Luuk Meerman - Ontwikkeling Historisch Centrum Maasmechelen (Afstudeerrapport v11)

Verdichting

& vergroening

rondom de

Rijksweg in

Maasmechelen

2050

Colofon

Titelpagina

Verdichting en vergroening rondom de Rijksweg in Maasmechelen

Afstudeeronderzoek Luuk Meerman

...... woorden

Gegevens auteur

Luuk Meerman

0951072

Hogeschool Rotterdam

Ruimtelijke Ontwikkeling

+31 (0)6 201 85 994

lmeerman15@gmail.com

Gegevens opdrachtgever

Koen Janssens

Antea Group Belgium

A

koen.janssens@anteagroup.be

Gegevens stagebegeldier Hogeschool Rotterdam

Nienke van der Noordaa

Hogeschool Rotterdam

n.j.van.der.noordaa@hr.nl

Voorwoord

Voor u ligt het onderzoeksrapport over verdichting en vergroening rondom de Rijksweg

in Maasmechelen. Het rapport is ingedeeld in drie verschillende delen om het

verhaal op die manier duidelijker in beeld te krijgen:

1. De stap naar het gekozen knooppunt

2. Visie voor het historisch centrum (2050)

3. Realisatie van de visie

Dit onderzoek is geschreven tijdens mijn afstudeerstage bij Antea Group Belgium, in

opdracht van de opleiding Ruimtelijke Ontwikkeling van Hogeschool Rotterdam. De

stageperiode duurde van 8 november 2021 tot 15 april 2022. Ik wil Koen Janssens,

Kirsten Bomans en Nienke van der Noordaa bedanken voor de begeleiding tijdens de

stageperiode.

Luuk Meerman

Maart 2022, Antwerpen

1

2

3

Afstudeerrapport

Deel 1 Deel 2

Deel 3

Introductie

Betrokken partijen

Lagenbenadering

Waardekaart

Voorafgenomen informatie

Analysefase

Visie plangebied

Ontwikkelgebied 1

Haalbaarheid

Maatregelen voor groen en blauw

Referentieprojecten

Bijlagen

Schaalniveau 1

Schaalniveau 2 Schaalniveau 2

Schematische weergave indeling afstudeerrapport

De stap naar

1

het knooppunt

In het eerste deel van het onderzoek zal er een vooronderzoek gedaan worden om uiteindelijk te komen op de meest geschikte locatie voor de

verdichting-en vergroeningsopgave. Dit word gedaan aan de hand in een analysefase over de verschillende partijen, diverse kaarten, locatiebezoek

en focusbepalingen.

Inhoudsopgave 1

De stap naar het knooppunt

2.8 Parkeerkaart

2.8 Conclusie

3. Visie plangebied

5.5 3D weergave masterplan

5. Ontwikkelgebied 2

5.1 Analyse plangebied

3.1 Verdichtingskansenkaart

5.2 Huidige situatie in kaart

Voorwoord

Samenvatting

1. Introductie

1.1. Aanleiding

1.2 Doelstelling

1.3 Onderzoeksopzet

1.4 Probleemstelling

1.5 Hoofdvraag & deelvragen

1.6 Onderzoeksdomein

1.7 Afbakening

1.8 Theoretisch kader

2. Betrokken partijen

2.1 Gemeente Maasmechelen

2.2 Spartacus (De Lijn)

2.3 Vlaanderen

2.4 Antea Group / CB5 / Mijzelf

3. Schaalniveau 1

4. Lagenbenadering

4.1 Routes

4.2 Ontharding

4.3 Bebouwing

4.4 Ontsluiting

4.5 Indeling

4.6 Blauwgroennetwerk

4. Knooppunten

5. Fotoreportage

6. Waardekaart

7. Nieuwe identiteitenkaart

8. Schaalniveau 2

Inhoudsopgave 2

Visie 2050 historisch centrum

1. Voorafgenomen informatie

1.1. Afbakening

1.2. Zandlopermodel

2. Analysefase

2.1. Historische kaarten

2.2 Indelingenkaart

2.3 Groenblauwkaart

2.4 Typelogieenkaart

2.5 Bouwhoogtekaart

2.6 Ontsluitingskaart

3.2 Visie plangebied

3.3 Optoppen gebouwen

3.4 Vergroenen straten




4.3 Toekomstige situatie in kaart

(masterplan-)

4.4 Aanpak Rijksweg

4.5 Aanpak deelgebieden

4.5.1 Deelgebied 1

4.5.2 Deelgebied 2

4.5.3 Deelgebied 3

4.5.4 Deelgebied 4






(masterplan)


5.4.1 Deelgebied 1

5.4.2 Deelgebied 2

5.4.3 Deelgebied 3


(masterplan)


5.4.1 Deelgebied 1

5.4.2 Deelgebied 2

5.4.3 Deelgebied 3


6. Toetsen van de visie en uitwerkingen

6.1 Presenteren aan de gemeente

6.2 Bijeenkomst met de gemeente &

stakeholders

7. Haalbaarheid

Inhoudsopgave 3

Realisatie van de visie

1. Aanbevelingen

2. Maatregelen voor groen en

blauw

3. Referentieprojecten

Bijlagen

Literatuurlijst

Locatie Maasmechelen in Vlaanderen

Afbakening

Plangebied

Stedelijk gebied

Focusgebied

1. Introductie

1.1 Aanleiding

Antea Group Belgium werkt momenteel aan het Beleidsplan Ruimte voor

de gemeente Maasmechelen, een Limburgse grensgemeente aan de

Maaskant. Het beleidsplan is een strategische visie voor het ruimtelijk

beleid, waarbij de uitdagingen voor de komende decennia in beeld worden

gebracht (planhorizon 2050) en waarbij vervolgens een actieplan is

gekoppeld. Het beleidsplan heeft een lange termijnvisie en is enerzijds

beleidsmatig gericht, daarnaast vragen verschillende deelgebieden acties

op korte termijn (Bomans, 2021).

In 2019 heeft de Vlaamse regering beslist om op korte termijn een trambus

tussen Hasselt en Maasmechelen te realiseren, als onderdeel van het

Spartacusplan. Dit plan moet ervoor zorgen dat het openbaar vervoer in

Belgisch-Limburg bevorderd en toekomstbestendig wordt. Deze nieuwe

HOV-verbinding moet een aantrekkelijk en kwaliteitsvol alternatief worden

voor de auto. Een trambus is dubbel zo lang als een normale bus,

is flexibel (doordat het niet afhankelijk is van een bovenleiding en een

spoor) en heeft het comfort van een tram.

Om zo min mogelijk nieuwe open ruimte te verharden is de visie om de

trambus binnen het bestaande openbaar domein te laten rijden, waarbij

gezocht wordt naar kansen om de leefbaarheid van de omgeving te verhogen.

De definitieve haltes/tracé worden momenteel nog onderzocht in

de studie die loopt (Bomans, 2021).

De komst van deze nieuwe haltes samen met het beleidsplan voor 2050

zorgt voor het ontstaan van de nodige issues/vraagstukken. Binnen het

beleidsplan heb ik een eigen onderzoek gekregen waarvan de opdracht

momenteel een groot issue in het algemene onderzoek van Antea Group

is.

Mijn onderzoek zal zich gaan richten op de verdichtingsmogelijkheden

rondom de knooppunten van de Spartacus haltes. Doordat het stedelijk

gebied veel halfopen en open bebouwing heeft bied mogelijkheden voor

een kwalitatieve verdichting. Dit zal nodig zijn gezien de toenemende

woonbehoefte (Bomans, 2021).


De gemeente Maasmechelen heeft te maken met vier belangrijke uitdagingen,

dit resulteert ook in de vier grootste problemen waarmee de

gemeente te maken heeft. Voor het afstudeeronderzoek zijn alle vier de

problemen belangrijke aspecten om te analyseren en mee te nemen in

het proces.

1. De mobiliteit is vooral autogericht en de noodzakelijke infrastructuur

hiertoe resulteert in een verlaagde omgevingskwaliteit

Maasmechelen is een grensstad tussen Limburg en België. Mede door

het gebrek aan een station krijgt de stad een negatieve waardering in de

kaart van de knooppuntwaarde. Het is echter van belang de gemeente in

een grensoverschrijdend perspectief neer te zetten. De link met Hasselt

& Gent is even belangrijk als met Maastricht en Geleen. Dit zorgt voor

een bijzonder hoog voertuiggebruik, terwijl er een aanzienlijk aandeel

korte verplaatsingen is. Hieruit blijkt dat er duidelijke nood is aan een

uitbreiding van de fietsinfrastructuur en een verdere versterking van het

openbaarvervoersaanbod. Het Spartacusplan moet gaan bijdragen aan

de OV-nood (Bomans, 2021).

2. De bevolking vergrijst in een snel tempo, het woningaanbod

krijgt een tragere snelheid

Het aantal 65-plussers is sterk aan het toenemen, terwijl de leeftijdscategorieën

0-19- en 20-64 stabiliseren. Dit is terug te zien in de kaart van

de gezinsverdunning. Tegen 2035 zal Maasmechelen 688 tot 802 nieuwe

gezinswoningen nodig hebben, waarbij vooral de vraag naar kleinere

eenheden meer zal toenemen (Bomans, 2021).

3. Vervuiling van het klimaat

Door de hoge autodoelgerichtheid kan worden ingezet op een verlaging

van het transport via de weg. Op die manier wordt ook de luchtvervuiling

naar beneden gehaald. Een lage-emissiezone kan mogelijk een deel van

de oplossing zijn, net als het verder uitbouwen van een kwalitatief provinciaal

fietsnetwerk. Wat betreft energietransitie worden er vervolgens weer

potenties gezien voor warmte uit de aarde en zonne-energie in Maasmechelen

(Bomans, 2021).

- Weinig uitnodigend

Naast deze vier hoofdproblemen is ander overig probleem dat er weinig

economische return is van recreanten en toeristen in Maasmechelen. De

link met de horeca en lokale ondernemers is beperkt en tot op heden zijn

er weinig overnachtingsmogelijkheden. De eerste aanraking met Maasmechelen

is niet erg overtuigend (Rijksweg, ronde punten, Maasmechelen

Village), waardoor de sterkte van Maasmechelen (de natuurbeleving)

niet sterk wordt uitgespeeld. De link met beleving en natuur blijft hierdoor

op het eerste oog afwezig. Hierdoor zullen voor de toekomst verschillende

acties nodig zijn (Bomans, 2021).

1.3 Doelstelling

Het uiteindelijke doel van dit onderzoek is om de Antea Group een sterk

ontwerpend advies te leveren voor hun project, namelijk door de onderzoeksvraag

voor Antea Group te kunnen beantwoorden, op dit moment

een knelpunt in het beleidsplan. Binnen het onderzoek zelf is de doelstelling

om visie (2050) voor een gekozen knooppunt te ontwikkelen, waar

specifieke aandacht is voor verdichting en vergroening. Belangrijk is om

een rapport te leveren waar zowel Antea Group als de gemeente Maasmechelen

echt wat aan kunnen hebben in hun verdere onderzoek. Een

belangrijk element om daarnaast mee te nemen is dat de visie bestemd

is voor 2050. Binnen het onderzoek moet dus steeds worden gewerkt

met de gedachte dat de uiteindelijke keuzes/varianten tot 40 jaar mee

moeten gaan. Een belangrijke richtlijn is ook om het onderzoek in het

Nederlands te doen en indien nodig op het eind samen met een collega

een vertaalslag te maken. Mogelijk is een begrippenlijst handig om in de

bijlagen te voegen.

4. Het toenemend ruimtegebruik

Op 50 jaar tijd is het ruimtegebruik in Maasmechelen is sterk toegenomen,

denk hierbij aan wonen & verkeer. Dit is het gevolg van onder andere

de verkavelingsdrang die actief was in de jaren ’70 en ’80. Wil men de

bijkomende ruimte inname tegen 2040 wil terugvoeren tot 0, dan moet

daar nu al aan worden geremd. Met het Nationaal Park Hoge Kempen,

de Maasvallei, de Tuinwijk van Eisden en Terhills beschikt de gemeente al

over een aantal belangrijke troeven die zorgen dat de ecologie van Maasmechelen

goed in stand wordt gehouden. Deze troeven hebben daarmee

een belangrijke plek binnen het ruimtelijk beleid (Bomans, 2021).

1.5 Hoofdvraag &

deelvragen

Naar aanleiding van de vraag van Antea Group heb ik deze eigen (SMART)

gemaakt. Hieruit kwam de hoofdvraag voor dit project voort. Vervolgens

zijn er negen deelvragen vastgesteld die hier

Hoe kunnen de knooppunten rondom de Rijksweg en de toekomstige haltes

van het Spartacusplan worden verdicht/vergroend, met daarbij oog op een

toekomstbestendigheid voor 2050?

1. Hoe ziet de huidige situatie eruit rondom de doorlopende Rijksweg in

Maasmechelen en het openbaar vervoersnetwerk in Belgisch-Limburg ?

2. Welke uitgangspunten komen voort uit het beleid & visie van de gemeente

Maasmechelen & De Lijn eruit op het gebied van verdichten/

vergroenen?

3. Hoe kijken omwonenden tegen de toekomstige transformatie van

Maasmechelen aan?

4. Welke ontwerpprincipes komen uit vergelijkbare projecten waarin verdichting/vergroening

succesvol is toegepast?

5. Welke type verdichting/vergroening is nodig? Welke variantenstudies

zijn mogelijk op basis van de uitgangspunten uit de vorige deelvragen

6a. Hoe ziet de visie eruit?

6b. Hoe ziet het programma van eisen eruit?

7. Welke variantenstudies zijn mogelijk?

8. Hoe ziet de uitwerking eruit van de meest ideale variant?

9. Hoe kunnen de visie en de ontwikkelingsstrategie geïmplementeerd

worden (stappenplan)?

1.6 Methodologie

Binnen het onderzoek is voornamelijk deskresearch worden gebruikt om

aan informatie te komen, aangezien de meeste informatie op het internet

te vinden is. Denk hierbij aan het gebruik van websites, artikelen , boeken

en rapporten. Fieldresearch is twee keer gebruikt in de vorm van een

locatiebezoek. Een derde keer mocht ik aanschuiven bij een participatiebijeenkomst

op het gemeentehuis. Daarnaast mocht ik mijn conceptplan

begin maart presenteren aan de gemeente, waar veel nuttige informatie

uit kwam.Interviews met verschillende partijen zullen worden ingezet om

meer informatie te verkrijgen over bijvoorbeeld het Spartacusplan of de

visie van de gemeente Maasmechelen. Ook kan een enquête worden toegepast

om de mening/visie van bewoners in en rondom Maasmechelen


Het type onderzoek voor deze afstudeeropdracht is een ontwerpend onderzoek.

Dit type onderzoek verloopt doorgaans aan de hand van vier

verschillende fases in het ontwerpproces: Ontdekken – Definiëren – Ontwikkelen

– Opleveren; dit kan ook gezien worden als: Huidig – Gewenst

– Toekomstig. Er is voor deze methode gekozen omdat de combinatie

van onderzoeken en ontwerpen goed past bij het vraagstuk van het onderzoek.

Het is daarnaast een methode die steeds meer gebruikt wordt

en die goed aansluit op wat ik zelf leuk vind om te doen. Bij ontwerpend

onderzoek wordt er niet alleen onderzocht hoe een vraagstuk kan worden

begrepen, ook om te ontdekken hoe er naar een resultaat of doel

kan worden toegewerkt. De uitkomsten zijn dan ook een verzameling

van een veranderde situatie en gezette stappen. Naast de resultaten kan

het verloop van het proces zowel Antea Group als de gemeente Maasmechelen

goed helpen (Afdeling Buitengewone Zaken, sd). Binnen het

onderzoek zullen diverse thema’s als mobiliteit, leefomgeving, klimaatverandering,

demografie en vrijetijdseconomie worden meegenomen en

geanalyseerd. Deze zijn namelijk van groot belang voor de gemeente.

Gezien het type onderzoek wordt binnen dit onderzoek vooral de focus

gelegd op de stedenbouwkundige kant van het vakgebied. Het doel is om

een product te leveren en niet om beleidskaders/processen te schrijven.

Dit sluit bovendien goed aan op wat de opdracht als eindresultaat vraagt.

De planologische kant zal indien nodig slechts kort worden meegenomen.

De keuze voor de stedenbouwkundige kant sluit opnieuw goed aan

op waar mijn interesse ligt binnen dit vakgebied.

1.8 Afbakening

Het onderzoek richt zicht vooral rondom de bebouwde kern van Maasmechelen

(waar de Rijksweg doorheen loopt), maar als plangebied wordt

de gehele gemeente Maasmechelen gekozen. Rondom de bebouwde

kern liggen namelijk een aantal belangrijke gebieden, zoals Nationaal

Park Hoge Kempen en de Maasvallei. Deze staan in verbinding met de

doorlopende bebouwde kern. De HOV loopt van Hasselt tot Maasmechelen,

dus er zal ook buiten het plangebied worden gekeken en geanalyseerd,

maar buiten het plangebied zal niet worden ontworpen.

Binnen het onderzoek zal vooral worden ingegaan op de mogelijkheden

om te verdichten/vergroenen rondom toekomstige het openbaar

vervoersnetwerk van het Spartacusplan. De verdichtingsmogelijkheden

liggen vooral bi, en deze liggen voornamelijk rondom de doorlopende

Rijksweg. Uiteindelijk zal er een ontwerp en visie worden gemaakt voor

de kwalitatieve verdichting. De visie zal voortkomen uit het onderzoek en

het ontwerp uit de variantenstudies. Naast de verdichtingskwestie wordt

er ook onderzoek gedaan naar de uitdagingen waarmee de gemeente

Maasmechelen te maken heeft: klimaatverandering, nood aan alternatieve

woonvormen en demografische evoluties.

Een belangrijke richtlijn in dit onderzoek is dat het beleid wordt gecommuniceerd

in ontwerpend onderzoek & beeld. De financiële haalbaarheid

van het plan zal slechts kort en globaal op het eind worden geanalyseerd.


Voor het onderzoek zijn vier relevante bronnen gevonden. De bedoeling hiervan is om van deze

theorieen kennis op te doen voor het verdere afstudeeronderzoek. De bronnen zijn goed onderzocht

en per bron is gekeken of de bron past binnen het kader van dit afstudeeronderzoek.

Bij dit onderzoek zal gebruik worden gemaakt van verschillende literatuur. Er zullen vergelijkbare

projecten worden geanalyseerd (deelvraag 4), om te kijken hoe daar verdichting/vergroening succesvol

is toegepast. Hier kan op het internet veel informatie over worden gevonden. Niet alleen de

informatie-pdf’s van de projecten bieden kennis, ook Google Maps kan inzicht bieden doordat in 3D

naar de projecten goed kan worden bekeken en geanalyseerd.

Slim verdichten (AG Stadsplanning Antwerpen, 2014)

Volgens Sulters zijn er vier verschillende vormen van verdichten mogelijk voor Vlaamse steden:

Stapelen

Bij stapelen wordt de harmonieregel verlaten. Gebouwen kunnen worden verhoogd op een

specifieke locatie. Daarnaast kan het gaan om het ondergronds uitdiepen van locatie of het

optoppen van (lage) gebouwen.

Hergebruik

Gericht op het geven van een nieuw leven aan bestaande gebouwen en terreinen door er een

andere besemming aan te geven. Op die manier kunnen verlaten of minder optimaal gebruikte

ruimtes benut en ingevuld worden. Het bebouwen van nog leegstaande gebieden wordt soms

ook als inbreiding weergegeven.

Combineren en delen

Gericht op het faciliteren en creeren van gezamelijk en gelijktijdig ruimtegebruik van diverse

gebruikersgroepen. Voorbeeld: bij co-housing delen verschillende gezinnen voorzieningen gemeenschappelijk.

Intensief ruimtegebruik kan volgens Sulters niet enkel worden bereikt met

het het stapelen van monofunctionele ruimtes op een locatie, maar ook door de afwisselend

ruimtegebruik.

De documenten en rapporten van Antea Group over Maasmechelen bieden veel informatie voor mijn

onderzoek, waardoor ik er vaak gebruik van zal maken. Voorbeelden hiervan zijn de verkenningsnota,

het masterplan en het zandlopermodel. Wanneer deze worden geüpdatet moet ik daar goed van op

de hoogte zijn, aangezien deze nieuwe informatierichtlijnen in mijn onderzoek mogelijk kan veranderen.

Belangrijk is om dit goed vergaderingen bij te wonen om zo op de hoogte te blijven.

Theorieën die gaan over verdichten en vergroenen zullen erg van belang zijn om op die manier meer

inzicht te verkrijgen. Een verkennende studie als “de groene compacte stad” van Barry de Vries kan

erg nuttig zijn, aangezien er in de notie wordt onderzocht naar toenemende verharding in steden

en wat dit betekent voor stedelijke vraagstukken (gezondheid, klimaatbestendigheid, biodiversiteit,

leefbaarheid) (de Vries, Boone, Rooij, & Keip, 2017). Ook studies die gaan over het ontwerpen rondom

knooppunten zijn van belang. Een interessante studie als: ‘’Welk station voegt de meeste waarde

toe aan zijn omgeving? Een methode voor de internationale vergelijking van stationsgebieden’’ van

ARCADIS Nederland kan hierbij nuttige informatie bieden, gezien de toekomstige haltes in Maasmechelen.

Transit-oriented Development (TOD) is daarnaast een erg belangrijk concept waar theorieën/kennis

kan worden gehaald voor dit onderzoek. TOD is een trend in het creëren van leefbare, levendige en

duurzame gemeenschappen, gevestigd rond hoogwaardig openbaar vervoer (TOD, sd). Op tod.org is

veel informatie te vinden, zoals bij diverse projecten. Gezien de vraag naar verdichting & vergroening

rondom het ov in Maasmechelen kan met TOD veel kennis worden opgedaan voor dit onderzoek.

Verdichtingspotentie Maasmechelen (2018)

Illustratie van stapelen, optoppen en uitdiepen

1. Introductie

1.1 Inleiding

Antea Group Belgium werkt momenteel aan het Beleidsplan Ruimte voor de gemeente Maasmechelen,

een Limburgse grensgemeente aan de Maaskant. Het beleidsplan is een strategische

visie voor het ruimtelijk beleid, waarbij de uitdagingen voor de komende decennia in beeld

worden gebracht (planhorizon 2050) en waarbij vervolgens een actieplan is gekoppeld. Het

beleidsplan heeft een lange termijnvisie en is enerzijds beleidsmatig gericht, daarnaast vragen

verschillende deelgebieden acties op korte termijn (Bomans, 2021).

In 2019 heeft de Vlaamse regering beslist om op korte termijn een trambus tussen Hasselt en

Maasmechelen te realiseren, als onderdeel van het Spartacusplan. Dit plan moet ervoor zorgen

dat het openbaar vervoer in Belgisch-Limburg bevorderd en toekomstbestendig wordt. Deze

nieuwe HOV-verbinding moet een aantrekkelijk en kwaliteitsvol alternatief worden voor de auto.

Een trambus is dubbel zo lang als een normale bus, is flexibel (doordat het niet afhankelijk is van

een bovenleiding en een spoor) en heeft het comfort van een tram.

Om zo min mogelijk nieuwe open ruimte te verharden is de visie om de trambus binnen het

bestaande openbaar domein te laten rijden, waarbij gezocht wordt naar kansen om de leefbaarheid

van de omgeving te verhogen. De definitieve haltes/tracé worden momenteel nog onderzocht

in de studie die loopt (Bomans, 2021).

De komst van deze nieuwe haltes samen met het beleidsplan voor 2050 zorgt voor het ontstaan

van de nodige issues/vraagstukken. Het centrum van Maasmechelen krijgt namelijk de komende

jaren een metamorfose https://hovhasseltmaasmechelen.be/over-het-project/maasmechelen/

Verdichting rondom de knooppunten die ontstaan als gevolg van de toekomstige haltes is een

van de belangrijkste thema’s. Doordat het stedelijk gebied veel halfopen/open, oude en vervallen

bebouwing heeft bied dit ruimte voor het verdichten. Daarnaast neemt de woonbehoefte

steeds meer toe en wil de gemeente werken aan de toekomstbestendigheid voor 2050. Binnen

het beleidsplan heb ik een eigen onderzoek gekregen waarvan de opdracht voor mij is om hiermee

de komende 5 maanden aan de slag te gaan.

In de komende hoofdstukken zal eerst dieper worden ingegaan op het Spartacusproject en hoe

de gemeente haar visie daarbij en algemeen voor Maasmechelen eruit ziet. Vervolgens zal na

elke analysefase telkens steeds dieper op de gemeente worden ingezoomd, om zo uiteindelijk

de meest geschikte locatie te vinden voor verdichting. Dit zal in verschillende fases worden gedaan.

Uiteindelijk wordt het gekozen gebied onder handen genomen en wordt er een nieuwe

inrichting en visie voor bedacht.


Tijdens dit onderzoek zullen er er telkens een aantal partijen opduiken die een

belangrijke rol spelen. Om elke partij goed te begrijpe en wat zijn/haar visie is voor

Maasmechelen, worden voor de start van het onderzoek eerst goed doorgenomen.


Om het trace van het Spartacusplan te verduidelijken is rechts een illustratie hieronder weergegeven van hoe

de route zal lopen. De trambus zal vier haltes krijgen, waarvan Village - Terhills de eindhalte zal zijn van de

HOV-verbinding. De haltes zijn logischerwijs geplaatst bij belangrijkeknooppunten in het gebied.

Op 21 oktober presenteerde de gemeente haar visie omtrent het Spartacustracjet voor Maasmechelen. Hierin


Belangrijk is om de gemeente haar visie in beeld te brengen zodat duidelijk wordt

welke punten meegenomen moeten worden in het afstudeeronderzoek. Uit het

Zandlopermodel waar de gemeente aan werkt, kunnen de volgende speerpunten

voor de toekomst van Maasmechelen al worden uitgehaald:

werden de ambities en oplossingsrichtingen voor de HOV-verbinding in Maasmechelen - Noord besproken.

De gemeente heeft het gebied waar het tracé doorheen loopt wordt opgedeelt in een noordelijk en zuidelijk

deel. Vervolgens is dit weer opgesplitst in verschillende subsegmenten. Per deel en subsegment zijn ambities

opgesteld die de gemeente hierbij wil hanteren.

1. Om het leefklimaat binnen de woonkernen te verbeteren zal vergroening en ontharding

van openbaar- en rivaat domein centraal staan. Deze vergroening moet samen

worden gezien met de verdichting binnen de woonkernen, zodat de leefbaarheid van

de woonkernen wordt verhoogd. Met name binnen het stedelijk gebeid zal dit van

noodzaak zijn.

2. Het is naar de toekomst toe de bedoeling om de groengebieden in de gemeente te

koppelen, door deze gebieden als een soort vorm van vingers door het kleinstedelijk

gebied heen te trekken. Hierdoor wordt het kleinstedelijk gebied in meerdere lobben

opgedeeld die verbonden zijn door de groene aders.

3. Meer ontharden en vergroenen. Dit zal bijdragen een een verbetering van de leefomgeving,

een gunstige uitwerking om het leefmilieu en een verbeterde belevingswaarde.

Bovendien zal de groenere beleving van de bebouwde gebieden een positieve

werking hebben op de beleving van Maasmechelen binnen het toerisme.

4. Buiten de bouwkernen moet het bouwen beperkt worden, dit met als doel om hier

in de toekomst geen nieuwe open ruimte meer voor te gebruiken.

2.3 Vlaanderen

Om het trace van het Spartacusplan te verduidelijken is rechts een illustratie weergegeven

van hoe de route zal lopen. De trambus zal vier haltes krijgen, waarvan

Village - Terhills de eindhalte zal zijn van de HOV-verbinding. De haltes zijn logischerwijs

geplaatst bij belangrijkeknooppunten in het gebied.

Op 21 oktober presenteerde de gemeente haar visie omtrent het Spartacustracjet

voor Maasmechelen. Hierin werden de ambities en oplossingsrichtingen voor de

HOV-verbinding in Maasmechelen - Noord besproken.

De gemeente heeft het gebied waar het tracé doorheen loopt wordt opgedeelt in

een noordelijk en zuidelijk deel. Vervolgens is dit weer opgesplitst in verschillende

subsegmenten. Per deel en subsegment zijn ambities opgesteld die de gemeente

hierbij wil hanteren.

2.4 Antea Group / CB5 /

mijzelf

Om het trace van het Spartacusplan te verduidelijken is rechts een illustratie weergegeven

van hoe de route zal lopen. De trambus zal vier haltes krijgen, waarvan

Village - Terhills de eindhalte zal zijn van de HOV-verbinding. De haltes zijn logischerwijs

geplaatst bij belangrijkeknooppunten in het gebied.

Op 21 oktober presenteerde de gemeente haar visie omtrent het Spartacustracjet

voor Maasmechelen. Hierin werden de ambities en oplossingsrichtingen voor de

HOV-verbinding in Maasmechelen - Noord besproken.

De gemeente heeft het gebied waar het tracé doorheen loopt wordt opgedeelt in

een noordelijk en zuidelijk deel. Vervolgens is dit weer opgesplitst in verschillende

subsegmenten. Per deel en subsegment zijn ambities opgesteld die de gemeente

hierbij wil hanteren.

1841 1841

0.5 Historische analyse

Jaren geleden zorgde de komst van de Romeinen zorgde voor de aanleg van

een heirbaan (grote weg), lopend door het huidige Maasmechelen. Deze verharde

weg was een belangrijke doorgaande verkeersweg vanaf Tongeren via

Maastricht naar Nijmegen. Rondom deze heirbaan ontstonden vervolgens nederzettingen,

die nog altijd goed terug te zien zijn in het huidige tijdperk. Op de

kaart van 1841 valt goed te zien dat waar deze nederzettingen staan zich nu het

huidige centrum van Maasmechelen bevind. De drie kaarten samen laten zien

dat de hoofdstructuur door de jaren heen nog altijd zichtbaar blijft.

2021

Later werd de heirbaan verlegd en omgevormd tot de weg die we nu kennen,

de N78 (Rijksweg). Deze passeert echter niet meer langs de deelgemeenten

Opgrimbie en Bucht, wat de Heirbaan wel deed. Het duurde vervolgens tot de

tweede helft van de twintigste eeuw voordat er sprake was van hervormingen

in het landschap. De historische kern bestaat voornamelijk uit gebouwen langs

de Rijksweg, Dokter Haubenlaan, Joseph Smeetslaan, Oude Baan, Heirstraat en

de Herdersstraat (Maasmechelen.be, sd). Wat hierbij opvalt is dat de Rijksweg

vroeger niet de ruggengraat van het centrum was. De huidige Dokter Haubenlaan

en een gedeelte van de N763 hadden deze functie vroeger. Inmiddels heeft

de Rijksweg die rol overgenomen. Verder valt op dat er aan de buitenrand van

het westen van Maasmechelen is bijgebouwd, vanaf waarschijnlijk de 19e eeuw.

1846 - 1854

1846 - 1854

Van 1923 tot 1987 werd in Eisden (deelgemeente) steenkool ontgonnen. Voor de

ontginning van mijnen was er daarom nood aan goedkope arbeidskrachten. Aangezien

de lokale bevolking bevooroordeeld was tegenover mijnarbeid werden er

vooral andere culturen aangetrokken. Dit zorgde voor een complete verandering

van de bevolking, doordat er een kleurrijke culturenmix ontstond (Maasmechelen.be,

sd). De ontginning zorgde ook voor een grote invloed op de transportinfrastructuur

van Maasmechelen. Door de bouw van het Kolenspoor in de jaren 20

ontstond er een verbinding va Eisden tot Beringen. Een deel van dit tracé wordt

nog steeds gebruikt voor het vervoer van mensen en goederen. Na de sluiting

van de mijnen in 1987 kreeg een deel van de mijnen een nieuwe bestemming,

onder andere de Euroscoop en Maasmechelen Village (Maasmechelen.be, sd).

2021 2021

Toename

In Onderstaand figuur wordt het ruimtebeslag van Maasmechelen weergegeven. Er valt goed te

zien hoe deze sinds 1971 is toegenomen. Dit is momenteel ongeveer 35% van de totale oppervlakte

van de gemeente. De algemene trend van het toenemend ruimtebeslag in Vlaanderen is

ook terug te zien in Maasmechelen. Het tegengaan van deze trend (een van de ambities van het

Beleidsplan Ruimte Vlaanderen) is een belangrijke motivatie om de strategische visie voor Maasmechelen

op te bouwen rondom verdichting en rewilding (Bomans, 2021).

3. Schaalniveau (1)

De stap naar het gekozen knooppunt

Op 21 oktober presenteerde de gemeente haar visie omtrent het Spartacustracjet voor Maasmechelen.

Hierin werden de ambities en oplossingsrichtingen voor de HOV-verbinding in Maasmechelen

- Noord besproken. Het gebied waar het tracé doorheen loopt wordt opgedeelt in een

noordelijk en zuidelijk deel. Vervolgens is dit weer opgesplitst in verschillende subsegmenten. Per

deel en subsegment zijn ambities opgesteld die de gemeente hierbij wil hanteren.

Aangezien de gemeente zich nog met name focussed op het noordelijk deel, met daarbij vooral aandacht

voor de ontwikkeling van mobiliteit en minder voor verdichting, is er gekozen om in dit onderzoek

te gaan voor het zuidelijk deel. Ook is het belangrijk is dat er een goede afbakening is en binnen de tijd

van het onderzoek verdichting haalbaar wordt. Alle vijf de subsegmenten onderzoeken kost teveel tijd.

Hieronder zijn de twee verschillende gebieden uit het zuidelijk deel weergegeven:

Landschappelijke entree

Historisch centrum

De landschappelijke entree betreft het gebied rondom de ingang van Maasmechelen. Dit is de

plek waar een groot deel van de mensen binnenkomt vanuit de snelweg E314 en de N78. Het historisch

centrum is het gebied dat gevestigd is rondom het drukste kruispunt van Maasmechelen.

Het wordt omgegeven door het gemeentehuis, diverse voorzieningen & appartementen.

Tijdens de analysefase zal echter eerst grotendeels worden gekeken naar de gehele gemeente, om zo breder

te kijken dan alleen deze twee gebieden. Later in het onderzoek zal er steeds verder worden ingezoomd

om zo uiteindelijk te kunnen beslissen welke van de twee gebieden gekozen wordt om in te verdichten.

Lagenbenadering

4. Huidige situatie

Om eerst het projectgebied te leren kennen en beter te kunnen begrijpen zijn er diverse analysekaarten

opgesteld vanuit Arc-GIS. Deze kaarten gaan over verschillende interessante thema’s over

de gemeente Maasmechelen en zijn gemaakt door een collega van Antea Group., aangezien mijn

Arc-GIS skils niet sterk genoeg zijn. De voornaamste groepen waarin deze thema’s vallen te plaatsen

zijn algemene gegevens, natuur, mobiliteit en klimaat. Aangezien het een groot aantal kaarten betreft

(meer dan 20) is er besloten om de kaarten in de bijlagen van het rapport te voegen.

Hoewel de uiteindelijk verdichting binnen de bebouwde kern van Maasmechelen zal vallen, is het

voor de beginnende bredere analyse goed om de gehele gemeente te pakken. Bij sommige thema’s

als overstroming en kwetsbare functies is het namelijk interessant/noodzakelijk om te zien hoe dit

ervoor staat vanaf buitenaf (hogere schaal). Daarrnaast is het voor Antea Group bruikbaarder aangezien

voor hun beleidsplan over de gehele gemeente gaat.

Vervolgens zijn de meest interessante analysekaarten over elkaar heen gelegd zodat er interessante

verbanden en conclusies uit kunnen worden getrokken. Aan de hand hiervan kan namelijk de keuze

grotendeels worden gemaakt voor welk verdichtingsgebied wordt gekozen.

De volgende combinaties zijn vastgesteld uit de analysekaarten:

- Routes

- Ontharding

- Groenblauw-netwerk

- Knooppunten

- Ontsluiting

- Dichtheid

- Bebouwing

9

4. Lagenbenadering

Routes

Fietsnetwerk + Wandelnetwerk + Natuur

Door het fiets-en wandelnetwerk over elkaar heen te leggen komen er interessante conclusies naar

voren. Het wandelnetwerk van Maasmechelen loopt duidelijk om de bebouwde kern heen. Ook de

belangrijkste knooppunten van de routes liggen om de rand van Maasmechelen. Dit komt grotendeels

doordat het bebouwde gebied niet uitnodigd tot een attractieve wandelroute, wat belangrijk is

voor wandelaars. Zoals op de lagenkaart te zien is is er weinig bebossing/natuur te bekennen in het

centrum. Uit het locatiebezoek/fotoreportage komt ook naar voren dat het centrum niet uitnodigend

is voor bezoekers. Er zijn weinig doorlopende groenstructuren, veel wijken zijn oud en vervallen en er

zijn weinig zitplekken/koffietentjes. De wandelroutes die er nu zijn lopen voornamelijk door natuur/

groengebieden, die buiten het centrum liggen. Dit zijn in tegenstelling tot de grijze beboude kern

plekken waar mensen logischerwijs wel graag wandelen.

Het fietsnetwerk loopt wel goed door de bebouwde kern. De hoofdweg loopt duidelijk langs de Rijksweg

wat logisch is aangezien het de belangrijkste verkeersweg is door het gebied. De meest opvallende

lijn is echter de fietssnelweg. Deze loopt langs de N763 en wordt omschreven als een fietssnelweg,

echter is dit heel anders vergeleken met Nederland.

N763

Fietssnelweg op de N763

Fietssnelweg in Nederland

Hoewel in Nederland een fietssnelweg ruim, breed en apart is van een normale weg moet zijn, hoeft

dit in Belgie niet altijd het geval te zijn. Zoals te zien is op de linkerafbeelding is de beschreven fietssnelweg

gewoon een doorgaanse weg in Maasmechelen. Hier liggen kansen om de N763 aantrekkelijker

te maken voor fietsers, zodat op die manier touristen en bezoekers ook meer worden aangetrokken

tot de het centrum van Maasmechelen. Ingrepen als een verbetering van het wegdek, een nieuwe

groenstructuur en minder parkeerplaatsen zullen helpen om er meer een echte fietssnelweg van te

maken.


9

Synthesekaart

Routes


02. Lagenbenadering

Ontharding

Ruimtebeslag + Hittestress + Groenblauwkaart

De tweede opvallende lagenbenadering is het samenvoegen van de kaarten ruimtebeslag en hittestress.

Vandaag de dag is naar schatting ongeveer 16% van de totale oppervlakte in Vlaanderen

verhard. Hierdoor is de regio een van de meest verharde in Europa. Daarbij is het aandeel verharde

oppervlakten steeds meer aan het toenemen. Verharding leidt tot minder grondwateropslag, heftigere

overstromingen, draagt bij aan het stedelijk hitte-eiland effect, zorgt voor het verlies van habitats en

heeft impact op de belevingswaarde van landschappen. In het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen toont

de deelstaat haar ambitie om het bijkomend ruimtebeslag tegen 2040 terug te hebben gedrongen tot

0 hectare, wat ervoor moet worgen dat verharding ook wordt verminderd (Vandekerckhove, van Hulle,

Vanhaeren, Fore, & Zwerts, 2021).

Ook in Maasmechelen is dit een probleem. De gemeente wordt gezien als een groene gemeente door

belangrijke troeven als het Nationaal Park Hoge Kempen, de Tuinwijk van Eisen, de Maasvallei en Terhills.

Echter is het stedelijk gebied zelf erg verhard waardoor het met bovengenoemde uitdagingen

steeds vaker te maken zal krijgen, net als de meeste verharde steden in Vlaanderen.

De ruimtebeslag-kaart gaat over waar in Maasmechelen ruimte is ingenomen, aangegeven in het grijs.

Wat opvalt is dat het centrum van Maasmechelen haast volledig grijs is, wat aangeeft dat er veel verharding

is en weinig open ruimte. Hier liggen kansen op het centrum te ontharden en en een verbinding

te creeren met de vele open ruimte, natuur en bebossing dat buiten de bebouwde kern ligt.

De scorekaart voor hittestress bedraagt 5 type scores. Locaties met een 5 hebben de hoogste

prioriteit voor ontharding. Bij deze plekken is de grootste winst te halen t.a.v. het tegengaan van

hittestress (Vandekerckhove, van Hulle, Vanhaeren, Fore, & Zwerts, 2021). In de tweede kaart

komt hierdoor goed naar voren dat waar veel verharding is het hittestress-niveau ook hoog is.

Zo is het bijna volledig verharde centum grotendeels met een rode hittestress vlek bedekt, wat

aangeeft dat er daar een groot risico is.

Door middel van ontharding kan in gebieden waar een groot risico is voor hittestress een

positieve impact worden gebracht op het verminderen van het stedelijk hitte-eiland effect.

Ook op het vlak van leefkwaliteit en recreatie kan winst geboekt worden, door gebieden nog

selectiever te bepalen. Leefkwaliteit Vlaanderen voorzien binnen hun criterium de koppeling

tussen ontharding va het voorzien van buurtgroen en ontharding voor het verminderen van het

hitte-eilandeffect. Het bureau stelt dat gebieden met een hoog risico voor hittestress en daarbij

geen toegang hebben tot buurtgroen een grotere prioriteit kennen dan soortgelijke gebieden

waar zich wel buurtgroen bevind (Vandekerckhove, van Hulle, Vanhaeren, Fore, & Zwerts, 2021).

Wat hier dus vooral vastgesteld kan worden is dat ontharding in het centrum erg gewenst is,

zeker met oog op de toekomst. Beide kaarten van het ruimtebeslag en het hittestress-niveau

zijn op de volgende pagina weergegeven en laten de bevindingen goed zien.

De tweede kaart gaat over het thema hittestress. Omdat beter begrip te krijgen in wat het precies

inhoud zal het in het kort uitgelegd worden. Hittestress is namelijk een probleem dat al langer erg

wordt onderschat. Het houd in dat door extreme hitte lichamelijke klachten worden veroorzaakt bij

mensen en dieren. Het risico op blootstelling aan hittestress wordt bij hogere temperaturen vergroot.

Vooral voor kwetsbare groepen zoals ouderen, longpatiënten en kinderen kan dit een ernstige situatie

opleveren. Deze situatie komt vooral voor in steden waar het zogeheten ‘Hitte-eilandeffect’ door de

klimaatverandering steeds vaker voorkomt (De Openbare Ruimte, 2016) (Vandekerckhove, van Hulle,

Vanhaeren, Fore, & Zwerts, 2021).

Illustratie van de verhitte steden

Steden worden het hardst getroffen door het typisch stedelijk materiaal/landgebruik. Een verharde

bodem draagt bij aan het stedelijk hitte-eiland effect aangezien verharde oppervlaktes meer warmte

absorberen. Daarnaast zorgt de afwezigheid van planten ervoor dat het verkoelingseffect wordt verminderd.

Om deze reden ligt de temperatuur in steden vaak een stuk hoger dan in landelijke omliggende

gebieden. Dit valt goed samen met de hierboven beboemde analyse van het ruimtebeslag.

02. Lagenbenadering

Ontharding


Ruimtebeslag

Ruimtebeslag + Hittestress

+ Groenblauwkaart

Hittestress

Weergaven van de extreme verhardeheid in het rode scoregebied

Synthesekaart

Ontharding


Synthesekaart

Blauwgroen-netwerk

Na de analysefase is er besloten om op op een van de twee verdichtingslocaties

te focussen in het verdere onderzoek. Het historisch centrum

komt als meest interessante locatie naar boven. Dit heeft er mee

te maken dat bij de landschappelijke entree minder verdichtingskans

is. Aan beide kanten van de weg liggen luxere woningen wat het lastig

maakt om te verdichten. De straten zien er daarnaast beter uit dan in

gedeeltes Er is wel nog veel open ruimte, maar de visie is om de openbare

ruimte juist te bewaren en het niet te gebruiken om te verdichten.

Dit is de afgelopen jaren namelijk in Vlaanderen al heel vaak gebeurt.

Zeker ivm het hitteeiland-effect is behouding van groene open ruimte

van belang.

Verdichtingsstudie Maasmechelen

Lagenbenadering

Knooppunten

De derde interessante combinatiekaart is die tussen de toekomstige Spartacuslijn en de knooppunt +

walkabilitywaarde van het gebied. Zoals eerder in het begin van het onderzoek is vermeld krijgt het

Spartacustraject vier haltes in Maasmechelen: de landschappelijke entree, gemeentehuis, M2 shopping

en village - terhills. Wanneer hier de knooppuntwaarde van Maasmechelen overheen wordt gelegd valt

op dat er drie haltes die goed scoren op dit thema: gemeentehuis, M2 shopping en village-terhills. Echter

scoort halte gemeentehuis duidelijk het beste: de hoogste knooppuntwaarde notering (paars) en

de halte zit in het hoogste Walkability-gebied. Dit laat zien het gebied rondom halte gemeentehuis de

drukste plek zal zijn wanneer het Spartacustraject zal gaan lopen. Daarbuiten scoort de de bebouwde

kern redelijk op score. Buiten de bebouwde kern scoort Maasmechelen laag wat logisch is, gezien de

vele natuur en weinig bebouwd gebied en bijbehorende voorzienigen.

Spartacuslijn + Knooppuntwaarde + Walkability

Om een eerste feeling te krijgen met het projectgebied is er

een eerste locatiebezoek gedaan begin december. Na het analyseren

van de diverse foto’s die zijn gemaakt zijn er drie thema’s

uitgekomen waar deze in te passen zijn: grauw straatbeeld,

braakliggend terrein en waardevolle plekken.

5. Fotoreportage

Grauw straatbeeld

Het meest opvallende aan het bezoek aan Maasmechelen

zijn de vele slecht uitziende straten. Ondanks

het gedachtebeeld van een groene gemeente stralen

de twee gebieden op veel plekken grijs uit. Op veel

plekken is er weinig tot geen groenstructuur te bekennen

en de wegen hebben een slecht wegdek. Daarnaast

zijn er ogen veel woningen van oude staat en bieden

kans in de toekomst vervangen te worden. Vooral aan

de westkant van de Rijksweg is dit thema het geval.

Braakliggend terrein

Wat ook duidelijk opvalt is de vele braakliggende plekken

in het gebied. Vooral tussen woonstraten is vaak

ineens een open stuk grond te vinden. Voor in de toekomst

bied dit kansen om deze braakliggende stukken

een nieuwe functie te geven, bijvoorbeeld door het om

te zetten in een publieke functie. Op die manier kan de

hittestress naar beneden worden gebracht, of er kan

door bijvoorbeeld wadi’s regenwater worden opgevangen.

Verdichting kan mogelijk ook van toepassing

zijn.

Waardevolle plekken.

Ondanks de bovengenoemde negatieve punten zijn er

ook een aantal plekken die waarde hebben voor het

gebied. Zo zijn er vooral aan de rechterkant van de

rijksweg, betere straten die een goede groenstrucuur,

wegdek en woningen hebben. Daarnaast zijn er historisch

mooie plekken zoals het gemeentehuis, college

en de historische straat Dokter Haubenlaan.

Schaalniveau gemeente

Schaalniveau verdichtingsgebieden

6. Waardekaart

Deze waardekaart is gemaakt om zo inzicht te krijgen van de meest waardevolle plekken binnen

de gemeente. Omdat vaak snel de negatieve/slechte punten van een plangebied worden aangehaald

is het juist interessant om de meest positieve punten van een gebied aan kaart te brengen.

Hiermee kan worden getoont welke plekken waarde hebben voor de gemeente en die in stand

moeten worden gehouden tijdens de herontwikkeling van Maasmechelen. Voor dit onderzoek

wordt het gedaan op twee schaalniveau’s: gemeente en verdichtingsniveau.

Op schaalniveau gemeente zijn de meest waardevolle plekken duidelijk de diverse natuurgebieden

die om de bebouwde kom heen liggen. Ze houden de gemeente groen, zorgen voor de

uitnodiging van toeristen en bieden recreatie voor bewoners en omwonenden. Daarnaast kent

het gebied enkele historische erfgoedgebieden die bewaard moeten blijven wanneer er wordt

verdicht rondom het desbetreffende gebied.

Schaalniveau gemeente


Deze waardekaart is gemaakt om zo inzicht te krijgen van de meest waardevolle plekken binnen

de gemeente. Omdat vaak snel de negatieve/slechte punten van een plangebied worden aangehaald

is het juist interessant om de meest positieve punten van een gebied aan kaart te brengen.

Hiermee kan worden getoont welke plekken waarde hebben voor de gemeente en die in stand

moeten worden gehouden tijdens de herontwikkeling van Maasmechelen. Voor dit onderzoek

wordt het gedaan op twee schaalniveau’s: gemeente en verdichtingsniveau.

Op schaalniveau gemeente zijn de meest waardevolle plekken duidelijk de diverse natuurgebieden

die om de bebouwde kom heen liggen. Ze houden de gemeente groen, zorgen voor de

uitnodiging van toeristen en bieden recreatie voor bewoners en omwonenden. Daarnaast kent

het gebied enkele historische erfgoedgebieden die bewaard moeten blijven wanneer er wordt

verdicht rondom het desbetreffende gebied.

8. Schaalniveau (2)

De stap naar het gekozen knooppunt

Na de analysefase van het eerste deel is er besloten om op op een van de twee verdichtingslocaties

verder te focussen in het onderzoek. Dit omdat het binnen de gegeven tijd voor het afstudeerproject

niet mogelijk is om voor beide locaties een visie en uiteindelijk ontwerp te maken.

Na enige analyse is er besloten om het Historisch Centrum te kiezen als locatie om aan te pakken,

simpelweg omdat het als meest interessante locatie naar boven komt. Dit heeft er ten eerste

mee te maken dat bij de Landschappelijke Entree de verdichtingspotentie een stuk lager ligt. In

de rechterafbeelding is dit op een kaart uit een eerder project voor Maasmechelen (2018) weergegeven.

Het Historisch Centrum scoort in de hoogste categorie (A), terwijl de Landschappelijke

Entree alleen scoort binnen het verdichten van werken en vrije tijd.

Zoals eerder benoemd ligt het hittestress-niveau een stuk hoger in en rondom het Historisch

Centrum. Het scoort grotendeels in de hoogste categorie (5), terwijl de Landschappelijke Entree

voornamelijk scoort in categorie (3). Dit maakt het Historisch Centrum interessanter om te

ontharden en daardoor een nieuwe inrichting te ontwerpen dan bij de Landschappelijke Entree,

waar een stuk minder hoeft te worden ingegrepen.

Ten slotte liggen bij de Landschappelijke Entree aan beide kanten van de weg betere/luxere woningen,

wat het opnieuw lastiger maakt om te verdichten. Bij het Historisch Centrum ligt vooral

aan de westkant meer oude en vervallen woningen waardoor verdichten gewenster is. De straten

zien er bovendien beter uit bij de Landschappelijke Entree (resulterend in een beter Hittestress-niveau)

dan in gedeeltes van het Historisch Centrum. Dit is in onderstaande afbeeldingen goed te

zien. Bij de Landschappelijke Entree ligt nog wel meer open ruimte, maar de visie is om de openbare

ruimte juist te bewaren en het niet te gebruiken om te verdichten. Dit is de afgelopen jaren

namelijk in Vlaanderen al heel vaak gebeurt. Zeker i.v.m. het Hittestress-niveau is behouding van

groene open ruimte van belang.

Schaalniveau verdichtingsgebieden

Verdichtingspotentie Maasmechelen (2018)

Hittestress-niveau (2021) NAVRAGEN PIM, KLOPT DIT?

Verschil van entree bij beide locaties: duidelijk meer werk nodig bij het Historisch Centrum (rechterafbeelding)

Wanneer de verschillende analysekaarten over elkaar heen worden gelegd wordt het goed zichtbaar

dat het Historisch Centrum meer problemen kent en daardoor interessanter is om aan te

pakken op het gebied van verdichten en vergroenen. Op onderstaande afbeelding zijn de kaarten

Verdichtingspotenties, Ontwikkelpotenties en Hittestress over elkaar heen gelegd.

Een legenda toevoegen is lastig omdat verschillende lagen over elkaar heen zijn gelegd. Hierdoor

moest de dekking/zichtbaarheid naar beneden omdat het anders niet zichtbaar werd. Echter

geld voor beide kaarten dat de kleur donkerrood staat voor het meest extreme, waardoor

zonder legenda het alsnog goed af te lezen valt.

Om het te verduidelijken is hier onder in speerpunten aangegeven waarom er voor het Historisch

Centrum is gekozen:

1. Een hoger stedelijk hitte-eilandeffect

2. Een hogere ontwikkelpotentie

3. Een hogere verdichtingspotentie

4. Meer oude en vervallen woningen

Historisch Centrum

Landschappelijke Entree

Gecombineerde kaart

VISIE 2050

VISIE (2050)

2

HISTORISCH CENTRUM

In het volgende deel van het onderzoek zal er een toekomstig actieplan worden neergezet voor het historisch centrum. Er zal eerst opnieuw

goed In het worden tweede gekeken deel van hoe het het onderzoek gebied in zal elkaar er een zit toekomstig en wat de gemeente actieplan worden haar visie neergezet op het gebied voor het is. Vervolgens historisch centrum. word de Er visie zal voor eerst het opnieuw gebied

gegeven goed worden zal gekeken dit resulteren hoe het in vernieuwende gebied in elkaar ontwerpen zit en wat die de aandacht gemeente geven haar visie aan de op verdichtings/vergroeningskwestie het gebied is. Vervolgens word de van visie dit voor afstudeeronderzoek.

gegeven Vervolgens en zal dit resulteren zullen de ontwerpen in vernieuwende en ideeen ontwerpen getoetst die worden aandacht bij de geven gemeente, aan de waarna verdichtings/vergroeningskwestie de bevinden hieruit worden van meenemomen dit afstudeeron-

in

het gebied

een derzoek. definitieve Vervolgens visie voor zullen het de historisch ontwerpen centrum.

ideeen getoetst worden bij de gemeente, waarna de bevinden hieruit worden meenemomen in

een definitieve visie voor het historisch centrum.

Inhoudsopgave 1


2.8 Parkeerkaart

2.8 Conclusie

3. Visie plangebied






Voorwoord

Samenvatting

1. Introductie

1.1. Aanleiding

1.2 Doelstelling

1.3 Onderzoeksopzet




1.7 Afbakening





2.3 Vlaanderen

2.4 Antea Group & mijzelf

3. Schaalniveau 1

4. Lagenbenadering

4.1 Routes

4.2 Ontharding


4.4 Knooppunten

5. Fotoreportage

6. Waardekaart


8. Schaalniveau 2

Inhoudsopgave 2



1.1. Afbakening

1.2. Zandlopermodel

2. Analysefase


2.2 Indelingenkaart

2.3 Groenblauwkaart








(masterplan-)

4.4 Aanpak Rijksweg


4.5.1 Deelgebied 1

4.5.2 Deelgebied 2

4.5.3 Deelgebied 3

4.5.4 Deelgebied 4






(masterplan)



(masterplan)


5.4.1 Deelgebied 1

5.4.2 Deelgebied 2

5.4.3 Deelgebied 3




6.2 RUP

6.3 Bijeenkomst met de gemeente

& stakeholders

7. Haalbaarheid

Inhoudsopgave 3


1. Aanbevelingen



5.4.1 Deelgebied 1

blauw

2.5 Bouwhoogtekaart

5.4.2 Deelgebied 2



5.4.3 Deelgebied 3

Bijlagen

Literatuurlijst

1. Voorafgenomen

informatie

1.1 Uitwerkingenkaart

1. Voorafgenomen

informatie

1.2 Afbakening

Om een duidelijke afbakening te hebben van het gebied is er gekozen om een straal

van 500 meter te trekken vanaf de centrale as van het Historisch Centrum. Dit is tevens

de locatie waar de toekomstige Spartacus-halte zich zal bevinden en waar het

gemeentehuis zich momenteel bevind. 500 meter is een beloopbare afstand waardoor

het goed uitkomt als afbakeningskader. 750 meter of 1000 meter valt daarnaast

in het gebied van de Landschappelijke Entree, waar juist voor is gekozen om dat

gebied erbuiten te laten.

Westkant

Vervolgens komt uit enige analyse al vrij snel naar voren dat de linkerkant van de

Rijksweg een stuk interessanter is om aan te pakken dan de rechterkant. Dit komt

voornamelijk doordat er meer oude en vervallen bebouwing aanwezig is, minder

groenstructuur en er minder belangrijke gebouwen (erfgoed, gemeentehuis, school,

bibliotheek). Dit maakt de kans om het gebied opnieuw te herontwerken een stuk

interessanter. Op de volgende pagina laat een tweede fotoreportage goed de verschillen

zien tussen beide kanten van de Rijksweg. Hieruit valt goed op te leiden dat

de westkant meer behoefte heeft aan een nieuwe ontwikkeling. Op de foto’s komt

duidelijk naar voren dat de westkant veel meer verharde grijze straten heeft en dat

de woningen meer kans bieden om in de toekomst vervangen te worden (ogen van

lage kwaliteit). Als laatste ligt het hittestressniveau ook hoger in de westkant van het

historisch centrum (af te lezen in Focusbepaling 2).

In het verdere onderzoek zullen nieuwe ideeen en impressies om die redenen voornamelijk

voor de westkant worden bedacht (naast het knooppunt/kruispunt). Dit betekent

echt niet dat de oostkant niet aangepakt kan worden; de komende impressies,

ontwerpen en ideeen kunnen ook voor de oostkant worden ingezet, echter adviseert

en focust dit onderzoek om de westkant meer prioriteit te geven.

Oostkant

Westkant

Oostkant

Joseph Smeetslaan

Joseph Smeetslaan

Dokter Haubenlaan

Dokter Haubenlaan

Boeienaarstraat

Hoenderstraat

Olympialaan

Deken Bernardstraat

Heirstraat

Boeienaarstraat

Parklaan

Boeienaarstraat

Nederlandse Vinex-wijk: eentoniger dan in Belgie

Joseph Smeetslaan

Joseph Smeetslaan

1. Voorafgenomen

informatie

1.2 Bebouwing

& privacy

Op veel plekken in het gebied is de bebouwing redelijk oud, vooral aan de westkant van de Rijksweg. Nu is oud niet per definitie slecht,

maar veel van deze woningen ogen niet mooi en brengen het beeld van de wijk flink naar beneden. Daarnaast is de vele bebouwing erg

verschillend van elkaar en samen resulteert dit in een stadsbeeld dat erg wordt belemmerd. Deze oude en aparte bebouwing is door heel

Belgie te vinden terwijl het in Nederland een stuk minder voorkomt.

Dit heeft er grotendeels mee te maken dat je in tegenstelling tot in Nederland in Belgie vrijwel kan bouwen wat je wilt. Belgie kent namelijk

geen welstandscommisie zoals we dat in Nederland kennen; dit is een partij die bouwplannen beoordeelt en vervolgens de gemeente adviseert.

Doordat Belgie dit niet kent heeft de overheid weinig te zeggen over wat er wordt gebouwd, wat resulteert in architecten die steeds

1 opdracht krijgen van een klant. Daar komt bij kijken dat veel Belgen in het verleden hun huis zelf bouwde. Hierdoor ging het er een stuk

amateuristischer aan toe en dat is vandaag de dag nog steeds terug te zien. Daarnaast is het hebben van een eigen huis in Belgie een stuk

normaler dan in Nederland, waar woningcoorperaties meer macht hebben.

Volgens Vlaams bouwkundige en architect Peter Bongaerts willen Belgen hun woning een eigen identiteit en stempel meegeven. “Belgen

willen iedere keer opnieuw een uniek gebouw neerzetten. Het is de individualiteit van de Belg.” Bongaerts legt uit dat Belgen uit de

groep willen springen, terwijl we in Nederland juist meer van het groepsdenken zijn.


2.1 Toetsen van de visie en uitwerkingen

Presentatie aan gemeente Maasmechelen

Om de visie en bijbehorende uitwerkingen voor het historisch centrum te toetsen heb ik het afstudeeronderzoek

op 7 maart gepresenteerd aan een betrokkene (Barend Christmas) van de gemeente

Maasmechelen. De presentatie duurde ongeveer 20 minuten, waarna er nog een halfuur is gesporken

over mijn visie, getoetst op t belang van de gemeente en de visie van Barend. De belangrijkste conclusies

vanuit het gesprek met Barend zijn hieronder weergeven. Veel van mijn ideeen en oplossingen

kwamen overeen met de visie van de gemeente, wat positief was. Na aanleiding van de presentatie

adviseerde Barend mij om het RUP (Ruimtelijke Uitvoeringsplan) te bekijken. In dit plan staan de toekomstige

plannen voor onder andere historisch centrum. Dit wordt in een volgend hoofdstuk naar

gekeken:

Opmerkingen van Barend

- De Rijksweg was vroeger een ondergeschikte baan (Dokter Haubenstraat was belangrijker)

- RUP (Ruimtelijke Uitvoeringsplan) van de gemeente bevat een aantal zaken die goed aansluiten

op de voorstellen die ik heb gedaan. Belangrijk is hoe de verschillende ontwikkelgebieden met

elkaar kunnnen worden verbonden

- Het centrum van het historisch centrum moet een verblijfsplek worden

- Bij de Maaslandshopping is een optopping al vergund geworden. Optoppen op de supermarkt

is dus mogelijk - echter wel een lastig karwei (mede door de vele eigenaren). Belangrijk is wat je

benoemd als projectzone en hoe je ermee omgaat

- Parking bij de supermarkt vergroenen is een wens, echter niet het belangrijkste. Ze gaan in dit

gebied ook een toren bouwen waarbij wel extra vergroening is voorzien.

- Dokter Haubenlaan moet inzetten op groen. Het RUP spreekt over bouwmogelijkheden en legt

weinig voorwaarden op als het gaat over zonering. Een interessante laan door het historisch karakter

en bevat veel mogelijkheden om te vergroenen

- Verblijfsruimte is zeer belangrijk, ook voor de Rijksweg, waar het wonen belangrijk is – de lineaire

beweging moet doorbroken worden en de auto moet te gast zijn

- Op De Duif (ontwikkelgebied 1 - deelgebied 4) is een route voor traag verkeer, gekoppeld aan parkeren

in het groen. Als je hier iets mee wilt doen is het belangrijk om het RUP te bekijken om ook wat

feitelijkheden onder ogen te zien (bv. parkeren op eigen eigendom).

- Zorg ervoor dat je ontsluiting voorziet op alle niveaus (bijvoorbeeld voor het parkwonen, ontwikkelgebied

2). Praktisch moet je altijd ruimte voorzien voor de auto, mogelijk ontstaan er bepaalde scenario’s

(hulpdiensten)

- Parkeerruimte maasmechelen kan verminderd worden. Er is in feite al een uitgebreid aanbod aan

parkeerruimte in het historisch centrum, dit zou beter in beeld gebracht kunnen worden. Parkeren in

het groen moet wel belangrijk gaan worden

- Ontwikkeling gebeurt heel sterk vanuit private percelen waardoor toekomstige / grootschalige projecten

moeilijk zijn. Daarnaast is aandacht voor ontsluiting belangrijk (zowel verkeer als hulpdiensten)

- Parkeerverordening zegt dat elk gebouw een parkeerplaats moet hebben per perceel (per woning).

Dit is vaak een probleem (woonhuis 1 parking, 1-1.5 parking per appartement)

- De vergroening die ik toonde van de Hoenderstraat is goed, de gemeente wil van de grauwe straat

ook een groene boulevard van maken

- Doorbreken dat mensen voor alle korte verplaatsingen de auto gebruiken; alternatieven als fieten en

wandelen stimuleren, minder parkeerplekken bieden

Vervolgstappen in het onderzoek

Na aanleiding van het advies van Barend zijn de volgende adviezen verwerkt in het onderzoek:

- Parkeerkaart maken die laat zien dat er al een uitgebreid aanbod is

- Parkeren in het groen & algemene vergroening stimuleren

- Optoppen supermarkt is een mogelijkheid, goed onderzoek naar doen

- Ontsluiting is belangrijk

- Verschillende gebieden met elkaar verbinden

- Het historisch centrum moet een centrum krijgen met verblijfsplek(ken)


2.3 Participatie van bewoners

Presentatie aan gemeente Maasmechelen

10 maart is er een eerste bijeenkomst geweest waarbij CB5 en Antea Group hun voorlopige visie voor

het ontwerpend onderzoek voor de Rijksweg deelde met de gemeente en stakeholders. Zelf mocht ik

hierbij aanwezig zijn en meemaken hoe zo’n bijeenkomst verliep, om eens ervaring op te doen. Het

doel van deze vergadering is om kansen en knelpunten te ontdekken aan de hand van de kennis van

de partijen in Maasmechelen horen.

De verschillende partijen mochten hun mening geven op de vier verschillende knooppunten die CB5

gaat uitwerken. Dit onderzoek focust zich op het historisch centrum.

Wat de bewoners willen is hieronder weergegeven:van de partijen zijn hieronder weergegeven. Op

de volgende pagina is dit vervolgens samengevoegd tot de acht belangrijkste/meest voorkomende

thema’s. Op die manier krijgt het onderzoek een helder programma.

01

Westkant van de Rijksweg interessanter om aan te pakken dan

de oostkant.

06

Verdichten rondom het kruispunt, hoogstedelijk maken (8

bouwlagen)

02

De auto moet te gast zijn

07

De grote woongebieden goed afgezonderd van de drukke en

luidruchtige Rijksweg.

03

Betere en bredere fietspaden

08

Vijf braakliggende gebieden bieden kans tot een herbestemming

(twee bij het knooppunt, drie wat verder gelegen).

04

Groenstructuur aanbrengen (vooral op de Rijksweg)

09

Geen duidelijke en uitnodigende fietsstructuur aanwezig

05

Maasmechelen is een autostad, minder stimuleren: meer fietsen

en wandelen voor de korte verplaatsingen; minder par-

10

Groot aantal openbare parkeerplaatsen

keerplaatsen

Belangrijkste uitdagingen

voor het historisch centrum

Publieke (ontmoetings)

ruimtes

2 3 Authenticiteit 4 Verdichten 1 Hoogstedelijk

(optoppen)

5

Parkeren oplossen,

ontharden

6

Vergroening

7

Mobiliteit / Rijksweg 8

Doorbreking / verbinding

Vandermaelen (1846 - 1854)

Ferraris (1777)

Luchtfoto (1971)

Het historisch centrum zoals we dat nu kennen is gerealiseerd en goed

zichtbaar. Ook is er een eerste indeling gemaakt in de landbouwgronden,

Sommige van deze lijnen zijn vandaag de dag nog het zelfde.Daarnaast

is de Rijksweg aangelegd, die tegenwoordig nog teeds dezelfde lijn/route

heeft als vroeger, dit geld ook voor de Joseph Smeetslaan - Dokter Haubenlaan.

Ook is het huidige kanaal aan de oostkant gegraven en zal de

Rijksweg hierbij zijn aangelegd om te dienen als weg naast het kanaal. Onduidelijk

waarom deze zo ver van het water ligt. Mogelijk was het historisch

centrum eerder gerealiseerd dan het kanaal aan de oostkant. Ten slotte

lijkt de Joseph Smeetslaan - Dokter Haubenlaan vroeger een belangrijkere

weg te zijn geweest dan de Rijksweg, vandaag de dag is dit andersom.

Het kanaal aan de oostkant was nog niet gerealiseerd. Gedurende

deze tijd was er slechts een enkel klein dorp aan de oostkant. Waar

nu het historisch centrum ligt lag vroeger natuur / open groen. Aan

de oostkant lag vroeger de landbouw, wat momenteel nog steeds

zo is. Er waren daarnaast slechts enkele losse wegen. Er bestond nog

geen Rijksweg. Maasmechelen heette ten slotte toen nog Mechelen.

3. Analysefase

3.1 Historische kaarten

Het historisch centrum door de jaren heen

Ruim 100 jaar verder is het huidige raster wat we kennen van

Maasmechelen al goed zichtbaar. Veel wegen van toen zijn er nu

nog, ook qua indeling. Veel gebieden hebben echter nog als functie

landbouw en er er is nog veel open ruimte in het gebied. Vergeleken

met het huidige 2021, ongeveer 50 jaar verder is bijna alle

open ruimte die er was ingenomen door woningbouw. Dit heeft te

maken met de grote verkavelingsdrang die er in de jaren ‘70 was.

Om meer inzicht te krijgen in hoe het histrorisch centrum van vandaag de dag tot stand is gekomen is een nieuw inzicht op de historie

van belang. De kaarten zijn gehaald van Geopunt Vlaanderen. Er zijn drie verschillende kaarten gekozen waarbij de meest opvallende

veranderingen hierboven zijn benoemd. Daarnaast zijn er een aantal historische prentbriefkaarten ontdekt op de website bibliotheek.

hasselt.be. Deze dateren van ca.1900 tot het heden en laten interessant zien hoe het historisch centrum is veranderd in de afgelopen

jaren (bibliotheek.hasselt.be, sd).

Heden (2021)

Ca.1900

Nog veel ruimte in het centrum van Maasmechelen

Ca.1900

Makkelijk oversteekbare wegen en geen asfalt maar een groen wegdek

2021

Veel verkeer, geen groenstructuur, veel asfalt

2. Analysefase

2.2 Indelingskaart

2. Analysefase

2.3 Groenblauwkaart

Luuk Meerman (2022) Luuk Meerman (2022)

Indelingskaart

Groenblauwkaart

In deze kaart is weergegeven hoe het historisch centrum is ingedeed qua typelogieen.

Het knooppunt wordt vooral bezet door voorzieningen in combinatie met wonen, omgeven

door verschillende losse objecten als de supermarkt, het gemeentehuis en een

school. De wijken die om het knooppunt heen liggen zijn haast alleen bestemd voor

wonen. Soms is er een enkel bedrijf te vinden, maar aangezien in deze kaart de dataniet

nauwkeurig is weergeven (vandaar de keuze voor vlekken) worden deze wegglaten.

In deze kaart is weergegeven hoe het groenblauwnetwerk er voor het historisch centrum

uitziet. Wat meteen opvalt is dat er eigenlijk maar erg weinig groen te vinden is. Het meeste

groen dat er is ligt buiten het centrum en is echter groen in de vorm van landbouw of

tussengroen. Hier liggen kansen om het groen wat aan de randen ligt naar binnen laten te

trekken en met elkaar te verbinden, met name het centrum/knooppunt. Ook is er slechts 1

park onderin te vinden. Hier ligt een kans om de braakliggende terreinen (groen wat niet

wordt gebruikt) te herinrichten tot park, of mogelijk een combinatie tussen park en wonen.

2. Analysefase


2. Analysefase

2.5 Bouwhoogtekaart

Luuk Meerman (2022)

Typelogieenkaart

Antea Group (2021)

Bouwhoogtekaart

In deze kaart is weergegeven hoe het historisch centrum is ingedeed qua typelogieen.

Het knooppunt wordt vooral bezet door voorzieningen in combinatie met wonen, omgeven

door verschillende losse objecten als de supermarkt, het gemeentehuis en een

school. De wijken die om het knooppunt heen liggen zijn haast alleen bestemd voor

wonen. Soms is er een enkel bedrijf te vinden, maar aangezien in deze kaart de dataniet

nauwkeurig is weergeven (vandaar de keuze voor vlekken) worden deze wegglaten.

Deze kaart, die gemaakt is door een collega van Antea Group, geeft weer welke verschillende

bouwlagen het historisch centrum heeft. Wat goed zichtbaar is is dat de

hoogste gebouwen rondom het kruispunt/knooppunt liggen. De grote woonwijken

die eromheen liggen vallen niet hoger uit dan 9 meter. Dit laat zien dat een actie als

optoppen (toevoegen extra bouwlaag) het meest van toepassing is dicht rondom het

knooppunt waar al hoger gebouwd wordt dan in de buitenwijken.

2. Analysefase


2. Analysefase

2.7 Parkeerkaart

Luuk Meerman (2022) Luuk Meerman (2022)

Ontsluitingskaart

Parkeerkaart

In deze kaart is weergegeven hoe de ontsluiting erbij ligt. De belangrijkste twee routes

door het gebied zijn de Rijksweg en de Josephsmetslaan. De overige wegen zijn een stuk

rustiger. Verder valt te zien dat de wijken goed zijn ontsloten.

In bovenstaande kaart is weergeven waar de openbare parkeerplaatsen in en rondom

het historisch centrum liggen. Na aanleiding van het advies van Barend en de parkeerkwestie

van de bewoners is deze kaart opgesteld. In totaal bevinden zich zeven

openbare parkeerplaatsen in het gebied. Er bevinden zich ook nog een paar private

parkeerterreinen (kerkhof, college, medisch centrum), maar aangezien bewoners en

bezoekers hier normaliter geen gebruik van kunnen maken tellen deze niet mee.

2. Analysefase

2.8 Conclusie

01

Westkant van de Rijksweg interessanter om aan te pakken dan

de oostkant.

06

De hogere gebouwen zitten voornamelijk rond het kruispunt

en de verdere Rijksweg.

02

De Rijksweg dient door de hoge snelheid van automobilisten

als barriere tussen de twee kanten van het historisch centrum.

07

De grote woongebieden goed afgezonderd van de drukke en

luidruchtige Rijksweg.

03

Haast geen groen; weinig tot geen groenstructuren en parken.

08

Vijf braakliggende gebieden bieden kans tot een herbestemming

(twee bij het knooppunt, drie wat verder gelegen).

04

Haast geen opslag voor water in de omgeving (geen sloten of

wadi’s).

09

Geen duidelijke en uitnodigende fietsstructuur aanwezig

05

Veel verharding aanwezig

10

Groot aantal openbare parkeerplaatsen

3. Visie plangebied


De mogelijkheden van optoppen

De keuze qua kleur aan een bouwblok is gegeven aan de hand van Google Maps,

locatiebezoek, informatie uit eerdere analyses en de kennis die ik zover heb opgedaan

over het historisch centrum. Ontwikkelgebieden 1 en 2 zijn uit de kaart

gelaten aangezien deze apart worden behandeld in het afstudeeronderzoek. De

kansen voor verdichting/optopping liggen grotendeels dichtbij het kruistpunt waar

het knooppunt van het historisch centrum ligt. Wat ook goed hieruit te zien valt is

dat de westkant meer potentie en aanpak nodig heeft dan de oostkant, zoals eerder

al was vastgesteld tijdens de afbakening.

Vervangbare woningen

Dit is gegeven aan woningen die met oog op de toekomst op den duur vervangen

kunnen worden door nieuwe woningen. Met name de woningen aan de Joseph

Smeetslaan, waarvan er veel een slechte uitstraling hebben, vallen hierbinnen. Ook

is het gegeven aan gebouwen die veel ruimte eromheen hebben liggen die niet

nuttig gebruikt worden. Dit kan kans bieden voor meerdere woningen, die meer

huisvesting bieden.

Kansen voor optoppen

Dit is gegeven aan appartementen waar kans ligt om op de huidige bouwlagen

een extra bouwlaag te realiseren (optoppen). Deze zijn dicht in de buurt/langs het

knooppunt te vinden. Verder de wijken in maakt dit niet mogelijk, aangezien er

meer vrijstaande woningen zijn. Naast de appartementen als geschikte optie is ook

de supermarkt interessant. Deze is op dit moment qua hoogte nog laag en bied

kans tot realisatie van appartementen bovenop het pand.

Verdichting/vervanging niet wenselijk

Dit is gegeven aan woningblokken die goed onderhouden zijn en die niet vervangen

hoeven te worden. Daarnaast is optoppen niet van toepassing omdat het grotendeels

vrijstaande woningen.

Kansenkaart verdichting

Deze kaart is gemaakt om te analyseren waar de kansen liggen omtrent het verdichten in het plangebied. Dit is bedoeld als

een eerste persoonlijke visie van mij als onderzoeker en staat nog los van de toekomstige visie van de gemeent (zandlopermodel).

De reden hiervoor is omdat zonder oplettend op de gemeente haar visie te zijn, mogelijk op nieuwe interessante

ideeen kom. Vervolgens zal na deze eerste verdichtingskaart een tweede kaart worden opgesteld waarin de richtlijnen vanuit

het zandlopermodel worden ingevoegd.

Verdichting/vervanging niet van toepassing

Dit is gegeven aan gebouwen die een belangrijke functie hebben en die niet weg

kunnen uit het gebied, recente gerealiseerde appartementen die er goed uit zien

en geen vervanging/optopping nodig hebben en historische panden die niet vervangen

kunnen worden en waar optoppen zeer ongebruikelijk is door de waarde.

Voorbeelden hierbij zijn het gemeentehuis, de school, historisch erfgoed en de witte

grootschalige appartementcomplexen bij het kruispunt

3. Visie plangebied

3.2 Groenblauwkansenkaart










Nieuwe groenstructuur






huisvesting bieden.

Wonen in het groen







Groene verblijfsruimte




Kansenkaart groenblauwnetwerk






Opvang regenwater (wadi’s)







3. Visie plangebied

3.1 Ontsluiting & parkeren kansenkaart










NOG MAKEN

Vervangbare woningen






huisvesting bieden.

Kansen voor optoppen







Verdichting/vervanging niet wenselijk




Eerste verdichtingskansenkaart






Verdichting/vervanging niet van toepassing







3. Visie plangebied

3.2 Visie Historisch Centrum

Eerste visie toekomst historisch centrum Maasmechelen

Voortkomend uit de voorgaande analysekaarten kan er een visiekaart worden

opgesteld met daarin de eerste ideeen voor de toekomstige aanpak

van het historisch centrum. Deze wordt op de volgende pagina weergegeven.

Op deze pagina wordt eerst het toekomstbeeld met tekst toegelicht,

om zo de kaart beter te kunnen begrijpen.

De opgaven die apart zullen worden behandeld in dit onderzoek zijn de

herinrichting van het knooppunt (ontwikkelgebied 1) en en een nieuwe invulling

voor drie braakliggende terreinen (ontwikkelgebied 2). Deze twee

samengenomen plekken worden specifiek behandeld in het onderzoek en

krijgen een nieuw ontwerp, uitgelicht in een plankaart, varianten, ondersteunende

doorsnedes, sfeerimpressies en een 3D weergave. De reden dat

er niet voor meer plekken is gekozen is dat deze twee opgaven er duidelijk

uit springen in vergelijking met de rest van de wijken/plekken in en rondom

het historisch centrum. De gekozen plekken bieden ruimte vor nieuwe

kansen en overige plekken in het historisch centrum hebben die ruimte

niet. Desondanks zullen deze ook worden geanalyseerd en zullen worden

meegenomen in de adviesstukken die gaan over waar bijvoorbeeld in de

toekomst extra bouwlagen mogelijk zijn. Op die manier krijgt het gehele

historisch centrum een sterke visie voor haar toekomst.

Ontwikkelgebied 1

Voor het knooppunt zal een een nieuwe visie worden bedacht om de werking

in de toekomst flink te verbeteren. De plek, die door de Rijksweg grotendeels

als barriere optreed, moet een veiligere en levendigere plek die

een waardig knooppunt maakt. Daarnaast moeten de twee kanten van de

Rijksweg (oost-en westkan) beter met elkaar worden verbonden, om de

splitsing tussen rijk en arm te verminderen. Een belangrijke opgave naast

de weg zelf is het laten plaatsvinden van verdichting en vergroening. Het

gebied mag hoogstedelijk worden, waardoor verdichting in de vorm van

optoppen een interessante optie kan zijn, gezien de geringe ruimte. Dit zal

verder worden onderzocht in het verdere onderzoek van dit gebied.

interessant zijn om een combinatie te zoeken tussen een park en wonen.

Dit zal wederom verder worden onderzocht in het verdere onderzoek

van dit gebied.

Verbetering fietsstructuur

Naast deze twee hoofdopgaven zijn er nog andere belangrijke speerpunten

voor het plangebied. De Rijksweg en de Joseph Smeetslaan moeten

een hoogwaardige fietsstructuur krijgen. Met name de Joseph Smeetslaan

(die is aangegeven als fietssnelweg, maar waar weinig van te zien

is) moet een stevig ontwerp krijgen. Op deze manier kan de gemeente

het vele autoverkeer wat er momenteel rijd verminderen doordat het

voor bewoners en bezoekers de fiets een interessanter alternatief word,

omdat het netwerk veiliger en beter is.

Vergroening en ontharding

Voor het gehele historisch centrum geld dat de thema’s vergroening en

verdichting de belangrijkste thema’ zijn voor in de toekomst. Het vele

groen waar Maasmechelen als gemeente over beschikt, maar wat binnen

de bebouwde kern juist ontbreekt is moet via nieuwe groenstructuren

naar binnen worden gebracht als ‘vingers’. Daarnaast moet op veel plekken

worden gekeken waar ontharding van toepassing is. Vergroening en

ontharding kan het hoge hittestress niveau van het historisch centrum

een stuk naar beneden brengen, wat een belangrijk doel is voor de toekomst

van deze plek. Voor ontharding kan het meest positieve effect zijn

om de vele verharde, grijze straten die het plangebied heeft te ontharden

en er een nieuwe groenstructuur op te realiseren. Daarnaast kan een

extra maatregel als in zo veel mogelijk tuinen te ontharden en daarmee

de tegels te vervangen door groen. ook interessant zijn.

Verdichting

Om de steeds groter wordende woonbehoefte aan

te pakken is verdichting voor Maasmechelen erg

gewenst. De grootste kansen hiervoor liggen in en

dichtbij het centrum. Zoals eerder uit de visie van

de gemeente is gehaald moet er niet in buitenwijken

worden verdicht, wat ook te begrijpen is na

aaleiding van de twee locatiebezoeken en het vele

kijkwerk op Google Maps. Ondanks het mogelijk

idee om verdichting te laten plaatsvinden bij ontwikkelgebied

2, zal dit niet te woonbehoefte opvullen.

Dit aangezien er niet veel kan worden verdicht

in open ruimte.

De beste plek voor verdichting is aan de linkerkant

van het knooppunt, dichtbij het kruispunt. Hier kunnen

op bestaande appartementen in de toekomst

extra bouwlagen worden toegevoegde en er zijn

verschillende mindere woningen die onnodig veel

ruimte innemen. Deze kunnen in de toekomst vervangen

worden door woningen die een stuk meer

huisvesting bieden en de woonbehoefte kunnen

aanpakken.

Ontwikkelgebied 2

Voor ontwikkelgebied 2 is de visie om het braakliggende groen te transformeren

tot levendige parken. Hierbij kan eventueel de combinatie worden

3. Visie plangebied

3.2 Visie Historisch Centrum

Eerste visie toekomst historisch centrum Maasmechelen

Parkeeren

Voor het knooppunt zal een een nieuwe visie worden bedacht om de werking

in de toekomst flink te verbeteren. De plek, die door de Rijksweg grotendeels

als barriere optreed, moet een veiligere en levendigere plek die

een waardig knooppunt maakt. Daarnaast moeten de twee kanten van de

Rijksweg (oost-en westkant beter met elkaar worden verbonden). Een belangrijke

opgave naast de weg zelf is het laten plaatsvinden van verdichting

en vergroening. Dit zal verder worden onderzocht in het verdere onderzoek

van dit gebied.

Authenthiek


voor het plangebied. De Rijksweg en de Joseph Smeetslaan moeten een

hoogwaardige fietsstructuur krijgen. Met name de Joseph Smeetslaan (die

is aangegeven als fietssnelweg, maar waar weinig van te zien is) moet een

stevig ontwerp krijgen. Op deze manier kan de gemeente het vele autoverkeer

wat er momenteel rijd verminderen doordat het voor bewoners en

bezoekers de fiets een interessanter alternatief word, omdat het netwerk

veiliger en beter is.

West-en oostkant


voor het plangebied. De Rijksweg en de Joseph Smeetslaan moeten een

hoogwaardige fietsstructuur krijgen. Met name de Joseph Smeetslaan (die

is aangegeven als fietssnelweg, maar waar weinig van te zien is) moet een

stevig ontwerp krijgen. Op deze manier kan de gemeente het vele autoverkeer

wat er momenteel rijd verminderen doordat het voor bewoners en

bezoekers de fiets een interessanter alternatief word, omdat het netwerk

veiliger en beter is.

2

1

1. Visie van de gemeente

1.1 Zandlopermodel

Visie gemeente op de indeling van het gebied

Om haar visie beter in beeld te brengen, werkt de gemeente Maasmechelen

aan een beeldkwaliteit-plan voor de verschillende dorpen/deelgemeenten

binnen de gemeente. Interessant voor het het gekozen gebied is het (door

de gemeente benoemde) ‘kleinstedelijk gebied’, aangezien het historisch gebied

hier binnen valt.

De beeldkwaliteit van een plek wordt enerzijds bepaald door de bebouwing,

anderzijds wordt het bepaald door de wijze waarop de omliggende omgeving

is ingericht: het publieke, private en collectieve domein. Het beeldkwaliteit-plan

illustreert de kenmerken/eigenheid van elke soort woonomgeving

en geeft een visie van de gewenste beeldkwaliteit (dit aan de hand van voorbeelden

van Maasmechelen zelf en elders). Voor dit plan gebruikt de gemeente

het zogeheten ‘zandlopermodel’, waarin zeven verschillende soorten

wonomgeving worden uitgelicht:

- Parkwonen

- Normaal woongebied

- Stedelijk wonen

- Hoogstedelijk wonen type 1

- Hoogstedelijk wonen type 2

- Hoogstedeijk wonen accenten

Op de rechterafbeelding heeft de gemeente haar Maasmechelen ingedeeld

in deze soorten woonomgeving, bedoeld als visie voor de toekomst. Op

de volgende pagina’s zal met soort worden toegelicht welke richtlijnen de

gemeente erbij wil volgen, zoals het aantal bouwlagen, soorten wonigen en

ontharding en vergroening.Dit is erg bruikbaar zodat na het tot stand brengen

van mijn persoonlijke visie hier rekening mee kan worden gehouden.

Parkwonen

Wonen in de stad

Normaal woongebied

Wonen in de stad

Stedelijk wonen

Wonen in de stad

- Compacte, grondgebonden eengezinswoningen

- Open of halfopen bebouwing

- Maximaal 2 bouwlagen op kleinere percelen

- Eigen voor, zij of/en achtertuin

- Compacte, grondgebonden eengezinswoningen

- Open of halfopen bebouwing

- Maximaal 2 bouwlagen op kleinere percelen

- Eigen voor, zij of/en achtertuin

- Nog steeds groen aanwezig door beplanting tegen gevels,

dak of in de tuin

- Bij de inrichting van de buitenruimte aandacht voor een kwaliteitsvolle

overgang tussen privaat woning en publiek domein

- Meer duurzame mobiliteit in de vorm van fietsen, wandelen

en het gebruik van openbaar vervoer

- Nood aan ontharding van collectieve/private buitenruimtes

en het straatbeeld en kwaliteitsvolle vergroening

- Nood aan kwaliteitsvolle vergroening

- Grotendeels halfopen tot gesloten bebouwing

- Maximaal 2 bouwlagen

- Plat of hellend dak

- Stimuleren van groendaken en groengevels (specifiek

aandacht voor de overgangszone met de straat)

- de authenticiteit van Maasmechelen blijft belangrijk qua

vormgeving van nieuwe gebouwen/verbouwingen

Hoogstedelijk wonen

Type 1

Wonen in de stad

Hoogstedelijk wonen

Type 2

Wonen in de stad



- Inzetten op diversiteit, ontharding van collectieve/private

buitenruimtes en het straatbeeld en kwaliteitsvolle vergroening

- Verdicht woonweefsel

- Grotendeels halfopen tot gesloten bebouwing

- Compacte grondgebonden woningen in combinatie met

meergezinswoningen



- Toegankelijkheid van collectieve en groene publieke buitenruimtes

van groot belang

- Ontharding, de creatie en behoud van private, collectieve

of publieke groene buitenruimtes van groot belang



- Verhardingen in collectieve en private buitenruimtes blijft

beperkt







- Ruimte voor stedelijke transformatie door de aanpak van

verouderde bebouwing

- Naast wonen ook mengvormen van wonen en andere

functies als handel

- Verdicht woonweefsel met doorbrekingen van de bebouwingsrand

- Doorbrekingen opvullen met buitenruimtes die het groen

doortrekken tot aan de Rijksweg

- Compacte grondgebonden woningen in combinatie met

meergezinswoningen

- Halfopen en open bebouwing

- Afwisseling van kleine en grootschalige bouwvolumes



- Toegankelijkheid en nabijheid van groene publieke en

collectieve buitenruimtes van groot belang

- Ontharding, de creatie en behoud van private, collectieve

of publieke groene buitenruimtes van groot belang



- Verhardingen in collectieve en private buitenruimtes blijft

beperkt



Hoogstedelijk wonen

Accenten

Wonen in de stad





- Ruimte voor stedelijke transformatie door aanpak van

verouderde bebouwing

- Grootschalige wooncomplexen met duidelijke accenten

- Tussen de 5 en 8 bouwlagen

- Torens functioneren als bakens in het stadslandschap

- Betaalbaar en compact wonen in een hoge dichtheid

- Voldoende buitenruimte wordt in alle woonontwikkelingen

voorzien in de vorm van private (dak)terassen en/of

collectieve groene buitenruimtes

- Groengevels, groendaken en andere groenelementen

worden ingezet voor klimaatadaptatie

- Specifieke aandacht voor de overgangszones met de

straat

- Onthard waar mogelijk zodat hemelwater kan infiltreren

- Ruimte voor water krijgt in deze woonomgeving een plek

- Enkel noodzakelijke verhardingen



3. Visie plangebied


Bij optoppen (ook wel dakopbouw genoemd) wordt een bestaand pand met een of

meerdere bouwlagen verhoogd. Hierbij wordt vaak gebruikgemaakt van de draagkracht

van een bestaand gebouw. Er zijn verschillende varianten mogelijk, zoals een

schuin of plat dak (buildinc.eu, sd). Optoppen wordt door steeds meer gemeenten

ingezet en ook voor het historisch centrum kan het een goede optie zijn, gezien de

geringe ruimte voor verdichting. Daarnaast kunnen de nieuwe lagen het stadsbeeld

een interessante nieuwe wending in haar architectuurstijl geven.

Om voor Maasmechelen een goed beeld te creeeren zijn er vier snelle ontwerpen

gemaakt die een impressie laten zien hoe het toevoegen van een extra bouwlaag(en)

eruit kan zien voor vier verschillende gebouwen in het historisch centrum. De vier

gebouwen zijn gehaald uit de geselecteerde gebieden voor optoppen uit de verdichtingskansenkaart.

Illustratie van optoppen

Black house London, Simon Conder

1

Optopping appartementen

Rijksweg

2


Rijksweg

3

Optopping supermarkt

Rijksweg

4


Rijksweg

3. Visie plangebied


Om naast het verdichtingsaspect het vergroenen in werking te zetten voor de grijze het

gebied, zijn er twee impressies gemaakt die laten zien hoe een transitie van de openbare

weg zorgt voor een levendiger en frisser beeld van de wijk. Er is gekozen voor de Hoenderstraat,

en de Zansstraat, gelegen dichtbij het Historisch Centrum. In de huidige situatie

ogen deze straten erg grauw, doordat de straat en de parkeervakken van grijs asfalt zijn en

er haast geen bomen te vinden zijn. Dit versterkt daarnaast het Stedelijk Hitte-Eilandeffect

doordat er veel verharding is.

In de huidige situatie ogen beide straten erg grauw. Dit komt voornamelijk doordat het

volledig is verhard, de straten van grijs asfalt zijn er er geen groenstructuur te bekennen

is. Dit versterkt het hitteeilandeffect enorm. Beiden impressies laten zien dat door slechts

enkele elementen te wijzigen de straat een compleet nieuw leven krijgt. Het asfalt is vervangen

door rode tegels, de zijkanten van de weg zijn onthard en vervangen door groen

(met daarbij de optie tot het creeeren van wadi’s) en er zijn rijen bomen toegevoegd.

Illustratie van vergroenen

Huidige situatie Hoenderstraat

Nieuwe impressie Hoenderstraat

1

Vergroenen straten

Hoendersstraat

Locatieaanduiding straat

Nog maken

Huidige situatie Zandstraat

Nieuwe impressie Zandstraat

2

Vergroenen straten

Zandstraat

Locatieaanduiding straat

3

Vergroenen straten

Joseph Smeetslaan

Ontwikkelgebied 1

Het eerste ontwikkelgebied draait om het drukste kruispunt van Maasmechelen. Het ligt gelegen

centraal in het historisch centrum en is de plek waar de toekomstige Spartacushalte zal

worden gerealiseerd. Het is een kruising tussen de Rijksweg en de Joseph Smeetslaan. De plek

dient voor 2050 opnieuw ontwikkelt te worden.

- Analyse huidige situatie

- Referentieprojecten

- Eerste schetsen

- Varianten

- Aanbevolen variant

Huidige situatie

Foto’s Rijksweg

Huidige situatie

Foto’s Deelgebied 1

Huidige situatie

Foto’s Deelgebied 2 + 3

Huidige situatie


Huidige situatie



4.1 Analyse Rijksweg

De barrierewerking van het knooppunt

Het kruispunt van de Rijksweg vormt een belangrijk element binnen Maasmechelen. Deze Rijksweg is de

hoofdweg door de gemeente, waardoor er veel verkeer dagelijks gebruik van maakt. Tijdens een tweede

locatiebezoek (waarbij ik vooral focusste op deze weg), werd mij vooral duidelijk dat deze weg een grote

barriere vormt tussen de twee kanten van het historisch centrum: de westen oostkant. Deze barriere

ontstaat grotendeels door de hoge snelheid van het verkeer, automobilisten mogen hier namelijk 80

km/u rijden. Daarnaast is er veel verkeer aanwezig en rijden de auto’s vlak langs het smalle voetpad, wat

ervoor zorgt dat het voor voetgangers en fietsers niet veilig aanvoelt. Met de komst van de trambus van

het Spartacusplan(die zal rijden over de Rijksweg), zal de drukte op de weg alleen maar toenemen, wat

zal resulteren in meer voetgangers en daardoor mogelijk in meer ongelukken. Het knooppunt wat alleen

maar belangrijker gaat worden zal hierdoor een versterkte barriere krijgen die de twee gedeelten nog

meer opsplitst. Om eerst helder te krijgen waarom de Rijksweg als barriere werkt is er een stuk van de

weg geanalyseerd per onderdeel van de structuur. De belangrijkste ondervindingen zijn hieronder opgesteld.

Vervolgens zijn deze punten weergeven in een foto van het knooppunt, om het op die manier

duidelijker in beeld te krijgen.

Huidige situatie Rijksweg

- Smal voetpad: hierdoor worden wandelaars niet uitgenodigd omdat ze door het smalle pad het gevoel

hebben dat ze dicht op de drukke Rijksweg zitten. Hierdoor voelt het onveilig aan

- Verouderd wegdek: zorgt voor een belemmering van het stadsbeeld in het historisch centrum

- Duidelijk fietspad ontbreekt: er ligt wel iets van een strook dat waarschijnlijk voor fietsers bedoeld is,

maar het is niet duidelijk aangegeven en het is momenteel erg smal en heeft geen opvallende rode kleur

waardoor het niet duidelijk is aangegeven.

- Groenstrook ontbreekt: hierdoor ontbreekt een aangename sfeer voor wandelaar en fietsers

- Verharde parkeervakken: kansen om te ontharden en groene parkeervakken te realiseren

Locatie Rijksweg

Analyse verbeterpunten Rijksweg

Gebied 1

Impressie Spartacusproject op het knooppunt


... heeft de De Lijn haar eerste ontwerp gepresenteerd voor een ontwerp omtrent

het Spartacusplan. Deze is onderin weergeven en laat zien hoe de Rijksweg

er voorlopig in de toekomst uit zal komen te zien. Duidelijk zichtbaar

is de aparte dubbele baan voor de trambus. Deze zal in de toekomst vervangen

worden door een baan voor een tram, dus het is logisch dat deze baan

al in het midden wordt geplaatst. Verder worden de vaak lopende tweebaanswegen

verminderd naar eenbaanswegen: dit komt door de snelheidsvermindering

die de Rijksweg gaat krijgen (van 80 km/h naar 50 km/h) en

het verkeer dat via een nieuwe route langs het kanaal zal worden omgeleid.

Daarnaast krijgt de Rijksweg eindelijk duidelijke sterke fietspaden in het nieuwe

plan en zullen er stroken tussen worden gevoegd waar beplanting op kan worden

gevestigd. (BRON TOEVOEGEN)

Om voor de gemeente een helder beeld te geven van hoe deze structuur van

Spartacus er voor het knooppunt van het historisch centrum uit zou kunnen zien

(want dit is nog niet ontworpen/bedacht) is er een illustratie gemaakt. Deze laat

helder zien hoe het kruispunt er in de toekomst uit zal zien met nieuwe fietspaden,

groenstucturen en een aparte busbaan.

Eerste idee invulling Rijksweg met huidige wegstructuur



4.2 Huidige Situatie in

kaart

Nieuw ontwerp en structuur van de centrale as van het historisch centrum


4.3 Toekomstige situatie in

kaart (masterplan)




kaart (masterplan)

(vernieuwde variant)


Gebied 1

Verbinding tussen de vier gebieden


Een van de belangrijkste punten voor deze vier geselecteerde gebieden is de verbinding

ertussen.



1

Herbestemming gemeentehuisplein


Gemeentehuisplein

Momenteel is het gemeentehuis grotendeels besteed aan parkeervelden

en bevind zich in het midden een klein groen hofje. Het hofje ziet er verzorgd

en mooi uit, maar het bied geen zitplaatsen voor bezoekers. Ook

nodigt het niet uit doordat er 2 barrieres zijn: de parkeerplaatsen en de

groene heg om de rand van het plein. Hierdoor is het plein voornamelijk

besteed aan parkeren en draagt het als plein voor een van de mooiste

gebouwen van Maasmechelen niet bij aan de kwaliteit van het historisch

centrum.

Door het parkeren naar 1 kant van het plein te plaatsen kan er een echt

plein worden gecreerd dat kan worden doorgetrokken tot aan hte voetpad

van de aangrenzende Rijksweg. Door grote gaten in de omringde

heg te maken wordt het plein toegankelijk voor bewoners. De 2 barrieres

zijn verdwenen en het hofje is een stuk groter te worden en kan meer

bieden aan bewoners. Door het plaatsen van verschillende groen-attributen

(voorbeeld te vinden bij de referenties) met de rand als zitple, kunnen

bewoners hier ontspannen.

Illustratie van het nieuwe gemeentehuisplein

1



Gemeentehuisplein

Momenteel is het gemeentehuis grotendeels besteed aan parkeervelden

en bevind zich in het midden een klein groen hofje. Het hofje ziet er verzorgd

en mooi uit, maar het bied geen zitplaatsen voor bezoekers. Ook

nodigt het niet uit doordat er 2 barrieres zijn: de parkeerplaatsen en de

groene heg om de rand van het plein. Hierdoor is het plein voornamelijk

besteed aan parkeren en draagt het als plein voor een van de mooiste

gebouwen van Maasmechelen niet bij aan de kwaliteit van het historisch

centrum.

Door het parkeren naar 1 kant van het plein te plaatsen kan er een echt

plein worden gecreerd dat kan worden doorgetrokken tot aan hte voetpad

van de aangrenzende Rijksweg. Door grote gaten in de omringde

heg te maken wordt het plein toegankelijk voor bewoners. De 2 barrieres

zijn verdwenen en het hofje is een stuk groter te worden en kan meer

bieden aan bewoners. Door het plaatsen van verschillende groen-attributen

(voorbeeld te vinden bij de referenties) met de rand als zitple, kunnen

bewoners hier ontspannen.

Illustratie van het nieuwe gemeentehuisplein

Referentiebeelden

Gemeentehuisplein

2

Herbestemming braakliggende

ruimte 1


Braakliggend terrein - 1

Dit klein stuk grond ligt gelegen aan de overkant van het gemeentehuisplein

en heeft op dit moment geen functie. Het terrein ligt er braak bij

en dit bied kansen om de grond te gebruiken voor een nieuwe publieke

functie.

Illustratie van een tweede park voor het knooppunt

Vanwege de verdichtingsopgave is het een interessante optie om voor dit

gebied te kiezen voor het realiseren van appartementen. De twee schetsen

hiernaast laten echter zien dat dit ervoor zorgt dat de kijk en beleving

van bewoners/bezoekers hier een stuk minder word. Door te kiezen voor

verdichting onstaat ern een lange ‘muur’ dat een erg gesloten gevoel

geeft aan het kooppunt.

De beste optie voor dit klein stuk grond zou zijn om er een publieke functie

aan te geven, in de vorm van een kleinschalig park. Ten slotte kunnen

de kale wanden van de woningen die erachter liggen kunnen worden

bedekt met groene gevels.

Situatie met verdichten: minder zicht

Situatie zonder verdichten: meer zicht

Braakliggend terrein - 1

Dit klein stuk grond ligt gelegen aan de overkant van het gemeentehuisplein

en heeft op dit moment geen functie. Het terrein ligt er braak bij

en dit bied kansen om de grond te gebruiken voor een nieuwe publieke

functie.

Vanwege de verdichtingsopgave is het een interessante optie om voor dit

gebied te kiezen voor het realiseren van appartementen. De twee schetsen

hiernaast laten echter zien dat dit ervoor zorgt dat de kijk en beleving

van bewoners/bezoekers hier een stuk minder word. Door te kiezen voor

verdichting onstaat ern een lange ‘muur’ dat een erg gesloten gevoel

geeft aan het kooppunt.

De beste optie voor dit klein stuk grond zou zijn om er een publieke functie

aan te geven, in de vorm van een kleinschalig park. Ten slotte kunnen

de kale wanden van de woningen die erachter liggen kunnen worden

bedekt met groene gevels.

Huidige situatie

Illustratie van een tweede park voor het knooppunt

Referentiebeelden

Braakliggende ruimte 1

3

Winkelgebied


Winkelgebied

Het derde gebied betreft de parkeerplaats van de winkels. Momenteel

zijn de parkeerplaatsen volledig verhard en er is haast geen groen te

vinden. Dit draagt enorm bij aan het hoge hittestress-niveau van het

historisch centrum en aan het ontbreken van groene verblijfskwaliteit

in het knooppunt. Om dit te veranderen worden de parkeerplaatsen

onthard en komen er groene grasvakken voor in de plaats, gevuld met

een doorlopende heg en diverse bomen.

Naast de vergroening bied de supermarkt zelf bied kansen voor optopping

(in de illustratie nog niet weergegeven). Het pand is redelijk laag en

heeft een plat dak, wat optopping gunstig maakt. Gelet op het zandlopermodel

waarin de gemeente het pand aangeduid heeft als type 2 en

dus 4 bouwlagen mag krijgen, versterkt dit concept.

Referentiebeelden

Winkelgebied

4

Herbestemming braakliggende

ruimte 2


Winkelgebied

Het vierde gebied bedraagd een achterliggend gebied dat er grotendeels

verloren bij ligt. In tegenstelling tot de vorige drie gebieden bied

dit gebied wel kans voor verdichting. De ruimte in het gebied is niet evident,

maar gezien de verdichtingskwestie kunnen door slim te plannen

twee appartementblokken in het gebied worden geplaatst.

Het eerste blok aan de Rijksweg vervangt een huidig pand. Dit gebouw

neemt veel ruimte in en draagt niet bij aan een sterk straatbeeld. Door

dit te vervangen door een nieuw appartementencomplex kan er meer

huisvesting worden geboden en kan de ruimte beter worden benut.

Een tweede appartementenblok kan door de smalle binnenruimte tactisch

in tedelen met een L vorm worden gerealiseerd.

De bewoners van deze appartementencomplexen krijgen in vergelijking

met de meeste woningen in Maasmechelen een kleine tuin. Dit zal wel

moeten om de kleine beschikbare ruimte te gebruiken voor verdichting.

Omwonenden kunnen door een nieuwe inrichting van de groenstructuur

en wegen een recreatieve route nemen binnendoor het woonblok.

Referentiebeelden

Braakliggend gebied 2

Ontwikkelgebied 2

In het tweede ontwikkelgebied liggen er drie losse open ruimte gebieden die kansen bieden

voor een herontwikkeling. De structuur voor de drie gebieden is als volgt:

- Analyse huidige situatie

- Referentieprojecten

- Eerste schetsen

- Varianten

- Aanbevolen variant

5.4. Nieuwe invullingen

Huidige situatie deelgebied 1

Huidige situatie deelgebied 2 Huidige situatie deelgebied 3

Deelgebied 1

Het eerste deelgebied is een groot gedeelte open ruimte, gelegen tussen

de Zandstraat en de Boudewijnlaan. Na enig onderzoek komt al

snel naar voren dat hier vroeger een aantal voetbalvelden hebben gelegen

van de voetbalclub ‘Verbroedering Maasmechelen’. Deze heeft

bestaan van 1950 tot 2013. Vervolgens is er een nieuwe voetbalclub

ontstaan genaamd ‘Eendracht Maasmechelen-aan-de-Maas’. Deze ligt

momenteel gelegen aan de weg Oude Baan.

Na het opheffen van de toenmalige voetbalclub is het terrein onbewerkt

gebleven en momenteel is het een stuk losse open ruimte. Hier

liggen kansen op een herinrichting te laten plaatsvinden, aangezien

het momenteel geen functie heeft en het groen er dood bij ligt. Tegenover

het terrein bevind zich een weg met daartegenover woningen,

achter het terrein ligt een begraafplaats. Barend gaf mee dat deze zal

worden uitgebreid, waardoor hier al rekening mee is gehouden in het

uiteindelijke ontwerp voor dit gebied. Tussen de begraafplaats en de

lose ruimte bevind zich een groene buffer in de vorm van hoge bomen.

Een bijkomend groot voordeel is dat het gebied in volle eigendom

is van de gemeente, zo kan via HFB - Vastgoed (arcgis.com) worden

vastgesteld. Dit maakt het makkelijker om er een herinrichting te laten

plaatsvinden, aangezien de gemeente het gebeid namelijk niet hoeft

over te kopen van een bewoner/organisatie.

Deelgebied 2

Het tweede deelgebied ligt rechts van het eerste gebied en heeft

in de huidige situatie ongeveer de zelfde toestand en functie.

Dit deelgebied was vroeger wederom een voetbalveld van de

voetbalclub en ligt er tegenwoordig ook braak bij. Tegenover het

veld bevind zich een losse woning aan de Schuttersstraat, omgeven

door behoorlijk wat open groen ernaast. Hoewel dit groen

prive is van de benoemde woning, ligt er een unieke kans om de

twee gedeelten met elkaar samen te voegen. Op die manier ontstaat

er een een nieuwe doorlopende verbinding die gebruikt

kan worden bij de keuze voor een park als herbestemming.

Ook dit gebied is in volle eigendom van de gemeente.

Deelgebied 3

Het derde braakliggende gebied ligt boven het tweede gebied

en is in de huidige situatie ingevuld deels voor parkeren en deels

als braakliggend terrein. Het gebied ligt tussen een woonwijk

in en is alleen bereikbaar via een smalle eenbaansweg aan de

achterkant van het gebied. Aan de voorkant (Schuttersstraat) is

slechts een smalle doorgang voor voetgangers in een hoge heg.

Hier liggen kansen om de voorkant open te breken en het gebied

toegankelijker te maken.


Huidige situatie


Huidige situatie


Huidige situatie


5.4. Analyse RUP

Huidige situatie deelgebied 1

Deelgebied 1

Het eerste deelgebied is een groot gedeelte open ruimte, gelegen tussen

de Zandstraat en de Boudewijnlaan. Na enig onderzoek komt al

snel naar voren dat hier vroeger een aantal voetbalvelden hebben gelegen

van de voetbalclub ‘Verbroedering Maasmechelen’. Deze heeft

bestaan van 1950 tot 2013. Vervolgens is er een nieuwe voetbalclub

ontstaan genaamd ‘Eendracht Maasmechelen-aan-de-Maas’. Deze ligt

momenteel gelegen aan de weg Oude Baan.

Na het opheffen van de toenmalige voetbalclub is het terrein onbewerkt

gebleven en momenteel is het een stuk losse open ruimte. Hier

liggen kansen op een herinrichting te laten plaatsvinden, aangezien

het momenteel geen functie heeft en het groen er dood bij ligt. Tegenover

het terrein bevind zich een weg met daartegenover woningen,

achter het terrein ligt een begraafplaats. Barend gaf mee dat deze zal

worden uitgebreid, waardoor hier al rekening mee is gehouden in het

uiteindelijke ontwerp voor dit gebied. Tussen de begraafplaats en de

lose ruimte bevind zich een groene buffer in de vorm van hoge bomen.

Een bijkomend groot voordeel is dat het gebied in volle eigendom

is van de gemeente, zo kan via HFB - Vastgoed (arcgis.com) worden

vastgesteld. Dit maakt het makkelijker om er een herinrichting te laten

plaatsvinden, aangezien de gemeente het gebeid namelijk niet hoeft

over te kopen van een bewoner/organisatie.

Toekomstige invulling uit 2010 Toekomstige invulling uit 2010

Deelgebied 2

Het tweede deelgebied ligt rechts van het eerste gebied en heeft

in de huidige situatie ongeveer de zelfde toestand en functie.

Dit deelgebied was vroeger wederom een voetbalveld van de

voetbalclub en ligt er tegenwoordig ook braak bij. Tegenover het

veld bevind zich een losse woning aan de Schuttersstraat, omgeven

door behoorlijk wat open groen ernaast. Hoewel dit groen

prive is van de benoemde woning, ligt er een unieke kans om de

twee gedeelten met elkaar samen te voegen. Op die manier ontstaat

er een een nieuwe doorlopende verbinding die gebruikt

kan worden bij de keuze voor een park als herbestemming.


Deelgebied 3

Voor het derde deelgebied waren de plannen om het gebied

sterk te verdichten en de open ruimte die er beschikbaar was

volledig weg te halen. Naar mening is dit zonde, omdat er juist

zo weinig open ruimte nog over is in Maasmechelen.

5.4. Nieuwe invullingen

5.4.1 Deelgebied 1

Combinatie park+wonen

Ondanks de roep van Vlaanderen om zo min mogelijk open ruimte te gebruken voor verdichting is het

interessant om voor dit gebied een combinatie te zoeken tussen een park en wonen. De drie gebieden

liggen dichtbij het knooppunt dus er mag verdicht worden. Door wonen met de de natuur te combineren

worden naast verdichting de twee belangrijkste thema’s van het onderzoek (vergroening en

verdichting) samen gecombineerd tot een en kan het vervolgens een interessant vernieuwend ontwerp

opleveren voor Maasmechelen. Er zijn al een aantal referentieprojecten waarbij dit idee succesvol is

ontwikkelt, zowel in Belgie als in Nederland. Deze worden op de volgende pagina toegelicht ter inspiratie.

Om een tweede indruk te krijgen van hoe het idee eruit zou komen te zien op de gegeven locatie, zijn

er een aantal eerste schetsen gemaakt. Deze zijn weergegeven op de pagian na de referentie en tonen

verschillende mogelijkheden van een ontwerp voor het gebied.

Huidige situatie open ruimte

Door voor een park te kiezen die gebruik maakt van de voorheen benoemde

maatregelen tegen groen en blauw wordt het hittestress niveau

flink naar beneden gehaald. Daarnaast geef je de bewoners een

plek waar ze kunnen ontspannen, want dit is namelijk momenteel nog

niet in de buurt aanwezig.

Door voor een park te kiezen die gebruik maakt van de voorheen benoemde

maatregelen tegen groen en blauw wordt het hittestress niveau

flink naar beneden gehaald. Daarnaast geef je de bewoners een

plek waar ze kunnen ontspannen, want dit is namelijk momenteel nog

niet in de buurt aanwezig.

Arcgis.com

1



Deelgebied 3

In de toekomstige situatie wordt het gebied opgedeeld in twee verschillende

thema’s: wonen gecombineerd met openbare ruimte. De acht nieuwe

wonigen worden geplaatst tegen de achterkant van de woningen in

het rechtergelegen gebied. Tussen deze woningen zal een groene buffer

worden gerealiseerd om zo de privacy van de bewoners te waarborgen.

Aan de andere zijde zullen de woningen grenzen aan een strook openbare

ruimte, die levendig wordt ingevuld met drie groenstukken waar bewoners

gebruik van kunnen maken om bijvoorbeeld in te ontspannen.

Het bovenste groenstuk wordt deels ingevuld voor bovengronds groen parkeren.

Ondergronds parkeren zou idealer zijn, maar aangezien de kosten van

deze optie hoog zijn en het voor dit gebied niet per se nodig is, is deze mogelijkheid

weggelaten.


4.2 Huidige Situatie in

kaart




kaart (masterplan)


5.4 Ontwikkelgebied 2

5.4.1 Deelgebied 1

Gegevens

16 grondgebonden woningen

3 bouwlagen

3 appartementblokken - 24 appartementen per blok = 72 woningen

4 bouwlagen

Totaal

72 + 16 = 88 nieuwe woningen

Uitleg

Voor een nieuw ontwerp voor dit deelgebied is rekening gehouden

5.4 Ontwikkelgebied 2

5.4.1 Deelgebied 1

Nieuwe parkeerplaatsen

Versterkt groenblauw netwerk

02. Nieuwe invullingen

Gebied 2

Variant 1

Voor een eerste variant voor Gebied 2 is er gekozen voor een combinatie van urban villa’s en een park. Hoewel de wens van Vlaanderen is om niet

meer open ruimte te verharden is het toch genoodzaakt om verdichting te laten plaatsvinden. Om deze reden is er gekozen voor een combinatie,

om op die manier beide aspecten (rewilding en verdichting) samen te laten komen in het ontwerp.

In het midden van het park ligt een centraal gelegen meer, dat een recreatieve functie bied voor bewoners. Om het meer liggen diverse wandelroutes

, wat het gebied het gevoel van een park moet geven.

Aan beide ingangen van het gebied is een duurzame/groene parkeerplaats gerealiseerd, dit voor de bewoners van het gebied. Hierdoor word het

een autoluw gebied wat perfect pas bij de eisen van een park.

In het park zijn zeven villa’s gerealiseer die allemaal beschikken over een ruimte tuin. Aangezien bij deze varariant is gekozen voor villa’s is meer

dan zeven woningen lastig, gezien de geringe ruimte in het gebied.

Huidige situatie gebied 2

Variant 1 - Bungalow Variant 2 - Villa Variant 3 - Appartementencomplex

Castor Park, Beveren

Park Centraal, Tilburg

02. Nieuwe

invullingen

Gebied 2

Referentie

projecten

Bosrijk, Eindhoven

Eisen verdichting

Stappenplan

- Nieuwe woningen

- Nieuwe groenstructuren

- Nieuwe parken

- Nieuwe wegen

- Nieuwe verbindigen

- Verharde parkeervakken groen maken

- Keuze bieden aan Antea Group / gemeente Maasmechelen: verschillende type

woningen om zo het Belgische beeld tevreden te houden, of op de Nederlandse

meer eentonige manier

- Afmaken structuur rapport

- Eisen verdichting opstellen

- Weten wat de gemeente wilt met het gebied; zijn er al plannen?

- Plankaart maken gebied

- Sfeerimpressie N763 maken

- De 2 verdichtingsgebieden duidelijk in kaart brengen

- Locatiebezoek

- Stedelijkheids/grid studie doen

- Analyse voor het historisch centrum (gis kaarten maar dan op lage schaal)

- Schetsen maken

- Programma opstellen

- Niet hoger dan 5 lagen

- Centrale weg (Joseph Smeetslaan) betegelen met rode steen ipv grijs asfalt

- Aanleggen groenstructuur: bomen langs de weg, groene parkeervakken

- Aanleg duidelijke fietsstrook

- Wadi’s voor opvang regenwater

1 2 3

Februari, 2022 Februari, 2022 Februari, 2022

4

4

3

2

1

02. Nieuwe

invullingen

Gebied 4

Fotoanalyse

Wijk

Februari, 2022 Februari, 2022

4. Totaalkaart 1 + 2


kaart (masterplan)


Belangrijkste uitdagingen

voor het historisch centrum

Publieke (ontmoetings)

ruimtes

2 3 Authenticiteit 4 Verdichten 1 Hoogstedelijk

(optoppen)

5

Parkeren oplossen,

ontharden

6

Vergroening

7

Mobiliteit / Rijksweg 8

Doorbreking / verbinding

VISIE 2050

REALISATIE

3

HISTORISCH VAN DE VISIECENTRUM

In het volgende deel van het onderzoek zal er een toekomstig actieplan worden neergezet voor het historisch centrum. Er zal eerst opnieuw

goed In het worden tweede gekeken deel van hoe het het onderzoek gebied in zal elkaar er een zit toekomstig en wat de gemeente actieplan worden haar visie neergezet op het gebied voor het is. Vervolgens historisch centrum. word de Er visie zal voor eerst het opnieuw gebied

gegeven goed worden zal gekeken dit resulteren hoe het in vernieuwende gebied in elkaar ontwerpen zit en wat die de aandacht gemeente geven haar visie aan de op verdichtings/vergroeningskwestie het gebied is. Vervolgens word de van visie dit voor afstudeeronderzoek.

gegeven Vervolgens en zal dit resulteren zullen de ontwerpen in vernieuwende en ideeen ontwerpen getoetst die worden ade bevinden bij gemeente, hieruit worden waarna meenemomen de bevinden in hieruit een definitieve worden meenemomen visie voor het in

het gebied

een historisch definitieve visie voor het historisch centrum.

Inhoudsopgave 1


2.8 Parkeerkaart

2.8 Conclusie

3. Visie plangebied






Voorwoord

Samenvatting

1. Introductie

1.1. Aanleiding

1.2 Doelstelling

1.3 Onderzoeksopzet




1.7 Afbakening





2.3 Vlaanderen

2.4 Antea Group & mijzelf

3. Schaalniveau 1

4. Lagenbenadering

4.1 Routes

4.2 Ontharding


4.4 Knooppunten

5. Fotoreportage

6. Waardekaart


8. Schaalniveau 2

Inhoudsopgave 2



1.1. Afbakening

1.2. Zandlopermodel

2. Analysefase


2.2 Indelingenkaart

2.3 Groenblauwkaart








(masterplan-)

4.4 Aanpak Rijksweg


4.5.1 Deelgebied 1

4.5.2 Deelgebied 2

4.5.3 Deelgebied 3

4.5.4 Deelgebied 4






(masterplan)



(masterplan)


5.4.1 Deelgebied 1

5.4.2 Deelgebied 2

5.4.3 Deelgebied 3




6.2 Bijeenkomst met de gemeente &

stakeholders

7. Haalbaarheid

Inhoudsopgave 3


1. Aanbevelingen



5.4.1 Deelgebied 1

blauw

2.5 Bouwhoogtekaart

5.4.2 Deelgebied 2



5.4.3 Deelgebied 3

Bijlagen

Literatuurlijst

08.

Haalbaarheid

In welke mate is wat haalbaar

zzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzz



zzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzz

zz

Maatregelen voor meer groen en blauw 5

Wadi’s

Een wadi is een met zand of grind gevulde bekken dat water kan vasthouden en

laten infiltreren. Er mag door een wadi gelopen worden maar niet zwaar worden

belast. Ze passen goed in groenstroken en groengebieden doordat we beplant

zijn. Het systeem zorgt ervoor dat het stromende water van wegen en daken

niet in de riolering maar via bovengrootse grachten en/of goten. Wadi’s kunnen

hierdoor deel uitmaken van de groenstructuur van een stad en bijdragen aan

een hogere biodiversieit. De meest positieve effecten van een wadi zijn hieronder

beschreven:

- Middel om het watersysteem in de stad te verbeteren.

- Voorkomen van hittestress.

- Positieve werking op de luchtkwaliteit.

- Participatie van bewoners

- Positieve belevingswaarde van bewoners.

- Een regenwaterriool is 50 procent duurder dan een wadisysteem.

Gerealiseerde wadi’s in een woonwijk

Illustratie werking wadi

Groene gevels

Groene gevels verliezen minder warmte en warmen minder op. De nabije omgeving

verkoelt doordat de planten voor verdamping zorgen. Een groot voordeel

is dat gevelbeplanting weinig plaats hoeft in te nemen en toch veel ruimte

aan groen bezorgd. Tegenwoordig worden groene gevels ook ingezet voor het

vergroten van de biodiversiteit en het binden van fijnstof. Voor een klimplant is

het vooral belangrijk dat er onder wat ruimte vrij is voor de wortels om gezond

te blijven. Naast het vergroenen van de straat kan gevelbeplanting ook worden

ingezet als onthardingsmaatregel, doordat er een aantal tegels moeten worden

opengebroken.

Kleurrijke groene gevel

Groene wand

Bomen

Het realiseren van meer bomen in de stad heltp niet alleen om de temperatuur te

verlagen. Bomen zorgen ook voor minder stof, houden regenwater vast, worgen

voor andere luchtontreiniging en verhogen de leefkwaliteit. Een variatie van bomen

biedt daarnaast voedsel en plaats voor insecten, vogels en zoogdieren. Op

die manier wordt er bijgedragen aan een hogere biodiversiteit. Ze zijn daarnaast

belangrijk als beeld van een stad en vormen onderdeel van groenblauwe netwerken.

Door schaduwvorming van de bomen ontstaat er een verkoelend effect

op het stadsklimaat. Door de verdamping van het vocht van de bladeren wordt

de warmte geabsorbeerd. Om de hittestress in steden te beperken worden sinds

korte tijd ook ministadsbossen aangelegd, om zo de stad te kunnen verkoelen.

DIt worden ook wel tiny forests/klimaatbossen genoemd.

Tiny forest

Straatbeeld gekleurd door bomen

Infiltratiestroken

Doordat er in de stad minder ruimte is voor infiltratie bieden infiltratiestroken een

goede oplossing. Dit zijn verdiepte, beplante stroken langs de weg. Ze zijn aan de

onderkant open zodat het regenwater bewaard kan worden en kan infiltreren in

de bodem. Echter moet de grondwaterstand niet te hoog zijn en de ondergrond

moet geschikt zijn voor infiltratie. In de beperkte steden is het vervolgens ook

mogelijk om bomen of planten met infiltratiestroken te combineren.

Kleurrijke infiltratiestrook

Illustratie werking infiltratiestrook

Referentieprojecten

6

Referentiebeelden

groene wijk

Referentiebeelden

unieke wijk

Referentiebeelden

groene wijk

https://www.pzc.nl/bergen-op-zoom/fietsers-rollen-over-rood-tapijt-maar-nog-even-geduld~afc4d21a/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.nl%2F

Algemene gegevens

Bouwhoogtes

Bouwkundig erfgoed

Kwetsbare functies

Inwonersdichtheid

Knooppuntwaarde

Verharde oppervlakte

Ruimtebeslag

Mobiliteit

Spartacuslijn

Openbaar vervoer

Wandelnetwerk

Fietsnetwerk

Walkability

Klimaat

Droogtegevoeligheid

Hydrologische veerkracht

Pluviaal (huidig / toekomst)

Hittestress (huidig / 2050)

Stikstofdioxide

PM10

Onthardingskansen

Natuur

Groenblauw netwerk

Bebossing

Natuur

Landbouw

Stedelijk groen

BWK

Overstroombaar gebied

Overstroming

Bijlagen

7

Bouwhoogtes

Bouwkundig erfgoed

Kwetsbare functies

Inwonersdichtheid

Knooppuntwaarde

Verharde oppervlakte

Ruimtebeslag

Spartacuslijn

Openbaar vervoer

Ruimtebeslag

Fietsroutenetwerk

0.5 Walkablity Tool

Een interessante tool voor de gemeente Maasmechelen is de Walkabilityscore. Deze tool brengt de ‘walkabilityscore’

voor elke hectare in Vlaanderen in beeld. Bewoners met een hoge score bewegen meer,

volwassenen in deze buurten hebben een betere bloeddruk & een gezonder gewicht en daarnaast zijn er

minder kosten voor openbaar vervoer & is er een sterkere lokale economie.

Deze methode bundelt drie verschillende aspecten: woondichtheid, stratenconnectiviteit en functiemix.

Van deze drie aspecten wordt vervolgens een optelsom gemaakt, waarbij de stratenconnectiviteit dubbel

meetelt.

Walkability

• Woondichtheid: focust zich op het aantal inwoners per oppervlakte.

• Stratenconnectiviteit: geeft aan of je gemakkelijk te voet of met de fiets van punt A naar B kunt gaan.

Daarnaast analyseert het ook of de straten goed met elkaar zijn verbonden.

• Functiemix: kijkt hoe en of de voorzieningen en functies in de buurt zijn gecombineerd. Daarnaast

analyseert het ook of er een goede mix is tussen ontspanningsmogelijkheden, kantoren, winkels en

scholen.

Het doel van deze tool is om een kader te bieden vanuit gezondheidsperspectief zodat voor elke buurt

een beter inzicht kan worden gekregen in de inrichtings-planningsmaatregelen die het beste kunnen worden

genomen.

De website heeft per type score een advies gekoppeld, wat voor Maasmechelen erg nuttig kan zijn:

- Walkabilityscore scoort goed rondom de bebouwde

kern. Het hoge advies geld dus, en dat houd in

dat

3. Overgebleven schetsen/ontwerpen/concepten

Eerste idee invulling Rijksweg met huidige

Luuk Meerman - Ontwikkeling Historisch Centrum Maasmechelen (Afstudeerrapport v11)

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?