1 - Erasmus Universiteit Rotterdam

228
DE GENEESMIDDELENSECTOR
In april 1992 blijkt uit berekeningen van de VNZ dat de kosten voor geneesmiddelen
in het eerste halfjaar van 1991 met ongeveer 8% stegen, terwijl in het tweede
halfjaar de stijging tot 6% beperkt bleef. Dit zou een effect van het GVS kunnen
zijn. Het lijkt er in ieder geval niet op dat er sprake is geweest van een daling van
de consumptie van geneesmiddelen dus lijkt er toch een prijsdaling effect te
hebben. Over het effect van de invoering van het GVS voor particulier verzekerden
per 1 januari 1992, als gevolg van de overheveling van geneesmiddelen naar
de AWBZ, is nog niets bekend. Volgens Nefarma was er begin 1992 een daling
van het gebruik, omdat door particulier verzekerden eind 1991 geneesmiddelen
werden gehamsterd. Op de lange termijn zal het gebruik stijgen omdat nu alle
particulier verzekerden voor geneesmiddelen verzekerd zijn via de AWBZ, wat
vroeger niet het geval was. Oorspronkelijk was het de bedoeling dat het GVS de
kostenstijging tot 4% zou kunnen terugdringen.
De klachten van producenten van geneesmiddelen met betrekking tot het GVS
die niet in overleg worden opgelost, zijn in 24 korte gedingen behandeld, daarbij
kregen de producenten 9 keer gelijk en WVC 15 keer.
In September 1992 blijkt in een onderzoek van de Consumentenbond dat ongeveer
48% van de geneesmiddelengebruikers onder het GVS-regime moet bijbetalen,
gerekend over het eerste halfjaar van 1992. Daarvan stapt 19% over op
een ander middel om bijbetaling te voorkomen en 29% blijft bij het 'oude middel'
en dient bij te betalen. De meeste consumenten betaalden niet meer dan 50 gulden
bij in de onderzoeksperiode, maar ruim 10% betaalde toch 100 gulden of meer,
terwijl sommige consumenten tot ruim 500 gulden bijbetaalden [Consumentengids
9 1992:603].
Blok 4.1 Anti-conceptiva
Een voorbeeld van geneesmiddelen die door producenten tot boven de limietprijs
van het GVS verhoogd worden, zijn twee merken anti-conceptiepillen van Organon
en Schering. Organon verdedigd de prijsverhoging onder andere door
gezondheidsmotieven aan te voeren. De (oudere) pil die in prijs verhoogd is,
brengt aldus Organon meer gezondheidsrisico's mee dan de nieuwere pillen van
Organon, waarvoor (ook) moet worden bijbetaald. Alle anti-conceptiepillen zitten
in een cluster en door de prijsverhoging van de oudere pillen zouden vrouwen
minder snel in de verleiding komen om op oudere pillen over te schakelen.
Het ministerie van WVC vraagt het ministerie van EZ vlak na de invoering van
het GVS in juli 1991 om onderzoek naar de prijsverhogingen van anti-conceptiepillen,
die tot 65% in prijs omhoog gegaan zijn sinds de invoering van het GVS,
waardoor pilgebruiksters met elkaar 43 miljoen gulden zouden moeten gaan bijbetalen.
Staatssecretaris Van Rooy (EZ) vraagt daarop de ECD voor 14 augustus
1991 te rapporteren over mogelijke afspraken tussen producenten en importeurs
van anti-conceptiva.
Zowel de KNMP als WVC hebben dan al het vermoeden uitgesproken dat er
afspraken gemaakt zijn en het is de KNMP die het bedrag van 43 miljoen gulden
aan bijbetaling noemt. Als er sprake is van kartel-afspraken, dan is dat in strijd
met de Europese wet- en regelgeving. Nefarma stelt dat het normaal is dat bij
prijsverhoging van een producent anderen volgen en gelooft niet dat er afspraken
gemaakt zijn. De KNMP wordt door Nefarma wel verweten, anders dan in het
verleden, aan de leiband van WVC te lopen.