Maxima Magazine Bariatrie 2018

PATIËNT AAN HET WOORD
Nooit meer lijnen
VIJF VRAGEN AAN DE PSYCHOLOOG
Verandert een
maagverkleining mijn
liefdesleven?
SPECIALIST VERTELT
‘Bijzonder wat
mensen bereiken
na hun operatie’
Op weg naar een
gezond leven

4
11
IN HET KORT
Over Obesitas
Centrum Máxima
SPECIALIST VERTELT
Chirurg
Wouter Leclercq
20 30
PATIËNT VERTELT
'De operatie heeft
me meer vrijheid
gegeven'
ONDERZOEK EN INNOVATIE
Voor elke operatie de
beste techniek
Bewust in beweging:
sportprogramma na de operatie
23
24
EN VERDER
Een nieuw begin 5
Naar een gezond gewicht 6
Patiënt aan het woord 8
Operatietechnieken 10
Langdurige begeleiding 13
Recept 14
Lekker eten na de operatie 15
Patiënt aan het woord 16
Vijf vragen aan de psycholoog 18
Specialist vertelt 22
De risico's van obesitas 26
Plastische chirurgie 29
PATIËNT AAN HET WOORD
‘Eindelijk hoef ik niet
meer te lijnen’
COLOFON
Tekst: Afdeling communicatie | Eindredactie en coördinatie: Afdeling communicatie | Fotografie: Bram Saeys, afdeling communicatie
Redactieadres: Máxima Medisch Centrum Postbus 90052, 5600 PD Eindhoven, T (040) 888 91 40, communicatie@mmc.nl
Uitgever, advertentie en druk: Media Advies Eindhoven T (040) 843 12 16
2 Máxima Medisch Centrum

VOORWOORD
Op weg naar een
gezond leven
We zien hen geleidelijk aan veranderen, de patiënten van
ons obesitascentrum. Zowel fysiek als mentaal. Met
behulp van een maagverkleinende operatie gaan zij op
weg naar een gezond leven. Ondersteund en begeleid
door onze professionals, maar vooral op eigen kracht.
Het aantal mensen met overgewicht is hoger dan ooit. Begin
jaren tachtig was één op de drie Nederlanders te zwaar, nu is
dat ruim de helft. Ook het aantal mensen met zwaar overgewicht
(morbide obesitas) groeit. Was dat 35 jaar geleden
nog vijf procent; inmiddels is dit percentage gestegen naar
zestien. Door deze toename neemt landelijk ook het aantal
maagverkleinende ingrepen toe. Als voormalig intensive carearts
kan ik mij uit de begintijd herinneren dat zulke ingrepen
werden gezien als grote operaties, met een aan zienlijk risico
op complicaties. Nabehandeling op een Intensive Care was
toen niet ongewoon. In korte tijd zijn de technieken echter
sterk verbeterd, waardoor dat nog zelden nodig is. Voor een
operatie ben je bij ons ervaren team in veilige handen.
Beste behandelmethode
In het obesitascentrum van Máxima Medisch Centrum (MMC),
hebben we het doel om patiënten met (veel) overgewicht naar
een gezond bestaan te leiden. Wanneer afvallen niet lukt, kun
je bij ons terecht voor een maagverkleinende ingreep. Deze
operatie voeren we niet zomaar uit. We bekijken eerst met een
team van deskundigen of dit voor jou de beste
behandelmethode is.
Begeleiding
Het houdt voor ons niet op bij de operatie. Net zo belangrijk
vinden we het traject dat daarna volgt. We begeleiden je na de
operatie nog vijf jaar lang op weg naar een gezonde leefstijl.
In die jaren zien we patiënten opbloeien. Lichamelijke klachten
nemen af en het zelfvertrouwen neemt toe. Eén van de
uitgangspunten van Máxima Medisch Centrum is dat we
patiënten helpen hun eigen kracht te gebruiken. De operatie is
een hulpmiddel. Jij maakt er een succes van.
Jan Harm Zwaveling
voorzitter raad van bestuur
Máxima Medisch Centrum 3

IN HET KORT
89,2% 619
Dit percentage van onze patiënten heeft twee
jaar na de gastric bypass operatie aanzienlijk
gewichtsverlies (minstens 50% van het
overgewicht).
Zoveel operaties werden er
afgelopen jaar in in het
obesitascentrum van MMC
uitgevoerd. Het percentage
complicaties tijdens en na de
operatie ligt bij ons lager dan het
landelijke gemiddelde.
3
Dat is het aantal
obesitaschirurgen dat
in Máxima Medisch
Centrum werkt.
MEER WETEN?
MMC.NL/OBESITASCENTRUM >
KWALITEITSCIJFERS
Voorkeursziekenhuis
Het obesitascentrum van MMC heeft in de regio de langste ervaring
met maagverkleiningen: al ruim 35 jaar.
Bij ons kun je rekenen op topzorg. Dat heeft zorgverzekeraar CZ
benadrukt door MMC als voorkeursziekenhuis bij obesitas aan te wijzen.
Landelijk hebben enkele ziekenhuizen dit predicaat ontvangen. In de regio
Zuidoost-Brabant is dat MMC. Dit naar aanleiding van het aantal
operaties en de ervaring van de chirurgen, kwaliteit van zorg en de
aanwezigheid van een uitgebreid team ter begeleiding vóór en na de
operatie.
Blijven slapen
Kom je van ver en heb je ’s morgens vroeg een afspraak in MMC?
Geen probleem! Je kunt in één van onze gastenkamers verblijven. Deze
kamers zijn gevestigd in het gebouw naast MMC, locatie Eindhoven.
VOOR MEER INFORMATIE EN RESERVEREN:
MMC.NL > VOORZIENINGEN
Uit heel Nederland
Onze obesitaspatiënten komen uit heel Nederland
(en zelfs daarbuiten).
Beweegprogramma
Máxima Medisch Centrum is een van de weinige
ziekenhuizen in Nederland dat een beweegprogramma
aanbiedt na een maagverkleinende operatie. Samen met
andere obesitaspatiënten train je vier weken lang in MMC,
onder begeleiding van een fysiotherapeut. Je krijgt
hiervoor een persoonlijk trainingsprogramma.
4 Máxima Medisch Centrum

SPECIALIST VERTELT
Een nieuw begin
Obesitas is een ernstige vorm van
overgewicht en kan in veel gevallen
verholpen worden met een
maagverkleinende operatie. Deze
behandeling is echter geen makkelijke
weg. Daarom bekijken we eerst met je of
opereren écht de enige en beste optie is.
Chirurg François van Dielen vertelt over
het belang van een goede intake.
“In ons centrum opereren we je alleen als
dat echt de beste behandeling voor jou is en
je er helemaal klaar voor bent. Bij een
telefonisch intakegesprek bekijken we of je
voldoet aan de voorwaarden van een
maagverkleining. Daarna volgt een
screeningsdag. Op één ochtend word je
ontvangen door de obesitasverpleegkundige,
fysiotherapeut, diëtist en psycholoog. Nog
diezelfde dag overlegt het behandelteam en
ontmoet je een collega-chirurg of mij. Heb je
al eerder dieetpogingen ondernomen? Waar
ging het toen mis? Hoe komt het dat je
zwaarlijvig bent geworden? Ben je voldoende
gemotiveerd om je leefstijl te veranderen?
Dat zijn vragen waar we tijdens de screening
rekening mee houden. We houden ons
daarbij aan internationale richtlijnen en
bekijken je persoonlijke situatie.”
Uitkomst
“Vervolgens overleggen we met je of je in
aanmerking komt voor de operatie of dat er
een geschiktere behandelmethode is. Bij
groen licht overleggen we met je welk soort
operatie er uitgevoerd gaat worden en volgt
direct een groepsvoorlichting over het
behandeltraject. Het is een spannend
moment, maar belangrijk om te weten is dat
de screeningsdag er niet is om je te
beoordelen. We besluiten alleen om een
negatief advies te geven voor de operatie,
als we er echt in geloven dat je er op dat
moment niet klaar voor bent, of omdat er
betere mogelijkheden voor je zijn dan een
operatie. Opereren doen we alleen als het
niet anders kan.”
Gezonder leven
“We doen dit werk niet om mensen een
mooier uiterlijk te geven. Dat zie ik als een
bijkomstigheid. We doen dit zodat mensen
gezonder en langer kunnen leven. Begrip
tonen voor ieders persoonlijke situatie en
mensen niet veroordelen omdat ze te zwaar
zijn, vind ik erg belangrijk. Dagelijks een
bijdrage leveren aan een gezonder leven, dat
geeft mij als arts veel voldoening in mijn
werk.”
Weten of je in aanmerking komt?
Bekijk met onze test of je volgens de
internationale criteria in aanmerking
komt voor een operatie op:
WWW.MMC.NL/OBESITASCENTRUM
Máxima Medisch Centrum 5

Stap voor stap
naar een gezond gewicht
Wanneer afvallen of lijnen niet (meer) zelf lukt, kun je gaan
voor een maagverkleinende ingreep. Daaraan voorafgaand
bekijken we met een deskundig team of dit voor jou de beste
behandelmethode is. Na de operatie begeleiden we jou stap
voor stap naar een gezond leven. Zo ziet een behandeltraject
in MMC eruit.
Om in aanmerking te komen voor een operatie moet je aan een aantal richtlijnen voldoen. Bij
een Body Mass Index (BMI) hoger dan 40 of hoger dan 35, als er ook sprake is van een
aandoening wat een direct gevolg is van je gewicht (bijvoorbeeld suikerziekte, hoge
bloeddruk of hoog cholesterol).
Intakegesprek
Via de huisarts heb je een verwijzing
gekregen en meld je je aan via de
website van Obesitas Centrum Máxima.
De casemanager neemt contact met je
op en checkt of je aan de criteria
voldoet om in aanmerking te komen
voor een maagverkleinende ingreep.
Informatiedag
Gedurende een dagdeel lichten de obesitasverpleegkundige
en coördinator het behandeltraject
aan je toe. Ook wordt er uitleg gegeven over de
verschillende operaties die mogelijk zijn.
Screeningsdag
Op één ochtend word je ontvangen door de
obesitasverpleegkundige, fysiotherapeut, diëtist en
psycholoog. Nog diezelfde dag krijg je van de chirurg
te horen of de operatie doorgaat, of dat er een
geschiktere behandelmethode is. Bij groen licht volgt
direct groepsvoorlichting over het behandeltraject.
6 Máxima Medisch Centrum

Voortraject
Een operatie voeren we alleen uit als jij er helemaal klaar
voor bent. Het kan daarom zijn dat we je eerst een traject
aanbieden met een psycholoog, diëtist of fysiotherapeut.
Operatie
De operatie volgt meestal na zes tot acht
weken. Je hoeft slechts enkele dagen in het
ziekenhuis te blijven.
Voorbereiding
In de periode vóór de operatie start je al met een
nieuwe leefstijl. Daarnaast krijg je informatie tijdens
groepsbijeenkomsten en leg je een fittest af.
Controle
Na drie weken kom je op controle,
om te zien of de wonden goed
genezen en je gewicht afneemt. Bij
elke vervolgafspraak word je
gewogen.
Trainingsprogramma
Vier weken na de operatie start je met
sporten. Onder begeleiding van een
fysiotherapeut volg je een op jou afgestemd
trainingsprogramma met andere
obesitaspatiënten.
Verandering van leefstijl
De operatie brengt veel veranderingen met
zich mee. Afvallen is hard werken en
volhouden is niet altijd makkelijk. Daarom
begeleiden we je nog vijf jaar door middel
van individuele controles, maar ook met
groepsbijeenkomsten. In het begin gebeurt
dit intensief, later meer op afstand en op
afroep. De nazorg wordt aangepast op wat
je nodig hebt.
Overtollige huid
Wanneer er sprake is van overtollige huid
kun je doorverwezen worden naar onze
plastisch chirurg voor een buikwandcorrectie.
Let op: deze behandeling wordt
vaak niet vergoed door je zorgverzekeraar.
Máxima Medisch Centrum 7

PATIËNT AAN HET WOORD
‘Mama’s maagje
is een beetje in
de war’
Anne (32) schrijft op haar blog
over de aanloop naar en het
leven na een gastric bypass
operatie. Eén van de verhalen
delen we hier, in dit magazine.
‘Mama’s maagje is een beetje in de war’
'Mama krijgt vijf gaatjes en een
heleboel nietjes in haar buik.
Wel honderdduizend-miljoen-acht-zeven.’
-Aldus mijn vierjarige dochter-
Ik krijg een maagverkleining. En dat heeft
invloed op mijn hele gezin. In het voortraject
heb ik veel informatie ontvangen. Hoe
uitgebreid alle informatie ook is; daarin mis ik
toch een heel belangrijk aspect. Hoe betrek je
je kinderen bij deze hele ingreep en je leven
daarna? Voor deze vragen heeft Google vast
een antwoord, want Google knows everything.
Toch? Nu ben ik geen echte nerd, maar ik weet
mijn weg aardig te vinden op het internet.
Maar helaas: niks, noppes, nada. Nergens iets
te vinden over de effecten van zo'n ingreep op
het gezin. Logisch, ieder gezin is anders.
Luistervinken
Er zit maar één ding op en dat is zelf het wiel
uitvinden. Ik wil namelijk wel dat mijn kinderen
net zo goed voorbereid zijn als ik. Dus, na wat
dubben en nadenken, ben ik toch gewoon het
gesprek aangegaan. En wat blijkt: de kinderen
weten meer dan ik denk. In de tussentijd
hebben zij - terwijl ik dacht dat ze lekker
sliepen - natuurlijk het een en ander
opgevangen. Oeps! Ze zijn echte klets kousen,
maar luistervinken kunnen ze dus ook heel
goed. Lijken ze toch echt op hun moeder…
Schoenkleur
In het gesprek dat volgde, heb ik mijn kinderen
de ruimte gegeven om vragen te stellen. Waar
zoonlief al snel voldoende informatie had,
wilde dochterlief er het fijne van weten. Tot
8 Máxima Medisch Centrum

aan de kleur van de schoenen van de arts
(note to self: even goed kijken naar de
schoenen vóór de arts mij platspuit). De
kinderen weten wat er gaat gebeuren. 'Mama’s
maagje is een beetje in de war. De dokter gaat
ermee puzzelen, zodat ‘ie beter werkt.'
De oorzaken waardoor die maag 'in de war' is,
is iets wat voor hen totaal geen toegevoegde
waarde heeft. ‘In de war’ is voor hen gewoon
heel erg duidelijk. 'Als de operatie achter de rug
is, gaat mama vaker en kleiner eten dan wij’,
zeggen mijn kinderen. ‘Dat moet, want anders
is mama’s maagje zo weer in de war. En wij
gaan haar helpen door heel goed zelf te eten,
dan kan mama rustig haar eigen eten opeten
en is het gezellig aan tafel.'
Eten moet leuk blijven
Ik wil niet dat mijn kinderen een verkeerd beeld
krijgen van eten. Het eten is bij de jongste
sinds twee maanden eindelijk geen drama
meer (vreugdedansje!). Daarom moet eten
leuk en leerzaam blijven. Dus we betrekken de
kinderen bij het bedenken van ons weekmenu,
bij het maken van het boodschappenlijstje en
het boodschappen doen. En het allerleukste:
samen koken. Ik hoop dat ze genieten van die
momenten samen en daardoor ook genieten
van een gezonde leefstijl. Zodat zij ook qua
eten sterker in het leven zullen staan dan ik
ooit heb gestaan!
KIJK VOOR MEER OP:
VANDIKNAARIK.WORDPRESS.COM
Máxima Medisch Centrum 9

Banaan of kiwi?
Er zijn verschillende operatietechnieken voor een maagverkleinende ingreep. In ons obesitascentrum wordt
veruit het meest gekozen voor een gastric bypass. Andere technieken zijn de gastric sleeve en de
tegenwoordig minder gebruikte maagband. Wat is precies het verschil tussen deze operaties?
GASTRIC BYPASS
Wat is het? Bij een gastric bypass wordt de maag verkleind tot
een klein voormaagje (maagpouch), even groot als een kiwi of
een koffiekopje. Daarnaast wordt een omleiding van de dunne
darm gecreëerd (bypass). Strikt genomen is de term
‘maagverkleining’ dus niet correct: naast een verkleining, wordt er
ook een omleiding gemaakt.
Waardoor val je af? Door de omleiding van de dunne darm
worden de verteringssappen omgeleid, waardoor het ingenomen
voedsel niet volledig verteerd. De sappen die ons voedsel
verteren, bereiken het voedsel op een andere plaats. Hierdoor
worden niet alle calorieën in het lichaam opgenomen. Het
gemiddeld gewichtsverlies bij een gastric bypass is 35-40% van
het totale gewicht.
Hoe verloopt de operatie? Een gastric bypass wordt onder
algehele verdoving (narcose) uitgevoerd middels een kijkoperatie.
De operatie duurt ongeveer 55 minuten.
GASTRIC SLEEVE
Wat is het? Bij een gastric sleeve wordt de maag verkleind tot een
smalle buis: het formaat van een banaan. Het grootste gedeelte
van de maag (60 tot 85%) wordt losgemaakt en uit de buik
verwijderd. Het darmstelsel wordt niet aangepast. Dat betekent
dat al het eten en drinken wordt opgenomen in het lichaam.
Waardoor val je af? Patiënten kunnen door deze operatie veel
minder grote hoeveelheden tegelijkertijd nuttigen en verliezen
daardoor gewicht. In de nieuwe maag past slechts 100 tot 150
milliliter voeding. Het gemiddeld gewichtsverlies bij een gastric
sleeve is 25-30% van het totale gewicht.
Hoe verloopt de operatie? De gastric sleeve wordt onder algehele
verdoving (narcose) uitgevoerd middels een kijkoperatie. De
operatie duurt 45-60 minuten.
Waarom een sleeve? Deze vorm van maagverkleining wordt in
MMC meestal toegepast bij zeer extreem overgewicht (BMI > 60)
als eerste stap om gewicht te verliezen. Als tweede stap wordt
dan een gastric bypass aangelegd. Een gastric sleeve wordt sinds
enige jaren ook gebruikt als alternatief voor de maagband bij
mensen met een BMI tussen de 35 en 45.
Maagband
Hoewel er regelmatig gesproken wordt over het krijgen van een maagband komt dit in werkelijkheid niet vaak meer voor. Een maagband
is een siliconen bandje om het bovenste deel van de maag, waardoor er een kleine voormaag ontstaat. Hierdoor voel je je sneller ‘vol’.
De laatste jaren worden er steeds minder maagbanden geplaatst, omdat na enige jaren bij veel patiënten problemen ontstaan waardoor
de maagband verwijderd moet worden. In MMC wordt alleen op specifieke indicatie nog een maagband geplaatst. Ook vinden er
hersteloperaties plaats, waarbij de maagband verwijderd wordt en eventueel omgezet wordt naar een gastric bypass of –sleeve.
10 Máxima Medisch Centrum

SPECIALIST VERTELT
‘Samen met de
patiënt beslissen we
over de gewenste
operatie’
Chirurg Wouter Leclercq vindt het
belangrijk om samen met de patiënt te
beslissen over de gewenste operatie. “Ik
geef advies, maar de uiteindelijke keuze
is aan de patiënt.
“Na een positieve uitslag op de
screeningsdag bespreken de patiënt en ik
met elkaar de keuze voor een bepaalde
operatie. Mede op basis van de gesprekken
met de psycholoog, diëtist en fysiotherapeut
kom ik tot een advies. Ik bespreek wat de
opties zijn en begeleid de patiënt in wat hij
of zij kan verwachten van de verschillende
ingrepen.”
Meeste vertrouwen
“De gastric bypass operatie is de techniek
waarin we het meeste vertrouwen hebben
en die wetenschappelijk bewezen op de
lange termijn goede resultaten levert. In
veruit de meeste gevallen adviseren we
daarom de gastric bypass. En de patiënt
volgt dat advies vaak op. Er kan echter
aanleiding zijn voor het uitvoeren van een
gastric sleeve. Bijvoorbeeld omdat de patiënt
dat zelf graag wil, maar ook als diegene een
extreem hoog BMI heeft of een ‘volume-eter’
is waarbij je veel eet en niet verzadigd raakt.
Een andere reden is het medicijngebruik van
de patiënt. Bij een gastric bypass kan het
zijn dat medicatie minder goed opgenomen
wordt.”
Inspraak
“Uiteindelijk is het altijd aan de patiënt:
wanneer we constateren dat
obesitaschirurgie een goede behandeling
voor diegene is, heeft de patiënt alle
inspraak in welke operatietechniek er
toegepast wordt. Met onze adviezen hopen
we de patiënt te helpen bij het maken van
een keuze.”
Máxima Medisch Centrum 11

Kookboek met lekkere recepten voor na een
gastric bypass of gastric sleeve operatie.
Vertrouwd herstellen
Herstellen van een ziekte of operatie doet u natuurlijk het liefst thuis. Maar wat
als u tijdelijk verpleegkundige zorg nodig heeft? Of als u nog niet voldoende
bent aangesterkt om voor uzelf, uw huishouden of kinderen te zorgen?
Dan schakelt u de zorg van Savant Zorg in. Wij kunnen u verpleegkundige zorg
en persoonlijke verzorging van hoge kwaliteit bieden en ervoor zorgen dat bij u
thuis alles op rolletjes verloopt, zodat u zich op uzelf en uw herstel kunt richten.
mateloos genieten
Eiwitrijk eten na een gastric bypass of sleeve
Savant Zorg is een grote zorgaanbieder in de regio Zuidoost-Brabant. De keuze van de cliënt
staat bij ons centraal. Savant biedt een breed pakket zorg- en dienstverlening bij cliënten thuis
en in woonzorgcentra. We blijven nieuwe diensten ontwikkelen om in te spelen op de veranderende
zorgvraag en behoeften.
kijk op mateloosgenieten.nl
www.savant-zorg.nl • (0492) 572 000
Wilt u ons een
spiegel voorhouden?
Word dan lid van ons klantenpanel.
Door uw stem te laten horen,
kunnen wij onze zorg
verbeteren.
Banaan of kiwi?
Alles wat je wilt
weten over
maagverkleiningen
MEER INFORMATIE:
MMC.NL/KLANTENPANEL
www.banaanofkiwi.nl
12 Máxima Medisch Centrum

‘We zijn er voor je tot je klaar bent
om het zelf te doen’
Om de kans op een terugval zo klein mogelijk te maken, bieden we langdurige begeleiding
in het veranderen van je leefstijl. Als obesitasverpleegkundige is Nienke Houkes intensief
betrokken bij deze begeleiding.
“Samen met twee andere obesitasverpleegkundigen
en één verpleegkundig
specialist ben ik het aanspreekpunt voor de
patiënt tijdens het hele traject. Voorafgaand
aan de operatie sta ik al in nauw contact
met de patiënt. Bijvoorbeeld tijdens
groepsbijeenkomsten, waarin ik uitleg geef
over het gehele traject en de voor- en
nadelen van de verschillende operaties. Ik
bekijk iemands medische voorgeschiedenis
en noodzaak om geopereerd te worden. Die
persoonlijke betrokkenheid maakt mijn werk
leuk. Samen met de diëtist, psycholoog en
fysiotherapeut stem ik vervolgens af welk
behandeltraject het meest geschikt is voor
een obesitas patiënt. Ik ben momenteel in
opleiding tot verpleegkundig specialist,
omdat in die functie het onderlinge contact
met de patiënten nog intensiever is.”
Het natraject
“Na de operatie verandert er veel. Denk
hierbij aan het volhouden van het juiste eeten
beweeg patroon. Maar er vinden ook
veranderingen plaats op mentaal en sociaal
vlak. Het natraject duurt vijf jaar en bestaat
zeker in de eerste twee jaar uit intensieve
begeleiding van diverse specialisten, zoals
diëtisten en fysiotherapeuten. Ook ik blijf de
patiënten bijstaan en zie en spreek ze zowel
individueel als in groepsverband. Na vijf jaar
begeleiding zijn de meeste hobbels
voorbijgekomen en is de patiënt er klaar
voor om het helemaal zelf te doen.”
Belang van groepsbijeenkomsten
“Tijdens de groepsbijeenkomsten besteden
we aandacht aan de gevolgen van de
operatie en ligt de nadruk op elkaar
stimuleren en tips delen. Hoe kijk je naar
jezelf na de operatie? Krijg je te maken met
negatieve reacties uit je omgeving? Vaak
worden deze mentale aspecten onderschat.
Het is ontzettend belangrijk om te beseffen
dat je daarin niet de enige bent.”
Online coach
Niet alleen bij de afspraken in het
ziekenhuis zijn we er voor je; via ons
eigen online platform houd je je
voortgang bij, ontvang je adviezen,
kun je informatie teruglezen, tips en
ervaringen delen en vragenlijsten
invullen. Ook kun je contact
opnemen met je behandelaars.
Máxima Medisch Centrum 13

IN HET KORT
Voorkom een vitaminetekort
Bij een gastric bypass wordt niet alleen de maag verkleind, maar
ook de darm omgeleid. Hierdoor wordt de opname van calorieën
beperkt, maar worden er ook minder vitamines opgenomen. Voor
je het weet, ontstaat er een tekort aan vitamines en mineralen in
het lichaam. Ons advies? Neem (levenslang) vitamine- en
mineralensupplementen die speciaal ontwikkeld zijn voor
patiënten met een gastric bypass. Tijdens controles bij de
verpleegkundig specialist na de operatie wordt je vitaminestatus
gecheckt. Zo kunnen we samen in de gaten houden of je
voldoende vitamines binnenkrijgt. Na het natraject in MMC neemt
de huisarts deze controle over.
Couscous met groene kruiden, witte kaas en gerookte kip
Nicole Raijmakers wil laten zien dat koken na een maagverkleining nog steeds leuk is. Ze deelt een recept uit haar eigen
kookboek "Mateloos genieten". Meer info: www.mateloosgenieten.nl
Ingrediënten voor 4 personen
300 gram witte kaasblokjes
1 gerookte kipfilet
6 salade-uitjes
1 komkommer
100 gram gemengde noten
250 gram couscous
15 gram munt
15 gram koriander
20 gram peterselie
Bereiding:
• Snijd de salade-ui in ringentjes. Doe
de couscous in een schaal met de
uienringetjes en schenk er 250 ml
gekookt water over.
• Roer door en laat 10 minuten weken.
• Haal de blaadjes van de takjes munt
en snijd samen met de koriander en
peterselie fijn.
• Snijd de komkommer in de lengte en
verwijder de zaadlijsten en snijd in
kleine blokjes.
• Snijd de gerookte kip in kleine blokjes
• Roer de couscous los met een vork
• Voeg de kaasblokjes met 4 eetlepels
van de kruidenolie, gerookte
kipblokjes, kruiden en de komkommer
toe aan de couscous
• Bestrooi het geheel met de noten.
Wat is dumping?
Als er voedsel vanuit de maag te snel aangeboden wordt aan de
darm kun je last krijgen van zogenoemde dumpingklachten.
Deze klachten komen soms voor na een gastric bypass
operatie. Er zijn twee soorten dumpingklachten die op kunnen
treden:
Vroege dumpingklachten. Dit zijn de klachten die vrij snel na de
maaltijd optreden (na ongeveer een half uur). Je krijgt last van
een opgeblazen gevoel, diarree, misselijkheid, hoofdpijn, buikpijn
of krampen.
Late dumpingklachten. Deze klachten ontstaan zo’n anderhalf tot
twee uur na de maaltijd. Deze situatie lijkt op die van mensen
met diabetes (suikerziekte) met een te lage bloedsuikerspiegel.
Klachten hierbij kunnen zijn zweten, trillen, een slap gevoel,
hartkloppingen of flauwvallen. Sommige mensen hebben last van
beide klachtenpatronen, maar ze kunnen ook los van elkaar
voorkomen. De klachten duren gelukkig nooit langer dan een half
uur, maar kunnen wel erg vervelend zijn.
VOOR MEER INFORMATIE:
MMC.NL/OBESITASCENTRUM > 7 TIPS BIJ DUMPINGKLACHTEN
14 Máxima Medisch Centrum

Lekker eten na
obesitaschirurgie
In tegenstelling tot wat veel mensen denken, is obesitaschirurgie
allesbehalve een makkelijke stap. Het echte werk begint al vóór,
maar vooral ná de operatie: het aanleren van een nieuwe leefstijl
met gezonde eetgewoonten. Diëtist Puck Reckers begeleidt mensen
tijdens hun behandeltraject intensief bij het ontwikkelen van een
gezond eetpatroon. Hierdoor kunnen zij ook na de operatie
aangepast, maar wel lekker eten. Ze geeft een aantal belangrijke tips.
Meerdere, kleine
porties
Na obesitaschirurgie kun je
niet hetzelfde volume
voedsel meer innemen als voorheen.
Daarom is het van belang om je maaltijden
aan te passen door kleinere
hoeveelheden te eten. Je kunt het beste
uitgaan van negen eetmomenten per dag,
waarvan drie hoofd maaltijden en zes
tussendoortjes. Kies hierbij voor gezonde
maaltijden en kleine eiwitrijke tussendoortjes.
Vooruit plannen en
regelmaat
Je eten per dag vooruit
plannen, helpt om een
gezond eetpatroon vast te
kunnen houden. Het is belangrijk om eten
voor te bereiden en indien mogelijk mee
te nemen. Ook als je bijvoorbeeld een
uitstapje maakt. Bedenk vooraf hoe je
dag eruit dag ziet en hoe je de verschillende
eetmomenten in kunt passen. Op
deze manier creëer je regelmaat voor
jezelf en is het gemakkelijker om je aan
het eetpatroon te houden.
Eiwitrijke voeding
Na obesitaschirurgie verlies je
snel veel gewicht, wat vaak ook
lijdt tot een verlies aan spiermassa.
Behoud van spiermassa
geeft echter uiteindelijk een
beter resultaat van gewichtsverlies. Hiervoor
zijn voldoende beweging en
voldoende eiwitten in je voeding nodig.
Doordat je kleinere hoeveelheden voeding
eet, is het belangrijk om het eten zo veel
mogelijk uit eiwitrijke producten te laten
bestaan. Denk hierbij aan: vlees, vis, kaas,
eieren, melkproducten en peulvruchten.
Daarnaast zijn ook vezels belangrijk.
Vezelrijke voeding helpt om je ontlastingspatroon
goed op gang te houden.
Genieten tijdens een etentje
Je kunt na de
operatie nog steeds
genieten van een
etentje. Probeer voor
eiwitrijke maaltijden
te kiezen. Als je het
etentje zelf organiseert, kun je bij voorbeeld
gezonde en lekkere maaltijden of
hapjes maken met: mini carpaccio,
rolletje rosbief, augurk, blokjes kaas of vis
zoals haring, zalm, makreel, surimisticks
of tonijn. Als je in een restaurant eet, denk
dan aan een visgerecht, kip, kalkoen of
rundvlees.
Puck: “Ongeveer anderhalf jaar na de
operatie kan men vaak weer wat meer
eten dan in het begin, en kan ook het
honger gevoel weer optreden. Daarom is
het van belang om direct na de operatie
een gezond eetpatroon op te pakken en je
aan de portiegroottes te blijven houden.
We begeleiden je hierbij tot vijf jaar na de
operatie, zodat je ook na een operatie
gezond, maar wel lekker kunt leven.”
GA VOOR MEER TIPS OVER GEZONDE
VOEDING NAAR: VOEDINGSCENTRUM.NL
Máxima Medisch Centrum 15

PATIËNT AAN HET WOORD
'Valsspelen?
Een maagverkleining
is hard werken'
Ondanks meerdere afvalpogingen kampt Hélène van Herpt
al van kleins af aan met overgewicht. Na een eerdere
maagband biedt een gastric bypass operatie in 2017
eindelijk uitkomst. Het is nu de beurt aan haar zoon
Roberto, die dezelfde operatie ondergaat. “Ik heb altijd het
idee dat mensen een maagverkleining als valsspelen zien,
maar het echte werk begint pas na de operatie.”
16 Máxima Medisch Centrum

Een bijzondere en
hechte band tussen
moeder en zoon. Hélène
van Herpt (48) en
Roberto (18). Een maagverkleining,
gepaard met
specialistische
begeleiding en een
ijzeren wilskracht, helpt
Hélène in 2017 van 122
kilo naar uiteindelijk 67
kilo. Nog altijd stabiel
staat zij nu haar zoon
Roberto bij,
die binnenkort dezelfde
operatie ondergaat.
.
In 2004 weegt Hélène van Herpt 122 kilo. “In
dat jaar heb ik een maagband laten plaatsen.
Ik had al van alles geprobeerd, maar niets
had effect. Veertig kilo afvallen op eigen
houtje ging prima, maar na twee jaar zat er
weer vijftig kilo aan.” Haar achttienjarige zoon
Roberto zit in hetzelfde schuitje. Met een
lengte van 1 meter 68 en een gewicht van
138 kilo weegt hij bijna het dubbele van wat
voor zijn leeftijd en postuur gezond is. “Een
zware last voor mijn knieën, zeker omdat ik
graag kok wil worden. Ik volg de opleiding en
daarbij sta ik zo goed als de hele dag. Dat ga
ik op deze manier niet volhouden.”
De wanhoop nabij
“Het zit in onze genen”, gaat Hélène verder.
“We hebben een heel zuinige verbranding.
Juist daarom hebben we nooit overdreven
veel of ongezond gegeten. Om een beetje af
te vallen, moeten wij ons helemaal kapot
werken. We hebben door de jaren heen alle
voedingstrends gevolgd en er alles aan
gedaan om af te vallen, maar dat lukte vooral
goed in onze portemonnee. Omdat je zo
wanhopig bent, grijp je alles aan, maar op den
duur verlies je de moed.” Naast de
slijtageslag voor het lichaam eist het
overgewicht ook psychisch zijn tol. Roberto
wordt op zijn middelbare schooltijd
regelmatig gepest, maar is daar naar eigen
zeggen altijd heel nuchter mee omgegaan.
“Natuurlijk is het niet leuk en doet het je wat,
maar tegenwoordig wordt aan pestgedrag
gelukkig veel aandacht besteed. Dat was in
mijn moeders tijd wel anders.” Hélène: “Ik ben
soms verrot gescholden en daar deed
niemand wat aan. Na al die jaren - zelfs nu ik
slank ben - draag ik dat nog met me mee. Ik
heb me altijd een kermisattractie gevoeld.
Maar het is nóg pijnlijker als je anderen zo
naar je kind ziet kijken.”
Gastric bypass
Een fysiek en psychisch zware weg brengt
Hélène uiteindelijk naar MMC. “Daar is mijn
maagband - waar ik klachten door kreeg –
verwijderd. Door de maagband kon ik slecht
eten en ben ik zelfs ondervoed geraakt.
Daarna werd ik weer zwaarder en onderging
ik in 2017 een gastric bypass operatie, óók in
MMC. Het was een heftige periode, maar het
was het meer dan waard. Met name door de
manier waarop ik in MMC ben behandeld en
begeleid, kijk ik positief terug op deze periode.
De medewerkers hebben me door het herstel
en het natraject heen geholpen en daar ben ik
ze eeuwig dankbaar voor.”
Vijfjarig natraject
Binnenkort is het de beurt aan Roberto. “Op
de operatie word ik nu in MMC voorbereid,
onder andere door middel van
groepsbijeenkomsten. Wat is nodig
voorafgaand aan de operatie, hoe gaat de
operatie in zijn werk én wat houdt het
vijfjarige natraject in?” Want vooral na de
operatie wordt het pittig, weet Roberto. “Het
eerste jaar krijg ik vanuit de medisch
specialisten nog intensieve begeleiding en
nazorg, bijvoorbeeld op het gebied van
voeding en beweging. Dat wordt langzaam
afgebouwd totdat ik het na vijf jaar echt zelf
moet gaan doen. Bij het obesitascentrum
wordt benadrukt dat het een intensief traject
is, zodat ik goed besef wat me te wachten
staat. Ik moet er ook mentaal klaar voor zijn.
Het is niet even opereren en vervolgens lekker
slank zijn. Dat heb ik wel gezien en geleerd
door de ervaringen van mijn moeder. Daarom
weet ik nu ook dat ik er klaar voor ben.” Zijn
moeder sluit met enige trots af: “Daarin
hebben wij denk ik ook een heel sterke,
bijzondere en speciale band. We kunnen
elkaar letterlijk door dik en dun steunen.”
MEER ERVARINGSVERHALEN LEZEN?
KIJK OP MMC.NL/OBESITASCENTRUM >
ERVARINGSVERHALEN
Máxima Medisch Centrum 17

Vijf vragen aan de psycholoog
Emotie-eten, een schuldgevoel na (te) veel eten, maar ook het krijgen van een positiever
zelfbeeld en meer zelfvertrouwen: er is een duidelijke link tussen obesitas (chirurgie) en je
mentale gezondheid. Psychologen Marieke van de Wal en Noor Schuilwerve beantwoorden vijf
vragen.
1
Een psycholoog in het
behandeltraject, waarom is
dat nodig?
Marieke: “Dat is een vraag die vaak door obesitaspatiënten wordt
gesteld. We zijn een halte waar mensen tegenop zien, omdat ze een
gesprek met de psycholoog spannend vinden. Gelukkig wordt na afloop
vaak gezegd dat het meeviel. Als psycholoog kijken we vanaf het begin
van het traject mee. Zo onderzoeken we of er factoren zijn, bijvoorbeeld
op emotioneel gebied of in gedrag, die het resultaat van de operatie in
de weg kunnen staan. Als dat zo is, kunnen we helpen om deze vóór de
operatie op een positieve wijze te beïnvloeden. Op die manier is het
effect van de operatie op de korte en lange termijn het grootst.”
Noor: “Als je de operatie mag ondergaan, krijg je van ons nog een
groepsbijeenkomst om verwachtingen en valkuilen te bespreken. We
geven tips, maar er wordt vaak vooral veel van elkaar geleerd.
Daarnaast kun je ons na de operatie nog tegenkomen. Bijvoorbeeld
wanneer je moeite hebt om niet terug te vallen in oud gedrag, of
problemen ervaart met je zelfbeeld.
Hoe kun je het beste omgaan met vooroordelen
2 van anderen?
Marieke: "De keuze voor een maagverkleinende ingreep wordt
nog wel eens als makkelijke weg gezien. Maar dat is het zeker
niet. Door de operatie wordt weliswaar de hongerprikkel
minder, maar is inzet en discipline alsnog hard nodig. Het is
aan jou om een gezond eetpatroon aan te meten en voldoende
te bewegen. Niet één maand lang; voor een blijvend resultaat
dient het een levensstijl te worden.
En daar is niet iedereen van op de hoogte. Ben jezelf er dus
van bewust dat vooroordelen of vervelende opmerkingen vaak
vanuit onwetendheid komen. Bovendien zien mensen die
dichtbij je staan vanzelf hoe hard je werkt voor een blijvend
resultaat van de operatie. Onwetendheid maakt dan ruimte
voor waardering.”
18 Máxima Medisch Centrum

3
Wat
houdt emotie-eten in?
Marieke: “Bij sommige mensen is eten coping geworden. Dat wil zeggen dat zij
negatieve emoties dempen door te eten. Af en toe zijn het ook positieve emoties
die mensen laten grijpen naar eten.”
Noor: “Sommige patiënten krijgen al van jongs af aan mee dat eten troost biedt. Zij
hebben dat bijvoorbeeld als kind geleerd. Emotie-eten kan bijdragen aan het
ontstaan van obesitas. Emoties zijn er echter - gelukkig - ook na een maagverkleinende
ingreep. Om van de operatie een succes te maken, is het dus
belangrijk dat je op een gezonde manier leert omgaan met zowel vervelende
gebeurtenissen als positieve emoties. Vaak komen patiënten al voor de operatie bij
één van onze gedragstherapeuten terecht. Na de operatie kunnen ze direct
toepassen wat ze geleerd hebben.”
Marieke: “Het begint met het herkennen van emotie-eten, bijvoorbeeld door het
bijhouden van een eetdagboek. Daarnaast is het belangrijk om bij stress juist
ontspanning te zoeken in activiteiten zoals wandelen of muziek luisteren.”
4
Heeft
Marieke: “Een maagverkleinende ingreep kan jou veranderen. Gezondheidsproblemen
nemen af, je kunt meer, krijgt complimenten en meer zelfvertrouwen.
Een gevolg is bijvoorbeeld dat je assertiever wordt. Dat kan invloed hebben op je
relatie. Jullie moeten opnieuw de balans opmaken. Daarbij is het belangrijk om
goed te communiceren, elkaar te steunen en op tijd professionele hulp in te
schakelen wanneer je de balans niet kunt vinden.”
Stichting Over Gewicht
Stichting Over Gewicht informeert
(onder andere) over gewichtsdiscriminatie
en vooroordelen over
obesitas. De patiënten organisatie houdt
zich naast voorlichting bezig met
belangenbehartiging en lotgenotencontact
voor mensen met overgewicht.
Voorzitter Inez van den Anker: “We
merken dat veel vooroordelen juist
uitgewisseld worden onder stevige
mensen. Opmerkingen zoals ‘accepteer
jezelf als een stevig persoon’ of ‘je kiest
voor de makkelijke weg’ worden
regelmatig uitgesproken tegen mensen
die een gastric sleeve of -bypass operatie
ondergaan. Soms worden daar
horrorverhalen over de operaties aan
toegevoegd. Maar laat je niet gek maken.
Inmiddels zijn de operatietechnieken
sterk verbeterd en bovendien is ieder
lichaam anders. Daarnaast hebben met
name vrouwen last van gewichtsdiscriminatie.
Zij voelen zich bijvoorbeeld
door hun eigen collega’s op het werk
genegeerd. Soms is het zelfs een reden
om een operatie te ondergaan. Heb je het
gevoel dat je gediscrimineerd wordt, ga
dan een open gesprek aan, met een
beetje humor. Neem geen slachtofferrol
aan. Als jij duidelijk aangeeft waarom je
een bepaalde keuze maakt, dan kunnen
anderen daar alleen maar positief op
reageren.
MEER WETEN?
OVERGEWICHTNEDERLAND.ORG
5
VIJF VRAGEN OVER
Waarom vinden
sommigen zichzelf
maanden na een
succesvolle operatie
alsnog fors?
Noor: “Veel patiënten herkennen -
vooral in het begin - dat zij het
gewicht op de weegschaal zien
dalen, maar dat niet waarnemen in
de spiegel. Dat komt doordat je
sneller afvalt dan je hoofd kan
bijhouden. Je hersenen zijn nog
gewend aan het zien van een
bepaald postuur. Daarnaast zie je
jezelf iedere dag, waardoor
verandering minder opvalt. Daarom
is onze tip: maak foto’s. Door de
foto’s naast elkaar te leggen, kun je
het verschil goed zien.”
Marieke: “Bij het overgrote deel van
de patiënten past het
lichaamsbeeld zich geleidelijk aan,
maar bij een aantal gebeurt dat niet
vanzelf. Zij voelen zich ondanks
dertig of veertig kilo gewichtsverlies
even zwaar als vóór de
operatie. Dat heeft te maken met
de manier waarop zij hun lichaam
zien. Bij sommige patiënten is het
lichaam een enorm belangrijk
onderdeel van het zelfbeeld
geworden. ‘Als ik slank ben, dan
ben ik goed genoeg’, is bijvoorbeeld
de gedachte. Vaak zit er een veel
dieper probleem, wat niet zomaar
verdwijnt als je een ander postuur
hebt. Het is belangrijk om daar
aandacht voor te hebben.”
MEER WETEN? MMC.NL/
OBESITASCENTRUM > PSYCHOLOOG
de operatie invloed op je liefdesleven?
Máxima Medisch Centrum 19

PATIËNT AAN HET WOORD
‘De operatie heeft
me meer vrijheid
gegeven’
Een jaar geleden krijgt Rian van Kints (53) groen licht: ze
ondergaat een gastric bypass operatie. Naast
gezondheidsvoordelen en meer (bewegings)vrijheid
biedt de operatie haar nog meer. “Ik voel weer wat ik zelf
wil. Dat was ik vóór de operatie een beetje kwijt.”
Er zit een heel ander mens aan tafel dan een
jaar geleden, vertelt Rian glimlachend. “Ik
beleef mijn tweede jeugd. Ik kan veel meer.
Voorheen antwoordde ik ‘nee’ op de vraag
van vriendinnen om mee te gaan naar een
museum. Ik was bang dat het te
ver moeiend, en daarmee gênant, zou zijn.
Daardoor werd mijn wereld steeds kleiner.
Nu kan ik zulke activiteiten weer ondernemen.
De gastric bypass operatie heeft me
meer vrijheid gegeven.”
Magische grens
In een jaar tijd is Rian al 48 kilo kwijt. “Ik
weeg sinds kort onder de honderd kilo. Een
magische grens. Ik kan me bijna niet meer
herinneren wanneer ik dat voor het laatst
heb gewogen.” Een eerdere afvalpoging –
een koolhydraatarm dieet – liet haar
lichaamsgewicht met 45 kilo dalen. “Daar
was ik heel trots op. Maar doordat ik
vanwege een hartaandoening moest
beginnen met medicatie en moest stoppen
met sporten, kwamen de kilo’s er weer aan.
Dat was frustrerend.” Onder andere Rians
nichtje adviseerde haar om te informeren
naar een gastric bypass operatie. “Dat idee
speelde al eens eerder door mijn hoofd.
Destijds was het nog geen kijkoperatie, maar
een operatie waarbij de buik werd opengehaald.
Vanwege de risico’s die daarbij
komen kijken, was ik heel stellig: zo’n
operatie zou ik nooit doen. De veranderde
operatietechniek en verminderde risico’s
hebben een belangrijke rol gespeeld in mijn
beslissing om wél voor de operatie te gaan.”
Steun
Als gevraagd wordt naar haar redenen voor
de operatie, antwoordt Rian: “Ik word ouder.
20 Máxima Medisch Centrum

Rian van Kints werkt al twaalf
jaar in het provinciehuis in Den
Bosch. Na de gastric bypass
operatie hebben haar collega’s
haar erg zien veranderen. “Soms
komen ze langs mijn kantoor
gelopen, doen ze twee stappen
terug en zeggen ze: ik moest
echt even kijken, is dat Rian?
Zulke reacties zijn leuk om te
horen.”
Mijn grootste angst is om in een rolstoel
terecht te komen, doordat bewegen niet
meer lukt. Een extra motivatie is mijn man.
Hij is 25 jaar ouder dan ik. Ik was vaak
aangewezen op zijn hulp. Hij is nu nog fit en
gezond, maar er komt een moment dat hij
me niet meer goed kan helpen. Dat wil ik
hem niet aandoen.” Toen de kogel eenmaal
door de kerk was, reageerde haar omgeving
direct positief. “Vrienden en familie vonden
het knap dat ik de operatie aandurfde.” Zij
hebben Rian inmiddels zien veranderen.
“Niet alleen fysiek. Ik ben opener geworden
en heb een vrolijkere uitstraling, vertellen ze
me.”
Slanke dennen
Naast haar familie en vrienden ontvangt
Rian ook steun van vier vrouwen, die ze na
haar operatie in MMC leerde kennen. Samen
delen ze in een whatsapp-groep ideeën,
bijvoorbeeld voor recepten, en peppen ze
elkaar op. “Die whatsapp-groep heet slanke
dennen. Bij iedereen loopt het afvalproces
goed. Maar het mooiste van alles is dat ik
hen zie opbloeien.” De vrouwen leerden
elkaar kennen bij het gezamenlijke sportprogramma,
wat onderdeel is van het
natraject in MMC. Daaronder valt ook het
krijgen van voedingsadvies van een diëtiste.
“Eten en drinken moet op vaste tijden. Dat
was wel even wennen. Verder luister ik goed
naar mijn lichaam. Suikers en vetten eet ik
niet, want daar kan ik ziek van worden. Dat
is het niet waard. Maar ik heb er ook geen
behoefte meer aan. Mijn smaak is
veranderd.”
Begeleiding
“Het klinkt misschien raar, maar ik heb nog
geen enkel nadeel van de operatie kunnen
ontdekken”, zegt Rian aan het eind van het
gesprek. Een paar minuten later komt ze
daarop terug. “Ik heb trouwens wel extreem
haaruitval gehad. Maar dat vond ik niet zo
erg. Het zegt al genoeg dat het nu pas als
nadeel naar boven komt.” De komende vier
jaar wordt Rian nog door zorgverleners van
MMC begeleid naar een gezonde leefstijl.
“Hun ruime ervaring en het feit dat ik altijd
met vragen bij ze terecht kan, vind ik erg fijn.
Ik ga er volledig voor. Ik wil nog zeker dertig
jaar vooruit kunnen.”
KIJK VOOR MEER
ERVARINGSVERHALEN OP
MMC.NL/OBESITAS CENTRUM
> ERVARINGEN
Máxima Medisch Centrum 21

SPECIALIST VERTELT
‘Het is bijzonder wat mensen
bereiken na hun operatie’
Mensen met extreem overgewicht hun gezondheid teruggeven. Dat is
de drijfveer van chirurg Arijan Luijten. Hij maakte zich hard voor het
opzetten van het centrum voor obesitas in MMC: één plek met één
team voor mensen die het niet meer lukt om zelf af te vallen.
“Als dokter wil ik patiënten beter maken. Ik zie obesitas als een
chronische ziekte, net als bijvoorbeeld diabetes. In de tijd van mijn
opleiding heerste echter nog het beeld ‘eigen schuld, dikke bult’. Ik wilde
daar iets aan veranderen en koos ervoor om me te specialiseren in
bariatrie, ofwel de chirurgische behandeling van overgewicht. In de
afgelopen jaren is er gelukkig veel veranderd. Obesitas wordt steeds
meer erkend als de ziekte die het is. Wij proberen mensen te behandelen
door te helpen bij het verbeteren van een verkeerde leefstijl en voorkomen
van de ernstige gevolgen ervan. In MMC hebben we daarvoor
het obesitascentrum opgezet. Inmiddels zijn we niet alleen het centrum
met de langste ervaring en meest uitgebreide begeleiding in de regio,
maar ook een landelijk expertisecentrum voor zwangerschappen na een
maagverkleining en heroperaties bij complicaties.”
Zichtbaar resultaat
“Het is bijzonder om mensen aan het eind van hun traject terug te zien
voor een controleafspraak en te horen wat ze bereikt hebben. Eindelijk
heeft iemand die halve marathon gerend, of zelfs een kindje kunnen
krijgen. Vaak betreft het vrouwen die al een ivf-traject doorlopen hebben.
Waar het eerst medisch onmogelijk was door het vele overgewicht,
kunnen zij nu plotseling wel zwanger worden. Dat is prachtig om te
zien.”
Duwtje in de rug
“Een maagverkleinende operatie lijkt misschien een gemakkelijke weg,
maar het is vooral een lange weg. In MMC opereren we dan ook alleen
als je super gemotiveerd bent om een gezonde start te maken.
De operatie is een duwtje in de rug, maar volhouden zal je zelf moeten
doen. Naast een lichamelijke verandering, is de operatie dus ook een
psychische push. Nog meer dan na andere operaties hebben wij als
chirurg dan ook een belangrijke rol bij de controles; we fungeren samen
met de rest van het team als coach. Juist dat maakt deze specialisatie
mooi.”
KENNISMAKEN MET HET ZORGTEAM OBESITAS?
KIJK OP MMC.NL/OBESITASCENTRUM > SPECIALIST & ZORGTEAM
22 Máxima Medisch Centrum

Bewust in beweging
Voor patiënten die een maagverkleinende operatie hebben
ondergaan, is bewegen nóg belangrijker dan voor de gemiddelde
Nederlander: spieren moeten weer aan kracht winnen en bewegen
draagt bij aan een betere energiehuishouding, stofwisseling en het
afvoeren van afvalstoffen. Rob Schepers, bewegingsagoog in
Máxima Medisch Centrum: “Het uitgangspunt is dat mensen een
gezonde dosis beweging inpassen in hun dagelijks leven.”
Vanaf vier weken na de operatie begeleidt
Rob patiënten met een persoonlijk
beweegprogramma dat gemiddeld zes
weken duurt: “Als je de eerste keer na de
operatie gaat sporten, weet je niet wat je lijf
kan. Veilig sporten is van groot belang, zeker
als mensen medicatie gebruiken. Ik help hen
om te leren voelen wat een goede
inspanning voor hen is. Dat doen we in een
groep met mensen die dezelfde operatie
hebben ondergaan. Heel gezellig, maar ook
heel nuttig. Tips over eten, drinken, sporten
en bewegen gaan er over en weer.”
Bewust bewegen
Rob stimuleert de mensen op weg naar een
gezonde dosis beweging. “Niet alleen
sporten is belangrijk, maar ook bewust bezig
zijn met bewegen tijdens je dagelijkse
routine. Je kunt bijvoorbeeld op de fiets naar
je werk, waar je voorheen automatisch de
auto pakte. Een sport die je leuk vindt, helpt
je ook om het vol te houden. Vind je fitness
niet leuk, dan kun je na ons programma
prima verder met een andere sport.”
Beloning
De bewegingsagoog ziet zijn patiënten na
drie maanden, acht maanden en na een jaar
weer terug. Gezonder én gelukkiger. “Het is
geweldig om te horen dat mensen blij zijn
om normale activiteiten weer te kunnen
oppakken. Activiteiten die voor veel mensen
vanzelfsprekend zijn: met de kinderen
ravotten of een hele dag rondlopen in de
Efteling. Daar doe ik het voor.”
BEWEEGTIPS
Beweeg voldoende
Doe minstens 150 minuten per
week aan matig intensieve
inspanning, zoals wandelen en
fietsen, en verspreid dit over
meerdere dagen. Doe daarnaast
minstens tweemaal per week
spier- en botversterkende
activiteiten. Erg belangrijk: kies
een sport die je leuk vindt. Zo
houd je het langer vol.
Beweeg bewust
Laat de auto staan en pak de
fiets of loop als dat kan.
Beweeg samen
Met je partner of gezin kun je
van bewegen een uitje maken.
Bovendien: samen bewegen
motiveert.
Máxima Medisch Centrum 23

PATIËNT AAN HET WOORD
‘Eindelijk hoef ik niet
meer te lijnen’
Een tweede zwangerschap,
maar een wereld van verschil
voor Sandra van Beek. Drie
jaar terug voelt ze zich naar
eigen zeggen doodongelukkig.
Nu is ze een fitte moeder en
trots op haar zwangere buik.
Samen met haar man Joost
is ze het traject voor een
gastric bypass met volle
motivatie ingegaan. “Mensen
zien nu dat ik in verwachting
ben.”
24 Máxima Medisch Centrum

Naast de steun van
haar man vindt Sandra van
Beek het lotgenotencontact
in MMC waardevol:
“Ik kan er thuis wel over
praten, maar iemand die
zelf geen gastric bypass
heeft gehad begrijpt je toch
niet helemaal. Het is dan
ook fijn om in het
ziekenhuis samen te
sporten en tips uit te
wisselen.”
Haar zoontje is voor Sandra de grootste
motivatie om deze leefstijlverandering
aan te gaan. “Ik wilde weer een fitte
moeder zijn. Ik zat liever niet op de grond,
omdat ik moeite had met opstaan. Het
was al zwaar om de trap op te lopen als
hij lag te huilen. Dat voelde
verschrikkelijk.” Het stel wil graag een
tweede kindje, maar uit angst om nog
meer aan te komen, besluiten ze eerst de
operatie in te gaan.
Lijnen helpt niet meer
“Het is het welbekende verhaal: als kind
liep ik al bij diëtisten en was ik bewust
van wat ik in mijn mond stopte. Ik was
altijd te zwaar.” Na lange tijd blijkt dat een
schildklierziekte oorzaak is van haar
extreme overgewicht. Een aantal
zwangerschapskilo’s die daarop volgen
maakt dat Sandra zich niet meer fijn voelt
in haar lichaam. Ze stapt naar de
huisarts. “Ik kan het niet meer, zei ik
tegen hem. Zelfs na weken diëten was ik
hoogstens een halve kilo afgevallen. Ik
kreeg het zelf niet voor elkaar.” De
huisarts brengt haar op het idee van een
operatieve behandeling. “Daar had ik
nooit eerder over nagedacht, maar ik
stond er wel voor open. Ik ben naar een
informatieochtend in MMC geweest om
te horen wat het traject inhoudt. Het
bleek een flinke ingreep met de nodige
risico’s en tijdens onze vakantie hebben
we er goed over nagedacht. Maar ik was
hier klaar voor. Na de vakantie heb ik me
dan ook meteen aangemeld en uit de
screening bleek dat ik in aanmerking
kwam.”
Wachten op zwangerschap
Vlak na de operatie heeft Sandra veel pijn.
“Ik dacht: wat heb ik gedaan? Gelukkig
werd het snel beter. In het begin zat ik na
een kwart boterham al vol. Het eten gaat
nu goed, maar het blijft een uitdaging om
de geadviseerde acht eetmomenten per
dag te halen. Ik heb geen rommelende
maag meer, ik word alleen gammel als ik
te lang niets eet. Dat is extra opletten nu
ik zwanger ben; ik moet genoeg
binnenkrijgen.” Verder kan Sandra weinig
nadelen bedenken. “Mijn nieuwe leefstijl
is normaal geworden. Ik hoef eindelijk
niet meer te lijnen. Van tevoren waren we
bang om niet meer samen uit eten te
kunnen gaan, maar dat gaat gelukkig heel
goed. We gaan het liefst naar een
restaurant met telkens kleine gerechten.
Dan bestel ik minder en kunnen we toch
de hele avond gezellig met elkaar zijn.”
Samen
Na de operatie moet het stel nog een jaar
wachten met een nieuwe zwangerschap.
“Het wordt aangeraden om te wachten
tot je op een stabiel gewicht bent.
Inmiddels ben ik 18 weken zwanger. En
dat voelt totaal anders dan de eerste
keer.” Hoewel haar man Joost het
vanzelfsprekend vindt dat hij zijn vrouw
steunde, heeft Sandra dat als erg
belangrijk ervaren: “We hebben het echt
samen gedaan. Het zijn moeilijke tijden;
een zware operatie terwijl je een klein
kind hebt. Het was voor mij dan ook een
voorwaarde dat Joost hier helemaal
achter stond.”
Starende blikken
Sandra heeft minder gewicht verloren
dan ze gehoopt had, maar ze is tevreden:
“Ik heb nog steeds geen maatje 38, maar
daardoor is er ook geen overtollige huid
ontstaan. En het belangrijkste: ik voel me
eindelijk weer geaccepteerd. Dat is zoveel
waard. Ik ren weer door de tuin, ga van de
glijbaan en spring in het zwembad. Vorig
jaar tijdens carnaval realiseerde ik me dat
ik me eindelijk niet meer dik voelde. Ik
werd niet meer aangestaard, ik was één
van de rest. Dat was een openbaring en
zo’n bijzonder gevoel. Het geeft me heel
veel rust.”
Máxima Medisch Centrum 25

IN HET KORT
De gevaren van obesitas
Dat overgewicht nadelig is voor je gezondheid weten we allemaal wel. Maar wat maakt die extra kilo’s
gevaarlijk en wat zijn precies de risico’s?
Verminderde longfunctie,
slaapapneu, snurken
Depressie, beroerte, angststoornis
Slechte cholesterolwaarden,
vervette lever, galstenen
Hart- en vaatziekten
Verhoogde kans op kanker
(in de nier, baarmoeder, borst,
dikke darm)
Diabetes type 2 (suikerziekte)
Slijtage van de gewrichten
(artrose)
Verminderde vruchtbaarheid,
continentie- en
menstruatieproblemen
26 Máxima Medisch Centrum

IN HET KORT
Een oplossing voor diabetes?
Internist Louis Lieverse werkt met een team van deskundigen
hard aan de gezondheid van diabetespatiënten. Het voorkomen
en behandelen van extreem overgewicht is daarbij een
belangrijk doel.
“Extreem overgewicht zorgt bij iedereen voor grote gezondheidsrisico’s.
Voor een diabetespatiënt is een gezond gewicht extra
van belang: overgewicht ontregelt de bloeddruk, vetstofwisseling
en glucosewaarden. Door af te vallen doorbreek je de vicieuze
cirkel. Maagverkleinende chirurgie kan daarin een uitstekende
oplossing zijn. Na deze ingrepen vallen de meeste patiënten vele
kilo’s af. In veel gevallen zijn zij volledig van hun diabetes af.”
Goede begeleiding na een maagverkleining is wel van essentieel
belang, en dat geldt voor diabetespatiënten nog meer. “Daarom
blijft levenslange controle nodig. Na een aantal jaren kan het
gewicht weer gaan toenemen, eten mensen weer anders en zijn
ze wat ouder. Vaak is er dan behoefte aan wat bijstelling van de
levensstijl en soms van de medicatie.”
Slaapproblemen en overgewicht:
een vicieuze cirkel
Een verstoorde slaap zorgt ervoor dat de gevoeligheid voor insuline
vermindert, de bloedglucosewaarde verhoogt en de stofwisseling zo
verandert, dat gewichtstoename in de hand wordt gewerkt.
Overgewicht is niet alleen een directe oorzaak van diabetes, maar
overgewicht vergroot ook de kans op het krijgen van slaapproblemen.
Slaapproblemen en overgewicht kunnen dus zowel
elkaar veroorzaken als versterken. Er ontstaat eigenlijk een soort van
vicieuze cirkel.
Onder slaapproblemen is slaapapneu bij overgewicht een van de
grote boosdoeners. En een groot deel van de mensen met
slaapapneu heeft diabetes. En andersom heeft een groot deel van de
mensen met diabetes type 2, last van een slaapstoornis.
Afvallen blijft de beste manier om deze vicieuze cirkel te doorbreken.
Dat is echter bij slaapapneu geen gemakkelijke opgave. Dat komt
door de verandering van de stofwisseling en verandering van de
hormonen, waarvan de gevoeligheid voor insuline slechts een
voorbeeld is.
Een vergrote kans op bekkenbodemklachten
Vrouwen met overgewicht hebben ongeveer 1,5 keer vaker last
van bekkenbodemklachten, zoals een verzakking en/of urineverlies.
Dit komt onder andere door de toegenomen druk in de
buikholte. Door deze druk worden de spieren en het bindweefsel
van de bekkenbodem verzwakt.
Een verzakking bij vrouwen met overgewicht gaat niet over door
af te vallen, maar kan door een operatie worden behandeld. Wel is
het zo dat urineverlies en klachten die met een verzakking
gepaard gaan af kunnen nemen door gewichtsverlies. Afvallen is
dus alsnog een eerste stap.
Máxima Medisch Centrum 27

Partners nieuw OK-complex en centrum (kinder)dagbehandeling
Samenwerking in bouwen voor de zorg
info@carebuilders.nl | www.carebuilders.nl
Carebuilders is een samenwerking van Heerkens van Bavel en Bouwbedrijf Berghege
CAREBUILDERS IS EEN SAMEN -
WERKING VAN HEERKENS VAN
BAVEL EN BOUWBEDRIJF BERGHEGE
WWW.CAREBUILDERS.NL
PLANKER 1
5721 VG ASTEN
TEL. 0493 69 31 80
WWW.HOEBENINSTALLATIES.NL
HEERSEWEG 65
5504 KP VELDHOVEN
TEL. (040) 2554140
FAX (040) 2549560
M. 06 55 77 01 05
TELFORDSTRAAT 7
8013RL ZWOLLE
TEL. +31 (0)38 4600200
INFO@COMBIGAS.NL
WWW.COMBIGAS.NL
DE RUN 5404
5504 DE VELDHOVEN
TEL 040 25 38 535
Jack Ernst
Gebroekerdijk 34
6101 VV VV Echt ECHT
Tel. 06 - 10 64 72 08
GEBROEKERDIJK 34
TEL 06 10 64 72 08
E 125,-
Elektro-
Installatietechniek
Elektro-
Installatietechniek
- Industrie
- Utiliteit
- Paneelbouw
- Meet- en
regeltechniek
POLLUXSTRAAT 6
5047 RB TILBURG
TEL 013 571 17 90
WWW.GROENENGROEP.COM
WWW.B-JSERVICE.NL
WWW.HGT-TILBURG.NL
WWW.STRUKTONWORKSPHERE.NL
28 Máxima Medisch Centrum

SPECIALIST VERTELT
‘Na zo'n
prestatie blijft
er soms huid
over’
Met inmiddels 22 jaar trouwe dienst is
plastisch chirurg Han Wilmink zeer
ervaren in het behandelen van overtollige
huid. Hij is gespecialiseerd in
reconstructies na obesitaschirurgie, zoals
een buikwandcorrectie. “Iemand die veel
is afgevallen, is trots op dat resultaat.
Maar vaak blijft er na zo’n prestatie huid
over, waardoor je alsnog fysieke klachten
ervaart en je je niet thuis voelt in je
veranderde lichaam.”
“Als iemand een gastric bypass operatie
ondergaat en veel afvalt, ontstaat er soms
een overschot aan huid. Die krimpt wel
mee, maar er zit een maximum aan. Dat
zorgt vaak voor teleurstelling bij de patiënt.
Deze overtollige huid kun je in Máxima
Medisch Centrum laten behandelen. Daar
zijn wel maatstaven voor: je moet
bijvoorbeeld minstens een jaar stabiel zijn
in gewicht, in goede gezondheid verkeren
en aan de voorwaarden van de
zorgverzekering voldoen.”
Elasticiteit van de huid
“Of iemand met een overschot aan huid te
maken krijgt, is persoonsafhankelijk. De
huid is tamelijk elastisch. Echter, hoe ouder
je wordt, hoe minder elastisch de huid
wordt. En dat heeft met tal van zaken te
maken, zoals erfelijkheid, etniciteit, opname
van zonlicht en het leefklimaat, maar ook
iemands leefstijl. Wel of niet roken,
voldoende water drinken om afvalstoffen te
verwijderen spelen allemaal mee. Het
verschilt dus echt per individu.”
Wanneer ‘de rek eruit is’
“Wanneer de elasticiteit van de huid zijn
limiet heeft bereikt - als dus letterlijk de rek
eruit is - kunnen er huidstriemen ontstaan.
Ook wel bekend als striae. Dit gebeurt
bijvoorbeeld als het lichaam harder groeit
dan de huid kan bijhouden. Bijvoorbeeld als
iemand veel aankomt of snel groeit.
Kwetsbare gebieden zijn de bovenbenen en
bovenarmen. Als ik iemand opereer om de
huid weer strakker te maken, bekijk ik
steeds opnieuw hoeveel rek er nog in de
huid zit."
Aan het hart
“Ik ben opgegroeid in de buurt van een
brandwondencentrum. Daar zag ik extreme
gevallen van beschadigde huid. Iemands
ontevredenheid over het uiterlijk en
bijhorende moeilijkheden, liggen me dus
van jongs af aan nauw aan het hart.
Sommige mensen zijn om welke reden dan
ook zo ongelukkig met een deel van hun
uiterlijk dat hun levensvreugde eronder lijdt.
Ik kan iets voor hen betekenen en dat is
een geweldig gevoel."
Máxima Medisch Centrum 29

IN HET KORT
Onderzoek en innovatie
Als topklinisch opleidingsziekenhuis met een bijzondere belangstelling voor wetenschap, beschikt
Máxima Medisch Centrum over een goed klimaat voor onderzoek en innovaties. Medisch
wetenschappelijk onderzoek zorgt voor hoogwaardige obesitaszorg: we opereren met de laatste
technieken en verzamelen continu inzichten om onze zorg te verbeteren en vernieuwen.
Jongvolwassen en obesitas
Patiënten van 18 tot 25 jaar in het behandeltraject willen
voorlichting die specifiek gericht is op hun leeftijdsgroep. Dat
blijkt uit onderzoek van MMC. De groep mensen die
geopereerd wordt vanwege extreem overgewicht varieert in
leeftijd van 18 tot 65 jaar. In MMC wordt er veel aan
groepsvoorlichting gedaan; van de eerste
informatiebijeenkomst tot lotgenotencontact en sporten na
de operatie. Het contact wordt door patiënten vaak als
waardevol gezien; zij ervaren steun aan elkaar en worden
door elkaar gemotiveerd. De groep jongvolwassenen zou
echter liever in een groep met alleen mensen van hun leeftijd
voorgelicht worden en met specifieke informatie. Denk hierbij
aan informatie over zwangerschap na de operatie, maar ook
de mogelijkheden tot plastische chirurgie bij een
huidoverschot en de risico’s en mogelijke levenslange
complicaties van de operatie. Patiënten met een jongere
leeftijd hebben over deze onderwerpen meer vragen. Naar
aanleiding van deze studieresultaten wordt bekeken wat de
mogelijkheden zijn voor een apart traject in MMC voor
jongvolwassenen.
Voor elke operatie de beste
techniek
Naast de verschillende soorten ingrepen, zoals een gastric bypass of
een gastric sleeve, zijn er ook verschillende technieken mogelijk om de
operatie uit te voeren. Waar vroeger vaak nog een grote snee in de
buik gemaakt werd, proberen we tegenwoordig zo klein mogelijk te
opereren door middel van een kijkoperatie. MMC is landelijk koploper
op het gebied van kijkoperaties, ofwel laparoscopie. Hierbij worden er
slechts enkele kleine sneetjes gemaakt, waardoor de chirurg een
camera en operatie-instrumenten inbrengt. De voordelen van kijkoperaties
zijn groot: er zijn minder complicaties, de patiënt herstelt
sneller en ligt korter in het ziekenhuis. Sinds het najaar van 2018 heeft
MMC op locatie Veldhoven een compleet nieuw operatiecomplex en
centrum voor dagbehandeling met de nieuwste technieken. Dit
bestaat uit acht nieuwe hypermoderne operatiekamers, waarvan er
één geschikt is gemaakt voor robotchirurgie. Daarmee is er een
volledig keuzepallet aan operatietechnieken beschikbaar. Chirurg
Wouter Leclercq: “De ene techniek vervangt de andere niet. Per
ingreep maken we met de patiënt een afweging tussen de
verschillende technieken; waar het kan met een normale kijkoperatie
en waar het nodig is met extra hulp van 3D-techniek, de operatierobot
of robotarm. We zetten voor elke ingreep de beste en meest efficiënte
techniek in. Dat bespaart tijd en geld.”
30 Máxima Medisch Centrum

IN HET KORT
‘Robotarm’ helpt chirurg nauwkeurig te opereren
Als eerste ziekenhuis van Nederland heeft MMC de ‘robotarm’ in
gebruik genomen; een hulpmiddel dat de voordelen van een
operatierobot combineert met de traditionele kijkoperatietechniek.
Met de arm kan er nauwkeuriger en eenvoudiger gehecht worden in
de buik- en borstholte.
Dat komt goed van pas bij een maagverkleinende operatie. Het
instrument wordt als een verlengstuk aan de arm van de chirurg
bevestigd. De punt volgt de hand- en de polsbeweging van de chirurg.
Hierdoor zijn er minder schouderbewegingen nodig en wordt opereren
een stuk minder belastend. Chirurg Wouter Leclercq: “Dit instrument
vergroot ons bewegingsbereik en maakt complexere bewegingen
mogelijk, waardoor we op tot nu toe moeilijk bereikbare plaatsen in
het lichaam kunnen opereren. Doordat we met nog meer precisie
kunnen bewegen, raakt omliggend weefsel minder beschadigd.” Voor
complexere operaties in kleine ruimtes in het lichaam biedt deze
robotarm volgens hem een uitkomst.
Let op bij zwangerschap na een maagverkleining
Bij zwangerschap na obesitaschirurgie is er een kans op het
ontstaan van complicaties. Deze problemen worden veroorzaakt
door druk in de buik vanwege de groeiende foetus en de dunne
darm die plaatsmaakt voor de baarmoeder. Zo kunnen
verdraaiingen van de darm, galstenen en groeivertraging van de
baby ontstaan.
Een maagverkleining is een bewezen geschikte methode om
blijvend gewicht te verliezen, wanneer het niet meer lukt om zelf
af te vallen. Leclercq wil de ingreep dan ook zeker niet afraden: “Ik
hoop alleen dat deze groep vrouwen sneller aan bel trekt bij hun
zorgverlener wanneer zij buikpijnklachten hebben.”
Chirurg Wouter Leclercq vraagt om aandacht voor deze
complicatie bij chirurgen, gynaecologen, verloskundigen én
patiënten, zodat deze problemen eerder herkend en behandeld
worden. Een operatie met bijbehorende risico’s kan nodig zijn.
“Niet elke operatie kan wachten tot na de bevalling. We houden
bij de afweging rekening met de termijn van de zwangerschap en
de noodzaak van de behandeling. Overleg met alle betrokken
specialisten is dan belangrijk.” MMC is het enige ziekenhuis in
Nederland met expertise op het gebied van zowel
obesitaschirurgie als extreme vroeggeboorte. Volgens Leclercq
betekent dat niet dat iedere zwangere met een maagverkleining in
MMC gezien moet worden, tenzij het misgaat: “Het is van belang
om onder controle van een gynaecoloog te zijn, het liefst in een
centrum met ervaring met obesitaschirurgie. Bij vermoeden op
complicaties kan er overlegd worden, of doorgestuurd worden
naar MMC.”
Máxima Medisch Centrum 31

Anne ondergaat een gastric bypass
operatie in Máxima Medisch
Centrum. Een levensverandering,
die ook haar kinderen raakt. “Ik wil
met het hele gezin kunnen genieten
van een gezonde leefstijl. Zodat
mijn kinderen op het gebied van
eten sterker in het leven zullen
staan dan ik ooit heb gestaan.”
‘Mijn kinderen gun
ik ook een goede
voorbereiding’
LEES HET VERHAAL VAN ANNE OP PAGINA 9