77 ZIN IN T LEVEN - MAAR NATUURLIJK - nr 77

BETER VOORKOMEN DAN GENEZEN
WEGWIJS
IN HART EN VATEN
Arteriosclerose of atherosclerose, zo noemt de dokter het
meestal. In de spreektaal hebben wij het over aderverkalking,
een ongelukkige vertaling uit het oud-Griekse. Wegwijs in hart en
vaten.
Arteria betekent slagader en sclerose staat
voor verharding, en niet voor verkalking, al
speelt calcium wel een kapitale rol in het
probleem: slagaderverharding dus.
PLAQUES
Atherosclerose is de term die de dokter in
regel gebruikt, soms ook atheromatose.
Beide termen verwijzen naar het atheroom,
de plaque vormende gele brij, bestaande
uit witte bloedcellen, vetstoffen, afgestorven
cellen en dergelijke en vooral calcium,
samengekoekt in de intima, de binnenwand
van de slagaders.
voeren; venen of aders voeren het bloed
terug.
Op één grote uitzondering na is arterieel
of slagaderlijk bloed zuurstofrijk en helderrood.
En op één uitzondering na is veneus
of aderlijk bloed zuurstofarm, beladen met
koolzuur en donkerrood.
De grote arteriële en de kleine veneuze
bloedsomloop worden beide beheerst
door ons kloppend hart, een halve vuist
groot en circa 310 en 260 gram zwaar, respectievelijk
voor man en vrouw.
W.J.Duckaert
• Van de rechterkamer wordt het bloed,
via de twee longslagaders, naar de longen
gepompt om koolzuur af te geven en
zuurstof te tanken.
• Via de twee longaders stroomt het aangerijkte
bloed naar het hart terug en wordt
daar in de linkerboezem gezogen.
• Van de linkerboezem gaat het bloed naar
de linkerkamer en wordt vandaar in de
aorta gepompt, de grote lichaamsslagader,
om – via steeds kleiner wordende
en zich vertakkende vaten – heel het organisme
te bedienen.
• Vanuit de opstijgende aorta ontspringen
de kransslagaders, die de hartspier zelf
van zuurstof voorzien en waarvan het
dichtslibben of een bloedprop tot hartinfarct
leidt: het afsterven van een stukje
hartspier bij gebrek aan zuurstofrijk
bloed.
Atherosclerose betekent dus zoveel als
verharding door plaquevorming. En athe-
romatose, de degeneratie van de intima,
wordt als synoniem gebruikt voor athero-
sclerose.
Slagaderziekte: onder die naam vat prof.
Pedro Brugada in zijn boek ‘Ons Hart’ al dat
dokterslatijn samen.
Die plaques of atheroomplaten vernauwen
langzaam maar zeker de slagaders en vooral
die van hart, hersenen, nieren, darm en
benen. Plaquevorming gebeurt nagenoeg
uitsluitend in de slagaders, niet in de aders.
Het spreekt vanzelf dat, des te meer atherosclerose
is uitgesproken, des te meer de
bloedvoorziening in de hoger aangehaalde
organen in het gedrang komt. Daarmee is
atherosclerose de hoofdoorzaak van hart-
en vaatziekten, waaronder angor pectoris
(hartkramp), hartinfarct, herseninfarct.
ADERS EN SLAGADERS
Arteriën of slagaders zijn kloppende
bloedvaten, die het bloed van het hart weg
Dat gebeurt vanuit de hartspier of myocard
(vandaar myocarditis indien ontsteking optreedt
in de hartspier). Die zit in het hartzakje
of pericard en is binnen bekleed met een
vlies of endocard. Ook beide kunnen ontstoken
geraken: pericarditis/endocarditis.
Vier gespierde holten verrichten het werk.
BOEZEMS EN KAMERS
Bovenaan bevinden zich de linker en de
rechter boezem of atrium.
Daaronder: de linker- en rechterkamer, ook
ventrikel genaamd.
De rechterzijde beheerst de kleine bloedsomloop.
De linkerzijde regeert de grote bloedsomloop.
De boezems zuigen het bloed in het hart.
De kamers pompen het er weer uit.
EN ZO GAAT DAT
• De rechterboezem zuigt het via de twee
holle aders aangevoerde zuurstofarme
bloed op en stuurt het, door samentrekken
van de hartspier, naar de rechterkamer.
De longslagaders zijn dus de enige slagaders
die zuurstofarm bloed vervoeren
(van het hart weg!) en de longaders de
enige, die zuurstofrijk bloed transporteren
(naar het hart toe!).
KLEPPEN
Op deze wijze pompt ons hart per minuut
zowat 5 liter bloed door ons lichaam, tot
10.000 liter per dag, een heel mensenleven
lang, zonder ook maar één minuut te mogen
rusten.
Vier hartkleppen spelen daarbij een belangrijke
rol:
• twee, telkens tussen boezem en kamer
- de tricuspidalisklep, tussen rechterboezem
en rechterkamer
- de mitralisklep tussen de linkerboezem
en de linkerkamer.
• twee, telkens tussen kamer en slagaders
- de pulmonalis- of longslagaderklep tussen
de rechterkamer en de longslagader
- de aortaklep tussen de linkerboezem en
de aorta.
Zin in 't leven? 28
MAAR NATUURLIJK!