Undertone Muddle

TIPS EN TRICKS
ACTUEEL stijl van
de editie
reportage
materiaal
typografie
AshKAn Hornavar
stelling
CHALLenge
Fleur van Bragt
ALLEDAAGS Onze Undertone
INHOUD

Meesterlijk, design en ambacht
Een levendige mini-stad in de Westergasfabriek
waar enthousiaste ontwerpers vanuit alle
facetten van de design wereld hun passie
voor design delen met het publiek. Er zullen
verschillende collecties en exposities te zien zijn
en daarnaast wordt de bezoeker geïnformeerd
over de laatste ontwikkelingen op het gebied
van design. Je krijgt de kans om designs te kopen
van de ontwerpers zelf en daarbij het verhaal
achter het design te horen. Het evenement in
combinatie met de locatie en de verschillende
versnaperingen zorgen voor een sfeervolle
relaxte setting. Geniet van een dag volledig in het
teken van stijl en design.
Wanneer: 1, 2 en 3 december 2017
Waar: Westergasfabriek (Zuiveringshal &
Machinegebouw) Amsterdam
Entree: € 10,00,-
Kijk voor meer informatie op www.meesterlijk.
nu
Marres Currents #5
Eind 2017 zal de 5e editie van de jaarlijks expositie Currents
terugkeren in Marres Maastricht. Marres biedt een platform
aan net afgestudeerde kunstenaars en designers uit Nederland,
Duitsland en België om samen een expositie te maken. Deze
kunstenaars en designers worden geselecteerd door ervaren
curatoren en krijgen de kans om een internationaal netwerk
op te bouwen. Ieder jaar worden meer dan 75 beginnende
kunstenaars geselecteerd om een steentje bij te dragen aan de
expositie. Marres Currents #4 stond in het thema van ‘running
time’, een expositie die verwijst naar het moment waarop het
creatieve proces begint. Met de expositie vertalen ze de schaarste
van ‘running time’ in de huidige maatschappij die leidt onder
‘information overload’. Het thema van Marres Currents #5 is nog
niet bekend, maar het belooft net als voorgaande jaren bijzonder
te zijn. Maak kennis met een nieuwe generatie designers en laat
je overdonderen door de frisse visie van Marres.
Wanneer: 14 december 2017 tot 4 februari 2018
Waar: Marres, Maastricht.
Entree: Onbekend
Kijk voor meer informatie op www.marres.org

Design Icons
Ben je geïnteresseerd in vintage design of heb
je altijd al een klassieke vintage Eames chair
willen hebben? Dan is Design Icons het perfecte
evenement voor jou. Op 7 en 8 april keert
Design Icons weer terug in De Kromhouthal in
Amsterdam. Hier vind je zestig professionele
vintage design handelaren vanuit heel Europa.
Er zal een uiteenlopende collectie interieur
objecten te zien zijn en verkocht worden. De
collectie bestaat uit de klassieke designs van
onder andere Eames en Fritz Hanzen, maar ook
de minder bekende designs als Mies van der
Rohe komen aan bod. De prijzen variëren tussen
hoog en laag maar zelfs zonder iets te kopen is
het inspirerende evenement de moeite waard.
Wanneer: 7 en 8 april 2018
Waar: De kromhouthal op het terrein van
De Overkant, Amsterdam
Entree: € 5,- tot €10 ,-
Kijk voor meer informatie op www.design-icons.
nl
Druk: werk, winkel, koffie & kas.
De creatieve broedplaats Druk bevindt zich in een oude drukkerij
aan de Westerkade 30 in Utrecht. Het is een initiatief van een groep
enthousiaste ondernemers om mensen en bedrijven uit diverse
creatieve sectoren samen te brengen. De gevestigde bedrijven
variëren van grafisch ontwerp en illustratie studio’s tot fotografen
of architectenbureaus. Bij Druk kan je een vaste werkplek huren
voor een klein bedrag per maand. Je krijgt een ruimte of een
bureau waar je tussen de andere creatieven je werk kan doen.
Het initiatief brengt mensen samen en moedigt samenwerkingen
tussen de verschillende bedrijven aan. Niet alleen de mensen
om je heen zijn inspirerend, maar ook het pand heeft nog het
inspirerende karakter van de oude drukkerij. Druk biedt ook
verschillende mogelijkheden aan voor ruimtes en kassen die
verhuurd worden voor vergaderingen en evenementen, deze
zijn per uur of per dag te huur. In de grotere ruimtes staan een
aantal van deze kassen. Door de glazen ramen heeft het een
open karakter, maar kan je toch afgesloten werken. Sinds 2015
heeft Koffie Leute zich gevestigd in het pand met een terras en
een winkel. Dit brengt nog meer gezelligheid naar Druk.
Kijk voor meer informatie op www.drukutrecht.nl
Tekst: Sacha van Dijk
Beeld: Sarah Oskam

CH
l
L
E
a gE
Wil jij ook een keer in de schijnwerpers
staan of kan je wel wat nieuwe input
gebruiken voor je portfolio? Grijp dan
nu je kans! Deze rubriek geeft je de kans
om eens uit je comfort zone te stappen
en anderen jouw werk te laten zien. De
resultaten van de vorige editie zijn te
vinden in de app. Iedere editie heeft een
ander thema en dit brengt natuurlijk ook
weer een gloednieuwe challenge met
zich mee. Dit keer gaat het over ‘Muddle’.
Muddle gaat over verwarring, maar het
kan voor jou na het lezen van dit blad
nog meer betekenissen hebben. De
grenzen van deze challenge zijn dan ook
ver te zoeken. Ga los, experimenteer en
creëer iets dat je anders nooit gedurfd
had. Gebruik materialen die je nog
niet eerder hebt gebruikt en overtref
je stoutste verwachtingen. Neem neon
en blacklight als inspiratie of ga juist
compleet een andere kant op. Niets is
te gek. Gooi, smijt, scheur... MAAR! Deze
chaotische uitspatting moet wel een
onderliggende gedachte bevatten. Zorg
dat deze gedachte iets toevoegt aan het
geheel, waardoor het anderen nog meer
zal aanspreken. Succes! En wie weet sta
jij bij de volgende editie in de app.
Tekst: Angélica de Jong
Beeld: Renée ter Haar
n
STIJL VAN
DE eDItiE
In iedere editie van Undertone
belichten wij een nieuw thema.
Een thema om jou als designer
te informeren, inspireren en
te verbazen. Deze editie van
Undertone staat geheel in het
teken van Muddle. Maar wat is
Muddle nou eigenlijk?
Muddle - To mix up in a confused
or bungling manner: jumble.
In het Nederlands wordt
Muddle vertaald naar chaos.
Wij als Undertone zien Muddle
als verwarring. Vanuit onze
redactie geeft ieder zijn eigen
uitleg aan het woord Muddle.
Tekstredacteur Angélica ziet
Muddle als “een georganiseerde
chaos die je aandacht trekt en
je blijft verbazen”. Vormgever
Bo ziet het iets minder
georganiseerd, Muddle is voor
hem “improviserend werken
zonder duidelijk doel, maar
tijdens het proces ontdekken wat
de mogelijkheden zijn. Werken
met wat er ligt.” Hierin ziet hij
Muddle dus als iets wat niet
georganiseerd is, wat voortkomt
uit ‘gewoon doen!’.
“Verwarring is een woord dat we
bedacht hebben voor een orde
die we nog niet begrijpen” - Henry
miller (NL)
Het kleurenpallet van Muddle
is net zoals het thema zelf,
onverwachts. Het toepassen van
neon-kleuren over tekst en beeld
zorgt voor een verrassend effect.
Op het eerste gezicht lijkt het niet
zo speciaal, maar probeer eens
met de bijgeleverde blacklight
over de pagina’s heen te gaan.
Ervaar zo het verwarrende effect
van Muddle. Waar bij Minimal
de kleuren achterbleven, zullen
ze bij Muddle dus meer op de
voorgrond treden.
Muddle - een editie waarbij elke
pagina weer voor een compleet
nieuwe ervaring zal zorgen. Laat
je verbazen, in de war brengen en
vooral inspireren door de magie
van Muddle. Vind jouw eigen weg
binnen deze ‘verwarrende’ editie
van Undertone.
Tekst: Floor Vork

Fotografie is een vak apart. Met simpelweg
één beeld moet je de aandacht van het
publiek weten te trekken, vast te houden
en te laten inspireren. Ilse Oosterkamp
en Lizette Schaap zijn twee totaal
verschillende fotografen. Zij vertellen
over hun recentelijke fotoseries, waarin
een maatschappelijk probleem aan het
daglicht wordt gebracht. In deze reportage
worden de authentieke beelden van Ilse
tegenover de digitaal bewerkte beelden
van Lizette gezet. Elke manier heeft zo
zijn sterke kanten waarop de aandacht
van het publiek wordt getrokken en
behouden.
Ilse Oosterkamp
Ilse oosterkamp is Cum Laude afgestudeerd aan
de fotoacademie Amsterdam (2015). Zij kwam met
een nieuwe reeks foto’s genaamd ‘Helden’. In deze
serie wordt de focus gelegd op de generatie ouders
die ook mantelzorgers zijn van hun eigen kind.
Helden
Voor Ilse is deze serie niet alleen een mooie reflectie
van haar eigen situatie, maar ook een reflectie van
de mantelzorg in Nederland. “Je ziet een ouder die
een kind draagt, dat doen ze niet alleen omdat ik
hen dat heb gevraagd, maar ook omdat ze dit dag
na dag weer doen. Zij zijn niet alleen ouders maar
ook verplegers van hun eigen kind. Ik probeerde
met ‘Helden’ juist die schoonheid en liefde van de
zorg vast te leggen”. Voor Ilse zijn niet alleen de
kinderen met een handicap een held, maar ook
de ouders die keer op keer weer klaar staan om te
zorgen voor hun kind.
In hetzelfde schuitje
Sinds de komst van haar eigen zoontje, die tevens
gehandicapt is, focust Ilse zich op het contrast
van perfectie tegenover imperfectie bij mensen.
In de serie ‘Helden’ is die focus goed terug te

vinden. Al vrij snel was de visie voor deze
serie duidelijk: het moest draaien om
de essentie van het verhaal. Hiervoor
maakte Ilse de keus om naaktfoto’s te
gaan maken, waarbij werd ingezoomd
op hetgeen wat Ilse echt wilde laten
zien: de schoonheid achter kinderen met
een handicap. Maar deze visie is niks
zonder modellen. Door de uitdagende
gedachtes van een naaktshoot was dit
niet gemakkelijk. Het zou immers draaien
om naaktfoto’s van niet alleen de ouders,
maar ook van hun kind. “Naakt staat
de laatste tijd meer onder druk, maar
ik durf er wel voor te kiezen. Juist door
die warmte en eerlijkheid ervan over te
brengen” vertelt Ilse over haar keuze. Een
groot pluspunt voor Ilse was dat ze een
vrouwelijke fotograaf is met daarnaast
een zoon in dezelfde situatie als haar
doelgroep. “Dan weten mensen wel met
wie ze te maken hebben”. Hierdoor is het
Ilse toch gelukt om een aantal modellen
voor de camera te krijgen met als
resultaat beelden die de aandacht van
het publiek weten vast te houden.
De abstracte essentie
Terugkerende elementen in de fotoseries
van Ilse zijn het weglaten en uitsnijden
van onbelangrijke informatie, maar ook
het inzoomen op de essentie. “Ik wil
geen overbodige dingen in mijn foto’s”.
Dit is terug te zien in de serie ‘Helden’.
De aandacht van het publiek probeert
Ilse te behouden door de interpretatie
van haar beelden aan hun over te
laten, ze geeft hierbij de vrijheid hun
eigen gedachtes en ingevingen aan de
beelden te geven. Elementen die niets
zouden toevoegen aan het beeld worden
weggelaten, hierdoor ontstaat er een
gevoel van abstractie. Dit zorgt ervoor
dat het publiek de vrijheid krijgt om het
op hun eigen manier te interpreteren.
Ilse probeert eveneens een vorm van
ontroering op te wekken bij het publiek,
door in te zoomen op de essentie. Hoe
langer iemand naar het beeld kijkt hoe
meer hij geïnteresseerd zal raken naar
de afgebeelde personen en het verhaal
achter hun imperfectie. Het publiek
wordt hierdoor nieuwsgierig.
“Dan
weten
mensen
wel
met wie
ze te
maken
hebben”

Waarbij Ilse Oosterkamp zich richt op het
bewaren van het authentieke beeld en daarbij
zo min mogelijk bewerkt om haar verhaal over
te brengen, speelt Lizette Schaap wel met de
mogelijkheden van Photoshop om haar kant
van het verhaal en visie te laten zien aan het
publiek.
Lizette Schaap
Lizette Schaap is wonend en werkzaam in
Alkmaar. Ze is net als Ilse afgestudeerd aan
de fotoacademie Amsterdam (2015). In haar
fotoserie ‘Seafood’ laat ze zien wat de gevaren
van plastic afval zijn met de focus op de zee en
het menselijk lichaam.
Dieren van plastic
In 2015 studeerde Lizette af aan de fotoacademie
in Amsterdam met een project over
het verband van plastic afval en vogels in de
natuur. Een jaar na haar afstuderen vond
Lizette haar studie naar plastic afval nog niet
voldoende afgesloten. Ze wilde nog meer foto’s
maken die het verband tussen dier en plastic
vastlegde. Zo kwam ze in februari 2016 terecht
bij de Plastic Soup Foundation. Deze foundation
is werkzaam op de zee met alle schadelijke
plastic afvalstoffen die hierin terecht komen.
Lizette wist al snel haar visie: “Ik wil de essentie
van ons plastic gebruik vastleggen en hoe dit
direct, maar ook indirect, consequenties heeft
voor de zee en onze eigen gezondheid.” Net
zoals Ilse, vindt Lizette het belangrijk om alleen
de essentie in haar beelden te laten zien. Zo
min mogelijk afleiding in het beeld spreekt voor
haar meer, dan een vol beeld waarin de essentie
verloren gaat. “Ik vind het zelf interessant om
dingen samen te voegen die je in het echte
leven niet tegenkomt” vertelt Lizette. Dit is goed
terug te zien in de beelden van Seafood, een vis
hoort er immers niet uit te zien als een ballon.
Haar visie voor ‘Seafood’ en haar passie voor
Photoshop resulteren in interessante beelden
die niet alleen de aandacht van het publiek
weten te trekken, maar ook vast te houden.
Calamari drinkbeker
Naast mooie beelden is het voor fotografe
Lizette ook belangrijk dat er een verhaal achter
zit die het publiek weet vast te houden. “Ik vind
het fijn als je twee of drie keer moet kijken
voordat je echt weet waar het over gaat, maar
dat je wel denkt ‘hé dit heb ik nog niet eerder

gezien’”. Dit probeert Lizette te creëren door
meerdere beelden samen te voegen tot 1 geheel in
Photoshop, dit zorgt voor een surrealistisch beeld.
Denk aan Calamari omgevormd tot een plastic
drinkbeker. Dit zijn beelden die je met authentieke
foto’s nooit voor elkaar had kunnen krijgen. Het
zorgt ervoor dat de aandacht van het publiek
getrokken wordt. Zo hoopt Lizette de mensen beter
over haar onderwerpen na te laten denken en te
inspireren tot het veranderen van hun gedrag.
Seafood
De naam ‘Seafood’ heeft meerdere betekenissen.
De eerste zijn de voedingsstoffen van de vissen.
Naast plankton en ander eten wat er te vinden is in
de oceaan, komen er steeds meer plastic deeltjes
in het water terecht. Deze plastic deeltjes worden
door vissen gezien als voedsel en opgegeten,
hiermee volgt de tweede betekenis. Stel je voor, je
zit in een restaurant en je bestelt een lemon grilled
Calamari, besef je hierbij ook dat deze vis ooit in
de zee gezwommen heeft en daar plastic deeltjes
heeft gezien als voedsel? Dit is waar Lizette zich op
heeft gericht. Zij wil mensen ervan bewust laten
worden dat in elke fles shampoo miljoenen micro
delen plastic zitten die in de zee terechtkomen en
vervolgens eten de vissen dit op. “Al deze plastic
deeltjes komen, via de Calamari die je zojuist
besteld hebt, terug bij jou. Niet op je hoofd tijdens
het wassen van je haar, maar in je lichaam.”
Voor meer inspirerende beelden van Lizette Schaap
neem je een kijkje op: www.lizetteschaap.com en
voor meer informatie over Ilse en haar werk is een
bezoekje aan haar website zeker de moeite waard:
www.ilseoosterkamp.com
Tekst: Floor Vork
Beeld: Ilse Oosterkamp / Lizette Schaap

IcKs
TipS eN TrIcKs
TipS eN TrIcKs
TipS eN TrIcKs
rIcKs
TipS eN TrIcKs
TipS eN TrIcKs
TipS eN TrIcKs
rIcKs
TipS eN TrIcKs
TipS eN TrIcKs
TipS eN TrIcKs
rIcKs
TipS eN TrIcKs
TipS eN TrIcKs
TipS eN TrIcKs
rIcKs
TipS eN TrIcKs
TipS eN TrIcKs
TipS eN TrIcKs
TrIcKs
TipS eN TrIcKs
ipS eN TrIcKs
TipS eN TrIcKs
rIcKs
TipS eN TrIcKs
TipS eN TrIcKs
ipS eN TrIcKs
TipS eN TrIcKs TipS eN TrIcKs
TipS eN TrIcKs
ipS eN TrIcKs
TipS eN
TipS eN TrIcKs
TipS eN TrIcKs
ipS eN TrIcKs
TipS eN
TipS eN TrIcKs
TipS eN TrIcKs
ipS eN TrIcKs
TipS eN
TipS eN TrIcKs
TipS eN TrIcKs
TipS eN TrIcKs
TipS eN
TipS eN TrIcKs
TipS eN TrIcKs
ipS eN TrIcKs
TipS eN
TipS eN TrIcKs
TipS eN TrIcKs
ipS eN TrIcKs
Hoe blijf je origneel en vernieuwend?
Sabine Staartjes
ontwerpt kleurrijke mode met een verhaal
“Ik doe gewoon wat ik wil en ik merk dat mensen dat tof
vinden. Vanaf het begin houd ik er rekening mee dat ik
iets maak dat nog niet bestaat en ik vind het te gek om
materialen op een andere manier te bekijken. Vaak herken
je wel materialen, maar zijn ze op een andere manier
gebruikt. Ook probeer ik zo min mogelijk te kijken naar
de collecties van anderen, omdat je al snel onbewust iets
overneemt.”
Helma Speksnijder
illustrator van ongewone situaties
“Mijn illustraties bestaan uit reeksen met een bepaald
thema. Voor dit thema kies ik een vaste kleur naast zwart
en wit, waardoor de illustraties een ander uiterlijk krijgen.
Daarnaast probeer ik te experimenteren met materialen,
zoals waterverf en bijzonder papier. Challenges op
Instagram helpen me om nieuwe ideeën te genereren
en andere dingen uit te proberen dan gewoonlijk. Door
de reacties die ik krijg op tekeningen, ben ik me er extra
bewust van dat ik origineel moet blijven.”
ashkan Honarvar
collagemaker met extreme thema’s
“Je raakt al snel in een soort zombie toestand van ritme
en herhaling. Om dat tegen te gaan had ik bedacht om
per project één of meerdere boeken te gebruiken. Als het
project af was gooide ik de boeken weg om ze nooit meer
te gebruiken. Wat ik belangrijk vind als je beelden maakt, is
het zo goed beheersen dat je hetzelfde gevoel verder kan
creëren door verschillende materialen. Je krijgt alleen een
eigen stijl als je het veel doet.”
Tekst: Angélica de Jong
Beeld: Sabine Staartjes, Helma Speksnijder, Ashkan Honarvar

stelling
“Design kan nooit te ver gaan”
Deze editie hebben wij als redactie van Undertone een wat ‘abstractere’ stelling bedacht, waarbij de
interpretatie aan de vormgever, fotograaf of illustrator zelf werd overgelaten. Bij de stelling “design kan
nooit te ver gaan” zoeken we naar de ethische grenzen waar designers zich aan houden of juist doorbreken,
met als resultaat zeer uiteenlopende meningsuitingen.
Ilse Oosterkamp
Fotograaf
Ilse geeft de volgende mening:
“Voor mij is kunst of design
juist hét medium om tegen
schenen te trappen, om taboes
te doorbreken en tegen de
gevestigde orde in te gaan.
Om een ander licht te schijnen
op bijvoorbeeld dagelijkse
onderwerpen en om actie te
voeren. Maar voor mij zijn
er zeker ethische grenzen
die ik niet zou overschrijden
en waarvan ik ook vind dat
anderen dat niet moeten doen.
De noemer ‘kunst’ is geen
vrijbrief om alles te mogen
doen.”
Tekst: Floor Vork
Beeld: Renée ter Haar
Liselotte van der Zwet
Art director
“Design wordt pas spannend
en vernieuwend als grenzen
worden opgezocht of
overschreden. Zo verschuiven
onze grenzen constant en
wordt wat eerst als ‘not done’
werd beschouwd uiteindelijk
mainstream. Mensen hebben
behoefte aan herkenning, maar
zonder vernieuwing wordt
alles saai. Deze vernieuwing
zal in eerste instantie als
ongemakkelijk ervaren
worden, maar uiteindelijk
als iets normaals. De functie
van design is dus juist het
doorbreken van grenzen, het
met andere ogen kijken naar
het bekende. Daarbij kun je
niet te ver gaan.”
Theo Barten
Illustrator
“Alles om ons heen wat is
ontworpen door mensenhanden
is design. Ik zie geen onderscheid.
Een voorwerp als een schaar
bijvoorbeeld, of een balpen. Design
is vaak alles wat zo niet genoemd
mag worden. Daarnaast is er
design van ontwerpers die ervoor
doorgeleerd hebben en vaak met
de onzinnigste dingen komen. Het
begon met de lamp van Tejo Remy
(een bundel gloeilampen aan
elkaar gebonden). Toen kwam de
‘knotted chair’ van Marcel Wanders.
Afgebrande meubels van Martin
Baas. Hoe verzin je het? Als dat
design is, ben ik het niet eens met
de betekenis van dat woord. Ik heb
het niet over serieuze designers
als Dieter Rams of Marc Newson.
Die maken het onderscheid.” Theo
Barten geeft hierin zijn mening
over zijn grens tussen wat design
genoemd kan worden en wat
niet. Design noemt hij functionele
voorwerpen die ook daadwerkelijk
gebruikt kunnen worden.

TypO
GrAfIE
Jasper van Doorn ontwerpt visual identities voor bedrijven.
Door zijn voorliefde voor typografie leert hij te observeren
en experimenteren, waardoor zijn werk naar een hoger
niveau wordt getild. ‘Destroy all A’s’ is één van de reeksen aan
experimenten die Jasper deed.
“Deze experimenten zijn enkele
voorbeelden uit een reeks die
ik maakte met de letter ‘a’.
De onderkast ‘a’ vind ik een
interessante vorm hebben,
vandaar dat de experimenten
hierop gebaseerd zijn.
Het is een studie geweest om
te kijken waar de definitie van
een letter stopt. Hiervoor heb
ik verschillende toepassingen
gebruikt, zowel analoog als
digitaal. Je kan hierbij denken
aan het gebruik van markers,
klei, hout, lastechnieken, 3D
renders, animatie en meer.
Nieuwe ideeën voor
experimenten kwamen voor het
grootste deel tot stand door het
proces en medium een leidende
rol te laten spelen. Toch heeft
ook het raadplegen van theorie
me verder geholpen: vooral
boeken van Ewan Clayton en
Gerrit Noordzij gaven mij nieuwe
inzichten. Op het moment is het
niet meer dan een studie, maar
ik weet zeker dat ik nog aan een
vervolg ga werken.” - Jasper van
Doorn (@Jasper6000)
Tekst: Angélica de Jong
Beeld: Jasper6000

A S H K a
N H O R
n a V A r
Schoonheid van het extreme
Massaverkrachting, misvorming, oorlog en dood.
Thema’s die je niet snel als ‘mooi’ zou omschrijven.
Toch ziet Ashkan Honarvar hier de schoonheid van in en
maakt hij collages waarin deze thema’s centraal staan.
Op het eerste gezicht vaak shockerend en verwarrend,
totdat je de gedachte erachter te horen krijgt.
Autonome experimenten
Vanuit zijn kelder in Noorwegen vertelt Ashkan
enthousiast over zijn werk. De muren bevatten weinig
ramen, wat veel ruimte overlaat voor het ophangen van
inspiratiebeelden en (afgeronde) projecten. Niet alleen
collages, maar ook schilderijen en pentekeningen zijn
rijkelijk aanwezig. Deze stammen nog uit de tijd dat
hij veel experimenteerde. “Ik kreeg twee jaar lang een
startstipendium van Fonds BKVB, waardoor ik veel kon
experimenteren. Dingen doen waarbij ik niet meteen
hoefde na te denken over het financiële deel.” Dit gaf
hem de vrijheid om autonoom te kunnen werken. Het
autonoom werken bevalt Ashkan goed en hij heeft, op
enkele mode projecten na, dan ook weinig commerciële
opdrachten uitgevoerd.

De kracht van collage
Voor die enkele commerciële opdrachten die hij
wel deed, heeft Ashkan geprobeerd om digitaal te
werken. Al snel merkte hij dat hij niet goed om kon
gaan met de vrijheid die digitale bewerking geeft.
“Je hebt geen grenzen, dus je kan letterlijk roteren,
schalen en flippen. Na tien jaar collages maken
geloof ik dat je met de restricties van echt materiaal
beter beeld kan creëren.” Bij digitale collages mist
er vaak iets. Een balans of evenwicht dat je alleen
bereikt door na een lange zoektocht twee plaatjes
samen te voegen. “Het toffe van collage is dat het met
betekenis en symboliek werkt. Als je twee beelden
die los van elkaar iets betekenen bij elkaar brengt,
betekenen ze ineens heel iets anders.” Zo krijgt
collage voor Ashkan een conceptuele betekenis.
De oorsprong
Negen jaar lang maakte Ashkan werk over extreme
omstandigheden zonder er over na te denken waarom
hij juist voor deze thema’s koos. Waarschijnlijk is het
begonnen met een fascinatie voor deze thema’s. Nu
hij terugkijkt op die jaren heeft hij een eigen theorie
ontwikkelt voor deze keuzes. “Allereerst moeten de
beelden een schoonheid hebben. Hoe extreem ze
ook zijn, de esthetische waarde staat bovenaan.”
“Het toFfe van colLage
Is daT het meT beteKenis
en symbolieK werkt.”
Hiermee wil hij laten zien dat er in alle narigheid ook
hoop is, dat er schoonheid in zit. Daarnaast denkt
Ashkan dat het opgroeien in Iran tijdens de oorlog
ook zeker invloed gehad heeft op de fascinatie voor
bepaalde thema’s. Zijn laatste project, Red Forest, is
een semi-autobiografisch project dat o.a. door deze
oorlog is geïnspireerd. Dit project was de eerste
keer dat hij zijn verleden letterlijk vertaald heeft in
zijn werk. Andere grote inspiratiebronnen zijn de
fotografen Antoine d’Agata en Jeffrey Silverthorne.
Deze fotografen werken ook met de donkere
thema’s die Ashkan zo fascineren, vooral Antoine
heeft indruk gemaakt: “Hij is in de wereld gedoken
die hij fotografeert en in dat proces heeft hij zichzelf
behoorlijk kapot gemaakt. Dat vind ik het poëtische
gedeelte ervan. Wat ik maak op mijn werk, is niet
wie ik ben in het dagelijks leven. Dat doet hij wel,
hij wordt één met zijn werk.” In de app is meer over
deze fotografen te vinden.

Het verhaal achter het beeld
Het werk van Ashkan wordt niet altijd met open armen
ontvangen. Hij heeft de afgelopen jaren een hoop
negatieve reacties gehad, meestal van mensen die het
verhaal achter zijn werk niet kennen. Dit kan je hen niet
kwalijk nemen, want deze verhalen staan slechts zeer
beknopt omschreven. “Alles wat ik doe is een gedeelte
van een verhaal en ik heb dit verhaal niet als een soort
uithangbord. Als mensen een beeld uit de context zien,
op een blog of website, merk ik dat ze snel zijn met hun
reacties en blèren zonder na te denken. Dat kan best
wel kwetsend zijn.” Het liefst zou Ashkan een gesprek
met hen aangaan, maar zover is het nog nooit gekomen.
Gelukkig zitten er tussen de negatieve reacties ook
positieve berichten bij van fans die hem volgen. De meest
bijzondere reactie was van een oudere vrouw uit Amerika.
Zij vertelde een stuk uit een Bijbelverhaal, waarin Jezus
en zijn apostelen door de straat lopen. Ze vinden een
dode hond en alle apostelen zeggen hoe walgelijk ze het
vinden. Maar Jezus gaat erheen, aait de hond en zegt: “Wat
heb je toch mooie witte tanden”. Dit verhaal heeft indruk
gemaakt op Ashkan. “Ik weet niet waarom, maar iedere
keer als ik dat verhaal hoor, vind ik het zo mooi verteld. Dat
zelfs in de dood een schoonheid kan verschuilen. Dood is
een gedeelte van het leven. Als we leven, zijn we mooi en
doen we leuke dingen, maar de dood hoort er ook bij. Dat
vond ik een soort intiem, klein, mooi verhaaltje.”
Verhalende schoonheid
Na tien jaar heeft Ashkan een behoorlijk portfolio
opgebouwd met de meest uiteenlopende werken. Toch
komt er steeds één beeld terug in zijn hoofd waar hij
het meest trots op is. Dit is een beeld van een oud
project, genaamd ‘Ubakagi’. Ubakagi is een woord dat in
Congo wordt gebruikt voor verkrachte vrouwen. Deze
verkrachtingen werden tijdens de oorlog als wapen
gebruikt. Het was een van de eerste projecten waarbij
Ashkan focuste op zware onderwerpen en waar hij
ontdekte dat collages conceptueel konden zijn. Het is
gebaseerd op een documentaire die hij zag, gemaakt
door de zussen Janssens. Hierin zag je de verkrachtingen
in Congo eerst door de ogen van de slachtoffers en
later door die van de daders. “De daders voelden zich
monsters na wat ze de vrouwen hadden aangedaan,
dus wilde ik de mannen in monsters veranderen door
hun daad.” Het is dan ook geen koraalrif dat te zien is
op het gezicht van de mannen. “Het zijn microscopische
uitvergrotingen (1000 maal uitvergroot) van de
vrouwelijke geslachtsorganen. Niet veel mensen weten
waar de oorspronkelijke beelden over gaan. Ik sta
niet vooraan met de gedachte achter het beeld, want
het beeld moet ook schoonheid hebben en vrijheid
voor interpretatie. Dat je niet meteen een soort antiverkrachtingsbeeld
in je gezicht gedrukt krijgt, maar er
ook iets anders in kan zien.”

Artistieke therapie
Ashkan wil zijn kijkers niet iets meegeven
met zijn beelden. “Heel veel mensen denken
omdat het werk zo extreem is, dat ik als
beeldmaker iets wil van de kijker. Maar dat
is niet zo. De enige reden waarom ik het
online heb en waarom ik mezelf laat zien
aan de mensen is omdat ik mijn geld ermee
wil verdienen en ervan wil leven.” Als het
geld geen issue was, had hij zijn werk voor
zichzelf gehouden. Het is namelijk een
soort therapie voor hem. Een uitlaatklep,
waarbij hij de gebeurtenissen uit zijn jeugd
kan verwerken en om kan gaan met zijn
fascinatie voor extremisme in de wereld. Als
de kijker er ook iets uit kan halen is dit mooi
meegenomen, maar het is hier in eerste
instantie niet voor bedoeld.
Zelf aan de slag
Ben je enthousiast geworden door
het werk van Ashkan en wil je ook
experimenteren met het maken van
collages? Ashkan raadt je aan om vooral
veel te doen. Je moet niet meteen het
idee hebben dat je een bepaalde stijl
hoeft te gebruiken. Daarnaast is het
belangrijk om niet te veel in herhaling
te vallen. “Het is oké als je tien dezelfde
leuke beelden kan maken, maar na de
tiende zou ik stoppen en op zoek gaan
naar andere bronnen.” Hierdoor dwing
je jezelf om nieuw beeld te maken. “Als
je ergens heel veel tijd in steekt, word
je gewoon heel goed. Misschien niet in
de eerste duizend uur. Maar het komt
wel. Gewoon blijven doen!”
Tekst: Angélica de Jong
Beeld: Ashkan Hornavar

lLeDaAgS
A
Sterrenpad
Een bui zorgt vaak voor plassen op de straat. In dit beeld
is te zien dat er in zulke plassen mooie composities
kunnen ontstaan. Genomen in de Efteling zorgen
deze lantaarntjes, in combinatie met een simpele plas,
voor een doorkijk naar een andere wereld. De witte
kiezelsteentjes op de grond zorgen tevens voor een
sterrenhemel op klaarlichte dag.

lLeDaAgS
Kroonluchter
Haast een aflevering van ‘tussen kunst
en kitsch’, de kroonluchter onder de
spoorbrug Smallebrug te Amersfoort. De
meeste kroonluchters die men dagelijks
ziet, hangen niet onder een brug en al
helemaal niet in een stedelijke omgeving.
Dit zorgt voor een hoop verbaasde
blikken en verwarring bij niet alleen
de voetgangers maar ook fietsers die
dagelijks onder de brug doorlopen. Ook
het schaduwspel van het water en het
glazen dak waaraan de kroonluchter is
bevestigd, geeft naast een symmetrisch
effect ook een mooi contrast tussen de
helder blauwe lucht en het vervuilde
groene water.
A

lLeDaAgS
Het meisje met haar grote vriend
Bijna iedereen kent de kunstenaar Banksy
en ook dit beeld is op zijn stijl geïnspireerd.
Midden in Amersfoort op een muur
bevindt zich het ongesigneerde beeld
waarop een meisje met haar teddybeer
te zien is, ze lijkt verdwaald. In dit beeld
zitten een aantal verwarrende contrasten.
Een somber stadsdeel met daarin een
kleurrijk blauw en geel beeld. Daarnaast
ziet het meisje erop het eerste gezicht
onschuldig uit, maar zodra je inzoomt op
haar gezichtsuitdrukking geeft het je een
minder fijn gevoel.
A

lLeDaAgS
De avondboot
Het beeld laat een normale boot in de
natuur zien. Het is niet één beeld, maar
twee beelden over elkaar heen geschoten,
ook wel dubble exposure genoemd. Het
zorgt voor een verwarrend effect waarbij
de zonsondergang vóór de boot schijnt
plaats te vinden. Dubble exposure zorgt
voor schitterende en verbazingwekkende
beelden waarbij het resultaat een
verrassing is. Zo maak je van een simpele
boot in de natuur, een interessanter beeld.
Tekst: Floor Vork
Beeld: Renée ter Haar
A

Fleur vAn Bragt
Inspiratie halen uit de onbespreekbare onzeker-heden
van het menselijk lichaam. Fleur van Bragt (25), visual
artist, studeerde in 2016 af aan de HKU in de richting
Fashion Communication. Voor haar laatste projecten
heeft Fleur zich laten inspireren door het menselijk
lichaam, met name de lichamelijke onzekerheden
die de mens zo kwetsbaar maken. In haar werk laat
Fleur de schoonheid zien van deze onzekerheden
zien door middel van een unieke mix van illustratie
en fotografie. Voor haar werk ‘Intestinum’ haalde ze
haar inspiratie uit haar persoonlijke ervaring met
de ziekte van Crohn, wat resulteerde in een project
volledig gewijd aan de darmen. Fleur vertelt me meer
over haar werk en haar inspiratiebronnen.
Je werk is een mix van fotografie en illustratie.
Hoe ben je op deze mix gekomen?
“Dit is ontstaan bij een van mijn vorige projecten
over het menselijk lichaam. Ik heb toen mensen
gefotografeerd die zich schaamde voor hun lichaam
of bepaalde lichaamsdelen. Maar ik wilde meer doen
dan alleen een foto maken, want een foto maken
kan iedereen. Ik was op zoek naar iets wat mijn werk
uniek zou maken. Naast fotografie heb ik ook een
voorliefde voor illustreren, met als gevolg dat ik deze
twee ben gaan combineren. Hier kwam een heel vet
beeld uit: de realiteit van het menselijk lichaam en
het abstracte van de illustratie.”
“Ik probeer ze te laten
inzien dat ze zich nergens
voor hoeven te schamen.”
Hoe gaat het proces in zijn werk? Is er eerst de
foto of eerst de illustratie?
“Dat verschilt. Het ligt vooral aan het thema waar ik op
dat moment mee bezig ben. Meestal kijk ik naar wat
voor foto’s ik heb gemaakt en daar experimenteer
ik mee. Ik maak collages of gooi alles door elkaar in
Photoshop, vervolgens print ik het uit en illustreer
ik er overheen. Ik blijf net zolang doorgaan tot het
voor mijn gevoel klopt. Ik probeer zoveel mogelijk
dingen, het kan ook voorkomen dat ik opeens de
naaimachine pak en op die manier over het beeld
heen ga.”
Je werk toont persoonlijke en kwetsbare delen
van het menselijk lichaam, wat vind je hier zo
bijzonder aan?
“Het menselijk lichaam is nooit hetzelfde, iedereen
ziet er anders uit. Bijna alle mensen hebben wel
een lichaamsdeel waar ze zich voor schamen en dat
inspireert mij. Laatst had ik een meisje voor mijn
camera met wijnvlekken over haar hele lichaam,
daar heb ik zo’n toffe foto van gemaakt. In het begin
voelde ze zich ongemakkelijk, ze schaamde zich
voor de vlekken. Niet iedereen heeft dit en daardoor
wordt het vaak als ‘minder mooi’ ervaren. Naar mijn
mening is het juist mooi, het maakt haar uniek.
Gelukkig heb ik haar van gedachte kunnen laten
veranderen na het laten zien van de foto’s. Doordat
je de onzekerheden op een mooie manier vastlegt,
kunnen mensen er vanuit een ander perspectief
naar kijken. Ik probeer ze te laten inzien dat ze zich
nergens voor hoeven te schamen.”
Was dit ook de inspiratiebron voor het werk
‘Intestinum’?
“Ja, ik vond het menselijk lichaam zo interessant
dat ik er meer mee wilde doen. Voor mijn afstudeer
project wilde ik iets persoonlijks neerzetten, ik denk
namelijk dat als je dicht bij jezelf blijft dat je daar iets
heel moois uit kan halen. Ik heb de ziekte van Crohn,

daar is mijn inspiratie voor dit project ontstaan. Het
project zou over darmen gaan. Wat het nog persoonlijker
maakte was het feit dat mijn vader darmkanker heeft
gehad, hij heeft nu een stoma.”
Hoe heeft dit project zich geuit? Waarin heeft dit zich
geresulteerd?
“Ik ben de darmen gaan onderzoeken en ik vroeg me
af: hoe belangrijk zijn onze darmen nou echt? En zo
ontstond er een heel persoonlijk project. Dan denk je
waarschijnlijk wat heeft dit met mode te maken? Maar
voor mij is mode meer dan kleding, mode gaat ook
over een bepaalde levensstijl en daar heb ik dit project
aan gekoppeld. Ik ben de darmen van een varken gaan
fotograferen, deze lijken het meest op die van de mens.
Opvallend waren de bijzondere kleuren van de darmen
en hoe deze kleuren bij elkaar komen. Daarnaast heb ik
mijzelf en ook de stoma van mijn vader gefotografeerd.”
Wat vond je vader van het idee dat hij gefotografeerd
zou worden?
“In het begin vond hij het niks. Het duurde een maand of
twee tot dat ik hem eindelijk mocht fotograferen. Hij vond
het maar raar, waarom zou je een stoma fotograferen?
Dat is toch iets vies? Hij voelde zich er helemaal niet fijn
bij. Uiteindelijk is hij gelukkig overstag gegaan en mocht
ik hem fotograferen.”
Kon je je vinden in zijn reactie?
“Ik begreep zijn reactie heel goed, maar toch
wilde ik doorzetten. Er zijn zo veel mensen met
darmproblemen waar bijna nooit over gepraat
wordt, er ligt een soort taboe op. Ik denk dat juist
als we dit soort dingen vaker zien dat het meer
bespreekbaar wordt.”
Is het je doel om mensen bewust te maken van
imperfecties die eigenlijk geen imperfecties zijn?
“Mijn doel is vooral om mensen langer te laten kijken
en aan het denken te zetten. Ervoor zorgen dat
mensen niet gelijk ‘iehwl’ zeggen of dat iets lelijk is.
Ik wil mensen er vanuit een ander perspectief naar
laten kijken. Dat als je het op een bepaalde manier
fotografeert het toch als mooi ervaren kan worden.
Misschien herkennen ze het zelfs wel bij zichzelf.”
Tot slot: op welk werk ben je het meest trots?
“Het meest trots ben ik op het eindresultaat van
de foto van mijn vader. Vooral met de gedachte
erachter dat het zo lang duurde voordat ik hem
mocht fotograferen. Ik vind dat het samen met de
tekst een heel mooi beeld is geworden. Daarnaast
ben ik ook heel trots op het project met illustraties
en menselijk lichaam er door heen.”
Tekst: Sacha van Dijk Beeld: Renee ter Haar / Fleur van Bragt

Onze Undertone
Angélica
de Jong
Drie jaar geleden was ik in de waan dat ik
verpleegkundige zou worden, totdat een
onderbuik gevoel me iets anders vertelde. Dit
gevoel werd steeds sterker. Zo sterk dat ik, mede
door mijn wispelturigheid, besloot alles om te
gooien. Nu ben ik de hele dag bezig met wat me
echt interesseert en energie geeft: design. Design
in de breedste zin van het woord, want mijn eigen
weg moet ik nog vinden. Misschien is dat ook niet
nodig, maar pak ik van alle facetten iets mee.
Iets dat me raakt, prikkelt of inspireert. Gewoon
omdat het mooie beelden zijn, of omdat de
gedachte achter het design iets in me losmaakt.
Wat ik bijzonder vind, is dat het eigenlijk nooit
fout kan zijn. Het is een kwestie van smaak. Wat
de een prachtig vindt, is voor de ander troep. Dat
maakt het ongrijpbaar en fascinerend. Je kan er
eindeloos in door blijven gaan en er valt altijd iets
te verbeteren. Ik neem dan ook geen genoegen
met het eerste dat in me opkomt. Dat is mijn
kracht als designer.

FlOor
VoRk
Wanneer er in groep 8 de vraag kwam wat
iedereen wilde worden, week mijn antwoord een
beetje af van de standaard antwoorden zoals
juf, kapper of astronaut. Ik wist al heel vroeg
dat ik later Art-director wilde worden, net zoals
m’n tante. Ik had op dat moment eigenlijk nog
geen idee wat het was, maar van de gedachte de
rest van mijn leven creatief bezig te zijn werd ik
gelukkig. Ik ben altijd al iemand geweest die hield
van knutselen, creatief bezig zijn en mij laten
inspireren door de natuur en mensen om me
heen. Waarbij iedereen altijd binnen de lijntjes
kleurde, keek ik naar de ruimte en mogelijkheden
eromheen. Niet zo raar dat mijn favoriete vak op
school dan ook kunstgeschiedenis was, wat voor
mij als een soort Pinterest functioneerde. Elke
les leerde ik een nieuwe stroming kennen dat
bomvol inspirationele beelden en gedachten zat.
Design voor mij is jezelf uiten. Totaal iets nieuws
creëren wat je van tevoren nooit zou bedenken.
Dat is design, jezelf keer op keer verrassen.

sACha
van DiJk
Mijn hele leven word ik al omringd door design. Nu
ik twintig ben kan ik dit waarderen maar als kind
had ik hier geen erg in. Ik lag met mijn poepluier
op een Eames chair, ik at aan een MDF Italia tafel
en aan de muur hingen werken van K. Gubbels.
Met een moeder als interieurarchitect en een
vader als promoregisseur werd creativiteit altijd
gestimuleerd. Als ik zei dat ik niet creatief genoeg
was kreeg ik een betoog over dat iedereen creatief
is op zijn eigen manier. Mijn ouders hebben altijd
geprobeerd om mij dingen vanuit een ander
perspectief te laten zien, om twee keer naar iets
te kijken en niet gelijk te zeggen dat iets lelijk is.
Nu ik zelf bezig ben met design en vormgeven
volg ik deze adviezen en levenslessen op. Naar
mijn mening wordt de term ‘design’ de laatste
jaren te pas en te onpas gebruikt voor items die
op dat moment hip zijn. Voor mij is iets pas echt
design als het op zo’n manier is vormgegeven dat
het tijdloos is. Design is voor mij echter meer dan
vormgeven, achter elk design zit een verhaal. Op
wat voor manier je dat verhaal wil vertellen mag
je zelf weten. Design is niet volgens bepaalde
regels en richtlijnen, je bent totaal vrij.
Beeld: Sarah Oskam

De Culinaire
Werkplaats
A
T
e
r
I
A
A
L
Eetbare jurken, een sculptuur van kroepoek en plastic soep
op je bord. Dit zou je zomaar eens kunnen tegenkomen als je
een bezoek brengt aan de Culinaire Werkplaats in Amsterdam.
Daar ontmoet ik Marjolein Wintjes en Eric Meursing. Marjolein
(food conceptualist, beeldend kunstenaar en verhalenverteller)
en Eric (3D designer en kok) besloten negen jaar geleden om
een uniek concept te starten: de Culinaire Werkplaats. Binnen
dit unieke eetconcept maken ze gebruik van eigenzinnige
materialen en laten ze zich inspireren door alles behalve eten.
Met de Culinaire Werkplaats proberen
ze mensen te inspireren om op een hele
andere manier naar het bord van de
toekomst te kijken. Hier is volgens hen een
steeds minder grote rol voor de vis en de
vlees component weggelegd. De Culinaire
Werkplaats is mede daarom gespecialiseerd
in bereidingen waar groente, fruit en granen
de hoofdrol spelen. Andere ingrediënten
zijn niet aan de orde. “We maken het voor
onszelf zo klein mogelijk om daardoor een
krachtig eindresultaat met een verhaal te
creëren.” Marjolein vertelt over het concept
van de Culinaire Werkplaats: “Wij zijn
primair een ontwerpstudio voor eigentijdse
eetconcepten die zich meestal afspelen op
het snijvlak tussen eten, kunst en design.
Daarnaast willen we onze visie delen met
een breder publiek, dat betekent dat we een
paar avonden in de week onze deuren open
zetten en kunnen mensen hier aanschuiven
voor een eetinspiratie.” Marjolein omschrijft
de Culinaire Werkplaats als een mengbedrijf:
“We zijn een soort mengbedrijf met bindende
factor dat ons materiaal eten is.”
Communiceren binnen een thema
Marjolein en Eric zijn altijd opzoek naar
nieuwe smaken, texturen, materialen en
combinaties. Marjolein vertelt dat ze dit altijd
doen aan de hand van een thema. “Als we
geen thema hebben zijn Erik en ik hopeloos
verloren, dan krijg je uitsluitend lege
borden.” Binnen dit thema wordt er altijd
een verhaal verteld. Een thema kan alles zijn,
van iets heel abstracts als emoties tot iets
heel concreets als Hollandse landschappen.
De thema’s worden vervolgens vertaald
naar eetinspiraties. Marjolein legt uit: “Aan
de ene kant is eten voor ons een materiaal
om mee te communiceren. De één kan
goed zingen en brengt op die manier zijn
of haar verhaal over, wij doen dit met eten.
Aan de andere kant proberen we door te
experimenten nieuw eten te ontdekken.“
Marjolein en Eric hebben de afgelopen
jaren op deze manier talloze eetinstallaties,
kunstwerken en eetinspiraties gemaakt. Een
greep uit de favoriete thema’s van Marjolein
zijn ‘zwart’, ‘water’ en ‘food = fashion’.

Een dessert van problemen
Het thema water kan volgens Marjolein op een
heleboel manieren vertaald worden naar eten.
“Bij water kan je denken aan de hoeveelheid
water die je tot je neemt als je groentes en
fruit eet, maar je kan ook denken aan de
hoeveelheid water die er nodig is om eten te
produceren. Daarnaast zijn er verschillende
water problematieken op de wereld die je kunt
vertalen naar een gerecht.” Plastic soep is een
voorbeeld van een probleem dat vertaald is in
een gerecht. Het is een dessert dat geserveerd
wordt in een plastic zakje, in het zakje zitten
chocolade visjes. De bodem is van een graan
gedrenkt in dessertwijn. “Het lijkt een beetje op
een goudvis die je koopt bij de dierenwinkel.
Zo kan je mensen op een vrolijke en speelse
manier op de hoogte brengen van dit soort
serieuze problemen.”
De zwarte lijst
Het thema waar de Culinaire Werkplaats zich
voor het eerst mee heeft gepresenteerd is
zwart. “Zwart en eten hebben geen natuurlijke
relatie met elkaar. Voor de meeste mensen
klopt zwart eten in hun hoofd niet.
Wij zijn voor dit thema op zoek gegaan naar
zwarte ingrediënten en deze zoektocht beweegt
zich nog steeds voort.” De collectie heeft zich
inmiddels uitgebreid naar meer dan 85 zwarte
ingrediënten. Marjolein vertelt dat ze kleurrijker
zijn geworden door de jaren heen: “We hebben
de zwarte periode achter ons gelaten, toch vind
je vaak nog materialen uit de zwarte collectie
terug in onze eetinspiraties.”
Eetbaar papier
Eric heeft hard gewerkt aan het ontwikkelen
van groente- en fruit papier. Dit materiaal
wordt gebruikt voor verschillende projecten.
Het papier wordt gemaakt van de vloeistof
uit de geselecteerde groente of fruit. De
vloeistof wordt gemengd met een plantaardig
bindmiddel en vervolgens gaat het mengsel
in een droogapparaat waar A4’tjes papier van
worden gemaakt. De Culinaire Werkplaats
heeft twee van deze apparaten. Door middel
van dunne schijfjes groente of fruit kunnen
er motieven in de vloeistof gelegd worden,
zo ontstaat er een patroon in het papier.Dit
kunnen dunne plakjes ui zijn maar ook gele
paprika of pepertjes.
De vellen fruit- of groente papier worden aan
elkaar geplakt door deze vochtig te maken. Erik:
“Je hebt het vocht er uit gehaald en vervolgens
breng je het er weer in, het is een natuurlijke
lijm. Als het echt niet blijft plakken heb je altijd
nog een Pritt Stift, dat is ook gewoon eetbaar.
Heel veel soorten lijm bestaan uit natuurlijke
producten, ik zou het niet aanraden om een
hele Pritt Stift weg te kauwen, maar in principe
is het eetbaar.”
Food = Fashion
Marjolein vertelt dat ze veel overeenkomsten
ziet tussen eten en fashion, haar motto is:
Food = Fashion. “Toen ik het papier ophing
aan wasknijpers leek het net alsof er een stuk
textiel hing. Dat is dan zo’n trigger: het heeft
textiele kwaliteiten. Wat je eet en wat je draagt
vertelt iets over wie je zou willen zijn. Dit heeft
ondere andere met duurzaamheid te maken
en ook daar zit een grote overeenkomst tussen
fashion en eten in. Als het gaat over eten denk
je na over food-waste en food-miles en als het
gaat om fashion denk je na over fashion-waste
en fashion-miles.”
Een voorbeeld hiervan was voor Marjolein haar
trouwjurk die ze één keer heeft gedragen en
die 25 jaar later nog steeds in haar kast heeft
hangen. Ze bedachten samen het concept
van de eetbare trouwjurk: “Als je de jurk op je
bruiloft hebt gedragen kan je de jurk aan het
eind van de dag opeten of aan je kippen voeren.
Het was in der tijd een oproep naar fashion
designers om na te denken over het concept
van een trouwjurk.”
““Toen ik het papier ophing
aan wasknijpers leek
het net alsof er een stuk
textiel hing. “““

ianre werkplaats de culianre werkplaats de culianr
ianre werkplaats de culianre werkplaats de
Eten met monumentale waarde
Een ander onderdeel van de expositie is een
sculptuur van kroepoek. “Eric was bezig met
het maken van kroepoek, zonder garnalen
natuurlijk, en dit lag uitgespreid over zijn
werkbank. Zoiets fascineert mij, ik wil er wat
mee doen. Ik ben de stukken kroepoek op
elkaar gaan stapelen en toen ontstond er een
sculptuur. Het had een soort monumentale
waarde in zich. Naast het bord van de toekomst
denken wij ook heel erg los van het bord.
The little expiring black dress
In de aangrenzende art gallery ‘The storage
room’ hangt een voorbeeld van een eetbare
jurk. De ‘little black dress’ gemaakt van bramen
papier. De jurk is in oktober gemaakt maar ziet
er nog ‘vers’ uit. Marjolein vertelt dat dit komt
doordat de jurk in een donkere koele ruimte
wordt bewaard. “Als de jurk in de werkplaats
voor het raam zou hangen zou de jurk al lang
transparant zijn geweest. De kleur van de jurk
bestaat uit natuurlijke pigmenten, deze lossen
op in het zonlicht.”
Zie, ruik, voel en proef
‘The storage room’ is een nieuwe toevoeging
aan de Culinaire Werkplaats. Met ‘The storage
room’ zijn zij werelds eerste art gallery waar je
eten kan ervaren als kunst met al je zintuigen.
‘The little black dress’ is een onderdeel van
de zwarte expositie die op dit moment wordt
tentoongesteld. Voor de jurk staat een opstelling
van eetstokjes met daarop een bloem, de
bloem is gemaakt van hetzelfde bramen papier
als de jurk. Je kan de jurk proeven zonder kapot
te maken, dit is een voorbeeld van het ervaren
van kunst met al je zintuigen. Marjolein geeft
de instructies voor het eten van de bloem: “Je
moet het bloemetje in je mond stoppen en
er op gaan kauwen, zorg dat het niet tegen je
gehemelte aan komt dan blijft het plakken.”
Het smaakt zoet, Marjolein legt uit dat er
geen suikers aan het papier zijn toegevoegd
en dat dit komt door de rijpe bramen die een
natuurlijke zoetheid hebben. “Je hebt heel veel
bramen nodig om deze jurk te maken, gelukkig
hebben we hiervoor geen A-kwaliteit bramen
nodig. Van de bramen is niks meer terug te
zien in de jurk, we kunnen gewoon de ‘mislukte’
bramen gebruiken.”
aats de culianre werkplaats de culianre we
ianre werkplaats de culianre werkplaats de
aats de culianre werkplaats de culianre we
ianre werkplaats de culianre werkplaats de
aats de culianre werkplaats de culianre we
ianre werkplaats de culianre werkplaats de
Een thema in combinatie met het gebruik van
de meest uiteenlopende materialen maakt het
werk van Marjolein en Eric uniek. Ze zijn goed
op elkaar ingespeeld en vullen elkaar aan. Er
wordt rationeel nagedacht over de oorsprong
van alles om zo tot nieuwe ideeën en concepten
te komen. Overal zit een verhaal achter en met
het juiste materiaal kan je dit vertalen naar een
prachtig concept. De expositie in ‘The storage
room’ is nog te zien, plan een bezoek en ervaar
wat de expositie nog meer te bieden heeft. De
genoemde voorbeelden zijn een kleine greep
uit een grote collectie werk van de Culinaire
Werkplaats. Meer informatie over het werk en
de visie van de Culinaire Werkplaats vind je in
de app.
Nu maken we deze sculpturen wel eens in een
heel groot formaat voor evenementen. Mensen
kunnen dan een stukje afbreken en het samen
opeten. We kunnen er een soort eetbaar
schuim bij maken waar je de stukjes in kan
dippen, waardoor je telkens weer een nieuwe
smaak kan uitproberen.”
ianre werkplaats de culianre werkplaats de
lianre werkplaats de culianre werkplaats d
lianre werkplaats de culianre werkplaats d
lianre werkplaats de culianre werkplaats d
lianre werkplaats de culianre werkplaats d
aats de culianrewerkplaats de culianre wwe
Tekst: Sacha van Dijk
Beeld: Sarah Oskam

Hoofdredacteur
Bram van Vulpen
Tekstredactie
Angélica de Jong
Sacha van Dijk
Floor Vork
Beeldredactie
Sarah Oskam
Renée ter Haar
Vormgevers
Bo Derks
Nadia Kosmeijer
Vormgeving Online
Justin Wijnands
Met dank aan
Ashkan Hornavar
Fleur van Bragt
Helma Speksnijder
Sabine Staartjes
Jasper6000
Lizette Schaap
Ilse Oosterkamp
Liselotte van der Zwet
Theo Barten
Marjolein Wintjes
Erik Meursing