2019-03 de Uitspraak

Plat Rotterdams
“Kommie uit Rotturdam dan?” vragen
mensen mij wel eens. Ik ben geboren en
getogen in Rotterdam en blijkbaar kun je
dat horen. Maar ook mijn ouders zijn nu
Rotterdammers, want zij zijn onlangs naar
Rotterdam verhuisd. Mijn vader en ik
vroegen ons af of je ook plat Rotterdams
kunt lullen met een stemprothese, dus wij
gingen op onderzoek uit.
O ja joh? Soooo… Tering!
Op een zonnige zaterdagmiddag doen wij
mee aan een cursus Plat Rotterdams in de
La Fontaine Room op de SS Rotterdam,
georganiseerd door Rotterdammer Roel
Pot. “Assie hard praat hebbie gelijk,”
beweert hij. Maar je stem verheffen met
een stemprothese is best een uitdaging.
Toch kun je je emoties wel op z’n
Rotterdams uiten. Als een Rotterdammer
boos wordt, zet hij er namelijk altijd een
longziekte voor (wel eentje die met een
penicillinekuurtje op te lossen is
overigens). En sowieso zijn
Rotterdammers altijd eerlijk.
De zout
Typisch Rotterdams is ook dat we voor alle
duidelijkheid graag gebruik maken van de
tautologie. We zeggen alles twee keer,
twee keer: enkelt en alleen, never nooit
niet. En ook al zijn er drie lidwoorden, wij
pakken altijd de verkeerde. Een goed
voorbeeld daarvan is de zout. Probeer dit
maar eens hardop te zeggen: Hij wou de
zout. “Dat kan je niet chagrijnig zeggen. Je
muil gaat vanzelf omhoog,” aldus Pot.
Krootjes
In plaats van een cursus zou ik deze
middag liever bestempelen als een
cabaretvoorstelling. Ken je deze al? Zeg
eens heel snel achter elkaar: Achter
grootmoeders hutje groeien krootjes op
een klutje. Gaat het goed, dan verdien je
een knaak. Gaat het fout? Op je muil! Of al
eens aan een Rotterdammer met
bijvoorbeeld een ‘foe yong hai’ in een
plastic zakkie in de hand gevraagd wat hij
gaat eten? “Als wij het niet kenne
uitspreke vrete we Chinees.” Super suf
natuurlijk, maar wij zitten inmiddels te
huilen van het lachen. Je had erbij moeten
zijn, zeg maar.
Het is ons inmiddels wel duidelijk. Ook als
gelaryngectomeerde kun je Rotterdams
praten. Het zit vooral in de woordkeuze
(weps, wijffie, wegpleuren). Je zou je ook
uit kunnen drukken in volzinnen als “Hé
Jean-Pierre, ga je mee naar de
beurstraverse? Vergeet dan je portefeuille
niet.” Maar dat is dus niet echt
Rotterdams, krotenkokert!
Diana Rozendaal©
is de dochter van Co en Anja Rozendaal. Zij werkt
o.a. als docent Nederlands
Zelf ook een cursus Plat Rotterdams
doen?
www.echwel.nu
Meer lezen over het Rotterdams?
Oostendorp, Marc van. (2002)
ROTTERDAMS. Den Haag, SdU Uitgevers.
Oudenaarden, Jan. (2018) Wat zeggie?
Azzie val dan leggie! Rotterdam, Uitgever
Trichis.
Loon, Erik van. (2015) Het Rotterdams
Woordenboek. Rotterdam, Van Loon
Boeken.
8