25% - Geheim over de grens

6
Geheim over de grens
Ontdekkingsreizen in het Duitse grensgebied

Architectuur en ambiance met
flair en charme!
Met de KAMP-PROMENADE is in Osnabrück een geheel nieuwe
shoppingwijk ontstaan. Middenin de voetgangerszone imponeert innovatieve
architectuur met moderne glazen gevels, veel licht en veel
ruimte. (International Design and Development Award 2005).
Op een winkel- en horecaoppervlak van 13.000 m 2 met een internationale
en lokale branchemix kunt u genieten van een open en ontspannen
sfeer. Alle winkels zijn van ma-za van 10-20 uur geopend.
Onze centraal gelegen parkeergarage is 365 dagen per jaar doorlopend
geopend. Wij kijken uit naar uw bezoek!
Kamp-Promenade
Kamp 49
D-49074 Osnabrück
www.kamp-promenade.de
1
1
1
1
2
2
2
3
3
3
3
3
4
4
4
4
4
4
4
4
5
5
5
5
6
6
6
6
7
7
7
7
8
8
8
8
8
9
9
9
9

Voor actieve
natuurliefhebbers
1
Actieve vakantie ........................................... 07
Fietsen in het Duitse grensgebied ....... 08 – 10
Wandeltochten in unieke natuur ............ 11 – 13
Maak kennis met de TOPs ......................14 – 15
Het toverwoord is paarden .....................16 – 17
Tuinen en parken .................................... 18 – 19
Vakantietips ................................................ 20
Voor levensgenieters
en lekkerbekken
4
Delicatessen en genieten ............................. 36
De smaak van Duitsland ............................ 37
Regionale producten ........................... 38 – 41
Wellness en kuren ............................... 42 – 43
Voor geschiedenisliefhebbers
en cultuurminnaars
2
Reis naar het verleden ................................ 21
Burchten en kastelen .......................... 22 – 23
Over uitvinders: musea ...................... 24 – 25
Doe mee! Verhalenwedstrijd ...................... 26
Vrede verbindt: Osnabrück en Münster .... 27
Voor trendsetters
en koopjesjagers
5
Winkelen en kerstsfeer ................................. 44
Funshoppen voor gevorderden .................. 45
Kerstmarkten in Duitsland ................. 46 – 47
Voor ondernemende gezinnen
en jonge onderzoekers
3
Met het gezin op pad ................................. 28
Openluchttheaters en golf ......................... 29
Lilli en Luuk & Friends ................................ 30
Tips voor een dagje uit ................................ 31
Een dagtocht met de trein ................... 32 – 33
Neem de vrijheid om te kamperen ..... 34 – 35
Heel wat beleven. Nogal dichtbij.
Algemeen
6
Van harte welkom ......................................... 04
Kaart van de regio ................................ 05 – 06
Colofon .......................................................... 48
Reisvoorwaarden ........................................... 49

4
Grafschaft
Bentheim
Emmen
Grafschaft Bentheim
Amsterdam
Deventer
Osnabrücker Land
Utrecht
Den Haag
Arnhem Hengelo
Münsterland
Rotterdam
Nijmegen
Breda
Gent
Antwerpen
Brussel
Groningen
Venlo
Liège
Assen
Bocholt Borken
Bad Bentheim
Gronau
Nordhorn
Emsland
Ochtrup
Ahaus Steinfurt Greven
Münsterland
Coesfeld
Dülmen
Rheine
Haltern am See
Ibbenbüren
Emsdetten
Münster
FMO
Quakenbrück
Osnabrücker
Land
Bramsche
Tecklenburg
Bad Laer
Warendorf
Ahlen Beckum
Osnabrück
Bad Iburg
Bad Rothenfelde
Oelde
Melle
Bad Essen
Een geheim dat we graag met u delen. Vier gastvrije regio’s in Duitsland, die gezien mogen worden. Op het eerste gezicht doen ze een beetje
'Nederlands' aan ­ kan ook niet anders zo dichtbij ­ maar toch is alles er net even anders. Het landschap, de mensen, het eten, wandelen, fietsen
of kuren. Een kasteel op een heuvel, een vakwerkhuisje in het dal. Alle charmes van een verre vakantie, maar dan op een uurtje rijden van
de grens. Gepresenteerd in vijf thema’s die ook uitstekend allemaal in één weekendje weg passen.
Münsterland
Een streek die het allemaal heeft: parkachtige
weidelandschappen, slaperige dorpjes en bruisende
steden. De rust van het landelijke leven.
Overal zichtbare echo’s uit een rijk Westfaals
verleden. Honderd kastelen en burchten.
Antieke gevels in hoofdstad Münster, op loopafstand
van trendy winkels en sublieme musea.
Tientallen fietsroutes langs idyllische beekjes en
rivieren. Ideaal terrein voor een actieve vakantie
met oog voor cultuur.
Münsterland e.V.
Hüttruper Heide 71­81, D­48268 Greven
Tel. 0049 (0) 2571 - 94 93 92
touristik@muensterland.com
www.muensterland­tourismus.de
Osnabrücker Land
Grote delen zijn beschermd natuurgebied. Van
grillige geologische natuurmonumenten tot lieflijke
groene velden. De eerste Duitse heuvels
net over de grens, de beboste hellingen van het
Teutoburger Wald. Ooit het strijdperk van Ger­
Welkom in het Geheim over de grens
manen en Romeinen, nu een vredig wandelgebied.
In de bewoonde delen van het Osnabrücker
Land staat de deur voor u open! Proef
de verleidelijke streekgerechten, leef helemaal
op aan een geneeskrachtige bron. Maak het
van dichtbij mee in de Zoo.
Tourismusverband Osnabrücker Land
Krahnstraße 52-53, D-49074 Osnabrück
Tel. 0049 (0) 541 - 95 11 19 5
tv@osnabruecker­land.de
www.osnabruecker­land.de
Grafschaft Bentheim
De schoonheid van ons eigen Twente en Drenthe
houdt niet op aan de grens. Hier doen ze er
graag nog een schepje bovenop.
Bad Bentheim mag ‘Bad’ heten dankzij het heilzame
water uit de diepte. Hoog daarboven torent
de stoere Burg Bentheim. Het noorden is
het land van de pioniers van eeuwen geleden:
handelsreizigers, smokkelaars en veenarbeiders.
In het agrarische land liggen juweeltjes als historisch
Schüttorf en Nordhorn aan de Vechte.
Grafschaft Bentheim Tourismus e.V.
Van-Delden-Straße 1-7, D-48529 Nordhorn
Tel. 0049 (0) 5921 - 96 11 96
tourismus@grafschaft.de
www.grafschaft­bentheim­tourismus.de
Zuidelijk Emsland
Idyllisch decor waar dynamische levensgenieters
thuis zijn. Het lijkt veel voor een korte vakantie, al
die opties in het stroomgebied van de Ems: geheimzinnige
moerassen, sprookjesachtige bossen
en sappige weiden. Maar dit is dan ook de
ideale bestemming voor actieve en sportieve reizigers.
Volop outdoor activiteiten in de natuur en
dan weer een rustdag met nieuwe indrukken.
Rustiek cultuurlandschap met molens en boerenhoeves,
verrassende idyllische stadjes zoals Spelle
en prachtige en oude tradities.
VVV Emsbüren Touristik GmbH
Papenstraße 15, D­48488 Emsbüren
Tel. 0049 (0) 5903 - 93 57 58
vvv@emsbüren.de
www.suedlichesemsland.de

Vakantievoorpret: even
niks aan uw hoofd, behalve
het groene uitzicht na de
volgende boom. De natuur
op haar mooist. Parkachtig
landschap en diepe bossen.
Vermoeid van het stilzitten?
Tijd voor lekker veel
buitenlucht en beweging.
Voor actieve
natuurliefhebbers
Dit is het land van riviertjes, groene velden en
weidse vergezichten. Het Teutoburger Wald, de
vakwerkboerderijen en kastelen van het Münsterland.
De gastvrije stadjes en gezonde kuuroorden
van het Osnabrücker Land. Minstens
zoveel natuurschoon als in het aangrenzende
Oost-Nederland en al net zo gemoedelijk. Plus
een ondefinieerbaar ‘etwas Mehr’. Geweldige
meerdaagse fietstochten. Originele wandelroutes
met een thema, zoals het pad van smokkelaars
uit vroeger eeuwen. Alle ruimte op spannende
mountainbiketrails. Indrukwekkende
natuurmonumenten en idyllische plekjes. Na
een sportieve dag buiten de ontspannende
warmte van de sauna in. Uw bloedsomloop
kan bijna niet wachten!

8
Fietsen langs rivieren
Een stroom volgen op de fiets heeft zo zijn voordelen: het uitzicht op het water is
fascinerend en ontspannend tegelijk. Steile hellingen zijn zeldzaam. We stellen vier
van de allermooiste rivierenroutes voor:
Emsradweg
De route langs de Ems loopt van de bron naar
de monding in open zee, praktisch zonder
klimmen. Langs oevers en uiterwaarden.
Een van de pareltjes van de Duitse fietspaden
langs waterwegen. Er is gekozen voor een afwisselend
parcours op rustige, geasfalteerde
weggetjes, buiten de drukke doorgaande wegen
om. De rivier begint als een beekje en eindigt
bij de Noordzee als een statige stroom.
U steekt enkele keren over, om de fraaiste plekjes
op de linker- en rechteroever aan te doen.
Redenen om even af te stappen zijn er genoeg
op de 379 km lange reis: een schaduwrijk park,
het centrum van een stadje, een uitkijktoren
met panorama, een steiger als picknickplaats
of om zomaar even mijmerend over het water
te turen.
Fietsen in het Duitse Grensgebied
Lekker bewegen, in fietstempo genieten van al het moois om je heen. Wat wil je nog meer op vakantie? Vooral het groene
Münsterland lijkt wel aangelegd om fietsende toeristen te behagen: een landschap als een park, zuinig bestrooid met eenzame
boerderijen en dorpjes. Voornamelijk vlak met hier en daar een vriendelijke heuvel, een netwerk van prima fietspaden.
En ook in de andere regio’s van het 'Geheim over de grens' is er voor iedereen een passende route.
Werse Rad Weg
Een erg afwisselende 125 km fietsen, dwars
door het zuidelijke Münsterland - soms direct
aan het riviertje de Werse, soms dieper het rivierlandschap
in. Eindpunt is de monding in
de Ems bij Münster. De omgeving is verrassend
gevarieerd, van de cement- en steengroeven
in het zuiden tot het landelijke westen, dat
gedomineerd wordt door velden en boerderijen.
Vlak voor de monding wordt u getrakteerd
op een idyllisch natuurtafereel: een laaglandrivier
in zijn oervorm. Grazige uiterwaarden,
zandbanken en kronkelige oude zijarmen van
de hoofdstroom.
Vechtetalroute
Net over de grens in Duitsland heet de Overijsselse
Vecht ineens Vechte. Verder verandert
er niets: dit meanderende riviertje is gewoon
overal . . . mooi.
Burg Hülshoff KAART | L 9
De grensoverschrijdende fietstocht van de
bron bij Rosendahl naar de monding boven
Zwolle (225 km) - of andersom - is eigenlijk
één groot openluchtmuseum.
Wie van kunst houdt wordt onderweg verwend,
met 60 kunstprojecten in de vrije natuur. Voor
een deel valt het pad samen met de themaroute
Kunstwegen. Maar dat is beslist niet de enige
charme van de 'Vechtetal'; tussen kunstwerken
en pittoreske stadjes is het landschap
heerlijk afwisselend, een lust voor het oog.
Aa-Vechte-Tour
Een ontdekkingstocht door noordelijk Mün -
s terland. Regio met een eigen gezicht: kleine
heuvelruggen rijzen hoog op boven het groene
parklandschap. Bij Ochtrup (zo’n 25 km van
Enschede) wordt het decor vertrouwder en wat
“Oost-Nederlandser”. Hier biedt de route tussen
Aa en Vechte uitzicht op smalle riviertjes
en beken, die gemoedelijk door het weideland
slingeren. Plan vooral wat extra vakantiedagen,
want u komt in historische stadjes als
Steinfurt, Horstmar en Bad Bentheim.

Cultuur en geschiedenis
100 Schlösser Route
De koningin van de Duitse langeafstandsfietsroutes!
Een vorstelijke 960 km (overwegend
vlak) door het Münsterland, het Duitse antwoord
op de Franse Loirevallei. Wie even goed
op de pedalen gaat staan, mist er misschien al
eentje: één van de honderd kastelen, waterkastelen,
paleizen, burchten, versterkte herenhuizen
en residenties van graven en baronnen.
Elk tijdperk liet hier zijn sporen na: van middeleeuwse
vestingen tot elegante, barokke hoven
met kasteeltuinen.
Friedensroute
Inderdaad: genoemd naar de Vrede van Münster
en Osnabrück. Die in 1648 een einde maakte aan
de Dertigjarige Oorlog. Aan onze kant van de
grens zelfs de Tachtigjarige Oorlog, tussen de
Nederlanden en de Spaanse Habsburgers. Een
route vol symboliek en historie. Bijna net zo
avontuurlijk als ten tijde van de postkoeriers en
de 'Friedensreiter' te paard, de boodschapper
met het nieuws van de vrede. Goede bewegwijzering,
herkenbaar aan het Vredesruitersymbooltje.
Het landschap is ook in deze eeuw nog even indrukwekkend
- u fietst onder andere 170 km door
de uitlopers van het Teutoburger Wald.
• Startschot nieuwe fietsseizoen
Artland-Rad-Tour
Zonder het riviertje de Hase zou het er nooit
geweest zijn: het unieke cultuurlandschap van
het Artland. De Hase, die het Osnabrücker
Land doorsnijdt, overstroomde namelijk regelmatig.
Het gevolg: buitengewoon vruchtbare
landbouwgrond, met overvloedige opbrengsten.
Die welvaart leverde weer schitterende
boerenhoeves op met vakwerkgevels, rijkelijk
versierd met houtsnijwerk. De trots van het Artland,
bijna allemaal onder monumentenzorg.
Nieuw sinds mei 2010!
De Grenzgängerroute Teuto-Ems. De naam is
ontleend aan de grenzen tussen de destijds
concurrerende Duitse regio’s op de route. Nu
broederlijk verzoend, om u een heerlijke fietsvakantie
te bezorgen. Ruim 150 km met alleen
maar hoogtepunten: de vele heilbaden van het
Osnabrücker Land, de skyline van 12 historische
stadjes, het glooiende Münsterland en
de heuvels van Ostwestfalen.
Boomerang-Fietstocht Burchten en Kastelen KAART | N 11
Ascheberg Marketing e.V.
Katharinenplatz 1
D-59387 Ascheberg
Contact
Tel. 0049 (0) 25 93 - 63 24
www.ascheberg-marketing.de
Info@ascheberg-marketing.de
Als een boomerang komt u ’s avonds weer terug bij het vertrekpunt:
uw logeeradres in Ascheberg, historisch Münsterland.
Vol nieuwe indrukken van oude stadjes en prachtige kastelen.
Zoals Nordkirchen, het “Versailles van Westfalen”.
Morgen weer een middeleeuwse burcht met metersdikke muren
en een folterkamer?
Prijs vanaf € 128,50 (2 nachen, HP, routekaarten)
Fietsroutes van 25-35 km.
TIP
Een lentetocht over de fietspaden van de Grafschafter Fietsentour. De Grafschaft Bentheim
maakt van de - toch al zo aangename - eerste kilometers van het nieuwe jaar een waar feest.
"Anradeln" heet dat hier. Finishplaats is Schüttorf aan de Overijsselse Vecht en de Bentheimer
Berg. Live-muziek, vrolijke activiteiten, lekkernijen, een fris biertje en een klein beetje
zadelpijn! Zet hem in uw agenda: 3 april 2011
• Dagen om intens te genieten
in de Grafschaft Bentheim
Wij willen u graag uitnodigen om van Grafschaft
Bentheim te genieten tijdens een avontuurlijke
fietstocht.
Strijk voor drie dagen neer in de regio en ga
van daaruit met uw fiets op verkenningstocht
door de Grafschaft Bentheim en het naburige
Nederland.
Inbegrepen:
• 2 overnachtingen met luxe ontbijt
• 2 sfeervolle diners in hotel
• 1 fietsroutekaart "Grafschafter Fietsentour"
per kamer
• 1 reishandboek "Grafschaft Bentheim"
per kamer
• tegoedbon voor koffie met gebak
• 3 routesuggesties
• reisgarantiebewijs
Het hele jaar door te boeken,
dagelijks aankomst
Extra`s op aanvraag:
• Huurfiets • Extra overnachting
Prijs per persoon vanaf € 119
op basis van een tweepersoonskamer
Boeken/aanbieder:
Tel. 0049 (0) 59 21 - 96 11 96
www.grafschaft-bentheim-tourismus.de
tourismus@grafschaft.de
9

10
• “Fietsplezier langs de
rivier” fietsen op de
EmsRadweg
Fiets 379 kilometer langs de kleinste rivier van
Duitsland over vlakke, overwegend geasfalteerde
wegen. Onderweg verkent u vijf verschillende
vakantieregio’s. De route kent geen noemenswaardige
stijgingen en is uitstekend
geschikt voor gezinnen met kinderen.
Duur: 10 dagen, 9 overnachtingen
Prijs per persoon vanaf € 439
op basis van een tweepersoonskamer
Boeken/aanbieder:
Tel. 0049 (0) 25 71 - 94 93 92
www.muensterland-tourismus.de
touristik@muensterland.de
• Hier kent genieten
geen grenzen!
De 'Grenzgängerroute Teuto-Ems' is een grenzeloos
fietsersdomein met schitterende natuur,
pittoreske stadjes en interessante bezienswaardigheden.
Laat u verrassen en geniet van een
paar mooie vakantiedagen of een gezond tussendoortje!
Duur: 3-7 dagen
Vertrek: dagelijks van mei t/m oktober
Totale lengte: 152 km
Inclusief:
• alle overnachtingen met ontbijt
• fietskaart Grenzgängerroute Teuto-Ems +
uitgebreid pakket toeristische tips
• 1 x hulp bij bandenpech per groep
• toeristenbelasting bij overnachting in kuuroord
• huurfietsen op aanvraag
De prijs is afhankelijk van de reisduur en varieert
van € 99 tot € 234 op basis van een
tweepersoonskamer.
Boeken/aanbieder:
Tel. 0049 (0) 541 - 95 11 19 5
www.osnabrueckerland.de
tv@osnabruecker-land.de
Dagtochten
Het nut van honingraten
Het Münsterland is een fietsersparadijs, dat is
duidelijk. Vooraf kiezen voor één van de meer
dan 200 vaste routes of gewoon wegfietsen, je
neus achterna? Kan allemaal, dankzij het vernuftige
idee om het fietspadennet in “honingraten”
op te delen. De “raten” hebben een eigen
nummer op de bewegwijzering en sluiten
naadloos op elkaar aan.
Grafschafter Fietsentour
Een rijwiel was toch een Fahrrad in Duitsland?
Vlak over de grens bij Bentheim nog even niet,
daar zeggen ze gewoon fiets. De bordjes “Fietsentour”
wijzen de weg door het hele graafschap,
tot in alle uithoeken. De hoofdroute is
220 km lang, met 25 vertakkingen van nog eens
30-50 km.
Maak gerust gebruik van een gastvrije service:
de Fietsenbus. Sla flexibel een etappe over, of
zie de bus als reddende bezemwagen bij naderend
onweer! Voor maar € 1,40 extra, bovenop
het buskaartje. Ongeacht de afstand die u wilt
meeliften. Wel even zelf de fiets op de speciale
aanhanger zetten.
GPS op de fiets
Nooit meer wegwaaiende of gescheurde landkaarten!
Zelfs de meest 'verstopte' geheimen
in de regio’s van het Geheim over de grens
hoeven voor u niet verborgen te blijven. Dankzij
GPS-data. Gratis te downloaden.
Meer informatie over deze en andere routes
vindt u op www.geheimoverdegrens.nl. Natuurlijk
kunt u ons uw vraag ook direct per email
sturen: info@geheimoverdegrens.nl.
Werse Rad Weg KAART | P 9 – 10
125 km fietsplezier aan de oevers van de Werse
De Werse Rad Weg loopt door het zuidelijke deel van de regio Warendorf,
nu eens direct langs de Werse, dan weer dieper het rivierlandschap in. Met
op bijzondere plekken uitkijktorens en uitnodigende rustplaatsen. Aan de
kant van de weg staan speciale informatieborden met plaatselijke highlights.
En langs de hele Werse Rad Weg vind je historische stadjes, gezellige
restaurants en sfeervolle dorpskroegen. Kortom: pure ontspanning!
Contact en gratis informatie:
Tel. 0049 (0) 25 81 - 53 61 42
www.werseradweg.de | tourismus@kreis-warendorf.de

Als ze het allemaal overleefden, verkochten
ze briefpapier en exotische kostbaarheden als
doosjes snuiftabak en lucifers, die toen nog
gewoon 'zwavelstokken' heetten. Maar ook
linnen uit de textielsteden in Westfalen. Hier
liggen de roots van de reuzen van de textielindustrie.
Want ook de handel van C&A is ooit
heel klein begonnen: te voet.
Het waren échte avonturiers en waaghalzen, de Duitse marskramers - Kiepenkerle of Tödden in Duitsland
- die met manden vol koopwaar de grens overstaken. Zonder middenstandsdiploma. En elke nieuwe
werkdag een kansje op een ontmoeting met een lompe struikrover of een roedel hongerige wolven!
• Hollandgangerarrangement
Wandel van Rheine naar Oldenzaal of omgekeerd;
door het vlakke parklandschap van het
Münsterland en de idyllische, licht heuvelachtige
zuidelijke Grafschaft Benheim tot in Oldenzaal
aan de Nederlandse grens.
Prijs per persoon vanaf € 199
op basis van een tweepersoonskamer
Boeken/aanbieder: Tel. 0049(0)5921-961196
www.grafschaft-bentheim-tourismus.de
tourismus@grafschaft.de
In de eeuwen daarna volgden arme boerenzo-
nen het spoor naar het rijke Holland. Geluks-
zoekers die aan de slag konden als turfsteker,
steenbakker of grasmaaier.
De 'gastarbeiders van de Gouden Eeuw'.
De Handelsweg is 229 km lang en loopt van Os-
nabrück via Oldenzaal naar de middeleeuwse
Hanzestad Deventer. Aan onze kant van de
grens heet de themaroute het Marskramerpad,
een LAW die aansluit op de wandeling Deventer-
Den Haag. In oostelijke richting lopen kan natuurlijk
ook; de kleurrijke verhalen onderweg
worden er niet minder om. Voor de moderne
langeafstandswandelaar zijn er comfortabele arrangementen
met bagagevervoer en fijne hotels.
Historische dorpskernen en een
afwisselend landschap
Een wandelbelevenis die begint in Osnabrück
en die de wandelaar al snel door het heuvelige
Tecklenburger Land voert.
Via de Handelsweg te voet naar het
‘land van melk en honing’: Holland!
Daarna loopt de route door het vlakke, agrari-
sche Münsterland en Emsland, bekend om zijn
oude vakwerkhuizen. De weg daalt af naar de
vallei van de Dinkel en de Regge. En kronkelt
dwars door het Twentse coulissenlandschap,
met schilderachtige doorkijkjes en dichte bossen.
In 2010 is de route aangepast: de hoeveelheid
asfalt is nog maar 50 procent. Met de komst
van de postkoets zijn er aardig wat onverharde
wegen verdwenen, maar in overleg met boeren
en landeigenaren zijn er prachtige 'sluiproutes'
gekozen.
Mettingen, gastvrij Tüöttendorp direct aan de Handelsweg KAART | O 6
VVV Mettingen
Clemensstraße 2
D-49497 Mettingen
Contact
Tel. 0049 (0) 54 52 - 52 13
touristinfo@mettingen.de
www.mettingen.de
In vroeger eeuwen was Mettingen knooppunt op de routes van
marskramers. Onderweg van het Tecklenburgerland naar Lübeck
of Amsterdam. Nu een recreatieoord, waar het goede traditie is!
Met een tastbaar verleden:
vakwerkhuizen, de neo-gotische kerk en stadspaleis Villa Voss.
Kom lekker fietsen of wandelen in de natuur.
Fijne all-in arrangementen.
11

12
• Doe de DiVa Walk!
Wandelarrangement
Di van dinosaurus en Va van Varus, de Romeinse
veldheer die door de Germanen werd verslagen
in de slag bij het Teutoburger Wald.
8-daagse wandeltocht door een miljoen jaar
geschiedenis en het ongeëvenaarde landschap
van natuurpark TERRA.vita
Inclusief:
7 overnachtingen - wandelkaarten 16-22 km per
dag - bagagevervoer - kuurkaart Bad Essen - entree
Varusschlacht, Museum en Park Kalkriese
onderweg.
Vanaf € 359 p.p.
Boeken/aanbieder:
Tel. 0049 (0) 541 - 95 11 19 5
www.osnabrueckerland.de
tv@osnabruecker-land.de
• Wandelroute
Ahornweg DeLuxe
U verblijft in een 4-sterren hotel, op een prachtige
plek tussen de uitgestrekte bossen en glooiende
heuvels van het Teutoburger Wald.
Inclusief:
welkomstdrankje: een getapt König Ludwig biertje
2 overnachtingen + verwenontbijt
2 x drie-gangenmenu
2 x proviand voor onderweg + wandelkaart
1 x transfer naar begin- of vanaf eindpunt van
de wandelroute
drooggelegenheid kleding en schoenpoetsvoorziening
gratis uitleen wandelstokken
gratis gebruik van de Wellness-Oase
Prijzen: vanaf € 189 p.p. in 2-pk
Toeslag 1-pk: € 20,-
Geldig van vrijdag t/m zondag.
Landhotel Buller ★★★★
Hagen am Teutoburger Wald
Boeken/aanbieder:
Tel. 0049 (0) 541 - 95 11 19 5
www.osnabrueckerland.de
tv@osnabruecker-land.de
Wandelparadijs Osnabrücker Land heeft een
ijzersterke troef: TERRA.vita, een natuurmonument
dat wandelaars uit heel Europa trekt.
Maar het landschap is overal tussen Teutoburger
Wald en Wiehengebirge even afwisselend
en 'wandelvriendelijk'. Het wemelt er van de
langeafstandswandelingen en goed gemarkeerde
rondes.
Een 'steengoede' tip: de Hünenweg naar Pa-
penburg in het Emsland. Zo’n 200 km vol ge-
schiedenis en prehistorische bouwwerken in
een prachtig landschap: megalietgraven en
de nog veel grotere keien van hunebedden
uit het stenen tijdperk.
De Hermannsweg is een van de mooiste bergwandeltochten
van Duitsland. Hij start in de
vlakte van het Münsterland en loopt - via twee
natuurparken - over de bergkam van het Teutoburger
Wald.
Wat is de allermooiste Duitse regio
voor wandelaars, bijna op
loopafstand van de grens?
We komen er maar niet uit. Alleen
al in het kwartet van Geheim over
de grens kun je dagenlang, wekenlang
dwalen zonder je een moment
te vervelen.
Waar
wande len
anders is ...
Een paar hoogtepunten: het mooie Silberbachtal
en het panorama vanaf de steile
Dörenther Klippen.
Over mooie uitzichten gesproken: die zijn er
genoeg op de Ahornweg. Hier is wandelen nog
wat gezonder dan normaal, want u loopt door
het rijk van de heilzame baden en kuuroorden.
Bad Rothenfelde bijvoorbeeld, dat door het hoge
zoutgehalte in de lucht aanvoelt als kuren
aan zee. Of Bad Iburg, bekend van het slot
waar koningin Sophie Charlotte werd geboren.
En natuurlijk de beroemde Kneipp wellness- en
gezondheidsproducten.
Zo hoog en toch zo dichtbij! De 170 km wandelwegen
op 23 routes in de hoger gelegen delen
van Grafschaft Bentheim. Ze voeren door
dichte bossen en grillige moerassen. Grote delen
zijn beschermd veenlandschap met groene
grastapijten en kleine meertjes.

Top-wandeltochten in unieke natuur
Een zomerweek lang is de stad Melle in het Wiehengebergte het mekka voor
wandelaars en cultuurminnaars uit het hele land - en het verre buitenland!
Nationale Duitse Wandeldag 2011 in het
Osnabrücker Land
Een prachtige traditie, die al ruim een eeuw oud
is. Telkens in een andere Duitse regio, die de
moeite waard is. Het motto van de 111e Deutscher
Wandertag: "wandelen is ontmoeten!".
Duizenden bezoekers verkennen te voet het
UNESCO-natuurpark noordelijk Teutoburger
Wald, dat officieel TERRA.vita heet. In de eerste
plaats om te wandelen, maar ook om te
genieten van het veelzijdige randprogramma.
Tenslotte heeft het Osnabrücker Land meer
te bieden dan 'alleen' unieke natuur vol stilte
en afwisseling. Veel cultuur en een bewogen
geschiedenis bijvoorbeeld.
Op de heerlijke wandelpaden in de streek van
Teutoburger Wald en Wiehengebirge kunnen
wandelfans die beide interesses mooi met elkaar
combineren. Onderweg kom je Romeinen,
Germanen en zelfs dinosaurussen tegen!
De Wandertag 2011 is bovendien aanleiding
om het bestaande netwerk uit breiden met
nieuwe, aantrekkelijke routes.
Van 8 t/m 15 augustus is wandelen dus letterlijk
"des Mellers Lust" en niet - zoals in de
Duitse wandel-meezing-klassieker "de molenaars
lust". Melle is namelijk als organisator
het middelpunt van alle fascinerende natuurervaringen
en vrolijke festiviteiten, volop gesteund
door onder andere de nationale wandelsportbond
en het regionale verkeersbureau
TOL (Tourismusverband Osnabrücker Land).
Het hoogtepunt van het wandeljaar en dat
moet goed gevierd worden!
Met speciale wandelroutes voor de gelegenheid
en bijzondere trips in de hele regio.
Het randprogramma mag er ook zijn: muziek,
kunst en theater. Eten, drinken en dansen op
de feestboulevard Festmeile.
Meer informatie:
www.deutscher-wandertag2011.de
De Wandertag die een week duurt 8-15 augustus Melle KAART | R 7
Hesinger Landhaus KAART | I 4
Café Restaurant Landhaus Caspar
Höcklenkamper Straße 6
D-49843 Hesingen
Contact
Tel. 0049 (0) 59 42 - 98 32 51
info@cafe-caspar.net
www.cafe-caspar.net
Zeg nu niet dat u alleen naar de nationale Wandertag in Melle
komt om een eindje te lopen! Dat mag - het is hier verschrikkelijk
mooi - maar dan mist u wel wat.
Een week lang festiviteiten: theater, concerten, het opwindende
spel geocaching, drie podia kunst & cultuur voor de hele familie,
ontmoetingen op de ‘Festmeile’, night-skaten, een Heimatabend
en excursies in de regio. O ja, wandeltochten: lang en kort!
Contact Tel. 0049 (0) 54 22 - 96 53 18
www.deutscher-wandertag2011.de | wandertag2011@stadt-melle.de
B & B in het groen
Wat een plek om te overnachten! Heerlijk stil, midden in de natuur:
het idyllische wandelgebied boven Ootmarsum (Hesingen
ligt aan de LAW Noaberpad).
Landhaus Caspar is een oude boerenhoeve, smaakvol verbouwd
tot landelijke villa. U slaapt er in een royale vakantiewoning. Loggia
en terras met uitzicht. Kers op de taart is Caspar’s toprestaurant.
13

14
Maak kennis
met de TOPs
Wat zijn TOPs? Niet te verwarren
met de Toppers! Toeristische
Overstap Punten. De uitgelezen
plekken om de auto te laten staan
en een mooie route te beginnen.
Wandelen, fietsen, skeeleren of kanovaren.
U herkent de TOPs aan
opvallende, kegelvormige markeringen.
Langs de weg en op de
kaart van www.grensbelevenis.nl
Twee absolute aanraders
voor fietsers:
Op pad met Grenztour KAART | H – I 10
wandeling vanaf de TOP Driland KAART | J 7
Landgasthof Haarmühle in Ahaus KAART | I 8
Beßlinghook 57
D-48683 Ahaus-Alstätte
Contact
Tel. 0049 (0) 25 67 - 93 19 0
Fax 0049 (0) 25 67 - 93 19 19
info@haarmuehle.de
www.haarmuehle.de
Grenztour - verboden voor Holland-Fietsen
U bent welkom op de paden van Grenztour
hoor! Een Holland-Rad is Duits voor simpele
stadsfiets zonder versnellingen. Het landelijke
niemandsland tussen Achterhoek en Westmünsterland
is vooral een eindeloze speeltuin
voor sportieve mountainbikers!
Het natuurlijke terrein voor zoevende, dikke
banden. Net als in Nederland zijn hier weinig
echte mountains, maar wél fantastische trails,
Kort voordat de Ahauser Aa de grens met Nederland oversteekt,
op minder dan 100 stappen van de grens, staat aan de linkerkant
de meer dan 350 jaar oude, historische watermolen Haarmühle,
genoemd naar het prachtige landschap (“Haar” betekende in het
oud-Duits heuvelachtig boslandschap).
Landgasthof “Haarmühle” is met zijn grote ruimtes uitstekend
geschikt voor vergaderingen, conferenties, bedrijfs- en familiefeestjes,
maar ook voor een lekker ontbijt, middageten of om
gezellig koffie te drinken of te dineren.

ospaden, bulten, verstopte landweggetjes en
oude smokkelaarsroutes.
www.grenztour.de
Rivierenlandschap in het kwadraat
Rustig toeren in de buitenlucht, maar dan mét
spatborden en op goede fietspaden? Dat kan
ook in deze regio, waar de rivieren zich niks
aantrekken van landsgrenzen. Ontdek in het
stroomgebied van IJssel en Aa, Slinge en Berkel
tussen Arnhem en Billerbeck in het Westmünsterland
alles wat u altijd al wilde weten
TOP 13
't Peeske
NEDERLAND
TOP 12
Megchelen
TOP 02
Uelsen
TOP 10
Bocholt-Barlo
TOP 11
Brüggenhütte
TOP 01
Emlichheim
TOP 03
Neuenhaus
TOP 04
Kloster Frenswegen
TOP 05
Ostmühle
Gildehaus
TOP 06
Driland
TOP 07
Haarmühle
TOP 08
Vreden-Zwillbrock
TOP 09
Burg Oeding
over de loop van het water. Van de bron tot
de monding, met alle idyllische vertakkingen,
beekjes, greppels, waterloopjes en verbindingskanaaltjes
daartussenin.
Conclusie: rivieren lopen van hoog naar laag
en ze kiezen daarvoor de allermooiste plekjes
in de natuur uit.
Onze bijdrage: een fietspadennet van 450 km,
overzichtelijk voorzien van wegwijzers met een
rivierlogo.
www.grensbelevenis.nl
DUITSLAND
Hotel Restaurant Gasthof Driland in Gronau KAART | J 7
Gildehauser Str. 350
D-48599 Gronau
Contact
Tel. 0049 (0) 25 62 - 36 00
team@driland.de
www.driland.de
In onze nieuwe hotelkamers is het prima toeven en in ons
restaurant kunt u genieten van heerlijke maaltijden.
Arrangement “Weekendfeeling am Drilandsee“
1 welkomstcocktail, 2 overnachtingen, 1 x 3-gangenmenu,
1 x menu van de maand – 4-gangenmenu, 2 x sektontbijt,
1 digestief, 1 fiets- en wandelkaart “Top Driland“
139 € p.p. in een 2-PK
Tip: 3 overnachtingen voor de prijs van 2 – ook te boeken
voor het arrangement (uitsluitend van vrijdag tot maandag)
• Actief over de grens -
brochure voor fietsers en
wandelaars
Het onmisbare hulpje bij de voorbereiding
van uw volgende actieve vakantie in
het groene Duitse grensgebied. Boordevol
tips: logeeradressen, services zoals bagagevervoer
en speciale fietsbussen, mooie
aanbiedingen en buitenkansjes, overzichtelijke
routekaarten en geheimen die het
verdienen om ontdekt te worden.
En natuurlijk een hele reeks bijzondere
fietstochten en wandeltochten. Van uitdagende,
meerdaagse reizen tot kleine dagtochten
en genoeglijke ‘rondjes om het
dorp’. Volg de loop van een riviertje,
beklim een pittige berg of laat je
betoveren door een thema uit het
rijke verleden van de grensstreek.
Bestel hem gratis op
www.geheimoverdegrens.nl
TIP
15

16
• All-in aanbieding
Weissenburg
Onderga de rust en de schoonheid van het
Münsterland - in het zadel, in harmonie met
de natuur 3 dagen genieten in ons hotel op
de heuvel!
Inclusief:
• 2 overnachtingen Hotel Weissenburg
• 2 diners (vr. 3-gangen; za.4-gangen)
• paardrijles op vrijdagavond
• buitenrit met gids
• lunchpakket op za.
• vervoer naar manege
• terugvervoer paarden
Groepen van 4 – 10 personen
Prijs vanaf € 298 p.p. (1-pk: € 318)
Boeken/aanbieder:
Tel. 0049 (0) 25 71 - 94 93 92
www.muensterland-tourismus.de
touristik@muensterland.de
"Das Glück der Erde liegt auf dem Rücken der Pferde" is een Duits spreekwoord.
In Saoedi-Arabië zeggen ze: "Het paradijs kan men alleen vinden op de rug van
een paard en in de armen van zijn geliefde."
Hengstenparade in Warendorf KAART | P 9 – 10
Iets nieuws proberen?
Het toverwoord is . . . paarden!
Zelf eens ontdekken, hoe ze aan die waarheden
als een koe komen?
Het enige obstakel - een luxe-probleem eigenlijk
- zou de overweldigende keuze kunnen zijn,
met al die mogelijkheden in deze regio voor
liefhebbers van paarden en paardrijden. Een
bosrit of een rijtoer met de koets door de natuur?
Wilde paarden bewonderen, in hun
natuurlijke omgeving? Dat kan bij Dülmen,
waar de allerlaatste kudde wilde paarden van
het Europese continent ronddraaft. ’s Zomers
ziet u ze vredig grazen, omringd door dartele
veulens. Rijschool Hünnekens Quarter Horses
van topruiter en oud-kampioen Sebastian
Hünnekens biedt cursussen en complete boerderijvakanties
aan. Van weekends met workshops
westernrijden tot logeerweken met lessen
voor beginners en gevorderden.
Stoeterij NRW-Landgestüt
Een wereldberoemd instituut, opgericht in 1826
als "Königlich-Preußisches Landgestüt". De
vierbenige, vaste bewoners van dit voorname
paardenlandgoed zijn te bewonderen - onder
andere - tijdens de "Symphonie der Hengste":
paardenballet op klassieke muziek, elk jaar in
augustus op de paradeplaats. Voor meer publiekstrekkers:
kijk in de agenda.

Paardenstad Warendorf KAART | P 9 – 10
Informatie en boeken:
Warendorf Marketing GmbH
Emsstraße 4
D-48231 Warendorf
Contact
Tel. 0049 (0) 25 81 - 78 77 00
www.marketing-warendorf.de
marketing@warendorf.de
Centrum voor Olympische ruiters en paarden
Het opleidings- en trainingscentrum van het
Duitse Olympische Comité is thuis in Warendorf.
Hier worden topruiters en jonge talenten
- én hun topklasse paarden - begeleid op weg
naar de medailles.
www.dokr.de
Polotoernooi Bentheim
De oudste teamsport ter wereld van dichtbij
meebeleven? Twee weekenden in juli is de internationale
polo-elite te gast op Gut Hubertushof,
voor de INTERNATIONALE BENTHEI-
MER POLO TAGE 2011.
www.polobentheim.de
Horses and Dreams
Paardensport, show, spektakel en sfeer. Ieder
jaar rond een wisselend thema. Het eerste
weekend van mei, op een prachtig terrein in
Hagen aan de voet van het Teutoburger Wald.
U hebt zelf een paard? In het Münsterland,
Osnabrücker Land en zuidelijk Emsland zijn
ontelbaar veel bewegwijzerde ruiterpaden!
www.horses-and-dreams.de
Westfaalse ruiterschool
Paardenkracht en folklore in Warendorf
Het weekend van 12 - 14 augustus is het landgoed van stoeterij
NRWLandgestüt het decor voor een paardenfestijn. Vrijdagavond:
klassiek ballet van dansende hengsten; zaterdag is familiedag, met
’s avonds een popconcert. ‘s Middags een Maria-processie met triomfbogen,
ruiters en koetsen door de oude binnenstad. Overal in
het Münsterland staan op zondag de deuren van alle paardenbedrijven
wagenwijd open!
3-daags arrangement, incl. ereplaatsen bij de
‘Hengstensymfonie’: vanaf € 189 p.p.
Warendorfer ruiterpad KAART | P 9 – 10
Paardrijden: 190 km met maneges en logeeradressen
Het Warendorfer ruiterpad staat garant voor een afwisselende en avontuurlijke
rit.
Naast een grote ronde kunt u ook vijf kleinere tochten met lengtes van 17
tot 68 km kiezen en naar wens combineren. Landelijk logies en maneges
liggen onderweg direct aan de route of maar een paar galopsprongen verder.
Aantrekkelijke startpunten, die het mogelijk maken om een paardrijrit
van een paar uur, een dag of zelfs meerdere dagen uit te stippelen.
Contact en gratis informatie:
Tel. 0049 (0) 25 81 - 53 61 42
www.reitroute.de | tourismus@kreis-warendorf.de
17

18
• De pure tuindroom.
Fietsarrangement
Tuinliefhebbers presenteren hun groene paradijs
achter het tuinhek. Ontdek de verborgen
schoonheid van prachtige tuinen, onbekende
planten of wissel ervaringen uit over diverse
tuinonderwerpen!
Duur: 6 dagen / 5 nachten
Periode: gedurende het tuinseizoen
Totale lengte: ca. 166 km
Dagetappes: 30-38 km. De etappes zijn bewust
kort gehouden, zodat er genoeg tijd overblijft
om de tuinen te bezichtigen. Per privétuin
moet u ca. 1 uur inplannen.
Prijs per persoon:
LO of HP vanaf € 269
(Op basis van een tweepersoonskamer)
Boeken/aanbieder:
Tel. 0049(0)541-9511195
www.osnabruecker-land.de
tv@osnabruecker-land.de
• Droomzondag voor
tuinliefhebbers
TIP
GartenTraum-Sonntag is kernachtig Duits
voor: de gedroomde zondag van iedere
tuinier die groene vingers heeft of ze
graag wil krijgen. Dat betekent: rondleidingen,
rondkijken, laagdrempelige uitleg
van de vakman, volop inspiratie en ontmoetingen
met andere hobbytuiniers en
-tuinders. De negende Garten-Traum-Zondag
in het Osnabrücker Land vindt dit
jaar op 26 juni plaats. Bijna alle van de in
totaal 37 openbare tuinen, parken en landschapsparken
van de “Garten-Traum-
Tour” openen tegelijk hun hekken, de
meeste met een speciale publieksactie
voor deze dag.
De tuinen zijn in ieder geval open van
11:00 tot 18:00 uur.
Afwijkende openingstijden, de precieze
programma’s, adressen en contactpersonen
vindt u op www.gartentraumtour.de
Planten
en bomen in
tuinen en
parken
Wist u dat het woord 'tuin' van
het Duitse 'Zaun' stamt? Geeft
niks. Achter de tuinhekjes en poorten
van parken in dit deel van
Duitsland bloeit zoveel moois,
dat een loodzware tuinbrochure
nog te dun zou zijn. Zomaar vier
groene plekken die het goed doen
op deze paar bladzijden.
Heilkräutergarten Emsbüren
De apotheek van Moeder Natuur. In de schaduw
van nostalgisch openluchtmuseum Heimathof,
gewijd aan het leven op het land, ligt
een even indrukwekkende als weldadige kruidentuin
met geneeskrachtige planten.
De Heilkräutergarten met 200 medicinale en
heilzame planten is een lust voor het oog. Tussen
de perkjes (netjes ingedeeld naar lichamelijke
klacht en werking!) taxushagen en bloemenrijke
zitjes, rozenstruiken en wilde grassen.
Bezoek Emsbüren: www.vvv-emsbueren.de
Plantenpretpark "Emsflower"
Europa’s grootste perkplantenproducent Emsflower
heeft nog niet zo lang een Bezoekerscentrum,
dat veel weg heeft van een biologisch attractiepark.
Leerzame fun voor jong en oud: de oogverblin-
dende kleuren van snijbloemen, de smaak van
biologisch geteelde paprika’s en komkommers,
vers van het land. Een tropisch kassencomplex
compleet met olijfbomen, cactussen, citrusvruchten,
vrij rondvliegende papagaaien, een
waterval en een vijver met koi-karpers.
Een van de duizenden bezoekers zei het zo:
"Total exotisch!"
Freie Kunstakademie Maiburg
In de bossen rond de oude vesting Maiburg bij
Bippen, het land van de heidense monolitische
bouwsels, begon kunstenaar Dieter Mastall in
1980 het 'Waldsteinskulpturenpark'.
Dertig jaar later wandel je in de Maiburger wou-
den niet alleen door een prachtig landschap
met talloze plantensoorten in een geologisch
prentenboek; je ziet er ook een bonte verzameling
'natuurlijke' kunst. Van Nepalees handwerk
tot fascinerende boomsculpturen.
www.maiburg.de

Rozen bloeien in het moeras
De laatste restjes origineel veenmoeras aan
de grens met Nederland. Ooit liep dit unieke
'Hochmoor' van Grafschaft Bentheim helemaal
door tot aan het Groningse Bourtange. De familie
Vennegerts ontvangt bezoekers op een authentieke
veenarbeidershoeve. Niet om naar
turf te kijken: zeldzame rozen en klassieke rozentuinen
zijn de specialiteiten van het huis!
Heilkräutergarten Heimathof Emsbüren KAART | K 5
Ippenburg, Bad Essen KAART | R 6
Erlebnispark Emsflower KAART | K 5
Carl-von-Linné-Str. 1 | D-48488 Emsbüren
Emsflower is één van Europa’s grootste kwekerijen van perk- en potplanten.
Op bijna 100 hectare worden ca. 500 miljoen plantjes per jaar geproduceerd.
Het is mogelijk om zelf een kijkje achter de schermen te nemen bij Emsflower.
Daarvoor is het zogenaamde “Erlebnispark” aangelegd. U bezoekt
dan onder andere een tropische tuin, een showkas met snijbloemen en
groenten, en de productiehallen van Emsflower. Wij bevelen aan om een
rondleiding te boeken. Zo hoort u nog veel meer interessante weetjes over
ons bedrijf.
Naast het Erlebnispark beschikt Emsflower over een vrij toegankelijke indoor-
en outdoor kinderspeeltuin, een groot tuincentrum, en twee restaurants.
Zodoende biedt Emsflower u zowel bij goed als bij slecht weer een
leuk en leerzaam dagje uit. Voor jong en oud!
Emsflower is 7 dagen per week geopend van 10.00 tot 18.00 uur.
Contact
Emsflower GmbH | Carl-von-Linné-Str. 1 | D-48488 Emsbüren
Tel. 0049 (0) 59 03 - 93 55 30 | www.emsflower.de
19

20
Landhotel Hermannshöhe in Legden Categorie ★ ★ ★ KAART | J 9
Landhotel Hermannshöhe
Haulingort 30
D-48739 Legden
Contact
Tel. 0049 (0) 25 66 - 93 00 - 0
Fax 0049 (0) 25 66 - 93 00 - 60
www.landhotel-hermannshoehe.de
info@landhotel-hermannshoehe.de
Van Dinkel naar Ems - ontdek in 6 dagen 6 steden KAART | J 9
Verkehrsverein Legden e.V.
Hauptstraße 17
D-48739 Legden
Contact
Tel. 0049 (0) 25 66 - 95 03
Fax 0049 (0) 2566 - 95 05
vvlegden@t-online.de
www.vvlegden.de
Een vakantie in Landhotel Hermannshöhe staat voor pure
ontspanning en heerlijk eten. In ons fijnproeversrestaurant
zal het de innerlijke mens aan niets ontbreken.
Vier dagen cultuur snuiven:
3 overnachtingen incl. HP
op basis van een 2-PK comfort € 140
cat. comfort plus € 150
Vijfdaagse of zesdaagse fietstocht door het landschapspark dat
Westmünsterland heet.
Over idyllische fietspaden in de vallei van de riviertjes Dinkel en
Ems. Zo’n 25 – 51 km per dag langs kastelen en burchten, door
groene velden en bossen.
Inclusief overnachtingen met ontbijt, lunchpakketten, diners en
routekaarten.
5 dagen: vanaf € 249 p.p.
6 dagen: vanaf € 299 p.p.
Ferienhof en Bauernhofcafe Schnieder in Dülmen-Merfeld KAART | K 11
Ferienhof und Bauernhofcafé Schnieder
Bauerschaft 80
D-48249 Dülmen-Merfeld
Contact
Tel. 0049 (0) 25 94 - 79 12 11
Fax 0049 (0) 25 94 - 8 74 57
mail@ferienhofschnieder.de
www.ferienhofschnieder.de
Slapen op een statige boerenhoeve, in de schaduw van oude
eiken! U geniet hier in alle rust van het goede leven van het Münsterland.
Over het lommerrijke erf loop je zo het Bauern-Café in
(taart uit eigen oven en landbrood met worst).
Overnachten in een gerieflijke hotelkamer, speciale familiekamer
of privé-vakantiewoning.
Net buiten het gehucht Merfeld (Dülmen), 3 km van de
beroemde kudde wilde paarden van Merfelder Bruch.
Dorpse Citytrip naar Stadtlohn KAART | I 9
SMS-StadtMarketing Stadtlohn e.V.
Dufkampstraße 11
D-48703 Stadtlohn
Fietsverhuur, meerdaagse fietstochten
met bagagavervoer, stadswandelingen
en excursies naar pottebakkers,
boekt u bij:
Contact
Tel. 0049 (0) 25 63 - 97 20 0
tourismus@stadtlohn.de
www.stadtmarketing-stadtlohn.de
Een afwisselend uitje voor fietsers en levensgenieters: het pittoreske
stadje Stadtlohn, niet ver van Winterswijk. In het 'Groene Hart' van
Kreis Borken, direct aan de 100 Schlösser Route.
Maak een wandeling door de dorpskern met bomen aan het plein!
Neem de mooie fietsroute naar recreatiepark Losbergpark, met onder
andere een grote speeltuin, prachtige volières en het gezellige Café
Losbergspieker. Andere leuke tochtjes in de buurt: naar vliegveld Wenningfeld
of de landelijke pleisterplaatsen met restaurant en terras 'Hotel
zur Waldesecke' en Landgasthof Eichenhof.
Overnachtingsmogelijkheden:
Hotel Tenbusch: www.hotel-tenbusch.de, 0049 (0) 2563 -73 74
Landgut Ritter: www.landgut-ritter.de, 0049 (0) 2563 - 84 05
Pension Sintic: www.pension-sintic.de, 0049 (0) 2563 - 40 49 42
Pension Geling: pension.geling@t-online.de, 0049 (0) 2563 - 9047320

In de IJstijd waren er nog geen grenzen. De dinosaurussen hadden geen idee dat de Germanen
een miljoen jaar later zo’n voorname rol in de geschiedenis van Europa zouden spelen. Overal zie
je de getuigen van een rijke historie.
Het Münsterland is ook het 'Land van de 100 kastelen'. Een stoere middeleeuwse burcht op tien mi-
nuten rijden van een barok pronkpaleis. Moderne kunst in unieke 'klantvriendelijke' musea, maar
ook hartverwarmende folklore volgens familietraditie. Industrieel erfgoed en antieke bierbrouwerijen.
Muziek van hoog niveau en meeslepende verhalen van toen. Een streek met een eigen gezicht.
Neem de tijd voor een onvergetelijke reis naar het verleden. Een prachtig decor om kennis te maken
met Romeinen en ridders uit Westfalen. Streek van heidense bouwsels en hypermoderne musea.
Geen kunst om hier van cultuur te genieten.
Voor geschiedenisliefhebbers
en cultuurminnaars
• Münsterland
Festival 2011
Een maand lang muziek, kunst en cultuur
uit Engeland, Ierland en Schotland.
Kijk op bladzijde 31.
TIP
21

22
Een bewogen geschiedenis, dat helpt. Maar de middeleeuwse kasteelheren en de edellieden uit de barok moeten toch ook stiekem
wel oog gehad hebben voor de schoonheid van het landschap en de natuur rond Münster en Osnabrück. Want wat liggen ze op
mooie plekken, al die romantische kastelen, stoere burchten, ommuurde kloosters, voorname paleizen en versterkte herenhuizen!
• 100 Schlösser Route -
westelijk deel
Weidse landschappen
en majestueuze kastelen
In het grootse, open decor van het Münsterland
ziet u indrukwekkende burchten en schilderachtige
kastelen.
Op deze 310 km lange fietsreis rijgen de hoogtepunten
van de Westfaalse bouwkunst zich
aaneen als parels aan een ketting. Voel je even
kasteelheer en overnacht tijdens deze tocht ergens
binnen de historische muren van een slot.
Duur: 6 nachten / 7 dagen
Lengte: ca. 310 km
Moeilijkheidsgraad: licht
Vanaf € 439 per persoon
Boeken/aanbieder:
Tel. 0049 (0) 25 71 - 94 93 92
www.muensterland-tourismus.de
touristik@muensterland.de
Al die sprookjeskastelen en stevige
burchten - het kan geen toeval zijn
Münsterland, de streek van de 100 kastelen
Schloss Lembeck is het slot van de superlatieven.
Al bewoond in de twaalfde eeuw. De eerste
eeuwen een versterkte burcht met metersdikke
muren, nu een van de allermooiste
waterkastelen van Europa, midden in een
grootse hofvijver. Met verbluffende pronkzalen
en salons in de stijl van de 17e en 18e eeuw,
die open zijn voor het publiek.
Overnachten in zo’n droomkasteel? Dat kan!
Niet alleen in Schloss Lembeck, maar ook in
Wasserburg Anholt, Schloss Wilkinghege, Torhaus
Kloster Bentlage, Schloss Harkotten von
Korff, Burghotel Pass in Oeding en Sport-
Schloss Velen. De eeuwenoude slaapvertrekken
- met modern comfort - ademen de sfeer
van het rijke verleden. Voor het slapen gaan
een etentje bij kaarslicht onder de stenen bogen
van een keldergewelf, ’s morgens een wandelingetje
door het park rond de kasteelgebouwen.
Is dat een vorstelijke vakantiedag of niet?
De burcht der burchten ligt in het
Grafschaft Bentheim
Niks voor u, zo’n zoetsappig suikerkasteel, dat
mooi ligt te zijn in een plas water? Inderdaad:
een echte burcht hoort bovenop een heuvel de
omgeving te domineren, onverzettelijk en indrukwekkend!
Burg Bentheim dus. Een typisch
Duits kasteel van grote zandsteenblokken, maar
toch ook een stukje Nederland, op maar 6 kilometer
van de grens met Twente. Een van de
vroegste bewoners was graaf Dirk van Holland
(twaalfde eeuw). En schilder Jacob van Ruisdael
kon maar niet genoeg krijgen van het plaatje.
Schloss Gesmold KAART | R 7
Bentheimer Burgnacht KAART | J – K 6
Schloss Lembeck KAART | J 12

Osnabrücker Land: meer kastelen
dan vakantiedagen!
Weer heel andere charmes heeft Schloss Gesmold
in Melle, een echt ‘Palazzo’ in de stijl van
de Renaissance met een nog veel oudere Romaanse
woontoren. Niet alleen de gebouwen
zijn spectaculair, ook de tot in de puntjes verzorgde
kasteeltuinen, met hier en daar een idyllisch
prieeltje. Ook de Engelse cottagetuinen van
het neogotische Schloss Ippenburg in Bad Essen
zijn een omweg waard. De tuinen en het
kasteel vormen ´s zomers het prachtige decor
voor evenementen en concerten. Niet voor
niets vond hier in 2010 de Landesgartenschau
plaats.
Al sinds de kruistocht van Karel de Grote tegen
de Saksen (rond 800) wemelt het in dit deel
van Duitsland van de kastelen, forten en paleizen.
Je zou er een dik boek over kunnen schrijven.
In de handzame brochure ‘Een reis door
de tijd’ worden 17 bijzondere burchten, woonkastelen
en kloosters beschreven, alleen al in
het Osnabrücker Land. Bestel hem gratis op
www.geheimoverdegrens.nl
SportSchloss in Velen KAART | I 10
SportSchloss Velen GmbH | Schlossplatz 1 | D-46342 Velen
Overnachten binnen kasteelmuren
Een ontspannen ambiance, spannende verhalen: In Sportschloss Velen
kunt u niet alleen ontspannen, maar ook kennismaken met een rijk verleden.
Het werd in de 13e eeuw als verdedigingsburcht gesticht en is tegenwoordig
de ideale plek om de stress van alledag even helemaal te vergeten.
Inbegrepen: welkomstdrankje, 2 overnachtingen, uitgebreid ontbijt van het
kasteelbuffet, twee keer diner, wijnarrangement op één avond tijdens het
verblijf, gebruik van zwembad, stoombad, sauna en fitnessruimte, zachte
badjas & badslippers op de kamer.
Prijs: vanaf € 199 per persoon
Contact
Tel. 0049 (0) 28 63 - 203 - 0 | Fax 0049 (0) 28 63 - 20 37 88
www.sportschlossvelen.de | info@sportschlossvelen.de
De IJskelder in Altenberge KAART | M 9
Eiskeller Altenberge
Gooiker Platz 3 / Borndalschule
D-48341 Altenberge
Contact
Tel. 0049 (0) 25 05 - 82 32
www.altenberge.de
De IJskelder in de voormalige brouwerij van de gebroeders
Beuing is een museum over de geschiedenis en de cultuur van
bier. Ook worden er op een leuke en informatieve manier wetenswaardigheden
over ijs en vleermuizen gepresenteerd!
Stap binnen in de unieke ondergrondse wereld van de biertraditie
en ontdek alles over de geschiedenis van productie, koeling
en opslag van bier.
Openingstijden: mei t/m sept.: za. van 13-17 uur; zon- en feestdagen
11-17 uur | okt. t/m april: op afspraak
• In het schijnsel van fakkels door het kasteel
TIP
Burg Bentheim, hoog boven de stad op een zandsteenrots, is de trots van Grafschaft Bentheim.
De adellijke familie van de Fürsten zu Bentheim und Steinfurt woont er nog steeds
vorstelijk. Twee keer per jaar wordt de poort voor bezoekers geopend. Iedereen is welkom
op de Bentheimer Burgnacht. Een beetje spookachtig, maar vooral heel gezellig! Grote fakkels
verlichten de zware muren. Historische figuren, zoals de Witte Jüffer, vertellen verhalen
uit het rijke verleden. De nachtwacht maakt zijn ronde. Op de binnenplaats staan voor de
gasten lekkere hapjes klaar.
De eerstvolgende 'Open Nacht' op Burg Bentheim wordt in april 2011 gehouden.
Stuur voor de precieze datum een mailtje naar info@geheimoverdegrens.nl
23

24
Of het nu een tijdreis naar de textielarbeiders
van 1900 is, de sterrenhemel in een recordaantal
pixels, de swingende etsen van Picasso,
alles wordt even smaakvol en origineel gepresenteerd.
Regel 4 is: een museumbezoek mag
nooit een hinderlijke onderbreking van een
leuke fietstocht zijn.
Kunst
Misschien wel het langste openluchtmuseum
op aarde: de 132 km van "Kunstwegen". Een
route langs 60 kunstobjecten en geschiedenisprojecten,
harmonieus vereend in de vrije natuur.
Helemaal van Zwolle in Overijssel naar
Nordhorn, Grafschaft Bentheim.
En weer terug!
In het Graphikmuseum Pablo Picasso Münster
zijn ze - terecht - erg trots op de bijna 800 grafische
kunstwerken van de grote meester, waaronder
bijna het volledige lithografische werk.
Welkom in het land van de uitvinders!
Waar het eerste saaie museum nog moet worden uitgevonden. Er zijn strenge regels hier, dat zult u zien. Regel 1: kunst en wetenschap is
niks om gewichtig of vervelend over te doen. Regel 2: ook het gewone leven van alledag hoort in een museum thuis. Regel 3: het verleden
is voorbij, maar fascinerend omdat toen alles anders was. Bovendien: wie zouden wij zijn zonder onze voorouders?
Oude wapenrusting
Industrie
Hoe werd de eerste steenkool gedolven, bijna
zonder machines? Hoe snel was een weefgetouw,
een dikke honderd jaar geleden?
Het antwoord vindt u in het Textilmuseum
Bocholt en het Museum Industriekultur
Osnabrück.
Zie ook de pagina hiernaast.
Precies zoals het toen was
Op de Bronzezeithof in Uelsen heeft de tijd
3000 jaar stilgestaan. Het begon met zeldzame
vondsten uit de Bronstijd, het eindigde
met een perfect nagebouwde replica van een
lange boerenhoeve. Elke zondag (tot eind oktober)
vers brood uit de steenoven.
Een tip: bewonder op 13 en 14 juni de heel oude
ambachten van echte Bronstijdbewoners!
In het nieuwe Museum Schnippenburg bij
Ostercappeln zijn prachtige voorwerpen zoals
fibu-la´s en speerpunten uit de IJzertijd tentoongesteld,
die hier de laatste tien jaar zijn
opgegraven.

Schatkamer in de dom van Osnabrück KAART | P – Q 6
Domschatzkammer und
Diözesanmuseum Osnabrück
Domhof 12
D- 49074 Osnabrück
Contact
Tel: 0049 (0) 5 41 - 31 84 81
museum@bistum-os.de
www.bistum-osnabrueck.de
Felix-Nussbaum-Haus in Osnabrück KAART | P – Q 6
Felix-Nussbaum-Haus
Lotter Str. 2
D-49078 Osnabrück
Contact
Tel. 0049 (0) 541 - 323 22 07
museum@osnabrueck.de
www.osnabrueck.de
Textilmuseum in Bocholt KAART | G 11
Textilmuseum Bocholt
Uhlandstraße 50
D-46397 Bocholt
Contact
Tel. 0049 (0) 28 71 - 21 61 10
textilmuseum@lwl.org
www.lwl-industriemuseum.de
Industriekultur in Osnabrück KAART | P – Q 6
Museum Industriekultur Osnabrück
Fürstenauer Weg 171
D-49090 Osnabrück
Contact
Tel. 0049 (0) 541 - 12 24 47
info@industriekultur-museumos.de
www.industriekultur-museumos.de
Op een stadswandeling door Osnabrück kun je er niet omheen:
de machtige dom St. Peter. Het bisdom heeft hier een museum
met een wisselende expositie: het Diözesanmuseum.
Hoogtepunt is de schatkamer van de dom, met de waardevolste
en mooiste liturgische voorwerpen en relikwieën, gemaakt van
goud, zilver, ivoor en bergkristal. Topstuk is het kapitelkruis uit
de 11e eeuw, bezet met edelstenen, parels en bewerkte halfedelstenen.
Zonder twijfel een van de meest indrukwekkende musea van
Europa. In alle opzichten.
Het gebouw is van architect Daniel Libeskind, de wereldberoemde
ontwerper van onder meer het Jüdisches Museum Berlin en
het Royal Ontario Museum in Canada. Tekenaar van het winnende
ontwerp One World Trade Center, dat op Ground Zero in New
York de Twin Towers moet doen vergeten.
Binnen de muren meer dan 200 werken van schilder Felix Nussbaum
(1904 Osnabrück - 1944 Auschwitz). Zijn geheel eigen stijl
en de verhalen die zijn schilderijen en tekeningen vertellen maken
hem tot een van de heel groten van de moderne kunst.
Op de maat van de machines
Het ruikt naar olie en werk, en de weefstoelen ratelen zo hard dat
u onbewust uw oren dichthoudt. Wat u tegenwoordig tijdens een
bezoek aan ons textielmuseum beleeft, was voor duizenden
mannen en vrouwen 100 jaar geleden dagelijkse realiteit. In onze
museumfabriek laten wij u zien hoe de maat van de machines
hun het werk dicteerde. Rondleidingen en demonstraties,
dagelijks showproductie aan de historische weefmachines.
Fascinatie boven en onder de grond
Het Museum Industriekultur is ondergebracht in het gebouwencomplex
van een voormalige steenkolenmijn en toont de geschiedenis
van de industrialisering in en om Osnabrück. De tentoonstelling
“Magie des Steinkohlenwaldes” toont het ontstaan
van de steenkool bij de Piesberg en een fascinerende collectie
fossielen. Bezoekers kunnen net als de mijnwerkers vroeger met
een glazen lift een kijkje nemen op 30 meter diepte. Ook zijn er
twee nog in werking zijnde stoommachines te zien.
Openingstijden
wo – zo: 10 – 18 uur
Volwassenen: 4 €, Met korting: 2 €, Gezinnen: 6,50 €
Kinderen tot 16 jaar gratis.
25

26
Ook een leuke vakantie gehad in "Geheim over de grens"? Doe zoals de familie Goossens en
stuur uw reisverhaal met leuke foto´s op. Misschien wordt volgend jaar uw verhaal in de brochure
of op onze website gepubliceerd. De mooiste bijdrage wordt beloond met een weekendje weg.
• Doe mee met onze
verhalenwedstrijd!
Zoektocht naar en in “Geheim over de grens”
Heeft u ook al het 'Geheim over de grens' als
leuk dagje uit of vakantiebestemming ontdekt?
Schrijf uw eigen vakantieverhaal en maak kans
op een weekendje weg in het mooie Sportschloss
Velen (zie ook pagina 21).
De wedstrijdvoorwaarden vindt u op
www.geheimoverdegrens.nl/verhalenwedstrijd
Zo stilaan kunnen we van een traditie spreken:
ons jaarlijks weekend met twee zussen, twee
broers en hun echtgenoten. Het idee voor het
volgende weekend kreeg we na een bezoek aan
de stand “Geheim over de grens” tijdens het
vakantiesalon in Antwerpen in het voorjaar
2010. Münsterland deed ons verder wegdromen
en zou onze volgende bestemming
worden.
Na een ommetje via Xanten arriveerden wij om-
streeks 19 uur in ons landhotel in Senden: een
zeer gastvrij verblijf op een twintig minuten rijafstand
van de stadskern van Münster. De volgende
morgen vertrokken we met ons ingehuurd
busje (gezellig samen in één auto) op
stadsbezoek naar Münster.
Een prachtige Nederlandstalige brochure loods-
te ons door deze prachtige stad met zijn vele
verrassende elementen. Een stoere, eeuwenoude
boom in het park van het Münsterschloss,
de prachtige Clemenskirche, het indrukwekkende
kunstwerk achter de stadsbibliotheek, zijn
maar enkele van de vele verborgen pareltjes.
Beelden, monumenten, kerken, gebouwen
en parken maken van deze stad gewoonweg
een plaats om te genieten van kunst, cultuur en
natuur. Een stad vol charme, met een grote eigenheid,
bruisend van jong leven.
Op de terugreis versterkten een halte aan Burg
Vischering en aan het Schloss Nordkirchen onze
unieke ervaring: Münsterland, een regio vol
geheimen, kortbij over de grens. Een aanrader!
Familie Goossens uit het Vlaamse Waasland,
oktober 2010

In Münster en Osnabrück werd wereldgeschie-
denis geschreven: twee onderhandelingsplaat-
sen voor de Westfaalse Vrede. De Vrede van
Westfalen maakte in 1648 een einde aan de Dertigjarige
Oorlog in Europa en beëindigde de
Tachtigjarige Oorlog tussen Nederland en Spanje.
In de Vrede van Münster werd het bestaan
van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
erkend.
Tijdens uw bezoek kunt u een stuk geschiedenis
van heel dichtbij meemaken en tegelijkertijd
twee aantrekkelijke steden ontdekken, die elk
op hun eigen manier de vrede levend houden.
Overigens: u kunt naar keuze in Osnabrück of
Münster beginnen. Die twee steden zijn lid van
de “Historic Highlights of Germany“ en maken
tijdreizen door de geschiedenis mogelijk.
Osnabrück – vredesstad
midden in een natuurpark
Schilderachtige oude stad en moderne architectuur,
gerenommeerde warenhuizen en kleine
winkelparadijzen, voelbare geschiedenis en gezellige
drukte: Osnabrück is een grote stad om
heerlijk te kunnen ontspannen. In Osnabrück
begint u het best met een rondleiding bij het
marktplein met het stadhuis van de Westfaalse
Vrede. Aansluitend kunt u genieten van een lekker
kopje koffie in de oude binnenstad. Wie de
steegjes van Osnabrück liever bij kaarslicht wil
verkennen, gaat met de nachtwachter op pad.
Cultuurliefhebbers kunnen een bezoek brengen
aan diverse musea in de binnenstad. Ons culturele
programma “Zomer in de stad” wordt van
juni tot september gehouden op de mooiste
pleinen van de stad.
Het zaterdagse bezoekje aan de weekmarkt in
Osnabrück behoort tot de zomerse klassiekers.
En in de winter bepaalt de idyllische kerstmarkt
de sfeer in de stad.
Nachtwachter Osnabrück KAART | P – Q 6
Prinzipalmarkt Münster KAART | N 10
Vrede verbindt
Een weekend in
Osnabrück en Münster
Münster: Betoverend oud, opwindend jong
Een trendy nightclub binnen middeleeuwse
muren, het Picasso-Museum achter de gevel
van een oude adelshoeve, juweeltjes van barokke
bouwkunst naast iconen van hedendaagse
architectuur, meer dan 60 beelden als getuigen
van de “scultptuurprojecten” die Münster elke
tien jaar omtoveren tot het Mekka van de kunstscene,
met gezellige, traditionele kroegen en
stijlvolle, hippe cafeetjes aan de haven.
In de Vredeszaal van het historische raadhuis
werd in 1648 met de Westfaalse Vrede Europese
geschiedenis geschreven, in 1773 ontstond de
eerste Westfaalse universiteit, de bron van de
huidige wetenschapsstad – met ca. 50.000
studenten.
Waarom Münster een van de “Historic High-
lights of Germany” is, is te zien op de Prinzipal-
markt: de gevels van de koopmanshuizen
vormen het prachtige silhouet, in exclusieve
winkeltjes onder hun booggangen kan prima
worden gewinkeld.
Overal in “Duitslands fietshoofdstad” zijn groene
oases te vinden: aan de promenade, in de
kasteeltuin, aan de Aasee. En onder het genot
van een latte macchiato kan men nadenken
over de vraag: welke van de 30 musea zullen
we eens bezoeken? Een “Altbier” bij de Kiepenkerl
of een cocktail aan de Kreativ-Kai? Of snel
terugkomen?
Met de fiets onderweg:
www.friedensroute.de
• Met de fiets onderweg
tussen Münster en Osnabrück
in het voetspoor van de Vrede
van Westfalen
Inbegrepen in Osnabrück en Münster
• 1 x LO in Osnabrück en 1 x LO in Münster in
een stadshotel van uw keuze
• rondleiding door de oude stad in
Münster (za/zo)
• rondleiding door de oude stad (za/zo)
OF rondleiding met de nachtwachter in
Osnabrück (vr/za)
• cappuccinopauze in de oude stad
van Osnabrück
• entree tot de Vredeszaal in Münster
en Osnabrück
VREDE VERBINDT
Boekingsnr. OKE 813
Prijs per persoon / 2 x LO
Tweepersoonskamer vanaf € 137
Eenpersoonskamer vanaf € 188
Extra nacht + ontbijt: op aanvraag
Boeken/aanbieder:
Tel. 0049 (0) 541 - 95 111 95
www.osnabruecker-land.de
De reisvoorwaarden van het TV
Osna brücker Land e.V. zijn van toepassing.
Informatie: Tourist Information
Osnabrück | Osnabrücker Land
Tel. 0049 (0) 541 - 323 22 02
tourist-information@osnabrueck.de
www.osnabrueck.de/tourismus
Münster Marketing
Tel. 0049 (0) 251 - 492 - 27 26
tourismus@stadt-muenster.de
www.tourismus.muenster.de
www.friedensroute.de
27

28
Wat is er leuker dan een vakantiedag waarop het hele gezin geniet?
Fun is in dit deel van Duitsland niet aan leeftijdsgrenzen gebonden.
Een dierentuin wordt een avontuur, een museum een dolle belevenis.
Varusschlacht in het Osnabrücker Land –
Museum en Park Kalkriese KAART | Q 4
ZooPark Metelen KAART | K 7
Samberg 60 | D-48629 Metelen
Het Duitse Metelen ligt net over de grens bij Enschede. In de prachtige
natuur kom je in ZooPark Metelen allerlei dieren tegen. Aapjes klauteren
overal rond, vogels pronken met hun mooie veren en wolven sluipen door
het bos.
Door de dieren te bekijken en door hun voederingen bij te wonen, is er
veel over de natuur te leren. De dierverzorgers geven interessante informatie
over de bewoners van deze dierentuin.
De combinatie van dieren kijken en lekker spelen in de talrijke speeltuintjes
garandeert dat een bezoek aan ZooPark Metelen voor jong en oud een
geslaagd dagje uit wordt.
De dieren kijken uit naar je bezoek!
Contact
Tel. 0049 (0) 25 56 - 300
www.zoo-metelen.de | info@zoo-metelen.de
Voor ondernemende gezinnen
en jonge onderzoekers
Onderweg hoge rotsen uit de prehistorie! Even meehelpen in een draaiende molen. De Zoo in de
stad is een andere wereld. Je klimt naar een Afrikaans boomhuttendorp. Je gelooft je ogen niet bij
het mega-aquarium. Je doet de pinguïn walk, tussen de pinguïns. Zinloos, maar wel leuk.
De volgende dag leer je iets nuttigs in een museum over techniek of natuurkunde. Je lijkt onvermoei-
baar van al die indrukken. De iets te lange boswandeling met picknickplek, het pretpark en nog een
etentje in een knusse Gasthof. Gelukkig is er altijd een tropisch zwembad in de buurt.

Openluchttheaters
Die belevenis kun je nog steeds meemaken op
mooie zomeravonden. Op de tribune van Freilichtbühne
Tecklenburg bijvoorbeeld, beroemd
om de top-musicals. Heel 'theatraal' omgeven
Freilichtspiele Tecklenburg KAART | O 7
Theater zoals theater bedoeld is. Klassiek drama werd in de oudheid opgevoerd
in komvormige openluchttheaters met een rij stenen als zitplaatsen.
Het publiek keek geboeid naar het spektakel op het podium,
met alleen de sterrenhemel als dak.
door de ruïnes van een oude burcht.
Bij kasteel Bentheim treedt Pippi Langkous op.
En schermen de degenvechters uit 'De man
met het ijzeren masker' van Alexandre Dumas.
Golf op de greens van het Geheim
Het gevarieerde landschap was er al - het enthousiasme
voor de sport golf kwam later. Resultaat:
twee dozijn prachtig gelegen golf
courses! In de schaduw van kasteel Bentheim,
in het licht heuvelachtige Osnabrücker Land en
op het groene platteland van Münsterland.
Zo’n 25 zijn het er nu, met 9 of 18 holes. Met
een golfvaardigheidsbewijs bent u welkom.
Nog geen ervaring? Probeer dan het vrolijke
opstapje naar klassiek golf: Swingolf. Niet te
verwarren met het ludieke boerengolf. Echt afslaan
en putten, alleen is de bal wat zachter en
het gras niet gemaaid weideland. Ook kinderen
kunnen er meteen aan de slag!
In Coesfeld brult Simba, de koning van de
leeuwen. Een echte familiemusical. Op het gevarieerde
programma in Billerbeck onder andere
Hitchcock en Don Quijote!
Freilichtspiele Tecklenburg | Musical-klassiekers in de openlucht KAART | O 7
Freilichtspiele Tecklenburg e.V.
Schlossstraße 7
D-49545 Tecklenburg
Contact
Tel. 0049 (0) 54 82 - 22 0
info@buehne-te.com
www.freilichtspiele-tecklenburg.de
Het clubhuis van Golfclub Dütetal
met idyllisch gelegen zonneterras KAART | P 6
De avondhemel boven Openluchttheater Tecklenburg licht op.
Er klinkt muziek! Wereldhits uit het musicalrepertoire:
JESUS CHRIST SUPERSTAR, het meesterwerk van Andrew Lloyd
Webber over de laatste dagen van Jezus van Nazareth. Ook in
het nieuwe jasje van 2011 even ontroerend. Première 29 juli.
PETER PAN weigert groot te worden. Hij neemt het op tegen de
boze Kapitein Haak. Première 22 mei.
CRAZY FOR YOU, de legendarische Broadway tapdansrevue van
George en Ira Gershwin. Première 25 juni.
TIP
• Een genot om hier te golfen...
Op maar een uur rijden van de grens, ligt
de golf course van Golfclub Osnabrück-
Dütetal. Oude bomen en het riviertje de
Düte, bepalen het karakter van deze par-72
course. Een voormalige boerenhoeve dient
als clubhuis en heeft een gezellig restaurant.
Op het idyllische terrein vind je een
goede golfshop. Er zijn eersteklas trainingsfaciliteiten,
onder andere training met
video-ondersteuning en een korte oefencourse
met 4 holes. De club staat bekend
om haar gezinsvriendelijke sfeer. Er is kinderopvang
bij grotere toernooien.
Golfclub Osnabrück-Dütetal
Wersener Straße 17 | D-49504 Lotte-Wersen
Tel. 0049 (0) 54 04 - 9 98 61 0
info@golf-duetetal.de | www.golf-duetetal.de
29

30
Allemaal vlakbij de grens tussen Nederland en
Duitsland, in Gelderland en Overijssel aan deze
kant en bij de buren in Münsterland, de
Grafschaft Bentheim en het Osnabrücker
Land. Het zijn - zeg maar - de Dagjes Uit die
kinderen zelf zouden kiezen. Op de website
kun je een waardering met sterren geven of in
je eigen woorden zeggen waar je zo van hebt
genoten. Dat het in attractiepark Slagharen
Dierentuin in Nordhorn KAART | J 4 – 5
Heseper Weg 110 | D-48531 Nordhorn
Wilde dieren bekijken, diverse huisdieren aaien bij de historische Vechtehof,
in begaanbare verblijven live kennismaken met verschillende dieren, natuurpad
Vechteaue ontdekken, toekijken hoe de zeehonden worden gevoerd,
plezier maken in de avonturenspeeltuin, genieten van lekkernijen in het restaurant
of op het grote zonneterras. Dat staat garant voor een onvergetelijke
dag voor het hele gezin! Geopend: het gehele jaar van 9.00 – 19.00 uur;
’s winters tot het invallen van de duisternis.
Contact Tel. 0049 (0) 59 21 - 71 20 00
info@dierentuin-nordhorn.nl | www.dierentuin-nordhorn.nl
GRATIS WAARDEBON
Gratis entree
voor 1 persoon
in gezelschap van
1 betalende volwassene
Geldig t/m 31-12-2011
leuk was, is geen verrassing. Vijf sterren! Maar
misschien ben jij wel de eerste die sliep op het
logeeradres waar je elkaar in een kussengevecht
te lijf mag, die met een helm-met-lampje
op door de gangen van een mijn kroop, die op
de boerderij de paarden mocht voeren met een
keiharde winterwortel, die in het Museum Industriekultur
een uitvinding in elkaar heeft geknutseld
waar niemand op zat te wachten!
S.V.P. uitknippen
en aan de kassa
overhandigen!
Of die op een nu nog even geheime plek een
middagje spook of smokkelaar mocht spelen.
Met alle bijzondere dierentuinen, speelparadijzen,
spetterende zwembaden en snelle kartbanen
zit je zo aan de 52 verwenweekenden per
jaar en nog een paar hoogtepunten in de zomervakantie!
De website is pas helemaal opgefrist
met nieuwe functies en features. Let op de
muis; die ziet er bij elk onderwerp anders uit!
Je zou er bijna voor thuis blijven. Maar dat is nou net niet de bedoeling! Het is de website van
de voorpret. Want je vindt er heel veel grappige, avontuurlijke, dolle, originele en leerzame adresjes
om een saaie vakantiedag of weer zo’n gewoon weekendje weg vet onvergetelijk te maken.
Hij is cool, die vernieuwde website
www.kinder-vakanties.nl
Je reisgidsen zijn twee stripfiguurachtige pre-
sentatoren: het Duitse meisje Lilli en de Ne-
derlandse jongen Luuk. De foto’s en belevenissen
van al die leuke actieplekken zitten verpakt
in een verhaal, waar Luuk en Lilli je doorheen
loodsen.
Bestel de gratis
Dagjes Uit Kaart
Al dat moois - voor
het hele gezin -
staat ook op een
handige, ouderwetse
papieren meeneemkaart
voor onderweg.
Héél veel
uitjes in de grensregio: Twente, Salland, de
Achterhoek, het Overijsselse Vechtdal, de Veluwe,
de IJsseldelta en WaterReijk Weerribben
Wieden. En - even over de grens - in Münsterland,
Grafschaft Bentheim, Osnabrücker Land
en zuidelijk Emsland. De Dagjes Uit Kaart is te
krijgen bij alle deelnemende hotels, campings
en bezienswaardigheden. U kunt hem ook bestellen
op www.geheimoverdegrens.nl

Zoo Osnabrück KAART | P – Q 6
Klaus-Strick-Weg 12
D-49082 Osnabrück
Contact
Tel. 0049 (0) 541 - 95 10 59 0
zoo@zoo-osnabrueck.de
www.zoo-osnabrueck.de
Allwetterzoo in Münster KAART | M 9
Sentruper Straße 315 | D-48161 Münster
Dieren van dichtbij beleven: Allwetterzoo Münster
Aapjes kijken is zóoo passé. In de Allwetterzoo in Münster - een van de
mooiste dierentuinen van Europa - beleef je veel meer!
Zelf de olifanten voeren met groente en fruit van onze oppassers.
De papegaaien lusten ook wel wat. Pinguïns die op hun mars over de bezoekerspaden
waggelen. 3000 exotische diersoorten uit alle delen van de
wereld en een paar heel vertrouwde. Met het hele gezin uitrusten op een
picknickplaats, even dollen in de speeltuintjes, door naar de dolfijnen en
robben. De dierentuin gaat iedere dag van het jaar om 9:00 uur open.
Honden zijn welkom.
Contact
Tel. 0049 (0) 251 - 89 04 - 0
www.allwetterzoo.de | info@allwetterzoo.de
Zoo Osnabrück nu nog leuker!
Dankzij Takamanda: een spannende safari naar hartje Afrika.
Even klauteren over de hangende bruggen tussen de boomtoppen
en ineens sta je in de wereld van chimpansees, hyena’s en
jakhalzen. Boomhuttendorp Makatanda is de hoofdstad, een
natuurgetrouwe kraal die beschermt tegen de wilde dieren.
En een eindeloze speeldoolhof.
In de unieke ondergrondse dierentuin van de Zoo zie je veldhamsters
en prairiehonden gangen graven!
NaturZoo in Rheine KAART | L – M 6
Salinenstraße 150
D-48432 Rheine
Contact
Tel. 0049 (0) 59 71 - 16 14 80
info@naturzoo.de
www.naturzoo.de
Heel dicht bij de dieren: loop tussen de apen, pinguïns en kangoeroes.
Bekijk de zeehonden onder water en vrij rondvliegende
witte ooievaars. Nieuw: zeldzame lippenberen en jakhalzen in
een uniek landschap-verblijf. Speciaal voor kinderen:
educatieve spellen, speeltuinen en een kinderboerderij.
Entreeprijzen 2011:
Volwassenen € 7 | kinderen (3 t/m 17 jaar) € 3 | Parkeren gratis.
Het gehele jaar dagelijks geopend.
Münsterland Festival
www.muensterlandfestival.com
Op vertoon van
deze kortings-
coupon krijgt u
25%
korting
op een dagkaart.
Geldig voor maximaal
4 personen.
Niet combineerbaar met andere
kortingen of aanbiedingen. En niet
te verzilveren in contant geld.
Münsterland Festival part 6
De Angelsaksen en de Kelten veroveren Westfalen! Geheel geweldloos.
Met een dikke maand lang klassieke muziek, beeldende kunst, literatuur,
jazz, pop en wereldmuziek. Het beste wat kunstenaars en artiesten uit
Engeland, Ierland en Schotland te bieden hebben.
Iedere aflevering van het Münsterland Festival - sinds 2005 maar nu al
legendarisch - staat in het teken van een Europese regio. Na Scandinavië
in part 5 zijn in 2011 de Britten aan de beurt.
Het publiek kan genieten van uitvoeringen van hoog niveau en krijgt spelenderwijs
meer inzicht in tradities, aspecten van de hedendaagse cultuur
en het moderne leven in de deelnemende landen.
Van donderdag 15 september tot donderdag 20 oktober 2011.
Diverse podia in de stad Münster en het hele Münsterland.
Onder andere: Picassomuseum, Rock`n`Pop Museum, Kloster Gravenhorst,
Burg Vischering, Bagno Konzertgalerie, Zeche Ahlen, pleinen, galeries,
straathoeken en boekwinkels, kroegen en restaurants.
31

32
Een dagtochtje dat al ontspannen begint? Denk dan eens aan een ander vervoermiddel dan de auto.
Zonder files, stress of parkeerproblemen naar onze oosterburen: dankzij de prima treinverbindingen
die naadloos de grens oversteken!
• Nooit meer
wind tegen
TIP
Vanaf het voorjaar van 2011 wordt de
bekende Handelsweg (zie pagina 11) vernieuwd
met een 26 km lange fiets- en wandelroute.
Lekker met de wind meefietsen
naar Bad Bentheim en om dan ontspannen
met de nieuwe trein weer terug te
keren naar Losser of Oldenzaal.
Dichtbij - en zo makkelijk te bereiken.
Nieuw vanaf december 2010: de spoorverbinding
Hengelo - Bad Bentheim
Dat reist als een trein! Binnen 20 minuten over
de rails van Hengelo via Oldenzaal naar Bad
Bentheim. Op werkdagen tussen 6.30 en 20.30
uur. Op zaterdag vanaf 7.30 uur, op zondag vanaf
8.30 uur. Kaartjes zijn in de trein zelf te koop.
In Bad Bentheim stap je zonder wachttijd over
op de Westfalenbahn naar Osnabrück.
Op de volgende pagina alvast wat ideeën voor
een onvergetelijke dag links, rechts of aan het
einde van het spoor.
Wegens succes geprolongeerd: de treinverbindingen
vanaf Enschede
Het eerste fluitje van de conducteur klonk in
2001. Sindsdien is het aantal reizigers op de
lijn Enschede-Münster gestaag toegenomen.
Zo’n 2.300 mensen maken dagelijks dankbaar
gebruik van deze snelle verbinding, met uitschieters
tot 3.200 op zaterdagen.
Voornaamste reden om in de trein te stappen:
recreatieve uitjes en boodschappen, gezellig en
heel anders in een Duitse stad.
De steden op dit traject: Enschede - Gronau
- Ochtrup - Metelen - Steinfurt - Borghorst
- Nordwalde - Altenberge - Münster.
Een andere directe treinverbinding - naar het
Westmünsterland - verbindt de steden
Gronau - Epe - Ahaus - Rosendahl - Coesfeld
- Dülmen en Lüdinghausen.
Doorreizen tot Dortmund in het Ruhrgebied is
een fluitje van een cent.

20 km
Bezichtiging Burg Bentheim
Schloss
D-48455 Bad Bentheim
Tel. 0049 (0) 25 51 - 9 39 10
www.burg-bentheim.de
info@burgbentheim.de
Badepark Bentheim
Zum Ferienpark 1
D-48455 Bad Bentheim
Tel. 0049 (0) 59 22 - 999 45 - 0
info@badepark-bentheim.de
www.badepark-bentheim.de
Winkelen in Rheine!
Het gezellige centrum ligt direct aan
het station van Rheine.
Tel. 0049 (0) 59 71 - 80 06 50
verkehrsverein@tourimus.rheine.de
www.verkehrsverein@tourismus.rheine.de
Aaseebad Ibbenbüren
Wellenhallen- und Freibad
An der Umfluth 99
D-49479 Ibbenbüren
Tel. 0049 (0) 54 51 - 1 47 70
www.aaseebad-ibbenbueren.de
Bergbaumuseum Ibbenbüren
Osnabrücker Straße, RAG, Tor 2
D-49477 Ibbenbüren
Tel. 0049 (0) 54 51 - 89 96 17
www.rag-anthrazit-ibbenbueren.
de/bergbaumuseum
TIP
• Een dagje uit met de trein
Zo eenvoudig kan het leven zijn. In Neder-
land stap je in de trein, om onbezorgd van
een spannende en afwisselde vakantiedag
in het Duitse grensgebied te genieten.
Voor de treinverbinding Hengelo - Osnabrück
hebben we uitjes geselecteerd die
je niet mag missen
Bad Bentheim
Salzbergen
Hörstel
Ibbenbüren
Hengelo
Osnabrück
Oldenzaal
Schüttorf
Rheine
Oldenzaal, de glimlach van Twente
Gezellige winkelstad waarin historie
en toekomst hand in hand gaan.
Tel. 0031 (0) 541 - 51 40 23
info@vvvoldenzaal.nl
www.vvvoldenzaal.nl
Losser, Schatkamer van Twente
Eindeloos wandelen en fietsen in
een afwisselend coulissenlandschap.
Tel. 0031 (0) 541 - 55 11 60
info@vvvdinkeldal.nl
www.vvvdinkeldal.nl
Feuerwehrmuseum Salzbergen
Overhuesweg 18
D-48499 Salzbergen
Tel. 0049 (0) 59 76 - 9 43 93
museum@feuerwehr-salzbergen.de
www.museum.feuerwehr-salzbergen.de
DA – Kunsthaus Kloster Gravenhorst
www.da-kunsthaus.de
Klosterstr. 10
D-48477 Hörstel-Gravenhorst
Tel. 0049 (0) 54 59 - 91 46 0
da-kunsthaus@kreis-steinfurt.de
Domschatzkammer und
Diözesanmuseum Osnabrück
Domhof 12 | D-49074 Osnabrück
Tel. 0049 (0) 541 - 31 84 81
museum@bistum-os.de
www.bistum-osnabrueck.de
Erich Maria Remarque-
Friedenszentrum
Markt 6 | D-49074 Osnabrück
Tel. 0049 (0) 541 - 323 32 92
remarque-zentrum@uos.de
www.remarque.uos.de
Museum
Felix-Nussbaum-Haus
Lotter Str. 2 | D-49078 Osnabrück
Tel. 0049 (0) 541 - 323 22 07
Fax 0049 (0) 541 - 323 27 39
museum@osnabrueck.de
StadtLand Führungen Osnabrück
Auguststraße 25
D-49078 Osnabrück
Tel. 0049 (0) 541 - 202 99 72
stadtland@osnabrueck-fuehrungen.de
www.osnabrueck-fuehrungen.de
33

34
Kampeerders wonen dichter bij de natuur.
Je mag logeren in een natuurpark in het Osnabrücker
Land. In de landelijke rust van het Münsterland.
Lekker actief, direct aan een meertje of
rivier. Op een boerderijcamping, met alleen de
noodzakelijke voorzieningen. ’s Avonds nog een
ommetje over het bospad. De fijnste fietspaden
beginnen op het campingterrein. De kinderen
spelen nog ergens op het trapveldje, aan de
rand van het zwembad. Die komen zo wel thuis.
Nog een praatje met de nieuwe buren, een
glaasje wijn voor de tent. Ontbijten doe je natuurlijk
buiten. Er zijn geen huisregels van het
hotel, die maak je hier zelf.
Wordt het een Freizeitpark bekroond met 4 ster-
ren of toch een idyllische minicamping met
maar 20 plaatsen bij de boer? Kijk op
www.geheimoverdegrens.nl/accommodaties
Neem de
vrijheid om te
kamperen!
Vakantie op een camping. Voor
veel mensen is dat pas echt vrij
zijn. Je rijdt gewoon lekker je neus
achterna. Als het ergens mooi is,
zoek je een plek. Met camper,
caravan of tent.
Regenbogen Camp in Tecklenburg KAART | O 7
Grafenstraße 31
D-49545 Tecklenburg-Leeden
Contact
Tel. 0049(0)5405- 10 07
Fax 0049(0)5405- 80 87 87
tecklenburg@regenbogen-camp.de
www.regenbogen-camp.de
Wilsumer Berge Resort in Wilsum KAART | H 3
Wilsumer Berge Resort
Zum Feriengebiet 1
D-49849 Wilsum
Contact
Tel. 0049 (0) 59 45 - 99 55 80
info@wilsumerberge.nl
www.wilsumerberge.nl
Onze camping aan de rand van het Teutoburger Wald biedt alles
voor een actieve vakantie: een eigen binnen-, buiten- en kinderbad
met wellnessgedeelte en vijf glijbanen, sportvelden, tennis,
skatebaan en een grote ridderspeeltuin.
Verder beschikt de camping over een restaurant en een supermarkt.
De omgeving staat bekend om zijn mooie wandel- en
fietsroutes. Zo kunt u de schilderachtige schoonheid van het
Tecklenburger Land ontdekken.
Op nog geen 15 autominuten over de grens bij Coevorden en
Hardenberg, in Grafschaft Bentheim, vindt u het prachtige Wilsumer
Berge. Een park van maar liefs 70 hektare, waar de natuur de
overhand heeft. Niet alleen bossen maar ook heidevelden, zandverstuivingen,
natuurlijke valleien en een visplas. Dit alles gesitueerd
om de grote recreatieplas met zandstrand en een 60 meter
lange waterglijbaan.
Prijzen: Standaardplaats vanaf € 22 per nacht
Comfortplaats vanaf € 27 per nacht
Met
wellness-
gedeelte!
Campingplatz (Reiterhof) Brockmühle KAART | J 11
Am Heubach 1
D-48738 Reken
Contact
Tel. 0049 (0) 28 64 - 77 59
gerwert-camping@t-online.de
www.brockmuehle.de
Camping in zuidelijk Münsterland. Ideaal vakantieadres voor
paardenliefhebbers. Gratis ponyrijden! Paardrijles pal naast de
tentenwei - op de weide tussen voetbalveld, speeltuin en kinderboerderij.
Campinggasten kunnen gebruik maken van de 10 manegepaarden
van de camping-Reiterhof. Buitenritten met GPS,
alleen of met een groepje! Ook erg geliefd bij fietsers. Openluchtzwembad,
50 toerplaatsen en vakantiehuisje.
Prima bereikbaar via de nieuwe B67N. Ongeveer 30 min van
Bocholt, hartje natuurpark Hohe Mark.

Campotel in Bad Rothenfelde KAART | Q 8
Heidland 65 | D-49214 Bad Rothenfelde
Sfeer en vrijheid van een camping, comfort van een hotel!
Campotel staat voor:
• Geweldige omgeving: de heuvels aan de zuidkant van het
Teutoburger Wald
• Bij Bad Rothenfelde, al eeuwenlang een heilzaam kuuroord
• Actieve, sportieve kampeervakantie én ontspanning!
• Meertje met strand om te zwemmen, zonnen, spelevaren
• Sauna, wellness, fitness, sport en beautyfarm op de camping
• Bekroond met vijf sterren door o.a. ANWB en ADAC
• 490 ruime staplaatsen in het groen
Contact
Tel. 0049 (0) 54 24 - 21 06 00
www.campotel.de
Freizeitpark Kronensee KAART | R 5
Zum Kronensee 9 | D-49179 Ostercappeln
In het noordelijke deel van het Osnabrücker Land in de gemeente
Ostercappeln/Schwagstorf ligt Freizeitpark Kronensee.
Visitekaartje is de 40 ha. grote Kronensee met een groot openluchtbad,
apart hondenstrand, naaktstrand en sinds 2008 bootverhuur. Verder zijn
een openlucht schaakveld, trapveldje, minigolf, een beachvolleybalveld,
speeltuin en aan de Kronensee zijn horecagelegenheden aanwezig.
Contact
Tel. 0049 (0) 54 73 - 22 82 | Fax 0049 (0) 54 73 - 91 33 89
info@kronensee.de | www.kronensee.de
Aantal staanplaatsen Toeristenstaanplaatsen: 50
Prijzen
Staanplaats caravan, camper, grote tent incl. 1 auto, douchen,
afval: vanaf € 7,50 | Volwassenen vanaf 16 jaar: vanaf € 4,50 | Kinderen
van 3–15 jaar: vanaf € 2,50 | Kinderen tot 2 jaar: gratisHond: € 2,50;
Auto/motor: € 2,50
Kamperen in de Westfaalse metropool KAART | N 9 – 10
Laerer Werseufer 7 | D-48157 Münster
Aantrekkelijke omgeving voor uw vakantie
• Verken het grootste natuurpark van Duitsland over ontelbare fietspaden.
• Cultuur en culinair genieten: Van de historische stadskern tot cafés en
kroegen op de Prinzipalmarkt.
• Dierentuin, planetarium en ontelbare musea zijn vanaf de camping
rechtstreeks met de bus bereikbaar.
• Proef het Münsterland in ons gezellige restaurant “Wersetiger”
• De camping beschikt over een supermarkt, speeltuin, een tennisbaan,
minigolf, beachvolleybal-veld etc.
Contact
Tel. 0049 (0) 251- 31 19 82 | Fax 0049 (0) 251- 38 33 98 5
Mobiel: 0049(0)170 - 96 86 28 6 | campingplatz-muenster@t-online.de
www.campingplatz-muenster.de
Aantal staanplaatsen Toeristenstaanplaatsen: 110
Prijzen per nacht: Staanplaats: € 9 | Volwassene: € 6 | Kind: € 4
Camperstalling voor de slagboom € 15
Alfsee Ferien- und Erholungspark KAART | P 4
Am Campingpark 10 | D-49597 Rieste ★ ★ ★ ★ ★
In het noordelijke deel van het Osnabrücker Land ligt aan de rand van een
beschermd natuurgebied het vijf sterren Alfsee Vakantie- en Recreatiepark.
Het park werd meerdere keren onderscheiden en is gericht op gezinnen
met kinderen. Naast staanplaatsen zijn er ook appartementen, vrijstaande
vakantiehuizen en een hotel aanwezig. Het park beschikt over een Indoor-
Funcenter, een klimwand, kartbaan, tennisbanen, diverse watersportmogelijkheden,
het grootste Duitse heggenlabyrint, fietsverhuur etc.
Contact
Tel. 0049 (0) 54 64 - 92 12 0 | Fax 0049 (0) 54 64 - 58 37
info@alfsee.de | www.alfsee.de
Aantal staanplaatsen Toeristenstaanplaatsen: 400 | Jaarplaatsen: 350
Huurbungalows: 78 | Hotel: 18 kamers
Prijzen
2 personen met caravan of camper, auto en tent HS: € 23,90, LS: € 3,50
Camperterrein: 4 personen met camper: € 15
35

36
Het goede nieuws: waarom zou u kiezen voor
maar één thema? Nu u er toch bent: gasten
uitnodigen is hier een aangeboren talent.
Thuis in een 'vreemde' streek. Een vruchtbaar
land met eerlijke streekgerechten, zo van de
boerderij.
De beste ingrediënten en vijfhonderd jaar oud
vakmanschap. Proef het speciale Artländer bier
maar eens. Of de nieuwste delicatesse: het
Bunte Bentheimer Schwein. Biologisch verantwoorde
topkoks nemen het op tegen grootmoeders
recept uit eigen bakkerij. Uw smaakpapillen
krijgen de vakantie van hun leven.
Wisselt u het wel een beetje af met vitaminedrankjes,
thermale baden en verkwikkende
wellness in de regio?
Heel boeiend, die andere vier vakantiethema’s, maar dit is toch écht de specialiteit van het huis.
Het Geheim-over-de-grensgebied bestaat al heel lang. Het is mooi en kleurrijk, groen en sfeervol,
maar vooral . . . lekker!
Voor levensgenieters en lekkerbekken

Over voetbal zijn we het niet altijd
eens met onze Duitse buren. Maar
zelfs voor de koppigste Nederlander
is het geen geheim: aan de
andere kant van de grens hebben
ze verstand van lekker eten en
drinken. Een regio om te proeven.
Traditioneel gebrouwen bier van de
streek of een zuivere, zachte borrel.
De smaak
van Duitsland
Destillatie bij Sasse, Schöppingen KAART | K 8
Brouwerijen met gedekte tafels
Gelijk hebben ze in Duitsland: zo’n goed glas
bier combineer je met een heerlijk, puur gerecht
uit de landelijke keuken.
In het restaurant van de Isendorfer Hausbrauerei
in Emsdetten worden ambachtelijke bieren
van het huis getapt. Pilsener en weizen, of
donker seizoensbier met een krachtige moutsmaak.
Dat gaat al zo sinds 1581, volgens de
strenge regels van het 'Reinheitsgebot'. Een familiebedrijf,
dat de traditie van het brouwen
met veel liefde in ere houdt.
Genieten van een goed maal en een rondleiding?
Kijk op www.isendorfer.de
De Artland Brauerei in Nortrup opereert vanuit
een ruim tweehonderd jaar oude vakwerkboerderij.
Het streekbier Artländer is beroemd tot
ver over de grenzen van deze agrarische regio.
Net zo’n monument als het unieke landschap
met de naam Artland.
Bier mag hier geduldig rijpen en het eten dat
op tafel komt verdient de naam 'slow food'!
De brouwerij bezichtigen?
Kijk op www.artland-brauerei.de
Graanjenever iets echt Hollands?
Sorry Schiedam en Groningen, maar onze borrel
heet Korn en die hoort traditioneel bij het
Münsterland.
In het stadje Rhede worden kostelijke spiritualiën
gestookt. De piekfijn gerestaureerde ketels
uit 1852 staan er nog steeds te glimmen.
Grafschafter Korb - het beste uit de Grafschaft Bentheim
Grafschafter Korb
Das Beste aus der Region
Contact en informatie
Tel. 0049 (0) 5921 - 96 11 96
www.grafschaft-bentheim-tourismus.de
tourismus@grafschaft.de
Wat een idee als smakelijk cadeau voor vrienden of zakenrelaties!
Een gulle mand met al het culinaire lekkers dat Grafschaft
Bentheim te bieden heeft. Worstspecialiteiten van het Bunte
Bentheimer Schwein, fijne fruitlikeur, zelfgebakken boekweitkoekjes,
koffie, honing, boerenkaas, marmelade volgens grootmoeders
recept en veel meer! Verkrijgbaar in drie variaties: € 35, € 50
of € 75 bij het Kloster Frenswegen, de Grafschafter Landservice,
Dierentuin in Nordhorn, Meier´s Backshop in Uelsen, VVV Emlichheim
en bij M&B Getränke Vertriebs GmbH in Schüttorf.
De trots van de oude Kornbrennerei is 'Rheder
Ampel'. Een smaakvolle likeur met de drie kleuren
van een stoplicht (Ampel): groene pepermunt,
gele anijs en rode sleedoornvruchten.
Proeven is geloven!
Nog precies als vroeger: edelgedestilleerd van
Sasse. Het begint met kristalhelder water uit
de Baumbergen. De rest is min of meer geheim.
Van het eeuwenoude familierecept tot
de rijping op cognacvaten.
Het resultaat heeft internationale prijzen
gewonnen:
Münsterländer Lagerkorn V.S.O.P.
Rondleidingen en stookcursussen voor
beginners: www.sassekorn.de
37

38
Zo’n mooi en vruchtbaar land vol levensgenieters moet haast wel smaakvolle, eerlijke producten voortbrengen.
Van stevig brood en vers fruit tot de verfijnde kookkunst van keukenmeesters met passie voor hun vak.
En wat zo aangenaam is: uit eten is in Duitsland nog heel betaalbaar!
Producten uit de grensstreek
Lekker cultureel: culinaire stadswandeling Vreden KAART | H 9
Vreden Stadtmarketing GmbH
Markt 7
D-48691 Vreden
Contact
Tel. 0049 (0) 25 64 - 46 00
info@stadtmarketing-vreden.de
www.stadtmarketing-vreden.de
Smaakpapillen hebben
nooit vakantie
Koninklijk boerenbrood uit Emsbüren
Is het een verrukkelijke delicatesse? Is het een
puur en gezond natuurproduct? Een feeste -
lijk gebakje dan? Allemaal ineen, want het is
Pumpernickel! Heel speciaal, licht gezoet zuurdesembrood
gemaakt van rogge. Het bestond
in ieder geval al in 1450 als 'het zwarte brood
van Westfalen'. De familie Enking in Emsbüren
bakt dit superbrood al generaties lang volgens
traditioneel recept. Met de allerbeste rogge en
het zuiverste water uit de streek. Het graan
De beste koks van Vreden bedachten het samen: een smaakvolle
vier-gangen-estafette-tocht langs zes traditierijke en gastvrije
restaurants. Aperitief bij de een, voorgerecht bij de ander.
Hoofdgerecht en dessert bij de collega’s om de hoek. Een spannende
cocktail toe. Ook op de menukaart: kunstwerken, monumenten
en een ommetje door het stadspark.
Middagroute (met koffie en taart) of avondroute (met tweede
voorgerecht).
Prijs: € 46,50 per persoon
malen ze zelf in een 200 jaar oude molen. Bezichtigingen
van Schwarzbrotbäckerei en molen:
www.enking.de
Hagen trakteert op forel en kersen
Fijnproevers onderweg in het Osnabrücker Land
opgelet: in Hagen aan het Teutoburger Wald zetten
ze een onweerstaanbare, verse forel op tafel.
Zo uit de kabbelende beekjes en riviertjes van
het Forellental. Dat is dan meteen insider’s tip
nummer 2: een geweldig dal om te wandelen!

De andere lekkernij uit Hagen: kersen. De 1000
stokoude fruitbomen - ouderwetse hoogstam -
tussen Holperdorp en Gellenbeck leveren in het
voorjaar een fabelachtig schouwspel op: overal
zie je weelderige kersenbloesem.
Hoogtepunt van de kersenoogst is elke twee
jaar het ‘Kirschfest’ dat in 2011 in het weekend
van 2 en 3 juli plaatsvindt.
Genieten in de omgeving van
kasteel Zwijnstein
Serieuze concurrentie voor het beroemde Iberische
zwartpootvarken Pata Negra: het Bunte
Bentheimer Schwein! Dit ‘übermalse’ varken
voelt zich helemaal thuis in deze smaakvolle
streek en dat proef je. De nieuwe hit op alle
plaatselijke menukaarten en vast en zeker ook
aanwezig op het Gourmetfest Bad Bentheim
2011, 15-17 juli. Proeverij met topkoks, die de bezoekers
verwennen met delicate gerechten uit
de verfijnde keuken. Maar dan voor een schappelijk
prijsje: vanaf vijf euro. Training voor beginnende
smaakpapillen van A (austern ofwel oesters)
tot Z (zabaione).
Boekentip
Zo smaakt het Münsterland. Een leuk boekje
met 30 recepten van chefs van de betere regionale
restaurants.
Meer informatie:
www.so-schmeckt-das.muensterland.de
• Westfaals genieten: "Pättkesfahrt"
/ Fietsarrangement
Culinaire indrukken en landschapsimpressies
komen samen. De tocht loopt over een lengte
van 180 km door het aantrekkelijke Münsterlandse
parklandschap en langs diverse bezienswaardigheden.
Natuurlijk is ook de bagagetransfer
al inbegrepen.
Inbegrepen: 4 overnachtingen met
ontbijtbuffet, 3 x een 3-gangen-menu, kaart- en
informatiemateriaal, routebeschrijving, bagagetransfer.
Bijkomende kosten: fietshuur
Prijs per persoon
op basis van een
tweepersoonskamer € 269
op basis van een
eenpersoonskamer € 329
Boeken/aanbieder:
Tel. 0049 (0) 25 71 - 94 93 92
www.muensterland-tourismus.de
touristik@muensterland.de
Ausflugslokal Happens Hof in Ochtrup KAART | K 7
Happens Hof
Oster 238
D-48607 Ochtrup
Contact
Tel. 0049 (0 )2553 - 97 1 00
info@happens-hof.de
www.happens-hof.de
Pralinen uit Rhede KAART | H – G 11
Stadtmarketing Rhede
Rathausplatz 9
Pralinen Manufactur Große-Bölting
Gutenberstraße 5
D-46414 Rhede
Contact
Tel. 0049 (0) 28 72 - 93 01 00
tourist@rhede.de
www.rhede.de
Van harte welkom in ons gezellige restaurant! Maak kennis met
het mooie natuurlandschap van het Münsterland en laat u verwennen
door onze Westfaalse keuken. Hiervoor is ons grote terras
met uitzicht op de natuur bijzonder geschikt. Ons restaurant
ligt direct aan de mooie fietsroute Aa-Vechte Tour. (p. 8)
Of u combineert een bezoek met een dagje winkelen in het EOC
Outletcenter in Ochtrup (p. 41). Voor de kleine gasten is een grote
speeltuin aanwezig. Wij beschikken ook over camperstaanplaatsen.
Niet zomaar bonbons . . . Pralinen uit Rhede!
Met de hand gemaakte bonbons en truffels, onweerstaanbare
kunstwerkjes van chocola. Specialiteit van het huis in Rhede.
Kom eens kijken bij de banketbakkers en artiesten van bonbonatelier
Große-Bölting. De chocoshop - een insider tip in het
Münsterland.
Bezichtiging met koffie - en proeverij! - € 5 per persoon
(vanaf 12 personen). www.pralinen-manufactur.de
39

40
De man
achter
het fornuis
Topkoks noemen dat 'de kachel'.
Hans Peter Fröbel - bijnaam 'Hansi'
- werkt voor het regionale verkeersbureau
Tourismusverband
Osnabrücker Land. En hij is kok,
uit passie. Geboren in het Noorden,
in Ostfriesland. Tijdens zijn
studie leerde hij zichzelf koken. "Ik
hield altijd al van lekker eten. Als
student is dat dan de beste optie
om met weinig geld toch te kunnen
genieten."
Sinds 2008 werkt hij in het gerenommeerde
restaurant "Remise"
in Osnabrück.

Meneer Fröbel, u bent al 21 jaar kok én u werkt
in het toerisme. Zijn dat beroepen met overeenkomsten?
Ik zou nu kunnen zeggen: allebei een vak waarbij
kwaliteit en klantvriendelijkheid voorop staan.
Nog korter samengevat: vakantie en goed eten
horen onafscheidelijk bij elkaar!
Wat is typisch voor de regionale keuken van
het Osnabrücker Land?
O, er zijn hier heel wat regionale specialiteiten
en streekgerechten: asperges uit Glandorf, kersen
uit Hagen, zout uit Bad Rothenfelde, de befaamde
bonbons van Leysieffer uit Osnabrück
en natuurlijk het heerlijke Artländer bier. Daarnaast
staat de streek bekend om zijn rijke variatie
aan wildgerechten; in de winter is het traditioneel
boerenkool wat de pot schaft. Wist je
trouwens dat de stad Osnabrück de hoogste
dichtheid aan culinaire verwenbedrijven van
Duitsland heeft? Je vindt hier van alles: een
mooie mix van internationale en regionale
keukens.
Hoe zou u uw persoonlijke kook-filosofie
omschrijven?
Puur natuur moet alles zijn, dat is nou eenmaal
het lekkerst! Ik kook volledig zonder kunstmatige
toevoegingen en ik gebruik graag producten
uit de streek. Een klassieker, die ik bijvoorbeeld
ook wel eens voor mijn vrienden maak, is asperges
met nieuwe aardappelen en zelfgemaakte
sauce hollandaise. Daar is een echte Wiener
Schnitzel heel erg lekker bij, dus gemaakt van
kalfvlees en niet van varkensvlees. Als je dat nog
nooit hebt gegeten, weet je eigenlijk niet hoe
Restaurant "Remise" KAART | P – Q 6
Hansi Fröbel aan het werk
fantastisch een schnitzel kan smaken! In restau
rant Remise gebruiken we biologisch kalfsvlees
van een boerderij hier in de buurt. De eigenaars
zijn Nederlanders!
Wat waardeert u aan de Nederlandse keuken?
De verschillen zijn - door de geografische nabijheid
- helemaal niet zo groot. We hebben als buren
een gemeenschappelijke eetcultuur.
Maar het mooie is, dat iedere regio zijn eigen
specialiteiten heeft. Voor een gast soms een
ontdekking. Ik ben zelf gek op de vele kleine
restaurantjes aan de grachten van Utrecht; daar
eet ik als het even kan Nederlandse erwtensoep.
Daar word ik lyrisch van! En als Osnabrücker
ga ik natuurlijk vaak naar de weekmarkt
in Enschede. Een lekker stuk Hollandse Goudse
mag op geen enkel kaasplankje ontbreken.
Wat is voor u een onmisbaar onderdeel van
een culinair avontuur?
Het belangrijkste bij eten is vanzelfsprekend de
tijd. Zowel bij de voorbereiding als bij het genieten
van een goede maaltijd. Daarom ben ik ook
een aanhanger van de internationale Slow Food
beweging. Eten kan een fantastische, zinnelijke
ervaring zijn. Daar moet je met aandacht bij stil
staan, juist op vakantie!
Boekentip:
Magdalena Ringeling:
Eine kulinarische Ent deckungsreise durch
das Münsterland und Osnabrücker Land:
mit Emsland und Grafschaft Bentheim
· Uitgeverij: Umschau Buchverlag
· ISBN-10: 3865283381
• Recept Reerug
Ingrediënten:
1 reerug
1 ½ tl zout
¼ tl peper
1 tl paprikapoeder mild
½ tl tijm
5 fijngedrukte jeneverbessen
100 gr boter
1 pot morellen (zure kersen)
½ kopje vleesbouillon
⅛ l zure room.
Bereiden:
Oven voorverwarmen 200 C°, reerug inwrijven
met zout-kruidenmengsel, 50 gr boter in snippers
verdelen over reerug, in de oven beide zijden
5 min aanbraden, uit de oven, twee inkepingen
snijden, vullen met de uitgelekte
morellen en weer dichtrijgen, restant boter op
de reerug, 45 min in de oven, regelmatig overgieten
met bouillon, de fond binden met zure
room, op smaak bij de reerug serveren.
41

42
• Arrangement
Ladies Only
Just A Perfect Day voor vriendinnen, collega’s,
moeders en dochters. Droomuitje met de meiden
onder elkaar, vakantietussendoortje met de
V van Vitamine. Beetje luieren in een lagere
versnelling, alle tijd om bij te praten, sauna,
massage en gezonde drankjes.
Inclusief:
• twee overnachtingen
• beautydrink & fruit ter begroeting
• uitgebreid ontbijtbuffet
• twee driegangendiners
• rugmassage
• sauna, stoombad en infraroodcabine
★ ★ ★
Landidyll Hotel Zum Freden
Prijs vanaf € 149 p.p.
Boeken: Tourismusverband OL
Tel. 0049 (0) 541 - 95 11 19 5
www.osnabruecker-land.de
tv@osnabruecker-land.de
Saunapark Epe KAART | J 7
Tecklenburg sinds 1999 Kneipp City
De stad mocht al 'Luftkurort' heten, een predikaat
dat je in Duitsland alleen mag voeren als
de lucht heel heilzaam voor de luchtwegen is.
Nu is Tecklenburg ook officieel erkend door de
Kneipp-Verein als Kneippkuuroord. Genoemd
naar Sebastian Kneipp, de beroemde kruidendokter
en natuurgenezer, een van de grondleggers
van de homeopathie.
Kuren -
gezond
voor lichaam
en geest!
Onze regio houdt van gasten die
lekker in hun vel zitten. De deuren
van onze heilzame baden, kuuroorden
en wellnessvoorzieningen
staan wagenwijd voor u open.
Laat u verwennen.
Achtergronden die u niet hoeft te onthouden.
Geniet gewoon van alle gezonde en therapeutische
faciliteiten in de stad: hydrotherapie, een
kuurpark met liefdevol onderhouden kruidentuin,
waterbekkens om te 'wassertreten' volgens
de methode-Kneipp, yoga, nordic walking
in de natuur en een speciaal instituut voor
rugklachten.
Gezondheid!
Wellness aanbieding - Spa 7 KAART | J – K 6
WELLNESSPARADIES SPA 7
Gartenstrasse 2
D-48455 Bad Bentheim
Contact
Tel. 0049 (0) 59 22 - 7 77 77 77
www.spa7.de
info@spa7.de
Zo gezond is Bad Bentheim!
De stad van de burcht en van het heilzame water in dampende
saunabaden.
Stel uw persoonlijke kuurdag samen, met keuze uit alle wellness
attracties in Spa 7.
Sauna, stoombad, zonnebank, fundouches, warme knuffelbanken
en spetterend buitenbad.
10 badenkaart (niet persoonsgebonden) € 169
Iedere dinsdag 17.30 sauna alleen voor vrouwen

Bad Bentheim Bubbels
Bad Bentheim heet niet voor niets 'Bad'.
Diep beneden de rotsen van het machtige
kasteel Burg Bentheim borrelt een
heilzame bron in het Bentheimer Wald.
Er komt hier extreem mineraalrijk water
naar boven, met een zoutgehalte van
maar liefst 27 procent, 39 graden warm.
En dat is zó geneeskrachtig, dat de fanta-
sie van de Bentheimers wel eens aan de kook
raakte. Volgens de dorpsoverlevering zagen jagers
op een mistige dag een zwaargewond hert,
dat een warme duik nam en kerngezond weer
boven kwam!
Eén ding is zeker: er is een fijn Thermalbad,
met het zoutgehalte van de Atlantische Oceaan.
Heilzaam bij huidaandoeningen en gewrichtsproblemen
en een genot om er te ontspannen.
Met saunavoorzieningen en een buitenterrein
onder de sterrenhemel. Iedere eerste vrijdag
van de maand Aquanight: zwemmen bij kaarslicht.
Vaak met een spooky thema, zoals 'Dr.
Jeckyll en Mr. Hyde'.
De Baden van het Osnabrücker Land
Bijzonder én effectief zijn de zogenaamde gradeerwerken
in de regio. Door het zouthoudende
mineraalwater dat langs de lange wanden van
twijgen sijpelt ontstaat er een frisse 'zeebries'.
Bad Essen en Bad Laer hebben er elk een, Bad
Rothenfelde zelfs twee. Daarom wordt deze
stad ook wel de stad van het zout genoemd.
Zout in alle vormen. Als zilt zeebriesje, als weldadig
badzout of als drinkkuur: een krachtig
hulpmiddel bij aandoeningen aan luchtwegen
of hart- en vaatziekten!
In Bad Iburg stimuleer je de bloedsomloop, geheel
volgens de leer van Kneipp. Een bijzondere
attractie is de zoutzeegrot.
Bad Waldliesborn. In drie binnen- en buitenba-
den (tot 32 graden Celsius) werkt u aan de door-
bloeding van de huid, of vermindert u pijn -
klachten. Zout heet hier het 'Goud van Bad
Waldliesborn'!
SAUNAPARK EPE KAART | J 7
SAUNAPARK EPE
Klosterstr. 63
D-48599 Gronau
Contact
Tel. 0049 (0) 25 65 - 9 72 29
Fax 0049 (0) 25 65 - 9 72 17
info@saunapark-epe.de
www.saunapark-epe.de
Arrangement „Grenzeloos genieten“
Ontvangst met koffiee/thee en iets lekkers,
vrij gebruik van badjas en handdoeken, douchegel en scrubzout
dagbezoek in het sauna- en wellnessparadijs,
lunch met frisdrank naar keuze,
keuze uit gezichtsbehandeling of aroma-olie-massage (25 min.)
Lezersactie “Geheim over de grens“ voor slechts € 59 p.p.
• Wellness voor thuis -
een unieke tip van
Saunapark Epe
TIP
Iedereen die van Wellness geniet zou het
in huis moeten hebben: alleskunner en
allroundtalent op het gebied van massage
en huidverzorging jojoba-olie, gewonnen
uit de noten van de jojobastruik. Laat
geen vetfilmpje achter, trekt meteen in de
huid en begint daar direct aan zijn helende
missie.
Een lekker vers en gezond recept voor een
gezichtsmasker: meng het vruchtvlees
van een komkommer of avocado met een
paar druppels jojoba-olie. Het masker
liefst meteen aanbrengen met het nog
verse mengsel. Een makkelijk recept voor
massage-olie: twee of drie druppels jojobaolie,
vermengd met een paar druppels
etherische olie naar keuze. Dat levert niet
alleen een goede en huidverzorgende
massage-olie op, de etherische olie verfrist
en ontspant ook meteen de geest.
Probeer het eens! Het team van Saunapark
Epe wenst u veel succes en een aangename,
weldadige verwenbeurt.
43

44
U vindt de beste adresjes om te shoppen beslist
niet alleen in bruisende metropolen als Osnabrück
en Münster. Ook in de wat kleinere steden
kun je als buitenlander je ogen uitkijken.
Grote modemerken en vernieuwende jonge ontwerpers,
van elegant klassiek tot avantgardistisch
en überhip!
De nieuwste gadgets en technische hebbedingen
- niet zelden made in Germany - in speciaalzaken
voor computers, audio en video. Woninginrichting!
Altijd met de spreekwoordelijke
Duitse kwaliteit. Oude binnensteden, die prima
bereikbaar zijn.
Sfeervol decor om te flaneren of je slag te slaan
met een superkoopje. Sfeervol in het kwadraat:
een winterse kerstmarkt in kaarslicht!
Traditie, geschiedenis, natuurschoon,
u komt het tegen
op reis door dit deel
van Duitsland. Geen grote
verrassing misschien? Tijd
voor de best bewaarde geheimen:
al die trendy winkels
en boetieks en het
voortreffelijke assortiment
in warenhuizen. Vaak veel
goedkoper dan hier!
Voor
trendsetters
en koopjesjagers

Shoppen in een mooie stad. De ultieme verwendag voor mensen met goede smaak. Aangenaam verrast
door de prijzen. De ontdekking - in een geheim zijstraatje - van dat ene koopje met wow-factor, waar je in
Nederland al maanden naar zocht. Bijzaken! Want winkelen in Duitsland is vooral indrukwekkend gezellig!
Osnabrück
Een winkelwalhalla. De schilderachtige steegjes
van de Altstadt. Daar vind je de galeries en delicatessenzaakjes.
In het moderne voetgangersgebied
elegante boetieks en warenhuizen met
veel flair. Sfeer proeven op de weekmarkt, elke
zaterdag bij de dom. In de zomermaanden muziek
en cultuur op de Osnabrücker Samstage.
Nordhorn
De binnenstad aan de Vechte kreeg een facelift.
Met behoud van oude charme. Winkelen in
Nordhorn onderbreek je graag voor zo’n knus
kroegje aan de kade. Het winkelaanbod is
enorm veelzijdig. Als je het hier niet vindt, bestaat
het niet of is het uit de mode!
Osnabrück KAART | P – Q 6
Funshoppen voor gevorderden
Münster
Beneden stijlvolle en hippe etalages. Kijk ook
eens omhoog, naar de grandioze gevels van historische
koopmanshuizen aan de Prinzipalmarkt.
Wat een contrast met het splinternieuwe
winkelcentrum Stubengasse! Het centrum is
een lappendeken van kleine wijkjes met karakter:
Kiepenkerleviertel, Kuhviertel en Salzstraße.
Overdekt winkelen zoals vroeger: je loopt altijd
droog onder de Arkaden.
Prinzipalmarkt Münster KAART | N 10
• Tip voor koopjesjagers:
Outlet Store EOC in Ochtrup
De grote modemerken voor een belachelijk
vriendelijk prijsje. Dat is het principe
van Factory Outlet Shopping. De orginele
collecties van Mexx, Levi’s, Bianca, Tom
Tailor, Pierre Cardin, Daniel Hechter en
nog veel meer ontwerpers en trendsetters,
overzichtelijk bij elkaar in een supervoordelig
winkelconcept. Fabrieksverkoop
met kortingen van 30-70%. De kwaliteit
is precies hetzelfde, alleen de prijs heel
anders!
Euregio Outlet Center Ochtrup
Laurenzstraße 51, D-48607 Ochtrup
Tel. 0049 (0) 25 53 - 97 30 0
www.eoc-ochtrup.de
info@eoc-ochtrup.de
TIP
KAART | K 7
45

Prinzipalmarkt Münster KAART | N 10
historische kerstmarkt Osnabrück KAART | P – Q 6
Oergezellige decembermarkten
Winters sprookje in Münster. De gevels rond de oude Prinzipalmarkt baden in een gouden schijnsel,
het ruikt overal naar geroosterde amandelen en glühwein. Op de achtergrond zachte kerstmuziek.
De winkels zijn met zorg versierd. Het meervoud van sfeervol: vijf intieme Kerstmarkten in
de gezellige Altstadt. Vanaf 22 november tot daags voor kerstmis.
De Osnabrücker Weihnachtsmarkt is in alle
opzichten idyllisch. Geldt al jaren als een van de
allermooiste van het Noorden. Traditioneel mid­
delpunt is een waanzinnig mooie levende muziekdoos,
een 'Spieluhr' met de figuren uit het
kerstverhaal op ware grootte. Even verderop
voor het Raadhuis staat al honderd jaar de antieke
draaimolen van de familie Telsemeyer.
Kinderen ­ en volwassenen ­ praten nog tot ver
in de lente na over al die stralende lichtjes.
Tussen 28 november en 22 december wandelt
u hier door een kerstkaart in 3D.
Nikolausknobeln met Sinterklaas!
Wat de Elfstedentocht voor Nederland is, dat
is het Nikolausknobeln in Grafschaft Bentheim.
Een hartverwarmend volksfeest en een tikkeltje
gek. Ze zijn ook gewoon te koop, al die overheerlijke
bonbons, taarten, knapperig verse
broden, worsten en hammen van de beste
regionale winkels. Maar wat is er leuker dan er
om dobbelen met de Sint? Nikolaus komt onder
andere in Nordhorn en Bad Bentheim, steevast
op de laatste zaterdag voor 5 december.
Twee geheime tips
Niet verder vertellen: Kaarslicht, open vuren,
fakkels. Pure romantiek zo uit de Middeleeuwen.
In Telgte op alle vier de adventweekenden
in november en december 2011.
www.spectaculum.de
Het beste uit het boerenleven en de gewijde
pracht van Kerstmis, samen op één boerenhoeve
in een dennenbos: Waldhof Schulze Beickel
in Marbeck. www.schulze­beikel.de
• Duizende lichtjes
en kerstsfeer
Duizende lampjes schitteren, de geur van
Glühwein en gebrande amandelen hangt in
de lucht. Kom genieten van de kerstmarkt
in Nordhorn.
Inbegrepen:
• 2 x LO
• punchboottocht op de Vechtestromer
• Winkeltegoedbon van 15 €
• een Glühwein en een braadworst op
de kerstmarkt
• kopje koffee in het gezellige cafe aan de
Vechtesee
• garantiebewijs i.v.m. reissom
Prijs per persoon vanaf 109 €
op basis van een tweepersoonskamer
Aankomst op dinsdag en vrijdag
tussen 25­11­2011 – 30­12­2011
Boeken/aanbieder:
Tel. 0049 (0) 5921 - 96 11 96
www.grafschaft-bentheim-tourismus.de
tourismus@grafschaft.de
47

46
Donkere dagen voor Kerstmis? Niet bij onze Duitse buren.
Voor veel Duitse families het absolute hoogtepunt van het jaar: de tijd rond 'Weihnachten'.
Ieder Europees land heeft wel zo’n mooie tra-
ditie, waar je als buitenlander stil van wordt.
En waar je maar wat graag getuige van bent!
Spanje heeft zijn Semana Santa, de 'Heilige
Week' voor Pasen met prachtige, statige processies
bij kaarslicht. In Duitsland kiezen ze al
eeuwen voor die andere grote christelijke feestweek
om bezoekers te betoveren:
Kerstmis en de Adventstijd.
Kerstmarkten in Duitsland –
overal lichtjes en blije gezichten!
Vanaf eind november branden er vreugdevuren
op pleinen, de winkelstraten zijn feeëriek verlicht
met stijlvolle kerstverlichting en de etalages
zijn nóg mooier dan anders. Maar 'the places
to be' om oergezellig te kerstshoppen en
om helemaal in de stemming te komen, zijn
de traditionele kerstmarkten.
Recordgehalte sfeer per vierkante meter!
Uitbundig versierde houten stalletjes en
kraampjes, zachte kerstmuziek op de achter-
grond, een koor dat een kerstlied zingt, sprookjesachtig
mooie kerstversiering. En natuurlijk
unieke kerstspulletjes die te koop zijn. Om
warm te worden een glaasje glühwein of een
smakelijk hapje! Beleef het mee vlak over de
grens in Duitsland, het land waar het ooit allemaal
bedacht is: 'Oh Tannenbaum', 'Stille
Nacht', de met kaarsjes opgetuigde kerstboom,
kortom al die mooie, oude gebruiken
die Kerstmis zo bijzonder maken!

48
Colofon &
Reisvoorwaarden
Mede mogelijk gemaakt door
www.deutschland-nederland.eu
Uitgever en redactie:
Geheim over de grens
Grensoverschrijdend Projectbureau voor Toerisme
Stichting ECC (EUREGIO Cross Border Consultancy)
Gronausestraat 1258–1260 · 7534 AV Glanerbrug
Tel.: 053 - 460 51 32 · Fax: 053 - 460 51 59
info@geheimoverdegrens.nl
www.geheimoverdegrens.nl
Concept & vormgeving:
Agentur für Kommunikation, Ochtrup
Tekst: NL Connection, Travel Marketing & Communication, Bremen
Druk: Druck- und Verlagshaus FROMM GmbH & Co. KG
Fotoverantwoording:
De in deze brochure gebruikte foto´s vallen onder het auteursrecht en
mogen derhalve niet gekopieerd of zonder toestemming worden gebruikt.
De fotos zijn eigendom van de volgende instellingen: Grensoverschrijdend
Project­bureau voor Toerisme / EUREGIO e.V., Münsterland
e.V., Grafschaft Bentheim Tourismus e.V., TV Osnabrücker Land e.V.,
Gemeenten Zuidelijk Emsland
p. 16 foto achtergrond: Warendorf Marketing GmbH, Tanja Hohnwald;
p. 27 foto boven rechts en foto nachtwachter: © OMT/Heese, foto Prinzipalmarkt:
www.air-klick.de; p. 32 foto achtergrond: © Pavel Losevsky -
Fotolia.com; p. 37: www.sassekorn.de; p. 42/43 foto achtergrond: Saunapark
Epe; p. 44 foto achtergrond: © Mila Lippitz - Quelle PHOTOCASE;
p. 45 foto Osnabrück: © OMT/Heese, foto's Münster: www.air­klick.de;
p. 46 foto achtergrond: www.air­klick.de; p. 47 foto links: OMT /Heese
Münsterland e. V.

49
1. Totstandkoming van de overeenkomst, plichten van de boekingspersoon
1.1. Door middel van de boeking (aanmelding), die mondeling, telefonisch, schriftelijk, per fax,
per e-mail of via internet kan plaatsvinden, sluit de klant een bindende reisovereenkomst
met GBT. De reisbeschrijving, deze reisvoorwaarden en alle aanvullende informatie voor
zover deze bij de boeking aan de klant wordt verstrekt (brochure, lijst van gastheren,
internet) vormen de basis voor dit aanbod.
1.2. De reisovereenkomst komt tot stand zodra de boeking door GBT aan de klant is bevestigd.
Deze bevestiging is niet gebonden aan een bepaalde vorm. Bij of onmiddellijk na het
sluiten van de overeenkomst ontvangt de klant een schriftelijke boekingsbevestiging (of
schriftelijk per e-mail). Een schriftelijke boekingsbevestiging kan achterwege blijven indien
de boeking minder dan 7 werkdagen voor aanvang van de reis plaatsvindt.
1.3. De klant die de boeking verricht, is aansprakelijk voor de contractuele verplichtingen die
daaruit voor hemzelf en voor medereizigers voor wie hij boekt, voortvloeien, voor zover hij
uitdrukkelijk en expliciet verklaart, de betreffende verplichting op zich genomen te hebben.
2. Diensten en wijziging daarvan
2.1. De door GBT opgenomen verplichtingen vloeien uitsluitend voort uit de inhoud van de
boekingsbevestiging, alsmede uit de beschrijving het betreffende reisarrangement die
daaraan ten grondslag ligt en overeenkomstig alle informatie en toelichtingen waarop de
boeking is gebaseerd.
2.2. GBT heeft reisoperators en dienstverleners, met name de aanbieders van overnachtingen,
niet gemachtigd toezeggingen te doen of afspraken te maken die de boekingsbevestiging
te boven gaan of daarmee in tegenspraak zijn of die wijzigingen van de bevestigde inhoud
van de reisovereenkomst tot gevolg hebben.
3. Aanbetaling, betaling van de resterende reissom
3.1. Met het sluiten van de overeenkomst (ontvangst van de bevestiging van de boeking) en
na overhandiging van een verklaring van deelname aan het Garantiefonds conform § 651k
BGB (= Duits Burgerlijk Wetboek) dient er een aanbetaling te geschieden. Deze bedraagt
12% van de reissom en van het eventueel afzonderlijk overeengekomen bedrag voor het
toegangsbewijs, voor zover er een toegangsbewijs bij het arrangement is inbegrepen.
3.2. Het resterende bedrag dient, voor zover de Verklaring van deelname aan het Garantiefonds
is verstrekt, uiterlijk 4 weken voor aanvang van de reis te zijn voldaan, tenzij er een andere
termijn overeen is gekomen. Bij boekingen korter dan 4 weken voor aanvang van de reis
dient de reissom per direct te worden voldaan.
3.3. De plicht om een verklaring van deelname aan het Garantiefonds te overhandigen, vervalt
indien, afwijkend van lid 3.1, de overeengekomen diensten exclusief vervoer van of naar de
reisbestemming zijn en er overeengekomen is, dat de gehele reissom pas aan het einde
van de reis/het verblijf aan de GBT of aan de aanbieder van de overnachting moet worden
voldaan.
3.4. Indien GBT bereid en in staat is om zijn contractuele verplichtingen na te komen, terwijl de
klant de aanbetaling of de resterende reissom niet of niet volledig binnen de overeengeko-
men termijnen voldoet zonder dat de klant zich daarbij kan beroepen op een contractueel
of wettelijk recht van retentie, dan heeft GBT na een aanmaning waarin een termijn wordt
gesteld het recht de overeenkomst te annuleren en de klant te debiteren voor de annule-
ringskosten conform artikel 4 van deze overeenkomst in rekening te brengen.
4. Annulering door de klant, omboeking
4.1. De klant kan te allen tijde voor aanvang van de reis zijn boeking annuleren. Om misverstan-
den te voorkomen, adviseren wij de annulering schriftelijk mee te delen. Doorslaggevend
voor het vaststellen van termijnen is de datum van binnenkomst van de annulering bij de GBT.
4.2. Bij iedere annulering heeft GBT het recht op vergoeding van de reeds gemaakte kosten ter
voorbereiding van de reis, waarop in mindering gebracht de gebruikelijke besparing wegens
niet gemaakte kosten, alsmede de gebruikelijke opbrengst van mogelijke herbezetting. De
schadevergoeding omvat de volgende standaardpercentages:
a) tot 31 dagen voor aanvang van de reis 10% van de reissom
b) van de 30ste tot de 21ste dag voor aanvang van de reis 20 % van de reissom
c) van de 20ste tot de 12de dag voor aanvang van de reis 40 % van de reissom
d) van de 11de tot de 03de dag voor aanvang van de reis 60 %
e) vanaf de 3de dag voor aanvang van de reis en bij wegblijven 90% van de reissom
4.3. Wij adviseren u dringend om een annuleringsverzekering af te sluiten.
4.4. Het staat de klant vrij, aan te tonen dat GBT geen of geringere schade heeft geleden dan
de bovengenoemde forfaitaire bedragen. Slaagt de klant hierin, dan is hij slechts verplicht
tot betaling van de lagere kosten.
4.5. Het blijft de GBT voorbehouden in een afzonderlijk geval, afwijkend van bovengenoemde
percentages, een hogere, reële onkostenvergoeding te eisen, voor zover GBT aantoont dat
de ontstane kosten wezenlijk hoger zijn dan het forfaitaire bedrag dat van toepassing is.
Indien GBT dergelijke aanspraken doet gelden, dan is GBT verplicht de verlangde schade-
vergoeding, rekening houdend met de besparingen en een eventuele herbezetting en/of
hergebruik van de reisdiensten, in detail en met cijfers te verantwoorden.
4.6. De voornoemde bepalingen laten het wettelijke recht van de klant onverlet om conform §
651b BGB een plaatsvervangende deelnemer te sturen.
4.7. Indien er op verzoek van de klant na het sluiten van de overeenkomst wijzigingen met
betrekking tot de reisdatum, het verblijf, de maaltijden of andere diensten plaatsvinden,
dan kan GBT zonder dat er sprake is van een wettige aanspraak van de klant op uitvoeren
van de omboeking en uitsluitend voor zover dat al mogelijk is, tot de 31ste dag voor aanva-
ng van de reis een omboekingstarief van € 26,- in rekening brengen. Latere omboekingen
zijn uitsluitend mogelijk door middel van annulering van de reisovereenkomst conform de
bovenstaande annuleringsvoorwaarden en een nieuwe boeking. Dit is niet van toepassing
op gewenste mutaties die slechts geringe kosten met zich meebrengen.
5. Verplichtingen van de reisdeelnemers / klanten (ingebrekestelling, melden van klachten,
annulering, termijn van uitsluiting)
5.1. De reisdeelnemer is verplicht eventueel optredende tekortkomingen onmiddellijk aan GBT
te melden en GBT te verzoeken, deze onvolkomenheden op te lossen. Indien bovenge-
noemde klachtmelding achterwege blijft, kan de reisdeelnemer slechts aanspraken doen
gelden wanneer de tekortkoming veroorzaakt werd door omstandigheden waaraan hij
geen schuld heeft. Een klachtmelding bij de betreffende dienstverlener, in het bijzonder de
aanbieder van de overnachtingen, is niet voldoende.
5.2. Indien de reis door een onvolkomenheid aanzienlijk aan kwaliteit inboet of indien deze
onvolkomenheden om dringende redenen die ook voor GBT inzichtelijk zijn, ertoe leiden
dat er redelijkerwijs niet van de reisdeelnemer kan worden gevergd dat hij de reis daad-
werkelijk aanvaard, dan kan de reisdeelnemer de reisovereenkomst opzeggen conform
de wettelijke bepalingen (§ 651e BGB). De annulering is slechts ontvankelijk indien GBT,
respectievelijk haar dienstverlener, een door de reisdeelnemer bepaalde redelijke termijn
heeft laten verstrijken zonder het probleem op te lossen. Het is niet nodig een termijn vast
te stellen, indien de onvolkomenheid niet kan worden verholpen of deze door GBT of haar
dienstverlener niet als zodanig wordt erkend of indien de onmiddellijke opzegging van de
overeenkomst wordt gerechtvaardigd door een bijzonder belang van de reisdeelnemer.
5.3. De reisdeelnemer dient zijn aanspraken vanwege het niet nakomen van de contractuele
verplichtingen van de zijde van GBT uitsluitend aan het navolgend genoemde adres te
richten na afloop van de reis en binnen een maand van de in de overeenkomst genoemde
datum van de terugreis. Een klachtmelding waarin een termijn wordt gesteld kan niet
worden gericht aan de dienstverleners, met name niet aan de aanbieder van de over-
nachtingen. Wij adviseren u dringend, uw aanspraken schriftelijk ter kennis te brengen.
6. Bijzondere plichten van de klant / reisdeelnemer bij arrangementen met medische
verrichtingen, kuurbehandelingen en wellnessaanbod.
6.1. Bij arrangementen waarvan medische verrichtingen, kuurbehandelingen, een wellness-
aanbod of vergelijkbare diensten deel uitmaken, dient de reisdeelnemer voor boeking,
voor aanvang van de reis en voor gebruikmaking van deze diensten te informeren of de
betreffende behandeling of verrichting voor hem geschikt is, rekening houdend met zijn
fysieke gesteldheid, in het bijzonder bij reeds bestaande klachten of ziekten.
6.2. In verband hiermee is GBT zonder uitdrukkelijke afspraak geen bijzondere, in het bijzonder
op de reisdeelnemer afgestemde medische voorlichting of informatie over de gevolgen,
risico’s en bijwerkingen van dergelijke diensten verschuldigd.
6.3. De bovengenoemde bepalingen zijn, onafhankelijk van het feit of GBT slechts bemiddelaar
van dergelijke diensten is of dat deze deel uitmaken van de reisdiensten, van toepassing
7. Aansprakelijkheid
7.1. GBT beperkt zijn aansprakelijkheid voor schade, letselschade uitgezonderd, tot maximaal
drie maal de reissom. Deze aansprakelijkheidsbeperking is van toepassing voor zover deze
schade noch opzettelijk, noch door grove schuld aan de reisdeelnemer wordt toegebracht
of indien GBT als enige verantwoordelijk is door schuld van een aanbieder van de diensten.
7.2. GBT is niet aansprakelijk voor diensten,
a) die niet als hoofdbestanddeel deel uitmaken van de overeenkomst en die geen onderdeel
zijn van het arrangement van GBT en die in de reisdocumentatie of boekingsbevestiging
voor de klant als zodanig herkenbaar zijn aangeduid als dienst van een derde partij, of
b) diensten van een andere partij (bijvoorbeeld verblijf in kuuroorden of wellnesscentra,
gebruik van sportfaciliteiten, theaterbezoek, tentoonstellingen, uitstapjes, enzovoorts), die
slechts worden bemiddeld.
7.3. Voor zover diensten, zoals medische verrichtingen, therapieën, massages of andere
geneeskundige behandelingen of verrichtingen die geen deel uitmaken van het arrange-
ment van GBT en die aanvullend op het geboekte arrangement conform artikel 7.2 slechts
worden bemiddeld, is GBT niet aansprakelijk voor de dienstverlening noch voor materiële
en letselschade. Voor zover dergelijke diensten deel uitmaken van de reisdiensten is GBT
niet aansprakelijk voor het welslagen van een geneeskundige of kuurbehandeling.
8. Verjaring
8.1. Aanspraken van de reisdeelnemer conform §§ 651c bis f BGB op grond van letselschade,
schade voor de gezondheid en dood ten gevolge van grove opzet of nalatigheid van GBT
of een wettige vertegenwoordiger of plaatsvervanger van GBT ver jaren na twee jaar. Dat
geldt ook vooraanspraken op vergoeding van overige schade ten gevolge van grove opzet
of nalatigheid van GBT of een wettige vertegenwoordiger of plaatsvervanger van GBT.
8.2. Alle verdere aanspraken conform §§ 651c bis f BGB verjaren na één jaar.
8.3. De verjaring conform artikel 8.1 en 8.2 begint vanaf de dag na de dag van de in de reisove-
reenkomst voorziene terugreis.
8.4. Gedurende de lopende onderhandelingen over geldend te maken aanspraken of over
omstandigheden, waaruit deze aanspraken voortvloeien, wordt de verjaring opgeschort tot-
dat de reisdeelnemer of GBT weigert de onderhandelingen voort te zetten. De voornoemde
verjaringstermijn is op zijn vroegst drie maanden na het beëindigen van de opschorting
van kracht.
9. Vigerend recht
9.1. Op de juridische en contractuele relatie tussen de klant en GBT is uitsluitend het Duitse
recht van toepassing.
9.2. De klant kan een zaak tegen GBT slechts in diens vestigingsplaats aanhangig maken.
9.3. Voor rechtsvorderingen van GBT jegens de klant is de vestigingsplaats van de klant
bepalend. Voor rechtsvorderingen jegens klanten die zakenman, een publiekrechtelijke
of privaatrechtelijke juridische persoon zijn die in het buitenland zijn gevestigd of daar
gewoonlijk verblijven of wier woonplaats of gewoonlijke verblijfplaats ten tijde van de
rechtsvordering onbekend is, wordt als plaats van de bevoegde rechtbank de vestigings-
plaats van GBT overeengekomen. 9.4 De voornoemde bepalingen zijn niet van toepassing
a) indien en voor zover er op de reisovereenkomst tussen de klant en GBT bindende
bepalingen van internationale verdragen van toepassing zijn die anders bepalen ten gunste
van de klant of
b) indien en voor zover er op de reisovereenkomst tussen de klant en GBT bindende wette-
lijke bepalingen van een lidstaat van de EU waarvan de klant onderdaan is van toepassing
zijn die gunstiger zijn voor de klant dan de navolgende bepalingen of de betreffende Duitse
regelgeving.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
© Op deze voorwaarden rusten auteursrechten; RA Noll Stuttgart, 2004-2011
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Touroperator is: Grafschaft Bentheim Tourismus e.V.
Voorzitter Raad van Bestuur: Hans-Werner Schwarz | Directeur: Ruth Diekel
Nummer verenigingsregister: 719 | Kantongerecht Nordhorn
van-Delden-Str. 1-7 | 48529 Nordhorn
Tel.: +49 (0) 5921-961196 | Fax: +49 (0)5921-961197 | E-mail: tourismus@grafschaft.de
Voor de door het Fremdenverkehrsverband Münsterland e. V. (ML) aangeboden eigen
toeristische pakketreizen en individuele diensten gelden – in aanvulling op de wettelijke
bepalingen van de §§ 651 a-m BGB – tussen u als reiziger/gast en ons de volgende algemene
reisvoorwaarden. Deze worden inhoud van de tussen ons tot stand gekomen overeenkomst
en gelden verder in dezelfde mate voor andere touroperators die in deze brochure
voorkomen en waarvoor wij bemiddelen.
1. Sluiten van de overeenkomst
1.1. Met de aanmelding, die telefonisch, per fax, per e-mail of schriftelijk kan plaatsvinden, gaat
de gast akkoord met de sluiting van een bindende overeenkomst met ML. De aanmelding
geldt ook voor alle door de gast opgegeven deelnemers. De gast is aansprakelijk voor zijn
eigen verplichtingen en alle verplichtingen van de aangemelde deelnemers, voorzover hij deze
verplichtingen door een uitdrukkelijke verklaring is aangegaan.
1.2. De overeenkomst met ML komt met de boekingsbevestiging tot stand, die de gast direct na
acceptatie van de overeenkomst van ML ontvangt. De gast is twee weken aan het aanbod
gebonden.
2. Diensten
2.1. De door ML verschuldigde diensten vloeien voort uit de beschrijving in de actuele brochure
van ML resp. uit de in de OBIS van ML opgeslagen gegevens. Voor zover de beschrijving in
de schriftelijke boekingsbevestiging van de informatie in de brochure afwijkt, heeft de
schriftelijke bevestiging voorrang. Overige afspraken, die de omvang van de contractuele
diensten vergroten of veranderen, dienen schriftelijk door ML te worden bevestigd.
2.2. Bij boeking van vol- en halfpension wordt de gast erop gewezen, dat de menukaart in dit
bedrijf door de dienstverlener soms tot bepaalde gerechten wordt beperkt.
2.3. In de reissom is geen annuleringsverzekering inbegrepen.
2.4. Veranderingen of afwijkingen van individuel diensten t.o.v. de in de overeenkomst opgenomen
inhoud, welke na sluiting van de overeenkomst noodzakelijk zijn en niet te kwader trouw
door ML zijn doorgevoerd, zijn toegestaan, wanneer de veranderingen of afwijkingen niet
aanzienlijk zijn en het karakter van de geboekte reis niet beïnvloeden.
3. Prijzen
3.1. De in de brochure vermelde prijzen zijn totaalprijzen en zijn inclusief BTW. Niet ingebrepen
zijn te plaatse te betalen kosten, zoals toeristenbelasting en indien van toepassing, variabele
bijkomende kosten zoals bijv. telefoon.
3.2 De vermelde prijzen gelden bij pakketreizen en bouwstenen per persoon.
3.3. De vermelde prijzen en diensten gelden voor het betreffende kalenderjaar en staan vermeld
op de boekingsbevestiging en in de dan geldende brochure.
3.4. Voor eventuele extra diensten kan ML een toeslag verlangen.
4. Betaling
4.1. De ML is gerechtigd, na de boekingsbevestiging een aanbetaling van 12 % over de reissom per
persoon te verlangen, met een maximum van 250 €, die over de reissom berekend wordt.
4.2. De restantbetaling dient uiterlijk 14 dagen voor het begin van de reis te zijn betaald, als
vaststaat, dat de reis doorgang vindt en in het bijzonder niet meer om de onder
6.1. genoemde redenen geannuleerd kan worden. Na ontvangst van de betaling ontvangt
de gast de reisbescheiden. In uitzonderlijke gevallen kan anders overeengekomen worden.
5. Annulering van de reis door de gast, omboeking, in de plaatsstelling
5.1. De gast kan op ieder moment voor het begin van de reis annuleren. Bepalend voor de
inhouding van kosten is de ingangsdatum van de annuleringsverklaring bij ML die in het
belang van de klant schriftelijk moet worden ingediend.
5.2. Het niet aanvangen van de reis zonder uitdrukkelijke annuleringsverklaring geldt niet als
ontbinding van de overeenkomst. In dit geval blijft de klant ertoe verplicht, de reissom volledig
te voldoen.
5.3. Bij ontbinding van de overeenkomst door de reiziger maakt ML, rekening houdende met
de gebruikelijke kostenbesparingen en de gebruikelijke alternatieve aanwendingsmogelijk-
heden van het reisaanbod, aanspraak op schadevergoeding, die als volgt als een vast percen-
tage van de reissom wordt bepaald:
Bij pakketreizen, kamers en overige individuele diensten
Tot en met de 30e dag voor aankomst 10 %
Tot en met de 21e dag voor aankomst 20 %
Tot en met de15e dag voor aankomst 30 %
Tot en met de 11e dag voor aankomst 40 %
Tot en met de 8e dag voor aankomst 45 %
Tot en met de 3e dag voor aankomst 50%
Vanaf de 2e dag voor aankomst en bij het niet aanvangen van de reis
80 % van de reissom.
De gast heeft het recht aan te tonen, dat de ML een geringere schade heeft geleden. ML heeft
eveneens het recht, aan te tonen, dat de concrete schade groter was. Deze schade moet
tegenover de reiziger concreet worden gespecificeerd en aangetoond.
5.4. Indien andere dan de geboekte personen aan de reis willen deelnemen, dan moet ML hiervan
op de hoogte gesteld worden. Hiervoor worden wijzingingskosten van 15 € berekend. Het is
dan noodzakelijk, dat de vervangende persoon alle rechten en plichten van de oorspronkelijke
reiziger overneemt. De toetreding van een vervangende persoon kan worden geweigerd,
wanneer deze niet in overeenstemming is met de eisen, die aan de reis zijn gesteld, of wanneer
zijn deelname in strijd is met wettelijke voorschriften of voorschriften van overheidswege.
5.5. Wanneer op verzoek van de klant na boeking van de reis veranderingen wat betreft reisdata,
bestemming, accommodatie of verzorging worden doorgevoerd, dan worden wijzigings-
kosten van 15 € per wijziging in rekening gebracht, indien de veranderingen geen verlaging
van de totaalprijs en een verandering in aanbieder met zich meebrengen. Verzoeken tot
omboeking, die na de 30e dag voor het begin van de reis plaatsvinden, kunnen, als deze
verzoeken überhaupt nog gehonoreerd kunnen worden, uitsluitend na ontbinding van de
reisovereenkomst tegen de geldende voorwaarden en gelijktijdige nieuwe aanmelding
worden doorgevoerd. Dit geldt niet voor verzoeken tot omboeking, waaruit slechts lage kosten
voortvloeien. Verzoeken tot omboeking dienen bij ML te worden ingediend.
5.6. Bemiddelings-, annulerings- en wijzigingskosten dienen direct te worden betaald.
6. Annulering en opzegging door ML
6.1. ML kan tot twee weken voor vertrek de overeenkomst ontbinden, wanneer het in de reis-
beschrijving genoemde deelnemersaantal voor de betreffende reis niet werd gehaald. De
annuleringsverklaring dient de gast zo snel mogelijk te worden overhandigd. De gast krijgt
zijn eventuele aanbetaling per omgaande terug en kan meteen na kennisneming van de
ontbinding door ML aanspraak maken op een gelijkwaardige andere reis uit het aanbod van
ML, voor zover deze reis zonder meerprijs aan de gast kan worden aangeboden.
6.2. ML kan de overeenkomst zonder inachtneming van een opzegtermijn ontbinden, wanneer
de gast de uitvoering van een reis ongacht een vermaning van ML duurzaam verstoort en/of
wanneer hij zich dermate in strijd met de overeenkomst gedraagt, dat een onmiddellijke
ontbinding van de overeenkomst gerechtvaardigd is. In dit geval behoudt ML aanspraak
op de reissom. ML moet rekening houden met de kostenbesparingen en voordelen, die
ontstaan, doordat crediteringen door andere dienstverleners plaatsvinden. Eventuele meer-
kosten voor het terugtransport komen in dit geval voor rekening van de gast.
7. Aansprakelijkheid
7.1. De aansprakelijkheid van ML voor schade, niet zijnde lichamelijk letsel, is beperkt tot ten
hoogste driemaal de reissom. Deze beperking geldt voorzover, de schade van de gast niet
is veroorzaakt door opzet of grove schuld of ML verantwoordelijk is voor een door de reiziger
opgelopen schade alleen als gevolg van schuld van een dienstverlener.
7.2. Gelden voor een door de dienstverlener te verlenen dienst internationale overeenkomsten
of hierop berustende wettelijke voorschriften, op basis waarvan aanspraak op schadever-
goeding uitsluitend onder bepaalde voorwaarden of beperkingen ontstaat of geldigheid
heeft, of onder bepaalde voorwaarden uitgesloten is, dan kan ML zich tegenover de gast hierop
beroepen.
7.3. ML is niet aansprakelijk voor tekortkomingen in externe diensten, waarvoor zij slechts
bemiddelend is opgetreden en die in de reisbeschrijving uitdrukkelijk als externe diensten
worden aangemerkt.
7.4. Het afstaan van alle rechten van de gast n.a.v. de reis, onverschillig om welke rechtsgrond,
aan derden, ook aan echtgenoten, is uitgesloten. Ook de wettelijke claim van afgestane
rechten uit eigen naam is uitgesloten.
7.5 Aanspraken van de reiziger uit de reisovereenkomst volgens §§ 651 c bis 651 f BGB verjaren
één jaar na de terugreisdatum.
8. Ongeldigheid van individuele bepalingen
Bevoegde rechtbank
8.1. Wanneer een bepaling uit de reisovereenkomst nietig zou worden verklaard, dan is dit niet
van invloed op de overige bepalingen. Wanneer de overeenkomst op bepaalde plaatsen
ongeldig is of hiaten bevat, dan komt in de plaats van de ontbrekende of nietige bepalingen
een geldige bepaling die in overeenstemming is met de overige inhoud van de overeenkomst
en het dichtst in de buurt komt van het economische doel van de ontbrekende of ongeldige
bepalingen. Hetzelfde geldt voor de ontbrekende reisvoorwaarden.
8.2. Voorzover wettelijk toelaatbaar is, wordt de vestigingsplaats van ML als plaats van bevoegde
rechtbank aangemerkt. Dit is uitsluitend de bevoegde rechtbank voor rechtsgeschillen met
bij het handelsregister ingeschreven zakenmensen, personen die geen bevoegde rechtbank
in Duitsland hebben, of met juridische personen uit het publiek- en privaatrecht.
9. Overige reisorganisatoren
Voor het in de brochure aangeboden eigen aanbod van Münsterland e. V. gelden in principe de
voornoemde reisvoorwaarden voor pakketreizen en individuele diensten van ML.
De reisvoorwaarden voor pakketreizen en individuele diensten van overige in de brochure
genoemde aanbieders zijn rechtstreeks bij de betreffende aanbieders verkrijgbaar.
10. Anderstalige inhoud
De vertaling van inhoud en reisvoorwaardes in de brochures van MÜNSTERLAND e. V. in het
Nederlands is uitsluitend bedoeld als service voor onze anderstalige gasten. Uitsluitend de
Duitse versie van de inhoud en de reisvoorwaarden is wettelijk bindend.
1. Reisorganisator – reisagent – sluiten van de overeenkomst
1.1. Uw contractpartner bij uw boeking is uitsluitend de in de betreffende reisaan kon diging
genoemde aanbieder als RO. Uitsluitend met deze RO wordt de reis overeenkomst
conform §§ 651 a ff. BGB (Bürgerliches Gesetzbuch) gesloten.
1.2. Indien de boeking plaatsvindt via een andere organisatie dan de betreffende RO,
dan treedt deze organisatie uitsluitend op als bemiddelaar (reisagent).
Door middel van uw aanmelding voor de reis, die schriftelijk, telefonisch, per telefax of
e-mail kan plaatsvinden, doet u de in de reisaankondiging genoemde RO een bindend
aanbod voor het afsluiten van een reisovereenkomst op basis van de reisbeschrijving, alle
daarin beschreven informatie en deze reisvoorwaarden.
1.3. De reisovereenkomst komt op het moment van ontvangst van de boekings bevestiging
van de RO door de reiziger tot stand. Deze overeenkomst is niet aan een bepaalde vorm
gebonden. Bij telefonische of mondelinge boeking wordt on middellijk een schriftelijk
exemplaar van de boekingsbevestiging aan u toegezonden.
1.4. Indien de boekingsbevestiging van uw aanmelding afwijkt, dan ontvangt u een nieuw
aanbod van de RO, waaraan deze 10 dagen is gebonden en dat u binnen genoemde ter-
mijn door middel van een uitdrukkelijke bevestiging, het verrichten van een aanbetaling
of een restbetaling kunt accepteren.
1.5. Een reiziger, die namens of ten behoeve van (een) medereiziger(s) een over eenkomst
aan gaat, is hoofdelijk aansprakelijk voor alle verplichtingen die uit de reisovereenkomst
voor de aangemelde medereiziger(s) voortvloeien, voorzover de reiziger de bedoelde
verplichtingen door middel van een uitdrukkelijke afzonder lijke schriftelijke verklaring op
zich heeft genomen.
2. Prestatieverplichting van de RO
2.1. De prestatieverplichting van de RO vloeit uitsluitend voort uit de inhoud van de boe-
kingsbevestiging in samenhang met de ten tijde van de reis geldige prospectus c.q. de
reisaan kondiging alsmede alle daarin opgenomen informatie en toelichtingen.
2.2. Dienstverleners, in het bijzonder logiesbedrijven en reisbureaus, zijn door de RO niet
gevolmachtigd toezeggingen te doen of overeenkomsten te treffen, die uitgaan boven de
inhoud van de reisaankondiging of de boekingsbevestiging of daarmee strijdig zijn dan
wel de bevestigde inhoud van de reisovereenkomst te wijzigen.
3. Betaling
3.1. Bij sluiting van de reisovereenkomst (ontvangst van de boekingsbevestiging door de
reiziger) is een aanbetaling verschuldigd, die met de totale reissom wordt verrekend.
De aanbetaling bedraagt 10% van de reissom per persoon, tenzij in individuele gevallen
anders is overeengekomen.
3.2. Het restant van de reissom dient, tenzij in individuele gevallen anders is overeengeko-
men (zie hiervoor in het bijzonder punt 3.3, lid c), uiterlijk twee weken voor het begin van
de reis te zijn betaald, mits vaststaat dat de reis niet meer op grond van de onder punt 5
genoemde redenen kan worden geannuleerd. Indien de boeking binnen twee weken voor
het begin van de reis tot stand komt, moet terstond de gehele reissom worden voldaan.
3.3. Alle hiervoor genoemde betalingen zijn niet eerder verschuldigd dan nadat de reiziger
een garantiecertificaat conform § 651 k BGB is uitgereikt. Een garantie certificaat wordt
niet uitgereikt indien:
a) de reis niet langer duurt dan 24 uur, geen overnachting omvat en de reissom niet
hoger is dan € 75,–;
b) de RO een publiekrechtelijke rechtspersoon is, over wiens vermogen een insolven-
tieprocedure niet geoorloofd is;
c) indien de reisovereenkomst niet in vervoer van en naar het reisdoel voorziet en de
totale reissom volgens de met de reiziger overeengekomen betalingsovereenkomst eerst
aan het einde van de reis betaald dient te zijn.
4. Niet genoten onderdelen
Indien de reiziger als gevolg van voortijdige terugreis, wegens ziekte of om andere
redenen, die de RO niet zijn aan te rekenen, bepaalde reisonderdelen niet geniet, dan
bestaat geen recht op evenredige restitutie van (een deel van) de reissom. Restitutie
aan de reiziger van (een deel van) de reissom in verband met niet genoten onderdelen
van de reis vindt wel plaats indien de betreffende dienstverleners dienovereenkomstige
terugbetalingen voor de niet genoten onderdelen aan de RO hebben verricht dan wel
vaststaat dat de niet genoten onderdelen niet aan de RO in rekening worden gebracht.
5. Ontbinding en annulering door de RO
De RO kan, indien het in de reisaankondiging genoemde minimale deelnemer aantal niet
wordt bereikt, de reisovereenkomst onder de volgende voorwaarden ontbinden:
a) De RO is verplicht de reiziger terstond op de hoogte te stellen van de annulering van
de reis op grond van het niet bereiken van het minimale deelnemeraantal.
b) Ontbinding van de reisovereenkomst binnen twee weken voor het begin van de reis is
niet geoorloofd.
c) De reiziger heeft het recht bij annulering deelname aan een minstens gelijkwaardige
andere reis te verlangen indien de RO, waar de reis was geboekt, of een andere reisorga-
nisator, die als aanbieder in deze catalogus is opgenomen, in staat is een dergelijke reis
zonder meerprijs voor de reiziger uit zijn eigen programma aan te bieden. De reiziger
dient onmiddellijk nadat mededeling over de annulering van de reis is gedaan tegenover
de RO kenbaar te maken dat hij van dit recht gebruik maakt.
6. Ontbinding door de reiziger, omboeking
6.1. De reiziger kan tot het tijdstip van het begin van de reis de reisovereenkomst door middel
van een schriftelijke, aan de RO gerichte verklaring ontbinden.
6.2. Bij ontbinding van de reisovereenkomst door de reiziger maakt de RO in alle gevallen,
rekening houdende met de gebruikelijke kostenbesparingen en de gebruikelijke alter-
natieve aanwendingsmogelijkheden van het reisaanbod, aanspraak op een standaard
schadever goeding, die als volgt als vast percentage van de totale reissom wordt bepaald:
– tot en met de 30e dag voor het begin van de reis: 10%
(met een minimum van € 25,– per persoon)
– tot en met de 21e dag voor het begin van de reis: 30%
– tot en met de 11e dag voor het begin van de reis: 40%
– vanaf de 10e dag voor het begin van de reis tot en met de
dag van het begin van de reis: 60%
6.3. Indien de reiziger aantoont, waartoe deze gerechtigd is, dat de door de RO geleden scha-
de feite lijk nihil of wezenlijk lager is dan de volgens de bovenstaande vaste percentages
in rekening gebrachte schadevergoeding, dan is de reiziger slechts verplicht het feitelijke
schade bedrag te vergoeden.
6.4. De RO behoudt zich het recht voor in individuele gevallen een hogere schade vergoeding
op grond van de hem ontstane schade in rekening te brengen, welke tegenover de
reiziger concreet dienen te worden gespecificeerd en aangetoond.
7. Verplichtingen en annulering door de reiziger
7.1. De reiziger is verplicht de RO onmiddellijk van eventuele tekortkomingen op de hoogte te
stellen en daarvoor een oplossing te verlangen. Aanspraken van de reiziger komen alleen
dan niet te vervallen wanneer de reiziger geen schuld draagt aan het achterwege blijven
van een klachtindiening.
7.2. Indien het verloop de reis als gevolg van een tekortkoming in wezenlijke mate wordt
beïn vloed, dan is de reiziger gerechtigd de reisovereenkomst conform de wettelijke voor-
schriften (§ 651 e BGB) op te zeggen.
7.3. De wettelijke verplichting volgens § 651 g, lid 1 BGB, volgens welke de reiziger aanspra-
ken binnen één maand na het contractueel bepaalde einde van de reis tegenover de RO
geldend dient te maken, wordt met betrekking tot de met de RO gesloten reisovereen-
komst als volgt geconcretiseerd:
a) Alle aanspraken, die samenhangen met de reisovereenkomst c.q. de door de RO ver-
leende diensten, ongeacht de wettelijke grondslag, dient de reiziger uitsluitend na afloop
van de reis en binnen één maand na de contractueel bepaalde terugreisdatum tegenover
de RO geldend te maken.
b) Om de aanspraak tegenover de RO in overeenstemming van de gestelde termijn
geldend te maken, dient uitsluitend van het in de boekingsbevestiging genoemde adres
gebruik te worden gemaakt. Een schriftelijke geldendmaking wordt dringend aanbevolen.
8. Aansprakelijkheid
8.1. De contractuele aansprakelijkheid van de RO voor schade, niet zijnde letsel (ook de
aansprakelijkheid voor het niet nakomen van pre- en postcontractuele alsmede indirect
uit het contract voortvloeiende verplichtingen) is beperkt tot ten hoogste driemaal de
reissom, voorzover
a) de schade van de reiziger niet is veroorzaakt door opzet of grove schuld van de RO, of
b) de RO verantwoordelijk is voor een door de reiziger opgelopen schade alleen als gevolg
van schuld van een dienstverlener.
8.2 De RO is niet aansprakelijk voor tekortkomingen in externe diensten, waarvoor de RO
slechts bemiddelend is opgetreden (bijv. sportevenementen, theaterbezoek, tentoon-
stellingen, excursies etc.) en die in de reisbeschrijving uitdrukkelijk als externe diensten
worden aangemerkt.
9. Verjaring
Aanspraken van de reiziger op de RO, ongeacht de wettelijke grondslag, echter met
uitzondering van vorderingen van de reiziger op grond van onrechtmatige hande lingen,
verjaren één jaar na de contractueel bepaalde terugreisdatum. Zijn tussen de reiziger en
de RO onderhandelingen gaande over geldend gemaakte aanspraken of over omstandig-
heden, die aan de aanspraak ten grondslag liggen, dan wordt de verjaringstermijn
opgeschort totdat de reiziger of de RO voortzetting van de onder handelingen weigert.
Voornoemde ver jaringstermijn van één jaar treedt niet eerder in dan 3 maanden na
afloop van de opschorting.
10. Bevoegde rechtbank en toepasselijk recht
10.1. De reiziger kan klachten slechts aan de bevoegde rechtbank, binnen wier rechts gebied de RO
is gevestigd, voorleggen.
10.2. Op de gehele wettelijke en contractuele overeenkomst tussen de RO en reizigers, die
geen algemeen woon- of vestigingsadres in Duitsland hebben, is uitsluitend het Duitse
recht van toepassing.
10.3. Voor klachten van de RO tegenover de reiziger is het woonadres van de reiziger bepalend,
tenzij de klacht zich richt tegen in het handelsregister ingeschreven kooplieden, publiek-
of privaatrechtelijke rechtspersonen of personen, wier woonadres of gebruikelijke verblijf-
plaats zich niet in Duitsland bevindt, of wier woonadres of gebruikelijke verblijf-plaats op
het tijdstip van het indienen van de klacht niet bekend is. In deze gevallen is het vesti-
gingsadres van de RO bepalend.
Reisvoorwaarden voor de arrangementen
van de Grafschaft Bentheim Tourismus e. V. (GBT)
Reisvoorwaarden voor pakketreizen en individuele diensten
van het Fremdenverkehrsverband Münsterland e. V.
Reisvoorwaarden voor de arrangementen
van de Tourismusverband Osnabrücker Land e. V.
Final Version
c66 m0 y90 k0 ( )
c59 m100 y6 k29 ( )

49
Architectuur en ambiance met
flair en charme!
Met de KAMP-PROMENADE is in Osnabrück een geheel nieuwe
shoppingwijk ontstaan. Middenin de voetgangerszone imponeert in-
novatieve architectuur met moderne glazen gevels, veel licht en veel
ruimte. (International Design and Development Award 2005).
Op een winkel- en horecaoppervlak van 13.000 m 2 met een interna-
tionale en lokale branchemix kunt u genieten van een open en ont-
spannen sfeer. Alle winkels zijn van ma-za van 10-20 uur geopend.
Onze centraal gelegen parkeergarage is 365 dagen per jaar doorlo-
pend geopend. Wij kijken uit naar uw bezoek!
Kamp-Promenade
Kamp 49
D-49074 Osnabrück
www.kamp-promenade.de
1. Totstandkoming van de overeenkomst, plichten van de boekingspersoon
1.1. Door middel van de boeking (aanmelding), die mondeling, telefonisch, schriftelijk, per fax,
per e-mail of via internet kan plaatsvinden, sluit de klant een bindende reisovereenkomst
met GBT. De reisbeschrijving, deze reisvoorwaarden en alle aanvullende informatie voor
zover deze bij de boeking aan de klant wordt verstrekt (brochure, lijst van gastheren,
internet) vormen de basis voor dit aanbod.
1.2. De reisovereenkomst komt tot stand zodra de boeking door GBT aan de klant is bevestigd.
Deze bevestiging is niet gebonden aan een bepaalde vorm. Bij of onmiddellijk na het
sluiten van de overeenkomst ontvangt de klant een schriftelijke boekingsbevestiging (of
schriftelijk per e-mail). Een schriftelijke boekingsbevestiging kan achterwege blijven indien
de boeking minder dan 7 werkdagen voor aanvang van de reis plaatsvindt.
1.3. De klant die de boeking verricht, is aansprakelijk voor de contractuele verplichtingen die
daaruit voor hemzelf en voor medereizigers voor wie hij boekt, voortvloeien, voor zover hij
uitdrukkelijk en expliciet verklaart, de betreffende verplichting op zich genomen te hebben.
2. Diensten en wijziging daarvan
2.1. De door GBT opgenomen verplichtingen vloeien uitsluitend voort uit de inhoud van de
boekingsbevestiging, alsmede uit de beschrijving het betreffende reisarrangement die
daaraan ten grondslag ligt en overeenkomstig alle informatie en toelichtingen waarop de
boeking is gebaseerd.
2.2. GBT heeft reisoperators en dienstverleners, met name de aanbieders van overnachtingen,
niet gemachtigd toezeggingen te doen of afspraken te maken die de boekingsbevestiging
te boven gaan of daarmee in tegenspraak zijn of die wijzigingen van de bevestigde inhoud
van de reisovereenkomst tot gevolg hebben.
3. Aanbetaling, betaling van de resterende reissom
3.1. Met het sluiten van de overeenkomst (ontvangst van de bevestiging van de boeking) en
na overhandiging van een verklaring van deelname aan het Garantiefonds conform § 651k
BGB (= Duits Burgerlijk Wetboek) dient er een aanbetaling te geschieden. Deze bedraagt
12% van de reissom en van het eventueel afzonderlijk overeengekomen bedrag voor het
toegangsbewijs, voor zover er een toegangsbewijs bij het arrangement is inbegrepen.
3.2. Het resterende bedrag dient, voor zover de Verklaring van deelname aan het Garantiefonds
is verstrekt, uiterlijk 4 weken voor aanvang van de reis te zijn voldaan, tenzij er een andere
termijn overeen is gekomen. Bij boekingen korter dan 4 weken voor aanvang van de reis
dient de reissom per direct te worden voldaan.
3.3. De plicht om een verklaring van deelname aan het Garantiefonds te overhandigen, vervalt
indien, afwijkend van lid 3.1, de overeengekomen diensten exclusief vervoer van of naar de
reisbestemming zijn en er overeengekomen is, dat de gehele reissom pas aan het einde
van de reis/het verblijf aan de GBT of aan de aanbieder van de overnachting moet worden
voldaan.
3.4. Indien GBT bereid en in staat is om zijn contractuele verplichtingen na te komen, terwijl de
klant de aanbetaling of de resterende reissom niet of niet volledig binnen de overeengeko-
men termijnen voldoet zonder dat de klant zich daarbij kan beroepen op een contractueel
of wettelijk recht van retentie, dan heeft GBT na een aanmaning waarin een termijn wordt
gesteld het recht de overeenkomst te annuleren en de klant te debiteren voor de annule-
ringskosten conform artikel 4 van deze overeenkomst in rekening te brengen.
4. Annulering door de klant, omboeking
4.1. De klant kan te allen tijde voor aanvang van de reis zijn boeking annuleren. Om misverstan-
den te voorkomen, adviseren wij de annulering schriftelijk mee te delen. Doorslaggevend
voor het vaststellen van termijnen is de datum van binnenkomst van de annulering bij de GBT.
4.2. Bij iedere annulering heeft GBT het recht op vergoeding van de reeds gemaakte kosten ter
voorbereiding van de reis, waarop in mindering gebracht de gebruikelijke besparing wegens
niet gemaakte kosten, alsmede de gebruikelijke opbrengst van mogelijke herbezetting. De
schadevergoeding omvat de volgende standaardpercentages:
a) tot 31 dagen voor aanvang van de reis 10% van de reissom
b) van de 30ste tot de 21ste dag voor aanvang van de reis 20 % van de reissom
c) van de 20ste tot de 12de dag voor aanvang van de reis 40 % van de reissom
d) van de 11de tot de 03de dag voor aanvang van de reis 60 %
e) vanaf de 3de dag voor aanvang van de reis en bij wegblijven 90% van de reissom
4.3. Wij adviseren u dringend om een annuleringsverzekering af te sluiten.
4.4. Het staat de klant vrij, aan te tonen dat GBT geen of geringere schade heeft geleden dan
de bovengenoemde forfaitaire bedragen. Slaagt de klant hierin, dan is hij slechts verplicht
tot betaling van de lagere kosten.
4.5. Het blijft de GBT voorbehouden in een afzonderlijk geval, afwijkend van bovengenoemde
percentages, een hogere, reële onkostenvergoeding te eisen, voor zover GBT aantoont dat
de ontstane kosten wezenlijk hoger zijn dan het forfaitaire bedrag dat van toepassing is.
Indien GBT dergelijke aanspraken doet gelden, dan is GBT verplicht de verlangde schade-
vergoeding, rekening houdend met de besparingen en een eventuele herbezetting en/of
hergebruik van de reisdiensten, in detail en met cijfers te verantwoorden.
4.6. De voornoemde bepalingen laten het wettelijke recht van de klant onverlet om conform §
651b BGB een plaatsvervangende deelnemer te sturen.
4.7. Indien er op verzoek van de klant na het sluiten van de overeenkomst wijzigingen met
betrekking tot de reisdatum, het verblijf, de maaltijden of andere diensten plaatsvinden,
dan kan GBT zonder dat er sprake is van een wettige aanspraak van de klant op uitvoeren
van de omboeking en uitsluitend voor zover dat al mogelijk is, tot de 31ste dag voor aanva-
ng van de reis een omboekingstarief van € 26,- in rekening brengen. Latere omboekingen
zijn uitsluitend mogelijk door middel van annulering van de reisovereenkomst conform de
bovenstaande annuleringsvoorwaarden en een nieuwe boeking. Dit is niet van toepassing
op gewenste mutaties die slechts geringe kosten met zich meebrengen.
5. Verplichtingen van de reisdeelnemers / klanten (ingebrekestelling, melden van klachten,
annulering, termijn van uitsluiting)
5.1. De reisdeelnemer is verplicht eventueel optredende tekortkomingen onmiddellijk aan GBT
te melden en GBT te verzoeken, deze onvolkomenheden op te lossen. Indien bovenge-
noemde klachtmelding achterwege blijft, kan de reisdeelnemer slechts aanspraken doen
gelden wanneer de tekortkoming veroorzaakt werd door omstandigheden waaraan hij
geen schuld heeft. Een klachtmelding bij de betreffende dienstverlener, in het bijzonder de
aanbieder van de overnachtingen, is niet voldoende.
5.2. Indien de reis door een onvolkomenheid aanzienlijk aan kwaliteit inboet of indien deze
onvolkomenheden om dringende redenen die ook voor GBT inzichtelijk zijn, ertoe leiden
dat er redelijkerwijs niet van de reisdeelnemer kan worden gevergd dat hij de reis daad-
werkelijk aanvaard, dan kan de reisdeelnemer de reisovereenkomst opzeggen conform
de wettelijke bepalingen (§ 651e BGB). De annulering is slechts ontvankelijk indien GBT,
respectievelijk haar dienstverlener, een door de reisdeelnemer bepaalde redelijke termijn
heeft laten verstrijken zonder het probleem op te lossen. Het is niet nodig een termijn vast
te stellen, indien de onvolkomenheid niet kan worden verholpen of deze door GBT of haar
dienstverlener niet als zodanig wordt erkend of indien de onmiddellijke opzegging van de
overeenkomst wordt gerechtvaardigd door een bijzonder belang van de reisdeelnemer.
5.3. De reisdeelnemer dient zijn aanspraken vanwege het niet nakomen van de contractuele
verplichtingen van de zijde van GBT uitsluitend aan het navolgend genoemde adres te
richten na afloop van de reis en binnen een maand van de in de overeenkomst genoemde
datum van de terugreis. Een klachtmelding waarin een termijn wordt gesteld kan niet
worden gericht aan de dienstverleners, met name niet aan de aanbieder van de over-
nachtingen. Wij adviseren u dringend, uw aanspraken schriftelijk ter kennis te brengen.
6. Bijzondere plichten van de klant / reisdeelnemer bij arrangementen met medische
verrichtingen, kuurbehandelingen en wellnessaanbod.
6.1. Bij arrangementen waarvan medische verrichtingen, kuurbehandelingen, een wellness-
aanbod of vergelijkbare diensten deel uitmaken, dient de reisdeelnemer voor boeking,
voor aanvang van de reis en voor gebruikmaking van deze diensten te informeren of de
betreffende behandeling of verrichting voor hem geschikt is, rekening houdend met zijn
fysieke gesteldheid, in het bijzonder bij reeds bestaande klachten of ziekten.
6.2. In verband hiermee is GBT zonder uitdrukkelijke afspraak geen bijzondere, in het bijzonder
op de reisdeelnemer afgestemde medische voorlichting of informatie over de gevolgen,
risico’s en bijwerkingen van dergelijke diensten verschuldigd.
6.3. De bovengenoemde bepalingen zijn, onafhankelijk van het feit of GBT slechts bemiddelaar
van dergelijke diensten is of dat deze deel uitmaken van de reisdiensten, van toepassing
7. Aansprakelijkheid
7.1. GBT beperkt zijn aansprakelijkheid voor schade, letselschade uitgezonderd, tot maximaal
drie maal de reissom. Deze aansprakelijkheidsbeperking is van toepassing voor zover deze
schade noch opzettelijk, noch door grove schuld aan de reisdeelnemer wordt toegebracht
of indien GBT als enige verantwoordelijk is door schuld van een aanbieder van de diensten.
7.2. GBT is niet aansprakelijk voor diensten,
a) die niet als hoofdbestanddeel deel uitmaken van de overeenkomst en die geen onderdeel
zijn van het arrangement van GBT en die in de reisdocumentatie of boekingsbevestiging
voor de klant als zodanig herkenbaar zijn aangeduid als dienst van een derde partij, of
b) diensten van een andere partij (bijvoorbeeld verblijf in kuuroorden of wellnesscentra,
gebruik van sportfaciliteiten, theaterbezoek, tentoonstellingen, uitstapjes, enzovoorts), die
slechts worden bemiddeld.
7.3. Voor zover diensten, zoals medische verrichtingen, therapieën, massages of andere
geneeskundige behandelingen of verrichtingen die geen deel uitmaken van het arrange-
ment van GBT en die aanvullend op het geboekte arrangement conform artikel 7.2 slechts
worden bemiddeld, is GBT niet aansprakelijk voor de dienstverlening noch voor materiële
en letselschade. Voor zover dergelijke diensten deel uitmaken van de reisdiensten is GBT
niet aansprakelijk voor het welslagen van een geneeskundige of kuurbehandeling.
8. Verjaring
8.1. Aanspraken van de reisdeelnemer conform §§ 651c bis f BGB op grond van letselschade,
schade voor de gezondheid en dood ten gevolge van grove opzet of nalatigheid van GBT
of een wettige vertegenwoordiger of plaatsvervanger van GBT ver jaren na twee jaar. Dat
geldt ook vooraanspraken op vergoeding van overige schade ten gevolge van grove opzet
of nalatigheid van GBT of een wettige vertegenwoordiger of plaatsvervanger van GBT.
8.2. Alle verdere aanspraken conform §§ 651c bis f BGB verjaren na één jaar.
8.3. De verjaring conform artikel 8.1 en 8.2 begint vanaf de dag na de dag van de in de reisove-
reenkomst voorziene terugreis.
8.4. Gedurende de lopende onderhandelingen over geldend te maken aanspraken of over
omstandigheden, waaruit deze aanspraken voortvloeien, wordt de verjaring opgeschort tot-
dat de reisdeelnemer of GBT weigert de onderhandelingen voort te zetten. De voornoemde
verjaringstermijn is op zijn vroegst drie maanden na het beëindigen van de opschorting
van kracht.
9. Vigerend recht
9.1. Op de juridische en contractuele relatie tussen de klant en GBT is uitsluitend het Duitse
recht van toepassing.
9.2. De klant kan een zaak tegen GBT slechts in diens vestigingsplaats aanhangig maken.
9.3. Voor rechtsvorderingen van GBT jegens de klant is de vestigingsplaats van de klant
bepalend. Voor rechtsvorderingen jegens klanten die zakenman, een publiekrechtelijke
of privaatrechtelijke juridische persoon zijn die in het buitenland zijn gevestigd of daar
gewoonlijk verblijven of wier woonplaats of gewoonlijke verblijfplaats ten tijde van de
rechtsvordering onbekend is, wordt als plaats van de bevoegde rechtbank de vestigings-
plaats van GBT overeengekomen. 9.4 De voornoemde bepalingen zijn niet van toepassing
a) indien en voor zover er op de reisovereenkomst tussen de klant en GBT bindende
bepalingen van internationale verdragen van toepassing zijn die anders bepalen ten gunste
van de klant of
b) indien en voor zover er op de reisovereenkomst tussen de klant en GBT bindende wette-
lijke bepalingen van een lidstaat van de EU waarvan de klant onderdaan is van toepassing
zijn die gunstiger zijn voor de klant dan de navolgende bepalingen of de betreffende Duitse
regelgeving.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
© Op deze voorwaarden rusten auteursrechten; RA Noll Stuttgart, 2004-2011
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Touroperator is: Grafschaft Bentheim Tourismus e.V.
Voorzitter Raad van Bestuur: Hans-Werner Schwarz | Directeur: Ruth Diekel
Nummer verenigingsregister: 719 | Kantongerecht Nordhorn
van-Delden-Str. 1-7 | 48529 Nordhorn
Tel.: +49 (0) 5921-961196 | Fax: +49 (0)5921-961197 | E-mail: tourismus@grafschaft.de
Voor de door het Fremdenverkehrsverband Münsterland e. V. (ML) aangeboden eigen
toeristische pakketreizen en individuele diensten gelden – in aanvulling op de wettelijke
bepalingen van de §§ 651 a-m BGB – tussen u als reiziger/gast en ons de volgende algemene
reisvoorwaarden. Deze worden inhoud van de tussen ons tot stand gekomen overeenkomst
en gelden verder in dezelfde mate voor andere touroperators die in deze brochure
voorkomen en waarvoor wij bemiddelen.
1. Sluiten van de overeenkomst
1.1. Met de aanmelding, die telefonisch, per fax, per e-mail of schriftelijk kan plaatsvinden, gaat
de gast akkoord met de sluiting van een bindende overeenkomst met ML. De aanmelding
geldt ook voor alle door de gast opgegeven deelnemers. De gast is aansprakelijk voor zijn
eigen verplichtingen en alle verplichtingen van de aangemelde deelnemers, voorzover hij deze
verplichtingen door een uitdrukkelijke verklaring is aangegaan.
1.2. De overeenkomst met ML komt met de boekingsbevestiging tot stand, die de gast direct na
acceptatie van de overeenkomst van ML ontvangt. De gast is twee weken aan het aanbod
gebonden.
2. Diensten
2.1. De door ML verschuldigde diensten vloeien voort uit de beschrijving in de actuele brochure
van ML resp. uit de in de OBIS van ML opgeslagen gegevens. Voor zover de beschrijving in
de schriftelijke boekingsbevestiging van de informatie in de brochure afwijkt, heeft de
schriftelijke bevestiging voorrang. Overige afspraken, die de omvang van de contractuele
diensten vergroten of veranderen, dienen schriftelijk door ML te worden bevestigd.
2.2. Bij boeking van vol- en halfpension wordt de gast erop gewezen, dat de menukaart in dit
bedrijf door de dienstverlener soms tot bepaalde gerechten wordt beperkt.
2.3. In de reissom is geen annuleringsverzekering inbegrepen.
2.4. Veranderingen of afwijkingen van individuel diensten t.o.v. de in de overeenkomst opgenomen
inhoud, welke na sluiting van de overeenkomst noodzakelijk zijn en niet te kwader trouw
door ML zijn doorgevoerd, zijn toegestaan, wanneer de veranderingen of afwijkingen niet
aanzienlijk zijn en het karakter van de geboekte reis niet beïnvloeden.
3. Prijzen
3.1. De in de brochure vermelde prijzen zijn totaalprijzen en zijn inclusief BTW. Niet ingebrepen
zijn te plaatse te betalen kosten, zoals toeristenbelasting en indien van toepassing, variabele
bijkomende kosten zoals bijv. telefoon.
3.2 De vermelde prijzen gelden bij pakketreizen en bouwstenen per persoon.
3.3. De vermelde prijzen en diensten gelden voor het betreffende kalenderjaar en staan vermeld
op de boekingsbevestiging en in de dan geldende brochure.
3.4. Voor eventuele extra diensten kan ML een toeslag verlangen.
4. Betaling
4.1. De ML is gerechtigd, na de boekingsbevestiging een aanbetaling van 12 % over de reissom per
persoon te verlangen, met een maximum van 250 €, die over de reissom berekend wordt.
4.2. De restantbetaling dient uiterlijk 14 dagen voor het begin van de reis te zijn betaald, als
vaststaat, dat de reis doorgang vindt en in het bijzonder niet meer om de onder
6.1. genoemde redenen geannuleerd kan worden. Na ontvangst van de betaling ontvangt
de gast de reisbescheiden. In uitzonderlijke gevallen kan anders overeengekomen worden.
5. Annulering van de reis door de gast, omboeking, in de plaatsstelling
5.1. De gast kan op ieder moment voor het begin van de reis annuleren. Bepalend voor de
inhouding van kosten is de ingangsdatum van de annuleringsverklaring bij ML die in het
belang van de klant schriftelijk moet worden ingediend.
5.2. Het niet aanvangen van de reis zonder uitdrukkelijke annuleringsverklaring geldt niet als
ontbinding van de overeenkomst. In dit geval blijft de klant ertoe verplicht, de reissom volledig
te voldoen.
5.3. Bij ontbinding van de overeenkomst door de reiziger maakt ML, rekening houdende met
de gebruikelijke kostenbesparingen en de gebruikelijke alternatieve aanwendingsmogelijk-
heden van het reisaanbod, aanspraak op schadevergoeding, die als volgt als een vast percen-
tage van de reissom wordt bepaald:
Bij pakketreizen, kamers en overige individuele diensten
Tot en met de 30e dag voor aankomst 10 %
Tot en met de 21e dag voor aankomst 20 %
Tot en met de15e dag voor aankomst 30 %
Tot en met de 11e dag voor aankomst 40 %
Tot en met de 8e dag voor aankomst 45 %
Tot en met de 3e dag voor aankomst 50%
Vanaf de 2e dag voor aankomst en bij het niet aanvangen van de reis
80 % van de reissom.
De gast heeft het recht aan te tonen, dat de ML een geringere schade heeft geleden. ML heeft
eveneens het recht, aan te tonen, dat de concrete schade groter was. Deze schade moet
tegenover de reiziger concreet worden gespecificeerd en aangetoond.
5.4. Indien andere dan de geboekte personen aan de reis willen deelnemen, dan moet ML hiervan
op de hoogte gesteld worden. Hiervoor worden wijzingingskosten van 15 € berekend. Het is
dan noodzakelijk, dat de vervangende persoon alle rechten en plichten van de oorspronkelijke
reiziger overneemt. De toetreding van een vervangende persoon kan worden geweigerd,
wanneer deze niet in overeenstemming is met de eisen, die aan de reis zijn gesteld, of wanneer
zijn deelname in strijd is met wettelijke voorschriften of voorschriften van overheidswege.
5.5. Wanneer op verzoek van de klant na boeking van de reis veranderingen wat betreft reisdata,
bestemming, accommodatie of verzorging worden doorgevoerd, dan worden wijzigings-
kosten van 15 € per wijziging in rekening gebracht, indien de veranderingen geen verlaging
van de totaalprijs en een verandering in aanbieder met zich meebrengen. Verzoeken tot
omboeking, die na de 30e dag voor het begin van de reis plaatsvinden, kunnen, als deze
verzoeken überhaupt nog gehonoreerd kunnen worden, uitsluitend na ontbinding van de
reisovereenkomst tegen de geldende voorwaarden en gelijktijdige nieuwe aanmelding
worden doorgevoerd. Dit geldt niet voor verzoeken tot omboeking, waaruit slechts lage kosten
voortvloeien. Verzoeken tot omboeking dienen bij ML te worden ingediend.
5.6. Bemiddelings-, annulerings- en wijzigingskosten dienen direct te worden betaald.
6. Annulering en opzegging door ML
6.1. ML kan tot twee weken voor vertrek de overeenkomst ontbinden, wanneer het in de reis-
beschrijving genoemde deelnemersaantal voor de betreffende reis niet werd gehaald. De
annuleringsverklaring dient de gast zo snel mogelijk te worden overhandigd. De gast krijgt
zijn eventuele aanbetaling per omgaande terug en kan meteen na kennisneming van de
ontbinding door ML aanspraak maken op een gelijkwaardige andere reis uit het aanbod van
ML, voor zover deze reis zonder meerprijs aan de gast kan worden aangeboden.
6.2. ML kan de overeenkomst zonder inachtneming van een opzegtermijn ontbinden, wanneer
de gast de uitvoering van een reis ongacht een vermaning van ML duurzaam verstoort en/of
wanneer hij zich dermate in strijd met de overeenkomst gedraagt, dat een onmiddellijke
ontbinding van de overeenkomst gerechtvaardigd is. In dit geval behoudt ML aanspraak
op de reissom. ML moet rekening houden met de kostenbesparingen en voordelen, die
ontstaan, doordat crediteringen door andere dienstverleners plaatsvinden. Eventuele meer-
kosten voor het terugtransport komen in dit geval voor rekening van de gast.
7. Aansprakelijkheid
7.1. De aansprakelijkheid van ML voor schade, niet zijnde lichamelijk letsel, is beperkt tot ten
hoogste driemaal de reissom. Deze beperking geldt voorzover, de schade van de gast niet
is veroorzaakt door opzet of grove schuld of ML verantwoordelijk is voor een door de reiziger
opgelopen schade alleen als gevolg van schuld van een dienstverlener.
7.2. Gelden voor een door de dienstverlener te verlenen dienst internationale overeenkomsten
of hierop berustende wettelijke voorschriften, op basis waarvan aanspraak op schadever-
goeding uitsluitend onder bepaalde voorwaarden of beperkingen ontstaat of geldigheid
heeft, of onder bepaalde voorwaarden uitgesloten is, dan kan ML zich tegenover de gast hierop
beroepen.
7.3. ML is niet aansprakelijk voor tekortkomingen in externe diensten, waarvoor zij slechts
bemiddelend is opgetreden en die in de reisbeschrijving uitdrukkelijk als externe diensten
worden aangemerkt.
7.4. Het afstaan van alle rechten van de gast n.a.v. de reis, onverschillig om welke rechtsgrond,
aan derden, ook aan echtgenoten, is uitgesloten. Ook de wettelijke claim van afgestane
rechten uit eigen naam is uitgesloten.
7.5 Aanspraken van de reiziger uit de reisovereenkomst volgens §§ 651 c bis 651 f BGB verjaren
één jaar na de terugreisdatum.
8. Ongeldigheid van individuele bepalingen
Bevoegde rechtbank
8.1. Wanneer een bepaling uit de reisovereenkomst nietig zou worden verklaard, dan is dit niet
van invloed op de overige bepalingen. Wanneer de overeenkomst op bepaalde plaatsen
ongeldig is of hiaten bevat, dan komt in de plaats van de ontbrekende of nietige bepalingen
een geldige bepaling die in overeenstemming is met de overige inhoud van de overeenkomst
en het dichtst in de buurt komt van het economische doel van de ontbrekende of ongeldige
bepalingen. Hetzelfde geldt voor de ontbrekende reisvoorwaarden.
8.2. Voorzover wettelijk toelaatbaar is, wordt de vestigingsplaats van ML als plaats van bevoegde
rechtbank aangemerkt. Dit is uitsluitend de bevoegde rechtbank voor rechtsgeschillen met
bij het handelsregister ingeschreven zakenmensen, personen die geen bevoegde rechtbank
in Duitsland hebben, of met juridische personen uit het publiek- en privaatrecht.
9. Overige reisorganisatoren
Voor het in de brochure aangeboden eigen aanbod van Münsterland e. V. gelden in principe de
voornoemde reisvoorwaarden voor pakketreizen en individuele diensten van ML.
De reisvoorwaarden voor pakketreizen en individuele diensten van overige in de brochure
genoemde aanbieders zijn rechtstreeks bij de betreffende aanbieders verkrijgbaar.
10. Anderstalige inhoud
De vertaling van inhoud en reisvoorwaardes in de brochures van MÜNSTERLAND e. V. in het
Nederlands is uitsluitend bedoeld als service voor onze anderstalige gasten. Uitsluitend de
Duitse versie van de inhoud en de reisvoorwaarden is wettelijk bindend.
1. Reisorganisator – reisagent – sluiten van de overeenkomst
1.1. Uw contractpartner bij uw boeking is uitsluitend de in de betreffende reisaan kon diging
genoemde aanbieder als RO. Uitsluitend met deze RO wordt de reis overeenkomst
conform §§ 651 a ff. BGB (Bürgerliches Gesetzbuch) gesloten.
1.2. Indien de boeking plaatsvindt via een andere organisatie dan de betreffende RO,
dan treedt deze organisatie uitsluitend op als bemiddelaar (reisagent).
Door middel van uw aanmelding voor de reis, die schriftelijk, telefonisch, per telefax of
e-mail kan plaatsvinden, doet u de in de reisaankondiging genoemde RO een bindend
aanbod voor het afsluiten van een reisovereenkomst op basis van de reisbeschrijving, alle
daarin beschreven informatie en deze reisvoorwaarden.
1.3. De reisovereenkomst komt op het moment van ontvangst van de boekings bevestiging
van de RO door de reiziger tot stand. Deze overeenkomst is niet aan een bepaalde vorm
gebonden. Bij telefonische of mondelinge boeking wordt on middellijk een schriftelijk
exemplaar van de boekingsbevestiging aan u toegezonden.
1.4. Indien de boekingsbevestiging van uw aanmelding afwijkt, dan ontvangt u een nieuw
aanbod van de RO, waaraan deze 10 dagen is gebonden en dat u binnen genoemde ter-
mijn door middel van een uitdrukkelijke bevestiging, het verrichten van een aanbetaling
of een restbetaling kunt accepteren.
1.5. Een reiziger, die namens of ten behoeve van (een) medereiziger(s) een over eenkomst
aan gaat, is hoofdelijk aansprakelijk voor alle verplichtingen die uit de reisovereenkomst
voor de aangemelde medereiziger(s) voortvloeien, voorzover de reiziger de bedoelde
verplichtingen door middel van een uitdrukkelijke afzonder lijke schriftelijke verklaring op
zich heeft genomen.
2. Prestatieverplichting van de RO
2.1. De prestatieverplichting van de RO vloeit uitsluitend voort uit de inhoud van de boe-
kingsbevestiging in samenhang met de ten tijde van de reis geldige prospectus c.q. de
reisaan kondiging alsmede alle daarin opgenomen informatie en toelichtingen.
2.2. Dienstverleners, in het bijzonder logiesbedrijven en reisbureaus, zijn door de RO niet
gevolmachtigd toezeggingen te doen of overeenkomsten te treffen, die uitgaan boven de
inhoud van de reisaankondiging of de boekingsbevestiging of daarmee strijdig zijn dan
wel de bevestigde inhoud van de reisovereenkomst te wijzigen.
3. Betaling
3.1. Bij sluiting van de reisovereenkomst (ontvangst van de boekingsbevestiging door de
reiziger) is een aanbetaling verschuldigd, die met de totale reissom wordt verrekend.
De aanbetaling bedraagt 10% van de reissom per persoon, tenzij in individuele gevallen
anders is overeengekomen.
3.2. Het restant van de reissom dient, tenzij in individuele gevallen anders is overeengeko-
men (zie hiervoor in het bijzonder punt 3.3, lid c), uiterlijk twee weken voor het begin van
de reis te zijn betaald, mits vaststaat dat de reis niet meer op grond van de onder punt 5
genoemde redenen kan worden geannuleerd. Indien de boeking binnen twee weken voor
het begin van de reis tot stand komt, moet terstond de gehele reissom worden voldaan.
3.3. Alle hiervoor genoemde betalingen zijn niet eerder verschuldigd dan nadat de reiziger
een garantiecertificaat conform § 651 k BGB is uitgereikt. Een garantie certificaat wordt
niet uitgereikt indien:
a) de reis niet langer duurt dan 24 uur, geen overnachting omvat en de reissom niet
hoger is dan € 75,–;
b) de RO een publiekrechtelijke rechtspersoon is, over wiens vermogen een insolven-
tieprocedure niet geoorloofd is;
c) indien de reisovereenkomst niet in vervoer van en naar het reisdoel voorziet en de
totale reissom volgens de met de reiziger overeengekomen betalingsovereenkomst eerst
aan het einde van de reis betaald dient te zijn.
4. Niet genoten onderdelen
Indien de reiziger als gevolg van voortijdige terugreis, wegens ziekte of om andere
redenen, die de RO niet zijn aan te rekenen, bepaalde reisonderdelen niet geniet, dan
bestaat geen recht op evenredige restitutie van (een deel van) de reissom. Restitutie
aan de reiziger van (een deel van) de reissom in verband met niet genoten onderdelen
van de reis vindt wel plaats indien de betreffende dienstverleners dienovereenkomstige
terugbetalingen voor de niet genoten onderdelen aan de RO hebben verricht dan wel
vaststaat dat de niet genoten onderdelen niet aan de RO in rekening worden gebracht.
5. Ontbinding en annulering door de RO
De RO kan, indien het in de reisaankondiging genoemde minimale deelnemer aantal niet
wordt bereikt, de reisovereenkomst onder de volgende voorwaarden ontbinden:
a) De RO is verplicht de reiziger terstond op de hoogte te stellen van de annulering van
de reis op grond van het niet bereiken van het minimale deelnemeraantal.
b) Ontbinding van de reisovereenkomst binnen twee weken voor het begin van de reis is
niet geoorloofd.
c) De reiziger heeft het recht bij annulering deelname aan een minstens gelijkwaardige
andere reis te verlangen indien de RO, waar de reis was geboekt, of een andere reisorga-
nisator, die als aanbieder in deze catalogus is opgenomen, in staat is een dergelijke reis
zonder meerprijs voor de reiziger uit zijn eigen programma aan te bieden. De reiziger
dient onmiddellijk nadat mededeling over de annulering van de reis is gedaan tegenover
de RO kenbaar te maken dat hij van dit recht gebruik maakt.
6. Ontbinding door de reiziger, omboeking
6.1. De reiziger kan tot het tijdstip van het begin van de reis de reisovereenkomst door middel
van een schriftelijke, aan de RO gerichte verklaring ontbinden.
6.2. Bij ontbinding van de reisovereenkomst door de reiziger maakt de RO in alle gevallen,
rekening houdende met de gebruikelijke kostenbesparingen en de gebruikelijke alter-
natieve aanwendingsmogelijkheden van het reisaanbod, aanspraak op een standaard
schadever goeding, die als volgt als vast percentage van de totale reissom wordt bepaald:
– tot en met de 30e dag voor het begin van de reis: 10%
(met een minimum van € 25,– per persoon)
– tot en met de 21e dag voor het begin van de reis: 30%
– tot en met de 11e dag voor het begin van de reis: 40%
– vanaf de 10e dag voor het begin van de reis tot en met de
dag van het begin van de reis: 60%
6.3. Indien de reiziger aantoont, waartoe deze gerechtigd is, dat de door de RO geleden scha-
de feite lijk nihil of wezenlijk lager is dan de volgens de bovenstaande vaste percentages
in rekening gebrachte schadevergoeding, dan is de reiziger slechts verplicht het feitelijke
schade bedrag te vergoeden.
6.4. De RO behoudt zich het recht voor in individuele gevallen een hogere schade vergoeding
op grond van de hem ontstane schade in rekening te brengen, welke tegenover de
reiziger concreet dienen te worden gespecificeerd en aangetoond.
7. Verplichtingen en annulering door de reiziger
7.1. De reiziger is verplicht de RO onmiddellijk van eventuele tekortkomingen op de hoogte te
stellen en daarvoor een oplossing te verlangen. Aanspraken van de reiziger komen alleen
dan niet te vervallen wanneer de reiziger geen schuld draagt aan het achterwege blijven
van een klachtindiening.
7.2. Indien het verloop de reis als gevolg van een tekortkoming in wezenlijke mate wordt
beïn vloed, dan is de reiziger gerechtigd de reisovereenkomst conform de wettelijke voor-
schriften (§ 651 e BGB) op te zeggen.
7.3. De wettelijke verplichting volgens § 651 g, lid 1 BGB, volgens welke de reiziger aanspra-
ken binnen één maand na het contractueel bepaalde einde van de reis tegenover de RO
geldend dient te maken, wordt met betrekking tot de met de RO gesloten reisovereen-
komst als volgt geconcretiseerd:
a) Alle aanspraken, die samenhangen met de reisovereenkomst c.q. de door de RO ver-
leende diensten, ongeacht de wettelijke grondslag, dient de reiziger uitsluitend na afloop
van de reis en binnen één maand na de contractueel bepaalde terugreisdatum tegenover
de RO geldend te maken.
b) Om de aanspraak tegenover de RO in overeenstemming van de gestelde termijn
geldend te maken, dient uitsluitend van het in de boekingsbevestiging genoemde adres
gebruik te worden gemaakt. Een schriftelijke geldendmaking wordt dringend aanbevolen.
8. Aansprakelijkheid
8.1. De contractuele aansprakelijkheid van de RO voor schade, niet zijnde letsel (ook de
aansprakelijkheid voor het niet nakomen van pre- en postcontractuele alsmede indirect
uit het contract voortvloeiende verplichtingen) is beperkt tot ten hoogste driemaal de
reissom, voorzover
a) de schade van de reiziger niet is veroorzaakt door opzet of grove schuld van de RO, of
b) de RO verantwoordelijk is voor een door de reiziger opgelopen schade alleen als gevolg
van schuld van een dienstverlener.
8.2 De RO is niet aansprakelijk voor tekortkomingen in externe diensten, waarvoor de RO
slechts bemiddelend is opgetreden (bijv. sportevenementen, theaterbezoek, tentoon-
stellingen, excursies etc.) en die in de reisbeschrijving uitdrukkelijk als externe diensten
worden aangemerkt.
9. Verjaring
Aanspraken van de reiziger op de RO, ongeacht de wettelijke grondslag, echter met
uitzondering van vorderingen van de reiziger op grond van onrechtmatige hande lingen,
verjaren één jaar na de contractueel bepaalde terugreisdatum. Zijn tussen de reiziger en
de RO onderhandelingen gaande over geldend gemaakte aanspraken of over omstandig-
heden, die aan de aanspraak ten grondslag liggen, dan wordt de verjaringstermijn
opgeschort totdat de reiziger of de RO voortzetting van de onder handelingen weigert.
Voornoemde ver jaringstermijn van één jaar treedt niet eerder in dan 3 maanden na
afloop van de opschorting.
10. Bevoegde rechtbank en toepasselijk recht
10.1. De reiziger kan klachten slechts aan de bevoegde rechtbank, binnen wier rechts gebied de RO
is gevestigd, voorleggen.
10.2. Op de gehele wettelijke en contractuele overeenkomst tussen de RO en reizigers, die
geen algemeen woon- of vestigingsadres in Duitsland hebben, is uitsluitend het Duitse
recht van toepassing.
10.3. Voor klachten van de RO tegenover de reiziger is het woonadres van de reiziger bepalend,
tenzij de klacht zich richt tegen in het handelsregister ingeschreven kooplieden, publiek-
of privaatrechtelijke rechtspersonen of personen, wier woonadres of gebruikelijke verblijf-
plaats zich niet in Duitsland bevindt, of wier woonadres of gebruikelijke verblijf-plaats op
het tijdstip van het indienen van de klacht niet bekend is. In deze gevallen is het vesti-
gingsadres van de RO bepalend.
Reisvoorwaarden voor de arrangementen
van de Grafschaft Bentheim Tourismus e. V. (GBT)
Reisvoorwaarden voor pakketreizen en individuele diensten
van het Fremdenverkehrsverband Münsterland e. V.
Reisvoorwaarden voor de arrangementen
van de Tourismusverband Osnabrücker Land e. V.
Final Version
c66 m0 y90 k0 ( )
c59 m100 y6 k29 ( )