Kerstvloed 1717

ten minste dat kort voordat het water over de zeedijk kwam, een man
daar een vuur gezien zou hebben. De waarnemer die het hem had bericht
redeneerde overigens wat nuchterder dan zijn dominee: het kon ook hooi
of stro wezen dat op de zolder in brand was geraakt doordat de bewoners er
vuur mee naar toe hadden genomen. 16
Vloedgolf
Uit alle beschrijvingen komt een ongewone verstoring van de gewone
eb-vloedcyclus naar voren en berichten over een vloedgolf. Genoemde
schippers uit Dornumersiel weten, zoals gezegd, de grote opstuwing van
het zeewater op 25 december ’s nachts aan de wind die toen van alle kanten
tegelijk scheen te komen: het leek wel alsof hemel en zee elkaar raakten en
daarop was het water, manshoog of nog hoger, met geweld over de zeedijken
gelopen. De zee had eruitgezien als een schuimende kookpot die overloopt:
alles wat het water op zijn weg tegenkwam had het meegesleurd. Ook in 1825
was sprake van ‘eene buitengewoon onstuimige beweging’ van het zeewater,
dat bovendien zeer troebel was. Het kwam sterk schuimend en ‘ziedende’ op
de dijken af en brak er met geweld doorheen, op vele plaatsen niet in grote,
aanrollende golven maar ‘even alsof eene kracht uit de diepte het water in
beweging bracht’. Bij een voorspelling van de grote vloed van 1717 wordt dit
fenomeen als volgt beschreven: het water beukte eerst met groot lawaai tegen
de dijken, waarbij zich daarboven een lichtend waas vertoonde als wenn
Stormgolf bij de boulevard van Borkum, 2007 (Foto: Gregor Ulsamer).
16