Toonkunststemmen Maart 2019

ToonkunstStemmen
1 9 0 j a a r
Maart 2019

1 9 0 j a a r
Toonkunstkoor Utrecht
Puccini
messa di
gloria
Schubert
vijfde mis
Amaryllis Dieltiens sopraan
Esther Kuiper mezzosopraan
André Post tenor Frans Fiselier bas-bariton
Het Promenade Orkest Jos Vermunt dirigent
TivoliVredenburg
zondag 31 maart 2019
Aanvang 15.00 uur
Toegang € 29,50
U-pas, jongeren tot 18 jaar en studenten € 14,50
www.toonkunst-utrecht.nl
Van het bestuur
2019 is een bijzonder jaar voor Toonkunstkoor
Utrecht, want het koor bestaat 190 heeft weer veel interessants
Deze Toonkunststemmen
jaar. Een hele lange periode waarin zich op te bieden. We kijken terug op
velerlei gebieden (historisch, technologisch, die 190 jaar Toonkunstkoor
economisch, etc.) enorme veranderingen Utrecht en geven een verslag
hebben afgespeeld en waarbij je kunt vaststellen
dat zo’n koor een relatief stabiel gerije
eind 2018, en alhoewel
van onze reis naar Hongageven
is. Ook bijzonder om je te realiseren recent, nu toch al één van
dat het koor al bestond ten tijde van nu die hoogtepunten uit het rijke
koorverleden. Daarnaast
zeer beroemde componisten en waarvan de
werken ook in hun tijd al werden uitgevoerd wordt natuurlijk aandacht
door het koor, zoals bijvoorbeeld Brahms en besteed aan ons komende
Mahler. Zo kan ik doorgaan met filosoferen, concert met de uitvoering van
maar belangrijker is dat het koor nog steeds Puccini’s Messa di Gloria en
springlevend is. Daarbij zijn we wel bezig Schuberts Vijfde Mis. De redactie
heeft weer interessante achtergrond-
om plannen te maken om ervoor te zorgen
dat het koor ook naar de toekomst toe aantrekkelijk
blijft voor de huidige en nieuwe
informatie voor u verzameld.
zangers én het publiek, zodat we ook ons Met de Vijfde Mis van Schubert en de uitbundige
Messa die Gloria van Puccini vieren
200-jarig en daarna het 250-jarig jubileum
nog kunnen vieren. Want zingen in groepsverband
is iets van alle tijden en ik zie geen op 31 maart in de grote zaal van TivoliVre-
we met ons publiek het 190-jarig jubileum
reden waarom dat zou veranderen.
denburg en vervolgen dat in het najaar met
de Hohe Messe van Bach (op 17 november),
het meest gevraagde werk van de koorleden
zelf, waarmee we denken, naast onszelf, ook
ons publiek een groot plezier te doen.
Ik wens u veel leesplezier met deze editie
van Toonkunststemmen.
Roland Gerritsen
Voorzitter Toonkunstkoor Utrecht

Giacomo Puccini (1858-1924)
Messa di Gloria
Verdi. Feit is het dat de mis voor de
dienstmeisje dat na avances van Puccini zelf-
examencommissie van het Instituto van
moord pleegde. Dit leidde er ook toe dat hij
genoeg kwaliteit werd bevonden om hem te
lange tijd niet aan componeren toe kwam.
laten slagen. Het werk is daarna in vergetel-
Bovendien was hij altijd op zoek naar een
TOONKUNSTREPERTOIRE
Giacomo Puccini werd in 1858 geboren in
Lucca in een muzikale familie, zowel van
vaders- als moederszijde. Aan vaders kant
waren zijn voorvaderen allen als organist
verbonden aan de kathedraal van Lucca. Zijn
vader was daarnaast ook directeur van het
Instituto Musicale Pacini, een soort muzikale
middelbare school die opleidde voor het vak
van kerkmusicus. Hij overleed toen Giacomo
pas 5 jaar was. Het was vanzelfsprekend dat
van Rossini en Verdi in het operatheater van
Lucca; op de melodieën van hun composities
improviseerde hij tijdens zijn optredens. In
1876 zag hij in het operatheater van Parma
de opera Aida van Verdi en was er zo van
onder de indruk dat hij besloot om ook
operacomponist te worden.
In 1880 deed Puccini eindexamen
aan het Instituto. Hij was inmiddels 19 jaar.
heid geraakt en pas in 1951 herontdekt en
uitgegeven. Het kreeg bij die gelegenheid de
naam Messa di Gloria.
In oktober 1880 deed Puccini toelatingsexamen
voor het Conservatorium in
Milaan, en slaagde. Zijn belangrijkste docent
werd Amilcare Ponchielli, componist van de
succesrijke opera La Gioconda. Puccini leidde
in de dure stad Milaan een armoedig stu-
geschikt libretto en was daarbij zeer kritisch.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog schreef hij
drie eenakters en enkele jaren later zette hij
zich aan het componeren van Turandot. Kort
daarna werd keelkanker bij hem geconstateerd
in een gevorderd stadium. De operatie
die werd uitgevoerd in november 1924 was
succesvol maar toch overleed Puccini enkele
dagen later. Hij werd met en speciale trein
naar Milaan gebracht en er vond een rouw-
hij na de lagere school ook naar het Instituto
Als proeve van bekwaamheid componeerde
dentenbestaan, wat hij later tot uitdrukking
dienst plaats in de Dom. De wereldberoemde
zou gaan waaraan een oom, de broer van
hij een mis. Al twee jaar eerder had hij een
bracht in zijn opera La Bohème. Hij behaal-
dirigent Toscanini leidde het muzikale deel
zijn moeder, zijn vader was opgevolgd als
Credo gecomponeerd dat daar onderdeel
de in 1883 de titel van Maestro de Musica
van de uitvaartdienst. De componist Alfano
directeur. Al op vroege leeftijd bleek Giaco-
van zou worden. Het werk bevatte ook delen
en keerde terug naar het ouderlijk huis in
voltooide Turandot aan de hand van de na-
mo’s muzikale aanleg, en dat kwam goed
(zoals het Kyrie en Agnus Dei) die later in
Lucca. Daar schreef hij zijn eerste werk, de
gelaten aantekeningen van Puccini. In 1926
uit. Want om het inkomen van het gezin te
zijn opera’s hergebruikt zouden worden. Zo
opera Le Villi. Ook gaf hij pianoles. Een van
ging de opera onder leiding van Toscanini in
verhogen speelde hij in kerken in de om-
belandde het Kyrie in de opera Edgar en het
zijn leerlingen was een gehuwde moeder
de Scala in première. Na de laatste noot die
geving orgel en in de weekenden piano in
Agnus Dei in de 2e akte van Manon Lescaut.
van twee kinderen, Elvira, die zijn geliefde
geschreven was door de componist legde
uitgaansgelegenheden in de badplaats Bag-
Sommige musicologen veronderstellen dat
en latere echtgenote zou worden. Zijn grote
Toscanini zijn baton neer, draaide zich om
no di Lucca. In zijn vrije tijd zag hij opera’s
de mis geïnspireerd is op het Requiem van
doorbraak beleefde hij in 1893 met de opera
naar het publiek en sprak de woorden: ”En
La Bohème. Verdi was er zo positief over dat
hier eindigt de opera die door het overlijden
hij Puccini een gesigneerd portret van hem-
van de Maestro onvoltooid is gebleven”.
zelf stuurde. De opera werd in een recordtijd
over de hele wereld uitgevoerd. Het geld
Wie niet bekend is met het werk van
stroomde binnen en Puccini kocht een prach-
Puccini en onder de indruk is van de Mes-
tig huis met veel grond in Torre di Lago, na-
sa di Gloria zal ook genieten van zijn drie
bij Viareggio, nu het Puccinimuseum. Na La
bekendste opera’s. Luister bijvoorbeeld via
Bohème volgden Tosca en Madama Butterfly.
Youtube naar Madama Butterfly in de uitvoering
met Renata Tebaldi, naar Tosca door
Puccini reisde door Europa maar
misschien wel de grootste vertolkster van de
stak ook wel de Atlantische oceaan over.
titelrol, Maria Callas, de prachtige duetten
De eerste keer dat hij naar New York reisde
uit La Bohème, met Pavarotti in zijn jonge
was op uitnodiging van de directie van de
jaren en Mirella Freni.
Metropolitan Opera, die met zijn aanwezigheid
publiciteit verwierf. Rond 1910 was
hij verwikkeld in een schandaal rond een
Lex De Wever

--
Franz Schubert (1797-1828)
Messe in As-dur
TOONKUNSTREPERTOIRE
Het tragisch korte leven van Franz Schubert
wordt gekenmerkt door een enorme output.
Zet u schrap: hij schreef 988 stukken,
waaronder 8 symfonieën, 10 ouverturen en
andere orkestwerken, 15 strijkkwartetten, 3
pianotrio’s, 31 dansen voor piano, 7 missen,
46 werken voor mannenkoor, 567 liederen
met pianobegeleiding, impromptus en moments
musicaux voor piano solo, en 36 solo
zangstukken. En hij werd maar 31 jaar.
De eerste versie van de Mis in As (D
678) ontstond tussen 1819 en 1822; Schubert
begon er dus aan toen hij 22 was,
nadat hij al eerder vier missae breves had
geschreven. Dat de totstandkoming zo lang
duurde kwam deels door allerlei andere
componeerverplichtingen, maar waarschijnlijk
ook door de hoge eisen die hij zelf stelde.
Het was zijn eerste complete mis – op
het manuscript staat in zijn handschrift
‘Missa Solemnis’ – en hij componeerde haar
niet in opdracht, maar op eigen initiatief.
Daarbij werd hij gedreven niet alleen door
Geboren in Wenen in 1797 begon hij
artistieke motieven maar ook door de wens
al vroeg met componeren: op zijn veertiende
zijn carrière een duwtje te geven: hij wilde
schreef hij zijn eerste lied, met zestien zijn
een reputatie vestigen als componist van
eerste symfonie en drie strijkkwartetten, na
zoveel mogelijk genres, maar in elk geval
lessen van niemand minder dan Salieri. Toen
van prestigieuze kerkmuziek. In december
hij zeventien was, schreef hij het beroem-
1822 schreef hij aan een vriend dat het stuk
Een opvallend kenmerk van niet
Tijdens Schuberts leven is de Mis in
de ‘Gretchen am Spinnrade’, dat door velen
goed gelukt was dat hij overwoog het op
alleen de Mis in As, maar alle door hem
As waarschijnlijk maar één of twee keer uit-
wordt gezien als het begin van de Duitse
te dragen aan de Keizer of de Keizerin. Dat
gecomponeerde missen, is dat Schubert
gevoerd (en volgens Schuberts broer Ferdi-
Lied-traditie, en een voorbode is van de
gebeurde uiteindelijk niet, maar in 1826
ingrijpt in de traditionele tekst door uit het
nand, niet zo best ook), inmiddels wordt ze
Winterreise-cyclus. Hij raakte bevriend met
solliciteerde hij wel met de Mis in As naar
Credo twee passages weg te laten, waarmee
gezien als een van de pijlers van de negen-
de beroemde bariton Johann Vogl en com-
een positie als Vice-Hofkapelmeester. Zonder
hij de regels van de kerkcompositie aan zijn
tiende-eeuwse kerkmuziek. Precies tweehon-
poneerde in een hoog tempo bijna duizend
succes: de Hofkapelmeester die erover ging
laars lijkt te lappen: hij schrapt de passage
derd jaar nadat Schubert aan het schrijven
werken in bijna alle genres (geordend door
vond dat het stuk niet genoeg ‘in de kei-
over het geloof in de heilige kerk (‘unam
ervan begon, hoopt Toonkunst Utrecht met
Otto Deutsch in 1897). Toen de Musikverein
zerlijke stijl’ was. Waarop Schubert gezegd
sanctam catholicam et apostolicam ecclesi-
de uitvoering van vandaag recht te doen aan
in Graz hem erelid maakte was zijn dank een
schijnt te hebben: ‘Er zijn erger dingen dan
am’), en de passage over de wederopstan-
dit prachtige stuk.
onaffe symfonie, die door de directeur van
niet in de Keizerlijke stijl kunnen schrijven’.
ding (‘expecto resurrectionem mortuorum’).
de muziekvereniging in een la werd gestopt
Overigens is niet helemaal duidelijk welke
Het is verleidelijk om te gissen naar de
Annemieke Meijer
en pas in 1865, bijna veertig jaar na Schu-
versie van de Mis door het Hof werd afge-
redenen, en er een aanwijzing in te zien van
berts dood, werd uitgevoerd – inderdaad,
keurd, want vanaf ongeveer 1825 was Schu-
een bepaalde persoonlijke geloofsopvatting.
de beroemde Onvoltooide. In 1827 was hij
bert weer aan het werk gaan schaven, en
Maar er zijn wel meer voorbeelden van tijd-
een van de kistdragers bij de begrafenis van
schreef hij eigenlijk een tweede versie met
genoten die een nogal vrije omgang met de
Beethoven, en zelf stierf hij een jaar later
onder meer een compleet nieuw Cum sancto
mistekst laten zien, dus misschien moeten
aan typhus.
spiritu.
we er niet te veel in lezen.

1829-2019
190 jaar Toonkunst Utrecht
van nieuwe composities. Die laatste traditie
Het komende concert staat in het teken van de
een van de activiteiten van Toonkunst was.
zet Toonkunst Utrecht met opdrachtcomposi-
190e verjaardag van Toonkunst Utrecht. Niet
Haar belangrijkste taak was het organise-
ties als Lumen van Joost Kleppe (2004), The
voor niets staat de feestelijke Messa di Gloria van
ren van concerten, waaraan het koor van
Idea of Peace van Adrian Williams (2013) en
Puccini geprogrammeerd, die ook ter gelegen-
Toonkunst niet altijd zelf deelnam. Voor het
de Martinus Cantate van Wouter van Belle
heid van het lustrum in 2004 werd uitgevoerd,
eerste door Toonkunst Utrecht georganiseer-
(2018) in de eenentwintigste eeuw in elk
toen Toonkunst 175 jaar bestond. Zo groots als
de concert in januari 1830 stonden onder
geval voort.
TOONKUNSTREPERTOIRE
toen - met een publicatie en een tentoonstelling in
Muziekcentrum Vredenburg over de geschiedenis
van het Toonkunstkoor Utrecht – zal het nu niet
worden gevierd (nog tien jaar wachten!), maar de
leeftijd is eerbiedwaardig genoeg om ook nu even
stil te staan bij het verleden van Toonkunst.
In de afgelopen tijd is er binnen het koor
onder meer gediscussieerd over de repertoirekeuze.
Een van de kernpunten in de dis-
meer liederen van tijdgenoot Louis Spohr
geprogrammeerd, evenals een aria van de
toen nog jonge Amsterdamse componist
Johannes Bernardus van Bree. In mei van
datzelfde jaar gaf het Utrechtse koor voor
het eerst zelf een concert met als hoofdwerk
Die Macht des Gesanges van Andreas
Romberg, eveneens een ‘modern’ werk,
gezien het feit dat Romberg het werk slechts
twintig jaar eerder op een tekst van Schiller
Programma van het eerste door Toonkunst
Utrecht georganiseerde concert op 23 januari
1830.
Jaap van Vredendaal
cussie is de verhouding tussen het klassieke
had gecomponeerd. Tot diezelfde moder-
‘ijzeren’ repertoire en nieuw, nog onbekend
nen behoorden ook Haydn en Beethoven,
werk. Ondanks een breed gedeeld gevoelen
van wie ook geregeld werk ten gehore werd
het eerste door de landelijke Maatschappij
dat een goede programmering een afwisse-
gebracht. Aandacht voor de werken van
georganiseerde ‘Muziekfeest’ in 1834 in Den
ling moet bieden tussen bekend en minder
Bach was er nog nauwelijks, ondanks het feit
Haag afgesloten met het ‘Halleluja’ uit Der
bekend werk, wordt nieuw werk vaak toch
dat Felix Mendelssohn in het oprichtingsjaar
Messias, in het Duits dus. Pas een kleine
nog als een uitzondering ervaren, waarvoor
van Toonkunst Bachs Matthäus Passion had
honderd jaar later klonk in Utrecht voor het
zowel de koorleden als het publiek extra
herontdekt. De enige barokcomponist van
eerst de Engelstalige versie. Over Mendels-
moeten worden gemotiveerd. Het is interes-
wie in de eerste decennia van Toonkunst
sohn gesproken: de Utrechtse afdeling van
sant om in dit verband eens terug te kijken
werk werd uitgevoerd was Händel. Zo werd
Toonkunst voerde al in 1840 diens Psalm 42
naar de beginjaren van het koor.
uit, een werk dat in 1837 was geschreven en
Zowel de landelijke ‘Maatschap-
in 1838 in Leipzig zijn première had beleefd.
pij tot bevordering der Toonkunst’
En wat te denken van Brahms? Op 17 maart
als de Utrechtse afdeling daarvan
1871 tekende Toonkunst Utrecht voor de
werden opgericht in het voorjaar
Nederlandse première van Ein deutsches
van 1829. Een van de doelstellingen
Requiem, dat in zijn voltooide vorm pas twee
die op de landelijke oprichtingsver-
jaar daarvoor in Duitsland voor het eerst had
gadering werden vastgesteld was
geklonken. En in 1882 stond Brahms zelf
‘het aanmoedigen van composities,
voor het Utrechtse Toonkunstkoor en diri-
Aankondiging Nederlandse première van
o.a. door het instellen van prijzen’.
geerde zijn eigen Altrapsodie.
‘Ein deutsches Requiem’ in 1871.
Aandacht voor nieuw, hedendaags
repertoire zit ons dus zogezegd in
Toonkunst Utrecht was in de negentiende
de genen. Dat komt ook tot uiting
eeuw dus erg bij de tijd: ze bracht contem-
in de concertprogramma’s van de
porain werk ten gehore, haalde soms zelfs
Literatuur: Han Schipperheijn, 175 jaar Toon-
eerste decennia van Toonkunst. Daarbij
Uitnodiging voor een vergadering van de Utrecht-
een grote componist naar Utrecht om onder
kunst. “Van bevordering tot vermaak”.
moeten we overigens voor ogen houden
se leden ter voorbereiding van de oprichtingsver-
zijn leiding een van zijn werken uit te voe-
Een bijdrage tot de muziekgeschiedenis van
dat het beoefenen van de koorzang slechts
gadering van de Maatscgappij in 1829.
ren, en ze stimuleerde de totstandkoming
Utrecht in de 19e en 20e eeuw. Utrecht 2004.

Onze reis naar Hongarije
Al in het voorjaar 2017 kwam de reiscommissie voor het eerst
De reis
Matthiaskerk Boedapest
bij elkaar. De eerste opgave was een thema te bedenken. Dat
Op woensdag 24 oktober
werd St Maarten, de stadspatroon van Utrecht. Er was geen
was het zo ver. Om 9 uur in
passende koormuziek gewijd aan de heilige bekend. Geen nood:
de ochtend stegen we van
TERUGBLIK
we hadden toevallig een componist in huis. Wouter van Belle
kreeg de opdracht om een compositie te maken van ca. 20 minuten.
Dit was tevens zijn jubileumcadeau voor 30 jaar trouwe
dienst. Het bestuur vond dat hij te schamel beloond was bij zijn
zilveren jubileum.
Schiphol op met bestemming
Boedapest. Met bijna
100 man vulden we een
groot deel van het vliegtuig.
Bij aankomst stonden twee
bussen gereed om ons de
stad te laten zien. Twee Ne-
Een andere vraag was: waar
Hongarije is het land waar hij
derlands sprekende dames
gaat de reis naar toe? Twee
in de 4e eeuw werd geboren.
begeleidden ons daarbij. We
mogelijkheden werden door
Dat is bij weinigen bekend
kregen een aardig beeld van
de commissie onderzocht:
en daarom werd het een
de stad. De tweede stop was
Frankrijk en Hongarije. In
verrassende keuze. De uitge-
in Boeda bij het plein met
Frankrijk had de Romeinse
ver van veel van onze blad-
de Matthiaskerk, waar wij de
officier Maarten de helft van
muziek, Gerard Goossens,
volgende avond zouden re-
zijn mantel aan een arme
heeft een goede band met
peteren en op vrijdagavond
Vrijdag 26 oktober hadden
Foto’s:
drommel gegeven. Amiens,
dat land. Hij is bovendien de
het eerste concert zouden
we een vroeg ontbijt in het
Cor Bouwstra
waar dit verhaal zich afspeel-
Nederlandse uitgever van het
geven. Vanaf dit hooggele-
hotel. Daarna met de tram
de, heeft een fraaie kathe-
werk van Ferenc Farkas; een
gen plein had je een mooi
naar het Frans Liszt conser-
draal. Zo ook Tours, de stad
componist die in Hongarije
uitzicht op Pest.
vatorium. Daar zou Andras
waar Maarten bisschop was
zeer bekend is en wiens werk
We hadden genoeg tijd om
Farkas een lezing geven over
en begraven werd.
nog met regelmaat wordt
ons in hotel Leonardo op te
De volgende dag was een
tate en een compositie van
het werk van zijn vader. Al
uitgevoerd. Dat sprak de
frissen. Aansluitend werden
vrije dag. Dat was zeer
de Nederlandse componist
spoedig was duidelijk dat
reiscommissie en het bestuur
we naar de Donau gebracht
aangenaam. De mannen met
en organist Arie Keijzer uit.
hij geen bevlogen spreker
van Toonkunst aan. Het werd
voor een tour met een
wie ik op pad ging kozen
Wouter van Belle begeleid-
is. De rondleiding door het
dus Hongarije.
rondvaartboot. Dat was een
voor cultuur. Lekker eten
de ons. Bovendien stonden
Jugendstilgebouw was inte-
De reisperiode werd de
belevenis. De gebouwen aan
hoorde daar ook bij. En als
ons twee solisten terzijde:
ressant. En als toegift speel-
herfstvakantie 2018. Door
weerszijden van deze rivier
het prettig is vliegt de tijd.
een Hongaarse tenor en Bert
de Wouter op het grote orgel
onze goede contacten in
waren prachtig verlicht. Gro-
Die zelfde avond hadden wij
van de Wetering, een jonge
in de concertzaal. Hij oogstte
Utrecht was het bovendien
te indruk op mij maakte het
de generale repetitie in de
Nederlandse bas-bariton. Dat
bewondering van de aan-
mogelijk om op de avond
parlementsgebouw. Gelukkig
prachtige Matthiaskerk. Daar
alles natuurlijk onder leiding
wezige conservatoriumstu-
van de St Maartensvie-
kregen we het enkele malen
was ook de zoon van Far-
van Jos Vermunt, onze veel
denten. En van ons natuur-
ring het concert ook in de
te zien want de boot keerde
kas, Andras, aanwezig met
geprezen dirigent. In mijn
lijk. Met een aantal aardige
Utrechtse Dom te herhalen.
van tijd tot tijd. Intussen ge-
zijn vrouw. Andras heeft de
herinnering ging deze repeti-
mannen nestelden wij ons
Een paar leden van de com-
noten we van een goed buf-
rechten geërfd van het werk
tie niet slecht, maar ook niet
op het terras tegenover
missie alsmede de voorzitter
fet en luisterden we naar de
van zijn vader. De mis die wij
erg goed. Wat ik wel zeker
het muziekpaleis. Op een
van het bestuur zijn enkele
muziek van de Schöne Blaue
uitvoerden was bovendien
weet is dat het Hongaarse
goed moment zagen we het
keren naar Hongarije gereisd
Donau (een beetje kitsche-
aan hem opgedragen. Daar-
biertje na afloop zeer goed
echtpaar Farkas naar buiten
om daar de belangrijkste
rig, we waren tenslotte geen
naast voerden we Psalm 13
smaakte.
komen. Het leek ons een
afspraken te maken.
‘gewone’ toeristen).
van Liszt, de Maartenscan-
goed idee hen uit te nodigen

om een glaasje met ons te
drinken. De rapste van ons
holde naar hen toe en kwam
Op de avond van 26 oktober
vond in een redelijk gevulde
kerk het eerste concert
goed eind gebracht. Tijdens
de pauze werd gelukkig een
reserve-tv ingeschakeld. Na
Concertagenda
2019
terug vergezeld van het
plaats in aanwezigheid van
afloop trakteerde koorlid
TERUGBLIK
paar. Ook toen bleek dat de
jonge Farkas (74 jaar) geen
spreker is. Gelukkig was zijn
vrouw dat wel. Wij kwamen
beduidend meer aan de weet
over de vader en ook de
de Nederlandse ambassadeur.
Het was fijn zingen in
die prachtige kerk.
Zaterdag was de fysiek
zwaarste dag. De bussen
zouden ons naar Szombat-
Monique het hele koor op
een drankje; een gebaar dat
uiteraard zeer op prijs werd
gesteld. De busreis duurde
erg lang maar verliep zeer
voorspoedig.
Franz Schubert
Vijfde Mis
zoon. Zij vertelde over de
relatief moeilijke, want arme,
jeugd die Andras had gehad.
Het communistisch regime
hely brengen, op bijna drie
uur rijden van Boedapest.
Een tussenstop maakten wij
bij het prachtige klooster-
Zondag 28 oktober
Ontbijten en met bussen
naar het vliegveld op weg
Giacomo Puccini
Messa di Gloria
beheerste het leven van de
complex van Pannonholma.
naar huis. In het vlieg-
Zondag 31 maart 2019
Hongaren. Na de middel-
Dit Benedictijner klooster
Frans Liszt - Muziekacademie
tuig bleek toevallig de di-
Aanvang: 15.00 uur
bare school besloot hij om
was recent gerestaureerd.
rigent van de Hongaarse
TivoliVredenburg, grote zaal
naar Wenen te gaan met een
Tijdens de rondleiding, o.a.
Staatsopera te zitten die
m.m.v. Amaryllis Dieltiens, sopraan
beurs voor het conservatori-
door de oude bibliotheek,
onderweg was naar New
Esther Kuiper, mezzosopraan
um. Daar ontmoette hij een
vertelden wij de rondlei-
York. Wij zongen aan boord
André Post, tenor
Zwitserse medestudente. Zij
der dat we op weg waren
een kort deel van de Maar-
Frans Fiselier, bas-bariton
werden verliefd en trouwden.
naar de geboortestad van
tenscantate. Hij wendde zich
Het Promenade Orkest
Na hun beider afstuderen
St Maarten. Zijn promp-
na afloop tot zijn buurvrouw,
Dirigent: Jos Vermunt
gingen ze naar Zwitserland
te commentaar was dat
toevallig een koorlid. En die
waar ook hij zich door hun
huwelijk mocht vestigen. In
de geleerden het daar niet
over eens zijn. Sterker nog:
bracht hem vervolgens in
contact met Wouter, de com-
Johann Sebastian Bach
Lausanne oefende hij het beroep
van koordirigent uit tot
waarschijnlijk was hij dicht
in de buurt van dit klooster
ponist van het werk. Voor
zover ik weet heeft Wouter
Hohe Messe
het moment dat zijn gezond-
geboren. Jammer genoeg
nog geen verzoek uit Boeda-
heid hem parten speelde. Hij
waren Jos en Wouter, die al
pest of New York ontvangen
Zondag 17 november 2019
moest stoppen. Sedertdien
naar Szombathely onder weg
voor het schrijven van een
Aanvang: 14.00 uur
reizen ze veel, o.a. naar de
waren, onbereikbaar. Het
avondvullende opera. Het le-
TivoliVredenburg, grote zaal
landen waar werk van Senior
had ons een lange reis kun-
ven van St Maarten zou zich
m.m.v. solisten
wordt uitgevoerd. En daar-
nen besparen. Na een bord
Concert in de kathedraal van Szombathely
er voor lenen.
Florilegium Musicum
om was hij ook tijdens het
warme spaghetti reisden we
Dirigent: Jos Vermunt
concert op 10 november in
door naar het stadje met een
van Keijzer uit te voeren.
kerk te kunnen zien. Geluk-
Het was een zeer geslaagde
de Domkerk aanwezig.
reusachtig grote kathedraal.
Dat scheelde een half uur.
kig was Sonja zo bij de hand
reis. Ik neem mijn (denk-
Er moest een podium wor-
Het werd een mooi concert
om, vanaf de plaats bij het
beeldige) hoed af voor de
den gebouwd. En dat deden
dat helaas voor Wouter niet
orgel waar ze Jos kon zien,
organisatoren, in het bijzon-
we zelf. Omkleden in een
vlekkeloos verliep. Midden in
als een soort van hulpdiri-
der de reiscommissie en ons
schoolgebouw en vervolgens
zijn eigen compositie viel het
gent voor haar echtgenoot
bestuur.
optreden. Gelukkig had Jos
tv-toestel uit dat hij nodig
te kunnen fungeren. En zo
besloten om niet het werk
had om Jos beneden in de
werd de cantate tot een
Lex De Wever

Het Toonkunstkoor
Colofon
Het Toonkunstkoor Utrecht is een groot concertkoor
dat streeft naar uitvoeringen van
hoge kwaliteit. Naast eigen uitvoeringen in
TivoliVredenburg en de Utrechtse kerken
verzorgt het koor ook concerten op uitnodiging
van andere instellingen.
Toonkunst Utrecht brengt bekende en minder
bekende koorwerken ten gehore van
zowel oude meesters als hedendaagse
componisten. Hoogtepunten worden vaak
gevierd met composities in opdracht.
Het koor bestaat uit 125 ervaren zangers
en zangeressen uit de stad Utrecht en
omgeving. Sinds 1991 is de muzikale leiding
in handen van Jos Vermunt, daarbij op
de piano terzijde gestaan door Wouter van
Belle.
Door de jaren heen heeft ‘de Utrechtse
afdeling van de Maatschappij tot
Bevordering der Toonkunst’ grote betekenis
gehad voor het Utrechtse muziekleven.
Zo zijn de muziekschool en het conservatorium
ontstaan uit initiatieven van Toonkunst
Utrecht. Het koor bestaat 185 jaar, maar
blijft verrassend jong en vervult een belangrijke
plaats in het Utrechtse muziekleven.
Voor informatie over het lidmaatschap
kunt u contact opnemen met Margaret van
Oosten (zie colofon).
Vrienden van Toonkunst
De Stichting Vrienden van Toonkunst
steunt de activiteiten van de Vereniging
Toonkunstkoor Utrecht door het werven
en beschikbaar stellen van financiële middelen.
Vriend van Toonkunst bent u al
voor 25 euro per jaar. Daarvoor ontvangt
u tijdige uitnodigingen voor de concerten
zodat u van goede plaatsen verzekerd
kunt zijn, ontvangt u tweemaal per jaar
Toonkunststemmen en wordt u uitgenodigd
voor lezingen en openbare repetities. Voor
bedrijven bestaat een speciaal donateurschap.
Voor meer informatie kunt u contact
opnemen met Elvira Willems (zie colofon).
ToonkunstStemmen is een uitgave van de
Maatschappij tot Bevordering der Toonkunst, afdeling Utrecht.
Bestuur
Voorzitter Roland Gerritsen voorzitter@toonkunst-utrecht.nl
Secretaris Wilma Walterbos secretaris@toonkunst-utrecht.nl
Penningmeester Hans Stumpers penningmeester@toonkunst-utrecht.nl
Ledencoördinatie Margaret van Oosten ledenadministratie@toonkunst-utrecht.nl
Concertorganisatie Ties Verkerk concertorganisatie@toonkunst-utrecht.nl
Postadres
Toonkunst Utrecht
Postbus 713
3500 AS Utrecht
Bankrekening NL24 RABO 0121 8896 29
ten name Toonkunstkoor Utrecht
Website
www.toonkunst-utrecht.nl
Redactie Ties Verkerk redactie@toonkunst-utrecht.nl
Annemieke Meijer
Jaap van Vredendaal
Lex De Wever
Bestuur Stichting Vrienden van Toonkunst
Kees de Pee
voorzitter
Jef Croonen
vice-voorzitter
Elvira Willems
secretaris
Jac Kragt
penningmeester
Contactadres Stichting Vrienden van Toonkunst
Elvira Willems
secretaris.vrienden@toonkunst-utrecht.nl
Bankrekening
NL 30 RABO 0143 8411 06 EUR
ToonkunstStemmen
Grafische vormgeving
verschijnt 2x per jaar
karelmol@kpnmail.nl

1 9 0 j a a r