken land bevonnnist, welke vonnissen
ten uitvoer mochten worden gelegd. Daarna hebben genoemde Jacob
Wijnants Doolvoet en zijn zuster Geraert als erfgenamen door Willem
Willems (Moelenbroecks, JT) als presidentschepen van St. Michielsgestel
in naam van de drossaard, de koop van de 2 stukken land verkregen op
17 oktober 1634 in aanwezigheid van 3 schepenen en daarvoor hadden
ze 1312 gulden en 17 stuivers geboden met de rente, waarop in
mindering de bedragen kwamen die eerder volgens het schepenprotocol
zijn betaald dat berust onder de secretaris van St. Michielsgestel. Omdat
die verkoop inmiddels verjaard is, heeft men de 2 stukken land opnieuw
in het openbaar laten veilen (bekendmaken, JT), in de stad Den Bosch
en ook de heerlijkheid St. Michielsgestel en de parochie van Esch, op 3
verschillende zondagen zoals blijkt uit het relaas van de dienaar van de
groene roede in Den Bosch en door de twee vorsters van Gestel en van
Esch ondertekend zoals blijkt uit de biljetten om de percelen in het
openbaar te verkopen. Daarna zijn op 26 mei 1638 voor Rutger
Corstiaen Spierincks, Geraerd Jan Rijckaerts en Jan Jan Michiels als
schepenen en voor mij als secretaris ten mijne woonhuize de genoemde
Jacob Wijnants Doolvoet en zijn zuster Geraertgen als erfgenamen van
genoemde heer en meester Henrick Doolvoet zijnde hun broer
verschenen en hebben volgens de opdracht het bezit ten behoeve van
de meest biedende te koop aangeboden voor de achterstand van 1312
gulden en 17 stuivers met de vermelde rente en de kosten van de
procedure, met de lasten die er al van eerdere datum op drukten zoals
in het vonnis is vastgelegd en openbaar verkocht met de brandende
kaars om te zien of er meer voor zou worden geboden. Als het minder
opbrengt zal men dat verhalen op het andere bezit van jonker Jacob
Proninck van Deventer en als het meer opbrengt komt dat ten goede
van Jacob Wijnants en zijn zuster Geraertgen. Betaling moet
plaatsvinden binnen de eerstkomende 14 dagen met alle genoemde
achterstand en indien de koper daarbij in gebreke blijft zal men het land
weer aanvaarden en weer opnieuw laten veilen. Het bezit is belast met
een jaarlijkse rente van 18 gulden en 15 stuivers aan de erfgenamen

van heer Henrick Doelvoet zoals blijkt uit een schepenbrief van Den
Bosch d.d. 16 januari 1620 en nog met een jaarrente van 25 gulden aan
joffrouw Barbara Proninck van Deventer en 9 gulden per jaar aan een
onbekend persoon. Omdat er niemand is verschenen die er meer voor
heeft willen bieden is het bezit na het uitgaan van de brandende kaars
in eigendom overgegaan naar Jacop Wijnants en zijn zuster Geraertgen
en er is aan mij als secretaris gevraagd hiervan een dokument te
krijgen. Akte is opgemaakt in aanwezigheid van Geraert Jan Rijckaerts
(tekent als Rijckaert Jan Rijckaerts, JT) en Jan Jan Michiels als
schepenen, verder Rijckaert Janssen, Jan Henricks van Venroij en
Antonis Peters van Tartwijck als inwoners te St. Michielsgestel.
Getekend : Jan Jan Michiels, Rutger Corstiaen Spierincks, Rijckaert Jan
Rijckaerts, bij mij : Ricart Janssen, Bernaert van de Weijer, Anthonis
Peters en Jan Henricks van Venroij.
===============055===================
Aktennr : 055
Folio : 42-v
Soort akte : verkoop
Datum : 08-05-1638
Wij, Corstiaen Andriessen en Geraert Janssen Rijckaerts, schepenen
verklaren dat voor ons is gekomen Jan Geraerts en zijn zuster Mariken
met haar voogd en verkopen elk voor een derde deel aan hun broer
Adriaen die het andere derde deel heeft, een huis, tuin, boomgaard in
totaal ca. anderhalf lopenzaad gelegen te St. Michielsgestel ter plaatse
genoemd de Hoorick, b.p. Jan Peter Adriaens, de gemeijnte. Nog
verkopen ze ieder het 1/3e deel van een stuk akkerland groot ca. 7
lopenzaad in Michielsgestel ter plaatse genoemd de Donck, b.p. Jan
Peter Adriaens, de gemeenschappelijke pad, Claes Jan Dielissen, Jacob
Mathijs Spierincks zoals ze dat bezit na de dood van hun ouders hadden
geerfd. De verkopers beloven de verkoop gestand te doen en alle lasten
van hun kant af te handelen, behalve 6 gulden per jaar aan het Arm
Weeshuis in Den Bosch, nog 5 gulden en 5 stuivers per jaar aan zuster
Mariken, begijn op het Groot Begijnhof in Den Bosch, nog 2 gulden en
10 stuivers per jaar aan Jacob Laureijssen in de Rijder in Den Bosch,
nog 1 gulden en 10 stuivers aan de kinderen van Geraert van Asten,
nog een halve stuiver chijns aan de koning of aan diegene die er recht
op hebben, nog 6 penningen per jaar aan de heer van Herlaer en Gestel
op St. Michielsdag. Datum 8 mei 1638.
=================056===================
Aktennr : 056
Folio : 43-r

Soort akte : schuldbekentenis
Datum : 08-06-1638
Adriaen Gerards die in St. Michielsgestel woont ter plaatse genoemd de
Horrick verkoopt (=belooft, JT) aan Marike dochter van Gerart Diercx
een jaarlijkse chijns van 6 karolusguldens, elk van 20 stuivers, steeds te
betalen op St. Jan Baptistdag en voor de eerste keer per a.s. St.
Jansdag 1638, vrij van lasten of heffingen, tiendes, twintigsten,
honderdsten etc. of welke heffingen dan ook, al ingesteld of nog in te
stellen, op onderpand van een huis, tuin, boomgaard, groot ca.
anderhalf lopenzaad, gelegen in St. Michielsgestel ter plaatse genoemd
de Horrick, b.p. Jan Peter Adriaens, de gemeijnte. Nog op onderpand
van een stuk akkerland groot ca. 7 lopenzaad te St. Michielsgestel ter
plaatse de Donck, b.p. Jan Peter Adriaens, de gemeenschappelijke pad,
Claes Jan Dielissen, Jacob Mathijs Spierinck. De schuldenaar belooft de
onderpanden in goede staat te houden en alle lasten af te handelen. Het
onderpand is verder belast met een jaarlijkse chijns van 6 gulden aan
het weeshuis in Den Bosch, nog 5 gulden en 5 stuivers per jaar aan
zuster Marike, begijn op het grote begijnhof in Den Bosch, nog 2 gulden
10 stuivers aan Jacob Laureijs in de Rijder in Den Bosch, nog een
jaarlijkse chijns van 1 gulden 10 stuivers aan de kinderen van Goijaert
van Asten, nog een halve stuiver chijns aan de koning, nog 6 penningen
aan de heer van Herlaer en Gestel. De verkoper (=schuldenaar, JT)
moet de rente ineens of in delen naar keuze aflossen met 125 gulden,
elke gulden van 20 stuivers, mits er een half jaar vooraf wordt
opgezegd. Getuigen hierbij waren Corstiaen Andriessen en Geraert Jan
Rijckaerts. Datum 8 juni 1638.
=================057===================
Aktennr : 057
Folio : 43-v
Soort akte : schuldbekentenis
Datum : 08-06-1638
Voor schepenen is verschenen Adriaen Geraerts en belooft aan zijn
broer Jan Geraerts die een bedrag van 125 karolusguldens te betalen,
elke gulden van 20 stuiver, vrij van alle belastingen, welk bedrag hij
belooft voor de koop van het 1/3e part van een huis, tuin, boomgaard
en akkerland zoals Jan Geraerts dat 1/3 e deel vandaag voor schepenen
heeft overgedragen. Adriaen belooft op onderpand van zijn persoon en
bezit deze belofte na te komen. Datum en getuigen als boven.
In marge :
Vandaag op 14 februari 1642 is voor mij ondergetekende gekomen Jan
Geraerts en heeft bekend voor dit bedrag volledig te zijn betaald zodat

ik (zal wel bedoeld zijn Jan, JT) terzake hiervan niets meer te vorderen
heb. Als oorkonde opgemaakt en getekend : B. van der Waerden.
=================058===================
Aktennr : 058
Folio : 44-r
Soort akte : machtiging
Datum : 23-06-1638
Al diegenen die deze brief zullen zien of horen lezen, gegroet!. Wij,
Willem Adams en Jan Claes Michiels, schepenen, verklaren plechtig dat
voor ons is verschenen Roelof Adriaens als man van Thunisken dochter
wijlen Adriaen Delissen van Osch, soldaat (Roelof is de soldaat) in de
compagnie van kapitein Sander, garnizoen houdend in de stad Lier, in
dienst van Zijne koninklijke majesteit van Hispaignien, zoals hij
verklaarde en machtigt hierbij de geachte Jan Herman Schuermans
inwoner van de heerlijkheid Gestel om namens hem te komen tot een
boedeldeling van het bezit dat hij namens zijn vrouw heeft geerfd van
Delis Janssen van Osch, wijlen de grootvader van zijn vrouw. De
gemachtigde moet daarvan het lot ontvangen en het bezit verpachten of
beheren alsof of de opdrachtgever daar zelf bij aanwezig zou zijn
geweest en voor ogen zou hebben gehad. Verder mag de gemachtigde
op dat bezit een bedrag van 60 gulden eens opnemen onder de
noodzakelijke belofte daarvoor. De gemachtigde moet later bewijs
overleggen en rekenschap doen. Datum 23 juni 1638.
=================059===================
Aktennr : 059
Folio : 44-v
Soort akte : boedeldeling
Datum : 26-07-1638
Wij, Jan Jan Michiels, Adriaen Jan Spierincx en Willem Adams,
schepenen verklaren dat voor ons zijn verschenen Everaert en Joost,
broers en kinderen van wijlen Peter Everaert Adriaens in diens leven
verwekt bij Marieken dochter van Joost Claessen zijnde zijn wettige
vrouw, verder Geertruijd dochter van Peter Everaerts met haar voogd
en Jan Henricks van Venroij als vroegere man van Jenneke toen ze
leefde ook dochter van genoemde Peter Everaerts en van Mariken die 2
minderjarige kinderen heeft nagelaten met name Henrick en Perijntgen
waarbij verder genoemde Everaert met Bartholomeus van Venroeij als
voogden over deze twee minderjarige kinderen optreden, hebben
verklaard met elkaar een boedeldeling te hebben gemaakt van het bezit
dat ze na de dood van hun ouders hebben geerfd, gelegen in deze

heerlijkheid, behalve het bezit te Haren en elders dat nog onverdeeld zal
blijven. Voor de minderjarige kinderen heeft Willem Adams als
stadhouder van de officier het lot van deze kinderen getrokken.
Genoemde Everaert krijgt een huis, esthuis, tuin, boomgaard en
hopland samen groot ca. 1 lopenzaad, gelegen in de heerlijkheid Gestel
ter plaatse genoemd Nieuw Herlaer, b.p. Geraert Ambrosius, Stans
Stans Moelenmaeckers, de pad naast de Herlaersche Akkers, de
gemeenschappelijke straat daar tegenover de korenmolens. Nog het
1/4e deel in een stuk akkerland, in totaal groot ca. 9 lopenzaad en 14
roedes gelegen in de heerlijkheid Gestel ter plaatse genoemd de Flaes,
b.p. monsieur Meegens, de genoemde minderjarige kinderen, de
erfgenamen van Adriaen Jan Adriaens, de pad daar. Uit dit erfdeel moet
Everaert jaarlijks aan Dirck Janssen van Ravesteijn een rente van 10
gulden betalen, aflosbaar met 200 guldens en nog een rente van 5
gulden per jaar, welke rente het 4e lot en dit eerste lot samen moeten
betalen tot het moment van aflossing en men ook samen zal moeten
aflossen.
Genoemde voogden ten behoeve van de minderjarige kinderen krijgen
een stuk hopland of akkerland genoemd de Hof, groot ca. 1 lopenzaad,
gelegen in deze heerlijkheid, ter plaatse genoemd Nieuw Herlaer, b.p.
Stans Stans Moelenmaeckers, de minderjarige kinderen van Anthonis
Henricks Hasselmans, de pad naast de Herlaersche Akkers,
Bartholomeus Pauwels. Nog krijgen ze een halve dagmaat hooiland
gelegen te Gestel ter plaatse genoemd de Theeder beemden, b.p. de
erfgenamen van Willem Jan Adriaens, jonker Henrick van Middegael,
nog het 1/4e deel van een stuk akkerland in totaal groot 9 lopenzaad en
14 roedes, gelegen in de heerlijkheid Gestel ter plaatse genoemd de
Flaes, b.p. Everaert Peters als mededeler, Joest Peters ook mededeler,
de erfgenamen van Adriaen Jan Adriaens, de gemeenschappelijke pad.
Uit dit erfdeel moeten ze jaarlijks een halve Wilhelmustuin betalen aan
de H. Geest te Gestel.
Genoemde Joost krijgt een stuk akkerland groot ca. 2 lopenzaad,
gelegen in deze heerlijkheid Gestel ter plaatse genoemd Lemkensland,
gelegen in de Herlaersche Akkers, b.p. joffrouw Anna Proeninck
genoemd van Deventer, weduwe van jonker Wernaer van Honseller, de
Varenwech daar, jonker Herman van Middegael, het Loo daar. Nog het
1/4e deel van een stuk akkerland groot in totaal ca. 9 lopenzaad en 14
roedes, b.p. de genoemde minderjarige kinderen, zijn zuster Geertruijd,
Ariaen Jan Adriaens, de gemeenschappelijke pad daar.
Genoemde Geertruijdt krijgt een stuk akkerland groot ca. 3 lopenzaad

en ... roedes, gelegen in deze heerlijkheid ter plaatse genoemd het
Donderswijck, b.p. de weduwe Marieken Goovaerts, de weduwe van Aert
Govaerts, Stans Stans Moelenmaeckers, de ´meswech´ (=mestweg,
JT). Nog het 1/4e deel van een stuk akkerland genoemd de Flaes, in
totaal groot ca. 9 lopenzaad en 14 roedes, gelegen in de heerlijkheid
Gestel ter plaatse als voor, b.p. haar broer Joost Peters, joffrouw Anna
Proenincks genoemd van Deventer weduwe van jonker Wernaert van
Honsellaer, Jacob Mathijs Spierincks, de gemeenschappelijke pad. Uit dit
erfdeel jaarlijks aan Steven Aelbrechts een rente van 5 gulden te
betalen uit een rente van 10 gulden die samen met het eerste lot ook
betaald en samen afgelost moet worden, aflosbaar met 200 gulden voor
zoveel als partijen willen aflossen omdat er maar een enkele rentebrief
van bestaat en kan dus alleen samen worden afgelost. Dit lot moet aan
het eerste lot 25 gulden betalen.
Genoemde delers beloven over en weer afstand van aanspraken op
elkaars erfdeel te doen en beloven de deling zonder tegenspraak
gestand te doen. Als een erfdeel minder waard wordt of als er meer
lasten op zouden drukken dan nu bekend is, dan zullen ze die samen
betalen ieder volgens zijn erfdeel. Verder zal ieder de lasten op het
eigen erfdeel zodanig betalen dat de erfdelen van de anderen ervoor zijn
gevrijwaard. Verder moet men elkaar overpad verlenen en aan anderen
die er van oudsher recht op hebben, met de minste overlast en schade.
Alle achterstallige rentes en pachten op het moment van de deling
zullen ze samen betalen tot aan de lopende termijn toe. Datum 26 juli
1638.
=================060===================
Aktennr : 060
Folio : 47-r
Soort akte : benoeming van voogden
Datum : 22-02-1659
Voor schepenen uit de vorige akte zijn verschenen Everaert Peters en
Bartholomeus Henricx van Venroeij en hebben de eed afgelegd als
voogden over de minderjarige kinderen van Jan Hendricx van Venroeij,
zoals in de voorgaande deling staan vermeld. Actum als boven.
=================061===================
Aktennr : 061
Folio : 47-r
Soort akte : verklaring over oorlogsperikelen
Datum : 03-09-1638

Wij, Jan Janssen Roelofs, Willem Adams, Geraert Rijckaerts en Goossen
Henrick Martens, schepenen, verklaren dat voor ons zijn verschenen
Wouter Claessen de jonge, oud circa 68 jaar, en Adriaen Janssen van
Merendoncq oud ca. 66 jaar, beiden inwoners van de Dungen in het
vrijdom van de stad Den Bosch, verder Rutger Eijmberts oud ca. 55 jaar
en Willem Peters van Griensven oud ca. 38 jaar, beiden inwoners van
Schijndel, Adriaen Adriaens van Roeij en Luijcas Roelofs Haegelaers
beide inwoners van de baronie van Boxtel, Geraert Jan Herberts oud ca.
56 jaar en Marten Adriaens oud ca. 53 jaar, beide inwoners van St.
Oedenrode, alle naaste nageburen (uit omliggende dorpen, JT) van
Gestel, nadat ze zijn ondervraagd en hen de eed is afgenomen, hebben
verklaard dat het zo is dat in de maand november 1637 er in de
heerlijkheid Gestel de heer luitenant-generaal Staeckenbroeck (hij is
aanhanger van de Prins van Oranje, staatsgezind, JT) gelogeerd was
met compagniepaarden, opmarcherend naar het kwartier Antwerpen of
elders voor de tenuitvoerlegging van exploiten (beslagleggingen, JT) en
hebben daar een hele nacht in Gestel verbleven en dat heeft de
inwoners wel 400 gulden gekost. En dat ook in de maand januari 1638 3
compagnieen ruiters die van de stad Den Bosch kwamen afkomstig van
mijnheer Staeckenbroeck in opdracht van hem een hele nacht of halve
dag in Gestel hebben gelogeerd dat de gemeente wel 350 gulden heeft
gekost en dat daarenboven nog in de maand augustus 1638 de heer
commandeur Golsteijn met de hele ruiterij van Maastricht zich naar Den
Bosch heeft begeven die de koningin van Frankrijk vergezelden en 4
dagen en 5 nachten in deze heerlijkheid hebben gelogeerd hetgeen de
inwoners van Gestel wel meer dan 3000 gulden heeft gekost behalve
nog het vele verteer van andere dagelijkse partijen zowel te voet als te
paard. Men voert nog aan dat ze alle naaste ´nageburen´ zijn van de
heerlijkheid Gestel en er dus goede wetenschap van hebben. Datum 3
september 1638.
=================062===================
Aktennr : 062
Folio : 48-r
Soort akte : verklaring over beledigingen
Datum : 04-09-1638
Wij, Adriaen Jan Spierincx, Corstiaen Jan Aerts en Geraert Janssen
Rijckaerts, schepenen verklaren dat voor ons is verschenen Goijaert
Jacob Smits wonend in de Dungen in het vrijdom van Den Bosch en
Gerard Janssen Molder, inwoner van Gestel en hebben verklaard dat de
beledigende woorden die ze onlangs tegen Jan Jan Roelofs hebben geuit
inzake een bepaalde diefstal die deze Jan zou hebben gepleegd bij
Goijaert Jacob Smits, waar Jan Roelofs van deze Goijaert een

eikenboom zou hebben gestolen, gedaan was door drank en door
kwaadspreken door de vijand, en dat alles was gelogen en verzonnen en
ze daarom deze beledigingen herroepen en dat ze van Jan Roelofs niets
anders weten te zeggen dan dat hij een eerlijk en vroom persoon is.
Datum 4 september 1638.
=================063===================
Aktennr : 063
Folio : 48-r
Soort akte : niet nakoming van overeenkomst
Datum : 04-09-1638
Voor schepenen en regeerders van deze heerlijkheid St. Michielsgestel
en met ons Jan Leonaerts als gewezen borgemeester van Gestel,
verklaren onder ede die we bij het aanvaarden van ons ambt hebben
afgelegd, dat wij namens ons nooit aan jonker Herman van Middegael
opdracht hebben gegeven dat hij met meester Jan Melis als
arresterende partij ter ener zijde de genoemde Jan Leonaerts zou doen
arresteren maar dat daarentegen de zelfde jonker Middegael in Den
Bosch was ontboden dat de eisende partij of diens procureur niet verder
met deze zaak zou doorgaan zoals Middegael hier nu aan enkelen van
ons heeft verklaard dat hij die nooit heeft ontboden, maar daarentegen
hem alleen had gedaagd om hem later te ontbieden en dat hetgene dat
nu is aangevoerd of verklaard op de rol van 13 maart jongstleden in
Den Bosch zoals deze meester Jan Melis als arresterende partij heeft
gedaan, onwaar is. Genoemde Jan Leonaerts als gearresteerde verklaart
verder onder ede die hij opnieuw voor de officier heeft afgelegd, dat hij
deze meester Jan Melis in het jaar 1635 of op andere tijden hem nooit
tijd heeft gegeven (is dus nooit gebeurd, JT) om diens pachtsommen
van zijn land (van Jan Leonaerts?) te Gestel destijds tot aan St.
Bavodag te borgen (zich garant te stellen, JT). De deponent voert nog
aan dat hij genoemde meester Jan Melis sedert die verpachting nooit
heeft kunnen spreken niet eerder dan toen die hem in Den Bosch liet
arresteren omdat deze Melis genoemde Jan die slecht ter been was,
steeds heeft ontweken om niet te hoeven betalen. Datum 4 september
1638.
=================064===================
Aktennr : 064
Folio : 48-v
Soort akte : verklaring over oorlogsperikelen
Datum : 14-09-1638
Al degenen die deze brief zullen zien of horen lezen, gegroet!. Hierbij

verklaren wij plechtig dat voor ons zijn verschenen de geachte Luijcas
Roelofs en Adriaen Adriaens van Roeij, beide inwoners van de baronie
Boxtel, verder Rutger Eijmberts en Willem Peters van Griensven, beiden
inwoners van Schijndel, op verzoek van de gemeente en inwoners van
Gestel, nadat ze waren ondervraagd en hen de eed was afgenomen,
hebben verklaard dat zij weten dat op 8 september 1638 de heer
ritmeester Hanscomekers (?), die garnizoen houdt in Maastricht komend
uit het leger van zijne prinselijke majesteit met 7 troepen paarden de
hele nacht en dag in de heerlijkheid St. Michielsgestel hebben
gelogeerd, waardoor de inwoners wel 400 gulden schade hebben
geleden. Zij verklaren verder door de dagelijkse grote en zware
belegeringen door de ruiters en het verteer van de soldaten, de
inwoners van Gestel en Gemonde geruineerd zijn en er zijn veel
percelen land onbewerkt gebleven, veel huizen zijn afgebroken, zowel
door de belegeringen van de stad Den Bosch als ook door grote sterfte.
Die huizen zijn niet opgebouwd en de inwoners zijn naar andere
plaatsen vertrokken en er vertrekken er dagelijks nog meer, omdat de
inwoners op het kantoor zoveel in de maandelijke lasten achterstallig
dat het onmogelijk is om die lasten nog op te brengen. Ze voeren verder
nog aan dat ze naaste ´nageburen´(buren uit omliggende dorpen, JT)
zijn en zij er dus goede kennis van hebben. Datum 14 september 1638.
=================065===================
Aktennr : 065
Folio : 49-v
Soort akte : corruptie
Datum : 19-10-1638
49-v)
Wij, Jan Jan Roelofs en Jan Jan Michiels, schepenen, verklaren dat voor
ons zijn verschenen de geachte Adriaen Jan Spierincks, oud ca. 55 jaar
en Willem Adams oud ca. 34 jaar, Corstiaen Jan Aerts oud ca. 60 jaar,
en Corstiaen Andriessen als gewezen schepenen en hebben onde ede
die ze bij het aanvaarden van hun ambt eerder hebben afgelegd,
verklaard dat ze als schepenen van Gestel voor het jaar 1636 tot 13 juni
1637 hebben gediend en dat ze nooit opdracht of bevel hebben gegeven
aan Willem Moelenbroeck alias de Man die toen voorschepen was, om
uit het dorp Gestel te vertrekken of hem voortvluchtig te doen maken of
zich te ´latiteren´(schuilhouden, JT) in Den Bosch, vanwege de
kwellingen die hem werden aangedaan door Adriaen van Meerwijck als
plaatsvervanger van de heer fiscaal over het zetten van de tienden en
voor hetgeen hem dienaangaande ten laste is gelegd. Er is daarover
nooit in de schepenvergaderingen gesproken of enig voorstel over
gedaan of een dergelijk opdracht gegeven of enig besluit over genomen.

En als er ergens een eigenhandig geschreven akte zou bestaan die het
tegendeel beweert en is ondertekend, dan zullen wij ons daaraan
houden. De deponenten voeren nog aan dat ze toen schepenen waren
en er dus goede kennis van hebben. Datum 19 oktober 1638.
=================066===================
Aktennr : 066
Folio : 50-r
Soort akte : corruptie
Datum : 19-10-1638
Wij, Adriaen Janssen en Jan Jan Michiels, schepenen verklaren dat voor
ons in eigen persoon zijn verschenen de edele jonker Herman van
Middegael oud ca. 71 jaar, jonker Dierck van Gerwen oud ca. 33 jaar en
Jan Janssen Roelofs, president of voorschepen, allen inwoners van de
heerlijkheid Gestel en verklaren op verzoek van de inwoners van Gestel
nadat ze behoorlijk waren ondervraagd en hen de eed was afgenomen,
dat Willem Willem Moelebroecx in de tijd dat hij werd lastiggevallen door
de heer fiscaal van Brabant of diens plaatsvervanger, inzake de kwestie
van het zetten van de tienden, of voor hetgeen hem daarin betrof en ten
laste was gelegd, zij deze Moelenbroeck hebben horen verklaren dat zijn
kwellingen niet ten laste van het dorp Gestel zouden komen, omdat hij
zijn ´garande´ wist (die borg voor hem stonden, JT) en dat deze
Moelenbroecx hem daarna´fugitief´ (voortvluchtig, JT) had gemaakt en
ook daarna diverse keren in discours (onvindbaar, JT) was hoe de zaak
zou aflopen. Verder verklaren jonker Dierck van Gerwen en Jan Jan
Roelofs president dat zij deze Moelenbroecx hebben horen verklaren dat
men hem daarna zoude laten ´gewerden´(zijn gang laten gaan, JT) en
nog zei ´niets anders te willen dan (hem) de ´helfter´(wrsch. halster,
halsband JT) op het hoofd zou leggen (om zijn hals zou doen, JT) en dat
hij de man die hem dit had aangedaan wel zou vinden´. Genoemde
jonker Herman verklaart nog dat hij in Nieuw Herlaer bij Jan van der
Borch (?) in de achterkamer was en hem hetgeen hier voor staat heeft
horen zeggen. Jan Jan Roelofs verklaart in zijn huis hetzelfde te hebben
gehoord toen hij hem zijn ordonnantie als gewezen borgemeester had
betaald en ook genoemde jonker Gerwen heeft het ook gehoord in Den
Bosch op het einde van de straat. Actum als boven.
=================067===================
Aktennr : 067
Folio : 50-v
Soort akte : voogdijrekening
Datum : 19-10-1638

Wij, Willem Adams en Jan Jan Michiels schepenen, verklaren hierbij
plechtig dat vandaag voor ons is verschenen in eigen persoon Adriaen
Pauwels, oud ca. 32 jaar en Marcelis Henricx oud ca. 50 jaar en hebben
op verzoek van Henrick Laureijs nadat ze behoorlijk waren ondervraagd
en hen de eed was afgenomen, verklaard dat ze weten en erbij waren
dat in het jaar 1634 toen Henrick Laureijns als producent in deze, ten
huize was van de secretaris van deze heerlijkheid en toen op Nieuw
Herlaer woonde, toen aan de schepenen zijn afrekening had gegeven
over zijn beheer en toezicht van de minderjarige kinderen van wijlen
Michiel Henricx om door deze schepenen te worden onderzocht en
afgehoord. Dat toen deze Henrick Laureijns als rendant in het openbaar
tegen de schepenen zei, dat als zij in de zaak van de rekeningen niet
´vroet´ (verstandig, JT) zouden handelen, op kosten van zijn ongelijk
daarin te halen, hij wel zijn advies zou halen omdat hij als grootvader de
kinderen niet in het minst wilde benadelen. Na deze woorden had Ruth
Janssen die een van de minderjarige kinderen had getrouwd, met name
Bertgen, deze Henrick Michiels met fors geweld over de bank gestoten
zodat hij ter aarde viel, ja zelfs tot de dood toe die erop zou hebben
gevolgd, ware het niet dat zulks door anderen werd belet. Daardoor
werd het afhoren en sluiten van de rekening uitgesteld tot groot geklaag
en verdriet van de rendant die thans 80 jaar oud zijnde, deze kinderen
op zijn kosten had grootgebracht. De deponenten verklaren nog dat ze
er persoonlijk bij aanwezig waren en er dus mee bekend zijn. Als
oorkonde opgemaakt. Actum als boven.
=================068===================
Aktennr : 068
Folio : 51-r
Soort akte : machtiging
Datum : 04-11-1638
Wij, Jan Janssen Roelofs en Willem Adams, schepenen, verklaren
hiermee plechtig dat vandaag voor ons is verschenen jonker Geraert van
Boecop wonend op de Ruwenberch in de heerlijkheid van Gestel en
machtigt hierbij de persoon van jonker Christoffel van Boecop om
namens hem als opdrachtgever voor hem en diens erfgenamen cessie
(=overdracht, JT)) te doen voor de edele magistraat van Kampen ten
behoeve van de edele Joris (?) Sluiter cum suis, diens vrouw en hun
erfgenamen inzake een tuin met alle grond in de stad Kampen,
genoemd de Quinckelerberch, met de grenzen volgens de koopcedullen.
De gemachtigde moet voor hem en voor zijn erfgenamen belofte doen,
de genoemde tuin aan de kopers en hun erfgenamen overdragen,
verder de koopvoorwaardes nakomen zodanig dat de opdrachtgever en
zijn erfgenamen daarvoor zijn gevrijwaard. De opdrachtgever belooft

alles na te komen wat door zijn gemachtigde hierin zal worden gedaan,
hetzij in het ontvangen van de restantkoopsom hetzij anders waarbij de
gemachtigde later wel rekening en verantwoording van zijn handelen
moet afleggen. Datum 4 november 1638.
=================069===================
Aktennr : 069
Folio : 51-v
Soort akte : verkoop
Datum : 17-11-1638
Wij, Willem Adams en Jan Jan Michiels, schepenen, verklaren dat voor
ons is verschenen jonker Robbert de Beever, heer van Milheeze als
wettige man van joffrouw Maria van Erp van Lancvelt en verkoopt aan
jonker Johan de Koenen van Zeegewerp een stuk akkerland groot ca. 4
lopenzaad gelegen in de heerlijkheid Gestel, rondom het erf van de
hoeve van Zeegewerp met aan het einde nog een heiveldje. De koper
krijgt hiervan het erfrecht en de verkoper belooft de verkoop gestand te
doen en alle lasten af te handelen. Datum 17 november 1638.
=================070===================
Aktennr : 070
Folio : 52-r
Soort akte : machtiging
Datum : 29-11-1638
Wij, Jan Jan Roelofs en Corstiaen Jan Aerts, schepenen, verklaren dat
voor ons is verschenen de edele jonker Geraert van Boecop weduwnaar
van joffrouw Mechteld Spierincx en machtigt hierbij de geachte Thomaes
van Turnhout, zowel aanwezig als afwezig, om namens hem als
opdrachtgever te verschijnen voor schepenen van de stad Den Bosch en
daar ten behoeve van joffrouw Margareta en Helena, gezusters en
kinderen van de opdrachtgever, het 1/4e part van de St. Huibertstiende
alhier gelegen te St. Michielsgestel en Gemonde over te dragen. Die
tiende levert jaarlijks ongeveer 20 mud koren op of zoveel als de
opdrachtgever daarin toekomt, zowel verkregen door erfenis als door
aankoop. De gemachtigde moet daarin alles doen dat hij zelf als
opdrachtgever ook gedaan zou hebben, ook al zou de zaak meer
machtiging of bevel nodig hebben, zoals daar in de secretarie zal
worden gevraagd. De opdrachtgever belooft alles na te komen wat door
zijn gemachtigde zal worden gedaan zonder tegenspraak en zal hem
vrijwaren voor alle kosten. Datum 29 november 1638.
=================071===================

Aktennr : 071
Folio : 52-v
Soort akte : verkoop
Datum : 03-12-1638
Wij, Corstiaen Jan Aerts en Geraert Jan Rijckaerts, schepenen, verklaren
dat voor ons is gekomen Jan Willems van Griensven en verkoopt aan
Jan Janssen Roelofs een stuk akkerland groot ca. 8 lopenzaad gelegen in
de heerlijkheid Gestel, ter plaatse genoemd de Bellenbroeck, b.p.
Laureijs Handrick Vrancken, de weduwe van Gerart Janssen Stockhorst,
Dirck Delissen en meer anderen, de gemeenschappelijke straat, zoals
hij dat stuk land had geerfd na de dood van zijn ouders. De verkoper
krijgt er het erfrecht van en de verkoper belooft op onderpand van zijn
persoon en bezit de verkoop gestand te doen en alle lasten af te
handelen, behalve een jaarlijkse grondchijns van ... groten als
grondchijns aan de heer van Herlaer en Gestel, zoals vermeld in het
chijnsboek van de heer. Verder moet de koper de ´dijkasie´ (=dijk, JT)
onderhouden waarin het stuk land is gehouden welke ´dijckasie´eerder
toebehoorde aan het erf van Peter Willem Driessen die daarvan de helft
moest onderhouden zoals hij zei. Datum 3 december 1638.
=================072===================
Aktennr : 072
Folio : 53-r
Soort akte : boedeldeling
Datum : 06-01-1639
Wij, Adriaen Janssen Spierincx en Jan Janssen Michiels, schepenen,
verklaren dat voor ons zijn verschenen Henrick Eijmbert Peters en
Anthonis Thonis van der Merendoncq als beedigde voogden over
Eijmbert, Anneken, Elisabeth en Margariet, minderjarige kinderen van
wijlen Peter Eijmbert Peters in zijn leven verwekt bij Jenneken van den
Merendoncq, zijnde zijn wettige vrouw, verder hierbij Peter Goijaert
Jacobs die is getrouwd met Catharina ook dochter van wijlen Peter
Eijmbrechts en Jenneken en met hen nog Dierck Delissen als voogd over
de 2 minderjarige kinderen van genoemde Peter en Catharina, en
hebben verklaard een wettige deling te hebben gemaakt van zowel
grond als huisraad die ze hebben geerfd na de dood van hun ouders, het
meeste hiervan gelegen in deze heerlijkheid. Voor de minderjarige
kinderen is het lot getrokken door Antonis Peters (van Tartwijck, JT) als
vorster in afwezigheid van de officier.
Genoemde Peter Goijaerts en Dierck Delissen ten behoeve van de 2
minderjarige kinderen krijgen de helft van een huis, tuin en boomgaard,

met de aangelegen akkers samen groot ca. 8 lopenzaad binnen deze
heerlijkheid Gestel, ter plaatse genoemd het Heeselaer, b.p. Anthonis
Thonissen van der Merendoncq, de gemeenschappelijke straat, de
Broeckstraat daar. Nog de helft van een veld gelegen tegenover de
Dennenboomsche Hoeve, b.p. Anthonis Thonissen van der Merencdoncq,
Marij Diercx van de Venne, Ruth Henrick Janssen, de
gemeenschappelijke straat. Nog de helft van 1/4e part van 3 dagmaten
hooiland gelegen in de Ruijmelsche beemden, voor 2/3e deel.
Genoemde Henrick Eijmberts en Anthonis Thonissen ten behoeve van
Margrietgen minderjarige dochter van Peter Eijkberts krijgen de andere
helft van het genoemde huis, tuin en boomgaard met het akkerland en
de helft van het hei-eeuwsel, het veld en hooiland zoals hiervoor
vermeld en nog onverdeeld is. Hieruit moeten de 2 genoemde erfdelen
ieder voor de helft, jaarlijks 4 zesters rogge betalen aan de H. Geest van
Den Bosch, nog 1 zester rogge per jaar aan het altaar van O.L. Vrouw in
deze heerlijkheid en nog 12 gulden 10 stuivers aan de zusters in Den
Bosch. Nog 50 gulden eens in een groter kapitaal van 300 gulden met
de jaarlijkse rente aan de weduwe van Herman van Iersel, nog jaarlijks
een chijnshoen aan de heer van Herlaer en dat voor het recht op de
Bleecken.
Genoemde Eijmbert krijgt een stuk akkerland genoemd de Speijt groot
ca. 4 en een halve lopenzaad gelegen in deze heerlijkheid, ter zelfder
plaatse, b.p. Willem Geraert Spierincx, de gemeenschappelijke straat,
de Speijtgraef daar. Nog krijgt hij een hopveldje gelegen in de
Molenstraat, b.p. de kinderen van Claes Jacobs, Goijaert Jacob Smith en
Heesken Willem Henricx van Broeck, Geraert Jacobs, Cornelis Rijen
(Reinier, JT) de Becker. Uit dit lot jaarlijks 2 chijnshoenderen aan de
heer van Herlaer te betalen, nog een jaarlijkse rente (bedoeld is hier
kapitaal, JT) van 50 gulden in een rente (=kapitaal, JT) van 300 gulden.
Genoemde voogden ten behoeve van genoemde Anneken krijgen een
stuk akkerland gelegen in deze heerlijkheid ter plaatse genoemd de
Swaen tegenover de Dungense kerk, b.p. Dirck Delissen, Jan Janssen de
With, de kinderen en erfgenamen van Willem Janssen Weijgergancx, de
gemeenschappelijke straat. Nog krijgen ze een stuk land op Mughovel,
b.p. Henrick Henrick Willems, Jacob Thijs Spierincx, de dijk daar, de
kinderen van Anthonis Thonissen van Merendoncq, met nog een veldje
er achteraan tussen het erf van Anthonis Thonisen en het minderjarige
kind van Jan Claessen, verder b.p. Dierck Delissen, Henrick Henrick
Willems. Hieruit jaarlijks een oortje en eenmalig 3 penningen te betalen
in diverse teksten (=chijnsdelen, JT) ) chijns aan de heer van Herlaer,
nog de rente (=kapitaal, JT) over 100 gulden uit een grotere rente van

300 gulden, waarvan de hele rente van die 300 gulden als die prompt
wordt betaald 15 gulden bedraagt en anders 15 stuivers meer, nog
jaarlijks aan het Groot Gasthuis in Den Bosch het 1/3e part in
de´dijckasie´waarin de onderpanden zijn gehouden en nog een roede
dijk aan de zelfde´dijckasie´.
Genoemde voogden ten behoeve van Elisabeth krijgen een stuk land
gelegen op de Keer, gelegen in deze heerlijkheid, b.p. Victor van
Wamel, Anthonis van de Merendoncq, de gemeenschappelijke straat.
Nog krijgen ze een morgen hooiland gelegen op´t Broeck, b.p. Henrick
Henrick Vreijssen, het erf van het St. Claraklooster, Vranck Jan Jacobs,
de gemeenschappelijke straat. Hieruit aan het St. Janskapittel in Den
Bosch 8 pond paijment te betalen, nog de jaarlijkse interest van 100
gulden in een grotere rente van 300 gulden (bedoeld is kapitaal, JT).
Nog moet dit lot het 1/3e part van de dijk onderhouden waarin ze zijn
gehouden samen met Anthonis Thonissen en diens mede-erfgenamen.
De boedeldelers beloven over en weer afstand te doen van aanspraken
op elkaars erfdeel en beloven de deling gestand te doen zonder
tegenspraak. Als er op iemands erfdeel meer lasten drukken dan nu
bekend is, zullen ze die samen betalen, ieder voor diens deel. Verder zal
ieder de lasten op het eigen erfdeel zo betalen dat de erfdelen van de
anderen ervoor zijn gevrijwaard. Verder moet men elkaar overpad
verlenen en aan anderen met de minste overlast. Alle achterstallige
pachten zullen ze samen betalen tot aan een vervallen en de lopende
termijn. Datum 6 januari 1639.
=================073===================
Aktennr : 073
Folio : 55-v
Soort akte : afstand van vruchtgebruik
Datum : 18-01-1639
Wij, Willem Adams en Jan Janssen Michiels, schepenen van de
heerlijkheid St. Michielsgestel, verklaren dat voor ons is verschenen
Hendricxken dochter van wijlen Peter Janssen van de Ven, weduwe van
Marcelis Henricx van de Dootleggen met haar voogd en doet afstand van
haar rechten inzake alle goederen en erven waar dan ook gelegen en
zonder uitzondering, die ze heeft geerfd na de dood van haar man en
draagt dat bezit nu over aan Laureijs, Jan, Cornelis en Anthonis zijnde
haar meerderjarige kinderen die daarvan het erfrecht krijgen.
Hendriecxken met haar voogd belooft deze overdracht gestand te doen
en alle lasten van haar kant af te handelen, behalve dat de kinderen de
gebuurlijke plichten hebben te vervullen en andere servituten waarin het

ezit is gehouden. Datum 18 januari 1639.
In marge :
Een kopie voor Hendricxken en kopie voor Berckenbos.
=================074===================
Aktennr : 074
Folio : 56-r
Soort akte : verkoop
Datum : 27-01-1639
Wij, Geraert Jan Rijckaerts en Willem Adams, schepenen van de
heerlijkheid St. Michielsgestel verklaren dat voor ons zijn verschenen
Geraert zoon wijlen Wouter Jan Marcelissen van de Merendoncq, verder
zijn zusters Engelken en Jenneken met hun voogden en verkopen een
stuk akkerland groot ca. 3 lopenzaad, gelegen in deze heerlijkheid op
Haenwijck, ter plaatse genoemd de Beecxakker, b.p. de weduwe van
kapitein Pijnappel, Marcelis Jan Marcelissen, Arien Ariens, de weduwe
van Henrick Adriaens van der Aa. Dat stuk akkerland hadden ze geerfd
na de dood van hun ouders en verkopen het nu aan Heijlken weduwe
van Matheus Matheussen die daarvan het erfrecht krijgt. De verkopers
beloven de verkoop gestand te doen en alle lasten van hun kant af te
handelen, behalve een jaarlijkse rente van 3 gulden aan de kerk van
Gemonde zoals ze zeiden. Datum 27 januari 1639.
=================075===================
Aktennr : 075
Folio : 56-v
Soort akte : verkoop
Datum : 27-01-1639
Voor genoemde schepenen is verschenen Jenneken dochter van Jan
Marcelis van de Merendoncq met haar voogd en verkoopt haar 1/3e deel
van een hofstad groot in totaal ca. 5 en een halve lopenzaad, gelegen in
de heerlijkheid Gestel, ter plaatse genoemd de Pleijn, b.p. de weduwe
van Hendrick Adriaens van der Aa, de weduwe van Jan Henrick Goijaerts
van der Doncq, de weduwe van Matheus Matheussen, de
gemeenschappelijke straat, zoals ze dat 1/3e deel had geerfd van haar
ouders. Ze verkoopt het perceel aan haar broer Geraerd en haar zus
Engeltgen die daarvan het erfrecht krijgen. De verkoopster op
onderpand van haar persoon en bezit belooft de verkoop gestand te
doen en alle lasten van haar kant af te handelen voor dat 1/3e deel,
behalve het 1/3e deel van 2 penningen grondchijns aan de heer van
Herlaer, nog behalve het 1/3e deel van 6 gulden aan de erfgenamen
van Jan Jacobs, nog behalve het 1/3e part van jaarlijks 6 gulden aan

Anthonij van den Bergh, nog behalve het 1/3e part van 3 gulden per
jaar aan de H. Geest in deze heerlijkheid. Actum als boven.
=================076===================
Aktennr : 076
Folio : 57-r
Soort akte : kwitering
Datum : 27-01-1639
Voor genoemde schepenen is verschenen genoemde Jenneken dochter
van wijlen Wouter Jan Mercelissen (van de Merendoncq, JT) en heeft
verklaard voor dat 1/3e deel van haar broer Geraert Wouters en haar
zuster Engeltgen een bedrag van 100 karolusguldens te hebben
ontvangen elk van 20 stuivers, waarmee ze verklaart voldaan te zijn en
verder is uitgesloten van alle bezit van haar ouders zaliger, met inbegrip
van alle schulden en vorderingen zodat ze hierin niets meer zal
pretenderen, zonder tegenspraak daarin. Actum als boven.
=================077===================
Aktennr : 077
Folio : 57-v
Soort akte : verkoop
Datum : 27-01-1639
Wij, Jan Jan Roelofs en Corstiaen Jan Aerts, schepenen, verklaren dat
voor ons is verschenen Wouter Wouter van Groesbeeck als wettige man
van zijn vrouw Augneesken dochter van Henrick Goijaert
Hoppenbrouwers en verkoopt aan Geraert Jansen Mulder een stuk
akkerland groot ca. 3 lopenzaad gelegen in de heerlijkheid Gestel ter
plaatse genoemd de Verckensakker, b.p. Conraet Goossens, de weduwe
van Henrick Dierck Seeben en meer anderen, Peter Jeronimus, de
gemeenschappelijke straat, zoals zijn vrouw had geerfd en was
toebedeeld met haar mede-erfgenamen voor schepenen alhier. De koper
krijgt er het erfrecht van en de verkoper belooft de verkoop gestand te
doen zonder tegenspraak en alle lasten van zijn kant af te handelen,
behalve een jaarlijkse chijns van 15 gulden aan Goijaert Goijaerts.
Actum als boven.
=================078===================
Aktennr : 078
Folio : 58-r
Soort akte : gift
Datum : 28-01-1639

Wij, Willem Adams en Jan Jan Michiels, schepenen van de heerlijkheid
St. Michielsgestel, verklaren hierbij plechtig dat voor ons is verschenen
de edele joffrouw Margareta van Etten weduwe van jonker Johan
Coenen, inwoonster van deze heerlijkheid, die gezond van lijf en leden is
en in het bezit van haar verstand en verklaart dat ze uit liefde en
affectie en vanwege ander haar daartoe moverende redenen, als
onherrroepelijke gift aan jonker Willem van Vlierden ten behoeve van
zijn kinderen verwekt bij joffrouw Adriana Coenen, zijnde haar dochter
in wettig huwelijk verwekt, hem 2 obligaties vermaakt. De ene van 1600
rijnsguldens van 40 groten vlaams per gulden die werden beloofd door
schepenen en gezworenen van de vrijheid Oisterhout zowel in hun naam
als in naam van de inwoners op 23 juni 1617 aan jonker Johan Coenen.
De andere obligatie betreft 799 rijnsguldens beloofd door Huibert Jaspar
Heijs ten overstaan van schepenen en heren wethouders te Oisterhout
op 7 december 1618 ook ten behoeve van jonker Johan Coenen. De
comparante draagt beide obligaties over aan genoemde jonker Willem
van Vlierden die hierbij ook aanwezig is en deze obligaties accepteert
ten behoeve van zijn kinderen. Als een van de obligaties tijdens haar
leven of na haar dood zal worden afgelost zal het geld aan genoemde
kinderen ten goede komen. De comparante belooft op onderpand van
haar persoon en bezit deze gift en overdracht altijd gestand te doen
zonder tegenspraak en wil dat er voor de kinderen een of meer
dokumenten van worden gemaakt. Actum in St. Michielsgestel op 28
januari 1639.
In marge :
Verschenen is in de secretarie van de heerlijkheid Gestel de weledele
jonker Maximiliaan van Vlierden zoon van wijlen jonker Willem van
Vlierden en verklaart voor zijn 1/3e deel van deze 2 obligaties door de
weledele jonker Aert de Coenen te zijn voldaan met de rente tot aan
vandaag toe en doet afstand van verdere aanspraken in deze 2
obligaties en verklaart er volledig voor te zijn betaald. Verder wil jonker
Maximiliaan dat zijn 1/3e part in deze 2 rentes ten goede komt aan
genoemde jonker Aerdt de Coenen en verder aan diens broer en zuster
(vervolg op folio 58-v) en dat die voor heren wethouders te Oisterhout
wordt overgedragen volgens de stijl van de secretarie daar. Actum op
28 maart 1659, in aanwezigheid van Willem Daniels en van Aert Jacobs
van Gruenendael als schepenen van St. Michielsgestel. Akte is als
oorkonde opgemaakt en door de comparant ondertekend. Getekend :
Maximiliaen van Vlierden en J. Elsevier, secretaris 1659.
=================079===================
Aktennr : 079
Folio : 58-v
Soort akte : kwijting/vrijwaring

Datum : 28-01-1639
Wij, Willem Adams en Jan Janssen Michiels, schepenen van de
heerlijkheid St. Michielsgestel verklaren dat vandaag hier is verschenen
de edele joffrouw Margareta van Etten weduwe van jonker Johan
Coenen inwoonster van deze heerlijkheid, gezond van lijf en leden en in
het bezit van haar verstand en heeft verklaard dat haar schoonzoon
jonker Willem van Vlierden diverse jaren voor haar het bewind over haar
bezit heeft gevoerd of geadministreerd en hij heeft haar daarvan
rekenschap en verantwoording gedaan van dat beheer en goed bewijs
overlegd tot haar tevredenheid en zij heeft hem hiervoor behoorlijk
kwijting gegeven en ontslaat hem van verdere aansprakelijkheid en wil
niet dat haar toekomstige erfgenamen hem daarover lastig zullen vallen,
noch dat hij verder verantwoording of rekenschap zal hoeven af te
leggen omdat ze hiervoor volledig voldaan is geweest. Ze wil niet dat
jonker Willem of iemand van diens erfgenamen zal worden
aangemaand of lastig gevallen over het verteer en ander onderhoud dat
hij en zijn vrouw en familie en paarden etc. tot nu toe bij haar heeft
genoten. Ze verklaart dit aan hem, zijn vrouw en kinderen als
tegemoetkoming te hebben gegeven voor zijn trouwe diensten in het
beheer van haar bezit en verder ook uit liefde en affectie, welke
diensten door hem nog zullen worden verleend en ze geeft hem
daarvoor kwijting. Ze wil niet dat hij daarover in de toekomst door wie
dan ook op deze wereld zal worden lastig gevallen of dat hij er enige
kwestie of moeilijkheid van ondervindt. Actum in de heerlijkheid van St.
Michielsgestel op de 28ste dezer maand 1639 (= januari, JT).
=================080===================
Aktennr : 080
Folio : 59-v
Soort akte : verkoop
Datum : 14-02-1639
Wij, Willem Adams en Goossen Henrick Martens, schepenen verklaren
dat voor ons is verschenen Cornelis Goossens, woonachtig op de Made
in de jurisdictie van Geertruidenberg, voor hemzelf handelend en voor
Aert Jaspers Molenaers als man van Martijntgen dochter van Embrecht
Cornelissen in diens leven verwekt bij zijn wettige vrouw Marieke
dochter van Henrick Janssen Duijs en verkopen nu aan Heijlken Duijs
weduwe van Wouter Matheussen het 1/4e deel van een stuk hooiland in
totaal groot ca. 2 en een halve morgen, gelegen in de heerlijkheid
Gestel ter plaatse genoemd de Endekoeij gelegen in de Doijbroecken,
b.p. de zusters van Orthen, Rutger Corstiaen Spierincx en meer
anderen, Margariet weduwe van Henrick Geraerts van de Loo, de

weduwe van Thomas Willems. Nog verkopen ze het 1/4e deel van een
heiveld met de dries eraan gelegen in de heerlijkheid Gestel ter plaatse
genoemd het Varrenbroeck, b.p. Jan Peter Henricks, de erfgenamen van
Arien Janssen, de weduwe van Jan Huiberts en meer anderen, de
gemeenschappelijke straat. Nog het 1/4e deel van een morgen hooiland
gelegen nabij de Pettelaersche Schans, b.p. jonker Geraert van Boecop.
Nog de helft van een stuk akkerland groot ca. 2 lopenzaad gelegen in de
heerlijkheid Gestel op de Haenwijcxe akkers, b.p. Arien Adriaens, de
weduwe van Henrick Adriaens van der Aa, Marcelis Jan Mercelissen. Nog
het 1/4e part van een ´vergraven´ akkerland groot ca. 2 lopenzaad
gelegen in de heerlijkheid Gestel ter plaatse genoemd de Pleijn aan de
Breden Eijck, b.p. Peter Gijsberts, Jan Thijs Spierincks, Henrick Janssen
Vercuijlen, de gemeenschappelijke straat daar. Nog de helft van een
rente van 5 gulden per jaar op onderpand van een huis, tuin,
boomgaard, thans eigendom van Henrick Janssen Vercuijlen, aflosbaar
volgens de brieven. Dat vierde part hadden ze geerfd van de ouders van
hun echtgenoten zoals ze zeiden. De koopster krijgt er het erfrecht van.
De verkopers op onderpand van hun persoon en bezit beloven de
verkoop gestand te doen zonder tegenspraak en zullen alle lasten van
hun kant afhandelen, behalve de lasten waarmee het bezit is belast.
Datum 14 februari 1639.
=================081===================
Aktennr : 081
Folio : 60-v
Soort akte : minnelijke overeenkomst
Datum : 14-02-1639
Omdat Huibert Huiberts thans in het buitenland is, is het niet zeker dat
hij nog leeft zoals men veronderstelt en daarom is er in de voorgaande
akte geen melding gemaakt over het 1/3e deel van het bezit. Als hij
onderwijl is komen te overlijden zal genoemde Heijlken Henricks
(=Duijs, JT) van het geld dat hem daaruit toekomt daarover geen rente
hoeven te betalen, maar wel zijn deel van de koopsom aan de wettige
erfgenamen. Als hij wel terugkeert zal Heijlken hem een behoorlijke
rente moeten betalen, daarvoor stelt zich Cornelis Goossen garant met
zijn persoon en bezit. Opgemaakt voor genoemde schepenen, datum als
boven.
=================082===================
Aktennr : 082
Folio : 61-r
Soort akte : schuldbekentenis
Datum : 08-02-1639

61-r)
Jonker Johan van Raveschot woonachtig in de heerlijkheid St.
Michielsgestel, ter plaatse genoemd de Ruwenberch, verkoopt (=belooft,
JT) aan zijn broer jonker Adolf van Raveschot, als ´alpherus´ onder
kapitein Croon in het garnizoen in de stad Herenthals in dienst van de
koninklijke majesteit van Hispaignien, een jaarlijkse chijns van 135
gulden, elke gulden van 20 stuivers in goed gangbaar geld, steeds te
betalen op St. Jan Baptistdag anno 1640 in deze heerlijkheid, vrij van
alle belastingen of heffingen, tiendes, twintigsten, honderdsten etc.,
gewone of buitengewone lasten die al zijn opgelegd of nog opgelegd
zullen worden, op onderpand van al zijn bezit, zowel hier te St.
Michielsgestel of in de heerlijkheid van Capell, Wasbeeck (=Waspik, JT)
of in het land van Breda in het dorp genoemd Bael (=Bavel, JT) zonder
enige uitzondering waar dat bezit zich ook bevindt. De verkoper
(=schuldenaar) belooft op onderpand van zijn persoon en bezit de rente
te garanderen en de onderpanden in goede staat te houden voor de
betaling van de rente. De verkoper (schuldenaar, JT) mag de rente altijd
aflossen in 4 termijnen of voor zoveel hij wil, met een totaal bedrag van
2700 gulden, elk van 20 stuivers, samen met de lopende termijn en de
achterstand, maar als hij wil aflossen moet hij een half jaar vooraf
opzeggen. Getuigen waren hierbij Jan Janssen Michiels en Goossen
Henrick Martens als schepenen van de heerlijkheid St. Michielsgestel.
Datum 8 februari 1639.
In marge :
Vandaag op 1 maart 1647 is voor genoemde schepenen verschenen
monsieur Hugo de Roeij wettige man van joffrouw Maria dochter van
jonker Adolf van Raveschot en heeft bekend door jonker Johan van
Raveschot zijnde zijn oom, voor deze schepenrentebrief ter waarde van
2700 gulden d.d. 18 februari 1639 te zijn betaald, welke rente Adolf van
Raveschot aan zijn broer jonker Johan had verkocht, en welke rente
later aan Hugo de Roeij die gehuwd is met joffrouw Marie zijnde de
dochter van jonker Adolf als huwelijksgift was gegeven zoals blijkt uiit
een bepaald kontrakt of huwelijkse voorwaardes opgemaakt voor notaris
Ervaert van Beemd (?) en getuigen in de stad Lier. Hugo de Roeij
verklaart dat de rente is afgelost samen met alle achterstallige
termijnen en is hiervoor ten volle voldaan en belooft op onderpand van
zijn persoon en bezit niets meer te vorderen te hebben. Ter meerdere
zekerheid heeft hij deze aantekening ondertekend in aanwezigheid van
Adriaen Jan Spierincx en Willem Roelof Haegelaer als schepenen van de
heerlijkheid St. Michielsgestel als getuigen. Datum 1 maart 1647.
Ondertekend : Arien Jan Spierincx, Willem Roelofs, Hugo de Roij.
Oorkonde : B. van der Waerden, secretaris.
In marge 1 :

Vandaag op 1 maart 1647 is voor genoemde schepenen verschenen
monsieur Hugo de Roeij wettige man van joffrouw Maria dochter van
jonker Adolf van Raveschot en heeft bekend door jonker Johan van
Raveschot zijnde zijn oom, voor deze schepenrentebrief ter waarde van
2700 gulden d.d. 18 februari 1639 te zijn betaald, welke rente Adolf van
Raveschot aan zijn broer jonker Johan had verkocht, en welke rente
later aan Hugo de Roeij die gehuwd is met joffrouw Marie zijnde de
dochter van jonker Adolf als huwelijksgift was gegeven zoals blijkt uiit
een bepaald kontrakt of huwelijkse voorwaardes opgemaakt voor notaris
Ervaert van Beemd (?) en getuigen in de stad Lier. Hugo de Roeij
verklaart dat de rente is afgelost samen met alle achterstallige
termijnen en is hiervoor ten volle voldaan en belooft op onderpand van
zijn persoon en bezit niets meer te vorderen te hebben. Ter meerdere
zekerheid heeft hij deze aantekening ondertekend in aanwezigheid van
Adriaen Jan Spierincx en Willem Roelof Haegelaer als schepenen van de
heerlijkheid St. Michielsgestel als getuigen. Datum 1 maart 1647.
Ondertekend : Arien Jan Spierincx, Willem Roelofs, Hugo de Roij.
Oorkonde : B. van der Waerden, secretaris.
In marge 2 :
Opdat deze schepenbrief doorgehaald kan worden, verklaar ik,
ondergetekende stadhouder dat jonker Adolf de Raveschot naar mijn
huis is gekomen ten tijde dat Hugo de Roij zijnde diens schoonzoon in
Den Bosch samen met zijn voerman gevangen was gezet, die mij
nadrukkelijk toen heeft gevraagd dat zodra hij (vrij) gekomen zou zijn
en als deze Johan van Raveschot hem betaald zou hebben, ik de brief
dan zou laten doorhalen. Als oorkonde door mij ondertekend :
W. Adams de Gestel, datum 1 maart 1647.
=================083===================
Aktennr : 083
Folio : 61-v
Soort akte : schuldbekentenis
Datum : 23-02-1639
Wij, Willem Damen en Corst Jan Aerts, schepenen verklaren dat voor
ons is verschenen Leonaert zoon van Joost Peters en belooft een
jaarlijkse rente van 3 carolusguldens van elk 20 stuivers, steeds te
betalen op St. Mathijsdag en voor de eerste keer per a.s. St. Mathijsdag
anno 1640 en binnen deze heerlijkheid te betalen, vrij van alle
heffingen, tiendes, twintigstes, honderdstes, gewone of buitengewone
lasten van welke aard dan ook, zowel van de ene als de andere kant (de
kant van de republiek of de koning van Spanje, JT), op onderpand van
een stuk land groot ca. 6 lopenzaad gelegen in de heerlijkheid Gestel
ter plaatse Theede aan de Heikant daar, b.p. Leonaert Joosten, de

gemeenschappelijke straat, Willem Meus, de erfgenamen van Peter
Everaert Adriaens. Hij verkoopt (=belooft, JT) deze rente aan Marten
Peters van de Ven en aan Geraert Jan Rijckaerts als rentmeesters van
de tafel van de H. Geest en Leonaert belooft het onderpand in goede
staat te houden voor de betaling van de rente en alle lasten hierin af te
handelen. Het onderpand is belast met een jaarlijkse grondchijns van 6
stuivers aan de heer van Herlaer en van Gestel. Datum 23 februari
1639.
In marge :
Vandaag 1 februari 1643 is verschenen Marten Peters van de Ven als H.
Geestmeester en heeft verklaard dat deze rente door Hendrick Peters is
afgelost ten behoeve van de tafel van de H. Geest zodat de H. Geest
niets meer te vorderen heeft inzake deze rentebrief en is daarom
doorgehaald. Als oorkonde opgemaakt, ondertekend : B. van der
Waerden.
=================084===================
Aktennr : 084
Folio : 62-r
Soort akte : schuldbekentenis
Datum : 23-02-1639
Genoemde Leonaert of zijn nakomelingen zullen de rente mogen
aflossen tegen betaling van 50 gulden samen met de achterstallige
termijnen op het moment van de aflossing. Als hij wil aflossen moet hij
een half jaar vooraf opzeggen.
=================085===================
Aktennr : 085
Folio : 62-v
Soort akte : verklaring goed gedrag/reputatie
Datum : 25-02-1639
Wij, schout en schepenen van de heerlijkheid St. Michielsgestel
verklaren dat de toonder van deze brief zijnde Jan Adriaen Goijaerts een
inwoner is alhier die als zodanig de dorpslasten betaalt ter ener en ter
andere zijde, zonder enige uitzondering hierin volgens zijn staat (bezit,
JT) en labeur (inkomsten, JT) en hij volgens onze contributieboeken
daarin is aangeslagen. En dat hij daarnaast in de tijd als inwoner met
zijn vrouw en kinderen en familie zich hier behoorlijk heeft gedragen en
te goeder naam en faam bekend staat, zodat wij hem deze certificatie
niet hebben kunnen weigeren. Als oorkonde opgemaakt en voorzien van
ons schepensdomszegel naast de handtekening van de secretaris.
Datum 25 februari 1639.

=================086===================
Aktennr : 086
Folio : 62-v
Soort akte : niet nakoming overeenkomst
Datum : 18-03-1639
Op 7 november 1637 zijn destijds voor schepenen van deze heerlijkheid
St. Michielsgestel verschenen Jan Jan Roelofs, presidentschepen als
gemachtigde voor het dorp volgens zijn opdracht hiertoe d.d. 19 juni
1637 vanwege de gemeente ter ener zijde en Michiel zoon Jan Michiels
vanwege diens vader ter andere zijde, en hebben verklaard over het
vonnis dat deze Jan Michiels heeft verkregen ten laste van het dorp
Gestel, welk vonnis is afgegeven door de Raad van Brabant in Brussel
d.d. 27 september 1633, daarover een overeenkomst te hebben
gesloten. Daarbij was gezegd dat de gemeente in uitvoering van dat
vonnis hem een bedrag van 2000 guldens eens zou betalen en wel in de
stad Brussel, de eerste 1000 gulden op St. Bavodag anno 1637 en de
andere 1000 gulden met St. Jansdag erna en dat ook de gemeente zou
instaan voor de aanspraken die de ontvanger Fockenster ten laste van
de genoemde Jan Michiels zou kunnen hebben. Nochtans is het zo dat
deze Jan Michiels de processtukken waarover kwestie was in Den Bosch
met het vonnis en het nadeel (de vordering) van genoemde Fockenster
zoals is het vonnis is vermeld op 27 november 1635 (vonnis Den
Bosch?, moet waarschijnlijk 1637 zijn, zie hierna, JT) eerstdaags aan
het bestuur van de gemeente zou dienen over te leveren. Daarna is de
gemeente door deze Jan Roelofs als hun president gehoord en door de
afgevaardigden is toen gesteld dat men dat voorstel zou accepteren,
zoals Michiel namens zijn vader heeft verklaard voor schepenen alhier
om dat akkoord ook te accepteren, zodat op de zelfde dag 27 november
1637 (1635 zie hiervoor, JT) die verklaarde van die 2000 gulden een
bedrag van 1000 gulden te hebben ontvangen. Hij beloofde toen de
overeenkomst namens zijn vader na te komen zonder dat de gemeente
Gestel verder over het eerstgenoemde vonnis van de Raad van Brabant
of hetgeen ermee samenhangt zou worden lastig gevallen, behalve de
aanspraken van genoemde Fockenstaers voor schepenen van de stad
Den Bosch die deze opeist in dat proces. Hij beloofde toen de gemeente
en haar bestuur daarvoor te vrijwaren en de kwijting voor de 1000
gulden altijd te garanderen. Daarna heeft genoemde Michiel op de
tweede en laatste termijn 726 gulden ontvangen volgens zijn eigen
handschrift en kwitantie. Daarom zijn vandaag opnieuw voor schepenen
alhier deze Jan Roelofs presidentschepen verschenen als afgevaardigde
en ook Michiel Jan Michiels die is gemachtigd met een procuratiebrief
d.d. 6 oktober 1638 en hebben ter voldoening van het kontrakt d.d. 27

november 1637, het volgende verklaard. Jan Michiels verklaart aan Jan
Roelofs de stukken van het proces tegen Fockenstaer, hem door
genoemde Michiel in kopie te zijn aangeleverd, waarvan het origineel op
de griffie van de stad Den Bosch is en dat hij van Michiel ook de
autentieke kopie van de originele kwitanties heeft ontvangen vanwege
deze Fockenstaer, te weten een van 1200 gulden d.d. 2 mei 1623 en
een van 800 gulden d.d. 26 mei 1623, nog 800 gulden van 28 juni
direkt daarna en nog een van 509 gulden ook van 28 juni, zijnde de
achterstalligheid waarover Fockenstaer vonnis had verkregen in de
kwestie. De president op grond van zijn machtiging belooft de verdere
pretenties van Fockenstaer alsnog te accepteren, en daarvoor
genoemde Jan Michiels te vrijwaren en hem de principale kwitantie ter
hand te stellen. Genoemde Michiel bekent het andere geld van de
vermelde 2000 gulden van de gemeente te hebben ontvangen en zal
hen daarin verder vrijwaren op onderpand van zijn persoon en bezit,
nogmaals herhalend dat de gemeente Gestel terzake van het vonnis van
de Raad van Brabant en wat ermee samenhangt zonder uitzondering
anders dan de vordering van Fockenstaer daarin niet verder lastig
gevallen zal worden en hij belooft hen daarvoor te vrijwaren. Zowel Jan
Jan Roelofs als Michiel Jan Michiels namens zijn vader zijn bereid zich
hierover later vrijwillig te laten veroordelen als zulks niet wordt
nagekomen, hetgeen wij als schepenen ook zullen doen, met name
Willem Adams, Adriaen Jan Spierincx, Jan Jan Michiels, Corst Jan Aerts
en Goossen Henrick Martens. Datum 18 maart 1639, getekend : B. van
der Waerden.
=================087===================
Aktennr : 087
Folio : 65-r
Soort akte : verklaring over voorhoofd
Datum : 23-04-1639
Al degenen die deze brief zullen zien of horen lezen, gegroet!. Wij,
Willem Adams en Jan Jan Michiels, schepenen van de heerlijkheid St.
Michielsgestel verklaren hierbij plechtig dat voor ons is verschenen
Jacob Henricx van Venroeij en Eijmbert Henrick Leonaerts, beiden
raaimakers van beroep en inwoners van de heerlijkheid Gestel en nadat
ze behoorlijk waren ondervraagd en onder ede gesteld, op verzoek van
Marten Peters Servaessen cum suis, hebben verklaard dat inzake het
kwestieuze omgehakte hout staande naast de hoeve van de H. Geest
van Den Bosch binnen deze heerlijkheid aan het Heezelaer, dat hout
gekocht te hebben en hetzelfde bewerkt, gezaagd en gebruikt. Ze
hebben geconstateerd aan de hand van de wassen (=boomringen, JT)
dat de bomen niet ouder waren ten hoogste 26 of 27 jaar. De

deponenten verklaren dat ze zulks zeer goed weten omdat ze dagelijks
veel hout gebruiken en bewerken. Ter meerdere zekerheid hebben wij
ons schependomszegel aan deze akte bevestigd, naast de handtekening
van de secretaris. Datum 23 april 1639.
=================088===================
Aktennr : 088
Folio : 65-v
Soort akte : kwestie over voorhoofd
Datum : 23-04-1639
Wij, Willem Adams en Jan Jan Michiels schepenen verklaren hierbij dat
voor ons is verschenen Geraert Aert Geraerts oud ca. 60 jaar, Leonaert
Adriaens Jacobs oud ca. 42 jaar en Jan Herman Schuermans, oud ca. 44
jaar, alle inwoners van deze heerlijkheid en hebben nadat ze waren
ondervraagd en onder ede gesteld, op verzoek van Marten Peters
Servaessen cum suis, het volgende verklaard. Genoemde Geraert en
Leonaert verklaren goede kennis ervan te hebben dat de varkenskooi
die tegenwoordig op de hoeve van de H. Geest van Den Bosch staat
binnen deze heerlijkheid aan het Heezelaer, waarin nu Adriaen Jacobs
woont, bij het hermaken en repareren, buitenwaards op de gemeijnte is
gezet en ze vaak door verschillende omwonenden hebben horen zeggen
dat deze kooi er buitenwaards stond. Genoemde Leonaert verklaart nog
dat hij zijn vader Adriaen Jacobs als hoevenaar van genoemde hoeve,
deze timmerlieden heeft ´bekijfd´ en tegen hen had gezegd waarom zij
die varkenskooi buiten op de gemeijnte hadden gezet. Genoemde Jan
Hermans verklaart nog zeer goede herinnering te hebben dat hij Willem
Celen (= van de Merendonck, JT) vele jaren terug heeft horen zeggen
dat de bomen die tegenwoordig aan het einde van het huis van de H.
Geest staan hem eigenlijk toebehoorden. Insgelijks verklaart genoemde
Geraert Aert Geraerts dat hij deze Willem Ceelen dat dikwijls heeft
horen zeggen dat die bomen eigenlijk zijn eigendom waren. De
deponenten verklaren nog dat ze van jongsaf aan daar nabij die hoeve
hebben gewoond en er daarom goed mee bekend zijn. Datum 23 april
1639. (zie folio 86-v, ondanks deze verklaringen, trekt de tegenpartij
toch aan het langste eindje, JT)
=================089===================
Aktennr : 089
Folio : 66-r
Soort akte : verkoop
Datum : 03-05-1639
Wij, Willem Adams en Jan Jan Michiels schepenen in de heerlijkheid van

St. Michielsgestel verklaren dat voor ons is verschenen Ariken dochter
van Stans Adriaens weduwe van Dierck Eijmberts met haar voogd en
verkoopt nu aan haar zwager Geraert Ambrosius de helft van een huis,
tuin, en boomgaard met het aanliggend hopland, voor die helft ongeveer
anderhalf lopenzaad groot, gelegen in de heerlijkheid Gestel ter plaatse
genoemd Nieuw Herlaer, b.p. Evert Peter Everts, Goijaert Geraerts van
Hall, de gemeenschappelijke pad daar naast de Herlaersche akkers,
verder belendend de gemeenschappelijke akkers tegenover de rivier de
Dommel, zoals Ariken als weduwe van haar ouders zaliger had geerfd.
Haar zwager Geraert heeft van het verkochte bezit daarvan de andere
helft die nu ook het erfrecht van haar helft krijgt. De verkoopster en
haar voogd beloven op onderpand van haar persoon en bezit deze
verkoop gestand te doen en alle lasten van haar kant af te handelen,
behalve de helft van een gewinchijns van 7 oortkens aan de heer van
Herlaer, nog een rente van 20 stuivers aan de zoon van Cornelis de Gast
in Den Bosch, nog een chijns van 25 stuivers aan de H. Geest in Den
Bosch en nog een chijns van 14 stuivers per jaar aan meester Dierck
van de Velde in Den Bosch. Datum 3 mei 1639.
=================090===================
Aktennr : 090
Folio : 66-v
Soort akte : corruptie
Datum : 03-05-1639
Wij, Willem Adams, en Jan Janssen Michiels, schepenen verklaren dat
vandaag voor ons zijn verschenen de edele jonker Christoffel van
Boecop en Jan Herman Schuermans, beiden inwoners van deze
heerlijkheid Gestel en nadat ze daarover behoorlijk waren ondervraagd
en hen de eed was afgenomen, op verzoek van het bestuur en inwoners
van Gestel, hebben verklaard dat zij als deponenten in het jaar 1637 in
gezelschap van meester Adriaen van Merweijck als substituut van het
Hoog Officie Fiscaal voor Brabant daarbij met hem overleg hebben
gehad over de kwestie van Willem Willem Moelenbroecx over de
dagvaarding die aan Willem is gedaan door het Hoog Officie en dat ze
toen van Merwijck hebben horen zeggen nadat die de zaak van deze
Molenbroecx had bezien en bestudeerd, dat hij niet de minste bezwaren
zag, maar dat hij die persoonlijk wilde spreken in Breda om de zaak te
onderzoeken. Daarop had Boecop geantwoord dat deze Moelenbroecx
zeer bevreesd was dat als hij daar zou komen gevangen gezet zou
worden. Daarop zei van Merwijck tegen jonker Christoffel van Boecop
hem met schone beloftes verzekerend dat als hij deze Moelenbroecx
ondervraagd zou hebben, hij hem daarna binnen 2 of 3 dagen vrij zou
laten en naar huis zou laten gaan en ter meerdere zekerheid sloeg hij

toen daarop met zijn hand op zijn borst en zei ´moste ook wel een
rabant (rabouw, JT) zijn, soude ick anders of boven mijn gelofte doen´.
Maar als deze Meulenbroecx daar wilde blijven om zijn zaak voort te
zetten of iemand anders daarvoor in zijn plaats te stellen, zou die daarin
de vrije hand hebben, menend dat in 5 of 6 weken de zaak zou worden
afgehandeld. Verder verklaarde de deponenten nog dat ze met advokaat
Wermont een discussie over de zaak Moelenbroecks hebben gehad die
tegen hen zei nadat hij de stukken had overzien, daarin ook geen enkel
bezwaar of probleem kon zien en dat hij waarschijnlijk door het Hoog
Officie Fiscaal daarvoor zou worden gemachtigd binnen Breda om over
deze Moelenbroecx te beslissen. De deponenten hadden dit alles aan
genoemde Moelenbroecx meegedeeld in het bijzijn van de drossaard le
Lijon, jonker Chaerl van Vlierden en Adriaen Janssen Spierincks die
daarop had geantwoord : ´ik weet dat, ik salder nijet comen´. Hiermee
eindigen zij hun verklaring. Datum 3 mei 1639.
=================091===================
Aktennr : 091
Folio : 67-v
Soort akte : verkoop
Datum : 12-05-1639
Wij, Adriaen Janssen Spierincx en Jan Jan Michiels, schepenen van de
heerlijkheid St. Michielsgestel, verklaren dat voor ons zijn verschenen
Peter Willems van Griensven en zijn zoon Willem Peters en verder
Geraert Aert Geraerts van de Ven als voormalige man van wijlen zijn
vrouw Mariken dochter van Peter Willems van Griensven, voor een helft
hierin, verder Leonaert Adriaen Jacobs en Marten Peter Servaessen die
ook handelt voor Aert Jacobs die afwezig is voor de andere helft en
verkopen nu een houtveld genoemd het Gagelveld groot ca. 2
lopenzaad, gelegen in de heerlijkheid Gestel ter plaatse genoemd de
Pleijn, b.p. meester Johan Melis licentiaat in het recht, de erfgenamen
van Lambert Goijaerts met meer anderen, Goossen Henrick Martens,
zoals dat perceel door Peter Willems, zijn zoon Willem Peters en diens
zwager Geraert Aerts was geerfd en genoemde Leonaert Adriaen Jacobs
en Marten Peters namens Aert Jacobs voor hun helft daarin hebben
gekocht gehad. Ze verkopen het perceel nu aan Willem Adams die er
het erfrecht van krijgt en beloven alle lasten van hun kant af te
handelen, behalve de chijns die op het perceel drukt. Datum 12 mei
1639.
=================092===================
Aktennr : 092
Folio : 68-r

Soort akte : corruptie
Datum : 13-05-1639
Wij, Willem Adams en Jan Jan Michiels, schepenen in de heerlijkheid van
St. Michielsgestel verklaren dat vandaag in eigen persoon zijn
verschenen de geachte Jan Adriaen Loeckaert en Jan Aert Hendricx als
gewezen borgemeesters ten tijde dat Willem Willem Moelenbroecx
presidentschepen was, en nadat ze behoorlijk waren ondervraagd en
hen de eed was afgenomen, op verzoek van de inwoners van de
heerlijkheid Gestel hebben verklaard dat ze in het jaar 1636 toen Willem
Willem Moelenbroecx president was ze diverse sommen geld aan deze
Moelenbroecx hebben uitgereikt om het ´dagement´(eis, vordering, JT)
van meester Adriaen van Merweijck als substituut van het Hoog Officie
Fiscaal te betalen welk ´dagement´ aan deze Moelenbroecks in Breda
was opgelegd, zonder dat iemand van de schepenen of het
gemeentebestuur daartoe opdracht had gegeven of hem daarvoor
machtiging hadden gegeven, maar dat zulks alleen was gebeurd in
opdracht van genoemde Molenbroecx. De deponenten verklaren nog dat
ze deze president diverse sommen geld hadden gegeven en dat ze
daarom goed bekend zijn met e.e.a. en dat zulks alleen in opdracht van
de presidentschepen is gebeurd. Datum 13 mei 1639. (dus de
borgemeesters betaalden aan Moelenbroeks buiten medeweten van de
schepenen, JT)
=================093===================
Aktennr : 093
Folio : 68-r
Soort akte : corruptie
Datum : 14-05-1639
Wij, Rutger Corstiaen Spierincx en Corsten Jan Aerts, schepenen,
verklaren dat vandaag voor ons zijn verschenen Willem Adams en Jan
Herman Schuermans, beiden inwoners van de heerlijkheid Gestel, na
gedane ondervraging en nadat hen de eed was afgenomen, hebben op
verzoek van het bestuur en de inwoners van Gestel, verklaard dat zij
deponenten in het jaar 1637 in Breda zijn geweest op het Sijnde daar,
bij meester Adriaen van Merwijck en hem o.a. hebben gesproken over
het zetten van de tienden, welke middelen men daarvoor zou gebruiken
om zichzelf niet te ´verlopen´ (?). Daarop had van Merwijck geantwoord
dat de zetting (belasting?, JT) op de tiendes was bedoeld ter betaling
van de contributies (dorps- oorlogsbijdrages, JT) en die niet mogen
worden overgedragen aan rentmeester Hamel en alleen bij de
gebruikers zelf opgehaald mag worden door de borgemeesters zonder
daarin achterhaald te kunnen worden. (zonder dat die borgemeesters

daarin belemmerd konden worden?, JT). Daarna wilden de deponenten
op de zelfde dag weer naar zijn huis gaan en hebben toen ten huize van
Jenneken weduwe van meester Cornelis van Breda daar een pot of twee
bier zitten drinken en daar kwamen toen heer en meester Antonij de
Roeij en heer Willem van Beurden kanunniken van het kapittel van
Boxtel die hen als deponenten hadden verzocht om hun clampen
(gedeeltes, JT) van de tiendes gelegen onder Gestel in de contributie te
willen zetten, om die voortaan te mogen hebben om door de
borgemeesters te worden opgehaald zodat die door de rentmeester
vanwege de heren van de Staten-Generaal niet langer daarover lastig
gevallen zouden worden zonder het zelf te hebben aangenomen. De
deponenten verklaren nog dat ze met van Merwijck in diens gezelschap
waren en aldus e.e.a. hebben horen zeggen. Datum 14 mei 1639.
=================094===================
Aktennr : 094
Folio : 69-r
Soort akte : corruptie
Datum : 14-05-1639
Voor genoemde schepenen zijn verschenen Jan Jan Peters Broeren,
borgemeester en Geraert Janssen van der Loo, beiden inwoners van de
heerlijkheid daartoe ondervraagd en de eed afgenomen en hebben
verklaard dat zij deponenten met Willem Willem Meulenbroecx
presidentschepen op 12 mei 1637 volgens hun beste herinnering,
waarbij deze borgemeester afgevaardigde was voor de dorp, naar Breda
zijn gegaan om te vragen aan meester Adriaen van Merwijck over de
dagvaarding die door het Hoog Officie Fiscaal van Brabant was gedaan
aan genoemde Moelenbroecx of dat die dagvaarding de gemeente betrof
of zijn particulier persoon, waarbij de deponenten zeiden als zulks zou
zijn gebeurd ten laste van het dorp ze daarover verwonderd zouden zijn
als van Merweijck onnodige kosten op de gemeente zou verhalen zonder
vooraf daar waarschuwing voor te hebben gekregen. Daarop had van
Merweijck geantwoord ´het dorp hoeft zich daarover niet te beklagen
want er zijn tot nu toe weinig of geen kosten gemaakt ten laste van het
dorp´, maar dat hij deze Moelenbroecks had gedagvaard voor diens
particuliere zaken die deze in Breda had verricht. Genoemde Geraert
verklaart nog dat hij enige tijd ervoor, hetgeen hierboven is vermeld
door deze van Merweijck heeft horen zeggen en dat hij er de gemeente
ook voor had gewaarschuwd en het is daarom dat hij (van Merwijck?,
JT) door genoemde Moelenbroecx was uitgescholden voor leugenaar.
Om dit in deze zaak te verantwoorden is hij toen met de borgemeester
en met Willem Willem Moelenbroecks naar Breda gegaan en toen heeft
van Merwijck hetzelfde verklaard. Als zekerheid hebben wij ons

schependomszegel aan de akte bevestigd, naast de handtekening van
de secretaris. Datum 14 mei 1639.
=================095===================
Aktennr : 095
Folio : 69-v
Soort akte : corruptie
Datum : 28-05-1639
Al degenen die deze brief zullen zien of horen lezen, gegroet! Wij señor
Ingenraij drossaard en Adriaen Janssen Spierincx, Geraert Jan
Rijckaerts, Corst Jan Aerts, Goossen Hendrick Martens en Jan Wouters
van Gemert, schepenen van de heerlijkheid St. Michielsgestel, Jan
Handricx van Venroeij en Mathijs Henricks als kerkmeesters, Marten
Peters van de Ven en genoemde Gerardt Jan Rijckaerts als H.
Geestmeesters, Willem Ruelens, Michiel Corsten van Heesch en
genoemde Mathijs Henricks als borgemeesters, Adriaen Everts, Corst
Vreijns Leonaerts en Ruth Willems als gezworenen, verder enkele
gequalificeerde grondbezitters, zoals in een volle vergadering is
voorgesteld en derhalve het gehele corpus (gemeentebestuur, JT)
vertegenwoordigend, machtigen hierbij de edele jonker Herman van
Middegael, Rutger Corstiaen Spierincx, Willem Adams en Jan Janssen
Roelofs, en geven hen machtiging om namens het corpus van de
gemeente Gestel te verschijnen voor de heren commissarissen in Den
Bosch volgens de bemiddeling in de kwestie tussen Willem Willem
Moelenbroecx ter ener zijde en de gemeente Gestel ter andere zijde. De
gemachtigden moeten hierin alles doen ten profijte van de gemeente,
ook met toestemming om zaken goed te keuren, te ratificeren en verder
daarin alles te doen hetgeen door de heren commissarissen in deze
affaire zal worden uitgesproken. De gemachtigden moeten verder alles
doen wat zij als opdrachtgevers ook zouden hebben gedaan als ze er
zelf bij aanwezig waren geweest. De opdrachtgevers beloven alles na te
komen wat door de gemachtigden wordt afgesproken en ze zullen hen
daarvoor vrijwaren, daarvoor verbinden ze hun persoon en bezit.
Opgemaakt als oorkonde en voorzien van het schependomszegel naast
de handtekening van de secretaris. Datum 28 mei 1639.
=================096===================
Aktennr : 096
Folio : 70-r
Soort akte : corruptie
Datum : 29-05-1639
70-r)

Wij, Geraert Jan Rijckaerts, Goossen Hendrick Martens en Corstiaen Jan
Aerts verklaren dat heden voor ons is verschenen de geachte Stan Stan
Moelenmaeckers, na oproep hiertoe, ondervraagd en de eed afgenomen
zijnde, heeft verklaard ten behoeve van het gemeentebestuurt en de
inwoners van de heerlijkheid Gestel dat ten tijde dat de
presidentschepen Moelenbroecx was gedagvaard door meester Adriaen
van Merwijck als substituut van het Hoog Officie Fiscaal, hij
afgevaardigde is geweest met Jan Janssen Broeren als borgemeester om
naar Breda te gaan en te vragen aan meester van Merweijck wie de
dagvaarding betrof, of het Meulenbroecx persoonlijk betrof of de
gemeente Gestel. Daarop had van Merwijck geantwoord dat hij hem
alleen had gedagvaard over het aanmanen van de tienden en het
daarbij hield en als hij Moelenbroecx hier had gehad om zich daarover te
laten verantwoorden, dan waren er weinig of geen kosten geweest.
Genoemde deponent ondervraagd zijnde over het 10e artikel in het
´nadere interdit´ (klacht, JT) door genoemde Moelenbroecx overlegd,
waarin hij voorstelt in de naam van de gemeente aan genoemde
Merwijck te vragen om hem uit de gevangenis te verlossen, heeft men
bevonden dat de genoemde Moelenbroecks in Breda niet in de
gevangenis zat en dat het dus niet aan de gemeente was om hem te
verlossen en daar ook geen opdracht toe hadden en daarna is hij met
hem weer thuis gekomen. Inzake de kosten van verteer van genoemde
Moelenbroecks destijds bij Jan Eeten in Breda gemaakt, verklaart hij
deponent niet in het minst daarvoor opdracht aan de borgemeesters te
hebben gegeven om die te betalen. Als zekerheid hebben wij hieraan
ons schependomszegel bevestigd naast de handtekening van de
secretaris. Datum 29 mei 1639.
=================097===================
Aktennr : 097
Folio : 70-v
Soort akte : verkoop
Datum : 31-05-1639
Wij, Rutger Corstiaen Spierincks en Jan Wouters van Gemert, schepenen
van de heerlijkheid St. Michielsgestel verklaren dat voor ons is
verschenen heer Henrick Berckenbosch, pater van het grote Begijnhof
en verkoopt aan Mathijs Henrick Willems een stuk akkerland groot ca. 5
lopenzaad, gelegen in de heerlijkheid Gestel, ter plaatse genoemd op te
Beeckgraef, b.p. Jan Diercx van de Ven, Mathijs Henrick Willems, de
weduwe van Gielis Dircks, de Beeckgraef. Dat stuk land had hij van zijn
overleden ouders geerfd en was hem met zijn mede-erfgenamen
toebedeeld voor schepenen van Den Bosch d.d. 28 februari 1620 zoals
ons is gebleken. De koper krijgt er het erfrecht van en de verkoper

elooft de verkoop gestand te doen zonder tegenspraak en alle lasten af
te handelen. Datum 31 mei 1639.
=================098===================
Aktennr : 098
Folio : 71-r
Soort akte : schuldbekentenis
Datum : 31-05-1639
Mathijs zoon Henrick Willems, woonachtig in deze heerlijkheid St.
Michielsgestel belooft terzake van de voorgaande koop aan Robbrecht
Berckenbosch die per a.s. Allerheiligendag zijnde 1 november 1639 hem
een bedrag van 375 gulden te betalen, elke gulden van 20 stuivers,
zonder verder uitstel daarin en het bedrag zonder rente te voldoen.
Actum als boven.
In marge :
Vandaag 3 januari 1640 is verschenen Robbrecht van Berckenbosch en
heeft verklaard voor deze schuldbrief van 375 gulden door Mathijs
Henricks te zijn voldaan en heeft daarover niets meer te vorderen. Ter
oorkonde, getekend : B. van der Waerden, secretaris.
=================099===================
Aktennr : 099
Folio : 71-r
Soort akte : verklaring over schuldenlast
Datum : 03-06-1639
Het is zo dat Goijaert Geraerts van Hall die in St. Michielsgestel woont
als weduwnaar van Jenneken dochter van Vreijs Janssen, nu is gehuwd
met Grietgen dochter van wijlen Handrick Janssen en hij Goijaert in zijn
eerste huwelijk een huis, tuin en toebehoren had gekocht op Nieuw
Herlaer nabij de molens daar, en daarna na de dood van zijn eerste
vrouw die was overleden zonder testament, volgens het recht alleen het
vruchtgebruik van het bezit had verkregen en zijn 2 voorkinderen het
erfrecht, en daardoor is hij in de problemen gekomen, omdat de totale
koopsom 850 guldens was en dat bedrag nog schuldig is en om dat te
kunnen betalen wil hij het bezit verkopen, maar is daarin na het
overlijden van zijn eerste vrouw belet. Nadat de voogden daarover zijn
geraadpleegd denkt men dat het zeer onredelijk zou zijn dat de
verzoeker volgens lokaal gebruik alleen maar het vruchtgebruik zou
houden en hij daarentegen wel met de schulden wordt belast tot groot
nadeel van hem. Ook nog in aanmerking genomen dat zijn eerste vrouw
aan de pest is overleden, die geen roerend goed heeft nagelaten om
daarmee de schulden te kunnen betalen, hebben vandaag door

tussenspreken van goede mannen, deze genoemde voogden ter ener
zijde en Goijaert Geraerts als vader van de minderjarigen ter andere
zijde, de volgende overeenkomst gesloten. Daarbij zal genoemde
Goijaert na het afstaan van het recht van vruchtgebruik aan de
voogden, aan hem het huis met toebehoren en landerijen door de
voogden worden overgedragen gelegen te Boxtel en ook alle inventaris
in dat huis zoals aanwezig op het moment van overlijden van zijn eerste
vrouw, waarvan hij en de kinderen van zijn tweede vrouw het erfrecht
verkrijgen, zonder dat daar iemand bezwaar tegen kan maken, met de
verplichting dat Goijaert uit dat huis met grond een kapitaal van 100
gulden zal beloven ten behoeve van de 2 minderjarige voorkinderen,
elke gulden van 20 stuivers, te betalen na de dood van Goijaert als
vader over de 2 minderjarige voorkinderen, te betalen door zijn tweede
vrouw ofwel door zijn nakinderen. Indien die 100 gulden niet direkt na
de dood van Goijaert worden betaald aan de voorkinderen, zullen die
voorkinderen een jaarlijkse rente gaan genieten van 5 gulden totdat die
100 gulden zijn voldaan. Verder is afspraak dat Goijaert gehouden is alle
schulden te moeten betalen zonder dat daarbij in acht wordt genomen
door wie ze zijn gemaakt. Verder moet hij zijn schoonvader Laureijns
Janssen en Wouter Eelkens vrijwaren voor de borgstelling die deze
eerder voor Goijaert hebben gedaan bij een obligatie voor Goijaert bij de
aankoop van het huis ten bedrage van 600 gulden zodat deze Laureijns
en Wouter nu of in de toekomst daarmee niet worden lastiggevallen. Elk
van de partijen beloven op onderpand van hun personen en bezit de
overeenkomst na te komen. Datum 3 juni 1639, aanwezig hierbij waren
Rutger Corstiaen Spierincx en Willem Adams, schepenen in de
heerlijkheid St. Michielsgestel.
=================100===================
Aktennr : 100
Folio : 72-r
Soort akte : benoeming van voogden
Datum : 03-06-1639
Voor de zelfde schepenen zijn verschenen op die dag Laureijns Janssen
en Goijaert Geraerts en hebben de eed afgelegd als voogden over de 2
minderjarige kinderen van Goijaert Geraerts van Hall verwekt bij
Jenneken dochter van Laureijs Janssen, zijnde zijn eerste vrouw.
=================101===================
Aktennr : 101
Folio : 72-r
Soort akte : afstand recht van vruchtgebruik
Datum : 14-06-1639

Wij, Rutger Corstiaen Spierincks en Willem Adams, schepenen,
verklaren dat voor ons is verschenen Hendricxken van Vechel, weduwe
van Jan Janssen van Merendoncq met haar voogd en doet afstand van
haar recht van vruchtgebruik waarop ze recht heeft inzake een stuk
akkerland groot ca. 1 lopenzaad, gelegen in de heerlijkheid Gestel, ter
plaatse genoemd de Waubraecken, b.p. Corst Jan Willems, de
erfgenamen van Daem Peters, Willem Janssen van de Merendoncq,
Corstiaen Janssen van de Merendoncq. Dat vruchtgebruik had ze geerfd
na de dood van haar man Jan Janssen van de Merendoncq en draagt het
nu over aan haar zoons Willem, Pauwel en Joosten en haar dochters
Anneken en Jenneken zijnde de 5 kinderen van genoemde Jan bij haar
verwekt, die daarvan het erfrecht krijgen. Hendricxken met haar voogd
belooft deze overdracht altijd gestand te doen zonder tegenspraak en
belooft alle lasten van haar kant af te handelen, behalve een jaarlijkse
chijns van 6 gulden aan Tieleman Handricx in Den Bosch, nog 3 gulden
per jaar vanwege een obligatie aan Peter Damen. Datum 14 juni 1639.
=================102===================
Aktennr : 102
Folio : 73-r
Soort akte : belening
Datum : 14-06-1639
Voor schepenen zijn verschenen Willem, Pauwel en Joost, verder
Anneken en Jenneken hun zusters, voor welke laatste 2 kinderen de
eerste 3 kinderen optreden, alle kinderen van Jan Janssen van
Merendoncq in diens leven verwekt bij Hendricxken dochter van wijlen
Aert Handricx van Vechel en verkopen in de vorm van een belening
ieder daarin voor 1/5e part, een stuk akkerland groot ca. 1 lopenzaad,
gelegen in de heerlijkheid Gestel, ter plaatse genoemd Waubraecken,
b.p. Corst Jan Willems, de erfgenamen van Daem Peters, Willem Jan
Willems. Ze verkopen het perceel aan Peter zoon van Daem Peters zoals
ze dat bezit vandaag voor schepenen hier hadden verkregen nadat er
door hun moeder afstand van haar recht van vruchtgebruik was gedaan.
Peter mag het stuk land gebruiken totdat er een bedrag van 53 gulden
in ´paducons´(=pattacons, JT) is terugbetaald. Het perceel zal los en
vrij worden opgeleverd zonder rentes, chijnsen van welke aard dan ook.
Voorwaarde is dat men deze belening altijd mag lossen in een keer of in
meerdere keren, mits er een half jaar vooraf is opgezegd. Actum als
boven.
In marge :
Op 15 april 1650 is verschenen Peter Daems en heeft bekend voor de
belening door Willem Janssen van Merendoncq te zijn voldaan en heeft

geen verdere aanspraken. Quod attestor : B. van der Waerden.
=================103===================
Aktennr : 103
Folio : 73-v
Soort akte : machtiging
Datum : 25-06-1639
Wij Adriaen Janssen Spierincx en Jan Wouters van Gemert, schepenen
van de heerlijkheid St. Michielsgestel, verklaren dat voor ons is
verschenen de eerwaarde heer Jacob van Meuter, persoon en pastoor
van deze heerlijkheid en machtigt hierbij de edele jonker Herman van
Middegael, inwoner van deze heerlijkheid St. Michielsgestel die hierbij
aanwezig is en de machtiging aanneemt, en geeft hem opdracht om
namens hem met recht of in der minne voor alle gerechtshoven etc. te
verschijnen en zich in verbinding te stellen met joffrouw Haestrecht
weduwe van jonker Arnout van Raveschot, heer van Capell en
inwoonster alhier ter voldoening van de tiende van een stuk akkerland
genoemd de Rouwenberch die ze nu ongeveer 2 of 3 jaar niet heeft
willen laten tienden. De opdrachtgever keurt alles goed wat zijn
gemachtigde daarin zal doen en verleent hem volmacht om andere
gemachtigden daarin te benoemen, hetzij een of meer en daarin alles te
doen hetgeen hem als opdrachtgever ook voor ogen gestaan zou
hebben, ook al zouden er verdere opdrachten nodig zijn. De
opdrachtgever belooft op onderpand van zijn persoon en bezit alles na
te komen wat door zijn gemachtigde hierin wordt gedaan en zal hem
daarvoor vrijwaren. Datum 25 juni 1639.
=================104===================
Aktennr : 104
Folio : 74-r
Soort akte : tienden
Datum : 25-06-1639
Wij, Adriaen Janssen Spierincx en Jan Wouters van Gemert, schepenen
verklaren dat voor ons zijn verschenen Joost Janssen van Gemert, oud
ca. 59 jaar en Marten Peters van de Ven, tegenwoordig H. Geestmeester
oud ca.56 jaar, beiden inwoners van de heerlijkheid Gestel die na
ondervraging en nadat hen de eed was afgenomen, op verzoek van de
eerwaarde heer Jacob Meuter pastoor van deze heerlijkheid verklaren
dat zij als pachters van de Midackersche Tiende ten tijde van hun pacht
en ook als jongeling door hun ouders meer dan 40 jaar geleden daar
altijd de Tiende van een stuk akkerland genoemd de Rouwenberch
hebben gehaald naast het erf van jonker Geraert van Boecop, behorend

onder de Midackersche Tienden, zonder enig beletsel daarin. Die tiende
is altijd vredig betaald geweest behalve voor de jaren 1637 en 1638,
waarbij de tiendenaars door de heer van Capell of door iemand anders
in diens plaats, daarin belet zijn zonder enige tienden daarvan gehad te
hebben. Genoemde Joost van Gemert verklaart nog dat de oude jonker
Johan van Raveschot tegen hem zei dat als hij van het stuk akkerland
het koren zou tienden dat men dan zijn heg of schaarhout niet zou
beschadigen. Insgelijks verklaart Mariken weduwe van Willem Jan
Adriaens oud ca. 53 jaar, inwoonster van de heerlijkheid daartoe
ondervraagd en de eed afgenomen zijnde, dat zij wel weet dat ze meer
dan 32 jaar geleden deze zelfde tiende van de Rouwenberch met wijlen
haar man zonder beletsel daarin van iemand, heeft getiend en
opgehaald. Actum als boven.
=================105===================
Aktennr : 105
Folio : 74-v
Soort akte : afstand recht van vruchtgebruik
Datum : 27-06-1639
De heer Arnout van Campen, ridder etc., zoon van jonker Johan van
Campen in zijn leven raadsheer van de stad Den Bosch, verwekt door
deze Johan van Campen bij diens vrouw joffrouw Willelma Snoeck,
hierin voor 1/4e deel in de helft van de grote Tiende gelegen te Theede
genaamd de Vrouwe van Erpstiende danwel de rechten voor zover hij
die daarin heeft in een clamp van een tiende in de parochie van St.
Michielsgestel en Gemonde waarvan de andere 3/4e delen van die helft
eigendom zijn van jonker Geraert van Boecop en zijn kinderen, en welke
clamp om het andere jaar wordt gewisseld met een tiende te Gemonde
genoemd N.N. (niet met name genoemd, JT) en welk 1/4e deel of het
deel waarop genoemde heer recht heeft, hij had verkregen vanwege het
testament van genoemde jonker Johan van Campen zijnde zijn vader,
na de dood van zijn moeder joffrouw Willelma Snoeck die de tiende
verkreeg voor wat betreft het vruchtgebruik, doet hierbij afstand van
zijn rechten en brieven en dokumenten ten behoeve van zijn zoon
jonker Christiaen van Campen, verwekt bij vrouwe Marie Sol....selicxi
(?). De comparant op onderpand van zijn persoon en bezit belooft deze
overdracht gestand te doen. Aldus gedaan en gepasseerd voor Adriaen
Janssen Spierincx en Jan Wouters van Gemert, schepenen van de
heerlijkheid St. Michielsgestel. Datum 27 juni 1639.
=================106===================
Aktennr : 106
Folio : 75-r

Soort akte : corruptie
Datum : 14-07-1639
Al degene die deze brief zullen zien of horen lezen, gegroet!. Wij, Willem
Adams en Geraert Jan Rijckaerts verklaren dat voor ons is verschenen in
eigen persoon Jacop Wijnant Doolvoet oud ca. 68 jaar en Adriaen
Pauwels oud ca. 33 jaar, beiden inwoners van de heerlijkheid Gestel, na
behoorlijk te zijn ondergevraagd en hen de eed is afgenomen, verklaren
op verzoek van het dorpsbestuiur en inwoners van St. Michielsgestel,
dat hij Doolvoet als een van de erfgenamen van wijlen de heer pastoor
in het jaar 1636 diverse keren is aangemaand door Willem Willem
Moelenbroecx alias de Man, ter betaling van de bijdrage voor de
pastoorstiende te St. Michielsgestel volgens de nieuwe ´inzettingen’
(bepalingen, JT) en dat niet alleen in Den Bosch op de markt en andere
plaatsen, maar ook binnen deze heerlijkheid onder de linde toen de
´geboden´ (dagvaardingen, JT) daar werden gedaan, dat toen deze
Moelenbroecx aan hem als deponent nu, in grote woede en heftigheid
deze aanmaningen aan het doen was met de openbare dreiging dat als
de getuige in gebreken zou blijven hij de zaak zou overdragen aan de
overleden ontvanger Hamel. Daarop had de deponent geantwoord
´waarom valt gij mij daarmee meer lastig dan anderen, als een ander
geeft zal ik ook geven´. Daarop zei deze Moelenbroecx o.a. deze of
dergelijke woorden : ´gij condt het haelen van het Papengelt dat gij
gemaeckt hebt´. Daarop ontstond er onder de omstanders die deze
´kijfelijke´woorden aanhoorden een duidelijke onrust en gemor. Verder
verklaren deze Doolvoet en Adriaen Pauwels dat korte tijd na deze
dreigende aanmaningen ook onder de linde daar, het is gebeurd dat
beide getuigen vanwege de niet-betaling van de bijdragen aan die
tienden, in opdracht van de erfgenamen van Hamel of vanwege de
kontroleur van diens kantoor, toen soldaten naar hun huizen zijn
gekomen om hen te zoeken en daarna hebben genoemde deponenten
borgen gesteld zodat ze de andere dag naar Den Bosch konden gaan om
zich te melden. Toen ze de volgende dag naar Den Bosch kwamen zijn
ze daar toen gegijzeld en door soldaten gevangen gezet en toen 14
dagen vastgehouden ten huize van een zekere Ariaen, tambour in de St.
Jorisstraet totdat ze de vereiste contributie hadden betaald volgends de
nieuwe bepalingen die ze met een vermindering hebben moeten
voldoen. Hij voegt er nog aan toe dat toen ze in gevangenschap zaten
de controleur toen tegen Jacob Wijnants zei of hij zich niet schaamde
dat een eerlijk man naar Breda was gegaan om Merwijck te
´bedraegen¨(bedreigen of bedriegen?, JT). Daarop had Doolvoet
geantwoord dat hij nooit in Breda was geweest en zulks ontkende en dat
de controleur dat zou moeten kunnen bewijzen. Daarop repliceerde de
controleur dat hij Doolvoet dadelijk op de gevangenpoort zou vastzetten

en hem vandaar uit naar ´s-Gravenhage zou vervoeren. De deponenten
verklaren nog dat zij zelf in die gevangenis hebben gezeten en er dus
goede wetenschap van hebben. Wij als schepenen hebben hieraan ons
schependomszegel bevestigd naast de handtekening van de secretaris.
Datum 14 juli 1639.
=================107===================
Aktennr : 107
Folio : 76-r
Soort akte : afstand van vruchtgebruik
Datum : 21-07-1639
Wij, Rutger Corstiaen Spierincks en Willem Adams, schepenen verklaren
dat voor ons is verschenen Goijaert Geraerts van Hall weduwnaar van
Jenneken dochter van Laureijs Janssen zijnde zijn wettige vrouw toen ze
leefde, en doet afstand van zijn recht van vruchtgebruik, inzake een
huis, tuin, boomgaard en hopland aan elkaar gelegen groot ca. 2
lopenzaad gelegen in deze heerlijkheid Gestel, ter plaatse genoemd
Nieuw Herlaer, b.p. Geraert Ambrosius, Robbrecht van Berckenbosch, de
gemeenschappelijke straat, de pad naast de Herlaersche akkers daar.
Dat recht had hij verkregen na de dood van genoemde Jenneken en
draagt zijn recht met alle brieven nu over aan Laureijs Janssen en aan
Goijaert Geraert Janssen als voogden over de minderjarige kinderen van
Goijaert Geraerts van Halle verwekt bij zijn eerste vrouw Jenneken ten
behoeve van deze minderjarige kinderen met name Marieken en
Anneken die daarvan het erfrecht krijgen. Goijaert belooft deze
overdracht gestand te doen op onderpand van zijn persoon en bezit en
alle lasten af te handelen, bejahalve de jaarlijkse rente van 500 gulden
in 2 verschillende brieven aan Dierck Janssen van Ravesteijn en nog 14
stuivers per jaar aan de H. Geest in deze heerlijkheid en nog 4
penningen grondchijns aan de heer van Herlaer en Gestel. Datum 21 juli
1639.
=================108===================
Aktennr : 108
Folio : 76-v
Soort akte : verkoop
Datum : 21-07-1639
Voor schepenen zijn verschenen Laureijs Janssen en Goijaert Geraert
Janssen als beedigde voogden over de minderjarige kinderen van
Goijaert Geraerts van Hall in diens leven verwekt bij zijn eerste vrouw
Jenneken resp. grootvader en voogd over de genoemde minderjarige
kinderen en verkopen een huis, tuin, boomgaard en hopland alles aan

elkaar gelegen in deze heerlijkheid ter plaatse genoemd Nieuw Herlaer,
b.p. Geraert Ambrosius, Robbrecht van den Berckenbosch, de
gemeenschappelijke straat, de pad naast de Herlaersche akkers, zoals
deze voogden dat bezit hadden verkregen nadat Goijaert als vader
afstand van zijn recht van vruchtgebruik had gedaan ten behoeve van
die kinderen. Ze dragen dat bezit nu over, na hiervoor authorisatie te
hebben verkregen van schepenen van deze heerlijkheid d.d. 21 juli
1637 aan genoemde Goijaert Geraerts van Halle die daarvan het
erfrecht krijgt. De voogden op onderpand van het bezit van de kinderen
beloven de overdracht gestand te doen zonder tegenspraak, behalve dat
de koper daaruit jaarlijks de rente zal betalen van een kapitaal van 500
gulden in 2 brieven aan Dierck Janssen van Ravesteijn, nog 14 stuivers
aan de H. Geest van St. Michielsgestel, nog 4 penningen grondchijns
aan de heer van Herlaer en Gestel. Verder nog na de dood van Goijaert
als koper door diens tweede vrouw of nakinderen aan de genoemde
voorkinderen eenmalig 100 carolusguldens te betalen en als dat geld
niet door zijn tweede vrouw of nakinderen wordt betaald, moeten ze
daarvoor jaarlijks aan de voorkinderen 5 gulden betalen als rente totdat
de 100 gulden worden afgelost, e.e.a. volgens het kontrakt tussen de
voogden en de vader van de minderjarige kinderen voor schepenen van
deze heerlijkheid d.d. 3 april 1639, waarnaar hier wordt verwezen.
Datum 21 juli 1639.
=================109===================
Aktennr : 109
Folio : 77-v
Soort akte : verklaring over eigendom
Datum : 22-08-1639
Al degenen die deze brief zullen zien of horen lezen, gegroet!. Wij,
Rutger Corstiaen Spierincx en Willem Adams, schepenen, verklaren
hierbij plechtig dat vandaag voor ons is verschenen Jan Dielis Geraerts
en Willem Goijaerts inwoners van Gestel die nadat ze waren
ondervraagd en hen de eed was afgenomen, hebben verklaard ten
behoeve van Claes Janssen Lombaerts, ook inwoner van Gestel dat het
zo is dat de 12 zakken hop die de producent (Claes, JT) op 6
verschillende karren heeft geladen om naar Antwerpen te vervoeren, dat
zulks zijn eigen gewassen zijn zonder dat er daarvan enige hop van
andere plaatsen tussen zit. De deponenten verklaren dat ze de buurlui
zijn van de producent en hem de hop zelf hebben zien en helpen zakken
en er daarom goed mee bekend zijn dat zulks zo het geval is. Wij
hebben daarom ook ons schependomszegel aan de akte bevestigd naast
de handtekening van de secretaris. Datum 22 augustus 1639.

=================110===================
Aktennr : 110
Folio : 77-v
Soort akte : boedeldeling
Datum : 22-08-1639
Wij, Rutger Corstiaen Spierincks en Adriaen Janssen Spierincks,
schepenen, verklaren dat voor ons zijn verschenen Peter, Willem,
Geraert en Jan, broers en kinderen van wijlen Daem Peters in zijn leven
verwekt bij wijlen Peterken dochter van Geraert Driessen zijnde diens
eerste vrouw als partij ter ener zijde en Jan Janssen Broeren en Jan
Handrick Schallicx met Jan Daemen van hiervoor als bij testament
aangestelde voogden over de minderjarige nakinderen van Daem Peters
in zijn leven verwekt bij Jenneken dochter van Handrick Schallicx zijnde
zijn tweede vrouw ter andere zijde en hebben een deling gemaakt van
het bezit, het meeste deel gelegen in deze heerlijkheid en sommig bezit
in de jurisdictie van Schijndel en elders, dat ze na de dood van hun
ouders hebben geerfd. Voor de minderjarige kinderen is het lot
getrokken door de officier of diens gemachtigde.
Genoemde voogden ten behoeve van de minderjarige kinderen krijgen
een huis, esthuis (drooghuis, JT), tuin, boomgaard en akkerland groot
ca. 4 lopenzaad, gelegen in de parochie van Gemonde in de jurisdictie
van Schijndel in de Broeckstraat, b.p. Leonaert Adriaen Leonaerts, de
kerk van Gemonde, Wouter Janssen en meer anderen, de
gemeenschappelijke straat. Hieruit jaarlijks een malder rogge te betalen
aan het Groot Gasthuis in Den Bosch, aflosbaar en betaalbaar tegen 2
gulden 10 stuivers per jaar, nog 3 stuivers gebuurchijns te Schijndel.
Nog krijgen ze een weiland genoemd de Cleijnen Camp, groot ca. 3 en
een halve morgen gelegen in de jurisdictie van Schijndel ter plaatse
genoemd de Broeckstraat, b.p. het erf dat ervan is afgedeeld, de
gemeijnte daar, Jan Roeten. Hieruit aan de H. Geest in Den Bosch een
malder rogge te betalen, steeds vervallend op Maria Lichtmisdag en
voor de eerste keer anno 1640. Nog krijgen ze een stukje akkerland
genoemd de Larde met de dries en de kanten gelegen op het einde van
de Luijsakker groot ca. 12 lopenzaad, gelegen in de parochie van
Gemonde jurisdictie van St. Michielsgestel, b.p. de kinderen van
Bastiaen Lamberts en meer anderen, het erf van het Grote Gasthuis van
Den Bosch genoemd de Luijsakker. Nog een stuk akkerland groot ca. 6
lopenzaad, in de parochie van Gemonde jurisdictie van Gestel, ter
plaatse genoemd de Waubraecken, b.p. het grote gasthuis van Den
Bosch genoemd de Luijsakker, Willem Janssen van den Merendoncq en
meer anderen, de erfgenamen van Daem Peters. De grote en de oude
schuur wordt aan dit lot toegevoegd en moet binnen een jaar worden

afgebroken na datum van deze deling. Nog krijgen ze een halve morgen
hooiland genoemd de Woordel, gelegen in de beemden achter
Zeegenworp, b.p. de jonker van Eijck met meer anderen, de
erfgenamen van Handrick Jan Schellekens, Willem Janssen van de
Merendonck, de rivier de Dommel. Nog een stuk akkerland groot ca. 3
lopenzaad gelegen in de parochie van Gemonde, jurisdictie van Gestel,
ter plaatse genoemd de Pijper, b.p. de gemeenschappelijke straat, de
medelers met de halve sloot tussen beide afgepaald, b.p. de H. Geest
van Den Bosch, de gemeenschappelijke straat. Nog krijgen ze een stuk
akkerland groot ca. 2 lopenzaad, gelegen op de Ochellen genoemd de
Hoolstraat, het Slijcksesterzaad, b.p. Willem Daemen, Jan Rutten, Peter
Fransen, de kinderen en erfgenamen van Daem Peters. Nog krijgen ze
ca. 3 en een half lopenzaad genoemd de Corstenacker in de zelfde
parochie en heerlijkheid gelegen, aldaar genoemd de Ochellen, b.p. de
kerk van Gemonde, Leonaert Geraerts en meer anderen, genoemde
erfgenamen, Peter Franssen. Nog de helft van een heiveld in totaal
groot 1 morgen gelegen in de jurisdictie van Schijndel ter plaatse
genoemd het Coeijsput, b.p. Lenaert Adriaens, Jacob Roelofs, de
weduwe van Joost Handricx van Delft, de weduwe van Jan Peter
Broeren. Nog de helft van een zeker moerven, gelegen aan de
Langenberch bij Gijsbert de Mulder en Jenneken weduwe van Peter
Broeren dat nog onverdeeld is.
Genoemde voorkinderen krijgen een huis, kleine schuur met esthuis,
tuin, boomgard, hopland en akkerland alles aan elkaar gelegen groot ca.
12 lopenzaad gelegen in de parochie van Gemonde, jurisdictie van St.
Michielsgestel aan de Leusige Heijde, b.p. de gemeenschappelijke
straat, Jan in Belaemen in Den Bosch, het erf van het grote gasthuis van
Den Bosch genoemd de Luijsacker. Nog een stuk weiland groot ca. 6
morgens in de parochie van Gemonde jurisdictie van Schijndel, ter
plaatse genoemd de Broeckstraat, meestal genoemd de Grooten Camp,
b.p. Adriaen Rijckaert van Oetelaer, de erfgenamen van Bastiaen
Janssen en meer anderen, Geraert Janssen van den Loo, de mededelers
zelf. Nog een hooiveldje groot ca. een halve dagmaat gelegen in de
parochie van Gemonde jurisdictie van Gestel ter plaatse genoemd den
Genenberch het Beecxken, b.p. de gemeenschappelijke loop daar, Jan
Antonissen Cloot, de kosterij van Gemonde, Anthonis van Eijck. Nog een
stuk akkerland groot ca. 5 lopenzaad zelfde parochie en jurisdictie, ter
plaatse genoemd de Pijper aan het einde van de sloot daar afgepaald
b.p. Goossen Handricx, de mededelers, de H. Geest van Den Bosch, de
gemeenschappelijke straat aldaar. Nog een stuk akkerland groot ca. 6
lopenzaad, zelfde parochie en heerlijkheid als voor, ter plaatse genoemd
Sleebeeck, b.p. Jan Michiels van de Venne, het erf van de parochiekerk
van Gemonde, Jan Janssen van Belaemen, Jenneke weduwe van Peter

Direcx van Tartwijck. Nog de helft van een zeker moerven aan de
Langenberch in de parochie van Gemonde, baronnie van Boxtel, b.p.
Gijsbert de Mulder en Jenneke weduwe van Peter Broeren, nog te
verdelen. Uit dit erfdeel moeten de voorkinderen jaarlijks de gewinchijns
betalen van 7 stuivers min 2 penningen aan de heer van Herlaer en
Gestel. Nog in het hoenderboek van de zelfde heer 5 hoenderen per
jaar, nog jaarlijks een gewinchijns aan de hertog van Brabant of diens
afgevaardigden in het St. Michielsboek zijnde 3 stuivers en 12
penningen. Verder nog de helft van een halve roede dijk te moeten
onderhouden op de Herlaersche dijk.
De delers doen over en weer afstand van aanspraken op elkaars erfdeel.
Genoemde Peter, Willem, Geraert en Jan op onderpand van hun persoon
en bezit en de voogden op onderpand van het bezit van de kinderen
beloven de deling gestand te doen. Als een van de erfdelen minder
waard wordt of dat er meer lasten op blijken te drukken dan nu bekend
zijn, dan zullen ze die samen betalen elk naar gelang het erfdeel. Ieder
zal verder de lasten voor het eigen erfdeel zo betalen dat de erfdelen
van de anderen ervoor worden gevrijwaard. Verder zal men elkaar
overpad verlenen en aan anderen die er van oudsher recht op hebben,
met de minste overlast. Alle achterstallige pachten en chijnsen tot het
moment van de deling zullen ze samen betalen te weten tot a.s St.
Maartensdag anno 1639. Verder zullen alle gemerkte bomen zowel
eiken, berken, populieren en essen worden gereserveerd voor de
gezamelijke erfgenamen, om gelijk te worden gekapt en gedeeld zonder
bedrog daarin. Datum 22 augustus 1639.
=================111===================
Aktennr : 111
Folio : 80-v
Soort akte : vernadering
Datum : 02-09-1639
Wij, Rutger Corstiaen Spierincks en Willem Adams schepenen, verklaren
dat voor ons is verschenen Laureijs van Santvoirt vorster op de Dungen
in het vrijdom van de stad Den Bosch en heeft vanwege een machtiging
eigenhandig geschreven door Guilliam Donckers en daarna gepasseerd
voor meester Handrick van Eijndhoven als geadmitteerde notaris in Den
Bosch en getuigen, zijn blinkende en klinkende geld aangeboden dat zijn
eigendom is zoals hij verklaarde om beroep te doen op het recht van
vernadering als naaste bloedverwant om daarmee 8 lopenzaad
akkerland af te lossen gelegen in de heerlijkheid Gestel ter plaatse
genoemd het Bellenbroeck, dat zijn oom Jan Willems van Griensven had
verkocht aan Jan Jan Roelofs volgens de verkoopvoorwaardes ervan. Hij

elooft dat hij het geld direckt zal restitueren dat Jan Jan Roelofs er
voor heeft betaald. Datum 2 september 1639.
=================112===================
Aktennr : 112
Folio : 81-r
Soort akte : boedeldeling
Datum : 05-09-1639
Wij, Rutger Corstiaen Spierincx en Willem Adams, schepenen, verklaren
dat voor ons zijn verschenen jonker Herman van Middegael als
gemachtigde voor Jan zoon Peter Janssen van de Ven, meestal genoemd
de Cleijnen (ex-secretaris van Vucht, JT), verder Anneke zuster van
genoemde Cleijnen met haar voogd ook dochter van genoemde Peter
Janssen in diens leven verwekt bij wijlen Jenneken dochter van Handrick
Janssen van de Sande zijnde zijn wettige vrouw en verklaren een
boedeldeling te hebben gemaakt van het bezit, voor het meeste gelegen
in deze heerlijkheid Gestel en sommig in de heerlijkheid Liempde en
elders, welk bezit ze na de dood van hun ouders hebben geerfd en zoals
met hun andere zusters en broers is afgedeeld voor schepenen in het
dorp Vucht.
Bij deze deling krijgt jonker Herman van Middegael ten behoeve van Jan
Peters van den Ven den Cleijnen een stuk akkerland groot ca. 1
lopenzaad en 8 roedes gelegen in de heerlijkheid Liempde ter plaatse
genoemd de Tijsacker aan het Heezelaer, b.p. de erfgenamen van
Henrick Everts, de gemeenschappelijke straat. Nog krijgt hij een stuk
heide en weiland in de heerlijkheid Liempde nabij Velders Wal aldaar. Uit
dit erfdeel moet hij jaarlijks de grondchijns betalen van 5 stuivers aan
de heer van Boxtel of aan diens rentmeester. Nog krijgt hij de helft van
1 morgen land gelegen onder Vucht ter plaatse genoemd de Langhe
Campen, over de Diese in een grotere camp van 3 morgens, b.p. Jan
Dries Cuijpers, de gemeenschappelijke pad daar.
Genoemde Anneken met haar voogd krijgt een huis, tuin, boomgaard en
hopveld, samen groot een lopenzaad gelegen in de heerlijkheid Gestel
ter plaatse genoemd het Heezelaer, b.p. de tafel van de H. Geest in Den
Bosch met meer anderen, de gemeenschappelijke straat, Herman
Jacobs, Gijsbert Peter Denissen. Hieruit moet Anneken jaarlijks een
chijns betalen van ca. 15 stuivers 2 oort aan het klooster van Baesselaer
(=Bazeldonck, JT) in Den Bosch. Nog krijgt ze de helft van een morgen
hooiland gelegen onder Vucht ter plaatse genoemd de Lange Camp over
de Diese uit een grotere camp van 3 morgens. Dit lot moet het andere
lot van de Cleijnen 27 guldens betalen van elk 20 stuivers in goed geld

omdat dit lot meer waard is.
De delers doen over en weer afstand van aanspraken op elkaars erfdeel.
Jonker Herman van Middegael op onderpand van het onderpand van de
Cleijne en Anneken op onderpand van haar persoon en bezit beloven de
deling gestand te doen zonder tegenspraak. Als enig bezit hierin minder
waard wordt of als er meer lasten op blijken te drukken dan nu bekend
is, zullen ze dat samen betalen, al naar gelang ieders deel volgens de
deling te Vucht in januari 1636. Ieder zal de lasten op het eigen bezit
zodanig betalen dat het erfdeel van de anderen ervoor is gevrijwaard.
Datum 5 september 1639.
=================113===================
Aktennr : 113
Folio : 82-r
Soort akte : verkoop
Datum : 05-09-1639
Wij, Rutger Corstiaen Spierincx en Willem Adams, schepenen, verklaren
dat voor ons is verschenen Jenneke dochter van Peter Janssen van de
Ven, thans de vrouw van Goijaert Janssen van Gestel, als gemachtigde
door haar man, welke machtiging is gepasseerd voor schepenen van
Esch d.d.12 mei 1635 zoals ons is gebleken, verder Rutger Dielissen als
wettige man van Marieken dochter van genoemde Peter, Hendriecxken
weduwe van Marcelis Hendricks, ook dochter van genoemde Peter
Janssen, Margrietgen wettige vrouw van Willem Thomassen ook dochter
van genoemde Peter als gemachtigde door haar man hierin voor
wethouders van de stad Den Bosch, waarbij genoemde Rutger Dielissen
ook mede voor haar optreedt, nog Cornelis Aerts als wettige man van
Corstiaentgen ook dochter van genoemde Peter Janssen, verder Barbara
en Jenneken die handelen voor hun zuster Beatricx die hier afwezig is,
ook kinderen van genoemde Peter Janssen, in diens leven verwekt bij
wijlen Jenneken dochter van Hendrick Janssen van de Sande zijnde
diens wettige vrouw, welke erfgenamen samen ook nog handelen voor
Jenneken minderjarige dochter van Jan zoon Peter Janssen van de Ven,
in diens leven ex-secretaris van Vucht, verwekt bij wijlen Diercxken
dochter van Ruth Robben diens wettige vrouw, verkopen een stuk
akkerland groot ca. 3 lopenzaad gelegen in de heerlijkheid Gestel ter
plaatse genoemd de Stempels, b.p. Jan Dierck Schuermans, Rutger
Dielissen, Jan Diercx van de Ven, de Broeckstraat daar, zoals ze dat bij
dood van hun vader Peter hebben geerfd. Ze verkopen het perceel nu
aan hun zuster Anneken ook dochter van Peter Janssen die daarvan het
erfrecht krijgt. De verkopers beloven deze verkoop gestand te doen en
alle lasten van hun kant af te handelen, behalve dat de koopster

jaarlijks aan het Arm Weeshuis in de stad Den Bosch de helft van een
pacht van 2 mud rogge en 3 zesters moet betalen, over te nemen met
een lopende en een vervallen termijn en de rest door ieder van hen voor
hun aandeel daarin af te handelen. Verder heeft dit perceel overpad
over het erf van Jan Dircks van de Ven. Ter ondersteuning van de helft
van die pacht van 2 mud en 3 zesters rogge stelt ze in onderpand een
esthuis met het hopland eraan, gelegen in deze heerlijkheid bij het
Heezelaer zoals haar dat bij de boedeldeling met de erfgenamen van
haar moeder was toebedeeld, b.p. de H. Geest van Den Bosch, Jan
Leonart Gerlings, Handrick de Wit, de gemeenschappelijke straat en
verder al haar andere bezit, zodat de verkopers en hun erfgenamen
daarvoor zijn gevrijwaard. Datum 5 september 1639.
=================114===================
Aktennr : 114
Folio : 83-r
Soort akte : kwitering
Datum : 05-09-1639
Voor genoemde schepenen is verschenen Anneken dochter van Peter
Janssen van de Ven als weduwe van Christoffel Hendricks en verklaart
van de groep erfgenamen uit de vorige akte een bedrag van 60
karolusguldens te hebben ontvangen van elk 20 stuivers, vanwege de
excessieve rogpacht op het perceel. Ze verklaart dit bedrag extra te
hebben ontvangen omdat ze haar andere bezit voor die rogge in
onderpand had gegeven als waarborg ervoor. Ze dankt hen voor de
goede betaling ervan en zal verder niets meer pretenderen. Actum als
boven.
=================115===================
Aktennr : 115
Folio : 83-v
Soort akte : verkoop
Datum : 05-09-1639
Wij, Rutger Corstiaen Spierincks en Adriaen Janssen Spierincks,
schepenen, verklaren dat voor ons is verschenen jonker Herman van
Middegael en verkoopt vanwege een machtiging gepasseerd voor
Caspaer van Beeck (later Becx genoemd, JT) notarius publicus
geadmitteerd te Heusden door het Hof van Holland d.d. 10 augustus
1639, zoals ons schepenen is gebleken, handelend namens joffrouw
Barbara en joffrouw Jozine Proninck genoemd van Deventer, beiden in
die stad wonend, aan jonker Cornelis Proeninck genoemd van Deventer
zijnde de neef van genoemde opdrachtgeefsters, hun rechten in een

jaarlijkse rente van 25 carolusguldens, elk van 20 stuivers, in goed
gangbaar geld, die ze te vorderen hebben van Jacob Wijnant Doolvoet
op onderpand van 18 lopenzaad land gelegen in de heerlijkheid Gestel
te Herlaer in de Voirakkers en aan de Sandtberch daar. Ze hebben die
rente van wijlen hun vader geerfd middels diens testament. Genoemde
jonker Herman van Middegael belooft deze overdracht van de rente
altijd gestand te doen zonder tegenspraak. Datum 5 september 1639.
=================116===================
Aktennr : 116
Folio : 84-r
Soort akte : verkoop
Datum : 29-10-1639
Jacop Wijnant Doelvoet en zijn zuster Geraertgen met haar voogd,
samen als erfgenamen van heer en meester Henrick Doelvoet hun
broer, pastoor destijds te St. Michielsgestel, verkopen een stuk
akkerland, groot ca. 11 lopenzaad, gelegen in St. Michielsgestel ter
plaatse genoemd Nieuw Herlaer, b.p. de erfgenamen van Stans
Adriaens, de gemeenschappelijke weg. Nog verkopen ze een stuk
akkerland groot ca. 7 lopenzaad ook in St. Michielsgestel gelegen ter
plaatse genoemd de Zandberch, b.p. Jacob Dancken, jonker Proninck.
Die 2 stukken land hadden ze als erfgenamen verkregen met
medewerking van Willem Willems als presidentschepen
(=Moelenbroecks, JT) en de drossaard (met een vonnisbrief, JT) op 17
oktober 1634 en ze hebben de percelen daarna voor schepenen en
inwoners in het openbaar laten veilen voor de meestbiedende. Nadat
toen de kaars was uitgegaan zijn de 2 stukken land finaal in hun bezit
gekomen op 26 mei 1638 ook voor schepenen en inwoners van St.
Michielsgestel. Het bezit van 11 lopenzaad met alle houtwas, bomen is
gelegen tussen b.p. de gemeenschappelijke waterweg, Gerard Diercks
van Roeij, Stan Stanssen, de gemeenschappelijke pad, jonker Herman
van Middegael. Het bezit van de 7 lopenzaad is b.p. de Berchsaens,
joffrouw Anna van Deventer weduwe van jonker Bernaert van de
Honselaer, Jacob Jan Dancken, joffrouw Gerwen, welke percelen beide
eerder van jonker Jacob Proeninck van Deventer en zijn kinderen waren.
Daarop is vervolgens door Nicolaes de Moeij voor deze 2 stukken
akkerland op 23 juni 1638 in het openbaar gemijnd en bij de finale
verkoop op 7 juli 1638 door Sebastiaen die Vriese weer
´ontslagen´(hogere bieding, JT) en deze laatste had het bezit dan in
koop verkregen. De verkopers dragen het bezit nu samen met alle
brieven ervan en de verkoopvoorwaardes etc. over aan genoemde
Sebastiaen de Vries. Jacob en zijn zuster beloven de verkoop gestand te
doen en alle lasten van hun kant af te handelen ook namens hun broer

de heer pastoor. De koper zal hieruit wel een aflosbare rente van 25
gulden per jaar dienen te betalen aan joffrouw Barbara Proninck van
Deventer, nog een aflosbare rente van 18 gulden en 15 stuivers aan de
erfgenamen van genoemde heer en meester Henrick Doelvoet en nog
een rente van 9 gulden aan Maijken dochter van Wouter Goijaerts
weduwe van Jan Janssen de Cock. Verder moet de koper 1 roede dijk
onderhouden over de Hooibrugge en 2 roedes dijk aan de Groote brugge
bij de schuur van de oude vorster, alles in St. Michielsgestel en moet de
gebuurlijke verplichtingen nakomen en de dorpslasten betalen. Als er
meer of minder lasten op het bezit drukken zullen de verkopers en de
koper dat met elkaar verrekenen tegen de penning 20. Getuigen als
schepenen waren Rutger Corstiaen Spierincks, Jan Wouters van Gemert,
Gerard Jan Rijckaerts, Adriaen Jan Spierincks en Goossen Henrick
Martens. Akte is voorzien van het schependomszegel. Datum 29 oktober
1639. (Vreemd dat de openbare verkoop en toewijzing van de koop ruim
1 jaar en 3 maanden eerder plaatsvond dan de verkoopakte van
hierboven, zie ook weer hierna in dit protocol waar het bezit van
Bastiaen weer terug wordt verkocht aan de Doolvoets, JT).
=================117===================
Aktennr : 117
Folio : 85-r
Soort akte : ruiling
Datum : 29-10-1639
Wij, Rutger Corstiaen Spierincks en Willem Adams, schepenen,
verklaren dat voor ons is verschenen Peter Aerts van Overbeeck inwoner
van de baronie van Boxtel en verkoopt een stuk akkerland groot ca. 40
roedes binnen deze heerlijkheid van St. Michielsgestel, parochie van
Gemonde, ter plaatse genoemd de Rijacker, b.p. Seger Aerts, driehoekig
aan de gemeenschappelijke mestweg daar, verder Lucas Roelofs,
Antonis Jaspers de Bresser. Dat perceel had Peter als verkoper na de
dood van zijn ouders van zijn vrouw geerfd en was hem toebedeeld met
zijn mede-erfgenamen en wordt te leen gehouden van de koning of van
de Staten van Brabant. Hij verkoopt het nu in de vorm van een ruil aan
Antonis Jaspers de Bresser en de verkoper belooft de verkoop altijd
gestand te doen en alle lasten af te handelen. De koper moet overpad
aan anderen verlenen die er van oudsher recht op hebben. Datum 29
oktober 1639. (de tegengestelde transactie van deze ruil heeft niet te
St. Michielsgestel plaatsgevonden, JT)
=================118===================
Aktennr : 118
Folio : 85-v

Soort akte : verkoop
Datum : 29-10-1639
Voor ons schepenen is verschenen Peter Aerts van Overbeeck en
verkoopt aan zijn broer Seger zoon Aert Peters van Overbeeck de helft
van een stuk akkerland groot ca. 2 en een halve lopenzaad gelegen te
St. Michielsgestel ter plaatse genoemd de Rij-ackers, b.p. Antonis
Jaspers de Bresser, Willem Jan Handrick Spierincx, Luijcas Roelofs, de
erfgenamen van Goijaert Roelofs. Dat stuk leengoed had hij van zijn
ouders zaliger geerfd en is leenroerig aan de koning of aan de staten
van Brabant. De verkoper belooft de verkoop gestand te doen en alle
lasten van zijn kant af te handelen. De koper moet wel overpad aan
anderen verlenen die daar van oudsher recht op hebben. Actum als
boven.
=================119===================
Aktennr : 119
Folio : 86-r
Soort akte : kwestie over voorhoofd
Datum : 29-10-1639
Wij. Adriaen Jan Spierincx en Gerard Jan Rijckaerts schepenen te St.
Michielsgestel, verklaren dat vandaag in eigen persoon is verschenen de
edele jonker Herman van Middegael oud ca. 70 jaar, Rutger Corstiaen
Spierincx oud ca. 56 jaar en Willem Adams oud ca. 36 jaar, allen
inwoners van St. Michielsgestel die nadat ze waren verzocht ter instantie
van Herman de Bittere, rentmeester van het H. Geesthuis in Den Bosch,
hebben verklaard dat ze ermee bekend zijn dat op een bepaalde dag op
verzoek van deze rentmeester ze zich hebben begeven op de hoeve de
Heezelaer gelegen in deze heerlijkheid en eigendom van dat godshuis,
om daar de situatie in ogenschouw te nemen over de 3 eikenbomen
waarover kwestie is met Marten Peter Servaessen cum suis, die deze
bomen heeft omgekapt en ze zijn in de sloot gaan staan op de scheiding
van hun resp. oude erven om aldus ieder zijn rechten te geven inzake
de aanplant op de gemeijnte, waarbij ieder recht heeft op het
´voorhoofd´ volgens oude gewoontes in deze heerlijkheid. Er is na rijp
beraad bevonden dat de omgekapte bomen niet tegen het oude erf van
genoemde Peter hebben gestaan maar wel nabij het oude erf van het
genoemde godshuis van de stad Den Bosch. Ze voegen er nog aan toe
dat ze dit persoonlijk hebben geconstateerd. Datum 29 oktober 1639.
=================120===================
Aktennr : 120
Folio : 86-v

Soort akte : boedeldeling
Datum : 31-10-1639
Wij, Rutger Corstiaen Spierincks en Willem Adams, schepenen,
verklaren dat voor ons is verschenen Lenaert Adriaen Jacobs als man
van zijn wettige vrouw Catharina dochter van Willem Marcelis van de
Merendonck, verder Jan Arien Rijckaerts van Oetelaer als man van zijn
wettige vrouw Jenneken, dochter van Willem Marcelis, verder Elisabeth
vrouw van Adriaen de Pauwe als door hem gemachtigd zijnde in een
persoonlijk machtiging door hem ondertekend en zoals ons is gebleken,
wettige dochter van Ariaentgen Willem Marcelis, verder Marten Peter
Servaessen als man van zijn wettige vrouw Lijsken dochter van Willem
Marcelis van de Merendonk, en verder nog jonker Willem van Vlierden
die daarvan eerder een 1/5e deel had gekocht zoals hij verklaarde,
hebben een deling gemaakt van hun bezit.
Bij deze deling krijgt Elisabeth namens genoemde Adriaen de Pauwe een
perceel heide en hooiland met de houtwas, zoals daar met putten is
afgetekend, gelegen in de baronnie van Boxtel, b.p. het groot gasthuis
van Den Bosch, de andere mededelers, Henrick Everts de Bever,
Bartholomeus Janssen en de moeder van de erfgenamen met de sloot
daar tot aan de Dommel zoals is afgetekend.
Genoemde Jan Arien Rijckaerts krijgt de houtopstand met het groesland
zoals met putten is afgetekend, ter zelfder plaatse bij de rivier de
Dommel.
Genoemde jonker van Vlierden krijgt een stuk hooiland en heiveld ook
ter zelfder plaatse gelegen, b.p. de mededelers, Bartholomeus Janssen
en meer anderen, de rivier de Dommel, zoals is afgetekend.
Genoemde Marten Peter Servaessen krijgt de helft in het groot
busselken genoemd de Haren, gelegen in de baronnie van Boxtel, zoals
met putten is gemerkt, b.p. de rivier de Dommel, de erfgenamen van
Peter Peters van Roeijen en meer anderen.
Genoemde Lenaert krijgt de andere helft van het groot busselken zoals
met Marten is afgepaald of afgetekend, Genoemde Marten of Lenaert of
voor wie hij handelt, moeten op wederzijds verzoek daarvan een deling
maken en in geval van weigering zal de verdeling ervan plaatsvinden
door de officier ten laste van degene die onwillig is.
De delers doen over en weer afstand van aanspraken op elkaars
gedeelte zoals gebruikelijk is en ze beloven deze deling gestand te doen.

Als een van de delen minder waard wordt of dat er meer lasten op
blijken te drukken dan zullen ze dat samen betalen, ieder volgens diens
deel. Ieder zal de lasten op het eigen gedeelte zo betalen dat de andere
delen ervoor zijn gevrijwaard. Verder moet men elkaar overpad
verlenen ´ten naaste velde´. Datum 31 oktober 1639.
=================121===================
Aktennr : 121
Folio : 88-r
Soort akte : machtiging
Datum : 04-11-1639
Wij, Rutger Corstiaen Spierincks en Willem Damen, schepenen van St.
Michielsgestel, verklaren dat voor ons is verschenen de edele heer Aernt
van Campen, ridder, en deze machtigt de geachte Thomas Janssen van
Turnhout, notaris en klerk in de secretarie van de stad Den Bosch,
absent als present, en geeft hem machtiging om namens hem te
compareren voor schepenen van Den Bosch of elders waar dat nodig is
en daar bepaalde percelen te verkopen, die de heer van Campen nog zal
specificeren en wel aan señor Joris Verheijden, koopman in de stad Den
Bosch, ter voldoening van de vorderingen die deze señor van genoemde
opdrachtgever heeft te vorden vanwege aan hem geleend geld. De
gemachtigde moet hem dat bezit overdragen en verder alles doen op
onderpand van het bezit van de opdrachtgever en zoals die dat zelf ook
gedaan zou hebben als hij zelf daarbij aanwezig was geweest ook al is
het misschien zo dat er meer bevelen nodig zijn. De opdrachtgever
belooft alles na te komen wat door zijn gemachtigde hierin gedaan zal
worden en zal hem vrijwaren voor alle kosten en schades etc. Datum 4
november 1639.
=================122===================
Aktennr : 122
Folio : 88-v
Soort akte : verkoop
Datum : 04-11-1639
Wij, Rutger Corstiaen Spierincks en Willem Adams, schepenen van St.
Michielsgestel, verklaren dat voor ons is verschenen de edele heer
Arnout van Campen, ridder, en verkoopt een weiland groot ca. 2
morgens gelegen in deze heerlijkheid nabij de kerk achter het huis van
de pastoor, b.p. Rutger Corstiaen Spierincks, het Schildersgasthuis, de
rivier de Dommel, de erfgenamen van heer Henrick Doelvoet, de heer
van Campen zelf. Nog verkoopt hij een hooiveldje gelegen achter het
huis van de pastoor, groot ca. 2 dagmaten, b.p. het erf van de

Woesterhoeve en meer anderen, Rutger Corstiaen Spierincks, het erf
van het Schildersgasthuis in de stad Den Bosch, de rivier de Dommel,
zoals hij deze 2 stukken wei- en hooiland na de dood van zijn ouders
heeft geerfd. Hij verkoopt de percelen nu aan Joris Verheijden die er het
erfrecht van krijgt. De verkoper belooft de verkoop gestand te doen en
alle lasten af te handelen, behalve dat de koper wel jaarlijks de lasten
moet betalen die erop drukken volgens de oude brieven. Datum 4
november 1639.
=================123===================
Aktennr : 123
Folio : 89-r
Soort akte : verkoop
Datum : 09-11-1639
Wij, Willem Adams en Rutger Corstiaen Spierincks verklaren dat voor
ons zijn verschenen Jan Evert Schellekens en Jan Peter Jan Maessen als
man van Elisabeth zijn wettige vrouw, dochter van wijlen Henrick
Roelofs en verkopen aan Hendrick Hendricks de helft van een stuk
akkerland in totaal groot anderhalf lopenzaad, gelegen in de heerlijkheid
St. Michielsgestel, ter plaatse genoemd de Heezelaer, b.p. Bartholomeus
Goijaerts, Huibert Aert Huijberts, Jan Gijsberts, de gemeenschappelijke
straat, zoals ze die helft na de dood van hun ouders hebben geerfd,
alsmede het recht dat Jan Peters heeft geerfd van zijn schoonzuster
wijlen Aleijt. Nog het recht dat genoemde Jan Peters en Jan Evert
Schellekens eerder hadden gekocht van hun zwager Peter als
echtgenoot van hun zuster Marieke. Ze verkopen dat bezit nu en
beloven de verkoop gestand te doen en alle lasten van hun kant af te
handelen, behalve pro rate het deel van 4 pond paijment voor zover dit
stuk land of andere percelen daarvoor worden belast. Datum 9
november 1639.
=================124===================
Aktennr : 124
Folio : 89-v
Soort akte : boedeldeling
Datum : 14-11-1639
Wij, Rutger Corstiaen Spierincks en Adriaen Jan Spierincks, schepenen
van St. Michielsgestel, verklaren dat voor ons zijn verschenen Peter,
Willem, Geraert en Jan, voorkinderen van wijlen Daem Peters toen hij
leefde verwekt bij wijlen zijn eerste vrouw Peterken dochter van Geraert
Driessen en verklaren dat ze een boedeldeling hebben gemaakt van het
bezit dat voor het grootste deel in St. Michielsgestel ligt en sommig

ezit in de jurisdictie van Schijndel of elders, zoals ze dat bij de dood
van hun ouders hebben geerfd.
Genoemde Jan krijgt het grote huis met de varkenskooi en de tuin,
boomgaard, hopland en de helft van 12 lopenzaad akkerland met de
roede te delen, gelegen in de parochie van Gemonde in de jurisdictie
van Gestel, b.p. de gemeenschappelijke straat, Jan in Melanen
(=Milaan, JT) in de stad Den Bosch, de Luijsacker eigendom van het
groot gasthuis in Den Bosch, met de halve aanplant op het voorhoofd
daar, scheidend op de sloot aan het einde van de schans recht
tegenover de waterkuil. Nog krijgt hij de helft van een stuk weiland
groot ca. 6 morgens gelegen in de parochie van Gemonde in de
jurisdictie van Schijndel, ter plaatse genoemd in de Broeckstraat, b.p.
Adriaen Rijckaerts van Oetelaer, Bastiaen Janssen en meer anderen,
Geraert Janssen van de Loo, Jenneken weduwe van Daem Peters. Nog
krijgt hij de helft van een stuk akkerland groot in totaal 5 lopenzaad,
gelegen in de parochie van Gemonde jurisdictie van Gestel, ter plaatse
genoemd de Pijper, b.p. Goossen Henricks, Jenneken weduwe van Daem
Peters, de H. Geest van Den Bosch, de straat. Nog de helft van een heien
houtbusseltje genoemd de Vrolissen, groot een morgen gelegen in de
parochie van Gemonde in de jurisdictie van St. Oedenrode, b.p. Aert
Wouters van Tuijl, Lambert Jan Diercx, de erfgenamen van Jan Franssen
en meer anderen. Nog de helft van een beekje gelegen aan het einde
van de Wabraecken, b.p. Jenneken weduwe van Daem Peters, de loop
daar, de weduwe van Corst Jan Willems, Marieke dochter van Corst
Goijaerts. Nog de helft van een stukje akkerland genoemd het Hoorich
ackerken, b.p. Jan Rutten, Willem Janssen van der Merendoncq,
Jenneken weduwe van Daem Peters, de kerk van Gemonde. Nog de helft
van een erf zijnde een huis, tuin, boomgaard, genoemd het Nieuwland
groot ca. 1 lopenzaad gelegen in de parochie van Gemonde in de
heerlijkheid van Gestel, b.p. Jenneken weduwe van Daem Peters, de
gemeenschappelijke straat, jonker Chaerl van Vlierden, Jenneken
weduwe van Jan Peter Broeren. Nog de helft van een morgen hooiland
gelegen op de Pettelaer, b.p. Jacop Wijnants, Sebert Lambrechts met
meer anderen, Sijmon Betmeer, het klooster van de fraters. Nog de
helft in twee rentebrieven elk van 100 gulden kapitaal, de ene op de
erfgenamen van Jacop Peters van de Broeck, de andere op de weduwe
van Mathijs Dircks te Roode.
Genoemde Peter krijgt een esthuis, de kleine schuur en verder wat
volgens schatting van goede mannen het ene lot beter is dan het andere
dat zullen ze elkaar vergoeden. Nog krijgt Peter de helft van een perceel
zoals in voorgaand erfdeel vermeld, zowel akker- wei- hooiland en heide
zoals die percelen naderhand gedeeld zullen worden.

Genoemde Gerard krijgt een huis en esthuis en varkenskooi, tuin,
boomgaard hop- en akkerland, alles aan elkaar gelegen in de
heerlijkheid van Gestel, ter plaatse genoemd aan het Heezelaer, b.p.
Huijbert Adriaens van der Heijen, de gemeenschappelijke straat. Nog
krijgt hij een morgen hooiland op de Pettelaer zoals in het 1e en 2e lot
is vermeld. Nog krijgt hij een rentebrief van 100 gulden te vorderen van
het bezit van Jan van Esch.
Genoemde Willem krijgt een stuk akkerland, groot ca. 6 lopenzaad,
gelegen in de heerlijkheid van St. Michielsgestel, ter plaatse genoemd
de Sterdt, b.p. Wauter Janssen te Hall, Cathelijn Lambert Hooren, de
gemeenschappelijke straat, Willem Willems. Nog een stuk akkerland
groot ca. 6 lopenzaad, gelegen in de heerlijkheid Gestel, ter plaatse
genoemd op de Sleeckbeecken, b.p. Jan Michiels van de Ven, de kerk
van Gemonde, Jan Jan Melanen, Jenneke weduwe van Peter Diercx van
Taertwijck. Nog een stuk akkerland groot ca. 3 en een halve lopenzaad,
gelegen in de heerlijkheid Gestel, ter plaatse genoemd de Sleebeecken,
b.p. Jenneken weduwe van Peter Diercks van Taertwijck, het land van
de kerk van Gemonde, de kinderen en erfgenamen van Adriaen
Gijsberts van Croenenborch, zijn eigen erf. Nog krijgt hij een stuk
akkerland groot ca. 3 lopenzaad, gelegen in de heerlijkheid Gestel, ter
plaatse genoemd de Genenberch, b.p. Jan Anthonis Cloot, het land van
de Wuesterhoeve, Jan Jan Melanen. Nog een beekje of hooibeemdje
groot ca. een halve dagmaat hooiland, gelegen in de parochie van
Gemonde in de jurisdictie van Gestel ter plaatse genoemd de
Ghenenberch, b.p. de gemeenschappelijke loop daar, Jan Anthonis
Cloot, de kosterij te Gemonde, Anthonis Aerts van Eijck.
Het moer aan de Langenberch blijft nog onverdeeld en is voor de 4
erfgenamen om samen te gebruiken. Alle gemerkt hout zowel eiken,
essen, berken e.a. soorten zullen ook samen worden gedeeld. De
chijnsen zoals van oudsher zowel aan de koning als aan de heer van
Herlaer en Gestel, zullen door de 4 erfgenamen samen worden betaald,
ieder evenveel. Ook moeten ze samen de helft onderhouden in een
halve roede dijk op de Herlaersche dijk en er moet overpad aan anderen
worden verleend die daar van oudsher recht op hebben, met de minste
schade. De delers doen over en weer afstand van aanspraken op elkaars
erfdeel en beloven op onderpand van hun persoon en bezit deze deling
gestand te doen. Indien iemands bezit minder waard wordt of als er
meer lasten op iemands erfdeel drukken, meer dan vermeld, zullen ze
dat samen betalen, ieder voor zijn deel. Ieder zal de lasten op het eigen
erfdeel zo betalen dat de erfdelen van de anderen ervoor zijn
gevrijwaard. Datum 14 november 1639.

=================125===================
Aktennr : 125
Folio : 92-v
Soort akte : kwestie over visserijrecht
Datum : 29-11-1639
Wij, Rutger Corstiaen Spierincx en Adriaen Janssen Spierincx,
schepenen, verklaren onder de eed die wij bij het aanvaarden van ons
schepenambt hebben afgelegd dat wij vandaag op verzoek van de edele
heer Arnout van Campen, ridder, ons naar zijn erf hebben begeven,
genoemd het Campen Hoefken bij de rivier de Dommel, waar wij hebben
gezien dat de netten en visgerei van de heer van Campen, die in zijn
eigen ´geweijre´en visserij waren opgesteld en zoals hij die van zijn
ouders heeft geerfd, door enkele particulieren in bezit waren genomen
en wel sinds een jaar of drie geleden, zonder de toestemming echter
van genoemde heer, die hen niet heeft toegestaan zijn ´geweijre´en
visserij te bezitten, waartegen hij nadrukkelijk bezwaar maakt en zal
eventueel zijn aanspraken alsnog op deze personen verhalen als hem
dat goeddunkt. Datum 29 november 1639.
=================126===================
Aktennr : 126
Folio : 93-r
Soort akte : schuldbekentenis
Datum : 29-09-1639
Elisabeth van Godts (Götz?) genoemd Princes zu Zolleren, gravinne zu
den Bergh, markgravinne van Bergen op ten Zoom, vrijbaandervrouw
van Kerp, Biland en Boutersum, van Heedel, Vrentz, van Oudt Herlaer,
St. Michielsgestel, Milingen en Spalbach, vrijvrouwe van het vorstendom
Gelre en Zutphen etc., vanwege de veelvuldige, langdurige, trouwe en
aangename diensten die aan haar genade persoon voor vele jaren zijn
gedaan en nog dagelijks aan haar worden gedaan, haar verleend door
de heer Jacobus Condi, priester, zowel in zijn funktie als priester al ook
als haar genade ´elemosinarius´ (=aalmoezenier, mededeling van Dhr.
August de Man, JT) zoals hij en zijn gevolg (groep?, JT) als onderdanige
dienaar voor haar werkzaam is geweest, zowel in zaken buiten haar huis
alsmede ook dat hij zorgt voor zaken binnenshuis met het beheer ervoor
etc. en dat alles tot haar volle tevredenheid, wil hem daarom daarvoor
vergoeden, zonder dat ze daartoe is gevraagd dat te doen en uit vrije
wil van haar. Ze verklaart onherroepelijk hem een pensioen toe te
kennen van 200 rijnsguldens per jaar, elk van 20 Brabantse stuivers, op
onderpand van haar bezit, ingaande toen afgelopen Kermis (=Kerstmis,

is Kerstmis anno 1638 toen ze het blijkbaar al beloofde, JT) zodat het
eerste jaar zal zijn a.s. Kerstmis van dit lopende jaar 1639 en zo steeds
verder, zolang heer Jacob leeft. Daarvoor stelt ze al haar huidig en
toekomstig bezit in onderpand en in het bizonder het patrimonale bezit
van de heerlijkheden Oudherlaer en St. Michielsgestel gelegen in de
Meierij van Den Bosch. Ze geeft opdracht aan haar ´admodiateur´,
ontvanger of rentmeester van haar inkomen, deze lijfrente uit haar bezit
te betalen en wel uit haar meest courante inkomen zodat hij geen
redenen heeft zich daarover te beklagen. Ze belooft daarin alles na te
komen op haar woord als prinses. Tot zekerheid van de akte heeft zij de
akte doen ´depecheren´(uitvaardigen, JT) en notarieel laten erkennen
en verder laten voorzien van haar prinselijk ´pitzier´volgens een
bepaalde gepasseerde akte zoals volkomen duidelijk is d.d. 27 augustus
1639. Voor ons schepenen is daarom hier verschenen Jan Henricks van
Venroeij, gebruiker van de aan hem gegeven volmacht als eerste
brenger van deze akte, en belooft op onderpand van het bezit van
genoemde genade Prinses de genoemde lijfrente van 200 gulden per
jaar ten behoeve van heer Jacob Condi te zullen betalen zoals hiervoor
is omschreven en daarvoor verbindt hij haar bezit en zal deze belofte
nakomen. Aldus gepasseerd in de heerlijkheid St. Michielsgestel op 29
september 1639 in aanwezigheid van Gerard Jan Rijckaerts en Corstiaen
Jan Aerts, schepenen.
=================127===================
Aktennr : 127
Folio : 94-r
Soort akte : boedeldeling
Datum : 16-12-1639
Wij, Rutger Corstiaen Spierincx en Willem Adams, schepenen van de
heerlijkheid St. Michielsgestel verklaren dat voor ons zijn verschenen
Henrick Cornelissen als man van Mariken dochter van Geraert Jan
Herberts en Aert Handricx als man van Willemke dochter van genoemde
Geraert Jan Herberts voor 1/3e deel, verder Aert Jan Rijckaerts als
voogd over de minderjarige kinderen van wijlen Roelof Goijaerts van der
Stappen verwekt bij Anneken dochter van Mathijs Geraerts, nog Aleijt
vrouw van Jan Jacob Dircks die nu ziek te bed ligt (haar man dus die
ziek is, JT), en verklaren een boedeldeling te hebben gemaakt van het
bezit dat ze hebben geerfd na de dood van Cathelijn Roelofs gelegen in
de parochie van Gemonde, jurisdictie van Gestel.
Bij deze deling krijgt Willem Damen als stadhouder, m.b.t. de
minderjarige kinderen het 1/3e part in een stuk akkerland groot in
totaal ca. 3 lopenzaad, b.p. de mededelers, Seger Aerts van Overbeeck,

de gemeenschappelijke mestweg daar.
Genoemde Henrick Cornelissen en Aert Hendricx krijgen het 1/3e part in
het genoemde stuk akkerland, b.p. Anthoni Jasper de Bresser, de
mededelers zelf, genoemde Seger Aerts, de gemeenschappelijke
mestweg.
Genoemde Aleijt namens haar man krijgt het 1/3e part in het genoemde
stuk land van 3 lopenzaad, zoals is afgepaald van haar mededelers, b.p.
de kerk van Gemonde, Seger Aerts, de mestweg. Het middelste lot zal
hieruit jaarlijks 3 gulden moeten blijven betalen aan het altaar van O.L.
Vrouw te Gemonde.
Verder moet men elkaar overpad verlenen met de minste overlast. De
delers beloven over en weer afstand te doen van aanspraken op elkaars
erfdeel en beloven de deling gestand te doen. Als iemands bezit minder
waard wordt of als er meer lasten op drukken dan zullen ze die samen
betalen, ieder naar gelang het erfdeel. Ieder zal de lasten op het eigen
erfdeel zo betalen dat het erfdeel van de andere ervoor blijft
gevrijwaard. Datum 16 december 1639.
=================128===================
Aktennr : 128
Folio : 95-r
Soort akte : verkoop
Datum : 31-12-1639
Wij, Rutger Corstiaen Spierincx en Goossen Henrick Martens schepenen,
verklaren dat voor ons is verschenen Michiel Franssen van de Beeckant
en verkoopt aan Willem Daemen het 1/5e deel van een bepaald stenen
huis, schuur, stalling, tuin en boomgaard alles aan elkaar gelegen in
Gestel nabij de kerk daar, b.p. het huis en erf van de kinderen en
erfgenamen van wijlen meester Adriaen Schellens, de
gemeenschappelijke straat, de waterloop daar genoemd de Vestgraff.
Nog het 1/5e deel in ene weiland genoemd de Verlooren Cost met de
´plantasie´, daarop, gelegen in de heerlijkheid Gestel nabij het
Gestelsche Bosch, b.p. het Schildersgasthuis en meer anderen, de rivier
de Dommel, Willem Meursen, het klooster van de zusters van Orthen,
zoals Michiel die 1/5e delen voor schepenen van deze heerlijkheid zijn
opgedragen op 22 januari 1635, waarnaar wordt verwezen. De koper
krijgt daarvan nu het erfrecht en Michiel belooft de verkoop gestand te
doen en alle lasten af te handelen. Datum 31 december 1639.
=================129===================

Aktennr : 129
Folio : 96-r
Soort akte : verklaring over leeftijd
Datum : 04-01-1640
Wij Willem Adams en Rutger Corstiaen Spierincx, schepenen, verklaren
dat voor ons zijn verschenen Delis Handricx Laureijssen oud ca. 78 jaar
en zijn broer Willem Hendrick Laureijssen oud ca. 76 jaar, beiden
inwoners van het dorp Schijndel en na gedane ondervraging en nadat
hen de eed was afgenomen, hebben ze vanwege Pauwels Jan Pauwels
ook inwoner van Schijndel verklaard dat deze Pauwels Janssens wel
minstens tussen 76, 76 of 77 jaar oud is. Ze voeren aan dat ze van
jongsaf aan met elkaar zijn opgevoed en altijd met elkaar omgang
hebben gehad zodat ze hiervan goede kennis hebben. Hiermee eindigen
ze hun verklaring. Wij als schepenen hebben ons schependomszegel aan
deze akte bevestigd naast de handtekening van onze secretaris. Datum
4 januari 1640.
=================130===================
Aktennr : 130
Folio : 96-v
Soort akte : aanstelling leden dorpsbestuur
Datum : 04-01-1640
Wij, Goossen Handrick Martens en Geraert Jan Rijckaerts, schepenen,
verklaren dat vandaag voor ons is verschenen Rutger Corstiaen
Spierincks onze presidentschepen oud ca. 56 jaar en verklaart onder
ede, welke eed hij heeft afgelegd bij het aanvaarden van zijn ambt, dat
Anthonis Mathijssen van Beeck oud ca. 70 jaar, gedaagd is geweest om
het borgemeesterschap van Gestel uit te oefenen, maar omdat hij zeer
oud is, is hij door schout en schepenen, na advies hierover van
rechtsgeleerden, daarvoor gevrijwaard en van die plicht ontslagen, welk
advies de deponent (=Rutger, JT) nog onder zich heeft. De deponent
voegt er nog aan toe dat hij (Rutger, JT) door de ouderdom van
Anthonis dat borgemeestersambt zelf heeft moeten doen uitoefenen
omdat een dergelijk persoon met zo´n hoge ouderdom die funktie niet
meer hoeft te bedienen en ook volgens menselijk verstand daarvoor
onbekwaam zou zijn. Datum 4 januari 1640.
=================131===================
Aktennr : 131
Folio : 97-r
Soort akte : niet nakoming overeenkomst
Datum : 13-01-1640

Wij, Corstiaen Jan Aerts, Geraert Jan Rijckaerts en Goossen Hendrick
Martens, schepenen van de heerlijkheid van St. Michielsgestel, verklaren
dat voor ons zijn verschenen Jan Jan Roelofs gewezen presidentschepen
oud ca. 61 jaar en Jan Janssen Michiels oud ca. 34 jaar, ook destijds
schepen met deze president, nadat ze zijn ondervraagd en hen de eed is
afgenomen, hebben verklaard ten behoeve van de inwoners van Gestel,
dat de overeenkomst met jonker Herman van Middegael met het
bestuur en de inwoners van Gestel op 22 juni 1638, die was gemaakt
over diens pretenties waarvoor van Middegael in de Raad van Brabant te
Brussel vonnis had verkregen ten laste van de genoemde inwoners, en
nadat die overeenkomst was voorgelezen, dat die toen had beloofd die
overeenkomst na te komen zonder enig voorbehoud en was daarmee
ook tevreden en beloofde die te zullen ondertekenen zodra het akkoord
aan de gemeente zou zijn medegedeeld. Daarna hadden de
presidentschepen en zijn medeschepen elk in het bizonder
´handtastinge´(overleg of moeite?, JT) gepleegd om het genoemde
akkoord te laten ondertekenen, behoudens dat de gemeente, bovenop
het akkoord nog ca. 30 of 40 karolusguldens voor haar rekening zou
nemen vanwege de onkosten gemaakt voor de bemoeienis van
procureur Lanckriet in de kwestie van van Middegael te Brussel. De
getuigen verklaren dat zij zulks destijds zelf hebben gehoord en gezien.
Datum 13 januari 1640.
=================132===================
Aktennr : 132
Folio : 97-v
Soort akte : niet nakoming overeenkomst
Datum : 13-01-1640
Wij, Adriaen Janssen Spierincx en Jan Wouters van Gemert, schepenen
in de heerlijkheid St. Michielsgestel verklaren hierbij plechtig, dat voor
ons is verschenen Rutger Corstiaen Spierincks oud ca. 56 jaar inwoner
van Gestel, nadat hij behoorlijk was ondervraagd en hem de eed was
afgenomen, heeft op verzoek van de inwoners van deze heerlijkheid
verklaard dat de overeenkomst tussen jonker Herman van Middegael op
22 juni 1638 met het bestuur en de inwoners van de heerlijkheid Gestel,
over de pretenties die hij had vanwege het vonnis van de Raad van
Brabant te Brussel, ten laste van de inwoners d.d. 7 april 1637, het
zelfde akkoord van hiervoor op alle punten in aanwezigheid van de
genoemde getuigen toen heeft beloofd na te komen en te zullen
ondertekenen zodra het akkoord aan de gemeente zou zijn voorgelegd
en goedgekeurd, welke goedkeuring toen direkt is gegeven, behalve dat
de gemeente bovenop het akkoord een bedrag van 30 of ten hoogste 40

karolusguldens zou betalen voor de onkosten die procureur Lankriet in
zijn zaak had verdiend zoals van Middegael verklaarde. De getuige
verklaart nog dat hij dit akkoord van begin tot einde heeft aanhoord en
dus weet dat het zo is gebeurd. Datum als boven.
=================133===================
Aktennr : 133
Folio : 98-v
Soort akte : niet nakoming overeenkomst
Datum : 13-01-1640
Wij, Rutger Corstiaen Spierincks en Adriaen Janssen Spierincx,
schepenen, verklaren hierbij plechtig dat voor ons zijn verschenen
Corstiaen Jan Aerts, Geraert Jan Rijckaerts en Goossen Handrick
Martens, onze collegaschepenen en verklaren onder de eed die eerder
door hen is afgelegd bij het aanvaarden van hun ambt, dat hetgeen
hiervoor staat vermeld, de waarheid is. Ze verklaren nog toen het
akkoord werd gesloten zij daarbij zelf aanwezig waren. Als extra teken
van waarheid hebben wij schepenen hieraan ons schependomszegel
bevestigd naast de handtekening van de secretaris. Datum 13 januari
1640.
=================134===================
Aktennr : 134
Folio : 98-v
Soort akte : verkoop
Datum : 18-01-1640
Wij, Rutger Corstiaen Spierincks en Geraert Jan Rijckaerts, schepenen,
verklaren dat voor ons is verschenen jonker Dirck Millinck van Gerwen
en verkoopt een stuk akker- en heiland aan elkaar gelegen in deze
heerlijkheid ter plaatse genoemd Theede zoals daar is afgepaald en
daar scheidt bij een ´gehoede´ (afgeknotte, JT) eik die daar als
herinnering staat en altijd zal blijven staan, b.p. de weduwe van Henrick
Geraerts van der Loo, de pad daar, zoals is afgetekend, verder grenzend
aan het erf van de erfgenamen van jonker Jacob van der Cammen en de
gemeenschappelijke Heistraat. Dat perceel had hij na de dood van zijn
ouders geerfd en was hem in de boedeldeiing van hun bezit toebedeeld.
Hij verkoopt het nu aan Adriaen Peter Pelsch die het in erfpacht zal
bezitten en de verkoper belooft de verkoop gestand te doen en alle
lasten van zijn kant af te handelen, behalve dat van Gerwen het hek aan
het einde van de pad aan de Heijstraat met de posten behoorlijk moet
repareren en daarna zal Adriaen Pelsch en zijn nakomelingen het
voortaan onderhouden. Wel is het zo dat de grond van het pad

eigendom is vanvan Gerwen, maar Adriaen mag wel gebruik maken van
die pad met ´varen, stouwen en drijven´zonder bedrog hierin. Datum
18 januari 1640.
=================135===================
Aktennr : 135
Folio : 99-v
Soort akte : verkoop
Datum : 21-01-1640
Sebastiaen de Vriese verkoopt een stuk akkerland groot ca. 11
lopenzaad met toebehoren, gelegen in de heerlijkheid St. Michielsgestel
ter plaatse genoemd Nieuw Herlaer, b.p. de gemeenschappelijke
vaarweg, Geraert Diercx van Roeij, Stan Stanssen. Nog een stuk land
groot ca. 7 lopenzaad ook in de zelfde heerlijkheid ter plaatse genoemd
de Sandtberch of ook wel Berchsaens genoemd, b.p. joffrouw Anna van
Deventer, weduwe van jonker Wernaert van Honselaer, Jacob Jan
Dancken en nu zijn erfgenamen. Die twee stukken akkerland had
Sebastiaen eerder gekocht van Jacob Wijnant Doelvoet en diens zuster
Geraertgen als erfgenamen van hun broer heer en meester Henrick
Doelvoet toe hij leefde pastoor van de heerlijkheid St. Michielsgestel op
20 oktober 1639, met alle toebehoren en houtopstand. Hij verkoopt de
percelen nu aan Jacop Wijnant Doelvoet en aan diens zuster Geraertgen
met alle brieven en belooft de verkoop gestand te doen en alle lasten
van zijn kant af te handelen zodat Jacop en zijn zuster daarvoor zijn
gevrijwaard. Getuigen als schepenen in Michielsgestel Rutger Corstiaen
Spierincx en Willem Adams. Als zekerheid is de akte door ons gezegeld.
Datum 21 januari 1640.
=================136===================
Aktennr : 136
Folio : 100-r
Soort akte : benoeming voogden
Datum : 27-01-1640
Wij, Rutger Corstiaens Spierincks en Willem Adams, schepenen van St.
Michielsgestel verklaren dat voor ons zijn verschenen Goijaert Janssen
Strick en Jan Huijberts, beiden inwoners van Den Dungen in het vrijdom
van Den Bosch, nadat ze waren aangehouden en hen de eed was
afgenomen, zijn ze benoemd als voogden voor de kinderen van Isaack
Daniel Henricx (van Osch, JT) een boedeldeling te maken en voor hen
het lot in ontvangst te nemen en verder alles te doen wat daarbij nodig
is. Datum 27 januari 1640.

=================137===================
Aktennr : 137
Folio : 100-v
Soort akte : benoeming voogden
Datum : 27-01-1640
Voor de zelfde schepenen zijn verschenen Antonis Goijaerts en Peter
Ariaens die waren aangehouden en hebben de eed afgelegd als voogden
over de 2 minderjarige kinderen van Abraham Handrick Daniels (van
Osch, JT). Actum als boven. (Isaack en Abraham uit beide voorgaande
aktes zijn broers, zie volgende akte, JT)
=================138===================
Aktennr : 138
Folio : 100-v
Soort akte : boedeldeling
Datum : 27-01-1640
Wij, Rutger Corstiaen Spierincks, Willem Adams en Adriaen Janssen
Spierincks, schepenen, verklaren dat voor ons is verschenen Claes zoon
wijlen Handrick Daniels van Osch in diens leven verwekt bij wijlen diens
wettige vrouw Elken dochter van Dierck Gerlings van Orthen (voor 1/6e
deel is weggelaten, omdat hij het leengoed krijgt, JT), verder Michael
Wouterssen als man van zijn wettige vrouw Gertruijdt ook dochter van
Henrick Daniels van Osch en genoemde Elken, ook medevoogd van de 2
minderjarige voorkinderen van zijn vrouw, nog Claes Hendrik Daniels
met zijn collegavoogd samen voor het 1/6e deel hiervan, verder Geraert
Adriaens als man van Jenneken dochter van Daniel Hendrick Daniels van
Osch en genoemde Elken, door deze Daniel verwekt bij zijn wettige
vrouw Barbara dochter van Jan Martens, verder Laureijs Willems als
man van Heijlken ook dochter van Daniel Henricks en genoemde Elken
(deze Elken hier moet zijn Barbara, JT), verder Peter Janssen als man
van Marijken dochter van Daniel Henricks en genoemde Barbara en nog
Gertruijdt minderjarige dochter van genoemde Daniel Hendricks en
Barbara samen ook voor 1/6e deel, verder Goijaert zoon van Simon
Goijaert Berniers verwekt bij Cathelijn dochter van Henrick Daniels en
Elken ook voor 1/6e deel, nog Abraham Handrick Daniels verwekt bij
diens vrouw Hilleken dochter van Dielis Adriaen Cornelis, nog Adriaen
Willem Jacops als man van Marieken dochter van Abraham Henrick
Daniels en genoemde Hilleken, nog Anthonis Goijaerts en Peter Ariaen
Peters, beiden als voogden over Hilleken en Peter ook kinderen van
Abraham Hendricx en Hilleken, samen ook voor 1/6e part, nog Goijaert
Janssen Strick en Jan Huiberts als voogden over de 5 minderjarige
kinderen van wijlen Isaack zoon van Handrick Daniels van Osch en

genoemde Elken verwekt bij Jenneken dochter Huibert Jan Huijberts,
samen ook voor 1/6e deel, nog Marieken dochter van Dries Huiberts
verwekt bij diens wettige vrouw Marieke dochter van Hendrick Daniels
en nog Claes Handrick Daniels en Handrick Huijberts van Vlijmen als
voogden over het minderjarige kind van wijlen Handrick Peter Becker
verwekt bij Merieken dochter van wijlen Dries Huijberts en diens wettige
vrouw Marieken dochter van Hendrick Daniels van Osch en genoemde
Elken, ook samen voor 1/6e deel, verklaren een boedeldeling te hebben
gemaakt van het bezit, het meeste gelegen in St. Michielsgestel en
sommig te Schijndel en elders, dat ze na de dood en testament hebben
geerfd van Handrick Daniels van Osch en diens vrouw Elken zaliger
gedachtenis. Het lot voor de minderjarige kinderen is getrokken door
Willem Damen als stadhouder namens de officier.(ik tel 7 kinderen,
maar Claes krijgt dus het leengoed en de andere 6 kinderen krijgen
ieder een zesde van de rest, JT)
Bij deze deling krijgt Claes zoon Hendrick Daniels als leenman voor zijn
portie een stuk akkerland en heide en riet met houtopstand samen
leengoed zijnde, als is gelegen binnen St. Michielsgestel, b.p. Handrick
Adriaens van der Aa, Willem Jan Willems van der Donck met meer
anderen, de pad van de heer, de gemeenschappelijke straat, waarmee
Claes tevreden is en doet daarmee afstand van het overige bezit en
Claes zal tussen nu en a.s. Vastenavond aan het vierde lot 175 gulden
betalen.
Genoemde Goijaert Simon Beniers en Claes Henrick Daniels met
Handrick Huijberts van Vlijmen als voogden over het minderjarige kind
van Hendrick Peter de Becker en van Marieke Dries Huijberts ( dit is een
dubbele portie voor twee keer 1/6e, JT) krijgen samen een huis, schuur,
brouwhuis met de brouwinstallatie en het esthuis met aanliggend land
en houtopstand groot ca. 6 lopenzaad gelegen in Michielsgestel ter
plaatse genoemd aan de Lijnde, b.p. Aert Faessen, Arien Pauwels,
Adriaen Willem Jacobs, de gemeenschappelijke pad daar, Marieke
weduwe van Michiel Jan Rutten, de gemeenschappelijke straat bij de
lindeboom, welke lindeboom wordt gerekend tot het bezit te horen.
Hieruit moet jaarlijks aan een zeker persoon 10 gulden worden betaald
die aflosbaar is, over te nemen met 1 lopende en 1 vervallen termijn,
nog de rente van 5 pond per jaar aan diverse personen of zoveel meer
of minder. Als er meer lasten zijn die hier niet zijn genoemd dan komen
die ten laste van de eerste 2 loten.
De erfgenamen van Daniel Hendrick Daniels te weten Laureijs, Gerard,
Peter en Gertruijd krijgen samen een huis genoemd ´t Patershuis, groot
ca. 6 lopenzaad, gelegen in St. Michielsgestel, b.p. Hendrick op ´t

Hooghe met meer anderen, de gemeijnte, Bastiaen Jan Bastiaens, Aert
Faessen. Dit lot moet tussen nu en a.s. Vastenavond anno 1640 aan een
van de voogden over de kinderen van Isaack Handrick Daniels de som
van 100 karolusguldens geven, elk van 20 stuivers, zoals dat bedrag
door Handrick Daniels van Osch en zijn vrouw Elken in hun testament
was vermaakt om vooraf te ontvangen of er een jaarlijkse rente van 5
gulden en 10 stuivers voor te betalen en als dit legaat niet wordt
voldaan, moet men daarvoor die rente vestigen en die een half jaar
vooraf opzeggen. Verder moet dit lot de chijnsen betalen die op het
bezit drukken, zonder overlast voor de andere erfgenamen.
In marge :
De voogden van de minderjarige kinderen van Isaack Handricks Daniels
zijn op 22 februari 1640 voor mij als secretaris van St. Michielsgestel
samengekomen en hebben bekend voor deze 100 karolusguldens
volledig te zijn betaald en pretenderen verder niets meer. Getekend : B.
van der Waerden, secretaris.
Genoemde Michiel Wouters en Claes Handrick Daniels ten behoeve van
de minderjarige voorkinderen van Michiel Wouters krijgen een stuk
akkerland genoemd de Fellenoort (?) gelegen binnen St. Michielsgestel
tegenover de windmolen, b.p. Cornelis Anthonis Strick, Marieke weduwe
van Handrick Diercx en meer anderen, de erfgenamen van Herman van
Iersel, de gemeenschappelijke Molenheide. Dit perceel moet de chijns
betalen die er op drukt. Nog krijgen ze een stuk akkerland groot ca. 6
lopenzaad, gelegen in St. Michielsgestel, ter plaatse genoemd de Locht,
b.p. Mathijs Janssen Weijgergancs, Servaes Andriessen, de erfgenamen
van Wouter Driessen, de erfgenamen van Willem Thijssen van Beeck.
Het perceel moet overpad aan anderen verlenen zoals van oudsher
gebruikelijk is. Dit lot krijgt verder tussen nu en a.s. Vastenavond van
Claes Handrick Daniels 175 guldens in goed gangbaar geld.
In marge :
Vandaag 11 april 1640 is verschenen Michiel Wouters als man van
Geertruijt dochter van wijlen Handrick Daniels van Osch en heeft bekend
van Claes Handrick Daniels deze 175 gulden te hebben ontvangen en
pretendeert verder niets meer. Als oorkonde opgemaakt, B. van de
Waerden, secretaris.
Genoemde Goijaert Janssen Strick en Jan Huiberts als voogden over de
5 kinderen van Isaack Handrick Daniels van Osch krijgen 6 stukken
akkerland gelegen in de jurisdictie van Schijndel volgens de brieven
ervan, met de houtopstand aan de pad tegen dit erf en men moet het
achterste lot overpad over dit pad geven en aan diegenen die er van
oudsher recht op hebben, b.p. Aert Jan Handrick Spierincx, Jan Handrick
Eijkemans, de erfgenamen van Adriaen Willem Goijaerts, de andere

medelers. Uit dit land jaarlijks aan zekere geinteresseerde 2 gulden en
10 stuivers te betalen zijnde de helft van een rente van 5 gulden per
jaar. Nog krijgen ze een morgen hooiland gelegen in de parochie van
Rosmalen nabij de Teijtelaer, b.p. de tafel van de H. Geest in Den
Bosch, de gemeenscappelijke straat, de gemeenschappelijke wetering,
de erfgenamen van Geraert Thijssen te Orthen.
Genoemde Abraham Arien Peters en Cornelis Ariens met nog Antonis
Goijaerts en Peter Ariens als voogden van de minderjarige kinderen van
Abraham Handrick Daniels krijgen een stuk akkerland en het
Werschstuk eraan, scheidende op de halve sloot in de jurisdictie van
Schijndel onder de Booden (=Bodem, JT) van Elde, b.p. Aert Jan
Handrick Spierincks, de pad daar, Jacob Mathijs Spierincks, Jan Rutger
meester Peters, de andere delers. Hieruit jaarlijks 2 gulden 10 stuivers
te betalen uit een rente van 5 gulden aan zekere personen. Verder
moeten ze zelf wegen over de genoemde pad. Nog krijgen ze 1 morgen
hooiland in de jurisdictie van Rosmalen, nabij de Tuijtelaer, b.p. de tafel
van de H. Geest in Den Bosch, de gemeenschappelijke straat, de
erfgenamen van Geraert Thijssen.
De delers beloven over en weer afstand te doen van aanspraken op
elkaars erfdeel op onderpand van hun bezit en de voogden op
onderpand van het bezit van de kinderen. Ze beloven de deling gestand
te doen zonder tegenspraak hierin. Indien een van de erfdelen minder
waard wordt of als er meer lasten op blijken te drukken zullen ze dat
samen betalen. Elk zal de lasten op het eigen erfdeel zo betalen dat de
erfdelen van de anderen ervoor zijn gevrijwaard. Verder dient men de
bestaande rechten van overpad te respecteren zoals van oudsher.
Datum 27 januari 1640.
=================139===================
Aktennr : 139
Folio : 104-r
Soort akte : verkoop
Datum : 04-02-1640
Wij, Willem Adams en Goossen Hendrick Martens, schepenen, verklaren
dat voor ons zijn verschenen Aerdt Handrick Michiels als man van
Willemken en verder Handrick Cornelis van den Oordt als wettige man
van Maijken, beiden kinderen van Geraert Jan Herberts verwekt bij
diens wettige vrouw Mariken dochter van Goijaert Roelofs van der
Stappen en als zodanig erfgenamen van deze Goijaert en Katarina voor
1/3e deel, verder Aert Jan Rijckaerts als voogd over de minderjarige
kinderen van wijlen Roelof Goijaert Goijaerts van der Stappen verwekt

ij Anneken dochter van Mathijs Geraerts en met hem Adriaen Jcobs als
medevoogd van deze minderjarige kinderen op grond van de autorisatie
van schepenen van St. Michielsgestel d.d. 7 december 1632, samen ook
voor 1/3e deel, verkopen aan Jan Jacob Diercks hun gedeeltes in een
stuk akkerland groot ca. 3 lopenzaad en 3 roedes, gelegen in St.
Michielsgestel parochie van Gemonde nabij de kerk daar, b.p. Antonis
Jasper Bresser, de kerk van Gemonde, Jan Gerlings, Zeger Aerts van
Overbeeck. De verkopers op onderpand van al hun bezit en van de
minderjarige kinderen beloven de verkoop gestand te doen en alle
lasten van hun kant af te handelen voor de 2/3e delen. Datum 4
februari 1640.
=================140===================
Aktennr : 140
Folio : 105-r
Soort akte : verkoop
Datum : 07-02-1640
Wij, Rutgher Corstiaen Spierincks en Jan Wouters, schepenen, verklaren
dat voor ons is verschenen Bartholomeus Pauwels en verkoopt aan zijn
zoon Pauwels Bartholomeussen een huis, tuin, boomgaard etc. groot ca.
18 roedes, gelegen in St. Michielsgestel ter plaatse genoemd Nieuw
Herlaer, b.p. de erfgenamen van Peter Evert Adriaens en meer anderen,
de gemeenschappelijke weg daar, Stan Stanssen Moelenmaeckers, de
erfgenamen van Antonis Handricx Hasselmans. Dat huis etc. had
genoemde Bartholomeus Pauwels met 18 roedes land eerder gekocht
voor schepenen van St. Michielsgestel volgens de brieven ervan en zijn
zoon krijgt daar nu het erfrecht van. Bartholomeus als verkoper belooft
de verkoop gestand te doen en alle lasten af te handelen behalve een
jaarlijkse rente van 6 gulden aan Thomas Janssen in de Visbank van
Den Bosch, nog een jaarlijkse rente over 100 gulden kapitaal aan
Maijken Janssen Speckmesch en nog 100 gulden kapitaal aan zijn zoon
Pauwels. Datum 7 februari 1640.
In marge :
Op 28 oktober 1653 is verschenen Frans Cornelis Roscamp en bekent de
100 gulden kapitaal namens Maijke Jan Speckmesch te hebben
ontvangen, die verklaart de rente van Maijken te hebben gekocht. Mij
present : J. Elsevier, 1653.
=================141===================
Aktennr : 141
Folio : 105-v
Soort akte : schuldbekentenis
Datum : 07-02-1640

Compareerde voor genoemde schepenen Pauwels zoon van
Bartholomeus Pauwels en belooft als schuldenaar boven de genoemde
lasten ten behoeve van zijn vader Bartholomeus die 200 karolusguldens
te betalen, elke gulden van 20 stuivers waarmee de verkoop ten volle is
betaald, daarvoor verbindt Pauwels al zijn bezit. Actum als boven.
=================142===================
Aktennr : 142
Folio : 106-r
Soort akte : boedeldeling
Datum : 11-02-1640
Wij, Adriaen Janssen Spierincks en Willem Adams, schepenen, verklaren
dat voor ons zijn verschenen Geraert Ariens van Sgrevenmoer als man
van Jenneken dochter van Daniel Handrick Daniels (=van Osch, JT) in
diens leven verwekt bij zijn wettige vrouw Barbara dochter van Jan
Martens, verder Laureijs Willems als man van Heijlken dochter van
genoemde Daniel en van Barbara, nog Peter Janssen als man van
Marieken ook dochter van Daniel en Barbara, nog Delis Peters en
Cornelis Ariens als voogden over Geertruidt minderjarige dochter van
Daniel Handrick Daniels en Barbara, hebben verklaard een deling te
hebben gemaakt van het bezit dat ze hebben geerfd na dood van
Handrick Daniels (van Osch, JT) en diens vrouw Elken, zijnde hun
voorouders (=grootouders, JT), welke bezit is gelegen in St.
Michielsgestel. Het lot voor het minderjarige kind is getrokken door
Willem Adams als stadhouder van de officier.
Genoemde Laureijs Willems met Delis Peters en Cornelis Adriaens als
voogd over Gertruijdt krijgen een esthuis, tuin en boomgaard met
akkerland zoals is afgetekend, groot ca. 4 lopenzaad gelegen bij het
Patershuis, b.p. Handrick opt Hooghe, de gemeenschappelijke straat, de
weduwe van Ruth Aerts, de mededelers, Dit lot moet aan het lot van de
kinderen van Isaack Handricks Daniels een bedrag van 25
karolusguldens betalen volgens de deling van 27 januari 1640.
Genoemde Geraert Ariens en Peter Janssen krijgen samen een huis,
tuin, en boomgaard met het akkerland, groot ca. 2 lopenzaad gelegen in
St. Michielsgestel ter plaatse genoemd het Paterhuis, b.p. de
erfgenamen van Aert Faessen, de mededelers, Reijnder Hermans, de
gemeenschappelijke straat. Dit lot moet 75 gulden betalen aan de
kinderen en erfgenamen van Isaack Handrick Daniels, nog de chijnsen
en andere lasten.

De delers beloven over en weer afstand te doen van aanspraken op
elkaars erfdeel en Geraert, Laureijs, Peter beloven onder verband van
hun persoon en bezit en Delis en Cornelis als voogden op onderpand van
het bezit van het minderjarige kind, deze deling gestand te doen. Als er
op iemands erfdeel meer lasten zouden drukken dan hier vermeld zullen
ze die samen betalen ieder naar gelang diens deel. Ieder zal de lasten
op het eigen erfdeel zo betalen dat de andere erfdelen ervoor zijn
gevrijwaard. Datum 11 februari 1640.
=================143===================
Aktennr : 143
Folio : 107-r
Soort akte : verkoop
Datum : 14-02-1640
Wij, Rutger Corstiaen Spierincks en Adriaen Janssen Spierincks,
schepenen in St. Michielsgestel, verklaren dat voor ons is verschenen
Jan Goijaerts en verkoopt aan Jenneken weduwe van Huijbert Huijberts
van de Merendoncq de helft van een stuk akkerland, groot in totaal ca.
1 lopenzaad en 3 roedes, gelegen in St. Michielsgestel aan de
Dungensche kant daar, b.p. Huibert Huijberts, Aelbert Janssen Hertoch,
Peter Herman Ooms, de gemeenschappelijke straat, zoals hij die helft
na dood van zijn ouders zaliger heeft geerfd. De verkoper op onderpand
van zijn persoon en bezit belooft de verkoop gestand te doen en alle
lasten af te handelen, behalve de helft van een jaarlijkse grondchijns
van 1 stuiver en 2 penningen Brabants aan de heer van Herlaer en
Gestel op St. Michielsdag. Datum 14 februari 1640.
=================144===================
Aktennr : 144
Folio : 107-v
Soort akte : schuldbekentenis
Datum : 16-02-1640
Wij, Rutger Corstiaen Spierincks en Willem Damen, schepenen van St.
Michielsgestel, verklaren dat voor ons is verschenen Anneken dochter
van Mathijs Geraerts, weduwe van Roelof Goijaerts van der Stappen en
verkoopt (=belooft, JT) een jaarlijkse chijns van 25 stuivers, steeds te
betalen op 1 maart en voor de eerste keer per a.s. anno 1641 binnen
deze heerlijkheid, vrij van alle belastingen en heffingen, tiendes,
twintigstes, honderdsten etc. op onderpand van een huis, tuin,
boomgaard, hopland en akkerland, samen groot ca. 6 lopenzaad,
gelegen in de parochie van Gemonde, jurisdictie van St. Michielsgestel,
b.p. de weduwe van Eijmbert Jan Franssen, Jan Claes Spierincks, Peter

Franssen, de gemeenschappelijke straat. Ze verkoopt de rente
(=belooft, JT) aan Jan Jacob Dircx en Aert Jan Rijckaerts als voogden
over de minderjarige kinderen van haar en van wijlen Roelof Goijaerts
van der Stappen, ten behoeve ook van die kinderen. Anneke belooft het
verkopen gestand te doen en alle lasten af te handelen, behalve dat het
onderpand is belast met een jaarlijkse chijns van 20 gulden aan Marieke
weduwe van Anthonij in´t Hoochuijs, en nog 5 gulden aan het grote
begijnhof in de stad Den Bosch, nog 3 gulden per jaar aan Anthonij
Donckers in Den Bosch en nog 4 gulden per jaar aan Geraert in ´t
Spaijken. Ze belooft het onderpand in goede staat te houden voor de
betaling van de chijns. Datum 16 februari 1640.
=================145===================
Aktennr : 145
Folio : 108-v
Soort akte : schuldbekentenis
Datum : 16-02-1640
Anneke of haar nakomelingen mogen de rente in een keer of in
meerdere keren aflossen tegen betaling van 24 gulden met de
achterstallige termijnen op het moment van aflossing. Bij aflossing moet
er een half jaar vooraf worden opgezegd.
=================146===================
Aktennr : 146
Folio : 108-v
Soort akte : vrijwaring
Datum : 16-02-1640
Voor schepenen uit de vorige akte is verschenen Geraert zoon van
Roelof Goijaerts (=van der Stappen, JT) in zijn leven verwekt bij Anneke
van hiervoor en belooft voor zichzelf en voor zijn minderjarige broers en
zusters, dat hij de voogden inzake de genoemde chijns in de toekomst
geen nadeel zal berokkenen. Daarvoor verbindt hij zijn bezit, nu en in
de toekomst. Actum als boven.
=================147===================
Aktennr : 147
Folio : 109-r
Soort akte : verkoop
Datum : 21-02-1640
Wij, Willem Adams en Adriaen Janssen Spierincks, schepenen verklaren
dat voor ons zijn verschenen Geraert Adriaens als man van zijn wettige

vrouw Jenneken dochter van wijlen Daniel Handricx van Osch in diens
leven verwekt bij Barbara, verder Peter Janssen als man van Marieken
ook dochter van genoemde Daniel en Barbara en verkopen een huis,
tuin, boomgaard met toebehoren, groot ca. 2 lopenzaad gelegen te St.
Michielsgestel ter plaatse genoemd op de Dungensche Kant, b.p. den
Pater, Reijnder Hermans van Orthen, de gemeenschappelijke straat,
Aert Servaessen, de medelers zelf, zoals dat bezit hen was toebedeeld
in de deling te St. Michielsgestel op 1 februari 1640. Ze verkopen het nu
aan Diercken zoon Jorden Diercx, samen met alle brieven, die daarvan
het erfrecht krijgt. De verkopers beloven de verkoop gestand te doen en
alle lasten van hun kant af te handelen behalve de jaarlijkse gewinchijns
van 3 oortstuivers op St. Michielsdag aan de heer van Herlaer en Gestel.
Datum 21 februari 1640.
=================148===================
Aktennr : 148
Folio : 109-v
Soort akte : ruiling
Datum : 22-02-1640
Wij, Willem Adams en Adriaen Janssen Spierincks, schepenen verklaren
dat voor ons is verschenen Handrick Joordens en draagt in de vorm van
een ruil een stuk akkerland over, genoemd de Nieuwen Hof met de
boomgaard samen groot ca. 20 roedes, gelegen in St. Michielsgestel aan
de Dungensche Kant, rondom in de gemeijnte daar met het recht te
mogen poten tegenover de straat. Nog de helft van een stuk akkerland
met houtopstand groot in totaal ca. 10 lopen gelegen in St.
Michielsgestel ter plaatse genoemd op de Hooghstraat, af te delen van
de andere helft, b.p. Dierck Joordens, Jan Delissen Weijgergangs, de
erfgenamen van Gerard Peters, de gemeenschappelijke straat. Die 2
stukken waren Handrick Joordens in een boedeldeling toebedeeld in de
deling voor schepenen van St. Michielsgestel d.d. 9 februari 1622. Het
bezit wordt nu overgedragen aan Adriaen Pauwels van Oirschot, smid
van beroep die daarvan het erfrecht krijgt.
Genoemde Hendrick Joordens krijgt van Adriaen Pauwels van Oirschot
het 1/4e deel van een huis, tuin, akkerland, met weiland zoals Adriaen
dat nu bezit en hem voor schepenen van Uden in een boedeldeling was
toebedeeld. Hanrick Joordens verklaart verder voor deze ruil te zijn
voldaan. Zowel Hendrick als Adriaen beloven onder verband van hun
persoon en bezit, deze ruil altijd gestand te zullen doen, behalve dat
Adriaen jaarlijks uit de 2 stukken akkerland alle lasten en chijnsen moet
betalen zoals die aan Hendrick in de boedeldeling werden vermeld.
Datum 22 februari 1640.

=================149===================
Aktennr : 149
Folio : 110-r
Soort akte : verkoop
Datum : 27-02-1640
Wij, Rutger Corstiaen Spierincks en Willem Adams, schepenen verklaren
dat voor ons is verschenen Leonaert Adriaen Jacobs en verkoopt aan
Huijberden Adriaens van der Heijden een stuk land groot ca. 4
lopenzaad, samen met de driessen, beekjes en de beide grachten
(=sloten, JT) en houtopstand, gelegen in de parochie van Gemonde in
de heerlijkheid van St. Michielsgestel aan het Heezelaer, ter plaatse
genaamd de Handrick Martensakker, b.p. Marten Peter Servaessen, Aert
Jacobs, Wouter Bastiaens, de gemeenschappelijke straat, zoals Leonaert
dat had gekocht van Marcelis Willems voor schepenen van St.
Michielsgestel. De koper krijgt daarvan het erfrecht en Leonaert belooft
de verkoop gestand te doen en alle lasten af te handelen, behalve een
jaarlijkse aflosbare rente van 6 gulden in een rente van 12 gulden aan
de heer van Griensven in de stad Den Bosch en nog 2 gulden per jaar
uit een grotere rente aan Peter Willems van Griensven. Er is recht van
overpad over het erf van Wouter Bastiaens en dat van Aert Jacobs.
Datum 27 februari 1640.
=================150===================
Aktennr : 150
Folio : 111-r
Soort akte : verkoop
Datum : 27-02-1640
Wij, Rutger Corstiaen Spierincx en Willem Adams, schepenen, verklaren
dat voor ons is verschenen Huijbert Adriaens van der Heijden en
verkoopt aan Geraerd zoon van Daem Peters een stuk akkerland, groot
ca. 5 lopenzaad, gelegen in St. Michielsgestel, ter plaatse genoemd het
Hezelaer, b.p. de weduwe van Jan Handrick Everts, Geraert Daemen, de
gemeenschappelijke straat, zoals hij dit perceel in een overeenkomst
had verkregen vanwege het onderhoud van zijn simpele en onnozele
broer Handrick. Hij verkoopt het nu aan Gerard Daem Peters samen met
alle brieven en dokumenten die er het erfrecht van krijgt. De verkoper
belooft op onderpand van al zijn bezit de verkoop gestand te doen en
alle lasten af te handelen. Datum 27 februari 1640.
=================151===================
Aktennr : 151

Folio : 111-v
Soort akte : machtiging
Datum : 28-02-1640
Wij, Rutger Corstiaens en Willem Adams, schepenen, verklaren dat voor
ons is verschenen Handrick Anthonis Meussen en machtigt hierbij
Marieken dochter van Geraert Henricks zijnde zijn wettige vrouw en
geeft haar volmacht om namens hem de helft van een bepaald
hooiveldje te verkopen, gelegen te Lennishovel in de baronie van Boxtel,
genoemd de Coevaert, b.p. Adriaen in Velder, de gemeenschappelijke
straat, Coen Daemen en meer anderen. De gemachtigde moet het bezit
voor wethouders overdragen en hij als opdrachtgever belooft alles na te
komen wat daarin door de gemachtigde zal worden gedaan zoals
gebruikelijk, zonder bedrog daarin. Datum 28 februari 1640.
=================152===================
Aktennr : 152
Folio : 111-v
Soort akte : verklaring over dorpscontributies
Datum : 06-03-1640
Wij, Rutger Corstiaen Spierincx en Willem Adams, schepenen verklaren
dat voor ons is verschenen de geachte Delis Joost Janssen die nadat hij
was ondervraagd en hem de eed afgenomen, ten behoeve van Jan Roefs
als gewezen presidentschepen heeft verklaard dat hij als assistent op
verzoek van genoemde Jan Roefs destijds met jonker Johan van
Raveschot zowel toen zijn moeder leefde als nadien, diverse keren heeft
meegeholpen de staten en rekening op te maken m.b.t. de hele
contributie van zijn moeder (waarschijnlijk de moeder van Jan Roefs,
JT) die tijdens diens (van Jan Roefs waarschijnlijk, JT)
borgemeesterschap opeisbaar waren en hij als deponent altijd heeft
geloofd dat die de contributie eerlijk aan genoemde verzoeker (Jan
Roefs, JT) heeft willen voldoen zonder daarin ooit ´insolvent´ te zijn
gebleven (schuldig te blijven, JT) of dat die de hele contributie niet zou
hebben willen voldoen, maar altijd heeft gezegd dat zij de rekeningen
inzake de contributie behoorlijk aan hem zou voldoen. De deponent is
hiermee bekend omdat hij altijd de toegevoegde hulp was met
genoemde Jan Roelofs toen hij borgemeester was zowel voor als na de
dood van zijn moeder en met jonker Johan van Raveschot heeft
afgerekend en altijd heeft beloofd Jan Roelofs te voldoen. Datum 6
maart 1640. (Jan Roefs was inderdaad ooit borgemeester vóór 1638, JT)
=================153===================
Aktennr : 153

Folio : 112-v
Soort akte : verkoop
Datum : 14-03-1640
Wij, Willem Adams en Adriaen Janssen Spierincx, schepenen, verklaren
dat voor ons is verschenen Leonaert Adriaen Jacobs als man van zijn
wettige vrouw Cathalijn dochter van wijlen Willem Marcelis, en verkoopt
aan Hendrick Willems Spierincx een stuk akkerland groot ca. anderhalf
lopenzaad, gelegen in deze heerlijkheid ter plaatse genoemd de
Waebraecken, b.p. de weduwe van Corst Jan Willem Marcelissen,
Handrick Willems, Peter Jan Daemen. Nog verkoopt hij anderhalf
zevenste part in een hooiveld gelegen in de heerlijkheid Gestel, ter
plaatse genoemd de Wielbeemd in de Dickebos, nog onverdeeld zijnde.
Hieruit jaarlijks anderhalf zevende part te betalen van 5 stuivers als
grondchijns. Nog verkoopt hij een stuk akkerland groot ca. 1 lopenzaad
gelegen in de parochie van Gemonde in de jurisdictie van Gestel, b.p.
Jan Adriaen Rijckaerts van Oetelaer, de weduwe van Adriaen Geraerts
van de Lo, Huibert Aerts, Jan Antonissen Cloot, zoals Leonaert dat heeft
verkregen in de deling met de broers en zusters van zijn vrouw en ook
deels door koop voor schepenen van deze heerlijkheid. De verkoper
belooft de verkoop gestand te doen zonder tegenspraak hierin. Datum
14 maart 1640.
=================154===================
Aktennr : 154
Folio : 113-r
Soort akte : verklaring over eigendomsrecht
Datum : 28-02-1640
Wij, Rutger Corstiaen Spierincks en Willem Adams, schepenen van de
heerlijkheid St. Michielsgestel, verklaren dat voor ons zijn verschenen
de geachte Jan Driessen woonachtig te Vucht, oud ca. 67 jaar die
daarvoor is aangehouden en Handrik Peters, jongeman (!), oud ca. 63
jaar, inwoner van St. Michielsgestel, nadat ze zijn ondervraagd en hen
de eed is afgenomen, hebben een verklaring afgelegd op verzoek van
Peter van Innenraij, drossaard en kastelein van de heerlijkheid Gestel
en Oud Herlaer. Jan Driessen verklaart dat hij geboren is op de hoeve
van Oud Herlaer en bij zijn vader en schoonvader daar wel meer dan 58
jaar geleefd en gewoond heeft en dat hij verschillende officieren heeft
gekend die altijd naast andere ´casteleijns´ goederen de
Emkensbeemd, de Casteleijnsweide en de beemdjes aan het einde van
het bos langs de hoeve hebben gebruikt die tot die goederen behoorden.
Genoemde Handrick Peters verklaart diverse jaren te hebben gewoond
bij Hendrick van de Leempudt, kastelein aldaar die ook altijd die

¨Casteleijnsgoederen´ heeft gebruikt en er zijn voordeel van heeft
gehad, waaronder de Emkensbeemd, de Casteleijnsweide en de
beemdjes aan einde van het bos aan de ´wertgens´langs de hoeve. Jan
Driessen verklaart nog dat hij van jongsaf aan op die hoeve is opgevoed
en er gewoond heeft en dat hij weet dat tot die Casteleijngoederen ook
de beemdjes horen bij het einde van het bos, gelegen bij het erf van
zijn moeder en dat die de beemdjes diverse keren van kastelein Clusius
heeft gehuurd en gebruikt. Genoemde Henrick Peters verklaart nog dat
hij diverse jaren bij kastelein Leemput als dienstknecht daar heeft
gewoond en de genoemde beemden daar altijd heeft gemaaid en
gezaaid voor die kastelein en daarom ook weet dat die beemden tot de
Casteleijnsgoederen behoren. Datum 28 februari 1640.
=================155===================
Aktennr : 155
Folio : 114-r
Soort akte : verkoop
Datum : 16-03-1640
Wij, Adriaen Janssen Spierincks en Goossen Handrick Martens,
schepenen, verklaren dat voor ons is verschenen Willem Janssen
Spierincks als man van zijn wettige vrouw Hester dochter van Dierick
Lenaerts en verkoopt aan zijn oom Jan Lenaert Handricks de Decker,
een huis, tuin, boomgaard en akkerland, alles aan elkaar gelegen groot
samen 4 en een half lopenzaad alhier in deze heerlijkheid Gestel ter
plaatse genaamd Theede aan de Hoge Heikant, b.p. Lambert Handricks
Rademaekers, Adriaen Janssen Spierincx, Lambert Willems, Heijman
Wouters, de gemeenschappelijke straat. Hij had dat bezit geerfd na de
dood van de ouders van zijn vrouw. De verkoper belooft alle lasten van
zijn kant af te handelen, behalve dat de koper jaarlijks een halve roede
dijk aan de grote brug moet onderhouden naast Theede. Datum 16
maart 1640.
=================156===================
Aktennr : 156
Folio : 114-v
Soort akte : machtiging
Datum : 19-03-1640
Wij, Rutger Corstiaens en Goossen Handrick Martens, schepenen,
verklaren dat voor ons is verschenen Lenaert zoon Adriaen Jacobs als
man van zijn wettige vrouw Catharina dochter van Willem Mercelissen
van de Merendoncq en machtigt hierbij de geachte Willem Adams,
stadhouder van de heerlijkheid Gestel en geeft hem machtiging om

namens hem te verschijnen voor schepenen van de stad Den Bosch of
elders waar dat nodig is en daar aan Henrick Willem Spierincx een stuk
akkerland over te dragen groot ca. 4 lopenzaad gelegen in de parochie
Gemonde, jurisdictie van Schijndel, b.p. de weduwe van Jan Peter
Broeren, Joost Handricks van Delft, de opdrachtgever zelf, de gemeijnte.
Nog de helft van een hooiveld in totaal groot ca. 4 morgens, gelegen in
de parochie van Gemonde, jurisdictie van Schijndel, ter plaatse
genoemd de Vogelsanck, b.p. het Schildersgasthuis en meer anderen,
de weduwe van Daem Peters, de tafel van de H. Geest in Den Bosch,
Handrick Wouter Spierincks. Nog een stuk akkerland groot ca. 2 en een
half lopenzaad, gelegen in de heerlijkheid Gestel ter plaatse genoemd de
Moelenackers, b.p. Lenaert Jaspers, Adriaen de Pauw, de weduwe
Gertruidt Rutten, Aert Jacobs. Nog een stuk akkerland groot ca. 4 en
een halve lopenzaad gelegen in de parochie en jurisdictie van Schijndel
genoemd de Vorste Heijde, b.p. Jan Adriaen Rijckaerts, Adriaen de
Pauw, Marten Peters, Jan Michiels van de Ven. Nog de helft van een
houtbusseltje genoemd de Haeren, gelegen in de parochie van Gemonde
in de baronnie van Boxtel, b.p. jonker Willem van Vlierden, de Dommel,
de erfgenamen van Peter Peters, Henrick Willem Spierincks, Adriaen de
Pauw. Genoemde Henrick Willem Spierincx moet daaruit de rente
betalen van een kapitaal van 260 gulden aan Jaspar de Bruijn, nog 75
gulden kapitaal in een groter kapitaal aan Baetgen Beckers, 150 gulden
aan Steven Aelberts, 150 gulden aan Adriaentgen Baexen en 50 gulden
in een groter kapitaal van 150 gulden op de achterste heide, samen met
alle achterstand ervan. Voor het voldoen ervan moet deze Hendrik
Willems verder al zijn ander bezit veronderpanden zodat de
opdrachtgever daarvoor is gevrijwaard. De gemachtigde moet het bezit
overdragen aan Henrick Willems (Spierincks, JT) en aan Adriaen de
Pauw, en moet daarvoor de noodzakelijke beloftes doen volgens de
schrijfstijl daar en zoals de opdrachtgever zelf ook voor ogen gehad zou
hebben. De opdrachtgever belooft de machtiging gestand te doen
zonder tegenspraak hierin en alles na te komen wat door zijn
gemachtigde hierin gedaan zal worden en zal hem vrijwaren voor alle
kosten. Datum 19 maart 1640.(op een enkele plaats wordt als koper
slechts Henrick Willems genoemd, maar iets verderop blijkt dat zowel
Henrick Willems als Adriaen de Pauw de kopers zijn, dus 2 kopers, JT.
=================157===================
Aktennr : 157
Folio : 115-v
Soort akte : boedeldeling
Datum : 28-03-1640
Wij, Willem Adams en Geraert Jan Rijckaerts, schepenen, verklaren dat

voor ons zijn verschenen Geraert zoon Wouter Jan Marcelissen door
deze Wouter verwekt bij zijn wettige vrouw Geertruidt dochter van
wijlen Jan Rijckaerts, verder Heijliger Gijsberts als wettge man van
Engelken dochter van genoemde Wouter en Geertruijdt, verklaren een
deling te hebben gemaakt van het bezit in de heerlijkheid Gestel dat ze
na de dood van hun ouders hebben geerfd.
Genoemde Geraert krijgt een stuk akkerland groot ca. 2 lopenzaad,
gelegen in deze heerlijkheid ter plaatse genoemd de Pleijn, b.p. Jan
Handrick Goijaerts, de medelers zelf, de weduwe van Matheeus
Matheus, de gemeenschappelijke straat. Hieruit moet Geraert jaarlijks
aan de weduwe van Anthonij van Berge een rente van 6 gulden betalen
met alle achterstand.
Genoemde Heijliger Gijsberts krijgt een stuk akkerland groot ca. 2
lopenzaad gelegen in deze heerlijkheid Gestel, ter plaatse genoemd de
Pleijn, b.p. de weduwe van Handrick Adriaens van der Aa, het erf dat
ervan is afgedeeld, Heijlken weduwe van Mathues Matheussen, de
gemeenschappelijke straat. Hieruit moet Heijliger jaarlijks een rente van
6 gulden betalen aan Jan Jacobs in Den Bosch met alle achterstand, nog
2 penningen grondchijns aan de heer van Herlaer op St. Maartensdag.
De delers doen over en weer afstand van aanspraken op elkaars
erfdeeel en beloven deze deling altijd gestand te doen. Als er op
iemands erfdeel meer lasten drukken dan zullen ze die samen betalen,
elk naar gelang diens erfdeel. Ieder zal de lasten uit het eigen erfdeel zo
betalen dat het erfdeel van de andere ervoor is gevrijwaard. Datum 28
maart 1640.
=================158===================
Aktennr : 158
Folio : 117-r
Soort akte : verkoop
Datum : 11-04-1640
Wij, Rutger Corstiaen Spierincx en Adriaen Jan Spierincx, schepenen
verklaren dat voor ons is verschenen Heijlken dochter van Handrick
Janssen Duijs, weduwe van Wouter Matheussen met haar voogd en
verkoopt aan Corst Rijckaerts een stuk akkerland groot ca. 6 lopenzaad,
gelegen in deze heerlijkheid ter plaatse genoemd de Midackers, b.p.
Handrick Jansen Vercuijlen, Handrick Peters van der Aa, Corst
Rijckaerts, de erfgenamen van kapitein Pijnappel, met de pad aan het
einde en land van die pad voor zover men recht heeft op dat pad, verder
b.p. Marten Peters, Handrick Jansen Vercuijlen, Willem Willem

Moelenbroecx, de gemeenschappelijke straat. Nog verkoopt ze een stuk
akker- en hopland groot ca. anderhalve lopenzaad, gelegen in deze
heerlijkheid ter plaatse genoemd de Pleijn, b.p. de erfgenamen van
kapitein Pijnappel, Handrick Janssen Vercuijlen, Willem Willem
Moelenbroecx, driehoekig uitkomend op de ´missie´(mesthoop, JT) van
Handrick Vercuijlen. Er is recht van overpad daar tot aan de
gemeenschappelijke straat. Nog verkoopt ze de 2/3e delen van een stuk
akkerland, groot ca. 2 lopenzaad, gelegen in de heerlijkheid Gestel ter
plaatse genoemd de Haenwijcxe Akkers, b.p. Adriaen Adriaens Straffen,
Agnes weduwe van Handrick Adriaens van der Aa, de Varenwech daar.
Nog verkoopt ze de 2/3e delen in de helft van een stuk akkerland groot
ca. 2 lopenzaad, gelegen in deze heerlijkheid ter plaatse genoemd het
Mettenveldeken aan de Pleijn daar, b.p. Handrick Janssen Vercuijlen,
Jan Mathijs Spierincks, Peter Gijsberts, de gemeenschappelijke straat.
Nog de 2/3e delen van een stuk akkerland, heide en weiland in totaal
groot ca. 2 morgens, gelegen in deze heerlijkheid ter plaatse genoemd
de Pleijn, b.p. de erfgenamen van Jan Peter Handricx, de erfgenamen
van Adriaen Jan Hermans, Jan Huiberts van den Steen, de
gemeenschappelijke straat. Nog verkoopt ze de 2/3e delen van een
morgen hooiland gelegen in deze heerlijkheid ter plaatse genoemd
d´Endekoij, het Drijbroeck daar, b.p. de zusters van Orthen, Rutger
Corstiaen Spierincks en meer anderen, Handrick Janssen Vercuijlen, de
erfgenamen van Rogier van Berckell. Er is recht van overpad over het
veld van Rutger Corstiaen Spierincx tot aan de gemeenschappelijke
straat toe. Die erven had Heijlken als weduwe eerder geerfd bij de dood
van haar vader Handrick Jan Duijs en deels verkregen voor schepenen
van deze heerlijkheid d.d. 14 februari 1639. De verkoopster belooft de
verkoop gestand te doen en alle lasten van haar kant af te handelen,
behalve een jaarlijkse rente van 12 gulden aflosbaar met 200 gulden
eens en de koper moet een halve roede dijk onderhouden aan het
Faessenbrugske naast de Heesakkers. Datum 11 april 1640.
=================159===================
Aktennr : 159
Folio : 118-v
Soort akte : vrijwaring
Datum : 11-04-1640
Voor genoemde schepenen is verschenen Corstiaen Rijckaerts uit de
vorige akte en belooft dat hij de pacht die genoemde Heijlken Duijs aan
de Infermerie (=ziekenhuis, JT) van het Grote Begijnhof in Den Bosch
moet betalen of als die daarover in de toekomst daarin nog iets zouden
opeisen inzake het verkochte bezit, dat hij haar daarvoor altijd zal
vrijwaren. Actum als boven

=================160===================
Aktennr : 160
Folio : 118-v
Soort akte : minnelijke overeenkomst
Datum : 11-04-1640
Voor de zelfde schepenen is verschenen Heijlke dochter van Handrick
Jan Duijs en belooft dat Christiaen Rijckaerts voor het 1/3e deel van alle
voorgaande bezit waarop Huibert Huiberts van der Dussen recht heeft
die nu in het buitenland verblijft, in geen enkele pacht of huur is
gehouden, indien men bevindt dat Huibrecht weer terugkeert of is
overleden, maar dat Heijlken dan enkel en alleen haar derde deel van de
principale koopsom zal krijgen zoals Corstiaen en Heijlken dan die koop
ervan zullen goedkeuren. Als het gebeurt dat Huijbrecht weer terug zou
komen, dan is Corstiaen verplicht deze Huibrecht uit het jaarlijkse
inkomen van diens 1/3e deel, een vergoeding te betalen volgens het
huurkontrakt ervan zoals eerder is opgemaakt, welke huur 19 gulden en
10 stuivers bedraagt en derhalve voor het 1/3e part 6 gulden en 10
stuivers, die aan Huibert zodra hij terugkomt door Cort Rijckaerts
moeten worden vergoed. Dat betreft het land op de Hespacker dat in
totaal wordt verhuurd voor 6 gulden, voor de eendenkooi met de
morgen land een huur van 11 gulden en 10 stuivers en de heide met het
driesland in totaal 2 gulden en 10 stuivers. Op die 6 gulden en 10
stuivers moet jaarlijks het 1/3e part van een halve malder rogge in
mindering worden gebracht. Actum als boven.
=================161===================
Aktennr : 161
Folio : 119-r
Soort akte : verkoop
Datum : 13-04-1640
Wij, Rutger Corstiaen Spierincx en Willem Adams, schepenen, verklaren
dat voor ons is verschenen Delis Janssen van den Steen en verkoopt
aan Handrick Peters van der Aa een morgen hooiland gelegen in deze
heerlijkheid, ter plaatse genoemd in het Belssenbroeck, b.p. Jan
Cornelis Jacobs, Pauwels Wijnants, Jan Dierck Lenaerts, zoals hij die
morgen land heeft gekocht voor schepenen van de stad Den Bosch, d.d.
11 april 1639. De verkoper draagt het bezit nu met alle schepenbrieven,
instrumenten etc. over en belooft de verkoop gestand te doen en alle
lasten van zijn kant hierin af te handelen, behalve de dorpslasten die
erop drukken. Datum 13 april 1640.

=================162===================
Aktennr : 162
Folio : 120-r
Soort akte : niet nakoming overeenkomst
Datum : 20-04-1640
Wij, Adriaen Jan Spierincx en Jan Wouters van Gemert, schepenen,
verklaren dat voor ons zijn verschenen Willem Adams onze
medeschepen en Bernaert van der Waerden onze secretaris, ter
instantie van de inwoners van de heerlijkheid Gestel, hebben nadat ze
zijn ondervraagd, onder ede verklaard, welke eed ze hebben afgelegd
bij het aanvaarden van hun ambt, dat op 22 juni 1638, jonker Herman
van Middegael met het bestuur en enkele inwoners bijeen zijn gekomen
over het vonnis van 7 april 1637, door deze van Middegael verkregen
ten laste van de schepenen en het bestuur van deze heerlijkheid als
verdedigende partij, uitgesproken in de Raad van Brabant te Brussel,
waarmee ook alle andere geschilpunten en kredieten zijn komen te
vervallen, die door deze van Middegael tot nu toe van de gemeente
werden opgeeist, zoals is vastgelegd en zoals de overeenkomst destijds
nadrukkelijk aan van Middegael is voorgelezen en waarbij die beloofde
de overeenkomst ook in alles na te zullen komen, zodra de
overeenkomst door de gemeente zou zijn goedgekeurd, behalve wat
betreft een bedrag van 30 of maximaal 40 gulden aan procureur
Langriet, die deze van Middegael in de zaak heeft gediend. De
deponenten verklaren nog dat ze bij het oplezen van de overeenkomst
zelf in de secretarie aanwezig zijn geweest en er dus mee bekend zijn.
Datum 20 april 1640.
=================163===================
Aktennr : 163
Folio : 120-v
Soort akte : niet nakoming overeenkomst
Datum : 20-04-1640
Voor schepenen zijn verschenen Rutger Corstiaen Spierincx, Corstiaen
Jan Aerts, Geraert Jan Rijckaerts, Goossen Hendrick Martens en Jan Jan
Michiels, zijnde zowel huidige als gewezen schepenen van de
heerlijkheid Gestel, nadat ze zijn ondervraagd over de inhoud van de
getuigenverklaring d.d. 3 januari 1640, door hen aan de inwoners van
Gestel tegen jonker Herman van Middegael afgelegd, verklaren hierbij
onder ede, welke eed zij eerder bij het aanvaarden van hun ambt
hebben afgelegd, dat de voorgaande certificatie in de vorige akte, die
aan hen is voorgelezen, op waarheid berust en waaraan ze woordelijk
refereren. Actum als boven.

=================164===================
Aktennr : 164
Folio : 120-v
Soort akte : verklaring over eigendomsrecht
Datum : 25-04-1640
Wij, Rutger Corstiaen Spierincx en Willem Adams, schepenen, verklaren
dat voor ons zijn gekomen Corstiaen Jan Aerts en Geraert Jan Rijckaerts
onze medeschepenen en hebben ter instantie van de huidige drossaard
(officier c.q. schout, JT) Ingenraij, onder ede, welke eed ze eerder bij
het aanvaarden van hun schepenambt hebben afgelegd, het volgende
verklaard. Genoemde Corstiaen verklaart dat hij wel meer dan 50 jaar
geleden heeft gewoond bij Andries Cuijpers, toendertijd hoevenaar op
de hoeve van Oud-Herlaer die toen vanwege de troebele tijden op het
kastel van Oudherlaer was gevlucht en altijd heeft gezien dat de
kastelijn daar en de eerdere officieren steeds de inkomsten en
opbrengst hebben gehad van de Casteleijnsgoederen, waaronder de
Casteleijnsweijde en de Emkensbeemd die behoren bij de ´casteleijnie´.
Genoemde Geraert verklaart tot nu toe altijd op Haenweijck te hebben
gewoond nabij Oud Herlaer en daarom zeer wel weet dat de
Casteleijnsweijde en de Emkensbeemd met meer ´casteleijnengoederen’
door de voorgaande officieren gehooid en geweid zijn geweest. De
getuigen verklaren dat ze ermee bekend zijn omdat ze er jarenlang
hebben gewoond. Als extra bevestiging verklaart genoemde Geraert
Jansen nog dat de Castelijnsweijde door Corstiaen Peters en door Jan
Peters, zijnde zijn zwagers en inwoners van Gestel, die percelen voor de
helft met haver hadden ingezaaid en daarom die helft voor hun profijt
en gebruik hebben gehad van die officieren. Datum 25 april 1640.
=================165===================
Aktennr : 165
Folio : 121-v
Soort akte : verkoop
Datum : 26-04-1640
Wij, Rutger Corstiaen Spierincx en Willem Adams, schepenen, verklaren
dat voor ons zijn verschenen Aert zoon meester Luijcas van de Loo en
Mathijs Handricx als man van zijn wettige vrouw Catharina dochter van
genoemde meester Luijcas van de Loo in diens leven verwekt bij zijn
wettige vrouw joffrouw Agnes van Raveschot, verder Steven Henrick
Ruijssen en Aert meester Luijcas als voogden over Jan, Ida en Elisabeth,
als minderjarige kinderen van Jan Henrick Ruijssen in zijn leven verwekt
bij diens wettige vrouw Anneken dochter van genoemde meester Luijcas

van de Loo en van genoemde joffrouw Agnes, en na toestemming van
de schepenen van St. Michielsgestel d.d. 26 april 1640, verkopen ze
samen met alle brieven en dokumenten aan Jan zoon meester Luijcas
(van de Loo, JT) een hooiveld van ca. anderhalve morgen gelegen in
deze heerlijkheid ter plaatse genoemd de Endenpoel, b.p. Geraert
Wouters en meer anderen, Handrick de Backer in Den Bosch, de
gemeenschappelijke straat, zoals ze dat hooiveld na de dood van hun
ouders hebben geerfd. De koper krijgt er het erfrecht van en Aert en
Mathijs, op onderpand van hun persoon en bezit en Steven en Aert als
voogden op onderpand van het bezit van de kinderen, beloven deze
verkoop gestand te doen en alle lasten af te handelen, behalve een
jaarlijkse rente van 1 pond paijment aan Jan Blommers in Den Bosch.
Datum 26 april 1640.
=================166===================
Aktennr : 166
Folio : 122-r
Soort akte : verkoop/belening
Datum : 26-04-1640
Wij, Rutger Corstiaen Spierincx en Willem Adams, schepenen, verklaren
dat voor ons zijn verschenen Aert zoon meester Luijcas van de Loo en
Mathijs Handricx als wettige man van Cathelijn dochter van genoemde
meester Luijcas in diens leven verwekt bij joffrouw Agnes van
Raveschot, verder Steven Handricx Ruijssen en Aert zoon meester
Luijcas van de Loo als voogden over Jan, Ida en Elisabeth, minderjarige
kinderen van Jan Handrick Ruijssen, in zijn leven verwekt bij zijn
wettige vrouw Anneken dochter van meester Luijcas van de Loo en van
Agnes van Raveschot, op grond van een behoorlijke autorisatie door
schepenen van deze heerlijkheid d.d. 6 april 1640, verkopen samen met
alle brieven etc. aan Bartholomeus Handricx van Venroij een stuk
akkerland groot ca. 4 lopenzaad gelegen in deze heerlijkheid Gestel ter
plaatse genoemd de Palssche Heide, b.p. jonker Jan van Raveschot,
zoals ze hebben geerfd van hun ouders. De koper krijgt er het erfrecht
van en de verkopers beloven de verkoop gestand te doen zonder
tegenspraak daarin en alle lasten van hun kant af te handelen. Datum
26 april 1640. (is een belening, zie volgende akte, JT)
=================167===================
Aktennr : 167
Folio : 123-r
Soort akte : schuldbekentenis
Datum : 26-04-1640

Voor schepenen is verschenen meester Jan Luijcas van de Loo en
belooft aan Steven Ruijssen en aan Aert zoon meester Aert Luijcas van
de Loo als voogden over de minderjarige kinderen van Jan Handrick
Ruijssen in diens leven verwekt bij zijn wettige vrouw Anneken dochter
van Luijcas van de Loo, die per heden datum over een jaar een bedrag
van 100 karolusguldens te betalen met nog 6 gulden als rente en dat
geld binnen Osch te voldoen. Meester Jan bekent dat bedrag aan die
voogden schuldig te zijn en ook ten behoeve van die minderjarige
kinderen vanwege de aankoop door hem van een hooiveld genoemd de
Endenpoel gelegen in de heerlijkheid Gestel. Afspraak is dat de aflossing
(=belening, JT) een half jaar vooraf moet worden opgezegd. Actum als
boven.
In marge 1 :
Vandaag op 6 oktober 1642 is voor schepenen verschenen jonker Jan
van Raveschot en belooft op onderpand van zijn persoon en bezit, aan
meester Jan Luijcas van de Loo deze obligatie van 100 gulden met nog 6
gulden als rente als verplichting over te nemen, zodat genoemde
meester Jan daarvoor is gevrijwaard. Actum als boven in aanwezigheid
van Willem Damen en Jan Herman Schuermans, schepenen van St.
Michielsgestel.
In marge 2 :
Vandaag op 12 februari 1644 heeft jonker Johan van Raveschot deze
100 karolusguldens die hij van meester Jan Luijcas als verplichting had
overgenomen aan de voogden over de minderjarige kinderen van Jan
Handrick Ruijssen ten volle voldaan zoals blijkt uit de kwitantie van deze
voogden en door hen ondertekend. Als oorkonde opgemaakt, getekend :
B. van der Waerden, secretaris.
=================168===================
Aktennr : 168
Folio : 123-r
Soort akte : verkoop
Datum : 26-04-1640
Wij, Adriaen Janssen Spierincx en Geraert Jan Rijckaerts als schepenen
verklaren dat voor ons zijn verschenen Mathijs en Goossen broers en
kinderen van wijlen Jan Marcelissen van de Merendoncq, waarbij Mathijs
is gemachtigd door zijn broer Dierick als soldaat in de compagnie van
kapitein Munster dat garnizoen houdt binnen de stad Ravestein welke
machtiging is gepasseerd voor de auditeur Vol... Elen (?) en getuigen
d.d. 24 april 1640 zoals ons is gebleken, verkopen aan Heijlken weduwe
van Matheus Matheeussen een stuk akkerland groot ca. anderhalf
lopenzaad gelegen in de deze heerlijkheid, ter plaatse genoemd in de
Venstraat, b.p. Marcelis Janssen, de gemeenschappelijke straat,

meester Jan Melis, Heijlken weduwe van Matheus Matheeussen, zoals ze
bij de dood van hun ouders zaliger hebben geerfd. De verkopers beloven
de verkoop gestand te doen op onderpand van hun persoon en bezit en
beloven alle lasten van hun klant af te handelen, behalve een jaarlijkse
rente van 1 gulden en 10 stuiver aan Jan Willem Blommers en nog 3
pond paijment aan de geestelijke ontvanger in Den Bosch of aan
diegene die er recht op heeft. Datum 26 april 1640.
=================169===================
Aktennr : 169
Folio : 124-r
Soort akte : verklaring over dorpscontributies
Datum : 27-04-1640
Wij, Rutger Corstiaen Spierincks, Willem Adams en Jan Wouters van
Gemert, schepenen, verklaren onder ede op verzoek van het bestuur en
de inwoners van Vucht, welke eed wij eerder hebben afgelegd bij het
aanvaarden van ons schepenambt, waarachtig te zijn dat de landerijen
binnen deze heerlijkheid Gestel, zowel akker- groesland, heide en
weiland, houtbosjes en andere percelen met geriefhout zonder enige
uitzondering een contributie betalen waarover ze al naar gelang de
waarde worden aangeslagen zoals in onze ´kommerboeken´is
aangetekend. Wij verklaren verder dat wij hierbij vaak aanwezig zijn
geweest en het ons dus bekend is dat elk bezit moet betalen. Datum 27
april 1640.
=================170===================
Aktennr : 170
Folio : 124-v
Soort akte : verklaring over oorlogsperikelen
Datum : 27-04-1640
Wij, Willem Adams en Jan Wouters van Gemert, schepenen verklaren
dat voor ons is verschenen Rutger Corstiaens en Adriaen Janssen
Spierincks, beiden onze collegaschepenen en verder Bernaert van der
Waerden onze secretaris en hebben op verzoek van Rijckaert Janssen,
hoevenaar op de hoeve van de zusters van Orthen in deze heerlijkheid
nabij de Pettelaersche Schans onder de eed die ze eerder bij het
aanvaarden van hun ambt hebben afgelegd, verklaard dat zij op 18 april
1640 daarvoor ontboden zijnde, naar de stad Den Bosch zijn gegaan ten
huize van mijnheer Thienen, commandeur van die stad die de majoor
van de Pettelaersche Schans bij zich had, die o.a. tegen de deponenten
zei dat men geen schuld had aan het feit dat de koninklijke soldaten
zowel uit Gennip als afkomstig van Lier, genoemde hoevenaar op de

Pettelaersche Hoeve hadden gedwongen te moeten komen als zij dat
wilden omdat hij slechts een busketschot ver van het fort van de
Pettelaersche Schans woonde en dat die ook enkele andere buurlieden
van de heerlijkheid Gestel wilden dwingen die te laten komen en dat die
het ook niet zouden wagen om het niet te doen. De deponenten
verklaren nog dat zij de heer commandeur Thienen en de majoor van de
Pettelaersche Schans dat in eigen persoon hebben horen zeggen dat ze
de genoemde hoevenaar van de Pettelaersche Schans hadden
gedwongen dat hij daar moest komen. Datum 27 april 1640. (de majoor
als vertegenwoordiger van de staatse troepen wist het dus wel maar
geeft de schuld aan de soldaten van de spaanse koning, JT)
=================171===================
Aktennr : 171
Folio : 124-v
Soort akte : verklaring over schuldenlast
Datum : 27-04-1640
Wij, Rutger Corstiaen Spierincks en Adriaen Janssen Spierincks,
schepenen verklaren dat voor ons zijn verschenen Nicolaes Jan
Lombaerts oud ca. 27 jaar en Jan Willem Mathijssen oud ca. 38 jaar,
Nicolaes als inwoner van de heerlijkheid Gestel en Jan als inwoner van
Den Dungen in het vrijdom van Den Bosch en hebben nadat ze daarover
zijn ondervraagd en hen de eed was afgenomen op verzoek van Mathijs
Jan Robben, als ongehuwde jongeman, verklaard dat ze ermee bekend
zijn dat het huis van wijlen Jan Robben waarin nu Mathijs Jan Robben en
zijn mede-erfgenamen wonen, zozeer is belast met jaarlijkse rentes en
achterstallige schulden, dat de waarde van dat huis met toebehoren en
het jaarlijks inkomen ervan niet meer is dan de schulden die erop
drukken en waarvoor men het bezit tegenwoordig laat uitwinnen.
Niclaes Lombaerts verklaart nog dat hij thans in dat huis woont en dus
goed op de hoogte is van de schulden die erop drukken omdat hij de
crediteuren (schuldeisers, JT) meestal moest betalen. Jan Willems
verklaart nog dat hij buurman is van genoemde Mathijs en er daarom
ook kennis van draagt. Datum 27 april 1640.
=================172===================
Aktennr : 172
Folio : 125-r
Soort akte : vernadering
Datum : 07-05-1640
Wij, Willem Adams en Jan Herman Schuermans, schepenen, verklaren
dat voor ons is verschenen Bastiaen zoon Wouter Bastiaens en heeft

linkende en klinkende munten (geld) geboden die zijn eigendom zijn
zoals hij zei, om beroep te doen op het recht van vernadering als zijnde
meer bloedverwant, inzake bepaald eikenhout staande op het
´voorhooft´ van het huis en de grond van Goossen Handrick Martens,
zijnde zijn oom aan de Heeselaer daar, die deze Goossen zoals men
heeft begrepen op 5 mei 1640 had verkocht aan Geraert Janssen de
Molder. Datum 7 mei.
=================173===================
Aktennr : 173
Folio : 125-v
Soort akte : verklaring toedracht ongeval
Datum : 07-05-1640
Wij, Willem Adams en Jan Herman Schuerman, schepenen, verklaren
dat voor ons zijn verschenen Antonis Peters van Taertwijck onze
vorster, verder Handrick Handrick Spierincx onze substituut-vorster en
Jan Jansen Spierincks borgemeester en inwoner van deze heerlijkheid,
nadat hen de eed was afgenomen en waren ondervraagd, hebben
verklaard ten behoeve van de heer officier van deze heerlijkheid, dat ze
op 5 mei in volle schepenbankvergadering bijeen zijn geweest ten huize
van de secretaris met ook Adriaen Everts tegenwoorig borgemeester en
Geraert Janssen van de Loo, ook mede inwoner hier, waarbij deze
Adriaen Everts en Geraert van de Loo met elkaar ´krakeelden´en elkaar
met blote messen aanvielen en hebben gezien dat Gerard van de Loo
met diens mes genoemde Adriaen Everts zwaar letsel toebracht in zijn
arm of hand en toen ernstig bloedde. Datum 7 mei 1640.
=================174===================
Aktennr : 174
Folio : 126-r
Soort akte : niet nakoming overeenkomst
Datum : 15-05-1640
Wij, Adriaen Jansen Spierincx en Jan Wouters van Gemert, schepenen,
verklaren dat vandaag jonker Chaerl van Vlierden inwoner van de
heerlijkheid heel ziek te bed ligt en zijn eerdere verklaring van 13
januari jongstleden nogmaals bevestigt, zoals hem door onze secretaris
in onze aanwezigheid is voorgelezen en nadat die de eed had afgelegd,
heeft die op verzoek van het bestuur en de inwoners van deze
heerlijkheid in zijn verklaring volhard en heeft gezegd dat hij zelfs in zijn
zware en gevaarlijke ziekte daarvoor bereid was de dood te sterven en
zijn ziel aan de almachtige God aan te bieden. Verder verklaart hij nog
dat de destijdse belofte over het vermelde akkoord door genoemde

jonker Herman van Middegael niet alleen aan hem was gedaan maar
ook aan de schepenen en alle anderen van het gemeentebestuur van
Gestel die toen ten huize van de secretaris waren om die overeenkomst
op te stellen en dat daarna deze van Middegael door de schepenen op
diens verzoek was ontlast en ermee akkoord ging. Verder werd er toen
met een opdracht in de marge (=apostille, JT) opdracht gegeven over
de kosten van een ´sauvegarde´ (persoonlijke bewaker, JT) die in zijn
huis had gelogeerd in het jaar 1633 toen de Prins van Oranigen met zijn
leger in Boxtel was gelegerd, en dat deze jonker Herman van Middegael
eerst en vooral volledig zeker wilde zijn van zijn ´ontlasting en
indemniteijt´ vooraleer hij die transaktie wilde goedkeuren, maar het er
eigenlijk niet mee eens was. Van Middegael had er nog duidelijk in het
openbaar aan toegevoegd : ´Gijlieden´, bedoelend de secretaris en de
aanwezigen, ´ hebt mij wel voor 100 gulden of daalders bij de neus
genomen, maar ik heb het van mijn kant alleen gedaan om rust en
vrede met de gemeente te hebben´. Datum 15 mei 1640.
=================175===================
Aktennr : 175
Folio : 127-r
Soort akte : niet nakoming overeenkomst
Datum : 15-05-1640
Wij, Adriaen Janssen Spierincks en Jan Wouter van de Loo, schepenen
van de heerlijkheid St. Michielsgestel, verklaren dat voor ons zijn
verschenen Willem Adams onze medeschepen en Bernaert vander
Waerden onze secretaris, ter instantie van de inwoners van de
heerlijkheid Gestel, nadat ze waren ondervraagd en onder ede, welke
eed ze eerder hadden afgelegd bij het aanvaarden van hun ambt,
hebben verklaard dat ze zeer wel weten dat op 22 juni 1638 jonker
Herman van Middegael met het bestuur en enkele inwoners van de
gemeente bijeen waren over deze overeenkomst waarbij alle andere
akties en pretenties waren komen te vervallen en alle punten voor deze
Middegael op schrift waren gesteld die beloofde die in alles na te komen
en zoals aan hem was voorgelezen onder voorwaarde dat deze
overeenkomst direkt van kracht zou worden en door hem ondertekend
zodra het door de hele gemeente was goedgekeurd, zonder dan verdere
pretenties te hebben behoudens een bedrag van 30 of hooguit 40
guldens te betalen aan de procureur Langriet die voor Middegal was
opgetreden. Verder is aan genoemde comparenten ook de verklaring
voorgelezen van jonker Chaerl van Vlierden en verklaarden ook de
inhoud ervan te onderschrijven. De deponenten verklaren verder dat ze
bij het opstellen van de overeenkomst aanwezig waren in de secretarie
en er derhalve mee bekend zijn. Wij als schepenen hebben ons

schependomszegel aan de akte bevestigd naast de handtekening van de
secretaris op datum als voor.
=================176===================
Aktennr : 176
Folio : 127-v
Soort akte : niet nakoming overeenkomst
Datum : 15-05-1640
Voor de zelfde schepenen zijn nog verschenen Rutger Corstiaen
Spierincx, Corstiaen Jan Aerts, Geraert Jan Rijckaerts, Goossen Hendrick
Martens en Jan Michiels zowel huidige als voormalige schepenen te St.
Michielsgestel, na ondervraagd te zijn over de inhoud en de getuigenis
d.d. 13 januari 1640, zoals hier aan de inwoners is gedaan tegen jonker
Herman van Middegael, nadat hen ook de verklaring uit de voorgaande
akte is voorgehouden, hebben onder ede, welke eed ze bij het
aanvaarden van hun ambt eerder hebben afgelegd, verklaard dat deze
weergave juist is. De akte is voorzien van ons schependomszegel naast
de handtekening van onze secretaris. Getekend : B. van der Waerden.
=================177===================
Aktennr : 177
Folio : 128-r
Soort akte : machtiging
Datum : 15-05-1640
Wij, Geraert Jan Rijckaerts en Adriaen Janssen Spierincx, schepenen,
verklaren dat voor ons is verschenen de edele jonker Geraert van
Boecop en die machtigt hierbij de geachte Geraert Wouter Haesberch,
zowel absent als present en geeft hem machtiging om namens de
opdrachtgever voor schepenen van de stad Elburg te verschijnen of
elders waar nodig, om daar aan Jacob Hannissen zijn rechten over te
dragen inzake het Bloeme Huijsje, staande in genoemde stad en aan de
tuin van de weduwe van Jan Coopsen, gelegen buiten de stadsvesten
van Elburg. De gemachtigde moet hem dat bezit overdragen volgens de
schrijfstijl en daar garantie voor stellen en daarvoor in onderpand zijn
huis te geven, staande in de Zusterstraat in de stad Elburg. De
gemachtigde moet verder alles doen hetgeen hij zelf als opdrachtgever
indien hij aanwezig zou zijn geweest ook gedaan zou hebben. De
opdrachtgever belooft alles na te komen wat door zijn gemachtigde
hierin gedaan zal worden en zal hem voor alle kosten en schades daarin
vrijwaren. Datum 15 mei 1640.
=================178===================

Aktennr : 178
Folio : 128-v
Soort akte : verkoop
Datum : 15-05-1640
Wij, Geraert Jan Rijckaerts en Jan Herman Schuermans, schepenen,
verklaren dat voor ons is verschenen Dierick zoon Peter Diercx als man
van Mariken dochter van Jan Gijsberts en verkoopt nu samen met alle
brieven aan Gijsbert Pauwels een stuk akkerland, groot ca. 2 lopenzaad,
gelegen in deze heerlijkheid in de parochie van Gemonde, ter plaatse
genoemd Dechellen, b.p. Peter Franssen, Jan Ruth Wouters en meer
anderen, Jan Delissen, de gemeenschappelijke straat, zoals hij heeft
geerfd bij het overlijden van de ouders van zijn vrouw en hem was
toebedeeld met zijn mede-erfgenamen voor schepenen en jurisdictie
van Schijndel. De koper krijgt er het erfrecht van. De verkoper belooft
op onderpand van zijn persoon en bezit de verkoop gestand te doen en
alle lasten af te handelen, behalve een jaarlijkse rente van 35 stuivers
aan de tafel van de H. Geest te Gemonde. Datum 15 mei 1640.
=================179===================
Aktennr : 179
Folio : 129-r
Soort akte : verkoop
Datum : 29-05-1640
Wij, Willem Adams en Jan Herman Schuerman, schepenen, verklaren
dat voor ons zijn verschenen Aert zoon meester Luijcas van de Loo en
Mathijs Hendricx als wettige man van Catharina dochter van meester
Luijcas van de Loo in diens leven verwekt bij joffrouw Agnes van
Raveschot, zijnde diens wettige vrouw, verder Steven Henrick Ruijssen
en Aert meester Luijcas van de Loo als voogden over Jan, Ida en
Elisabeth minderjarige kinderen van Jan Handrick Ruijssen in diens
leven verwekt bij zijn wettige vrouw Anneken dochter van meester
Luijcas van de Loo en genoemde Agnes, nadat ze hier voor toestemming
van schepenen van deze heerlijkheid hebben verkregen d.d. 26 april
1640, verkopen nu een stuk akkerland, groot ca. 2 lopenzaad gelegen in
de heerlijkheid Gestel, ter plaatse genoemd de Legestaepelacker, b.p.
de Hogestaepelacker, mevrouw van Capelle, Willem Willem
Moelenbroecx, zoals ze dat perceel hebben geerfd na de dood van hun
grootouders. Ze verkopen het perceel nu aan Josina Agnes de Haestricht
(wed. van jonker Aert van Raveschot, JT) vrouwe van Capell etc. die
daarvan het erfrecht krijgt. De verkopers beloven de verkoop gestand te
doen en alle lasten daarin af te handelen, behalve het 1/3e deel van een
jaarlijkse pacht van 4 lopen rogge, zijnde per jaar 1 lopen en 4 kannen

(dus 1 lopen = 12 kannen, JT), aan diegene die er recht op heeft.
Datum 29 mei 1640.
=================180===================
Aktennr : 180
Folio : 130-r
Soort akte : benoeming van voogd
Datum : 29-05-1640
Voor schepenen is verschenen meester Jan Luijcas van de Loo en heeft
aangeboden om voogd te worden in plaats van zijn broer Aert meester
Luijcas van de Loo over de 3 minderjarige kinderen van Jan Handrick
Ruijssen verwekt bij wijlen zijn wettige vrouw Anneke dochter van
genoemde meester Luijcas van de Loo en heeft beloofd zijn broer Aert
vanaf nu te ontheffen voor deze voogdijschap en heeft daarom de eed
afgelegd aan handen van onze stadhouder om voor deze minderjarige
kinderen op te treden en hun bezit te beheren, met de verplichting daar
later rekenschap voor af te leggen. Actum als boven.
=================181===================
Aktennr : 181
Folio : 130-r
Soort akte : machtiging
Datum : 07-07-1640
Wij, Adriaen Janssen Spierincx, Jan Herman Schuermans, Willem
Adams, Jan Wouters van Gemert en Willem Roelof Haegelaers,
schepenen van St. Michielsgestel, verder Andries Janssen Santegoets,
Jan Theuwen en Peter Willems als borgemeesters, Jan Handricx van
Venroij en Mathijs Handricx als kerkmeesters, Geraert Janssen en
Marten Peters van de Ven als H. Geestmeesters, verder de gezworenen
en andere redelijke personen en inwoners van St. Michielsgestel en
daarom het gehele ´corpus´(bestuur, JT) vertegenwoordigend, geven
samen machtiging aan de geachte heer Peter van Ingenraij, drossaard
van Gestel, aan jonker Christoffel van Boecop, jonker Dirck van Gerwen,
verder aan Geraert Jan Rijckaerts en aan Corstiaen Jan Aerts ook onze
collegaschepenen en nog aan Jan Jan Roelofs, Rijckaert Janssen en Jan
Jansen Spierincks machtiging om namens het gemeentebestuur zich
naar Heedel te begeven (7 kilometer N.O. van Den Bosch, waar ze
waarschijnlijk op het kasteel daar woonde, JT) om daar te spreken met
hare vorstelijke mevrouw de Prinses van Hoogzollern, in der minne en in
alle vriendschap over de contributie van haar bezit hier in St.
Michielsgestel zoals dat het meest voordelig voor de gemeente uitkomt.
De opdrachtgevers beloven alles na te komen wat door de

gemachtigden hierin zal worden gedaan en in geval er geen
overeenstemming met haar is te bereiken of in geval van tegenspraak
van haar kant, in dat geval te handelen in het belang van de gemeente.
De akte is voorzien van het schependomszegel en als oorkonde
opgemaakt. Datum 7 juli 1640.
=================182===================
Aktennr : 182
Folio : 130-v
Soort akte : verkoop
Datum : 01-06-1640
Rutger zoon Henrick Hasselmans en Stans zoon wijlen Stans Adriaens
als beedigde voogden over de 5 minderjarige kinderen van Antonis zoon
van Handrick Hasselmans door deze Antonis verwekt bij diens vrouw
Anthonisken dochter van genoemde Stans Adriaens, als zodanig
aangesteld door schepenen van St. Michielsgestel en daarin
geautorizeerd d.d. 31 maart 1640, verkopen nu aan Frans Leonaert
Franssen een huis, erf, tuin, met boomgaard groot ca. 1 lopenzaad
gelegen te St. Michielsgestel ter plaatse genoemd Nijewe Herlaer, b.p.
Peter Aerts, Peter Evert Adriaens, welke huis Antonis Henricks
(Hasselmans, JT) had verkregen van Peter Evert Adriaens volgens
schepenbrief van Den Bosch d.d. 8 februari 1625 en zoals dat huis etc.
daar nu staat, b.p. de weduwe en kinderen van Peter Everts, de
kinderen van Jan Handricx Raeijmakers verwekt bij Jenneke Peter
Everts, Pauwels Bartholomeussen, de Herlaersche pad daar. De
verkopers namen de 5 kinderen doen er nu afstand van en beloven de
verkoop gestand te doen en alle lasten ook namens Anthoinis Henricks
af te handelen. De voogden beloven dat als er meer lasten op het bezit
drukken dan 9 gulden 7 stuivers en 2 oort aan de zoon van Steven
Aelberts Snellen en meer dan een aflosbare rente van 6 gulden aan het
klooster van de Wijntmolenbergh, dat zij dat aan Frans als koper zullen
vergoeden. Frans als koper belooft de 2 rentes zo te betalen dat de
kinderen van Anthonis Handricx daarvoor zijn gevrijwaard. Datum 1 juni
1640, getuigen als schepenen Willem Adams en Jan Herman
Schuermans.
=================183===================
Aktennr : 183
Folio : 131-r
Soort akte : overdracht van bezit
Datum : 13-06-1640
Voor schepenen is verschenen Huibert Adriaens van der Heijden en doet

afstand van een stuk akkerland groot ca. 4 lopenzaad dat hij op 27
februari 1640 had gekocht van Lenaert Adriaen Jacobs. Datum 13 juni
1640, getuigen Willem Adams en Adriaen Janssen Spierincx als
schepenen. (zie volgende akte, daar wordt het doorverkocht door
Lenaert Adriaen Jacobs, hij draagt het dus hier blijkbaar over aan
Lenaert, alhoewel Lenaert niet als zodanig vermeld, JT)
=================184===================
Aktennr : 184
Folio : 131-v
Soort akte : verkoop
Datum : 13-06-1640
Wij, Willem Adams en Adriaen Janssen Spierincx, schepenen verklaren
dat voor ons is verschenen Leonaert zoon Adriaen Jacobs en verkoopt
de helft van een stuk akkerland, in totaal ca. 4 lopenzaad met de dries,
de beekjes en de beide grachten (sloten, JT) en de houtopstand gelegen
in de parochie van Gemonde, in de heerlijkheid St. Michielsgestel aan
het Heeselaer, ter plaatse genoemd de Handrik Martensacker, b.p.
Marten Peter Servaessen, Aert Jacobs, Wouter Bastiaens, de
gemeenschappelijke straat, zoals Lenaert eerder had gekocht van de
erfgenamen van Marcelis Willems van de Merendoncq en daarna
vanwege afstanddoen door Huibert Adriaens van der Heijden op 13 juni
1640 opnieuw had verkregen. Hij verkoopt het perceel nu met alle
brieven ervan aan Peter Willems van Griensven die voor die helft het
erfrecht krijgt. De verkoper belooft de verkoop gestand te doen en alle
lasten af te handelen, behalve een jaarlijkse rente van 2 gulden die hij
als koper daar zelf uit ontvangt. Datum 13 juni 1640.
=================185===================
Aktennr : 185
Folio : 131-v
Soort akte : machtiging
Datum : 15-06-1640
Wij, Geraert Jan Rijckaerts en Willem Adams, schepenen van St.
Michielsgestel verklaren dat vandaag voor ons zijn verschenen Jan de
Moij en diens zoon Nicolaes de Moij en machtigen hierbij de heer
Hendrick de Clerck, schepen van de stad Antwerpen, om namens hen
daar een kapitaal te ontvangen met de rente van 200 gulden per jaar,
elk gulden van 20 stuivers en elke stuiver tegen 3 groten Brabants,
welke rente wijlen Jan Jan de Haze op 25 mei 1621 had verkocht (of
beloofd?, JT) aan genoemde Jan de Moij, die daarvan het vruchtgebruik
kreeg en diens kinderen of erfgenamen het erfrecht volgens het

testament van wijlen joffrouw Catharina de Moij, weduwe van wijlen Jan
de Bocke op onderpand van alle rechten van Jan de Haze in een huis,
met grond en toebehoren genoemd St. Joris, staande in de stad
Antwerpen in de Leesstraat, met de helft van het achterhuis, naast het
huis genoemd de Groet Gans daar achter in de Appelstraat. De
gemachtigde moet daarvan het geld ontvangen, kwijting geven en
brieven van ontlasting laten maken en daarna het geld opnieuw
beleggen op ander goed onderpand en bescheiden laten maken van de
aflossing van de 200 gulden per jaar en verder alles doen wat de
opdrachtgevers zelf ook gedaan zouden hebben, ook al zouden er meer
bevoegdheden nodig zijn. Verder verklaren de beide opdrachtgevers dat
de tweede persoon de enige zoon is van de eerste en dat hij geen
andere kinderen of kleinkinderen heeft. Datum 15 juni 1640.
=================186===================
Aktennr : 186
Folio : 132-v
Soort akte : kwestie over turfsteken
Datum : 22-06-1640
Wij, Geraert Jan Rijckaerts, Adriaen Jan Spierincks, Jan Herman
Schuermans en Willem Adams, schepenen van St. Michielsgestel
verklaren dat voor ons zijn verschenen in eigen persoon de geachte Jan
Dirck Schuermans oud ca. 75 jaar, Lenaert Jaspers oud ca. 73 jaar,
Willem Willems van Griensven oud ca. 75 jaar en Peter Willems van
Griensven oud ca. 80 jaar, allen inwoners van St. Michielsgestel die een
verklaring hebben afgelegd ten behoeve van de inwoners van St.
Michielsgestel nadat ze hierover waren ondervraagd en hen de eed was
afgenomen. Genoemde Jan Dircks verklaart dat 40 jaar of meer geleden
toen hij gezworene was geworden van de Bodem van Elde, hem door
Adriaen Geraerts van de Loo, die eerder ´gezworene´ was, hem de
palen had aangewezen van de genoemde Bodem van Elde, welke van de
Loo toen zei dat hij de Bodem met Handrick Martens had gedeeld, en
daarom die palen had aangewezen, n.l. vanaf het hekkegat van het veld
dat tijdens diens leven eigendom was van Daem Peters tot op het
Cloosters eindgat en van daaruit naar de eiken en willigen aan het veld
van Corst Jan Willem Marcelissen en zo verder tot de vonder van de
Wielscamp rechtdoor naar het paadje tot bij de 5 of 6 klaterbomen
(ratelpopulieren, JT) daar bij de Mildoornse Hoeve nu. De deponenten
verklaren samen ook dat wel 40 of 50 jaar geleden rechts voor het
vonderken langs het paadje komende vanaf de Wielencamp zoals
aangeduid, daar Adriaen Geraerds van de Loo en genoemde Handrick
Martens vaak hadden geturfd en die turf daar toen steeds vredig hadden
´geschrankt´ (gestapeld, JT) en geregenereerd (gedroogd, JT) zonder

daarin door iemand lastig te zijn gevallen, daarna de turf hadden
opgeladen en naar huis gebracht, verder vlaggen (plaggen, JT) tegen
het geerken (spits toelopend stukje grond, JT) gelegd nabij de
populierenbomen aan de Mijldooren en die turf hebben verkocht,
gevlagd en weggevoerd zonder daarin gehinderd te worden. De
inwoners van Schijndel hebben daar beneden het paadje nooit turf
gestoken, na de tijd dat genoemde gezworene Adriaen Geraerts van de
Loo nu is beginnen te incorporeren (beweren, JT). De getuigen zijn hier
zeker van omdat ze altijd onder de Bodem van Elde hebben gewoond,
zowel te Schijndel als in Gestel en dat de 2 eerste getuigen daar
gezworenen zijn geweest en beheerders van de gemeijnte daar. Daarom
weten ze ook dat in de hoek beneden het paadje vanaf het vonderke
rechtdoor, de inwoners van St. Michielsgestel daar altijd hebben geturfd
en die turf naar hun huis hebben gebracht zonder daarin ooit gehinderd
te zijn geweest. Datum 22 juni 1640.
=================187===================
Aktennr : 187
Folio : 133-r
Soort akte : verkoop
Datum : 16-08-1640
Wij, Willem Adams en Jan Herman Schuermans, schepenen verklaren
dat voor ons is verschenen Peter zoon Adriaen Geraerts van de Loo en
verkoopt aan Jan Adriaen van de Oetelaer een stuk akkerland, groot ca.
1 lopenzaad, gelegen in de heerlijkheid Gastel op de Sleebeecken, ter
plaatse genoemd het Louck, b.p. de weduwe van Adriaen Geraerts van
de Loo, Jan Adriaen Rijckaerts van de Oetelaer als koper, Jan
Anthonissen Cloot, Wouter Peterssen, zoals Peter dat heeft verkregen
voor schepenen van Den Bosch zoals hij zei. De verkoper belooft de
verkoop altijd gestand te doen en alle lasten van zijn kant hierin af te
handelen. Datum 16 augustus 1640.
=================188===================
Aktennr : 188
Folio : 133-v
Soort akte : vrijwaring
Datum : 16-08-1640
Wij, genoemde schepenen verklaren dat voor ons is verschenen Jan
Adriaen Rijckaerts van de Oetelaer en belooft genoemde Peter Adriaen
van de Loo die te vrijwaren voor het geld dat Peter Adriaens voor dit
stuk akkerland eerder aan Handrick Willem Spierincx had beloofd te
voldoen, zijnde 100 karolusguldens volgens de verkoopovereenkomst.

Hij belooft dit op onderpand van zijn persoon en bezit. Datum en
getuigen als boven.
=================189===================
Aktennr : 189
Folio : 133-v
Soort akte : tienden
Datum : 17-08-1640
Wij, Willem Adams en Jan Herman Schuermans, schepenen, verklaren
plechtig dat voor ons is verschenen in eigen persoon de geachte Dierck
Jorissen oud ca. 40 jaar, nadat hij daarvoor was opgeroepen
ondervraagd en beedigd, heeft hij op verzoek van de eerwaerde heer
Jacob Meute, pastoor van de heerlijkheid St. Michielsgestel veklaard dat
in het jaar 1618 hij knecht was geworden van Jan Peter Handricks toen
wel voor 7 achtereenvolgende jaren vanaf 1618 tot en met 1626 en met
zijn meester Jan Peter Handricks in die tijd voor de heer pastoor toen hij
de Nieuwe Tienden had gepacht die meestal de Hausse (=Houwse?)
Tiend wordt genoemd, waartoe ook het erf behoort van Peter Willems
van de Ven, dat hij toen altijd de achterste 3 stukken van erf heeft
getiend, naast de Gheer (de scheve kant, JT) en dat de 2 voorste
stukken over het schoot naast het beemdje in die tijd zijn getiend door
Jan Hans Jan Claessen, die toen pachter was van de Ruimelsche Tienden
en ook nog had getiend op het erf van Ruth Jan Robben genoemd de
Sleuwenhoeve en nog een zesterzaad land of meer had getiend naast
het loopgraefken. Nog 2 stukken akkerland op de Hespackers die nu
eigendom zijn van Willem Willem Moelebroecx, naar de genoemde
loopgraaf. Verder nog het voorste perceel van Wouter Jan Marcelissen.
Verder heeft hij met zijn meester Jan Peter Handricks de tiende gehaald
uit de achterste ´houwe´van Jan Diercks dat nu eigendom is van Jan
Wouter Cuijpers in Den Bosch, aan beide einden zowel voor als achter.
Nog 2 stukken land in de Hoogbraeck, langs de heg daar en nog de
beide einden van het erf van Ruth Jan Robben en verder langs de rivier
de Dommel diverse nieuwe tienden. De getuige verklaart dat hij samen
met zijn meester deze tiendes altijd mee heeft helpen ophalen zonder
daarin door iemand te zijn gehinderd. Datum 17 augustus 1640.
=================190===================
Aktennr : 190
Folio : 134-r
Soort akte : tienden
Datum : 22-08-1640
Wij, Gerard Jan Rijckaerts en Willem Adams, schepenen van St.

Michielsgestel, verklaren dat voor ons zijn verschenen Gijsbert Pauwels,
oud ca. 40 jaar, Peter Daemen oud ca. 38 jaar en Peter Adriaens van de
Loo oud ca. 28 jaar, allen inwoners van Gestel, verder Handrick
Handrick Claeesen oud ca. 50 jaar, inwoner van Schijndel, welke
Gijsbert, Peter Ariens en Peter Damen door de vorster waren
opgeroepen en genoemde Henrick was aangehouden, die nadat ze
waren ondervraagd en hen de eed was afgenomen, op verzoek van de
heer deken en de kanunikken van Boxtel, samen en afzonderlijk het
volgende hebben verklaard. Peter Adriaens verklaart dat hij als
tiendenaar van de klamptiende genoemd Gemonde boven de Loop naar
een stuk akkerland is gegaan genoemd de Vogelsanck dat in gebruik is
bij Handrick Geraert Martens en eigendom van de erfgenamen van
Lambert Michiels, gelegen onder de genoemde Clamp genoemd
Gemonde boven de Loop, en daar toen aangekomen het stuk akkerland
daar leeg aantrof, zonder enige tiende daarop. Daarop vroeg hij toen
aan de vrouw van genoemde Handrick Geraerts waar zij de tiende van
het akkerland had gelaten en die zei toen dat ze de tiende samen met
haar andere koren naar huis had gehaald, omdat de kanunikken het
voorgaande jaar haar melk of de ´room´ al hadden gehad en ´nu
schijnt het dat ze ook de brokken willen hebben´. Genoemde Gijsbert
Pauwels, Peter Daems en Peter Adriaens verklaren dat ze op 10
augustus 1640 zich hadden begeven ten huize van genoemde Handrick
Geraerts om hem te vragen waar hij de tiende had gelaten van het
genoemde akkerland de Vogelsanck waarop de vrouw van Handrick toen
opnieuw had geantwoord dat ze de tienden samen met haar andere
koren in huis had gehaald. Verder verklaren Gijsbert, Peter Daemen,
Peter Ariens en Hendrick nog eensgezind dat zij daarna op 10 augustus
met ander gezelschap hadden zitten drinken te huize van Jacob Jorissen
herbergier aan het Heeselaer en dat toen ook genoemde Handrick
Geraerts bij hen kwam die ze toen o.a. hebben gevraagd waar hij de
tiende van de Vogelsanck had gelaten, welk perceel hij in gebruik had.
Daarop had deze Handrik geantwoord dat zijn vrouw de tiende in huis
had gehaald. Daarop vroegen de getuigen hem of hij zijn vrouw
daarvoor niet uit zijn huis zou jagen en daarop had Henrick
´neen´geantwoord. De getuigen verklaren dat zij er persoonlijk bij
aanwezig waren en er daarom mee bekend zijn. Datum 22 augustus
1640.
=================191===================
Aktennr : 191
Folio : 135-r
Soort akte : overdracht van bezit
Datum : 04-09-1640

Wij, Jan Wouters van Gemert en Willem Adams, schepenen, verklaren
dat voor ons is verschenen Marcelis dochter van Goossen Goossens
weduwe van Willem Goijaerts Lochte met haar voogd en draagt nu aan
Pauwels Bartholomeussen al haar rechten over inzake een huis, tuin,
boomgaard gelegen in St. Michielsgestel, ter plaatse genoemd Nieuw
Herlaer, b.p. de kinderen en erfgenamen van Jan Handricx van Venrooij,
de gemeenschappelijke straat, de Dommel, Stans Stanssens, de
weduwe van Peter Aerts. Verder draagt ze ook alle roerend bezit over
zonder enige uitzondering dat ze na de dood van haar zuster Elsken
dochter van Goossen Goossens, laatstelijk echtgenote van Bartholomeus
Pauwels had geerfd. Over die aanspraken was er eerder hier voor
schepenen van St. Michielsgestel proces gevoerd en om de kwestie op
te lossen is er bemiddeling geweest door goede mannen en arbiters en
hebben hierover nu een minnelijke overeenklomst gesloten. Marieke
verklaart de overdracht gestand te doen op onderpand van haar persoon
en bezit en alle lasten daarin af te handelen, behalve alle pachten,
chijnsen en rentes die op het bezit drukken. Datum 4 september 1640.
=================192===================
Aktennr : 192
Folio : 135-v
Soort akte : afstand van pacht
Datum : 08-10-1640
Wij, Adriaen Janssen Spierincks en Geraert Jan Rijckaerts, schepenen,
verklaren dat voor ons zijn verschenen Luijcas en Willem, broers en
kinderen van wijlen Roelof Aert Haegelaers, voor henzelf handelend en
als voogden over de minderjarige kinderen van wijlen hun broer Antonis
Roelofs (Hagelaers, JT), verder nog optredend voor hun broer Jan
Roelofs die nu afwezig is, ook voor Jan zoon Aert Roelof Aerts en voor
Goijaert Bartholomeus als man van Jenneken dochter van genoemde
Aert Roelofs Aerts en verklaren dat ze hun zuster Marieken Roelofs
een malder rogge hebben toebedeeld, maat van Boxtel, uit diverse
onderpanden daar ter plaatse genoemd Tongeren, volgens de
schepenbrief van Boxtel d.d. 9 maart 1428. Deze pacht was verkregen
door wijlen Lambert zoon van Aert Schoenmakers, zijnde de grootvader
van moederskant van genoemde comparanten van hierboven volgens
een schepenbrief van Den Bosch d.d. 21 februari 1539 ondertekend
door Os, senior. Die onderpanden of een deel ervan worden nu gebruikt
door Arien Leonaert Willems en meer anderen en de comparanten doen
afstand van het malder rogge ten behoeve van genoemde Meriken
Roelofs en ze beloven de overdracht gestand te doen op onderpand van
hun persoon en bezit. Datum 8 oktober 1640.

=================193===================
Aktennr : 193
Folio : 136-r
Soort akte : overdracht perceel door de gemeente
Datum : 28-10-1640
Hierbij verklaren Corstiaen Spierincx en Adriaen Jacobs als voormalige
schepenen van St. Michielsgestel onder ede dat men een nieuw stuk erf
in eigendom heeft, genoemd de Pranghe, gelegen in de heerlijkheid St.
Michielsgestel dat in de tijd jonker Chaerl van Vlierden toen hij leefde
had laten ´ingraven´(laten begrenzen, JT) uit de gemeijnte, hetgeen
hem toen door de schepenen, kerkmeesters, H. Geestmeesters,
borgemeesters en gezworenen, derhalve door het hele ´corpus´ was
toegestaan en dat vanwege diens verdiensten voor de gemeente
vanwege diens ´vacatien´(bezigheden, bemoeienissen, JT) ,
geldschieten en dergelijke ten behoeve van de gemeente zoals blijkt uit
de duidelijke specificatie van schepenen, alhoewel tot vandaag de dag
toe men verzuimd en verontachtzaamd heeft om het stuk land officieel
over te dragen volgens het octrooi daarvoor verleend door de
welgeboren heer excellentie graaf Hendrick zu den Berghe, heer van
Gestel en Herlaer en zoals destijds aan ons werd verleend d.d. 9 maart
1623. Daarom zijn hier verschenen Geraert Jan Rijckaerts, Willem
Adams, Arien Janssen Spierincks, Corst Jan Aerts en Willem Roelofs als
huidige schepenen van St. Michielsgestel, verder Mathijs Handricx als
kerkmeester, Marten Peters van de Ven en Gerard Jansssen als H.
Geestmeesters, Arien Jan Rijckaerts en Ruth Willems als gezworenen,
Andries Janssen en Jan Teuwens als borgemeesters en dragen nu
volgens dat octrooi aan jonker Johan Coenen en aan jonker Johan
Ratelant als voogden over de minderjarige kinderen van wijlen jonker
Chaerl van Vlierden tijdens zijn leven verwekt bij wijlen joffrouw Honoria
van Coenen, ten behoeve van genoemde minderjarige kinderen een stuk
akkerland over groot ca. 5 lopenzaad, gelegen in de heerlijkheid van St.
Michielsgestel te Gemonde, ter plaatse genoemd de Pranghe, b.p. de
weduwe van jonker Johan Coenen, de gemeenschappelijke straat,
Bastiaen van de Hoevel, de kinderen en erfgenamen van Daem
Peters. Genoemde personen beloven deze overdracht gestand te doen.
De kinderen moeten uit dit perceel wel de grondchijns aan de heer van
Herlaer en Gestel betalen zijnde een gewinchijns van 5 stuivers
Brabants op St. Michielsdag. Datum 28 oktober 1640.
=================194===================
Aktennr : 194
Folio : 137-r
Soort akte : verkoop

Datum : 28-10-1640
Wij, Willem Adams en Geraert Jan Rijckaerts, schepenen, verklaren dat
voor ons zijn verschenen jonker Johan Coenen en jonker Johan Ratelant
als voogden bij testament benoemd over de minderjarige kinderen van
wijlen jonker Chaerl van Vlierden in diens leven verwekt bij joffrouw
Honoria Coenen zijnde zijn wettige vrouw, en verkopen aan Handrick
Handricxen een stuk akkerland groot ca. 5 lopenzaad, gelegen in de
heerlijkheid Gestel in de parochie van Gemonde, ter plaatse genoemd
de Pranghe, b.p. de weduwe van jonker Johan Coenen, de
gemeenschappelijke straat, Bastiaen van de Hoevel, de kinderen en
erfgenamen van Daem Peters, zoals deze kinderen dat vandaag van het
gemeentebestuur van St. Michielsgestel werd overgedragen. De verkoop
geschiedt met goedkeuring van de heren schepenen zoals door hen is
aangeven in de apostille.(kantlijnaantekening, JT). De genoemde
voogden namens de kinderen beloven de verkoop gestand te doen en
alle lasten af te handelen, behalve dat de koper daaruit jaarlijks een
gewinchijns van 5 stuivers moet betalen aan de heer van Herlaer en van
Gestel op St. Michielsdag. Datum 28 oktober 1640.
=================195===================
Aktennr : 195
Folio : 137-v
Soort akte : verklaring over een weg
Datum : 06-11-1640
Wij, Willem Adams, Jan Herman Schuermans, schepenen, verklaren dat
voor ons zijn verschenen Andries Faessen oud ca. 80 jaar, en Jan Diercx
Schuermans oud ca. 75 jaar, beiden inwoners van de heerlijkheid Gestel
en hebben, nadat ze daarover zijn ondervraagd en hen de eed is
afgenomen, ten behoeve van Margriet weduwe van Hendrick Geraerts
van de Loo, verklaard dat ze ermee bekend zijn dat de weg tussen het
erf van genoemde Margriet en dat van Wouter Anthonissen eerder veel
breder was als die thans is, en wel zoveel breder dat deze weg met een
´leijffve´(aanbouw, JT) was betimmerd boven de gang daar en dat
diezelfde gang bijna even breed was, behalve voor aan de straat waar
die wat breder was dan achteraan en dat zij uit de keuken vanaf het
andere erf door deze ´leijffve´gingen tot in de kelder op het erf dat nu
eigendom is van de weduwe van Handrick Geraerts van de Loo. De
getuigen verklaren dat ze er meer dan 60 jaar geleden hebben gewoond
en er daarom goed mee bekend zijn. Datum 6 november 1640.
=================196===================
Aktennr : 196

Folio : 138-r
Soort akte : boedeldeling
Datum : 17-11-1640
Wij, Willem Adams en Adriaen Jansen Spierincks, schepenen, verklaren
dat voor ons zijn verschenen Antonis Jacobs als wettige man van
Aleijtgen dochter van Jan Peter Handricx, in diens leven verwekt bij zijn
wettige vrouw Thonisken dochter van Lenaert Janssen Glavimans,
verder Peter Gijsberts als wettige man van wijlen Thoniske dochter van
genoemde Jan Peter Handricx en van genoemde Thonisken, ook mede
namens zijn minderjarige kinderen en met hem Marten Peters van de
Ven als voogd die hierin alleen tijdelijk optreedt voor de boedeldeling
maar voor niet langer, nog Willem Roelof Haegelaer als man van zijn
wettige vrouw Elizabeth ook dochter van genoemde Jan Peter Handricks,
als medevoogd over Cathelijn, Marieken en Peterken zijnde zijn
minderjarige kinderen verwekt bij wijlen zijn wettige vrouw Elizabeth en
met hem Geraert Jan Rijckaerts als medevoogd over die 3 minderjarige
kinderen ten behoeve van deze deling en voor niet langer, nog Willem
Roelofs als koper volgens de schepenbrieven van de stad Den Bosch d.d.
..(=blanko gelaten, JT) en ons is gebleken, die handelt voor het erfdeel
van Peter Joosten als wettige man van zijn vrouw Maijken en ook
namens Jacob Gijsberts als wettige man van Catharina, beiden dochters
van wijlen Peter Jan Peter Handricks en van genoemde Thonisken,
hebben verklaard een deling te hebben gemaakt van het bezit dat ze na
de dood van hun genoemde ouders hebben geerfd. Het lot voor de
genoemde minderjarige kinderen is getrokken door de officier.
Genoemde Peter Gijsberts en Marten Peters ten behoeve van de
kinderen van Peter, te weten Gijsbert, Jan, Peter, Thonis, Aleijtgen en
Henricxken, zowel meerderjarig als minderjarig, krijgen een stuk
akkerland groot ca. 7 lopenzaad gelegen in deze heerlijkheid Gestel, ter
plaatse genoemd de Hofstadt, gelegen aan het Hemelrijck, b.p. de
gemeenschappelijke straat, Leonaert Rijckaerts. Hieruit jaarlijks een
rente te betalen aan heer Ardij, priester in Den Bosch, nog een rente
van 7 guldens per jaar aan heer Henrick Gevers van Eijndhoven
kanunnik aldaar (In Eindhoven of in Den Bosch?, JT), nog een jaarlijkse
gewinchijns van 2 stuivers in 2 onderscheiden teksten aan de heer van
Herlaer en Gestel.
Genoemde Willem Roelofs en Geraert Janssen als voogden over en ten
behoeve van Cathelijn, Mariken en Peterken, zijnde kinderen van
genoemde Willem, krijgen een stuk akkerland, groot ca. 5 lopenzaad,
gelegen in de heerlijkheid St. Michielsgestel ter plaatse genoemd het
Vijftalfhondert, b.p. de weduwe van Hendrick Geraerts van de Loo,

Willem Willem Moelenbroecx en meer anderen, Willem Lonis, Hendrick
Peter Ariens. Hieruit een jaarlijkse rente van 5 gulden te betalen aan
Joost Pauwelssen, glaesemaker in Den Bosch.
Genoemde Willem namens Peter Joosten en Jacob Gijsberts als kopers
krijgen in die hoedanigheid een stuk akker- en heiland met een busselke
of weide gelegen in de heerlijkheid Gestel ter plaatse genoemd de
Heijde bij de Pleijn, b.p. Jan Handricx Duijs, de heer van Griensven, de
erfgenamen van Joost de Visscher, de Pettelaersche straat daar. Hieruit
een jaarlijkse gewinchijns te betalen van 3 stuivers en 2 oort aan de
koning of aan diens rentmeester.
Genoemde Anthonis Jacobs krijgt een stuk akkerland, groot ca. 3
lopenzaad, gelegen in de heerlijkheid Gestel ter plaatse genoemd de
Haenwijcxe akkers, b.p. Antonis Janssen van Gemert, Jan Wouters
kuiper in Den Bosch, Arien Ariens, de Venstraat daar, los en vrij.
Genoemde delers doen over en weer afstand van aanspraken op elkaars
erfdeel. Genoemde Antonis belooft op onderpand van zijn persoon en
bezit en genoemde voogden op onderpand van het bezit van de
kinderen, dat ze de deling altijd gestand zullen doen. Indien een van de
erfdelen minder waard wordt of als er meer lasten op blijken te drukken,
zullen ze dat samen betalen ieder voor diens deel ervan. Ieder zal de
lasten op het eigen erfdeel zodanig betalen dat de andere erfdelen
daardoor geen schade leiden. Verder moet men elkaar overpad verlenen
zoals van oudsher met de minste overlast. Datum 17 november 1640.
=================197===================
Aktennr : 197
Folio : 140-r
Soort akte : genealogie
Datum : 14-12-1640
Wij, Willem Adams en Jan Herman Schuermans, schepenen te St.
Michielsgestel, verklaren dat voor ons zijn verschenen Luijcas Henrick
Aerts oud ca. 72 jaar, Willem Claessen oud ca. 63 jaar beide inwoners
van het dorp Schijndel, nadat ze behoorlijk zijn ondervraagd en hen de
eed is afgenomen, hebben ten behoeve van de heer officier van deze
heerlijkheid verklaard dat Peter Janssen van Antwerpen, hier in deze
heerlijkheid is getrouwd met zijn wettige vrouw Mechteld Henricx en
waarvan men heeft begrepen dat deze Peter onlangs in Breda is
gestorven, maar geboortig was van Schijndel, wiens vader Jan van
Antwerpen was, maar welke Peter in bastaardij is verwekt bij Elisabeth
Geraerts van Dinter zodat Peter Janssen van Antwerpen een natuurlijk

kind was. De getuigen verklaren nog dat ze van jongsaf aan altijd nabij
genoemde Jan van Antwerpen en Elisabeth Geraerts van Dinter hebben
gewoond, die nu onlangs in Schijndel zijn gestorven en dat ze daarom
weten dat genoemde Peter Janssen van Antwerpen nooit een wettig kind
is geweest uit een huwelijk. Datum 14 december 1640.
=================198===================
Aktennr : 198
Folio : 140-v
Soort akte : boedeldeling
Datum : 15-12-1640
Wij, Adriaen Jansen Spierincks en Jan Herman Schuermans, schepenen,
verklaren dat voor ons is verschenen Marieken dochter van Jacob (in de
kop staat vermeld Joost, JT) Peters van de Broeck weduwe van Jan
Matheussen, door deze Jacob in diens huwelijk verwekt bij zijn wettige
vrouw wijlen Gertruijdt dochter van Gerard Claessen, verder haar zuster
Anneken ook dochter van genoemde Jacob van den Broeck en
Geertruijdt en hebben verklaard een deling te hebben gemaakt van het
bezit in de heerlijkheid Gestel en enig bezit onder Schijndel.
Genoemde (is blanko gelaten, JT) krijgt een stuk akkerland, groot ca. 2
lopenzaad, gelegen in de heerlijkheid Gestel, ter plaatse genoemd het
Moerschot, b.p. de erfgenamen van jonker Johan Coenen, de
mededeelster, haar eigen erf, de gemeenschappelijke straat. Nog krijgt
ze een nieuw stuk land ook gelegen in het Moerschot, groot ca. 2 en een
halve lopenzaad, b.p. de andere deelster, Willem Daemen. Nog krijgt ze
een stuk akkerland groot ca. anderhalve lopenzaad met de houtopstand,
gelegen in de jurisdictie van Schijndel, ter plaatse genoemd de Cleijn
Heijde, b.p. de mededeelster, haar eigen erf, de erfgenamen van jonker
Johan Coenen, de gemeenschappelijke straat. Nog krijgt ze een stuk
akkerland groot ca. anderhalve lopenzaad gelegen in deze heerlijkheid
ter plaatse genoemd de Moelenackers, b.p. jonker Geraert van Boecop,
de mededeelster, de erfgenamen van Jacop de Mulder in de stad Den
Bosch, de gemeenschappelijke straat. Hieruit jaarlijks ca. 7 stuivers te
betalen aan de heer van Herlaer en Gestel als grondchijns, nog jaarlijks
6 gulden aan de H. Geest van Gestel, aflosbaar met 100 guldens, nog
de helft van een rente van 7 gulden en 10 stuivers per jaar aan de
erfgenamen van Aert Peters van Overbeeck, aflosbaar met 125 gulden.
Verder moet ze het hek aan de straat onderhouden, nog het hek voor
het genoemde nieuwe stuk land zodat men daar nimmer schade door
lijdt.
Genoemde ... (is blanko gelaten, JT) krijgt een stuk akkerland groot ca.

2 lopenzaad, gelegen in de heerlijkheid Gestel, ter plaatse genoemd het
Moerschot, b.p. Willem Daemen, de mededeelster. Nog krijgt ze een
nieuw stuk land en heide groot ca. 2 en een halve lopenzaad zoals is
afgepaald, b.p. de mededeelster, Willem Daemen. Nog een stuk
akkerland groot ca. anderhalve lopenzaad met de houtopstand, gelegen
in de jurisdictie van Schijndel ter plaatse genoemd de Cleijn Heijde, b.p.
de mededeelster, de erfgenamen van jonker Johan Coenen, de
gemeenschappelijke straat. Nog krijgt ze een stuk akkerland groot ca.
anderhalve lopenzaad, gelegen in deze heerlijkheid ter plaatse genoemd
de Moelenackers, b.p. de mededeelster, Jan Leonaert Gerlings, de
erfgenamen van Jacob de Mulder in Den Bosch, de gemeenschappelijke
straat. Hieruit een jaarlijkse rente van 6 gulden te betalen aan Cornelis
Jacobs van Vechel aflosbaar met 100 gulden, nog de helft van een rente
van 7 gulden en 10 stuivers aan de erfgenamen van Aert Peters van
Overbeeck, aflosbaar met 125 gulden, nog een jaarlijkse gewinchijns
van 3 stuivers en 6 penningen aan de heer van Herlaer en Gestel.
De deelsters beloven elkaar over weer afstand te doen van aanspraken
op elkaars erfdeel. Mariken en Anneken met hun voogden op onderpand
van hun persoon en bezit beloven de deling altijd gestand te doen.
Indien een van de erfdelen minder waard wordt of er meer lasten op
drukken dan nu bekend is, zullen ze die samen betalen, ieder naar
gelang het erfdeel. Ieder zal verder de lasten uit het eigen erdeel zo
betalen dat het andere erfdeel daar geen hinder van heeft. Verder moet
men overpad verlenen aan anderen zoals van oudsher gebruikelijk is en
men zal samen de chijnsen betalen tot aan een vervallen en de lopende
termijn toe. Datum 15 december 1640.
=================199===================
Aktennr : 199
Folio : 142-r
Soort akte : verkoop
Datum : 18-12-1640
Wij, Willem Adams en Jan Herman Schuermans schepenen, verklaren
dat voor ons is verschenen Wijnant Dircxen van Moeck (=Mook, JT) als
man van Cathelijn Cornelissen van Oisterhout en verkoopt aan Willem
Geraerdt Spierincks een stuk akkerland groot ca. een zesterzaad,
gelegen in de heerlijkheid Gestel ter plaatse genoemd de Locht, b.p. de
kinderen en erfgenamen van Adriaen Huijberts, de erfgenamen van
Goijaert Willem Cuijpers en meer anderen, de kinderen van Henrick
Daniels van Osch, de gemeenschappelijke straat. Nog verkoopt hij een
stuk heide groot ca. 3 en een halve lopenzaad, gelegen in de
heerlijkheid Gestel ter plaatse genoemd de Mijldooren, gelegen in de

Griet Spierincksheide, b.p. Adriaen Janssen Dooren, de erfgenamen van
Peter Geraertssen, jonker Johan van Raveschot, de erfgenamen van
Peter Jeronimus. Die 2 genoemde percelen heeft hij verkregen en geerfd
van de ´eerste mans ouders van zijn vrouw´ (lees de ouders van de
eerste man van Cathelijn, JT). Genoemde Wijnant Dircx van Moeck
belooft op onderpand van zijn persoon en bezit deze verkoop gestand te
doen en alle lasten van zijn kant af te handelen. Datum 18 december
1640.
=================200===================
Aktennr : 200
Folio : 142-v
Soort akte : benoeming van voogden
Datum : 08-01-1641
Wij, Jan Henrick Schuermans en Willem Adams, schepenen van St.
Michielsgestel, verklaren dat voor ons zijn verschenen Peter Adriaens en
Andries Adriaens en hebben bij de officier de eed afgelegd als voogden
over de minderjarige kinderen van wijlen Jan Henrick Timmermans en
beloven de gebruikelijke verplichtingen hierin. Datum 8 januari 1641.
=================201===================
Aktennr : 201
Folio : 142-v
Soort akte : verkoop
Datum : 08-01-1641
Wij, Willem Adams en Jan Herman Schuermans, schepenen, verklaren
dat voor ons zijn verschenen Peter Adriaens als wettige man van Metken
dochter van wijlen Jan Henrick Timmermans in diens leven verwekt bij
zijn vrouw Jenneken, verder Tuenisken en Lijsken, gezusters ook
kinderen van genoemde Jan Henricks en Jenneken met hun voogden,
waarbij genoemde Peter Adriaens en Andries Adriaens optreden als
voogden over de 3 minderjarige kinderen van wijlen Jan Henricks en
Jenneken, en verkopen nu Laureijs Willems een huis, tuin, boomgaard
en akkerland samen groot ca. 2 lopenzaad gelegen in de heerlijkheid
Gestel ter plaatse genoemd de Hooghstraat, rondom in de gemeijnte
daar, zoals ze dat huis etc. hadden geerfd na de dood van hun vader
zaliger en hun vader eerder had gekocht van Adriaen Pauwels, smid
volgens schepenbrief van het jaar 1631. De verkoop geschiedt na
verkregen autorisatie van schepenen van St. Michielsgestel van vandaag
en de koper krijgt het erfrecht van dat bezit. De verkopers beloven de
verkoop gestand te doen en alle lasten af te handelen, behalve een
jaarlijkse gewinchijns van 3 stuivers aan de heer van Herlaer en Gestel

en nog een jaarlijkse chijns van 2 en een halve gulden aan de H.
Geestmeesters van Dungen, nog een jaarlijkse chijns van 2 en een
halve gulden aan Adriaen Peter Adriaenssen. Datum 8 januari 1641.
======================================