HERMON-Erfgoed_Relatie-magazine_Goudsbloem-Schiedam_v10_TJ

Bestemming
Relatiemagazine HERMON Erfgoed #1
Mouterij De Goudsbloem
Schiedam
‘Het turbulente leven
van De Goudsbloem’
Interviews
met de commercieel
manager, gebruiker
en de uitvoerder

Welkom in S’DAM
Welkom in de stad van gebrande granen, centrum van de jeneverindustrie.
Gelegen aan de Nieuwe Maas, gevestigd aan de Schie.
Het Zwarte Nazareth, waar dromen lijken te vergaan.
Want kom je hier vandaan, dan gaat het je meestal niet voor de wind.
Gekenmerkt door arbeid, ambacht en ondernemen, hard werken is hier vanzelfsprekend.
Met opgestroopte mouwen niet piepen, maar sjouwen.
Maar van een dame in haar hoogtij, lijkt ze te sterven in bescheidenheid.
Starend over de uitgestrekte daken, vind ik liefde op het tweede gezicht.
Kijk verder dan mijn jeneverneus lang is en ik ontdek haar charmes.
De grachten, de pakhuizen en monumentale panden.
De branderijen, molens en stokerijen.
Het hart ademt gedistilleerd.
Proef de culturele waarde van haar geschiedenis.
Dans op de golven van het water en ervaar dat ze nog altijd springlevend is.
De stad van verborgen parels, helden en talenten.
Hier vind ik mijn thuis tussen de verscheidenheid aan mensen.
Want je vindt hier allerlei kleuren en talen, gezichten, soorten en smaken.
Maar altijd nuchter en recht door zee, brutaal en met het hart op de tong.
Het hoort bij wie we zijn.
Als de stad van ‘Wij maken’ heeft de wereld haar gevonden.
Draag haar op handen en ze straalt als nooit tevoren.
Misschien is ze net ontwaakt, misschien altijd al geweest.
Blijf ik met haar verbonden, totdat zij in volle glorie leeft. Schiedam.
Voorwoord
Met trots ligt hier het eerste relatiemagazine dat wij met
ons team hebben gemaakt rondom de herontwikkeling
van één van onze rijksmonumentale projecten te weten de
voormalige mouterij De Goudsbloem in het centrum van
Schiedam.
Na vele jaren van samenwerking, creativiteit en onder-
nemerschap hebben wij deze erfgoedparel weer in zijn
kracht gezet. De Goudsbloem reflecteert de krachtige
geschiedenis van de wereldwijde jeneverindustrie. In de
hoogtijdagen (1850-1880) telde de stad Schiedam wel bijna
400 branderijen. De laatst in tact zijnde mouterij is de
Goudsbloem en vervult daarmee een mooie erfenis uit
deze tijd. In de mouterij werd van granen mout gemaakt.
Dit product werd gebruikt voor het maken van jenever.
Na 10 jaar leegstand verwierven wij in 2016 definitief de
mouterij en hebben het weten te herbestemmen naar 34
stadsstudio’s voor short stay. Hiermee schrijven wij weer
een nieuwe geschiedenis toe aan dit unieke pand. Het
team van HERMON Erfgoed heeft met passie en toewijding
gewerkt aan de herontwikkeling.
Laat deze mouterij een inspiratie zijn voor ons mooie
werk als landelijke (her)ontwikkelaar om nog meer erfgoed
te redden van de ondergang en ze daadwerkelijk te
laten herleven.
Laat Erfgoed herleven
Geschreven door Charlie Dichter (2017)
Schiedamse woordkunstenaar en ‘spoken word’ artiest
(Opgedragen tijdens het hoogste punt herbestemming mouterij De Goudsbloem)
Jan de Mooij
Directeur HERMON Erfgoed
3

6 8
20 28
36
38
42
44
Inhoud
2 Welkom in S’dam
20 Achter de schermen bij…
36 Het mouten
Een uitgave van:
3 Voorwoord
6 Feiten mouterij
8 ‘Het turbulente leven van De Goudsbloem’
28 Bezienswaardigheden in Schiedam
30 Mouterij de Goudsbloem op televisie!
30 Deerhunting
38 Bouw in beeld
44 8 vragen aan…
46 Andere projecten
Concept en redactie
Brandom (www.brandom.nl) in co-creatie met HERMON Erfgoed (www.hermonerfgoed.nl)
Fotografie
Jan Sluijter (www.jansluijterphotography.com), HERMON Erfgoed (www.hermonerfgoed.nl),
HERMON Erfgoed (Zinzendorflaan 1, 3703 CE Zeist, www.hermonerfgoed.nl)
16 Tiny living: 8 tips & tops
19 Column
32 Een portret van…
35 Monumentaal bakken
50 De keuze van…
51 Weet wat je zegt!
de Leeuw (www.bierista.nl)
Art-direction en vormgeving
Brandom (www.brandom.nl)
Het gemeentearchief Schiedam (beeldbank.schiedam.nl), Brandom (www.brandom.nl) en Carlo

Feiten mouterij
Plaats
Schiedam, ±1800
Architect
Onbekend
Type
Industrieel erfgoed
Monumentnummer
33265
Oude bestemming
Fabriek
Nieuwe bestemming
34 zelfstandige studio’s
Foto: Mouterij De Goudsbloem vanuit de lucht

‘Het turbulente leven
van De Goudsbloem’
Tekst: Charlotte van Schoonhoven
Het is december 1972. In de schaduw van de Noordmolen stond de oude mouterij De Goudsbloem
er donker en verlaten erbij. Net als vele andere gebouwen in de verpauperde Brandersbuurt van
Schiedam stond de mouterij op de nominatie om gesloopt te worden. In het geheim klauterden
twee jongens op gympies door één van de ramen van de mouterij. Achteraf bleek dit het begin
van de redding van De Goudsbloem. 1 Het zou echter nog 40 jaar duren voordat de mouterij
definitief een nieuwe bestemming zou krijgen en dit ging niet bepaald van een leien dakje.
Foto: De St. Anna Zusterstraat, 1939

De opkomst en teloorgang van
de jeneverindustrie
Wie aan Schiedam denkt, denkt aan jenever. In de hoogtijdagen
van de jeneverindustrie (1850-1880) telde de stad
bijna 400 branderijen. 2 Dit was mede te danken aan
de Engelse oorlog die van 1780 tot 1784 duurde
en ervoor zorgde dat de toevoer van mout
werd gestremd. Mout werd aanvankelijk
eerst in Engeland ingekocht door distilleerderijen,
maar de oorlog zorgde ervoor dat
in Schiedam op grote schaal mout geproduceerd
en gedistilleerd werd. 3 De
vele branderijen, mouterijen, molens en
pakhuizen vestigden zich voornamelijk
in het gebied tussen de Schie en de Noordvest,
beter bekend als de Brandersbuurt. Door
de enorme vervuiling van de steenkool gerookte
branderijen en open riolen, werd de buurt ook wel Zwart
Nazareth genoemd. 4
Boven: Enkele zakkendragers brengen graan in de
mouterij
Onder: A. de Koning (1862-1934) grondlegger van
mouterij/branderij De Koning
Na twee eeuwen kwam in de loop van de 20 e eeuw een
einde aan het succes van de jeneverindustrie. Inventievere
manieren om ethylalcohol te produceren en
het hardnekkig vasthouden aan verouderde
productieprocessen waren hier debet aan. 5
Dit leidde tot een geleidelijke afname
van het aantal distilleerderijen, waar
de mouterijen deel van uitmaakten.
Vandaag de dag telt Schiedam nog drie
distillateurs; Nolet, beter bekend als
Ketel 1, Dirkzwager van Floryn jenever
en Uto/Herman Kansen van Notaris
moutwijnjenever.
Een vurige geschiedenis
De mouterij is omstreeks 1800 gebouwd. Hoe het er toen
uit heeft gezien is niet helemaal bekend, maar naar alle
waarschijnlijkheid bestond het toen uit drie aan elkaar gemaakte
gebouwen met hellende daken. 6 De mouterij De
Goudsbloem maakte onderdeel uit van een gebouwencomplex.
Dit complex bestond naast de mouterij (De
Goudsbloem), uit branderij De Lelie. Het geheel diende
als één fabriek en was in de 19e eeuw in eigendom van
familiebedrijf A. de Koning. A. De Koning produceerde
eerst zelf onder de naam Branderij De Koning, maar
fuseerde later met de bekende jeneverdistillateur Lucas
Bols en leverde toen voornamelijk grondstof voor onder
andere jenever en korenwijn. 7 Door de jaren heen is het
bedrijf meerdere malen van naam veranderd.
In 1895 woedde een grote brand in De Goudsbloem, waarbij
een aanzienlijk deel van de mouterij verloren is gegaan. 8
Over de schade aan de mouterij berichtte de Schiedamse
Courant destijds: ‘De brand bleek toen reeds het geheele
gebouw te hebben aangetast; althans van beneden tot aan
het dak sloeg de rook naar buiten; eerst ongeveer half 10
kwamen de vlammen door een paar openingen tevoorschijn
en bleek dat de brand zo geweldig was, dat het pand
niet te behouden zou zijn.’ Achteraf bleek dit gelukkig niet
helemaal waar te zijn. Zo was het metselwerk grotendeels
bewaard gebleven, evenals enkele houtconstructies. Na de
brand is de mouterij herbouwd, waarbij de verloren geraakte
delen van de houtconstructies op de 1 e , 2 e en 3 e verdieping
zijn vervangen. Ook is de vloer op de begane grond opnieuw
aangebracht. Naar alle waarschijnlijkheid is toen ook de
vierde bouwlaag aan de mouterij toegevoegd. 9
In 1918 brak opnieuw brand uit in De Goudsbloem, ditmaal
in één van de eesten. 10 Deze eest ging totaal verloren
maar de naastgelegen eest is dit lot bespaard gebleven.
Na de brand werd een groot gedeelte van de mouterij herbouwd
en kreeg de mouterij zijn huidige aangezicht. De
oorspronkelijk hellende daken werden dankzij moderne
technieken vervangen door een plat dak. Bij de laatste
wijziging aan het pand in 1957 werd de gevel aan de St. Anna
Zusterstraat aangepast. Een stoommachine werd verwijderd,
enkele vensters werden vernieuwd en het gebouw
kreeg een statiger entree met hardstenen kolonetten. 11
Kort na deze laatste aanpassingen raakte het gebouw eind
jaren vijftig van de vorige eeuw in onbruik. De gehele fabriek,
waaronder de mouterij, was zo sterk verouderd dat
de nieuwe generatie, bestaande uit zoon Jan en neef Aad
De Koning, met hulp van Bols een nieuwe fabriek bouwden.
12 ‘De Nieuwe Goudsbloem’, zoals deze fabriek werd
genoemd, besloeg 1.200 m2 en kon wel veertien keer meer
produceren dan de oude Goudsbloem. Ook de capaciteit
van de mouterij nam toe. Waar in de oude mouterij 3.600
ton gerst per jaar verwerkt kon worden, was dit in de nieuwe
mouterij 30.000 ton. 13
Na de brand werd een groot
gedeelte van de mouterij
herbouwd en kreeg de
mouterij zijn huidige
aangezicht
Ondanks het feit dat de fabriek was uitgerust met de
modernste productietechnieken, heeft hij nooit optimaal
gefunctioneerd. 14 Mede door snelle veranderingen in het
productieproces, sterke concurrentie in de markt en
verschillende samenwerkingsverbanden onder de distilleerderijen,
kwam er in 1978 een einde aan de Nieuwe
Goudsbloem. 15 Na vele jaren leeg te hebben gestaan is de
grote Bols Silo (zoals die werd genoemd), die jarenlang
de skyline van Schiedam domineerde, in 1991 gesloopt. 16 ›
10
11

Links: De Goudsbloem met daarachter De Nieuwe Goudsbloem omstreeks 1984 | Midden: Aanzicht mouterij De Goudsbloem en de Noordmolen
Met de bezem erdoor
In het kader van stadsvernieuwing onteigende de gemeen-
te Schiedam in de jaren vijftig alle panden aan de St. Anna
Zusterstraat, waaronder de mouterij. 17 Henk Schlechte,
archiefmedewerker van de gemeente Rotterdam, omschrijft
het als de grootste slooppartij van de geschiedenis
van Schiedam. In zijn artikel ‘De Brandersbuurt, een
prachtwijk die moest verdwijnen’, schreef hij hierover: ‘ik
wist niet wat ik zag: dichtgetimmerde straatjes, steegjes,
slopjes en grachtjes met bedrijfspanden die werden
afgewisseld door woonhuizen uit de 18de en 19de eeuw.
Het was natuurlijk een zooitje, die Brandersbuurt, maar
wel een hoogst interessant zooitje, want ik zag het direct:
Dit was het openluchtmuseum van de Nederlandse
nijverheid vóór de Industriële Revolutie. Hier was nog te
zien hoe in een Nederlandse stad de kleinschaligheid had
gefunctioneerd, hoe bazen, arbeiders en bedrijven door elkaar
woonden, ogenschijnlijk een rommeltje, maar wel organisch
gegroeid en bij nader inzien ook logisch’. 18 Gevolgd
door: ‘Een echte reden van sloop was er niet, behalve dan
dat het gemeentebestuur de sloop van zogenaamde
verkrotte buurten als argument gebruikte om in Den
Haag toestemming te verkrijgen voor wéér een contingent
nieuwbouwwoningen’. 19
In het kader van deze stadsvernieuwing kwam ook De
Goudsbloem op de nominatie te staan om gesloopt
te worden. Daar dachten een paar jonge krakers in de
winter van 1972 echter anders over. In december van dat
jaar werd De Goudsbloem door Bertus Notenboom en
Hans de Ruijter gekraakt. Zij wilden het pand redden van
de sloop. Op eigen kosten en energie werd de vervallen
mouterij opgeknapt. ‘Ja, alles wat we aan het pand hebben
gedaan, hebben we zelf betaald. De gemeente laat
het gewoon verwaarlozen en verkrotten’, aldus één van
de krakers in een interview in de Schiedamse Courant. 20
Ondertussen waren ze met de gemeente in onderhandeling
om de mouterij te behouden en te huren van de
gemeente. Na jarenlang moeizaam onderhandelen opende
het jongerencafé De Goudsbloem in december 1977
haar deuren.
Het gemeentebestuur
besloot echter branderij
De Lelie te slopen maar de
Noordmolen en
De Goudsbloem bleven
behouden. Daarmee vormen
beide gebouwen vandaag
de dag één van de weinige
herinneringen aan de ooit
zo roemruchte industriële
Brandersbuurt.
Rechts: Mouterij De Goudsbloem op de hoek en branderij De Lelie met
de inmiddels gedempte sloot, omstreeks 1940
Beide krakers zetten zich niet alleen in voor het behoud
van de mouterij maar ook voor branderij De Lelie en de
Noordmolen. Gezamenlijk zouden deze gebouwen een
prachtige drie-eenheid vormen die herinnerde aan de
jeneverindustrie van Schiedam. Een uniek voorbeeld van
hoe in de hoogtijdagen van de industrie, jenever werd gemaakt,
en daarmee een echte toeristische trekpleister. Het
gemeentebestuur besloot echter branderij De Lelie te slopen
maar de Noordmolen en De Goudsbloem bleven behouden.
Daarmee vormen beide gebouwen vandaag de dag één van
de weinige herinneringen aan de ooit zo roemruchte industriële
Brandersbuurt. ›
12
13

Leegstand en
herontwikkeling
Vrijwel iedereen in Schiedam reageerde enthousiast op
het plan van Bertus Notenboom en Hans de Ruijter om
een jongerencafé in De Goudsbloem te vestigen. Er was
geen betere locatie voor een café te bedenken, omdat er
vrijwel geen enkele woning in de directe omgeving van
het gebouw stond. De eerste jaren werd het café gerund
door de twee krakers en Rita, de vrouw van Hans. Maar
na drie jaar was het geld op en waren de idealen bezweken.
Hierop werd het café in 1980 verpacht maar ook de nieuwe
beheerders konden het niet bolwerken. Daarnaast
speelde nog een andere ontwikkeling. Eind jaren tachtig
werd op enkele meters afstand van De Goudsbloem een
groot aantal huizen gebouwd. De bewonersvereniging
Schiedam-centrum was fel tegenstander van het café en
eiste dat het zijn deuren zou sluiten. Volgens de vereniging
kon je het de bewoners simpelweg niet aandoen; een café
midden in een woonwijk. 21 Het was echter kraker Hans
de Ruijter zelf die besloot het café te sluiten. Na deze sluiting
had de mouterij een periode geen bestemming, totdat door
Bertus, Hans en Rita in 1987 restaurant de “De Mouterij”
werd geopend. Een periode lang was dit een druk bezocht
restaurant. Sinds de sluiting van het restaurant op 1 mei 2006
staat de mouterij op de Rijksmonumentenlijst. Een bestemming
had het gebouw echter niet. Dit veranderde in 2016 toen
HERMON Erfgoed het gebouw aankocht met als doel het te
ontwikkelen tot short stay appartementencomplex voor jongeren
met veelal een Autisme Spectrum Stoornis (ASS).
Bronvermelding en voetnoten
1 Schiedamsche Courant, vrijdag 6 januari 1978
2 Stadsgezicht Schiedam, p. 11
3 Polderman, bureau voor monumenten- en restauratieadvies, ‘bouwhistorische
verkenning Mouterij De Goudsbloem’, p. 5
4 Hans van der Sloot: ‘Hoe zwart was zwart nazareth’. In music d.d.
1 februari 1997
5 Stadsgezicht Schiedam, p. 11-12
6 Polderman, bureau voor monumenten- en restauratieadvies, ‘bouwhistorische
verkenning Mouterij De Goudsbloem’, p. 21
7 Archief van Bols, J.C.A. Blom, p. 12
8 Schiedamsche Courant d.d. 13-3-1895
9 Polderman, bureau voor monumenten- en restauratieadvies, ‘bouwhistorische
verkenning Mouterij De Goudsbloem’, p. 10-11
10 Een eest is een droogoven, deze wordt gebruikt voor het drogen van
groenmout
11 Polderman, bureau voor monumenten- en restauratieadvies, ‘bouwhistorische
verkenning Mouterij De Goudsbloem’, p. 10-11
12 Wim Snikkers, ‘Gist en moutwijn in Schiedam in de laatste eeuw’, p. 113
13 Reformatorisch Dagblad, 16 september 1971
14 Wim Snikkers, ‘Gist en moutwijn in Schiedam in de laatste eeuw’, p. 115
15 Schiedamsche Courant d.d. 31 mei 1978
16 Wim Snikkers, ‘Gist en moutwijn in Schiedam in de laatste eeuw’, p. 119
17 Wim Snikkers, ‘Gist en moutwijn in Schiedam in de laatste eeuw’, p. 113
18 Henk Slechte, ‘De Brandersbuurt, een prachtwijk die moest verdwijnen’,
p.8
18 Henk Slechte, ‘De Brandersbuurt, een prachtwijk die moest verdwijnen’,
p.9
20 Schiedamsche Courant, 30 juni 1973
Sinds de sluiting van het
restaurant staat de mouterij
op de Rijksmonumentenlijst.
Een bestemming had het
gebouw echter niet. Dit
veranderde in 2016 toen
HERMON Erfgoed het
gebouw aankocht.
21 Schiedamsche Courant, 17 juni 1982
14
Foto: Mouterij met nieuwe liftschacht

Woon je ook in een ‘tiny home’? Dit wil je
natuurlijk zo efficiënt en gezellig mogelijk in-
richten. Met een beetje creativiteit en onze
tips & tops, kom je vast een heel eind!
Roomdivider
Een kleine ruimte wil je het liefst zo ruimtelijk mogelijk
houden. Maar je vindt het ook wel prettig en gezellig om
verschillende leefruimtes te hebben.
Spiegels
Spiegels kunnen kleine ruimtes optisch groter maken.
Je kunt kiezen voor één grote spiegel, maar een hele
spiegelwand met verschillende spiegels heeft ook een
leuk en speels effect.
Stapelbare krukjes
Vind je het leuk om vrienden uit te nodigen, maar wil je
ze niet op je bed laten zitten. Koop dan een paar stapelbare
krukjes. Als je ze niet nodig hebt, kun je de krukjes
makkelijk aan de kant zetten en gebruiken als bijzettafel
of je kunt er een mooie plant opzetten.
Lichte kleuren
Werk met lichte kleuren. Houd je van meer kleur?
Kies dan voor kleurrijke accessoires, zoals kussens,
vaasjes of schilderijen. Zolang de ondertoon en grote
oppervlaktes licht zijn, zal je kamer groter lijken.
Plantenwand
Maak gebruik van de ruimte door je planten op te hangen.
Er zijn speciale hangplanten verkrijgbaar die je kunt
ophangen aan het plafond of je kunt ervoor kiezen om ze
op te hangen aan de muur op verschillende hoogtes. Het
staat niet alleen mooi, planten zorgen ook nog eens voor
een rustgevend gevoel.
Je hoeft voor het creëren van verschillende ruimtes geen
wanden te plaatsen. Je kunt een scheiding van woon- en
slaapgedeelte makkelijk aanbrengen door een zogenaamde
‘roomdivider’. Dit kan een kast, scherm, een bank of
een rij planten zijn.
Passende meubels
In een kleine studio plaats je bij voorkeur ook kleine
compacte meubels. Omdat elke centimeter telt in een
kleine ruimte kun je het beste meubels gebruiken die
multifunctioneel zijn zoals een bedbank, een eettafel met
uitschuifbaar blad of een hocker waar je ook spullen in kan
opbergen. Lees meer hierover op pagina 50 (De keuze van…).
Opruimen
We hebben stiekem meer spullen dan we denken. Ruim
regelmatig je studio grondig op. Probeer ook eens wat weg
te doen wat je echt niet meer nodig hebt. Breng het bijvoorbeeld
naar een goed doel of naar de kringloop.
Verlichting
Niet elke kamer is gezegend met grote ramen, dus wanneer
je niet veel natuurlijk licht ontvangt is het belangrijk
om voor goede verlichting te zorgen. Speel met de ruimte,
door verlichting op verschillende niveaus aan te brengen.
De variatie in verschillende niveaus zorgt ervoor dat de
kleine ruimte optisch groter lijkt.
16
17

Verantwoordelijkheid
Al jaren stond hij leeg toen wij hem aangeboden kregen, de
laatste mouterij van Schiedam. De vorige eigenaar wilde er van
af, kreeg de plannen niet rond. Er was geen steun of medewerking
vanuit de gemeente en de markt zat ook tegen. Het was
financieel niet meer op te brengen. Toch was er nog een wens;
de mouterij moest wel in nette handen komen. Daar voelde
deze eigenaar zich verantwoordelijk voor.
En zo nam HERMON Erfgoed het stokje van de verantwoordelijkheid
over. Alles in het gebouw schreeuwde om hulp. Uit
het hout in de vloeren kon je met de hand grote stukken wegbreken.
De ramen waren kapot en er lagen muizenkeutels en
dode duiven op de grond. Het was er koud. En toch, het gebouw
liet vanaf het eerste moment ook heel iets anders zien; een stoere
weerbarstigheid. Alsof de mannen die ooit al zingend hun zware
werk deden in dit gebouw nog in de stenen zaten. Hier kan je
echt fijn wonen dacht ik. En Hollandser kan het niet met een
molen en water voor de deur en de oude binnenstad in je rug.
Niemand ging natuurlijk helpen, dat lachten de zingende mannen
ons al vanaf het eerste moment toe. En dat bleek ook waar
te zijn. Zelf sjouwen en niet zeuren maar zingen. Dat werd nu
onze verantwoordelijkheid. Maar wat een kans om deze klus af
te maken.
In de praktijk
Machiel van der Plas
Directeur HERMON Erfgoed
Foto: Aan het werk in De Goudsbloem
19

Achter de schermen
bij de commercieel
manager
Natascha van der Doorn (1974) werkt bijna vijf jaar bij HERMON Erfgoed. Met veel passie en
toewijding werkt zij aan het behoud van onze monumenten. Voor haar is geen vraag te veel,
ze verbindt en ze heeft oog voor elk detail. Natascha is zeer ervaren in haar vak en verdiende
haar sporen onder andere bij Ballast Nedam en Grontmij Real Estate. Als commercieel manager
is ze vanaf het begin betrokken bij de herontwikkeling van mouterij De Goudsbloem. Charlotte
van Schoonhoven sprak met haar over het ontstaan van het project, de herontwikkeling en de
manier waarop ze de monumentale waarde van het pand in stand heeft weten te houden.
Tekst: Charlotte van Schoonhoven
Foto: Werkzaamheden in de mouterij

De mouterij is een rijksmonument. Hebben jullie
hiermee rekening gehouden in het ontwerp?
‘Wij hebben er uiteindelijk voor gekozen een geïsoleerde
voorzetwand te plaatsten aan de binnenzijde van het pand
‘Ja zeker, ten opzichte van de reeds verleende vergunning
met daarin een rechthoekig kozijn. Het effect daarvan is
hebben wij een aantal wijzigingen doorgevoerd om de
dat als je van binnen naar buiten kijkt, je de negge (zijkant
monumentale waarde van het pand nog beter naar voren
van de muuropening aan de buitenzijde van een deur- of
te laten komen. Hier werd de monumentencommissie erg
raamkozijn) van de originele gevel ziet. En als je van buiten-
gelukkig van.’
af naar de gevel kijkt zijn er geen kozijnranden te zien.
Zeker als er geen gordijnen hangen lijkt het alsof het mout
Ook hebben we rondom de
eest de originele klinkers
teruggeplaatst. Deze klinkers
heb ik eerst samen met mijn
collega Laura eigenhandig
verwijderd en opgeslagen,
zodat ze uiteindelijk terug
geplaatst konden worden.
Natascha van der Doorn
gelucht wordt.’
Is er nog ander materiaal hergebruikt?
‘Het streven was om zoveel mogelijk gebruik te maken van
de bestaande bouw en materialen. Alles wat nog goed was
hebben we dus hergebruikt en waar nodig hebben we originele
constructies verstevigd.’
‘Zo bleken de kolommen op de bovenste verdieping constructief
ontoereikend. Wij hebben deze niet vervangen
maar verstevigd. Het nieuw toegevoegde hout is veel lichter
van kleur dan het originele hout. Dit hebben we expres
niet afgewerkt waardoor het toegevoegde hout en het
ruwe metselwerk duidelijk zichtbaar zijn. Op deze manier
(HERMON Erfgoed)
is goed te zien wat oud en wat nieuw is. Verder hebben wij
Boven: Mouterij na de restauratie en herbestemming, oktober 2018
Hoe is mouterij De Goudsbloem bij HERMON
Erfgoed terecht gekomen?
vergunning te krijgen zodat de zorgpartij afhaakte. Uiteindelijk
zat de vorige eigenaar met een onherroepelijke omgevings-
‘Een belangrijke wijziging was dat wij de ruimte rondom
de monumentale eest open hebben gehouden door hier de
de originele verkeersgangen die voorzien waren van togen
behouden. Hierdoor zit er soms een knik in een studio of
gang. Elke studio is hierdoor anders.’ ›
‘In het jaar 2016 hadden wij contact met een makelaar uit
vergunning maar zonder huurder. Hij probeerde nog wel een
entree te maken. In het oude plan was de eest weggestopt in
Vlaardingen over het Hollandia-gebouw. De makelaar
kende de toenmalig eigenaar van de mouterij en wist dat
hij ermee in zijn maag zat. Zijn plannen voor ontwikkeling
van de mouterij bleken onhaalbaar en nu wist hij niet
goed wat hij met het pand aan moest. De mouterij stond
op dat moment nog niet te koop maar de makelaar gaf wel
alvast de brochure mee. Zijn idee was dat HERMON Erfgoed
wellicht iets met het pand zou kunnen doen, gezien onze
ervaring met herontwikkeling van rijksmonumenten.’
De vorige eigenaar had dus al een plan voor herontwikkeling.
Waarom is dat niet doorgegaan?
‘De vorige eigenaar wilde een zorgaccommodatie van de
mouterij maken met 14 kamers voor dementerende ouderen
en een zusterkamer. Hij had hiervoor ook al een huur-
nieuwe zorgpartij te vinden, maar dat is niet gelukt.
HERMON Erfgoed kreeg het pand dus aangeboden
met een bestemmingsplanwijziging er al
op. Hoe zijn jullie vervolgens te werk gegaan?
Dat klopt. Wij hebben gekeken naar de best mogelijke bestemming
voor het pand. Wij hadden inmiddels contact
met Stichting Veste. Deze stichting was in de regio groot
Rotterdam op zoek naar huisvesting voor jonge mensen
met een autistisme spectrum stoornis. In het bijzonder waren
ze op zoek naar kleine studio’s. Het bestemmingsplan
was al gewijzigd in wonen maar omdat de vergunning er al
enige tijd lag, en er wijzigingen waren doorgevoerd in het
bouwbesluit moest er nog een wijzigingsvergunning worden
aangevraagd. Dit hebben we in nauw overleg met de ge-
een soort conciërgeruimte, dat vonden wij zonde. Nu kom
je binnen door de oude deuren van de mouterij en zie je
meteen de oude eest. Daaromheen bevinden zich de brievenbussen
voor de bewoners. Op deze manier is de monumentale
eest voor iedereen overdag te zien. Ook hebben we
rondom de eest de originele klinkers en plavuizen teruggeplaatst.
Deze klinkers heb ik eerst samen met mijn collega
Laura eigenhandig verwijderd en opgeslagen, zodat ze uiteindelijk
terug geplaatst konden worden.’
Kan je nog een voorbeeld geven?
‘Ja, omdat de mouterij een rijksmonument is, mag er niet
veel aan de buitenzijde veranderd worden. Dit bleek een
hele opgave omdat de ‘vensters’ eigenlijk gevelopeningen
zijn. Aan ons de uitdaging om een manier te bedenken om
Een belangrijke wijziging was
dat wij de ruimte rondom de
monumentale eest open
hebben gehouden door hier
de entree te maken. In het
oude plan was de eest
weggestopt in een soort
conciërgeruimte, dat vonden
wij zonde.
Natascha van der Doorn
overeenkomst met een zorgpartij. Uiteindelijk duurde het
meente gedaan. In 2016 werd deze verleend en konden wij
deze vensters van een begelazing te voorzien zonder dat
(HERMON Erfgoed)
te lang om het bestemmingsplan te laten wijzigen en een
beginnen met bouwen.’
dit aan de buitenzijde te zien was.’
22
23

Je zegt net dat er niet veel veranderd mag worden
aan de gevel van een rijksmonument,
maar er is een hele verdieping aan de mouterij
toegevoegd. Mocht dit wel?
een zakkendragerstrap en lange stokken waarmee het graan
over de vloer van de mouterij werd verspreid. Iemand van
het jenevermuseum heeft onderzocht of het hoorde bij de
mouterij of dat het afkomstig was uit een andere tijd.
Hierdoor zijn de kenmerkende originele details van de
mouterrij voor iedereen zichtbaar.’
Er zijn best veel dingen in stand gebleven
andere plaatsen en nieuw te plaatsen scheidingswanden
bleken voor gevelopeningen te staan. Naar aanleiding van
de 3D scan hebben we dus nog een aantal wijzigingen
aangebracht in de werktekeningen. Ik ben blij dat we deze
‘Voor deze extra verdieping was al een vergunning afge-
Alles wat uit de tijd van de mouterij stamt, is veilig-
‘Ja, zelfs uit de periode dat de Goudsbloem diende als
methode hebben toegepast, anders waren we deze mis-
geven aan de vorige eigenaar. In het verleden zat er al een
gesteld. Wij zouden het graag tentoonstellen in de gemeen-
restaurant zijn nog elementen bewaard gebleven. Aan
berekeningen pas tijdens de bouw tegengekomen.’ ›
dakopbouw op de mouterij. Daarom heeft de monumen-
schappelijke ruimtes van de mouterij.’
de achterzijde van de gevel bevonden zich drie getoogde
tencommissie hiermee ingestemd. Dit kwam ons uiteraard
goed uit. Wij hebben de vormgeving en indeling
wel iets aangepast, zodat wij er studio’s in konden maken.
In overleg met de monumentencommissie hebben
Zijn er ook dingen geweest die uiteindelijk niet
verwezenlijkt konden worden omdat de monumentencommissie
hierop tegen was?
openingen die stamden uit die tijd. Deze hebben wij voorzien
van kozijnen met beglazing. Dit hebben we op maat
moeten laten maken door de ongewone vormgeving en
(scheve) stand. Daarbij hebben we gebruik gemaakt van
Links: Steyn, zoon van Natascha van der Doorn bij de eest, 2018
Midden: Plaatsing dakopbouw op de mouterij, 2018
Rechts: Commercieel manager Natascha van der Doorn
wij een kleiner dakoverstek gemaakt en de gevel anders
‘De monumentencommissie had het liefst gezien dat er
de 3D scan van het van pand.
ingedeeld. De nieuwe verdieping contrasteert nu sterk
met de oude mouterij. Daardoor is goed te zien wat oud
en wat nieuw is.’
Ben je tijdens de bouw nog leuke vondsten
tegen gekomen?
‘Heel veel duiven. We hebben een bedrijf moeten inhuren
om de duiven te verjagen en de hoeveelheid duivenuitwerpselen
op te laten ruimen. De uitwerpselen kunnen
de balklaag aantasten. Daarnaast is het slecht voor de
minder wooneenheden in de mouterij gebouwd werden,
zodat de draagstructuur beter te zien zou zijn. Uiteindelijk
hebben we de monumentencommissie ervan weten
te overtuigen dat als je een rijksmonument wilt hergebruiken
en daarmee een nieuwe functie en een toekomst
wilt geven, je soms ook concessies moet doen. Minder
eenheden bleek financieel niet haalbaar.’
‘Wel hebben wij ons originele plan aangepast door een
groot deel van de bestaande spanten in de verkeers-
Je zegt net dat het gebouw 3D is ingescand. Wat
houdt dit in?
‘De mouterij wijkt naar voren, net als veel panden in
Amsterdam. Om de stand van het gehele gebouw in kaart te
brengen, is de mouterij 3D ingescand. Met zo’n scan weet je
exact hoe alles in verhouding tot elkaar en boven elkaar staat.’
‘Na het maken van de 3D scan bleken de tekeningen die
de architect had gemaakt in het kader van de vergunning-
Alles wat nog goed was
hebben we hergebruikt en
waar nodig hebben we
originele constructies
verstevigd.
Natascha van der Doorn
gezondheid. Ook hebben we oude spullen gevonden, zoals
ruimte op te nemen en niet in de individuele ruimtes.
verlening niet helemaal te kloppen. Kolommen zaten op
(HERMON Erfgoed)
24
25

‘Ik ben er het meest trots
op dat het monument een
nieuw leven heeft gekregen.
En dat met behoud van
vrijwel alle originele
elementen.
Natascha van der Doorn
(HERMON Erfgoed)
Onder: Jasmijn en Steyn, de kinderen van Natascha van der Doorn voor
de entree van de mouterij, 2018
Wat heb je geleerd van het project?
‘Tijdens dit project is wederom bevestigd dat je bij rijksmonumenten
nooit weet wat je tegenkomt. Zo bleek bijvoorbeeld
de gevel van de mouterij constructief niet
helemaal in orde. Verder heb ik tijdens dit project het
belang van 3D inscannen ervaren. De mouterij bleek
veel schever te staan dan we hadden gedacht. Als we
dit niet van tevoren hadden geweten hadden we zeker
vertraging opgelopen tijdens de bouw.’
Kan je als afsluiter nog aangeven waar je het
meest trots op bent?
‘Ik ben er het meest trots op dat het monument een nieuw
leven heeft gekregen. En dat met behoud van vrijwel alle
originele elementen. Aan de buitenzijde is, afgezien van de
dakopbouw, niet te zien dat het gebouw is herontwikkeld
terwijl de binnenkant een metamorfose heeft ondergaan.
Er verblijven straks 34 mensen in de mouterij en dat is aan
de buitenkant echt niet te zien.’
26
Foto: Mouterij ingepakt, 2017

In de buurt?
Bezienswaardigheden in Schiedam
Heb je een kijkje genomen bij de mouterij en je hebt nog tijd over… Schiedam heeft nog veel meer
leuke bezienswaardigheden voor een dagje of weekendje uit.
De Schiedamse Suite
Midden in een oude villawijk, op loopafstand van het his-
torische centrum van Schiedam en vlakbij bedrijventerrein
Vijfsluizen vind je de B&B De Schiedamse Suites. Op
de eerste en tweede etage van dit statige halfvrijstaande
herenhuis uit 1918 bevinden zich twee ruimen, stijlvol
ingerichte suites met ieder een eigen badkamer. Uw gastheer
is de fotograaf Jan Sluijter en wellicht heeft u hem en
de Schiedamse Suites gezien in het TV programma ‘Bed &
Breakfast’ van Omroep Max. Je slaapt er al vanaf €99,- per
nacht (twee personen).
www.schiedamsuite.com
LUCAS drinkwinkel
Gevestigd in een monumentaal pand, een voormalig
politiebureau midden in het centrum. Hier, op de Grote
Markt nummer 15, vind je een combinatie tussen een
moderne koffiebar en een warm, gezellig café. Overdag
worden er lekkere, goede koffie en thee geserveerd, evenals
een kleine lunch. Daarnaast heeft LUCAS een ruime
keuze aan jenever en andere (sterke) dranken. En uiteraard
zit je bij mooi weer meer dan prima op het terras op
één van de mooiste plekjes van Schiedam.
www.lucasdrinkwinkel.nl
Restaurant
De Noordmolen
Dit restaurant is al zo’n 40 jaar een begrip in Schiedam en
omstreken. Het is een unieke gelegenheid die faam geniet
tot ver buiten haar grenzen. Met uitzicht op de Mouterij
De Goudsbloem kunt u genieten in de hoogste historische
molen ter wereld. Het restaurant is rustiek ingericht om
de sfeer van een oude molen te behouden. De capaciteit is
ca. 90 zitplaatsen, verdeeld over de begane grond en eerste
verdieping. Bij mooi weer kunt u op het terras genieten
van uw diner of een borreltje vooraf. Makkelijk bereikbaar
vanuit Rotterdam met auto of openbaar vervoer.
Nationaal
Jenevermuseum
Schiedam
In hartje centrum van Schiedam bevindt zich het karaktervolle
Nationaal Jenevermuseum Schiedam. Het museum
bestaat uit Museummolen en molenwinkel De Walvisch,
het Jenevermuseum en tot slot Branderij De Gekroonde
Brandersketel. Beleef de historie, het heden en de toekomst
van jenever. Zie de stokers en de molenaar in actie. Of doe
een proeverij!
www.jenevermuseum.nl
www.noordmolen.nl
28
29

Mouterij
De Goudsbloem
op televisie!
Op 6 november 2018 heeft Schie TV voor de tweede keer een reportage uitgezonden
over de mouterij de Goudsbloem. Natascha van der Doorn en
Charlotte van Schoonhoven vertellen in de reportage uitgebreid over de
herontwikkeling, het behoud van het monument en het resultaat. Met de
mouterij als achtergronddecor, krijgt u een goed beeld van het eindresultaat.
Bekijk reportage op:
www.hermonerfgoed.nl/de-goudsbloem-op-televisie
Deerhunting
Heb jij onze eigenwijze HERMON herten al gespot? Ze hebben zich verstopt in
dit magazine. Pak je loep, zet je bril op, drink een glaasje jenever en kijk of je ze
alle zeven kunt vinden…
Oplossing:
Pagina vijf in foto dakopbouw, pagina zes bij wiek molen, pagina zevenentwintig voor de steigers, pagina zestien in
spiegel, pagina dertig bij deerhunting, pagina negenenveertig bij verkeersbord, pagina vijfendertig in scherm telefoon.
Foto: Werkzaamheden in de mouterij

Een portret van
Jaap van Leijen
Een deel van de studio’s wordt gebruikt door Stichting Veste aan autistische jongeren. Jaap van
Leijen is Manager Vastgoed bij Stichting Veste. In dit portret belicht hij zijn werk en wat hij bijzonder
vindt aan de herontwikkeling van de mouterij.
Stichting Veste
Zorgverlener Jados
Huisvesting
zijn vooral enthousiast over de centrale ligging en het
Stichting Veste is een organisatie die huisvesting
De studio’s in de mouterij zijn voor de zorgver-
Wij huisvesten niet specifiek in rijksmonumenten. Wij
monumentale gebouw. Velen zijn onder de indruk van
voor bijzondere doelgroepen mogelijk maakt. Haar
lener Jados. Ze begeleiden jongvolwassenen met
zoeken voornamelijk naar geschikte locaties die voldoen
de vele oude elementen die bewaard zijn gebleven.
kerntaken bestaan uit het beheren en in gebruik
nemen van ruimte voor uiteenlopende doelgroepen
een vorm van autisme in de levensfases studie of
werk. De begeleiding is gericht op ontwikkeling
aan de eisen en wensen van onze doelgroep. De mouterij
voldoet hieraan en het staat op een mooie locatie in een
Verwachting
met een zorgvraag. Wij werken nauw samen
naar een zo groot mogelijke zelfstandig-
omgeving waar weinig huisvesting beschikbaar is.
De plannen waren duidelijk. Wij hebben met HERMON
met zorgorganisaties die huisvesting en
zorg willen combineren.
heid. Je kunt je hierbij voorstellen dat ze
de jongvolwassenen helpen bij het zoe-
Eisen en wensen
Erfgoed eerder een gezamenlijk project gedaan in het
centrum van Nijmegen. Hierdoor wisten we goed wat we
ken naar werk, alledaagse handelingen
Voor deze doelgroep zochten we naar zelfstandige studio’s
konden verwachten.
Wij treden op als intermediair en bieden
huisvesting aan de cliënten van de zorgverlener.
Zo is er een duidelijke scheiding
en huisvesting.
Operationele zaken
met een eigen keuken, badkamer en wc, gelegen in een rustige
omgeving. Deze jongvolwassenen worden er op voorbereid om
zich uiteindelijk helemaal zelfstandig te gaan huisvesten. Dus
Bijzonder
Dat je in zo’n oud gebouw, nieuwbouw-studio’s kan rea-
tussen zorg en huisvesting en kan de
Als Manager Vastgoed ben ik verantwoor-
ja, we zochten niet speciaal naar extra geïsoleerde eenheden
liseren met behoud van zoveel karakteristieke monumen-
zorginstelling haar focus houden op het
delijk voor alle operationele zaken van
maar juist naar een zo normaal mogelijke leefomgeving.
tale elementen. Zoals de monumentale eest. Daarnaast vind
verlenen van zorg. De bewoner heeft dan een
aanspreekpunt voor alle gerelateerde vra-
vastgoed voor bijzondere doelgroepen. Samen
met mijn collega’s zorg ik voor het dagelijks
Cliënten Jados
ik het heel fijn dat we huisvesting hebben kunnen bieden aan
deze doelgroep in deze omgeving.
gen ten aanzien van de huisvesting. Wel zo
beheer van de panden en zet ik me in voor de
Tot nu toe hebben we veel positieve reacties mogen ont-
makkelijk!
acquisitie van nieuwe locaties.
vangen van de toekomstige gebruikers in de mouterij. Ze
Links: Jaap van Leijen | Boven: Inboedel short stay studios
32
33

Monumentaal bakken
met Charlotte van Schoonhoven
Ingrediënten cake
• 320 gram fijne kristalsuiker;
• 3 eieren;
• 560 g bloem;
• 200 g gesmolten boter;
• Geraspte schil van 2 citroenen;
• 1,5 theelepel bakpoeder;
• 1 theelepel zout;
• 200 ml volle melk;
• 50 ml Schiedamse jenever;
• 1 theelepel vanille extract;
• 3 theelepels gemberpoeder, of verse geraspte
gember;
• Bakvorm van ±23 cm.
Ingrediënten jeneversiroop
• Verse sap en geraspte schil van 4 kleine citroenen;
• 150 g fijne kristalsuiker;
• 40 ml Schiedamse oude jenever, of meer als je ervan
houdt ;-).
Charlotte van Schoonhoven is inmiddels 3 jaar werkzaam bij HERMON
Erfgoed en in haar vrije tijd bakt en kookt ze graag. In deze rubriek combineert
ze haar twee passies erfgoed en bakken samen. ‘Als ik aan de mouterij De
Goudsbloem denk, dan denk ik meteen aan jenever en aan de kleur geel. Dit
bracht mij op het idee om de frisse cocktail Old Ginger (ginger ale, limoen en
oude jenever) te combineren met mijn favoriete citroencake. De cake is een
echte opkikker, zo is hij niet alleen lekker smeuïg, fris en zoetzuur; hij is ook
nog eens een tikkeltje eigenwijs, kortom alleen voor de echte deer devils!
1 Verwarm de oven op 170 °C en vet de cakevorm goed in met boter.
2 Doe de suiker, eieren, citroen en gemberrasp in een kom en klop alles met
een mixer totdat het goed gemengd is.
3 Doe de bloem, bakpoeder en zout in een aparte kom.
4 Giet de melk, vanille en Schiedamse jenever in een kan.
5 Voeg 1/3 van het bloemmengsel toe aan de eimassa en klop dit goed glad.
6 Voeg 1/3 van de vanillejenevermelk toe. Herhaal dit proces nog twee keer totdat
alles goed is gemengd.
7 Klop alles goed totdat het beslag licht en luchtig is.
8 Voeg nu de gesmolten boter toe aan het beslag.
9 Giet het beslag in de voorbereide vorm.
10 Zet de cake in de oven. Bak de cake 45-55 minuten totdat het goudbruin is.
11 Maak in de tussentijd de jenever-citroensiroop.
12 Doe de citroenrasp, suiker en jenever in een pan en breng het op laag vuur
aan de kook. Laat vervolgens de siroop een beetje inkoken.
13 Giet de siroop over de cake, als deze net uit de oven komt.
14 Laat de cake even afkoelen voordat u hem uit de vorm haalt.
Tip: De cake is nog lekkerder als je hem serveert met een bolletje slagroomijs en
besprenkelt met een beetje jeneversiroop en geroosterd maanzaad!
Foto: Aan het werk rondom de eest
Stuur je selfie op!
Helaas kunnen we jouw cake niet proeven,
maak daarom net als Charlotte
hierboven een selfie! En mail deze naar
ons algemene e-mailadres:
info@hermonerfgoed.nl
Foto: Serveertip

Het mouten;
het proces waarbij
graankorrels worden
omgezet in mout
1 2 3 4
Mouten in stappen
Stap 1: Reinigen
Stap 4: Eesten
Het graan wordt gereinigd en gesorteerd. Resten zoals De gekiemde granen oftewel groenmout wordt gedroogd
stof, kaf (kelk van bloemen en grassen) en onkruid in een eest. Bij het eesten wordt het vochtgehalte van de
worden verwijderd.
groenmout verlaagd en wordt het kiemproces stilgelegd.
Het drogen geeft de smaak aan het mout. Mout blijft lang
Stap 2: Weken
Het graan wordt geweekt met water. Het wordt van tijd tot
tijd besproeid met water zodat het vochtgehalte toeneemt
en het koolzuur uit het graan ontsnapt.
Stap 3: Kiemen
Het graan wordt gekiemd. Dit proces duurt ongeveer 6
dagen. Het vochtige kiemgoed wordt in lagen van 20 tot
100 cm verspreid en regelmatig gekeerd en indien nodig
bevochtigd. De ruimte wordt op tempratuur gehouden,
zodat de graankorrels zich gaan ontkiemen. Het eindproduct
heet groenmout.
houdbaar mits het koel en droog bewaard wordt.
Om moutwijn te maken dient het mout eerst vermaalt
te worden tot moutschroot. Vroeger werd het schroten
(malen of pletten van mout) gedaan met een schrootmolen.
In de Noordmolen die naast De Goudsbloem staat, werd
het mout vermaald tot moutschroot. In de naastgelegen, inmiddels
gesloopte branderij, De Lelie werd van het mout,
moutwijn (ook wel alcohol genoemd) gemaakt. Een distilleerderij
maakt van het moutwijn jenever of whisky.
Links: De vier stappen in beeld | Onder: Interieuropname van een mouterij; links de weekbak en op de voorgrond de moutvloer.
Een mouterij is een fabriek waar van granen mout wordt gemaakt. De Goudsbloem was zo’n fabriek,
hier werd mout geproduceerd. Het mouten, zoals het proces wordt genoemd, is een eeuwenoude
werkwijze die vandaag de dag ook nog wordt toegepast. Het wordt in vier stappen gedaan.
36
37

38
39

40
41

42
43

8 vragen aan
uitvoerder
Roy Vliegenthart
Roy aan het werk
Links: Roy aan het werk | Rechts: Foto van 3D scan
Roy Vliegenthart is uitvoerder bij bouwbedrijf Heembouw. Sinds de aanvang van de bouw is hij
nauw betrokken bij de herontwikkeling van de mouterij. In dit interview vertelt hij over zijn
werkzaamheden, het bouwproces en waar hij het meest trots op is.
1 Hoe lang bent u al uitvoerder?
‘Ik ben al 8 jaar uitvoerder’.
2 Wat doet u precies als uitvoerder?
‘Ik noem het ook wel de directeur van de bouwplaats. Je
regelt, coördineert en je houdt het financieel in de gaten. Je
zorgt ervoor dat eigenlijk alles goed verloopt en afgestemd
5 Wanneer is de transformatie gestart?
‘We zijn in augustus 2017 gestart met de eerste bouwwerkzaamheden.
9 maanden later waren we klaar met het casco.
We hebben nagenoeg alles binnen de tijd afgerond.’
6 Waar zijn jullie als eerste mee gestart?
‘We zijn als eerste gestart met het 3D-inmeten van het
consequenties gehad. Ze hebben toen voornamelijk veel
foto’s gemaakt. Ze hebben een oude funderingsmuur
gevonden. Deze hebben we intact gehouden.’
8 Als u terugkijkt naar de gehele verbouwing,
waar bent u dan het meest trots op?
‘Ik ben trots op twee dingen; op de dakopbouw en het com-
Ik noem het ook wel
de directeur van de
bouwplaats.
Roy Vliegenthart
(Heembouw)
is met elkaar’.
gebouw. Wij kwamen er toen achter dat in diverse vloer-
plete binnenwerk. De dakopbouw kwam prefab aan, dit
3 Heeft u wel eens vaker aan rijksmonumenten
gewerkt?
en van de mouterij 40 centimeter hoogte verschil zat. De
gevelopeningen bleken daarnaast op andere plekken te zitten,
dan aanvankelijk werd gedacht. Door het 3D-inscan-
moest toen op de bestaande bouw geplaatst worden, dit was
nogal een interessante klus. Het moest nog wel afgetimmerd
worden. Er is sowieso veel timmerwerk uitgevoerd
‘Niet aan een rijksmonument, wel aan een gemeentelijk
nen kregen wij de exacte maatvoering van het gebouw. Op
in de mouterij. Dit moest op de traditionele manier, ge-
monument’.
basis hiervan hebben we de werktekeningen aangepast.
zien de bestaande balkenlagen en vloeren. Deze manier
4 Is het bouwen aan een monument anders
dan aan bestaande bouw/nieuwbouw?
Hierdoor kwamen wij niet voor grote verassingen te staan
tijdens de uitvoering. Daarna hebben we alle verdiepingsvloeren
uitgevlakt en hierin de installatie gemaakt. Daarna
van werken, zie je vandaag de dag niet zo veel meer. Bij
renovatie staat er weinig op papier om het beoogde plan
te realiseren. Je bent echt afhankelijk van de aanwezige
‘Ja, je bent veel meer gebonden aan regels. Zo mag je niet
zijn we begonnen met het binnenwerk.’
ruimte en je moet daarom creatief te werk gaan om het
zomaar iets aan het gebouw wijzigen zonder er een vergunning
voor te hebben. Je moet daarnaast zoveel mogelijk
werken met de bestaande bouw en gebruik maken
7 Zijn jullie tegen dingen aangelopen, waar
jullie niet op hadden gerekend?
plan te realiseren en dat is hier goed gelukt.’
van bepaalde materialen. Zo moesten wij bij de mouterij
‘Ja, er moest onverwachts archeologisch onderzoek gedaan
gebruik maken van bepaalde houtsoorten.’
geworden. Gelukkig heeft dit voor de uitvoering geen
44
45

Andere projecten
HERMON Erfgoed
Als landelijke herontwikkelaar werken wij aan diverse projecten. Met trots stellen wij de volgende
projecten aan je voor. Kijk op onze website (www.hermonerfgoed.nl) voor onze volledige portefeuille.
Belgisch consulaat en
Stadsdrukkerij
Nijmegen
Het voormalig Belgisch Consulaat aan de Parkweg 96-100
en de achtergelegen voormalige Stadsdrukkerij aan de
Pijkestraat 27 te Nijmegen, worden momenteel grondig
gerenoveerd en herontwikkeld. De transformatie is in volle
gang. Naar verwachting worden de 54 studio’s begin 2019
opgeleverd aan de gebruiker Stichting Veste.
Van Walsumhoeve
Capelle aan den IJssel
De ‘Van Walsumhoeve’ ligt aan de eeuwenoude weg de
’s–Gravenweg in Capelle aan den IJssel. De monumentale boerderij
verkeert momenteel in zeer vervallen staat. HERMON
Erfgoed gaat het pand volledig restaureren en herontwikkelen
tot woonzorglocatie voor dementerende ouderen.
www.hermonerfgoed.nl
www.hermonerfgoed.nl
Hollandia
Vlaardingen
Het Hollandia-gebouw is het voormalig hoofdkantoor
van de ‘Hollandsche Fabriek van Melkproducten N.V.
Hollandia’. De fabriek leverde melk, boter. Nadat Hollandia
het hoofdkantoor naar Amsterdam verhuisde, kocht de
gemeente Vlaardingen in 1975 het pand en richtte
het in als Cultureel Centrum ‘Hollandia’. HERMON
Erfgoed werd in 2017 eigenaar met als doel het monument
te behouden door er een nieuwe invulling aan te geven.
In het statige gebouw realiseert HERMON Erfgoed
14 exclusieve stadsappartementen.
Mariaboodschap
Goirle
Bijzonder wonen, in een kerk. Het kan binnenkort in de
Maria Boodschapkerk in Goirle. In dit rijksmonumentale
voormalig kerkgebouw aan de Van Malsenstraat 1, realiseert
HERMON Erfgoed circa 19 exclusieve appartementen. Vanuit
de kerk loopt u zo het centrum van het dorp in. Bovendien
is het een ideale uitvalsbasis naar onder meer Tilburg
en omringende Brabantse steden. Binnen 10 minuten ben
je in België.
www.mariaboodschapgoirle.nl
www.woneninhollandia.nl
46
47

Het Waaigat
Vlaardingen
Na 102 jaar winkelen in woonwinkel Het Waaigat is in
maart 2018 een einde gekomen. Lang zullen de panden
van Het Waaigat niet leeg staan. HERMON Erfgoed heeft
het voornemen de panden her te ontwikkelen tot 17 stadsappartementen.
Bij de herontwikkeling zal het aanzicht
van de beeldbepalende panden behouden blijven.
www.hermonerfgoed.nl
P.L. Bergansiuskazerne
Ede
De uit 1936 stammende kazerne heeft een bijzondere gebruikersgeschiedenis.
Het gebouw dat aanvankelijk een
school voor reserveofficieren huisvestte werd in de oorlog
door de Duitsers en later door de Canadezen gebruikt.
Na de oorlog werd de kazerne weer in gebruik genomen
als opleidingscentrum van het leger. In 2011 kwam de
Bergansiuskazerne samen met nog zes andere kazernes
in handen van de gemeente Ede. Met de herontwikkeling
van HERMON Erfgoed krijgt de Bergansiuskazerne een
woon- en een maatschappelijke functie.
www.hermonerfgoed.nl
48 Foto: Mouterij na de restauratie en herbestemming, oktober 2018

De keuze van…
Machiel van der Plas
Een glazen
boterham
Een glas jenever
Glaasje op?
Laat je rijden!
BOB jij of BOB ik?
Het zit in
de jenever
Hij heeft teveel
gedronken
Een slaapmutsje
nemen
Een glas jenever drinken
voor het slapen gaan
Schiedam in
het oog hebben
Dronken zijn, Schiedam
stond bekend om zijn vele
jeneverstokerijen waar
uitgebreid jenever
geproefd kon
worden
Tegen de wieg stoten
Een glas jenever drinken
Een graantje pikken
Een borrel drinken
Woon je in een tiny house en wil je optimaal gebruik maken
van de aanwezige ruimte? Kies dan voor transforming
funiture. Dit zijn meubelstukken die in een handomdraai
getransformeerd kunnen worden in een ander meubelstuk.
Het zijn echte space savers. Overdag een comfortabel bank,
’snachts een lekker bed. Op internet zijn tal van leuke filmpjes
en foto’s te zien van deze innovatieve meubelstukken.
Laat je inspireren!
Machiel van der Plas vormt samen met Jan de Mooij de directie van
Weet wat je zegt!
7 oud-Hollandse
gezegden over
jenever
HERMON Erfgoed.
Deze fles (zonder stop) is gevonden in Mouterij De Goudsbloem tijdens de renovatiewerkzaamheden.
50