04.01.2013 Views

246-247.pdf

246-247.pdf

246-247.pdf

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

„Wat fierde os Äldere herrliche Feste möt<br />

os Weeter!“<br />

von Maria Jentjens<br />

Die Hülserin Maria Jentjens geb. Hinkes (* 1932), gelernte Lehrerin, versteht es meisterhaft, ihre Kindheitserinnerungen<br />

nicht nur aufzuschreiben, sondern auch vorzutragen. Bei den jährlichen Veranstaltungen des Hülser Heimatvereins unter<br />

dem Titel „Öt Hatt op de Tong“ freut man sich jedes Jahr sehr auf die Schilderungen aus dem Hüls vergangener Tage.<br />

Nachlesen kann man die Erlebnisse in den Hülser Heimatblättern ab Heft 51, hören auf der vom Hülser Heimatverein im<br />

Jahre 2006 herausgegebenen CD mit dem Titel „Ut dän alden Tiet“. hw<br />

Sonnich<br />

Nä, wat fierde os Äeldere herrliche Feste möt<br />

os Weeter! Wat woer döcks en wunderbare<br />

Stimmung en dat klein, alt Wäeverhüske en de<br />

Neustroet: Jedde Namesdoech – dän Adventstiet<br />

– Chreesmes – Poasche, eck köes allein<br />

dodrüever en jonz Buck schrieve. Von Ovend<br />

well eck blues enns dä Sonnich erutjriepe.<br />

Eck säck öch – jedde Sonnich woer en Fest.<br />

On dat fing oll et samstes aan. Deä kleenen<br />

Döesch en die reiter Eck von os Woehnkück –<br />

woe sech et jonze Läeve offspellde – kräesch<br />

en Sonnesdeck. Jenausue die versenkbare<br />

Niehmaschien doenäeve. Oek an dän Hongduckhalder<br />

koem dä Sonnesvorhang.<br />

Medsen op dän Äetesdöesch stellde os Modder<br />

enne herrliche Blumestruek ut dä Jaad<br />

eiter et Hus. Enne Wönkter koem Dännejrüen<br />

en die Vas.<br />

Be Tante Maria on Tante Trina – die Jroßtantes<br />

op dä Wenkel boeve – koem die rubinrue<br />

Sammetdeck op dän Döesch. Doedrüever leit<br />

Tante Trina noch eene Läufer uet witte Spetz.<br />

On donn waade die Bellder opjestellt. En jruet<br />

Foto von minne Urjroßvadder – en onger<br />

von Jroßonkel Peter – dä en dänn üerschde<br />

Weltkriesch en Frankreich jefolle woer on dann<br />

noch en herrlich Foto von min Modder, wie die<br />

noch en jonk Mädsche woer. Dat Belld fong<br />

eck wunderbar. Modder sting doe – möt enne<br />

Blumestruek en de Häng – vüer de Jartenlaube.<br />

Doe koes eck mech niet sott draan kieke.<br />

So, on os Modder sting jedde Samsteschmeddisch<br />

an dän Herd on drehde möt twie Holtläepel<br />

dä Sonnesbroenem en die iesere Kastroll.<br />

Dän Duft jing duer öt jonze Hus. En bedsche<br />

laater waad die jruete Zenkbütt ut dä Schopp<br />

ereenjedrare. Op dän Herd sting oll dä jruete<br />

Eenmakskäetel möt heet Water parat näven<br />

die Kastroll möt dä Broenem. On donn jing die<br />

Baderei loss.<br />

En os christkatollische Famillisch jing olles<br />

jonz jesittet tu. Twie Stüehl stinge füer die<br />

Bütt, on en jruet Badeduck hing dodrüever…<br />

<strong>246</strong> die Heimat 80/2009<br />

On donn eitenoeh die freschjewäsche Neitshemmer<br />

– dat woer oll richtich Sonnich. Eck<br />

füehl vondach noch, wie schön dat woer.<br />

On donn dä Sonnisch selvs. Dat Jefühl konn<br />

eck einfach niet beschrieve.<br />

Die Klocke ludden ongesch – die Sonn schieen<br />

ongesch – die freschjeschrubbte Neustro-<br />

Maria, Karl on Hannes als Fasteloavesjecke<br />

Die Freche Stiefmodder on Schneewittchen<br />

et soech total ongesch ut – dat woer einfach<br />

Sonnich – en herrlich Jefühl!<br />

We trocke oll Sonneskleier aan. We Mädsches<br />

woere besongesch fein möt die witte<br />

Voalschürze. En os long Fleite koeme witte<br />

Schleife – on döck boeve op dä Kopp koem<br />

noch enne Schleifenpropeller.<br />

Osse Vadder, dä onger de Wäek blues ömmer<br />

dä Blaumann aanhoet, woer sonne staatse<br />

Sonneskäel en dän Anzoch möt Kroech on<br />

Schlips. On sue feinjemäck jinge we oll desame<br />

en die Aachuhres-Mees natürlich. Eck<br />

hab joe niet vüel mötjekräeje, die kollde joe<br />

bald blues Latien damals. Bejrie-epe hab eck<br />

ook niet, woröm die Frollüe sue döck jriene<br />

mooße, wenn dän Hegger (dä Kaploen) op die<br />

Kanzel prädischte.<br />

On donn dat Frühstück – nä – woer dat herrlich!<br />

Mech löp vondach noch et Water enne<br />

Monk tesame, wenn eck draan denk. Dä<br />

selvsjebocke Wäek – dänn hoet os Modder<br />

dachs vüerher gemenk. Die Form möt dän<br />

Deesch breite we na Meeser – ose Bäcker<br />

(vandach ös dat Dorothee Müller).<br />

On dä Meester biek dä Wäek donn en sinne<br />

jrueten Bockoefe – enschiete hiet dat – doch<br />

dat kenne die meiste von öch joe sieker. On<br />

jedder eene kräesch et sonnes en Ei – jeleit<br />

von die eeje Henne. Denne hoet osse Vadder<br />

enne jruete Stoehl jebaut en de Jaat – eiter<br />

et Hus.<br />

So – on et Meddes – doe joev et die Rönkfleschzupp.<br />

Dat woer Tex- jedde Sonnisch.<br />

Woer die niet lecker? Allein die Färv oll, wenn<br />

me en dä Pott kie-ek! On donn dän Eierstich<br />

oder die Markklößkes! On donn dän Broenem<br />

on dä Schlaat on dat Jemüs ut dän eeje Jaat!<br />

– On die Äepel!!! Dat säg sche doch sie-eker<br />

ook: die Äepel vondach schmaake einfach<br />

niet miehr wie früher. Eck kriesch oll Honger,<br />

wenn eck blues dran denk. On donn noch dä<br />

Nachtisch! Jedde Sonnisch Vanillepudding<br />

möt selvsjemäkde Himbeersaff.


So – on wenn die Küeck wier kloer woer (we<br />

Weeter wade oll früsch aanjesotte für de helpe)<br />

donn durfde Modder sech reeste on osse<br />

Vadder spellde möt os.<br />

Wenn öm Vaddel op Dree die Klocke ludde,<br />

jing et na die Andacht – jedde Sonnisch. Doe<br />

hoet eck jenn jruete Loss drop – doch wie<br />

hiet dat en dat Kirkejebot: „Du sollst an allen<br />

Sonn- und Feiertagen eine Heilige Messe mit<br />

Andacht hören.“ Mit Andacht also – sue hab<br />

eck dat als Weet verstonge. Also, die Andacht<br />

durften eck niet uetloete.<br />

Stellt öch dat vondach vüer – wenn me bedenk<br />

– dat we Weeter ock noch ennen Tiet long öm<br />

tweelf Uehre enne Christjeliehr (Christenlehre)<br />

jescheck waade. Wat eck vondach dovon<br />

halt – bruck eck ösch niet de sägge.<br />

Die Zuschauer be die Oevesvorstellung<br />

So – on donn – na die Andacht jing et, wenn<br />

et niet jrad jonz ärsch räejente – möt olle Moen<br />

na dän Hölschen Berg – jedde Sonn- on<br />

Fie-erdoch. On olle Moen dat woere: Oma on<br />

Opa (die Äeldere von oes Modder) Vadder on<br />

Modder, Tante Liese (die jöngste Söester von<br />

oes Modder – derre Moan, dän Onkel Josef<br />

(Böttges), dä dän Heimatverein jejründet häet,<br />

Tante Käthe, die onjetraude Soester van<br />

os Modder, on we Weeter.<br />

Eck hab noch en Foto von sonne Ausfluch.<br />

Onkel Josef hät dat opjenoehme. Doe drop<br />

süeht me – wie oll jeseit: Oma on Opa, Vadder<br />

on Modder, Tante Liese, Tante Käthe on<br />

we Weeter: Eck, die älls – minne Bruer Karl<br />

on minne Bruer Hans. Donn sid op dat Belld<br />

noch twie jruete Weeterwäjels – twie Sportwäjels<br />

– on me süeht, dat os Modder on Tante<br />

Liese ollebeds bald wier en Weet krieje.<br />

Joe – on donn waat jesonge – dä jonze Wäesch<br />

long – miehrstemmich natürlich. On op<br />

dän Heimwäesch stemmde osse Vadder möt<br />

sinne herrlich diepen Bass jeddes Kier dat<br />

Lied aan: „Nun scheiden wir mit Sang und<br />

Klang, leb wohl, du schöner Wald.....“<br />

Joe, dat woer Sonnisch, jeddes Kier en Fest!<br />

Wäeschdoech (Auszug)<br />

Moenich dat woer – sue long wie eck trück<br />

denke konn – Wäeschdoech. Et moenes waet<br />

jewäsche, on dat bald de jonzen Doech.<br />

Enne Waeschdoech von vondach tellt doch<br />

niet miehr. En Maschin, woe me blues op en<br />

Knöpke de deuen bruck – dat hät doch möt<br />

Waeschdoech von früher rein jar nix miehr de<br />

duen – mien eck.<br />

Eck hab öch oll vertellt, dat min Modder die<br />

ürschde Wäeschmaschin kräech, wie eck et<br />

ürschde Jehalt als Lehrerin von ZenTuppet<br />

möt na Hus breit. Dat woer 1955. Doe hüede<br />

möt een die Plackerei op.<br />

Joe, wie woer dat früher et moenes? Vadder<br />

on Modder stingen oll öm fief Uehren op. Dat<br />

äwer niet blues et moenes – jedden Doech.<br />

Modder jing donn en die Frühmees – die Säsuehres.<br />

Dat hiel die be enne Suemer on enne<br />

Wönkter – sue long, wie et die Frühmees jow.<br />

Wenn me bedenk, dat os Modder ach Weeter<br />

op de Welt jebreit hät –<br />

Osse Vadder miek en dän Tiet dän Heerd<br />

aan – on et moenes ock en de Spüelküek dat<br />

Pännke, dä Wäeschoefe. Dän Heerd, dä mut<br />

eck öch noch jau beschrieve. Dat woer enne<br />

wunderbare Oefe – eck jloev – vondach wüer<br />

dat en richtich Museumsstöck.<br />

Die Wäng on die Düeres woere uet witte Postelin,<br />

oll blau bemollt möt Belder ut Holland. Die<br />

Bockoefendüer woer en herrliche Meerlandschaf<br />

möt Schepper on Fraue on Männer en<br />

holländische Trachten. Dän Heerd, die enzige<br />

Füerstell en et jonze Hus, wat äwer oek fein<br />

jefläch. Jedden Doech – na et Meddesäete<br />

wat dä jeputz – on wie! We Weeter waade oll<br />

früch anjesotte für de helpe. Eck weet, dat dän<br />

Heerd wunderbar blenkte – äwer öt stonk oek<br />

ömmer ärsch. Dat koem von die Putzcrem, die<br />

dodropp jeschmeert waad. Dröm waade die<br />

Rute flott wiet opjestiepe.<br />

So, na die klein Abweichung – doe salle wahl<br />

noch miehr kueme – jet et we-er.<br />

Also, Modder woer von de Kirk trück. Vadder<br />

miek os Weeter wokrich, on we koeme noch<br />

ziemlich verschloepe en de Küek.<br />

Jedder eene von os Weeter hoet doe sin Päckske<br />

möt Kleier legge. Jedder hoet sinne feste<br />

Plaaz, woe hä sech et oeves uttrock. Eck, die<br />

älls, hoet min Kleier op dä enzige Sässel lägge,<br />

dän et en os Woehnkueck joev. Dä sting en ein<br />

Eck näven dä Kueckekoes onger dat Schaap<br />

möt dä Volksempfänger.<br />

Modder sting an dän Heerd on rürde die Melkspapp<br />

– die osse Vadder donn en enne emalierde<br />

Teller schoet. On wenn die Papp niet<br />

miehr sue jonz heet woer, noehm osse Vadder<br />

enne Läepel. We Weeter moeßen os na de<br />

Reih op die Kistenbonk sette on Vadder fuer-<br />

den os. Wenn dä Teller läesch woer, kräesch<br />

jedder eene noch enne Läepel Lebertran. An<br />

dä Jeschmack konn eck mech vondach noch<br />

juet erennere.<br />

En dän Tiet sting os Modder an dän Döesch on<br />

schnie-en Bruet oev. On dobee waad jebäet:<br />

„O Gott, du hast in dieser Nacht so väterlich<br />

für mich gewacht. Ich lob und preise dich dafür<br />

und dank für alles Gute dir…“ Dat Jebätt ös<br />

natürlich noch niet ant Eng. Doe waad noch<br />

Maria aanjeruppe, donn dä Schutzengel on et<br />

letz hiet et:<br />

„Heiliger Josef, mir auch biete<br />

deine väterliche Hand.<br />

Und durch deine Fürbitt’ hüte<br />

mich dein Kind im Erdenland.<br />

Eck hab als klein Weet sue döck üverleit,<br />

wat dat wahl vön Hü sien koese, die „Fürbitt<br />

hüte...“<br />

So, on donn jinge we Weeter spiele, buete,<br />

jedden Doech, enne Sandkasten on en osse<br />

jruete Jaad. Vadder hoet oll längs die Waevstühl<br />

ant loepe on en et Pännke kockden die<br />

Wäesch.<br />

Na enn jue Stond waet die möt enne höltere<br />

Wäeschknöppel erutjenoehme on en en jruete<br />

Zenkbütt jeföllt. Die waet donn möt twie Moen<br />

op dän Hoef an die Senk jedraare. Be schuen<br />

Wäer jing dat joe noch, äwer enne Wönkter – be<br />

Frües. Donn koem dän Opa, dä Vadder van os<br />

Modder, on miek sin Morjejymnastik möt dä<br />

Stampfer. Honget moel waet jestampft. Donn<br />

waet die Wäesch ömjedreht möt dä höltere Wäeschknöppel<br />

on wier honget moel jestampft, on<br />

donn noch ens honged moel. Dann waad die<br />

Bütt op enne höltere Bock jesotte, die Vröngmaschin<br />

waat draanjedreht on donn moeß die<br />

jonze Wäesch dur die Walze. Donn jing dat uetwäschen<br />

aan. Dreemoel en kloer, kalt Water –<br />

on jeddes Kier wier olles duer die Vröng.<br />

Enne Suemer, be schön Wäer, miek dat joe<br />

noch Freud – äwer be Räeje on be Frües!! Eck<br />

sieh os Modder noch op däm Hoef stoehn on<br />

die Ärm üvereenschlaere öm die Fenger en<br />

bedsche optewärme.<br />

On donn noch oll dat Bonkte – dat waet joe<br />

olles noch extra op de Honk jewäsche on op<br />

et Wäeschbrett.<br />

Joe, eck säck öt öch – Wäeschdoech dat woer<br />

jeddes Kier en Fest!!<br />

die Heimat 80/2009 247

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!