Stedenbouwkundig plan locatie Gewandeweg Oss

2.3 LANDSCHAP
Landschapstypen
De nota Landschapbeleid (2015) gaat uit van de vijf landschapstypen die in Oss
voorkomen: de uiterwaard, de oeverwal, het komgebied, de dekzandrand en de
zandrug. Het plangebied ligt nog net op de dekzandrand, op de grens met het
komgebied. Qua uitstraling lijkt het plangebied meer op het komgebied dan op
dekzandrandgebieden, vanwege het open karakter.
De dekzandrand
De dekzandrand is een overgangszone van het lagergelegen kleigebied naar de
hogergelegen dekzandrug. De dekzandranden zijn van oudsher de meest geschikte
bewoningsplaatsen; vrijwel de gehele kern Oss ligt op deze rand.
De dekzandranden kenmerken zich van oorsprong door een kleinschalige opbouw,
met een halfopen tot besloten karakter en met nabij de kernen een onregelmatig
verkavelingspatroon. Op grotere afstand van de kernen en buurtschappen zijn later
ontstane nieuwere, grootschaliger, rationele en lineaire ontginningen te vinden,
zoals ook in het plangebied. Kenmerkend zijn de opgaande elzensingels op de
kavelgrenzen.
Het komgebied
De komgronden beslaan een groot gedeelte van het grondoppervlak van de
gemeente Oss. Deze kleiige, relatief laaggelegen polders, worden begrensd door
de oeverwal in het noorden en de dekzandrand in het zuiden. Het landschap is
grootschalig, open tot zeer open en wordt gekenmerkt door een zeer regelmatig,
rationeel, rechtlijnig verkavelingspatroon. De ruimtelijke opbouw wordt bepaald door
de openheid, de smalle slagenverkaveling, waterlopen, enkele kades, boerderijen
al dan niet met erfbeplanting, een aantal eendenkooien. De openheid in het
komgebied is zeer kenmerkend en uniek in het Oost-Brabantse land.
De Hertogswetering is gelegen in het laagste gedeelte van de kom en vormt een
belangrijke lijn in het landschap. De open komgebieden zijn van groot belang voor
weidevogels. Het is een belangrijk fourageergebied voor vogels als bijvoorbeeld de
grutto.
De delen van de dekzandrand die niet bebouwd zijn zijn voornamelijk in agrarisch
gebruik. Ze bestaan uit grootschalige land(- en tuin)bouwlanden die meestal
een grote mate van openheid hebben. Zo ook ten westen van de stad Oss. De
zogenaamde groene lobben (of vingers), die vanuit het buitengebied de stad
‘inprikken’ bevinden zich ook op de dekzandrand.
De grens tussen de dekzandrand en het open komgebied is nabij het plangebied
eigenlijk niet zichtbaar; de dekzandrand loopt vrijwel ongemerkt over in de lager
liggende rivierkom.
8