Def Verslag Montagut 2002 - KNNV Vereniging voor Veldbiologie

INLEIDING
Van 25 mei tot 8 juni 2002 vond het Pyreneeën -kampje Montagut plaats met als thuisbasis de
camping Can Banal. Buiten het hoogseizoen is dit een rustig kampeerterrein op vijf minuten rijden
(auto) van het dorp Montagut.
Het was de eerste keer dat de KNNV een kamp in dit deel van de Spaanse pre-Pyreneeën
organiseerde.
Niet alleen voor de KNNV was het een eerste keer, voor veel deelnemers waren er ook “eerste keren”:
eerste keer in Spanje, eerste keer zonder kinderen op vakantie, eerste keer deelname aan een
KNNV-kamp, eerste keer een kampbestuursfunctie, eerste keer kamperen en eerste keer in de
bergen. Het werd een echt pionierskamp.
De dagen waren vol en regelmatig was het haasten om op tijd voor de choc te zijn die altijd
samenging met een bijzondere lekkernij. Het weer was, net als het landschap, afwisselend. Koel,
warm, zonnig, bewolkt. Stofwolken na droogte en een paar onweers- en stortbuien. Eén avond ging
het zo hard, dat er geultjes gegraven moesten worden om het water af te voeren. De verkende
excursie naar Nuria kon niet doorgaan, vanwege het weer. Laaghangende bewolking; dus op grotere
hoogte slecht zicht. Het alternatief kon gelukkig wel doorgaan.
In Olot werd de regionale markt op maandag bezocht en soms de boekwinkel El Drac.
En het bleek dat er voldoende belangstelling was om uit eten te gaan op de camping. Zoals Stendert,
de campingeigenaar, het uitdrukte: met zoveel belangstelling is het aardig om een paar keer
restaurantje te draaien.
De laatste, zonnige dag van het kamp werd er afscheid genomen met een drankje-hapje.
De dag van vertrek regende het. Stendert hielp met de tractor de caravans tussen de bomen door te
manoeuvreren. En de meeste mensen gingen met natte spullen op pad naar het Noorden.
Met die natte spullen gingen hopelijk ook plezierige herinneringen en een goede eerste indruk van het
gebied rond Montagut mee.
Het gebied heeft een rijke vegetatie, maar zit ook ingewikkeld in elkaar en is lastig te beschrijven.
We hebben toch maar een poging daartoe gedaan.
Hoe zit het verslag verder in elkaar?
1 Landschap Noord-oost Catalunya p. 3
Beschrijving van het deel waarin het kamp
en de excursiegebieden liggen
2 De vegetatie p. 5
Uitleg systematiek die gebruikt is voor Catalunya
en beschrijving voor zover van belang voor de excursiegebieden
3 Kensoorten en analyse p. 7
Kensoortenbeschrijving en analyse van waargenomen kensoorten
3.1 Kensoortenplantenlijst p. 9
3.2 Geclusterde excursielijst p. 12
t.b.v. kensoorten en analyse
3.3 Kensoortentabel p. 13
3.4 Tabelanalyse VdH-PenS p. 14
4 Beschrijving excursies p. 15
5 Fauna en Flora p. 29
5.1 Insecten en overig p. 29
5.2 Mollusken (door Herman Roode) p. 29
5.3 Vlinders p. 30
5.4 Vogels p. 30
5.5 Paddestoelen p. 30
5.6 Korstmossen p. 30
5.7 Mossen (door Michel Zwarts) p. 31
5.8 Hogere planten p. 32
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -1-

De lijsten:
Excursielijst p. 34
Insecten-overig lijst p. 35
Molluskenlijst (door Herman Roode) p. 37
Vlinderlijst p. 38
Vogellijst (door Ger Maatkamp) p. 40
Paddestoelenlijst p. 43
Korstmossenlijst p. 44
Mossenlijst (door Michel Zwarts) p. 45
Hogere plantenlijst p. 47
Niet opgenomen plantensoorten-lijst p. 65
Geraadpleegde boeken-lijst p. 68
Het is een uitgebreid verslag geworden. Dit verslag had uiteraard niet tot stand kunnen komen zonder
de mensen die de plek gevonden hebben, de mensen die het kamp georganiseerd hebben en de 38
deelnemers.
We hebben vrijelijk geput uit de informatie die Willem en Ad Wielemaker ons gegeven hebben over de
vulkanische verschijnselen en de Serra dels Bufadors, waarvoor onze dank.
We bedanken Ed, Ger, Herman en Hennie, Jelle, Michel en Ria Glas die gereageerd hebben op onze
“noodkreetjes” om hulp. En Michel en Ria voor hun levendige beschrijvingen van enkele excursies.
We hopen van harte dat het interessant en plezierig is om verder te lezen.
Herman en Jeanne Roos
Amersfoort, september 2002
(foto Jan Westhuis)
1. LANDSCHAP NOORD-OOST CATALUNYA
De Centrale as, of de kern, van de Pyreneeën loopt Oost-West en bestaat uit graniet.
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -2-

De pre-Pyreneeën zijn gevormd als gevolg van de krachten die de Pyreneeën hebben doen
ontstaan. Ze vormen een reeks plooiingen die evenals de Centrale as Oost-West lopen. De plooiingen
worden gekarakteriseerd door breuklijnen.
In hoofdzaak zijn de pre-Pyreneeën gekantelde platen die bestaan uit sediment. Ze zijn dus
kalkhoudend.
Je kunt het je voorstellen als de zeebodem die vanuit het noorden ingeduwd en opgeduwd wordt en
daardoor in stukken breekt.
Het effect van het Oost-West verloop van de pre-Pyreneeën is dat de rivieren, die hun oorsprong
hebben in de Centrale as vaak in hun natuurlijke Noord-Zuid loop worden belemmerd en over grote
delen een West-Oost dal volgen voor ze ergens door een bergketen kunnen dringen. Hierdoor zijn er
nogal wat canyon-achtige doorsnijdingen ontstaan.
Meer naar het zuiden en evenwijdig aan de Middellandse-Zee-kust ligt het veel oudere Catalaanse
kustgebergte. Dit kustgebergte begint ongeveer bij Girona en loopt naar het Zuid-Westen.
De pre-Pyreneeën vanaf Ripoll en Olot zijn verbonden met dat oude Catalaanse kustgebergte door
een reeks plooiingen die niet Oost-West, maar ongeveer Noordwest-Zuidoost lopen.
Ze worden door hun dwarse ligging heel toepasselijk het Transversale systeem genoemd.
De plooiingen van het Transversale systeem lijken op die van de pre-Pyreneeën . Ook hier hebben
zich een reeks van gekantelde platen gevormd, die echter een Noordoost-Zuidwest-helling hebben. Je
zou kunnen zeggen dat het oude Catalaanse kustgebergte zich niet liet duwen, de zeebodem toch z’n
weg moest vinden en dat in Zuid-westelijke richting deed.
De breukvlakzijden van deze platen zijn naar het Noord-oosten gericht met steile kliffen.
In het noordelijk deel van dit Transversale systeem ligt Olot met uitgebreide vulkanische
verschijnselen. Er zijn scoria kegels, kraters, en lavastromen, wat duidt op explosieve maar ook op
meer rustige vulkaanuitbarstingen. Vooral als de lava in contact kwam met grondwater waren
explosies hevig, waarbij basaltblokken en ook delen van de aardkorst (granitisch) omhoog geworpen
werden. De meeste lava en as-afzettingen hebben een basaltische samenstelling.
Dit heeft uiteraard ook een nu nog zichtbare invloed op het landschap gehad.
Lavastromen blokkeerden valleien en rivieren die een andere loop zochten, zoals bij voorbeeld de
rivier de Fluvia. (Het effect ervan is goed te zien in het dorpje Castellfollit de la Roca.)
Dit had ook tot gevolg dat de afwatering in het gebied rond Olot zeer lang werd belemmerd waardoor
meren ontstonden en later zich een uitgestrekt moeras vormde. Dit is nog goed te zien aan bij
voorbeeld het vlakke land ten zuiden van Olot.
De vulkanische verschijnselen rond Olot zijn zo specifiek voor dit fysisch-geografische gebied, dat het
Transversale systeem ook aangeduid wordt als Territori olositanic (in het Catalaans), vernoemd naar
de stad Olot.
Ligging Montagut
Montagut, en de dichtbij gelegen excursiegebieden, ligt op de overgang van de pre-Pyreneeën en het
Territori olositanic.
In het noorden grenst het Territori olositanic aan de oostelijke pre-Pyreneeën .
In het oosten grenst het aan de kustvlakte Empordà, met als oriën tatiepunt Figueras, dat samen met
de kustvlakte in de Rousillon aan de Franse kant het Territori ruscinic vormt.
In het zuid-oosten grenst het aan het Catalaanse kustgebergte, met als oriën tatiepunt Girona, dat in
het overgangsgebied ligt.
In het zuid-westen/westen grenst het aan de centrale hoogvlakte van Catalunya, het Territori ausosegarric,
met als oriën tatiepunt Vic, dat aan de rand van deze hoogvlakte ligt.
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -3-

Castellfollit de la Roca (foto: Jan Westhuis)
Castellfollit de la Roca en het stroomgebied van de rivier de Fluvia (foto Jan Westhuis)
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -4-

2. DE VEGETATIE
Voor het karakteriseren van de verschillende vegataties in een gebergte wordt in de regel gewerkt met
een indeling in etages, die naar hoogte onderscheiden zijn.
In dit gebied werkt een dergelijke indeling niet goed. Dat gaat alleen op voor de zones boven 1.600
meter.
Tussen de 1.200 en 1.600 meter neemt de geografische ligging sterk in belang toe en beneden de
1.200 meter bovendien de expositie.
Voor de montane zone beneden de sub-alpine zone wordt dan ook een indeling gevolgd die is
gebaseerd op plantengeografische provincies of regio’s.
Het navolgende overzicht van de plantengeografische indeling van Catalunya is ontleend aan de Flora
manual dels Països Catalans.
Hooggebergte (boreo-alpine regio):
- Etage met permanente sneeuw bedekking. In de Pyreneeën boven de 3.000 meter. Sub-nivale
condities komen voor vanaf 2.900 meter.
- Alpine etage met natuurlijke weiden, het domein van het Festucion airoides. In de Pyreneeën
tussen de 2.300 en 2.900 meter.
- Sub-alpine etage met naaldbos. In de Pyreneeën tussen de 1.600 en 2.300 meter. De
dominante climax vegetatie is bos met Pi negre (Pinus mugo ssp uncinatus) van het
Rhododendro-Vaccinion.
- De sub-alpine avetoses (=abetal=bos met Zilverspar=Abieti-Piceion) komen voor vanaf 1.200
meter tot 1.600 meter.
Vanaf de Montane zone wordt gewerkt met provincies:
Atlantische provincie, Pyreneeën sector:
Alleen in zuivere vorm in het lage deel van het Vall d’Aran met een natuurlijke vegetatie van vochtig
bos met Roure penol (Quercus robur, Zomereik) en wordt genoemd het Fraxino-Carpinion, en hoger
tegen de hellingen een rijk, goed ontwikkeld beukenbos, het Fagion.
Uitlopers van deze atlantische Pyreneeën vegetatie bereiken het Territori olositanic (Transversaal
systeem) en het noordelijke deel van het Catalaanse kustgebergte.
Sub-mediterrane provincie:
Omvat een groot deel van de zuidflank van de Pyreneeën en vormt een overgang tussen de subalpine
Dennen en Zilversparren vegetatie en de mediterrane vegetatie van het laaggebergte.
De bovenste etage tussen 1.300 en 1.600 meter herbergt bos met Pi roig (Pinus sylvestris, Grove
den) en wordt genoemd het Deschampsio-Pinion.
Daar beneden worden droge Eikenbossen en bos met Pinassa (Pinus nigra, Zwarte den) of met Pi
roig (Pinus sylvestris) gevonden en wordt genoemd het Quercion pubescenti-petraeae.
In de oostelijke Pyreneeën , met een meer maritiem en vochtiger klimaat komt op de hogere etage
i.p.v. Dennenbos vaak matig ontwikkeld Beukenbos voor van een verarmd atlantisch type.
De mediterrane regio is hier verder niet beschreven omdat die ver buiten het excursiegebied valt.
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -5-

VEGETATIE EXCURSIEGEBIEDEN
De bezochte gebieden hadden over het algemeen een vegetatie waarin bomen en struiken het aspect
bepalen.
Hierna volgt een selectie van de verschillende bostypen (syntaxa) uit de klassen, orden en verbonden,
als genoemd in de Flora manual dels Països Catalans die horen in de excursie-gebieden.
Aa: Rhododendro-Vaccinion (verbond)
Bos van Pinus mugo ssp uncinatus en Rhododendron ferrugineum en Vaccinium myrtillus. Dit is de
climax vegetatie van de sub-alpine zone op vochtige zure bodem. Het vormt zich op plaatsen waar
lang sneeuw blijft liggen.
B: Querco-Fagetea (klasse)
Bos met bladverliezende bomen en vegetaties die daar bij horen: sommige Dennen- en
Sparrebossen, Braamstruwelen en kruiden-vegetaties in de halfschaduw van bosranden.
Ba: Quercetalia pubescentis (orde)
Baa: Quercion pubescentis-petraeae (verbond)
Eiken- en dennenbos dat de climax vegetatie vormt van de sub-mediterrane gebergten en die tevens
voorkomt op koele plekken in de boreo-mediterrane zone. Hieronder vallen tevens Buxus-bossen en
andere struik-vegetaties.
Bb: Fagetalia sylvatica (orde)
Dichte bladverliezende bossen met een kruidlaag van geofieten en hemicryptofyten die in de lente
bloeien, voordat de bomen bladeren vormen. Komt voor in gebieden met een vochtig klimaat op
voedselrijke of matig voedselarme grond.
Bba: Fraxino carpinion (verbond)
Eiken- en ander bladverliezend bos in vochtig klimaat op een dikke laag grond. Komt voor in de
montane zone en op koele plekken in de regenrijke mediterrane gebieden.
Bbb: Fagion sylvaticae (verbond)
Beukenbos en soortgelijk dicht bos van vooral het bovenste deel van de montane zone in regenrijke
gebieden.
C: Quercetea ilicis (klasse)
Groenblijvend bos met hoge (maquis) en lage (garrigues) struik-vegetaties.
Ca: Quercetalia ilicis (orde)
Caa: Oleo-Ceratonion (verbond)
Laag bos, maquis en garrigues dat de climax vormt in hete mediterrane gebieden met weinig
neerslag.
Cab: Rhamno-Quercion cocciferae (verbond)
Maquis en garrigues van gebieden met een droog klimaat en een droge bodem. Vormt de droge zoom
van Steeneik-vegetaties maar komt ook zonder bomen voor in door de mens aangetaste gebieden.
Voorts in gebieden met een regenarm landklimaat met relatief koele winters; tussenvorm tussen Caa
en Cac.
Cac: Quercion ilicis (verbond)
Steeneiken-bos en verwant bos. De echte climax vegetatie van boreo-mediterrane gebieden.
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -6-

3. KENSOORTEN EN ANALYSE
Kensoorten
Van deze geselecteerde syntaxa is een kensoortenlijst samengesteld.
De kensoorten zijn in principe ontleend aan Bellot. Deze is echter niet volledig. Veelal geeft hij een
lijstje dat besloten wordt met “etc”.
Om dit enigszins te ondervangen is het aangevuld met kensoorten uit twee publicaties van Bolòs over
het Fagetalia en uit Westhoff-den Held.
Het lijkt in eerste instantie tamelijk zinloos om voor Nederland geldende kensoorten en
differentiërende soorten te gebruiken voor verwante syntaxa in Catalunya.
Maar de synoecologie van hogere syntaxa dan associatie geldt evenwel meer algemeen en is niet
beperkt tot de toestand zoals die in Nederland wordt aangetroffen (Westhoff en den Held, p.14). Het
lijkt daarom verantwoord om voor die hogere eenheden ook de door Westhoff en den Held genoemde
kensoorten in de analyse te betrekken.
Analyse
De kensoorten zijn vergeleken met de lijst van waargenomen soorten en in een aparte lijst
opgenomen (Kensoorten plantenlijst).
Voor een zo juist mogelijke indruk zijn de niet waargenomen kensoorten in deze lijst gehandhaafd.
In de Kensoortentabel is aangegeven hoeveel kensoorten per geclusterd excursiegebied (Geclusterde
excursielijst) zijn waargenomen.
Het bleek zinvol om gelijksoortige excursiegebieden samen te voegen tot eenheden met een naar
verwachting min of meer homogene vegetatie.
Zo is bij voorbeeld de aanlooproute vanuit Oix naar het Vall d’Hortmoier (06) samengevoegd met de
rondwandeling vanuit Can Banal naar de brug over de Llierca-rode route (03, 10 en 25).
Deze gebieden liggen beide op een zuidhelling op ongeveer dezelfde breedte en zijn wat bodem,
reliëf en klimaat betreft, goed vergelijkbaar.
Uit de totaal-aantallen per trits klasse-orde-verbond, blijkt dat de waarnemingen in hoofdzaak passen
in het verbond Rhododendro-Vaccinion en de klasse Querco-Fagetea.
Van het Quercetea ilicis zijn maar enkele kensoorten aangetroffen.
Volgens de geraadpleegde literatuur liggen de Quercetea ilicis vegetaties inderdaad meer ten Oosten
en Zuid-oosten van de bezochte excursie gebieden.
Dit werd bevestigd door het beeld dat we kregen van de vegatie tussen Albanya en de rivier de Llierca
tijdens een verkenning.
Uit de tabel is te zien dat de meeste kensoorten zijn waargenomen in cluster 05 (Vall d’Hortmoier) en
cluster 06 (Puigsacalm en Salt de Sallent). Van laatstgenoemde liggen beide gebieden op de Noordoost
helling van de waterscheiding tussen de Ter en de Fluvia.
Omdat we nieuwsgierig waren naar de overeenkomsten en verschillen tussen die twee clusters is in
Tabelanalyse VdH-PS weergegeven welke kensoorten verschillen en welke gemeenschappelijk zijn.
Daaruit blijkt dat cluster 06 (Puigsacalm en Salt de Sallent) duidelijker lijkt te passen in het Fagetalia
sylvatica dan cluster 05 (Vall d’Hortmoier).
Onze verwachting, gebaseerd op de publicaties van Bolòs, dat de bossen rond Olot (cluster 09) een
duidelijk Fagion sylvaticae zouden representeren blijkt niet uit te komen.
Ook daar wijst de tabel richting Fagetalia, zonder een duidelijke profilering naar het Fraxino carpinion
of het Fagion sylvaticae en met veel elementen uit het Quercion pubescentis-petraeae.
Van het Quercetea ilicis zijn zo weinig kensoorten waargenomen dat we dat niet verder hebben
kunnen analyseren.
Een volgend bezoek zou wat meer aandacht kunnen hebben voor de gebieden ten Oosten en Zuidoosten
van Can Banal-Montagut.
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -7-

De “Bardissa”
Een andere interessante vegetatie-eenheid waar we niet op hebben gelet is de Bardissa.
Bardissa betekent braamstruik. Het Castillaanse (Spaanse) woord voor Bardissa is Zarzal.
Het is een struweel dat wordt gedomineerd door de braam Rubus ulmifolius, volgens Tüxen de
zuidelijke tegenhanger van de Rubus candicans.
De Flora manual dels Països Catalans geeft voor Rubus ulmifolius aan dat hij zeer algemeen is en
indicatief voor het Pruno-Rubion ulmifolii, voor Rubus candicans dat hij zeer zeldzaam is en indicatief
voor het Prunetalia spinosae.
De Bardissa is een soortenrijke struikvegetatie die in grote delen van Catalunya voorkomt.
Bellot geeft als kensoorten: Coriaria myrtifolia, Pyracantha coccinea, Crataegus monogyna, Rosa
agrestis, Rosa pouzini en Rubus ulmifolius. Tüxen geeft als verbond-kensoorten: Rubus sp, Tamus
communis, Smilax aspera, Rubia peregrina en Evonymus europeus.
Een aanrader voor aandacht bij een volgend bezoek aan het gebied.
Verkenning vanuit Albanya
Hieronder volgt de beschrijving van een verkenning ten oosten van Montagut. Dit in aanvulling op C:
Quercetea ilicis.
De verkenning voerde ons eerst naar Sales de Llierca. De excursiemogelijkheden leken daar niet
bijster goed. Veel degradatie en deels ontoegankelijk. De Serra (=gebergte) ten noorden van dat
gebied zag er echter interessant uit met op het oog een dichte begroeiing van Steeneik. Om daar te
komen moet helemaal via Figueras worden omgereden om vervolgens via het dal van de Muga bij
Albanya uit te komen.
Tussen Albanya en de Llierca boven Sadernes strekt zich van Oost naar West uit de Serra de Bossols
en de Serra de Corsavill. Daarna loopt het spoor ten zuiden van de Puig de Bassegoda (1.373 meter)
en daalt vervolgens af door het (hoge) Vall de Rui dat in het zuiden wordt begrensd door de Cingles
de Guitarriu om vervolgens via Sant Feliu de Riu verder af te dalen naar de Llierca.
De zuidhellingen zijn over dat hele gebied inderdaad bedekt met een dichte vegetatie met als
dominante kleur het grijsgroen van de Quercus ilex. De hellingen bleken over het algemeen zeer steil.
Ongeschikt voor een excursie. De bergweg die we volgden is niet meer dan een camino forestal
(bos/bergweg), zeer oneffen en alleen met een 4WD te berijden, smal met maar enkele plekken om te
passeren, dus de auto ergens parkeren kan al helemaal niet.
Zicht op de rivier de Llierca (foto Jan Westhuis)
3.1 KENSOORTEN PLANTENLIJST
Syntax. FMPC Wetenschappelijke naam Geclusterde vindplaats
Aa 124-653-2548 Homogyne alpina 07-
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -8-

Aa 012-033-0084 Pinus mugo ssp uncinata 07-
Aa 096-437-1690 Rhododendron ferruginium 07-
Aa 096-440-1696 Vaccinium myrtillus 07-
Aa Dianthus barbatus NW
Aa Pyrola chloranta NW
Aa Saxifraga geranioides NW
B 016-051-0146 Aquilegia vulgaris 01-02-03-04-05-06-09-11
B 144-905-3500 Epipactis helleborine 01-02-05-09-11-
B 144-906-3504 Cephalanthera longifolia 01-02-06-09-11
B 079-364-1358 Euphorbia amygdaloides 01-05-06-09-11
B 143-822-3303 Branchypodium sylvaticum 02-
B 053-249-1058 Geranium robertianum s.l. 02-05-06-10-11-
B 108-500-1880 Ajuga reptans 02-06-
B 016-044-0109 Clematis vitalba 02-06-
B 119-582-2283 Sambucus nigra 02-09-
B 071-346-1291 Corylus avellana 03-05-06-
B 100-459-1770 Fraxinus excelsior 03-05-06-
B 142-790-3183 Carex sylvatica 03-05-10-
B 119-584-2295 Lonicera xylosteum 05-
B 092-387-1471 Moehringia trinerva 05-
B 016-053-0148 Ranunculus ficaria (Ficaria verna) 05-
B 028-114-0457 Vicia sepium 05-
B 123-596-2348 Campanula trachelium 06-
B 135-755-2969 Allium ursinum 06-07-
B 016-049-0130 Anemone nemorosa 06-09-10-
B 048-237-0996 Viola sylvestris ssp sylvestris 07-
B 025-077-0310 Geum urbanum 09-
B Arum maculatum NW
B Convallaria majalis NW
B Corydalis cava NW
B Hieracium murorum NW
B Lathraea squamaria NW
B Lysimachia nemorum NW
B Mycelis muralis NW
B Paris quadrifolia NW
B Poa nemoralis s.l. NW
Baa 092-408-1571 Silene nutans 01-02-04-06-09-
Baa 072-350-1303 Quercus humilis (Q. pubescens) 01-03-05-06-
Baa 080-365-1395 Buxus sempervirens 01-03-05-06-09-11
Baa 016-040-0101 Helleboris foetidus 01-05-06-09-
Baa 124-644-2515 Tanacetum corymbosum ssp corymbosum 02-
Baa 028-129-0634 Coronilla emerus ssp emerus 02-05-11-
Baa 016-044-0107 Clematis recta 03-
Baa 025-086-0359 Cotoneaster nebrodensus (C. tomentosus) 03-
Baa 037-147-0691 Daphne laureola 03-05-06-11
Baa 119-583-2286 Viburnum lantana 03-06-
Baa 111-550-2111 Digitalis lutea ssp lutea 05-06-09-
Baa 025-085-0357 Amelanchier ovalis 07-
Baa 107-489-1849 Pulmonaria longifolia 09-10-
Baa Acer monspessulanum NW
Baa Acer opalus NW
Baa Arabis turrita NW
Syntax. FMPC Wetenschappelijke naam Geclusterde vindplaats
Baa Colutea arborescens NW
Baa Dictamnus albus NW
Baa Pinus sylvestris NW
Baa Prunus mahaleb NW
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -9-

Baa Satureja calamintha s.l. NW
Baa Sorbus aria s.l. NW
Baa Sorbus torminalis NW
Baa Thalictrum minus NW
Bb 070-278-1148 Sanicula europaea 01-03-05-06-09-10-11-
Bb 016-049-0128 Anemone hepatica (Hepatica nobilis) 01-05-06-07-09-10-11
Bb 144-908-3506 Neottia nidus-avis 01-06-11-
Bb 098-444-1712 Primula elatior 02-05-06-07-09-
Bb 007-017-0045 Dryopteris filix-mas 04-
Bb 041-187-0816 Cardamine impatiens 05-
Bb 143-819-3283 Melica uniflora 05-
Bb 111-546-2066 Scrophularia nodosa 05-
Bb 144-913-3514 Platanthera chlorantha 05-06-07-
Bb 092-390-1492 Stellaria holostea 05-06-07-09-
Bb 079-363-1348 Mercurialis perennis 06-
Bb 135-760-2997 Polygonatum verticillatum 06-
Bb 107-491-1855 Symphytum tuberosum 06-
Bb 072-348-1294 Fagus sylvatica 06-09-
Bb 108-509-1928 Lamium galeobdolon (Lamiastrum gal.) 06-10-
Bb 007-016-0043 Polystichum setiferum 06-10-
Bb 032-142-0683 Circaea lutetiana 06-11-
Bb 123-599-2364 Phyteuma spicatum ssp pyrenaicum 06-11-
Bb 135-760-2998 Polygonatum multiflorum 09-
Bb 028-116-0496 Lathyrus vernus 10-
Bb 051-247-1049 Tilia platyhyllos s.l. 11-
Bb Adoxa moschatellina NW
Bb Calamagrostis arundinacea NW
Bb Cicerbita muralis NW
Bb Milium effusum NW
Bb Myosotis sylvatica NW
Bb Polystichum aculeatum NW
Bb Ranunculus auricomus NW
Bba 135-748-2948 Ornithogalum pyrenaicum 01-
Bba 104-472-1802 Vinca minor 10-
Bba Acer pseudoplatanus NW
Bba Carpinus betulus NW
Bba Festuca heterophylla NW
Bba Glecoma hederacea NW
Bba Melampyrum nemorosum NW
Bba Prunus avium NW
Bba Tilia cordata NW
Bbb 072-350-1298 Quercus ilex 01-03-05-06-
Bbb 118-581-2280 Rubia peregrina 01-03-05-06-
Bbb 007-008-0029 Pteridium aquilinum 01-05-06-09-
Bbb 069-274-1143 Hedera helix 03-
Bbb 111-552-2120 Veronica officinalis 05-09-
Bbb 028-116-0492 Lathyrus linifolius (Lathyrus montanus) 07-
Bbb 052-248-1052 Oxalis acetosella 07-10-
Bbb Abies alba NW
Bbb Athyrium filix femina NW
Bbb Dentaria pinnata NW
Syntax. FMPC Wetenschappelijke naam Geclusterde vindplaats
Bbb Elymus europaeus NW
Bbb Euphorbia dulcis NW
Bbb Festuca heterophylla NW
Bbb Galium rotundifolium NW
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -10-

Bbb Lunaria rediviva NW
Bbb Polystichum lobatum NW
Bbb Prenanthes purpurea NW
C 118-581-2280 Rubia peregrina 01-03-05-06-
C 072-350-1296 Quercus coccifera 01-05-09-
C Asparagus acutifolius NW
C Daphne gnidium NW
C Jasminum fruticans NW
C Phillyrea latifolia (P. media) NW
Ca 072-350-1297 Quercus suber 01-
Ca 072-350-1298 Quercus ilex 01-03-05-06-
Ca Ephedra nebrodensis NW
Ca Osyris alba NW
Ca Phillyrea angustifolia NW
Ca Rhamnus alaternus NW
Ca Rhamnus lycioides s.l. NW
Caa Callitris articulata NW
Caa Capparis spinosa NW
Caa Cerotonia silique NW
Caa Chamaerops humilis NW
Caa Olea europaea var oleaster NW
Caa Osyris lanceolata NW
Caa Withania frutescens NW
Cac 028-116-0488 Lathyrus latifolius 01-02-05-08-
Cac 016-044-0110 Clematis flammula 02-06-
Cac 063-266-1127 Pistacea terebinthus 03-
Cac 007-023-0064 Asplenium adiantum-nigrum s.l. 09-
Cac Bupleurum fruticosum NW
Cac Cytisus triflorus (villosus) NW
Cac Oryzopsis paradoxa NW
Cac Rumex intermedius NW
Cac Teucrium chamaedrys ssp pinnatifidum NW
Cac Viola alba ssp dehnhardtii NW
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -11-

3.2 GECLUSTERDE EXCURSIELIJST
Geclusterde Excursie- Omschrijving
vindplaats nummer
01 01 Gele route-El Cós-kerkje
02 Witte route-Montagut-omleiding-El Cós
02 03 Rode route-brug over Llierca
06 Oix-Vall d’Hortmoier, 1 e deel
10 Rode route-Sant Eudald de Jou-kort
25 Rode route-brug over Llierca
03 04 Blauwe route-ravijn
27 Kampeerterrein Can Banal (geen excursie)
19 Avondexcursie Can Banal
04 05 Sadernes-San Aniol d’Aguja-monnikenpad
05 07 Oix-Vall d’Hortmoier, 2 e deel
16 Oix-Vall d’Hortmoier, 3 e deel
06 08 Puigsacalm vanaf Coll de Bracons
23 Vall d’en Bas-Salt de Sallent-waterval-hoog
24 Vall d’en Bas-Salt de Sallent-waterval-laag
07 11 Setcases-Coma de l’Orri-lang
12 Setcases-El Ter/GR11-kort
08 09 Aiguamolls d’Empordà-vogelgebied
13 Platja d’Espolla-Banyoles/Triops-Besalù
22 Platja d’Espolla/Triops-Figueras/Dalí museum
09 14 Olot-San Pau-vulkanen-kort
15 Olot-Fageda d’en Jorda-vulkanen-lang
26 Olot-Vulkanenmuseum
10 17 Serra dels Bufadors-hoog
18 Serra dels Bufadors-laag
11 20 Vallfogona-Mas la Bauma-hoog
21 Vallfogona-Mas la Bauma-laag
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -12-

3.3 KENSOORTENTABEL
01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 TOT NW W
Aa -- -- -- -- -- -- 04 -- -- -- -- 07 03 04
B 04 08 04 01 11 11 02 -- 07 03 05 30 09 21
Baa 04 03 06 01 06 07 01 -- 05 01 03 24 11 13
08 11 10 02 17 18 03 -- 12 04 08
B 04 08 04 01 11 11 02 -- 07 03 05
Bb 03 01 01 01 08 14 04 -- 06 05 06 28 07 21
07 09 05 02 19 25 06 -- 13 08 11
B 04 08 04 01 11 11 02 -- 07 03 05
Bb 03 01 01 01 08 14 04 -- 06 05 06
Bba 01 -- -- -- -- -- -- -- -- 01 ----- 09 07 02
08 09 05 02 19 25 06 -- 13 09 11
B 04 08 04 01 11 11 02 -- 07 03 05
Bb 03 01 01 01 08 14 04 -- 06 05 06
Bbb 03 -- 03 -- 04 03 02 -- 02 01 ----- 17 10 07
10 09 08 02 23 28 08 -- 15 09 11
TOT = Totaal (115 kensoorten)
NW = Niet waargenomen (47 kensoorten)
W = Waargenomen (68 kensoorten)
Aa: Rhododendro-Vaccinion
B: Querco-Fagetea
Baa: Quercion pubescentis-petraeae
Bb: Fagetalia sylvatica
Bba: Fraxino carpinion
Bbb: Fagion sylvaticae
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -13-

3.4 TABELANALYSE VdH-PenS
Kensoorten die apart en gemeenschappelijk waargenomen zijn in cluster 05 Vall d’Hortmoier en
cluster 06 Puigsacalm-Salt de Sallent.
Syntax. FMPC Wetenschappelijke naam Geclusterde vindplaats
B 144-905-3500 Epipactis helleborine 05-
B 142-790-3183 Carex sylvatica 05-
B 119-584-2295 Lonicera xylosteum 05-
B 092-387-1471 Moehringia trinerva 05-
B 016-053-0148 Ranunculus ficaria (Ficaria verna) 05-
B 028-114-0457 Vicia sepium 05-
B 016-051-0146 Aquilegia vulgaris 05-06-
B 079-364-1358 Euphorbia amygdaloides 05-06-
B 053-249-1058 Geranium robertianum s.l. 05-06-
B 071-346-1291 Corylus avellana 05-06-
B 100-459-1770 Fraxinus excelsior 05-06-
B 144-906-3504 Cephalanthera longifolia 06-
B 108-500-1880 Ajuga reptans 06-
B 016-044-0109 Clematis vitalba 06-
B 123-596-2348 Campanula trachelium 06-
B 135-755-2969 Allium ursinum 06-
B 016-049-0130 Anemone nemorosa 06-
Baa 028-129-0634 Coronilla emerus ssp emerus 05-
Baa 072-350-1303 Quercus humilis (Q. pubescens) 05-06-
Baa 080-365-1395 Buxus sempervirens 05-06-
Baa 016-040-0101 Helleboris foetidus 05-06-
Baa 037-147-0691 Daphne laureola 05-06-
Baa 111-550-2111 Digitalis lutea ssp lutea 05-06-
Baa 092-408-1571 Silene nutans 06-
Baa 119-583-2286 Viburnum lantana 06-
Bb 041-187-0816 Cardamine impatiens 05-
Bb 143-819-3283 Melica uniflora 05-
Bb 111-546-2066 Scrophularia nodosa 05-
Bb 070-278-1148 Sanicula europaea 05-06-
Bb 016-049-0128 Anemone hepatica (Hepatica nobilis) 05-06-
Bb 098-444-1712 Primula elatior 05-06-
Bb 144-913-3514 Platanthera chlorantha 05-06-
Bb 092-390-1492 Stellaria holostea 05-06-
Bb 144-908-3506 Neottia nidus-avis 06-
Bb 079-363-1348 Mercurialis perennis 06-
Bb 135-760-2997 Polygonatum verticillatum 06-
Bb 107-491-1855 Symphytum tuberosum 06-
Bb 072-348-1294 Fagus sylvatica 06-
Bb 108-509-1928 Lamium galeobdolon (Lamiastrum gal.) 06-
Bb 007-016-0043 Polystichum setiferum 06-
Bb 032-142-0683 Circaea lutetiana 06-
Bb 123-599-2364 Phyteuma spicatum ssp pyrenaicum 06-
Bbb 111-552-2120 Veronica officinalis 05-
Bbb 072-350-1298 Quercus ilex 05-06-
Bbb 118-581-2280 Rubia peregrina 05-06-
Bbb 007-008-0029 Pteridium aquilinum 05-06-
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -14-

4. BESCHRIJVING EXCURSIES
Excursie 01
zo 26 mei: Can Banal, Gele route-El Cós-kerkje
De wandeling voerde eerst door bos, daarna door meer open terrein waar de witte gipslagen in de
wegkant goed te zien waren. Deze lagen zijn geassocieerd met mariene zandsteen en mergel kleien,
die afgezet zijn in een binnenzee tijdens een warm en vermoedelijk droog klimaat.
Het is een zeer rijk begroeide berghelling, ruim bebost en daardoor schaduwrijk. We werden verrast
door een club flitsende motorrijders op het bospad. De Spaanse gids maakte er werk van. Dit gebied
is uiteraard verboden voor crossmotoren.
Onder de Donseik (Quercus humilis of Quercus pubescens) waren vele Paraplugallen te vinden.
En het Leverbloempje (Anemone hepatica of Hepatica nobilis) en het Kogelbloempje (Globularia
vulgaris) kregen veel aandacht.
Enthousiasme was er dat er meteen al veel orchideeën te vinden waren, waaronder de Paarse
aspergeorchis (Limodorum abortivum), Wit bosvogeltje (Cephalanthera longifolia), en Aapjesorchis
(Orchis simia).
Bij het Romaanse kerkje El Cós heb je een mooi uitzicht over het vulkanisch gebied aan de ene kant
en de hoge Pyreneeën aan de andere kant.
De Spaanse gids, David Gimeno, regelde dat we het kerkje konden bekijken.
Hij vertelde in het kort wat er te zien was aan en in het landschap. Er stond inmiddels een stevige
woei en die voerde helaas niet alleen koude lucht, maar ook regen aan.
Besloten werd om ‘versneld’ terug te gaan. Een deel van de groep is dezelfde weg teruggewandeld,
een ander deel heeft de rondwandeling verder gevolgd. En daar werd een Gladde slang (Coronella
austriaca) gevonden.
Euphydryas aurinia Moerasparelmoervlinder (foto Ed Romeijn)
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -15-

Excursie 02
ma 27 mei: Can Banal, Witte route-Montagut-omleiding-El Cós
De rondwandeling vroeg enig improvisatietalent van de dag-excursieleider en deelnemers. Het pad
was niet goed te vinden en hier en daar was zo veel veranderd (door menselijk ingrijpen) in het
landschap dat de hulp van Spanjaarden ingeschakeld moest worden. Een en ander leidde tot een
afwijkende route die ook een deel van de wandeling naar El Cós besloeg.
Hoogtepuntje van de dag was de eerste Kolibrievlinder (Macroglossum stellatarum) die we zagen.
Excursie 03, 10 en 25
ma 27 mei: Can Banal, Rode route-brug over Llierca
do 30 mei: Rode route-Sant Eudald de Jou-kort
vrij 7 juni: Rode route-brug over Llierca
Het pad naar Sant Eudald de Jou (kerkje) loopt langs een helling met veel Rozemarijn (Rosmarinus
officinalis) en Jeneverbes (Juniperis communis). Bij het Romaanse kerkje is een weitje waar veel
orchideeën gevonden zijn. O.a. verschillende soorten Wespenorchissen (Epipactis sp), Grote
muggenorchis (Gymnadenia canopsea) en Poppenorchis (Aceras anthropophorum).
Met een beetje zon is het er goed vlinderen. Het Provencaals bleek blauwtje (Polyommatus hispana),
Heideblauwtje (Plebeius argus), Pasja (Charaxes jasius), Spaans oranje zandoogje (Pyronia
bathseba) en de nachtvlinder Zwarte beer (Arctia villica) zijn er waargenomen. Hoogtepunt waren de
Wandelende takken, waarvan er eentje ’s avonds tijdens de choc rondging. Ondanks dat ze vrij veel
voorkomen, zijn ze moeilijk te vinden.
Na het kerkje zijn er langs de route regelmatig resten van olijfbomen te vinden. De meeste olijfbomen
in die streek zijn ruim 35 jaar geleden na een zeer strenge winter doodgegaan.
Het is ook te zien dat het een regenererend bos is.
Bij de brug over de rivier de Llierca zijn Bijeneters te vinden. De brug is uit de Romeinse tijd. Het is er
goed toeven aan en in het heldere water. Menigeen heeft daarvan gebruik gemaakt. En heerlijk te
weten, dat als je excursiemoe bent, je niet de hele route hoeft te lopen om dit stukje natuurschoon te
bereiken. Met de auto is het 5-10 minuten rijden vanaf de camping Can Banal.
Brug over de rivier de Llierca (foto Jan Westhuis)
Excursie 04
ma 27 mei: Can Banal, Blauwe route-ravijn
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -16-

Een prachtige route met veel mossen. Het ‘ravijn’ loopt vlak langs de camping. Als tijdsindicatie voor
de wandeling wordt 1,5 uur aangegeven. Kijk je naar plantjes en speur je naar vogels en vlinders
neemt deze route uiteraard meer tijd. Vandaag nam het de club extra veel tijd omdat er een paar fikse
regenbuien gevallen waren in de dagen ervoor. De zon had nog geen kans gezien het water te laten
verdampen en de rotsblokken te drogen. De helft van de deelnemers gleed uit door de gladheid.
(Enkelen hadden de moed deze route later nog eens te wandelen en waren verrast hoeveel
gemakkelijker en sneller dat gaat na een aantal dagen droogte en zon.)
Er werd o.a. het korstmosje Eikemos (Evernia prunastri), Watermunt (Mentha aquatica),
Reuzenpaardenstaart (Equisetum telmateia), Bitterling (Blackstonia perfoliata) en een Gewone
oesterzwam (Pleurotus ostreatus) gezien.
Na het klauteren en bij terugkomst op de camping overheerste opluchting dat iedereen weer veilig
terug was, ook al was het met pijnlijke knieën en schrammen.
Schorpioen in het ravijn (foto Ed Romeijn)
Excursie 05
di 28 mei: Sadernes-San Aniol d’Aguja-monnikenpad
Het kerkje in Sadernes had geen kerkklokken maar autobanden in de toren hangen.
Het was een heen-en-weer wandeling naar het Romaanse kerkje San Aniol, waarbij regelmatig het
riviertje met dezelfde naam overgestoken moest worden (steenstappen). De mensen die hier niet zo
bedreven in waren deden dat op blote voeten. Er zou nog een brug moeten zijn, maar daar restten
alleen twee palen van.
Het is een prachtige “kloof” uitgesleten in kalksteen. Verderop in de rivier dagzoomt de graniet.
Vanwege het smalle dal is het onderin koel met veel varens, zoals de Mannetjesvaren (Dryopteris filixmas),
Muurvaren (Asplenium ruta-muraria), en Steenbreekvaren (Asplenium trichomanes), veel
mossen en bloemen zoals de Ramonda (Ramonda myconi). Ook in deze vallei zijn orchideeën te
vinden. De Graslelie (Anthericum liliago) werd voor het eerst waargenomen.
Uiteindelijk bereik je het middeleeuws Romaanse kerkje van San Aniol. Even verder is er nog een
waterval.
Tijdens de lunch besloten een paar mensen de tocht over het monnikenpad naar het kerkje niet te
ondernemen. Het was niet duidelijk wat het weer zou gaan doen en regen zorgt er nu eenmaal voor
dat paden glibberig worden. En het lopen van het pad vraagt ook een goede conditie.
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -17-

De mensen die na de lunch doorgegaan zijn hebben wel de molen gevonden, maar het kerkje niet.
De groep ging niet echt als groep verder. En dat had tot gevolg dat iemand de ‘groep’ kwijtraakte en
de aandacht meer uit moest gaan naar ieders veilige terugkeer, dan naar planten, vlinders etc.
Excursie 06, 07 en 16
di 28 mei: Oix-Vall d’Hortmoier, 1 e deel, woe 29 mei: 2 e deel, zo 2 juni: 3 e deel
De eerste etappe leidde door een agrarisch gebied met een rijke bermflora. Het daarop volgende deel
bood een meer (half)natuurlijk landschap met bossen, weiden, steilkantjes en boeiende
karstverschijnselen. De bossen bestonden uit het bekende mengsel van Steeneik (Quercus ilex) en
Gewone buxus (Buxus sempervirens) met daartussen ook de kleiner blijvende Hulsteik (Quercus
coccifera). De struiklaag omvatte een fraaie selectie van de rijkdom die Catalunya te bieden heeft. De
gele ‘bremachtigen’ waren vertegenwoordigd met Struikkroonkruid (Coronilla emerus), Cytisophyllum
sessilifolium (Cytisus sessilifolium), Liggende brem (Chamaecytisus supinus) en Bezemstruik
(Spartium junceum). Er stond ook de struikvormige Rode kamperfoelie (Lonicera xylosteum) en
behalve de gewone Bosrank (Clematis vitalba) ook Stijve clematis (Clematis recta). De weitjes zagen
paars van Bieslelie (Aphyllantes monspeliensis), maar waren verder wat verruigd. Voor de vele
vlinders maakte het dat alleen maar interessanter. Er werden o.a. de Spaanse pijpbloemvlinder
(Zerynthia rumina) en de Zuidelijke aardbeivlinder (Pyrgus malvoides) gezien.
De aanwezigheid van kalk bleek uit de karstverschijnselen, zoals een stroomversnelling
stroomafwaarts gevolgd door een droge beekbedding, of een grote kom die vijftien meter lager ligt dan
de beekbedding waarin het water zijn weg moet vervolgen. Er blijkt een tweede afvoer te zijn. In zo’n
droge rivierbedding is het heerlijk om te pauzeren en het landschap op je in te laten werken. Een
boterham met stroop helpt om de vlinders te lokken en ze goed te bekijken, zoals het Zuidelijk
dwergblauwtje (Cupido osiris).
Riera de Oix tijdens een pauze (foto Jan Westhuis)
Botanisch interessant waren de zachte tufsteenwanden met doorsijpelend water en de spleten in de
rotswanden. De zachte wanden werden opgesierd door Venushaar (Adiantum capllus-veneris) en
Bergnachtorchis (Platanthera chlorantha). Het leukst waren echter de dikke kussens Tufmos. Dit mos
maakt actief kalk omdat het de koolzuur aan het water onttrekt in plaats van aan de lucht. Daarbij slaat
kalk neer. Ook andere planten worden door de kalk ingesloten en vormen na afsterven de
karakteristieke poreuze structuur van tufsteen.
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -18-

De vegetatie van de rotswanden was minder uitbundig, maar met Klokje (Campanula speciosa),
Mosmuur (Moerhingia muscosa) en Genaalde streepvaren (Asplenium fontanum) zeker zo
spectaculair.
Wat verderop in de vallei bestaat de ondergrond uit graniet (het pe-cambrische schild waarop de
kalksteen is afgezet). Dat heeft duidelijk invloed op de vegetatie. Er blijven plassen op de weg staan,
de atmosfeer is koeler en vochtiger. Het graniet was hier en daar goed te zien. Op die plekken is de
rivier ook minder diep ingesleten, en er is een "nes" naast de rivier te zien waarop populieren zijn
geplant.
De vegetatie was duidelijk anders dan op de kalksteen. Veel meer mossen en varens, en Eenbloemig
parelgras (Melica uniflora), dat voorkomt op plekken waar water stagneert.
Omdat kalksteen (doorlatend voor water) hier rust op graniet (slecht water-doorlatend) voert de rivier
veel water.
Na de oversteek van het riviertje (natte voeten!) zagen we de indrukwekkende duizendjarige eiken. Er
zijn drie mensen nodig om een boom te omsingelen, de omtrek is ongeveer 5 meter. Op het graniet in
de buurt groeide Boomheide (Erica arborea); een indicatie voor een zuur milieu.
Vlakbij ligt een oud Romaans kerkje: San Miguel d’Hortmoier.
We zijn het pad verder gevolgd, onder meer over een wat lastig, droog, kloofje. Een kijkje na de
volgende bocht in de rivier leverde zicht op een fabelachtig keienstrand in de schaduw van
Vlinderstruiken (Buddleja davidii) die helaas al waren uitgebloeid.
Het riviertje wordt gevoed door wat bronnen en watervalletjes. Een goede plek om waterflessen te
vullen en een verkoelend bad te nemen.
Zoals al gezegd waren de omringende bergwanden deels erg steil. Er waren bergbeklimmers bezig bij
de "Salto dels Liberadors". Deze "salto" is een plek waar ooit een aantal vrijheidsstrijders gedwongen
werd te springen, vertelde de Spaanse gids Rafaël.
Bij terugkomst in Oix zijn er barretjes waar wat gedronken of gegeten kan worden. Uiteraard is
daarvan gebruik gemaakt.
Excursie 08
woe 29 mei: Puigsacalm vanaf Coll de Bracons
Gestart is bij Coll de Bracons. Het begin van het pad was heel moeilijk te vinden en is uiteindelijk
aangegeven door iemand uit de streek.
De wandeling ging via een redelijk begaanbaar pad door het bos. Licht stijgend van 1.000 tot 1.350
meter. Vanaf die hoogte waren er weiden die gedeeltelijk werden begraasd.
Op de eerste bergweide die we tegenkwamen vonden we vele orchideeën . De Stengelloze gentiaan
(Gentiana acaulis) was ook ruim vertegenwoordigd, veelal uitgebloeid, maar toch. De Zilverdistel
(Carlina acaulis) van het vorige jaar stond er ook nog mooi bij.
Er werd een hoorn van een koe gevonden. Zo te zien aan het verse bloed was de hoorn net
afgebroken. Van 1.350 tot 1.500 meter (de top van de Puigsacalm) werd het pad steil.
Verrassend waren de honderden Gele vlierorchissen (Orchis sambucina) op de top.
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -19-

Op weg naar de Puigsacalm (foto Jan Westhuis)
Excursie 09
do 30 mei: Aiguamolls d’Empordà-vogelgebied
Vroeger besloegen de moerasgebieden van L’Empordà bijna de hele vlakte van de baai van Roses en
van de Baix Ter (Lage Ter). In de loop van de tijd verdween het grootste deel van deze gebieden door
uitbreiding van de landbouw (rijstvelden in eerste instantie), en in mindere mate door veeteelt. Midden
vorige eeuw kwam de toeristenindustrie op, die in hoog tempo uitgestrekte gebieden opslokte en
omvormde tot woonoorden en kuststroken. Sinds 1983 is het Natuurpark Aiguamolls de l’Empordà
wettelijk beschermd. Het is een belangrijke plek voor trekvogels.
Je zou het kunnen vergelijken met onze Oostvaardersplassen: een zeer kwetsbaar gebied, met
afwisselend rietpartijen, natte weiden en open water. Om verstoring en verruiging zo veel mogelijk te
voorkomen zijn twee wandelroutes uitgezet.
Op deze stralende dag lieten 69 vogelsoorten zich bekijken. In totaal – door de jaren heen – zijn er
meer dan 323 verschillende soorten geregistreerd, waarvan er 93 broeden in het gebied. Onder
andere de Ooievaar, Bijeneter, Waterhoen, Meerkoet, Wilde eend, Dodaars en Steltkluut, die alle
gezien zijn.
De Purperreiger en Bruine kiekendief waren een verrassing omdat deze sterk achteruit gegaan zijn in
dit gebied. Er zijn in het verleden 38 Purperkoeten uitgezet – de Purperkoet was 50 jaar niet meer
gesignaleerd als broedvogel. De vraag was of we de Purperkoet vandaag zouden zien. Na speuren en
speuren werd de moed opgegeven. De Roerdomp leek dit ‘gemis’ te willen compenseren door samen
met een Grote karekiet te poseren voor de foto. Aan het eind van de wandeling kwam de Purperkoet
als toegift nog even langs.
De mensen die meer aan de rand van het vogelreservaat hebben gewandeld en gezocht kwamen o.a.
een Damhert tegen, die in 1987 is heringevoerd. Aan de rand van het gebied was uiteraard meer te
merken van verstoring en verruiging. De beste illustratie daarvoor is wel de vondst van de Kerrieplant
(Kerria japonica) die werkelijk niet thuishoort in een Catalaans moerasgebied.
Excursie 11 en 12
vrij 31 mei: Setcases-Coma de l’Orri-lang en Setcases-El Ter/GR11-kort
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -20-

Setcases (Zevenhuizen) ligt in de “hoge” Pyreneeën en is het noordelijkste deel dat we bezocht
hebben. Net voor Setcases zagen we een Gems met grote sprongen de weg oversteken. Er werd ons
een prachtig zicht gegund op de besneeuwde bergtop aan het eind van een dal.
De wandeling in het hoge beekdal van de Ter startte op 1.695 meter hoogte.
De hellingen zijn begroeid met Bergden (Pinus mugo) en Alpenroosje (Rhododendron ferrugineum).
Dicht bij de parkeerplaats (Pla de Molina) vonden we het Donkersporig bosviooltje (Viola sylvestris) en
het Akkerviooltje (Viola tricolor). Na een kort stukje gezamenlijk langs de beek gelopen te hebben, en
o.a. Vroegeling (Erophila verna) gespot te hebben, splitste de groep zich. Een deel volgde het pad
langs een zijbeek van de Ter richting Coma de l’Orri en een deel vervolgde z’n weg vlak langs de Ter.
De Ter voerde nog vrij veel water, dat over grote rotsblokken stroomt. Een Waterspreeuw had er z’n
domicilie gekozen. Tussen de beek en het iets hoger gelegen ‘echte’ wandelpad, de GR11, bloeiden
o.a. Stengelloze gentiaan (Gentiana acaulis) en de Voorjaarsgentiaan (Gentiana verna). Tussen de
bomen waren witte tapijtjes van Scheefbloem (Iberis sempervirens) te zien, een plant die in Nederland
als tuinplant geliefd is. Het Rode peperboompje (Daphne mezereum) had een wat zonniger en droger
plekje gezocht. De GR11 is een stukje gevolgd. Een open stuk met veel soorten Steenbreek, o.a.
Donssteenbreek (Saxifraga pubescens) en Saxifraga paniculata. Ook de Alpenvrouwenmantel
(Alchemilla alpina) werd er gevonden. De steile wanden met hun groene waas van de lichenen (op
afstand) waren indrukwekkend. Ook daar werd aan de voet van de wand een Gems gezien die zich
een weg baande door losliggend gesteente en struikgewas.
De terugtocht ging over het ‘echte’ pad: de GR11. Inmiddels was het bewolkt geworden en de eerste
regendruppels vielen naar beneden. Bij de parkeerplaats aangekomen roffelden de hagelstenen op
o.a. de auto’s en de deelnemers neer.
Het pad dat naar Coma de l’Orri ging voerde ons het eerste deel door het bos. Het was te zien dat er
mensen met machines gewerkt hadden om de zijbeek van de Ter binnen z’n gewenste loop te
houden. Het pad was door dit menselijk ingrijpen wat lastig te vinden. Al wandelend werd o.a. Glad
kruisbladwalstro (Cruciata glabra), Pyreneeën viooltje (Viola pyrenaica), Pyreneeën kartelblad
(Pedicularis pyrenaica), Karpatenrozenkransje (Antennaria carpatica), Driedistel (Carlina vulgaris),
Daslook (Allium ursinum) en Androsace carnea gevonden. Als verrassing tijdens een rustpauze werd
de Noordse streepvaren (Asplenium septentrionale) op naam gebracht. Ook de Stippelorchis (Orchis
provincialis) werd gepasseerd. Iedereen stond verrukt te kijken naar de Lammergier
(Quebrantahuesos = bottenbreker) die langs de boomgrens in de richting van de Col vloog. De
meesten zijn tot dichtbij de sneeuwgrens gewandeld.
In beide dalen is de gele Alpenanemoon (Anemone alpina) gezien en is het Grootbloemig vetblad
(Pinguicula grandiflora) bewonderd.
Wat bij terugkomst bij de parkeerplaats iedereen opnieuw duidelijk werd was dat het weer in de
bergen onvoorspelbaar is: de mensen die naar Coma de l”Orri geweest waren hadden een paar
drupjes regen gehad en geen hagel, geen stortbui.
Excursie 13 en 22
vrij 31 mei: Platja d’Espolla-Banyoles/Triops-Besalù
woe 5 juni: Platja d’Espolla-Banyoles/Triops-Figueras-Dalí museum
Grenzend aan de vlakte van Empordà en het meer van Banyoles ligt 40 meter hoger een hoogvlakte
die gevormd wordt door het oude terras van een meer. De hoogvlakte wordt Clot (=kom) d’Espolla en
ook Platja (strand) d’Espolla genoemd. De bodem bestaat uit travertin en hier en daar zijn er resten
van uitgravingen om de travertin te winnen.
Normaal gesproken is hier geen water, of is dat beperkt tot “plasjes” in die uitgravingen in het travertin.
Maar gedurende perioden van uitbundige neerslag komt het water met kracht uit de bodem omhoog
tot 20-30 cm. en wordt het oude meer deels opnieuw gevuld.
Het gaat hier ongetwijfeld om een te veel aan water, dat wil zeggen, om een manier van overlopen
van het huidige meer van Banyoles, dat 40 meter lager ligt. Dit treedt alleen op wanneer de druk in het
veel verder gelegen gebied, waar het water de bodem indringt, hoger is dan normaal. Het water, dat
de breuklijn volgt en door gipslagen dringt, moet door de holten in het 100 meter dikke pakket van
oude sedimenten, z’n weg vinden om in Espolla aan de oppervlakte te komen.
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -21-

Vanuit het periodieke meertje van Espolla stroomt het water weg in de richting van de rivier de Fluvia
en vormt bij Martís een waterval van 60 meter hoog. Het is heel bijzonder dat een echte rivier ontstaat
op een hoogvlakte met een hoeveelheid stromend water die vaak groter is dan 200 kubieke meter per
minuut.
Het voorjaar van 2002 is een nat voorjaar geweest in Catalunya. En wel zo nat dat voor het eerst in
acht jaar het meertje van Espolla zich flink uitgebreid had.
Het was fantastisch dat we acht jaar verborgen leven tot wasdom konden zien komen. De
Kieuwpootkreeft (Triops cancriformis) en de kikkervis (zo’n 15 cm) van de Knoflookpad (Pelobatus
fuscus) vormden daarvan de hoogtepunten.
Het was onmogelijk de miljoenen kleintjes van o.a. de Rugstreeppad (Bufo calamita) te missen die
langs het water en over de paden krioelden.
Er waren ook veel libellen te zien, zoals de Gele rombout (Gomphus simillus), Venglazenmaker
(Aeschna juncea) en de Zwervende heidelibel (Sympetrum fonscolombii).
Het bezoek aan het meertje liet zich goed combineren met een bezoek aan het Dalí-museum in
Figueras of met een bezoek aan Besalù, een oud mooi gerestaureerd stadje.
Als souvenir kun je een goede kwaliteit pollepel van Buxushout kopen (groenachtig van kleur). Er is in
Catalunya een industrie in keukenspullen van Buxushout.
De Kieuwpootkreeft (Triops cancriforme) wordt bekeken (foto Jan Westhuis)
Excursie 14 en 15
za 1 juni: Olot-San Pau-vulkanen-kort en Olot-Fageda d’en Jorda-vulkanen-lang
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -22-

(foto Jan Westhuis)
De Volcà de Santa Margarida heeft een perfecte kratervorm. De krater bevindt zich in het dal tussen
twee reeds bestaande heuvelruggen. In het Zuid-Westelijk deel bestaat de oude kraterwand uit
blokken basalt en fragmenten van het oude schild (graniet) als gevolg van vulkanische explosies (door
aanraking met grondwater). Dit gaf de vorm aan de huidige krater.
Het geheel is overdekt met een mantel van as van de Volcà del Croscat.
De Croscat werd 17.000 jaar geleden actief; op de toen gevormde lavastroom bevindt zich nu het
Fageda (beukenbos) d’en Jorda. De huidige scoria kegel van 160 meter hoogte werd tegelijkertijd
gevormd. Een afgraving in de noordwand laat een mooie doorsnede zien door het materiaal waaruit
deze kegel is opgebouwd. De lavastroom gleed over moerassige gebieden, waardoor plotseling een
grote hoeveelheid waterdamp ontstond in het inwendige van de lavastroom. Deze dampbellen stegen
naar de oppervlakte waar zich door afkoeling al een korst gevormd had. Dit leidde tot ophoping van
gas onder de korst waardoor deze opgeheven en gebroken werd. Je kunt dit nu herkennen als kleine
heuvels van lavabrokken die in het Catalaans tossols genoemd worden.
Tijdens de wandeling viel de rijke ondergroei in het beuken-eikenbos op. Op de helling bij Sant Miquel
groeiden vele xerofyten (droogte minnende planten).
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -23-

Zicht op de lava (foto Jan Westhuis)
Excursie 17 en 18
ma 3 juni: Serra dels Bufadors-hoog en Serra dels Bufadors-laag
Tussen de 870 en 1.000 meter ligt de rondwandeling van ca. 6 kilometer in de Serra dels Bufadors;
het gebergte van de blazende gaten, die Oost-West loopt. Bij aankomst zag het er naar uit dat het zou
gaan onweren. Of in ieder geval zou gaan regenen. Gelukkig gebeurde geen van beide en kon de
wandeling helemaal gemaakt worden; in de loop van de dag met steeds meer zon zelfs.
De noordhelling is schaduwrijk door de vele Beuken en Buxus. De zuidhelling is meer open en heeft
een kruidenrijke begroeiing. Op de kam heb je een fraai uitzicht – bij goed weer – over de vlakte van
Vic naar het zuiden en op de hoge Pyreneeën naar het noorden.
De wandeling voerde een kloof in die ons in een andere wereld deed wanen: verspreid liggende grote,
vochtige rotsblokken op een bed van knisperende blaadjes van het vorig jaar. De Kleine
maagdenpalm (Vinca minor) had zich er ruim over uitgespreid. Prachtige grote mossen als Struikmos
en Touwtjesmos die we niet konden missen op de rotsblokken en wanden. Keken we omhoog dan
zagen we tegen de wand heel veel bloeiende Ramonda (Ramonda myconi). Een koele, stille plek,
vergeleken met de kam en de warme wandeling die we al achter de rug hadden.
En we hebben de Bufadors (blazende gaten) gevonden. Blazende gaten zijn vermoedelijk een
karstverschijnsel samenhangend met een dieper gelegen grot die twee valleien verbindt. De
temperatuur van de luchtstroom die uit de gaten komt is te vergelijken met de temperatuur in de
mergelgroeves in Limburg. Als er niet te veel lawaai is dan kun je de luchtstroom ook horen.
Op de wandeling die zeer afwisselend was, zowel in temperatuur, vegetatie als ‘landschap’, voor het
eerst tijdens dit kampje Alpenheksenkruid (Circea alpina) waargenomen. Daarnaast ook verschillende
soorten Vlas (Linum sp), Smal longkruid (Pulmonaria longifolia) en de in Catalunya zeldzame
Voorjaarslathyrus (Lathyrus vernus).
Op het karrespoor langs de zuidhelling liep een grote Miljoenpoot (4,5 cm.). En er werd een leeg
nestje van een bij gevonden.
Excursie 19
ma 3 juni: Avondexcursie Can Banal
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -24-

Iedere avond hoorden we de Boomkikkers (Hyla arborea) een oorverdovend lawaai maken en we
waren nieuwsgierig of we ze zouden kunnen vinden.
We wisten ook dat er in de schuur naast het hoofdgebouw vleermuizen sliepen.
Dat gecombineerd met nieuwsgierigheid of er ook nachtvlinders wilden komen zitten op een –
weliswaar niet optimaal - verlicht laken, zijn we ’s avonds op pad gegaan.
De vleermuizen sliepen nog en we konden ze zien hangen tussen de balken.
Bij het uitvliegen registreerde de bat-detector twee soorten: 50K (vrij snel) en 20K (langzaam en
zacht).
Daarna in stilte naar de brandweerpoel gewandeld net achter de camping. We wilden de Boomkikkers
niet afschrikken. Het was even stil en daarna hoorden we in de struiken zeker meer dan tien
mannetjes kwaken. Ze lieten zich niet weerhouden door onze zaklantaarns en de geuite frustraties dat
we ze niet konden zien. De Boomkikker is een heldergroene kleine kikker (tot 5 cm.) en is lastig te
vinden.
In en bij de brandweerpoel zagen we een Groene en Bruine kikker, een Ringslang (Natrix natrix), een
zwemmende slang en een jagende vleermuis over het water.
Daarna zijn we naar het witte doek getogen.
De oogst was wat tegenvallend. Enkele spannertjes, uiltjes, Hagedoornvlinder (Opisthograptis
luteolata) en waar we blij mee waren de Zwarte beer (Arctia villica) ook wel genoemd de Kleine
beervlinder.
Zwarte beer (Arctia villica) op het witte doek (foto Ed Romeijn)
Excursie 20 en 21
di 4 juni: Vallfogona-Mas la Bauma-hoog en Vallfogona-Mas la Bauma-laag
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -25-

De wandelingen startten bij de camping Mas La Bauma, waar we onthaald werden met een warm
drankje, koffie dus, door de Nederlandse campingeigenaren.
Zij vertelden hoe de streek eruit zag en de verschillen met de omgeving van Can Banal, die wat lager
ligt en dus warmer is.
Op het kampeerterrein zijn al vele orchideeën te vinden. In twee grote groepen vertrokken we.
De hond van de campingeigenaar vond het gezellig dat we er waren en is met een van de groepen
meegelopen.
Bos, open plekken, beken. Weer een ander landschap. Een tijdje staan te kijken naar een hagedis
met een knalrode buik. Helaas was er geen kennis van reptielen in de groep; dus deze kon niet op
naam gebracht worden. In het bos vonden we grote hopen aarde die door heel grote wormen (40 cm)
naar boven gewerkt worden.
Op verschillende plekken was goed te zien uit welke lagen de aarde bestond. Het Conglomeraat
(kiezels ingepakt in kalk) viel daarbij op.
We meenden op verschillende plekken een Dwergooruiltje te horen. Bij terugkomst op La Bauma,
werd ons verteld dat dit uiltje niet voorkomt in Vallfogona en het dus een Vroedmeesterpad geweest
moet zijn. Het geluid van het uiltje en de pad lijken erg op elkaar.
Op het vlinderweitje tegenover de camping Mas La Bauma een rustpauze (foto Jan Westhuis)
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -26-

Excursie 23 en 24
do 6 juni: Vall d’en Bas-Salt de Sallent-waterval-hoog-rondwandeling
do 6 juni: Vall d’en Bas-Salt de Sallent-waterval-laag-heen en weer
Het dal van de Riera de Sallent, loopt West-Oost met veel zijbeken. Salt betekent waterval en Salt de
Sallent zou je kunnen vertalen met Waterval van watervalletjes.
Het dal heeft een zeer rijke vegetatie en de opbouw is er goed te zien. Een rijke mossenlaag – voor
het eerst veel levermossen -, kruidenlaag, struikenlaag en bomenlaag. Het bos is heel gemengd,
voornamelijk bladverliezend.
Bij de verkenning een aantal dagen ervoor kon je de waterval nauwelijks een waterval noemen: een
dun straaltje. De middag en avond voor deze excursie had het gestortregend en nu was de waterval
op grote afstand al te zien. Het water viel wit bruisend naar beneden.
Ook vandaag een dreigend onweer. Het leverde spectaculaire uitzichten op, vooral bovenaan bij de
waterval: het zonlicht onder de gitzwarte wolken door. Het is wel een wandeling (rond) voor geoefende
bergwandelaars: langs een touw een steil wandje omhoog, en beekpassages die natte voeten
opleveren. De weitjes, open plekken boven, zijn nat en soortenrijk.
Salt de Sallent (foto Jan Westhuis)
Excursie 26
vrij 7 juni: Olot-Vulkanenmuseum
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -27-

Het museum ligt in Parc Nou. Het is van oorsprong een particulier landgoed dat heel lang ongerept is
gebleven. Het wordt nu uiteraard onderhouden en bij de planten en bomen staan naambordjes. Na de
vele excursies is de Botanische tuin misschien niet het meest indrukwekkende, maar zeker een
wandelingetje waard.
In het Museu dels Volcans wordt uitleg gegeven over het vulkanisme.
Daarnaast wordt de flora en fauna van de streek op hoofdlijnen toegelicht.
Dit leverde de namen op van de twee vleermuizensoorten die we gehoord en vooral gezien hadden.
Tevens kwam de bevestiging dat de gehoorde Houtsnip inderdaad voorkomt in Catalunya.
Er wordt nog wat nagekletst over het kamp. De volgende dag vertrekken we.
(foto Jan Westhuis)
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -28-

5. FAUNA en FLORA
5.1 INSEKTEN en OVERIG
In de lijst met dezelfde naam zijn amfibieën , insecten, libellen, reptielen, vissen en zoogdieren
gegroepeerd. En dan is er nog een restgroepje gemaakt.
We hebben voornamelijk gebruik gemaakt van de “Insectengids” en “Flora & Fauna van Europa” om
(wetenschappelijke) namen te checken en te vinden.
Wanneer een Nederlandse naam niet gevonden kon worden, is de naam overgenomen zoals die op
de formulieren vermeld is (in schuinschrift).
Onder de deelnemers was de belangstelling voor deze “groep” niet zo groot dat er speciaal excursies
georganiseerd zijn om bij voorbeeld naar zoogdieren te zoeken.
We hebben de indruk dat de excursiegebieden meer bieden, en dat er ook meer waargenomen is dan
er genoteerd is op de formulieren.
Een vraagrondje onder de deelnemers heeft vijf aanvullende determinaties opgeleverd.
Zoals al in de “Beschrijving excursies” aangegeven, sprongen de Kieuwpootkreeft en de Wandelende
takken als bijzondere vondsten eruit.
5.2 MOLLUSKEN
De manier om slakken te vinden is veel stenen en oud hout omdraaien, wat dan ook vaak leuke
andere dieren te voorschijn doet komen, zoals duizendpoten, pissebedden, kevers en schorpioenen.
Wanneer er geen slakkenzoek-excursie georganiseerd wordt, wat in dit kamp het geval was, dan is
het het leukst om met een plantenexcursie mee te gaan. Die deelnemers kruipen bijna net zo
langzaam als de slakken, dus is er tijd genoeg om die diertjes te zoeken.
Na veertien dagen kwamen we op 32 soorten huisjesslakken, vijf soorten naaktslakken en een
zoetwaterslakje.
Van de naaktslakken was een schildslak (Testacella haliotidae) de aardigste vondst. Deze zwarte slak
heeft een heel klein huisje, of misschien beter gezegd, de resten daarvan, op het achterste deel van
zijn lichaam. Er was al lang naar gezocht, maar werd al maar niet gevonden. De dag nadat de
Spaanse gids Rafaël een dia-presentatie gehouden had, waarin de slak getoond werd, kwam ie op de
camping tevoorschijn.
Voor de Nederlandse naamgeving in de Molluskenlijst is de ‘Nederlandse naamlijst van de weekdieren
(mollusca) van Nederland en België ‘ gebruikt.
Vervolgens is de naam overgenomen zoals die op de formulieren stond (in schuinschrift).
5.3 VLINDERS
Bolle duinhoorn (foto Ed Romeijn)
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -29-

Montagut en omgeving heeft vele weitjes waar vlinders te vinden zijn. Op de route naar de brug over
de Llierca en in het Vall d’Hortmoier is het meest uitgebreid ‘gevlinderd’.
Opvallend is dat regelmatig tijdens het kamp een aantal namen de ronde gingen, zoals het
Aardbeiboomgroentje. Deze zijn niet op de formulieren teruggevonden.
Een vragenrondje onder de deelnemers heeft zeven extra determinaties voor de dagvlinders
opgeleverd.
Voor de vlinderlijst hebben we voor de naamgeving en de systematiek “De nieuwe Vlindergids” (DNV)
gebruikt. En voor de nachtvlinders de “Insectengids”.
5.4 VOGELS
In totaal zijn 126 soorten vogels waargenomen. Op de camping was iedereen verrast door de
Roodborstjes die soms de voortent in kwamen op zoek naar eten. En dat op een nog zo rustige plek.
De Havikarend werd een paar keer boven het kampeerterrein waargenomen.
Iedere avond begon rond half tien de Nachtzwaluw te snorren. De Bosuil en de Houtsnip konden ook
regelmatig gehoord worden, als je ogen nog niet dichtgevallen waren van moeheid.
Op verschillende plekken hebben we Vale gieren gezien, in groepjes van ongeveer 10 vogels, gebruik
makend van de thermiek.
De Lammergier in Setcases sprong eruit en de Grauwe vliegenvangers op hun nest onder de dakgoot
aan het begin van het Vall d’Hortmoier.
Tijdens het bezoek aan Aiguamolls de l”Empordà zijn 69 soorten gezien.
De soorten die enkel en alleen in Aiguamolls zijn waargenomen zijn in de vogellijst gemerkt met AM
(totaal: 45).
5.5 PADDESTOELEN
Het gebied was zo rijk aan allerlei dingen dat er geen tijd genomen is om uitgebreid aandacht aan
paddestoelen te besteden. Toch zijn er veel gave, mooie exemplaren gevonden, zoals de Gesteelde
lakzwam.
Voor de paddestoelenlijst hebben we voor de (wetenschappelijke) namen de
“Paddestoelenencyclopedie” en de “Paddestoelengids in kleur” gebruikt.
5.6 KORSTMOSSEN
Voor de determinatie zijn voornamelijk Wirth (Die Flechten Baden-Württenbergs) en Purvis e.a. (The
Lichen Flora of Great Britain and Ireland) gebruikt.
Voor de Nederlandse naamgeving is de Veldgids Korstmossen van de KNNV gehanteerd.
Van de korstmossenlijst zijn nog niet alle genoemde korstmossen gedetermineerd.
Voor de korstmossen geldt eigenlijk hetzelfde als voor de blad- en levermossen. Er zijn er vele te
vinden. Het Zonnetjesmos (Teloschistes chrysopthalmus) is bij voorbeeld op verschillende plekken op
het kampeerterrein gevonden. Dit korstmos komt in Nederland niet meer voor.
En de waarneming van Eikenmos (Evernia prunastri) maakte duidelijk dat het met de luchtkwaliteit
rond Montagut nog goed zit. Dit korstmos is namelijk gevoelig voor ammoniak en zwaveldioxyde, en is
daardoor een eenvoudige, snelle indicator van de luchtkwaliteit.
Omdat zich slechts enkelen met korstmossen hebben bezig gehouden is in de kosrtmossenlijst
vermeld door wie de mosjes zijn waargenomen.
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -30-

Teloschistes chrysopthalmus, Zonnetjesmos, (foto Ed Romeijn)
5.7. MOSSEN
Voor de determinatie is Gams/Frey gebruikt. Voor de Nederlandse naamgeving is Touw/Rubers
gebruikt.
De lijst met mossen die we in Can Banal en wijde omgeving hebben gevonden, vormt maar een
beperkt deel van de mossen die er te vinden zijn. Het zijn vooral de grote en opvallende mossen die
verzameld zijn en een naam hebben gekregen. Toch zal een mossenkenner met onze lijst in de hand
een goede beschrijving kunnen maken van het gebied waar de mossen vandaan komen: een
kalkgebied in het zuiden van Europa met bossen en stromend water.
Mossen hebben geen wortels en vaten om water en mineralen op te nemen en te transporteren. Ze
moeten alles rechtstreeks opnemen door de celwanden. Dit maakt ze erg kwetsbaar voor alle
mogelijke soorten van verontreiniging, vooral van regen- en grondwater. In het gebied waar we
kampeerden waren de omstandigheden voor mossen kennelijk gunstig. Veel bomen hadden een
fraaie begroeiing van mossen. Ook de dikke moskussens en –tapijten maken duidelijk dat de
omstandigheden erg gunstig zijn.
Een heel mooi gebied voor mossen lag rond de camping: de ‘blauwe’ ravijnroute.
De noordelijke berm van de weg boven de camping bevat prachtige tapijten met Pluimstaart mos. Als
de route de weg verlaat, volgt een komdal met tal van bronnetjes. Door de permanente schaduw en
de hoge luchtvochtigheid kunnen mossen zich optimaal ontwikkelen. Op de bomen groeiden
karakteristieke epifyten als Pelsmos en Schijfjesmos. Op de stenen die geheel of gedeeltelijk in water
lagen groeiden Touwtjesmos, Vetmos, Kegelmos en een Parapluutjesmos die niet in Nederland
voorkomt. De andere hebben wel een Nederlandse naam, maar je moet in ons land lang zoeken om
ze te vinden. Het laatste deel van de blauwe route gaat door een smalle kloof. De klim naar de
camping gaat langs een wandje waar het kalkwater doorsijpelt en waar prachtige pollen groeien van
Tufmos, het mosje dat de kalkwand heeft gevormd.
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -31-

Een tweede mosgebied is de Serra dels Bufadors. In de kloof die naar de Collet dels Bufadors leidt
dringt maar weinig licht door en door de vochtige kalkwanden is ook de luchtvochtigheid stabiel. Op de
stenen domineren dan prachtige kussens van Struikmos en kalkliefhebbers als Kammos en
Diknerfmos. Het meest spectaculair zijn de steile wanden aan het eind van de kloof. Onder
Ramonda’s die bovenaan groeien, hangen decimeters lange slierten van Groot kringmos en het
Getand pelsmos. De laatste is een levermos dat niet zo gauw zulke afmetingen bereikt.
Het mooiste gebied was Vall d’en Bas, een loofbos doorsneden door een bergbeek en met de
waterval Salt de Sallent. Op de bomen komen levermosjes voor als Klein kantmos, Cederhoutmos,
Bleek boomvorkje en Helmroestmos. Het laatste mosje heeft onder zijn bladeren een soort kruikje
waarin water opgeslagen kan worden. Op de stenen in en aan de beek groeit Klein varenmos,
ondanks zijn naam een heel fors levermos. Andere mossen met sprekende namen zijn Eekhoornmos
en Slakkenhuismos. Als ze nat zijn lijken ze wel wat op elkaar. Maar als droog zijn lijkt het eerste mos
op een staartje. Bij het tweede mos draaien de takjes als een slakkenhuis in elkaar.
5.8 HOGERE PLANTEN
Voor de plantenlijst hebben we de naamgeving en systematiek uit de Catalaanse flora (FMPC)
gebruikt.
Wat de Nederlandse naamgeving betreft hebben we het als volgt gedaan: wanneer de plant in
Heukels’ voorkomt is die naam gekozen (gewoon schrift). Vervolgens is Polunin als bron gebruikt
(schuinschrift) c.q. Blamey/Grey-Wilson (schuinschrift), daarna wat als Nederlandse naam op de
formulieren geschreven is (schuinschrift) en ten slotte de woordenboeken Latijn en Grieks
(schuinschrift).
Tüxen haalt in zijn voorwoord een citaat aan van Ortega y Gasset wat erover gaat dat iedereen kijkt
met de ogen die hij/zij heeft. Voor KNNV’ers in een nieuw gebied in Spanje betekent dat, dat ze veelal
met “Heukels-ogen” kijken. Dat is niet zo gek, want de planten in Nederland vormen je herkennings-
en referentiepunt. Bemoedigend is dan te weten dat ook vakbiologen hier nog mee te maken hebben.
Het kan een uitnodiging zijn om de streek rond Montagut nog eens te bezoeken en te speuren naar
andere planten, of een plant twee keer aan te kijken en de subspecies te vinden.
Er waren veel mensen die enthousiast waren over de vele orchideeën die te vinden waren in het
gebied. We hebben er nog iets over uitgezocht. Volgens de Catalaanse flora komen 67 soorten
orchideeën in Catalunya voor. Van die 67 vallen er 13 soorten buiten de bezochte excursiegebieden.
Dan zijn er nog 7 soorten die in een ander jaargetijde bloeien.
We zouden er dus 47 hebben kunnen zien. Dat is dus niet het geval; we hebben 31 orchideeën -
soorten gezien.
Tijdens het kamp hebben we veel planten in bloei zien komen. Op het kampterrein verscheen bij
voorbeeld in de tweede week de Bokkeorchis en de Bijeorchis. Misschien iets minder spectaculair,
maar ook de Gele morgenster stond “opeens” te bloeien aan de rand van een kampeerplekje.
Het geeft in elk geval aan dat het de moeite waard is om een gebiedje wat in het begin van het kamp
bezocht is, aan het eind nog eens te bezoeken.
Tot slot nog de:
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -32-

Bijzondere vondsten
- Equisetum variegatum, gevonden op de wandeling Sadernes, naar San Aniol d’Aguja, op het stuk
tussen Sadernes en het begin van het monnikenpad aan de rivier op een vochtig en kaal stuk.
FMPC 004-004-0021: boven 1700 m; zeer zeldzaam
- Euphorbia hyberna, een individuele waarneming, waarvan de vindplaats niet bekend is.
FMPC 079-364-1391: zeer zeldzaam
- Onosma tricerosperma ssp catalaunica, gevonden op de route naar de Llierca en in het Vall
d’Hortmoier.
FMPC 107-485-1837: zeldzaam, endeem
- Satureja hortensis, in de buurt van de camping Mas La Bauma (Vallfogona) gezien, na hier door
de campingeigenaar op gewezen te zijn. Hij gaf niet de indruk de plant zelf gezaaid te hebben.
FMPC 108-519-1964: gekweekt; verwilderd tot op 800 m, zeer zeldzaam. Het excursieterrein ligt
boven 1000 m.
- Dipsacus pilosus, gevonden in Vall d’Hortmoier
FMPC 121-590-2326: zeer zeldzaam
- Antennaria carpatica, gevonden in Setcases, wandeling naar Coma de l’Orri.
FMPC 124-616-2431: zeldzaam
- Listera cordata, gevonden in Vallfogona, hoge wandeling.
FMPC 144-909-3507: zeldzaam
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -33-

EXCURSIELIJST
Nr dag/datum Omschrijving Dagexcursieleider
1 zo 26 mei Gele route-El Cós-kerkje David Gimeno
Aantal deelnemers: 38
2 ma 27 mei Witte route-Montagut-omleiding-El Cós Jan Wannee
Aantal deelnemers: 8
3 ma 27 mei Rode route-brug over Llierca Rita Woudstra
Aantal deelnemers: 8
4 ma 27 mei Blauwe route-ravijn Wil van Putten
Aantal deelnemers: 13
5 di 28 mei Sadernes-San Aniol d’Aguja-monnikenpad Jan Verkaik
Aantal deelnemers: 16
6 di 28 mei Oix-Vall d’Hortmoier, 1 e deel Lily Veendijk
Aantal deelnemers: 15
7 woe 29 mei Oix-Vall d’Hortmoier, 2 e deel Michel Zwarts
Aantal deelnemers: 7
8 woe 29 mei Puigsacalm vanaf Coll de Bracons Herman Walvis
Aantal deelnemers: 16
9 do 30 mei Aïguamolls d’Empordà-vogelgebied Ger Maatkamp
Aantal deelnemers: 24
10 do 30 mei Rode route-Sant Eudald de Jou-kort Herman Roode
Aantal deelnemers: 4
11 vrij 31 mei Setcases-Coma de l’Orri-lang H Roos/Jelle Schuurmans
Aantal deelnemers: 10
12 vrij 31 mei Setcases-El Ter/GR11-kort Jeanne Roos
Aantal deelnemers: 5
13 vrij 31 mei Platja d’Espolla-Banyoles/Triops-Besalù Hennie Roode
Aantal deelnemers: 14
14 za 1 juni Olot-San Pau-vulkanen-kort Erica van der Veer
Aantal deelnemers: 16
15 za 1 juni Olot-Fageda d’en Jorda-vulkanen-lang Ed Romeijn
Aantal deelnemers: ??
16 zo 2 juni Oix-Vall d’Hortmoier, 3 e deel Ria Glas en Rafaël
Aantal deelnemers: 17
17 ma 3 juni Serra dels Bufadors-hoog Els Löhr
Aantal deelnemers: 4
18 ma 3 juni Serra dels Bufadors-laag Else Wannee
Aantal deelnemers: 4+2
19 ma 3 juni Avondexcursie Can Banal Sicco, Thea, Hennie
Aantal deelnemers: 22
20 di 4 juni Vallfogona-Mas la Bauma-hoog Douwe Plat
Aantal deelnemers: 14
21 di 4 juni Vallfogona-Mas la Bauma-laag Thea Dammen
Aantal deelnemers: 15
22 woe 5 juni Banyoles/Triops-Figueras-Dalí museum Rien Kooij
Aantal deelnemers: 22
23 do 6 juni Vall d’en Bas-Salt de Sallent-waterval-hoog Sicco Ens
Aantal deelnemers: 11
24 do 6 juni Vall d’en Bas-Salt de Sallent-waterval-laag Herman/Jeanne Roos
Aantal deelnemers: 15
25 vrij 7 juni Rode route-brug over Llierca Janna Smits
Aantal deelnemers: 4
26 vrij 7 juni Olot-Vulkanenmuseum --
Aantal deelnemers: 5
27 Kampeerterrein Can Banal (geen excursie)
28 Individuele waarnemingen
INSECTEN-OVERIG LIJST
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -34-

Nederlandse naam Wetenschappelijke naam Excursie
A Amfibieen
A Boomkikker Hyla arborea 19-
A Bruine kikker Rana temporaria 19-
A Bruine pad Bufo bufo 16-
A Groene kikker Rana sp 19-
A Knoflookpad, kikkervis 15cm Pelobates fuscus 13-22-
A Rugstreeppadjes Bufo calamita 13-
A Vroedmeesterpad Alytes obstetricans 21-
A Vuursalamander Salamandra salamandra 23-
I Insecten
I Bijen Apidae (fam) 25-
I Blauwzwarte houtbij Xylocopa violacea 07-13-
I Bloedcicade Cercopis vulnerata 02-
I Boomsprinkhaan Meconema thalassinum 24-
I Cicade Cicadidae (fam) 19-
I Franse schijnbok Eudenira nobilis 13-
I Glimworm M Lampyris noctiluca 24-
I Groefbij Halictus scabiosae 13-
I Groene zandloopkever Cicindela campestris 27-28-
I Klein 'meikevertje' Oxythurea funesta 10-
I Kleine wespenbok Clytus arietis 21-
I Kniptor Athous haemorrhoidales 27-
I Meikever Melolontha melolontha 27-
I Pyjamazweefvlieg Episyrphus balteatus 13-19-
I Schaatsenrijder Gerris lacustris 21-24-
I Schalebijter Carabus sp 14-
I Schapenteek Ixodes rizinus 25-
I Vuurwants Pyrrhocoris apterus 13-
I Wandelende takken Leptynia hispanica 10-
I Wapenvlieg M Chloromyia formosa 27-
I Waterschorpioen Nepa rubra 16-
I Zwartkopvuurkever Pyrochroa coccinea 13-
I Zwartpootsoldaatje, larve Cantharis fusca 06-
I Zweefvlieg M Sphaerophoria scripta 27-28-
L Libellen
L Bastaardlibel Libelloides longicornis 10-
L Beekoeverlibel F Orthetrum coerulescens 27-
L Gele rombout Gomphus simillus 13-
L Lantaarntje Ischnura elegans 06-13-
L Oranje breedscheenjuffer Platycnemis acutipennis 13-
L Platbuik Libellula depressa 21-
L Venglazenmaker Aeschna juncea 13-
L Zwervende heidelibel Sympetrum fonscolombii 13-
O Overig
O Kieuwpootkreeft Triops cancriformis 13-22-
O Kleine schorpioen Euscorpius flavicaudis 27-
O Miljoenpoot Diplopoda (klasse) 02-18-
O Paraplugal ?? 01-06-07-
21
O Wolzwever Bombylius sp 07-
O Wormen ca 40 cm ?? 21-27-
Nederlandse naam Wetenschappelijke naam Excursie
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -35-

R Reptielen
R Gladde slang Coronella austriaca 02-
R Groene slang ?? 16-
R Hagedissen Lacertidae (fam) 25-
R Hazelworm Arguis fragilis 16-18-27-
R Langstaarthagedis Psammodromus algirus 08-
R Ringslang Natrix natrix 19-
R Smaragdhagedis Lacerta viridis 14-
V Vissen
V Barbeel Barbus barbus 16-
Z Zoogdieren
Z Beverrat Myocastor coypus 09-
Z Damhert Dama dama dama 09-
Z Egel Erinaceus europaeus europaeus 09-
Z Gems Rupicapra rupicapra 11-12-
Z Haas Lepus europaeus europaeus 09-
Z Ingekorven vleermuis Myotis emarginatus 19-
Z Kleine hoefijzerneus Rhinolophus hipposideros 19-
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -36-

MOLLUSKENLIJST
Wetenschappelijke naam Nederlandse naam Excursie
01- Chondrinidae (Huisjesslakken)
01- Abida cylindrica 06-
01- Abida polyodon 02-
01- Chondrina farinesii 06-
01- Granaria braunii 06-
02- Clausiliidae
02- Clausilia bidentata Vale clausilia 02-27-
02- Cochlodina laminata Gladde clausilia 21-
03- Cyclophoridae
03- Cochlostoma crassilabrum Rotshoorntje 23-24-
04- Endodontidae
04- Discus rotundatus Boerenknoopje 27-
05- Enidae
05- Jaminia quadridens Linkse torenslak 10-
06- Helicidae
06- Cochicella barbara Bolle duinhoorn 02-09-28-
06- Candidula unfasciata Eenbandige grasslak 06-
06- Cepaea hortensis Witgerande tuinslak 27-
06- Cepaea nemoralis Tuinslak 01-
06- Cernuella neglecta Afgevlakte duinslak 27-
06- Cernuella virgata Bolle duinslak 01-
06- Chilostoma squamatinum 23-24-
06- Cochicella acuta Slanke duinhoorn 02-
06- Helicella itala Heideslak 06-
06- Helicigona Iapicida Steenbikker 02-
06- Helicodonta obvoluta Opgerolde tandslak 02-06-
06- Helix aspersa Segrijnslak 02-27-
06- Hygromia limbata 01-
06- Monacha cantina Grote karthuizerslak 06-
06- Monacha cartusiana Kleine karthuizerslak 06-
06- Pseudotachea splendida 02-
06- Pyrenaearia carascalensis 06-
06- Theba pisana Zandslak 06-
06- Trichia hispida Haarslak 06-
06- Trochoidea elegans Sierlijke pyramideslak 02-
07- Pomatiasidae
07- Pomatias elegans Geruite rondmondhoorn 02-27-
08- Subulinidae
08- Rumina decollata 27-
09- Zonitidae
09- Oxychilus cellarius Kelder glansslak 27-
10- Arionidae (Naaktslakken)
10- Arion lusitanicus Spaanse wegslak 24-
10- Arion rufus Wegslak 01-02-
10- Arion subfuscus Bruine wegslak 24-
11- Milacidae
11- Milax gagates Zwarte kielnaaktslak 13-
12- Testacellidae
12- Testacella haliotidae Schildslak 27-
13- Lymnaeidae (Zoetwaterslakken)
13- Galba truncatula Leverbotslak 21-
Totaal: 38
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -37-

VLINDERLIJST
DNV Nederlandse naam Wetenschappelijke naam Excursie
001- Grote pages Papilionidae
001- Koninginnepage Papilio machaon 01-05-06-07-13-25
001- Koningspage Iphiclides podalirius 01-05-06-07-08-10-16-25
001- Spaanse pijpbloemvlinder Zerynthia rumina 06-07-16-
002- Witjes Pieridae
002- Bergluzernevlinder Colias phicomone 07-
002- Boswitje Leptidea sinapis 10-24-25-
002- Citroenvlinder, M en F Gonepteryx rhamni 01-07-10-14-15
002- Cleopatra Gonepteryx cleopatra 05-25-
002- Geel oranjetipje Anthocharis euphenoides 05-
002- Gele luzernevlinder Colias hyale 05-
002- Groot geaderd witje Aporia crataegi 01-06-10-25
002- Groot koolwitje Pieris brassicae 02-06-10-25
002- Klein geaderd witje Pieris napi 06-
002- Klein koolwitje Pieris rapae 13-
002- Oranje luzernevlinder M en F Colias croceus 10-13-
002- Oranjetipje Anthocharis cardamines 05-06-07-08-16-20
003- Blauwtjes,kl. pages,vuurvl. Lycaemidae
003- Adonisblauwtje Polyommatus bellargus 16-
003- Bleek blauwtje Polyommatus coridon 10-
003- Boomblauwtje Celastrina argiolus 16-
003- Bruin blauwtje Aricia agestis 08-
003- Dwergblauwtje Cupido minimus 10-14-
003- Heideblauwtje Plebeius argus 06-10-25-
003- Icarusblauwtje Polyommatus icarus 13-14-24-
003- Kleine vuurvlinder Lycaena phlaeas 05-
003- Provencaals bleek blauwtje Polyommatus hispana 10-
003- Tijgerblauwtje F Lampides boeticus 10-
003- Vals bruin blauwtje Aricia artaxerxes 21-
003- Vals heideblauwtje Plebeius idas 25-
003- Wikkeblauwtje Polyommatus amandus 06-10-
003- Zuidelijk dwergblauwtje Cupido osiris 07-10-
004- Vossen, parelmoervlinders Nymphalidae
004- Atalanta Vanessa atalanta 07-08-10-
004- Blauwe ijsvogelvlinder Limenitis reducta 15-
004- Distelvlinder Vanessa cardui 01-07-08-10-14-15-20-25-
004- Gehakkelde aurelia Polygonia c-album 07-
004- Grote vos Nymphalis polychloros 25-
004- Kleine ijsvogelvlinder Limenitis camilla 01-05-07-10-16
004- Kleine parelmoervlinder Issoria lathonia 07-
004- Kleine vos Aglais urticae 08-15-20-
004- Kleine weerschijnvlinder Apatura ilia 04-28-
004- Moerasparelmoervlinder Euphydryas aurinia 01-05-10-
004- Moerasparelmoervlinder E. aurinia var. cf. bulgarica 06-
004- Pasja Charaxes jasius 16-25-
004- Spaanse parelmoervlinder Melitaea deione 24-
004- Westelijke parelmoervlinder Melitaea parthenoides 06-
005- Zandoogjes Satyrinae
005- Argusvlinder Lasiommata megera 05-06-20-25-
005- Bont zandoogje Pararge aegeria 01-02-06-10-13-14-15-24-
25
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -38-

DNV Nederlandse naam Wetenschappelijke naam Excursie
005- Bruin zandoogje Maniola jurtina 08-10-13-25-
005- Hooibeestje Coenonumpha pamphilus 10-15-25-
005- Spaans oranje zandoogje Pyronia bathseba 25-
005- Tweekleurig hooibeestje Coenonympha arcania 01-10-16-25-
005- Zuidelijke erebia Erebia triaria hispanica 20-
006- Dikkopjes Hesperiidae
006- Bruin dikkopje Erynnis tages 27-28-
006- Zuidelijke aardbeivlinder Pyrgus malvoides 06-20-
N Nachtvlinders Lepidoptera (orde)
N Zwarte beer, Kleine beervlinder Arctia villica 10-19-
N Bonte bessenvlinder, rups Abraxas grossulariata 24-
N Glasvleugelpijlstaart Hemaris fuciformis 20-
N Hagedoornvlinder Opisthograptis luteolata 19-
N Kolibrievlinder Macroglossum stellatarum 02-08-10-24-
N Sint-Jansvlinder Zygaena fausta 10-
N Sint-Jansvlinder Zygaena scabiosae 10-
N Sint-Jansvlinder Zygaena sp 24-
N Windepijlstaart Agrius convolvuli 02-
Totaal: 62
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -39-

VOGELLIJST
Nederlandse naam Wetenschappelijke naam Spaanse naam Aiguamolls
Aalscholver Phalacrocorax carbo Cormorán grande AM
Alpenkauw Pyrrhocorax graculux Chola bequiamarilla
Alpenkraai Pyrrhocorax pyrrhocorax Chola bequirroya
Baardgrasmus Sylvia cantillans Curruca carrasqueña
Baardmannetje Panurus biarmicus Bigotudo AM
Bergfluiter Phylloscopus bonelli Mosquitero papialbo
Bijeneter Merops apiaster Abejaruco común
Blauwe Reiger Ardea cinerea Garza real AM
Boerenzwaluw Hirundo rustica Golondrina común
Bonte Vliegenvanger Ficedula hypoleuca Papamoscas cerrojillo AM
Boomklever Sitta europaea Trepador azul
Boomkruiper Certhia brachydactyla Agateador común
Boomleeuwerik Lullula arborea Totovía
Boompieper Anthus trivialis Bisbita arboréo
Boomvalk Falco subbuteo Alcotán
Bosuil Strix aluco Cárabo común
Braamsluiper Sylvia curruca Curruca zarcerilla AM
Bruine Kiekendief Circus aeruginosus Aguilucho lagunero AM
Buizerd Buteo buteo Ratonero
Cetti's Zanger Cettia cetti Ruiseñor bastardo AM
Cirlgors Emberiza cirlus Escribano soteno
Dodaars Tachybaptus ruficollis Zampullín chico AM
Dwergarend Hieraaetus pennatus Aguila calzada
Ekster Pica pica Urraca AM
Europese Kanarie Serinus serinus Verdecillo
Fazant Phasianus colchicus Faisán vulgar
Fitis Phylloscopus trochilus Mosquitero musical
Flamingo Phoenicopterus ruber Flamenco AM
Gaai Garrulus glandarius Arrendajo
Geelgors Emberiza citrinella Escribano cerillo
Geelpootmeeuw Larus cachinnans Gaviota patiamarilla AM
Gele Kwikstaart Motacilla flava flava Lavandera boyera alemana AM
Gierzwaluw Apus apus Vencejo común
Glanskop Parus palustris Carbonero palustre
Goudhaantje Regulus regulus Reyezuelo sencillo
Goudvink Pyrrhula pyrrhula Camachuelo común
Grasmus Sylvia communis Curruca zarcera AM
Graspieper Anthus pratensis Bisbita común AM
Graszanger Cisticola juncidis Buitrón AM
Grauwe Gors Miliaria calandra Triguero
Grauwe Klauwier Lanius collurio Alcaudón dorsirrojo
Grauwe Vliegenvanger Muscicapa striata Papamoscas gris
Grijze Gors Emberiza cia Escribano montesino
Groene Specht Picus viridis Pico real
Groenling Carduelis chloris Verderón común
Grote Bonte Specht Picoides major Pico picapinos
Grote Gele Kwikstaart Motacilla cinerea Lavandera de cascadena
Grote Karekiet Acrocephalus arundinaceus Carricero tordal AM
Grote Lijster Turdus viscivorus Zorzal charlo
Grote Zilverreiger Egretta alba Garceta grande AM
Havikarend Hieraaetus fasciatus Aguila perdicera
Holeduif Columba oenas Paloma zurita
Hop Upupa epops Abubilla
Houtduif Columba palumbus Paloma torcaz
Houtsnip Scolopax rusticola Chocha perdiz
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -40-

Nederlandse naam Wetenschappelijke naam Spaanse naam Aiguamolls
Huismus Passer domesticus Gorrión común
Huiszwaluw Delichon urbica Avíón común
Kauw Corvus monedula Grajilla AM
Kleine Karekiet Acrocephalus scirpaceus Carricero común AM
Kleine Klapekster Lanius minor Alcaudón chico
Kleine Zilverreiger Egretta garzetta Garceta común AM
Kneu Carduelis cannabina Pardillo común AM
Knobbelzwaan Cygnus olor Cisne vulgar AM
Koekoek Cuculus canorus Cuco
Koereiger Bubulcus ibis Garcilla bueyera AM
Kokmeeuw Larus ridibundus Gaviota reidora AM
Koolmees Parus major Carbonero común
Krakeend Anas strepera Anade friso AM
Kuifleeuwerik Galerida cristata Cogujada común AM
Kuifmees Parus cristatus Herrerillo capuchino
Kwartel Coturnix coturnix Codorniz
Lammergier Gypeatus barbatus Quebrantahuesos
Meerkoet Fulica atra Focha común AM
Merel Turdus merula Mirlo común
Nachtegaal Luscinia megarhynchos Ruiseñor común
Nachtzwaluw Caprimulgus europaeus Chotacabras gris
Ooievaar Ciconia ciconia Cigüeña común AM
Orpheusspotvogel Hippolais polyglotta Zarcero común AM
Paap Saxicola rubetra Tarabilla norteña AM
Pimpelmees Parus caeruleus Herrerillo común
Purperkoet Porphyrio porphyrio Calamón AM
Purperreiger Ardea purpurea Garza imperial AM
Putter Carduelis carduelis Jilguero
Raaf Corvus corax Cuervo
Rietzanger Acrocephalus
Carricerín común AM
schoenobaenus
Ringmus Passer montanus Gorrión molinero AM
Rode Patrijs Alectoris rufa Perdiz roja
Roek Corvus frugilegus Graja
Roerdomp Botaurus stellaris Avetoro común AM
Roodborst Erithacus rubecula Petirrojo
Roodborsttapuit Saxicola torquata Tarabilla común
Rotszwaluw Ptyonoprogne rupestris Avión roquero
Sijs Carduelis spinus Lúgano
Slangearend Circaetus gallicus Aguila culebrera
Slechtvalk Falco peregrinus Halcón común
Spreeuw Sturnus vulgaris Estornino pinto
Sprinkhaanzanger Locustella naevia Buscarla pintoja AM
Staartmees Aegithalos caudatus Mito
Steenarend Aquila chrysaetos Aguila real
Steltkluut Himantopus himantopus Cigüeñuela AM
Tapuit Oenanthe oenanthe Collalba gris AM
Tjiftjaf Phylloscopus collybita Mosquitero común
Torenvalk Falco tinnunculus Cernícalo vulgar AM
Tuinfluiter Sylvia borin Curruca mosquitera
Tureluur Tringa totanus Archibebe común
Turkse Tortel Streptopelia decaocto Tórtola turca AM
Vale Gier Gyps fulvus Buitre leonado
Veldleeuwerik Alauda arvensis Alondra común AM
Vink Fringilla coelebs Pinzón vulgar
Vorkstaartplevier Glareola pratincola Canastéra AM
Vuurgoudhaantje Regulus ignicapillus Reyezuelo listado
Waterhoen Gallinula chloropus Polla de agua AM
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -41-

Nederlandse naam Wetenschappelijke naam Spaanse naam Aiguamolls
Waterspreeuw Cinclus cinclus Mirlo acuático
Wielewaal Oriolus oriolus Oropéndola
Wilde Eend Anas platyrhynchos Cerceta real AM
Winterkoning Troglodytes troglodytes Chochín
Witte Kwikstaart Motacilla alba alba Lavandera blanca
Witwangstern Chlidonias hybridus Fumarel cariblanco AM
Zanglijster Turdus philomelos Zorzal común
Zomertortel Streptopelia turtur Tórtola común
Zwarte Kraai Corvus corone corone Corneja negra
Zwarte Mees Parus ater Carbonero garropinos
Zwarte Roodstaart Phoenicurus ochruros Colirrojo tizón
Zwarte Specht Dryocopus martius Pico negro
Zwarte Wouw Milvus migrans Milano negro
Zwartkop Sylvia atricapilla Curruca capirotada
Totaal: 126
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -42-

PADDESTOELENLIJST
Wetenschappelijke naam Nederlandse naam Excursie
Auricularia mesenterica Viltig judasoor 06-14-
Bjerkandera adusta Grijze gaatjeszwam 14-
Boletus edulis Eekhoorntjesbrood 14-
Boletus sp Boleet 20-
Clathrus ruber Traliestinkzwam 16-
Clavaria cristata Witte koraalzwam 06-
Coprinus desseminatus Zwerminktzwam 14-
Coriolus hirsutus Ruig elfenbankje 06-
Coriolus versicolor Elfenbankje 14-
Ganoderma lucidum Gesteelde lakzwam 06-
Leccinum quercinum Eikeboleet 25-
Lenzites betulinus Fopelfenbankje 06-
Marasmius androsaceus Paardehaartaailing 10-
Phellinus sp Vuurzwam 14-
Pleurotus ostreatus Gewone oesterzwam 04-
Schizophyllum commune Waaiertje 06-
Stereum hirsutum Gele korstzwam 14-
Tarzetta catinus (ook: Pustularia catina) Gekarteld leemkelkje 14-
Totaal: 18
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -43-

KORSTMOSSENLIJST
Wetenschappelijke naam Nederlandse naam Door Excursie
Bacidia arnoldiana of delicata ER 27-
Candelaria concolor Vals dooiermos MZ 27-
Cetraria islandica s.l., cf. IJslands mos ER 27-
Cladina portentosa Gewoon rendiermos ER 04-11-25-
Cladonia convulata Groot elandgeweimos MZ, ER 07-27-
Cladonia foliacea Elandgeweimos MZ, ER 03-04-27-
Cladonia furcata Gevorkt heidestaartje ER 27-
Cladonia pocillum Duinbekermos MZ 07-
Coelocaulon hispidum hispidum Kraakloof ER 27-
Collema nigrescens Geleimos MZ 05-
Collema tenax Dik geleimos MZ 05-
Evernia prunastri Eikemos RG 04-
Hypogymnia tubulosa Witkopschorsmos MZ 12-
Lecanora campestris Veld schotelkorst ER 27-
Lecanora conizoides (L. pityrea) Groene schotelkorst ER 27-
Lecanora dispersa Verborgen schotelkorst ER 27-
Lecanora expallens Bleekgroene schotelkorst ER 27-
Parmelia caperata Bosschildmos MZ, ER 27-
Parmelia glabratula Glanzend schildmos MZ 27-
Parmelia perlata Groot schildmos MZ, ER 27-
Parmelia subaurifera Verstopschildmos ER 27-
Peltigera canina Groot leermos ER 14-
Physcia adscendens Grof kroesmos MZ, ER 27-
Physcia caesia Rond kroesmos ER 27-
Physcia clementei Kroesmos MZ 27-
Physcia stellaris, cf. Kroesmos ER 27-
Pseudevernia furfureacea Purper geweimos MZ, ER 12-27-
Psora testacea MZ 04-
Ramalina thrausta Takmos MZ 27-
Rhizoplaca chrysoleuca MZ 12-
Solorina saccata MZ 07-
Squamarina cartilaginea ER 27-
Teloschistes chrysopthalmus Zonnetjesmos MZ, ER 27-
Umbilicaria cylindrica MZ 12-
Umbilicaria proboscidea MZ 12-
Xanthoria candelaria Kroezig dooiermos ER 27-
Xanthoria ectaneiodes Dooiermos MZ 27-
Xanthoria parietina Groot dooiermos ER 27-
Totaal: 38
ER = Ed Romeijn
RG = Ria Glas
MZ = Michel Zwarts
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -44-

MOSSENLIJST
Type Wetenschappelijke naam Nederlandse naam Excursie
B Bladmos
B Abietinella abietina Sparremos 12-21-
B Amblystegium varium Oever-pluisdraadmos 27
B Anomodon attenuatus Klein touwtjesmos 16-17-18-21-
B Anomodon viticulosus Groot touwtjesmos 04-07-18-27
B Barbula unguiculata Klei-smaragdsteeltje 07-24-
B Brachythecium rutabulum Gewoon dikkopmos 07-
B Brachythecium salebrosum Glad dikkopmos 07-
B Bryum elegans Knikmos 12
B Bryum torquescens Zonne-knikmos 04-
B Calliergonella cuspidata Gewoon puntmos 04-27-
B Campylium calcareum Mergel-goudmos 24
B Cratoneuron commutatum Geveerd diknerfmos 04-07-27-
B Cratoneuron filicinum Gewoon diknerfmos 04-27-
B Ctenidium molluscum Kammos 01-04-18-21
B Dicranum scoparium Gewoon gaffeltandmos 18
B Didymodon ferruginascens Dubbeltandmos 07-
B Ditrichum flexicaule Kalksmaltandmos 07-
B Eucladium verticillatum Tufmos 04-07-
B Eurhynchium hians Klei-snavelmos 04-24-
B Eurhynchium speciosum Moeras-snavelmos 04-
B Eurhynchium striatum Geplooid snavelmos 04-
B Fissidens dubius Kalkvedermos 07-
B Fissidens serralutus Vedermos 05-
B Fissidens taxifolius Klei-vedermos 18
B Homalothecium lutescens Smaragdmos 24
B Homalothecium sericeum Gewoon zijdemos 24-
B Hylocomium splendens Gewoon etagemos 18-21
B Hypnum cupressiforme Gewoon klauwtjesmos 21-24
B Leptodon smithii Slakkenhuismos 24
B Lescuraea incurvata 04-
B Leucodon sciuroides Eekhoorntjesmos 24
B Neckera complanata Glad kringmos 21-
B Neckera crispa Groot kringmos 04-18-21-
B Orthotrichum affine Gewone haarmuts 24
B Orthotrichum anomalum Gesteelde haarmuts 07-
B Orthotrichum diaphanum Grijze haarmuts 27
B Plagiomnium rostratum Gesnaveld boogsterrenmos 01-04-
B Plagiomnium undulatum Gerimpeld boogsterrenmos 01-04-
B Pleurochaete squarrosa Hakig kronkelbladmos 18
B Racomitrium canescens Grijze bisschopsmuts 12
B Rhynchostegium riparioides Watervalmos 16
B Rhytidiadelphus loreus Riempjesmos (Ruismos) 16-18-21
B Rhytidiadelphus triquetrus Pluimstaartmos 01-18-
B Rhytidium rugosum Buizerdmos 21-
B Schistidium apocarpum Gewoon achterlichtmos 16-
B Scleropodium purum Groot laddermos 21-24-
B Thamnobryum alopecurum Struikmos 17-18-21-24-
B Tortella cf nitida Kronkelbladmos 16-
B Tortella tortuosa Gerimpeld kronkelbladmos 12-18-
B Trichostomum crispulum Haartandmos 04-
Totaal 50
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -45-

Type Wetenschappelijke naam Nederlandse naam Excursie
L Levermos
L Aneura pinguis Echt vetmos 07-
L Conocephalum conicum Kegelmos 04-
L Frullania dilatata Helm-roestmos 01-16-27-
L Frullania tamarisci Flesjes roestmos 24-
L Leiocolea alpestris 07-
L Lejeunea cavifolia Tuitmos 04-
L Lophocolea minor Klein kantmos 24
L Lophozia bicrenata Cederhoutmos 24
L Marchantia paleacea Parapluutjesmos 04-
L Marchantia polymorpha Parapluutjesmos 14-16-
L Metzgeria furcata Bleek boomvorkje 24
L Plagiochila asplenioides Groot varentjesmos 24
L Porella arboris-vitae Getand pelsmos 18
L Porella platyphylla Gewoon pelsmos 04-
L Radula complanata Schijfjesmos 04-24-27-
L Scapania sp Schoffelmos 21-
Totaal: 16
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -46-

HOGERE PLANTENLIJST
FMPC Wetenschappelijke naam Nederlandse naam Excursie
004- Equisetaceae Paardenstaartenfamilie
004-004-0014 Equisetum telmateia Reuzenpaardenstaart 04-15-16-
004-004-0021 Equisetum variegatum Bonte paardenstaart 05-
005- Ophioglossaceae Addertongfamilie
005-006 Botrychium sp Maanvaren 08-
007- Polypodiaceae Eikvarenfamilie
007-008-0029 Pteridium aquilinum Adelaarsvaren 01-14-15-16-24
007-014-0038 Adiantum capillus-veneris Venushaar 01-05-07-16
007-016-0041 Polystichum aculeatum Stijve naaldvaren 17
007-016-0042 Polystichum lonchitis Lansvaren 17-18-
007-016-0043 Polystichum setiferum Zachte naaldvaren 17-24-
007-017-0044 Dryopteris carthusiana ssp dilatata (D. dilatata) Brede stekelvaren 05-
007-017-0045 Dryopteris filix-mas s.l. Mannetjesvaren 05-15-
007-023-0057 Asplenium septentrionale Noordse streepvaren 11
007-023-0061 Asplenium trichomanes s.l. Steenbreekvaren 05-06-12-14-15-24
007-023-0063 Asplenium ruta-muraria Muurvaren 01-05-14-24
007-023-0064 Asplenium adiantum-nigrum s.l. Zwartsteelvaren 14-15-
007-023-0067 Asplenium foreziense Forez-streepvaren 24
007-023-0068 Asplenium fontanum Genaalde streepvaren 01-05-07-16-17-23
007-024-0069 Phyllitis (Asplenium) scolopendrium Tongvaren 01-02-16-17-23-24
007-025-0071 Ceterach officinarum Schubvaren 01-05-06-15
007-026-0072 Polypodium vulgare s.l. Gewone eikvaren 02-05-12-14-16
012- Pinaceae Dennenfamilie
012-033-0082 Pinus halepensis Aleppo-den 02-14-
012-033-0084 Pinus mugo ssp uncinata Bergden 11-12-
013- Cupressaceae Cipresfamilie
013-034-0088 Juniperus communis s.l. Jeneverbes 03-04-12-16-
016- Ranunculaceae Ranonkelfamilie
016-037-0097 Caltha palustris Dotterbloem 11
016-040-0101 Helleboris foetidus Stinkend nieskruid 01-08-15-16-24
016-040-0102 Helleboris viridis ssp occidentalis Wrangwortel 08-11-14-21-
016-044-0107 Clematis recta Stijve clematis 06-07-
016-044-0109 Clematis vitalba Bosrank 06-23-24-
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -47-

FMPC Wetenschappelijke naam Nederlandse naam Excursie
016-044-0110 Clematis flammula Vlammetje-clematis 06-23-24-
016-046 Aconitum sp Monnikskap 12
016-048-0124 Adonis annua s.l. Herfstadonis 01-
016-048-0125 Adonis aestivalis s.l. Zomeradonis 04-
016-049-0128 Anemone hepatica (Hepatica nobilis) Leverbloempje 01-07-08-11-12-15-16-17-21-
24
016-049-0130 Anemone nemorosa Bosanemoon 08-15-17-
016-049-0135 Anemone alpina ssp apiifolia (ssp sulphurea) Gele alpenanemoon 11-12-
016-049-0136 Anemone pulsatilla (Pulsatilla vulgaris) ssp rubra Wildemanskruid 11
016-050-0141 Thalictrum flavum s.l. Poelruit 09-
016-051-0146 Aquilegia vulgaris s.l. Wilde akelei 01-04-05-06-08-15-16-20-21
016-053-0148 Ranunculus ficaria (Ficaria verna) s.l. Gewoon speenkruid 16
016-053-0173 Ranunculus bulbosus s.l. Knolboterbloem 03-15-
016-053-0178 Ranunculus repens Kruipende boterbloem 11
021- Aristolochiaceae Pijpbloemfamilie
021-058-0190 Aristolochia pistolochia Pijpbloem 07-
021-058-0191 Aristolochia rotunda Bolvormige pijpbloem 14-16-
022- Rafflesiaceae
022-059-0194 Cytinus hypocistis s.l. Cytinus 01-05-
023- Crassulaceae Vetplantenfamilie
023-061-0198 Umbilicus rupestris s.l. Rotssnavelkruid 14-
023-062-0200 Sempervivum tectorum s.l. Donderblad 06-12-
023-062-0201 Sempervivum montanum Berg huislook 11-12-
023-064-0205 Sedum telephium s.l. Hemelsleutel 23
023-064-0212 Sedum rupestre ssp reflexum Tripmadam 12-14-17-24
024- Saxifragaceae Steenbreekfamilie
024-068-0239 Saxifraga paniculata Pluimsteenbreek 12
024-068-0246 Saxifraga granulata ssp granulata Knolsteenbreek 11-12-14-15-
024-068-0257 Saxifraga fragilis (Saxifraga corbariensis) Broze steenbreek 12
024-068-0260 Saxifraga pubescens s.l. Donssteenbreek 12
025- Rosaceae Rozenfamilie
025-071-0266 Filipendula vulgaris Knolspirea 13-17-
025-072-0268 Rubus idaeus Framboos 12
025-072-0273 Rubus ulmifolius Braam 23-24-
025-073-0285 Rosa sempervirens Groenblijvende roos 03-
025-073-0299 Rosa rubiginosa Egelantier 06-
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -48-

FMPC Wetenschappelijke naam Nederlandse naam Excursie
025-074-0300 Agrimonia eupatoria s.l. Gewone agrimonie 01-04-06-15-16-
025-074-0301 Agrimonia procera Welriekende agrimonie 06-
025-075-0302 Sanguisorba officinalis ssp officinalis Grote pimpernel 06-
025-075-0304 Sanguisorba minor s.l. Kleine pimpernel 01-04-06-14-15-16-17-24
025-077-0310 Geum urbanum Geel nagelkruid 14-15-
025-078-0317 Potentilla erecta Tormentil 27
025-078-0323 Potentilla micrantha Kleine ganzerik 12
025-078-0327 Potentilla reptans Vijfvingerkruid 15
025-078-0335 Potentilla aurea ssp aurea Glansganzerik 12
025-080-0338 Fragaria vesca Bosaardbei 12-15-16-21
025-081-0340 Alchemilla alpina s.l. Alpenvrouwenmantel 12-20-
025-081-0343 Alchemilla vulgaris s.l. Vrouwenmantel 08-11-12-
025-085-0357 Amelanchier ovalis Krentenboompje 11
025-086-0359 Cotoneaster nebrodensis (C. tomentosus) Dwergmispel 27
025-089-0362 Crataegus monogyna s.l. Eenstijlige meidoorn 24
025-090-0368 Prunus spinosa s.l. Sleedoorn 27
028- Papillionaceae Vlinderbloemenfamilie
028-099-0379 Sarothamnus scoparius (Cytisus scoparius) s.l. Brem 12-16-
028-100-0386 Genista anglica Stekelbloem 28
028-100-0389 Genista scorpius ssp scorpius Heidebrem 24
028-101-0401 Chamaespartium saggittale s.l. Pijlbrem 15
028-102-0402 Chamaecytisus supinus ssp supinus Liggende brem 06-
028-103-0403 Cytisophyllum sessilifolium (Cytisus sessilifolium) Brem 07-
028-105-0405 Spartium junceum Bezemstruik 02-05-06-
028-106-0406 Argyrolobium zanonii 27-
028-110-0418 Astragalus monspessulanus ssp monspessulanus Montpellier hokjespeul 04-16-
028-110-0424 Astragalus glycyphyllos Wilde hokjespeul 02-08-11-20-21-
028-114-0457 Vicia sepium Heggenwikke 16
028-114-0459 Vicia sativa ssp nigra Smalle wikke 27
028-114-0459 Vicia sativa ssp sativa Voederwikke 14
028-114-0462 Vicia hirsuta Ringelwikke 14-15-
028-114-0464 Vicia tetrasperma ssp tetrasperma Vierzadige wikke 27
028-114-0468 Vicia villosa s.l. Bonte wikke 25
028-114-0469 Vicia cracca s.l. Vogelwikke 15-16-21-
028-116-0473 Lathyrus aphaca Naakte lathyrus 15-16
028-116-0474 Lathyrus nissolia Graslathyrus 14
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -49-

FMPC Wetenschappelijke naam Nederlandse naam Excursie
028-116-0477 Lathyrus pratensis Veldlathyrus 15-16-24-
028-116-0478 Lathyrus tuberosus Aardaker 16
028-116-0480 Lathyrus setifolius Oranje-rode lathyrus 14
028-116-0481 Lathyrus sphaericus Lathyrus 15
028-116-0484 Lathyrus annuus Lathyrus 01-
028-116-0487 Lathyrus sylvestris ssp pyrenaicus Boslathyrus 08-
028-116-0488 Lathyrus latifolius Brede lathyrus 01-06-13-16
028-116-0492 Lathyrus linifolius (Lathyrus montanus) Knollathyrus 12
028-116-0495 Lathyrus niger ssp niger (Orobus niger) Zwarte lathyrus 16
028-116-0496 Lathyrus vernus Voorjaarslathyrus 17
028-118-0499 Ononis spinosa Kattedoorn 01-
028-119-0528 Melilotus officinalis Citroengele honingklaver 09-16-
028-120-0529 Psoralea bituminosa Asfaltbloem 01-05-16-23
028-122-0538 Medicago lupulina Hopklaver 24
028-122-0541 Medicago sativa ssp falcata (Medicago falcata) Sikkelklaver 27
028-122-0556 Medicago arabica Gevlekte rupsklaver 15
028-123-0564 Trifolium campestre Liggende klaver 06-
028-123-0565 Trifolium dubium Kleine klaver 27
028-123-0566 Trifolium filiforme (Trifolium micranthum) Draadklaver 27
028-123-0575 Trifolium repens Witte klaver 27
028-123-0582 Trifolium scabrum Ruwe klaver 03-
028-123-0589 Trifolium arvense Hazenpootje 09-
028-123-0594 Trifolium incarnatum ssp incarnatum Inkarnaatklaver 15
028-123-0597 Trifolium montanum s.l. Bergklaver 17-20-21-
028-123-0601 Trifolium pratense Rode klaver 16
028-124-0602 Dorycnium pentaphyllum s.l. Vijfbladige dorycnium 01-04-17-
028-124-0603 Dorycnium hirsutum Ruige dorycnium 01-16-
028-125-0614 Lotus corniculatus s.l. Gewone rolklaver 24
028-126-0615 Tetragonolobus maritimus (T. siliquosus) Hauwklaver 01-08-16-21
028-127-0625 Anthyllis tetraphylla Vierbladige klaver 01-03-
028-127-0627 Anthyllis vulneraria s.l. Wondklaver 12-15-24-
028-128-0628 Scorpiurus muricatus s.l. Schorpioenstaart 09-
028-129-0634 Coronilla emerus ssp emerus Struikkroonkruid 06-16-21-
028-131-0642 Hippocrepis comosa s.l. Paardenhoefklaver 01-16-20-21
028-133-0647 Onobrychis saxatilis Esparcette 16
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -50-

FMPC Wetenschappelijke naam Nederlandse naam Excursie
032- Onagraceae Teunisbloemfamilie
032-141-0668 Epilobium angustifolium Wilgenroosje 01-
032-142-0683 Circaea lutetiana Groot heksenkruid 21-24-
032-142-0684 Circaea alpina Alpenheksenkruid 17
037- Thymelaeaceae Peperboompjesfamilie
037-147-0691 Daphne laureola s.l. Laurier/Zwart peperboompje 04-08-16-21-23-24
037-147-0692 Daphne mezereum Rood peperboompje 11-12-15-
037-148-0699 Thymelaea sanamunda Peperboompje 01-04-
039- Papaveraceae Papaverfamilie
039-150-0711 Papaver rhoeas Grote klaproos 06-15-16-
039-150-0712 Papaver dubium s.l. Bleke klaproos 15-16-
039-154-0720 Chelidonium majus Stinkende gouwe 06-14-15-
039-158 Fumaria sp Duivekervel 09-
041- Cruciferae (Brassicaceae) Kruisbloemenfamilie
041-165-0757 Alliaria petiolata Look-zonder-look 15-
041-168-0760 Bunias erucago Hardvrucht 14
041-170-0768 Brassica repanda s.l. Kool 11
041-172-0775 Coincya cheiranthos (oud: Brassica cheiranthos) Muurbloemmosterd 12
041-183 Erysimum sp Steenraket 07-
041-185-0809 Barbarea vulgaris Gewoon barbarakruid 12
041-187-0813 Cardamine heptaphylla Zevenbladige veldkers 17-23-24-
041-187-0814 Cardamine pentaphyllos Vijfbladige veldkers 17-23-24-
041-187-0815 Cardamine resedifolia Resedabladige veldkers 12
041-187-0816 Cardamine impatiens Springzaadveldkers 16
041-187-0820 Cardamine flexuosa Bosveldkers 24
041-187-0821 Cardamine pyrenaica (C. raphanifolia) ssp pyrenaica Pyreneeen veldkers 11-12-
041-188-0824 Arabis glabra Torenkruid 06-14-15-
041-188-0827 Arabis scabra Scheefkelk 07-
041-189-0839 Rorippa nasturtium-aquaticum (Nasturtium officinale) Witte waterkers 16
041-202-0859 Lepidium campestre Veldkruidkers 12
041-204-0874 Iberis sempervirens Scheefbloem 12
041-204-0877 Iberis amara s.l. Bittere scheefbloem 17
041-205-0880 Biscutella laevigata s.l. Brilkruid 11-14-
041-220-0908 Alyssum maritimum Schildzaad 09-
041-223-0925 Erophila verna s.l. Vroegeling 11-12-
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -51-

FMPC Wetenschappelijke naam Nederlandse naam Excursie
042- Resedaceae Resedafamilie
042-226-0931 Reseda alba s.l. Witte reseda 04-
042-226-0933 Reseda phyteuma s.l. Rapunzelreseda 06-14-
042-226-0934 Reseda lutea Wilde reseda 03-17-
043- Cistaceae Zonneroosjesfamilie
043-227 Cistus sp Cistus 15
043-227-0942 Cistus populifolius Populierbladige cistus 01-
043-227-0944 Cistus salviifolius Saliebladige cistus 16
043-228 Halimium sp Zonneroosje 16
043-229-0959 Helianthemum canum Grijzig/klein zonneroosje 01-04-06-17-21
043-229-0961 Helianthemum nummularium ssp pyrenaicum Roze zonneroosje 17
043-229-0961 Helianthemum nummularium ssp tomentosum Geel zonneroosje 01-06-14-15-16-21-23
043-230-0970 Fumana ericoides (Fumana cordifolia) Heideachtig groeisel 03-
048- Violaceae Viooltjesfamilie
048-237-0992 Viola pyrenaica Pyreneeen viooltje 11
048-237-0996 Viola sylvestris ssp sylvestris (V. reichenbachiana) Donkersporig bosviooltje 12
048-237-0999 Viola biflora Tweebloemig viooltje 11
048-237-1003 Viola tricolor ssp arvensis Akkerviooltje 12-14-
049- Guttiferae Hertshooifamilie
049-238-1019 Hypericum tetrapterum ssp tetrapterum Gevleugeld hertshooi 01-27-
049-238-1020 Hypericum perfoliata Hertshooi 03-
050- Malvaceae Kaasjeskruidfamilie
050-241-1029 Malva cretica ssp althaeoides Kretenzer malva 17
050-241-1034 Malva sylvestris Groot kaasjeskruid 13
050-243-1045 Althaea hirsuta s.l. Ruige heemst 17
051- Tiliaceae Lindefamilie
051-247-1049 Tilia platyphyllos s.l. Zomerlinde 21
052- Oxalidaceae Klaverzuringfamilie
052-248-1052 Oxalis acetosella Bosklaverzuring 12-17-
053- Geraniaceae Ooievaarsbekfamilie
053-249-1058 Geranium robertianum s.l. Robertskruid 06-16-17-21-23-24
053-249-1059 Geranium sanguineum Bloedooievaarsbek 23
053-249-1060 Geranium columbinum Fijne ooievaarsbek 01-04-
053-249-1061 Geranium dissectum Slipbladige ooievaarsbek 04-16-
053-249-1063 Geranium pyrenaicum Beemdooievaarsbek 27
053-249-1065 Geranium molle ssp molle Zachte ooievaarsbek 15
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -52-

FMPC Wetenschappelijke naam Nederlandse naam Excursie
053-249-1067 Geranium nodosum Knopige ooievaarsbek 16
053-250-1077 Erodium malachoides s.l. Reigersbek 06-
054- Linaceae Vlasfamilie
054-252-1086 Linum catharticum Geelhartje 01-16-20-
054-252-1091 Linum perenne s.l. Overblijvend vlas 17
054-252-1092 Linum tenuifolium ssp suffruticosum (Linum suffrutic.) Vlas 01-17-25-
059- Aceraceae Esdoornfamilie
059-262-1111 Acer campestre Spaanse aak 16-24-27
060- Coriariaceae
060-263-1116 Coriaria myrtifolia Looierstruik, Dronken geit 01-16-24-27
061- Polygalaceae Vleugeltjesbloemfamilie
061-264-1123 Polygala serpyllifolia Liggende vleugeltjesbloem 12
061-264-1124 Polygala vulgaris s.l. Gewone vleugeltjesbloem 01-11-15-16-21-23-24-
063- Anacardiaceae Pruikenboomfamilie
063-266-1127 Pistacea terebinthus Pistache 27-
064- Aquifoliaceae Hulstfamilie
064-268-1129 Ilex aquifolium Hulst 02-15-24-
068- Cornaceae Kornoeljefamilie
068-273-1141 Cornus sanguinea Rode kornoelje 16
069- Araliaceae Klimopfamilie
069-274-1143 Hedera helix Klimop 27
070- Umbelliferae (Apiaceae) Schermbloemenfamilie
070-278-1148 Sanicula europaea Heelkruid 01-04-08-15-16-17-21
070-280-1153 Eryngium campestre Echte kruisdistel 15-16-17-
070-286-1164 Anthriscus sylvestris ssp sylvestris Fluitekruid 23
070-295-1186 Aegopodium podagraria Zevenblad 23
070-304-1203 Foeniculum vulgare s.l. Venkel 01-06-13-16-
070-327-1248 Angelica sylvestris Engelwortel 12
070-343-1287 Daucus carota s.l. Peen 27
071- Betulaceae Berkenfamilie
071-346-1291 Corylus avellana Hazelaar 04-16-23-24-27
072- Fagaceae Napjesdragersfamilie
072-348-1294 Fagus sylvatica Beuk 15-23-24-
072-349-1295 Castanea sativa Tamme kastanje 15-16-23-24
072-350-1296 Quercus coccifera ssp coccifera Hulsteik 02-07-15-
072-350-1297 Quercus suber Kurkeik 01-
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -53-

FMPC Wetenschappelijke naam Nederlandse naam Excursie
072-350-1298 Quercus ilex s.l. Steeneik 01-02-16-23-24-27
072-350-1299 Quercus robur ssp robur Zomereik 16
072-350-1303 Quercus humilis (Q. pubescens, Q. lanuginosa) Donseik 02-16-23-27
073- Juglandaceae Okkernootfamilie
073-351-1305 Juglans regia Walnoot 27
074- Salicaceae Wilgenfamilie
074-352-1308 Populus tremulus Ratelpopulier 02-23-
074-353-1319 Salix caprea Boswilg 01-
074-353-1324 Salix purpurea Bittere wilg 06-
075- Ulmaceae Iepenfamilie
075-354-1331 Celtis australis Iep 06-
075-355 Ulmus sp Iep 24
076- Moraceae Moerbeifamilie
076-356-1334 Ficus carica Vijg 16-27-
078- Urticaceae Brandnetelfamilie
078-359-1337 Parietaria officinalis ssp judaica (P. judaica) Glaskruid 06-15-
078-360-1342 Urtica dioica Grote brandnetel 16-27-
079- Euphorbiaceae Wolfsmelkfamilie
079-363-1348 Mercurialis perennis Bosbingelkruid 08-
079-364-1358 Euphorbia amygdaloides ssp amygdaloides Amandelwolfsmelk 01-08-15-16-21
079-364-1363 Euphorbia myrsinites ssp litardierei Wolfsmelk 09-
079-364-1364 Euphorbia exigua Kleine wolfsmelk 01-
079-364-1377 Euphorbia cyparissias Cipreswolfsmelk 14-15-
079-364-1383 Euphorbia helioscopia s.l. Kroontjeskruid 16
079-364-1390 Euphorbia flavicoma s.l. Wolfsmelk 06-
079-364-1391 Euphorbia hyberna Wolfsmelk 28
080- Buxaceae Palmboompjesfamilie
080-365-1395 Buxus sempervirens Gewone buxus 02-04-15-16-21-23-24
082- Santalaceae Sandelhoutfamilie
082-368-1406 Thesium alpinum Bergvlas 12
082-368-1408 Thesium humifusum ssp divaricatum (Thesium div.) Liggend bergvlas 03-
085- Polygonaceae Duizendknoopfamilie
085-374-1415 Rumex scutatus ssp scutatus Spaanse zuring 11-12-
085-374-1428 Rumex crispus Krulzuring 06-
085-375 Polygonum sp Varkensgras 16
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -54-

FMPC Wetenschappelijke naam Nederlandse naam Excursie
087- Aizoaceae
087-379-1449 Carpobrotus edulis Eetbare carpobrotus 01-
092- Caryophyllaceae Anjerfamilie
092-386-1463 Arenaria grandiflora s.l. Grootbloemig zandmuur 12
092-387-1470 Moehringia muscosa Mosmuur 07-16-
092-387-1471 Moehringia trinerva Drienerfmuur 16
092-390-1492 Stellaria holostea Grote muur 08-12-15-16-
092-393-1502 Cerastium fontanum ssp vulgare Gewone hoornbloem 27
092-393-1509 Cerastium semidecandrum s.l. Zandhoornbloem 17
092-396-1519 Scleranthus perennis Overblijvende hardbloem 12
092-398-1527 Paronychia argentea Zilver paronychia 09-
092-399 Herniaria sp Breukkruid 14
092-400-1537 Polycarpon tetraphyllum Kransmuur 27-
092-405-1550 Lychnis flos-cuculi Echte koekoeksbloem 01-
092-405-1551 Lychnis alpina Pekanjer 12
092-408-1554 Silene latifolia ssp alba Avondkoekoeksbloem 14
092-408-1557 Silene vulgaris s.l. Blaassilene 01-06-14-15-24
092-408-1562 Silene saxifraga Steenbreeksilene 12
092-408-1569 Silene italica s.l. Italiaanse silene 14
092-408-1571 Silene nutans s.l. Nachtsilene 01-05-06-15-24
092-408-1593 Silene gallica Franse silene 14-15
092-411-1604 Saponaria ocymoides Rotszeepkruid 01-06-15-16-17-23
092-413-1609 Petrorhagia prolifera s.l. Mantelanjer 15-17-
092-414-1615 Dianthus hyssopifolis ssp hyssopifolius Hyssopbladige anjer 16
092-414-1617 Dianthus pyrenaicus s.l. (D. furcatus) Pyreneeen/gevorkte anjer 15
095- Pyrolaceae Wintergroenfamilie
095-434-1684 Pyrola uniflora Eenbloemig wintergroen 20
095-434-1686 Pyrola minor Klein wintergroen 20
096- Ericaceae Heidefamilie
096-437-1690 Rhododendron ferrugineum Alpenroosje 11-12-
096-438-1691 Arbutus unedo Aardbeienboom 27-28
096-440-1694 Vaccinium vitis-idaea Rode bosbes 11
096-440-1696 Vaccinium myrtillus Blauwe bosbes 11-12-
096-441-1697 Calluna vulgaris Struikhei 12
096-442-1699 Erica arborea Boomheide 01-04-15-
096-442-1702 Erica multiflora Veelbloemige dopheide 02-
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -55-

FMPC Wetenschappelijke naam Nederlandse naam Excursie
098- Primulaceae Sleutelbloemfamilie
098-444-1707 Primula integrifolia Sleutelbloem 11
098-444-1712 Primula elatior s.l. Slanke sleutelbloem 06-08-11-15-16-23-24
098-444-1713 Primula veris s.l. Gulden sleutelbloem 20
098-446-1717 Androsace carnea Androsace 11
098-447-1725 Soldanella alpina Alpensoldanella 11
098-451-1734 Anagallis arvensis ssp foemina (A. coerulea) Blauw guichelheil 02-15-16-
098-453-1737 Coris monspeliensis s.l. Montpellier coris 01-04-10-
100- Oleaceae Olijffamilie
100-459-1770 Fraxinus excelsior Gewone es 16-23-24-27
100-460-1772 Ligustrum vulgare Wilde liguster 02-27-
101- Buddlejaceae Buddlejafamilie
101-463-1776 Buddleja davidii Vlinderstruik 16
102- Gentianaceae Gentiaanfamilie
102-466-1779 Blackstonia perfoliata s.l. Bitterling 01-04-21-24-25
102-468-1785 Gentiana lutea s.l. Gele gentiaan 12
102-468-1791 Gentiana acaulis ssp alpina Stengelloze gentiaan 08-11-12-20-
102-468-1792 Gentiana verna Voorjaarsgentiaan 08-11-12-
104- Apocynaceae Maagdenpalmfamilie
104-472-1802 Vinca minor Kleine maagdenpalm 17
105- Asclepiadaceae Zijdeplantfamilie
105-477-1807 Vincetoxicum hirundinaria ssp intermedium Witte engbloem 02-04-07-11-14-15-16-25
106- Convolvulaceae Windefamilie
106-481-1817 Convolvulus arvensis Akkerwinde 01-
106-481-1820 Convolvulus lineatus Calandsklokje 01-06-
106-481-1823 Convolvulus lanuginosus Struikwinde 16-17-
106-482-1826 Cuscuta europaea Groot warkruid 20
107- Boraginaceae Ruwbladigenfamilie
107-484-1831 Lithospermum (Lithodora) fruticosum Parelzaad 03-
107-484-1833 Lithospermum (Buglossoides) purpurocaeruleum Paarsblauw parelzaad 02-06-16-
107-484-1834 Lithospermum officinale Glad parelzaad 01-
107-485-1837 Onosma tricerosperma ssp catalaunica Catalaanse onosma 01-06-16-
107-488-1846 Echium vulgare s.l. Slangenkruid 17-25-
107-489-1849 Pulmonaria longifolia Eikenbeukenbos longkruid 15-17-
107-491-1855 Symphytum tuberosum ssp tuberosum Gele smeerwortel 08-
107-492-1858 Anchusa arvensis Kromhals 09-15-16-
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -56-

FMPC Wetenschappelijke naam Nederlandse naam Excursie
107-493-1859 Borago officinalis Bernagie 09-13-
107-496-1864 Myosotis scorpioides (Myosotis palustris) s.l. Moerasvergeet-me-nietje 16
107-496-1867 Myosotis arvensis ssp arvensis Akkervergeet-me-nietje 11-12-
107-499-1875 Cynoglossum creticum Kretenzer hondstong 06-07-
107-499-1876 Cynoglossum officinale Hondstong 16
108- Labiatae (Lamiaceae) Lipbloemenfamilie
108-500-1878 Ajuga chamaepitys ssp chamaepitys Akker zenegroen 02-17-
108-500-1880 Ajuga reptans Kruipend zenegroen 08-10-
108-500-1881 Ajuga pyramidalis Pyramide zenegroen 02-08-11-12-15-21-23-24
108-501-1882 Teucrium pseudochamaepitys Gamander 28
108-501-1889 Teucrium pyrenaicum Pyreneeen gamander 01-06-16-21
108-501-1891 Teucrium scorodonia ssp scorodonia Valse salie 14
108-501-1897 Teucrium polium s.l. Wilde salie gamander 01-04-
108-502-1900 Scutellaria galericulata Blauw glidkruid 27
108-504-1904 Marrubium supinum Liggende malrove 07-
108-504-1905 Marrubium vulgare Malrove 01-06-
108-505-1907 Sideritis montana ssp ebracteata Bergsideritis 05-
108-505-1915 Sideritis hyssopifolia Hyssopbladige sideritis 01-
108-506-1916 Melittis melissophyllum ssp melissophyllum Bijenbloem 06-15-16-24
108-509-1928 Lamium galeobdolon (Lamiastrum galeobdolon) Gele dovenetel 17-23
108-511-1934 Ballota nigra ssp foetida Stinkende ballote 06-
108-512-1939 Stachys sylvatica Bosandoorn 15-16-23-24
108-512-1943 Stachys officinalis (Betonica officinalis) Betonie 01-06-15-
108-512-1948 Stachys recta Bergandoorn 14-16-
108-516-1958 Prunella laciniata Witte brunel 03-
108-516-1959 Prunella vulgaris Gewone brunel 01-20-23-
108-516-1960 Prunella grandiflora ssp pyrenaica Grote brunel 05-15-16-23
108-519-1964 Satureja hortensis Bonenkruid 21
108-519-1972 Satureja vulgaris (Clinopodium vulgaris) ssp vulgaris Borstelkrans 02-
108-521-1977 Origanum vulgare Wilde marjolein 15-16-
108-523-1981 Thymus vulgaris s.l. Echte tijm 21
108-524-1992 Lycopus europaeus Wolfspoot 03-16-
108-525-1994 Mentha suaveolens (Mentha x rotundifolia) Wollige munt 24
108-525-1998 Mentha aquatica Watermunt 04-27-
108-526-2000 Rosmarinus officinalis Rozemarijn 01-03-15-
108-527-2003 Lavandula stoechas s.l. Lavendel van Iles d'Hyeres 16
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -57-

FMPC Wetenschappelijke naam Nederlandse naam Excursie
108-527-2004 Lavandula angustifolia ssp pyrenaica Gewone lavendel 06-
108-529-2007 Salvia glutinosa Kleefsalie 14
108-529-2013 Salvia verticillata Kranssalie 15
108-529-2015 Salvia pratensis ssp pratensis Veldsalie 01-14-15-16-21
108-529-2016 Salvia verbenaca s.l. Kleinbloemige salie 03-
109- Verbenaceae IJzerhardfamilie
109-531-2018 Verbena officinalis IJzerhard 27
110- Solanaceae Nachtschadefamilie
110-539-2038 Solanum dulcamara Bitterzoet 05-16-
111- Scrophulariaceae Helmkruidfamilie
111-545-2059 Verbascum nigrum ssp nigrum Zwarte toorts 15
111-545-2060 Verbascum lychnitis Melige toorts 14-15-
111-545-2061 Verbascum pulverulentum Toorts 27-28
111-546-2066 Scrophularia nodosa Knopig helmkruid 16
111-548-2071 Antirrhinum orontium Akkerleeuwenbek 02-
111-548-2072 Antirrhinum majus ssp majus Grote leeuwenbek 01-06-16-
111-549-2092 Linaria vulgaris s.l. Vlasbekje 27
111-549-2095 Linaria alpina Alpenvlasbekje 11-12-
111-549-2101 Linaria minor (Chaenorhinum minus) ssp minor Kleine leeuwenbek 27
111-549-2108 Linaria cymbalaria (Cymb. muralis)ssp cymbalaria Muurleeuwenbek 15
111-550-2111 Digitalis lutea ssp lutea Geel vingerhoedskruid 15-16-23-24
111-550-2112 Digitalis purpurea Gewoon vingerhoedskruid 01-05-15-
111-552-2115 Veronica beccabunga Beekpunge 08-16-
111-552-2120 Veronica officinalis Mannetjesereprijs 07-14-15-16
111-552-2122 Veronica austriaca ssp teucrium Brede ereprijs 01-14-21-
111-552-2123 Veronica chamaedrys Gewone ereprijs 15
111-552-2124 Veronica urticifolia Netelbladereprijs 17
111-552-2129 Veronica serpyllifolia s.l. Tijmereprijs 11-12-
111-552-2131 Veronica spicata Aar ereprijs 15
111-562-2175 Pedicularis pyrenaica s.l. Pyreneeen kartelblad 11
111-563 Rhinanthus sp Ratelaar 20-21-24-
112- Orobanchaceae Bremraapfamilie
112-566-2189 Orobanche gracilis Bremraap 17
112-566-2191 Orobanche hederae Klimopbremraap 05-13-14-15
112-566-2192 Orobanche lutea Rode bremraap 14-15-
112-566-2198 Orobanche caryophyllacea Walstrobremraap 03-
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -58-

FMPC Wetenschappelijke naam Nederlandse naam Excursie
112-566-2201 Orobanche reticulata Distelbremraap 03-
112-566-2202 Orobanche minor Klavervreter 14
113- Lentibulariaceae Blaasjeskruidfamilie
113-567-2207 Pinguicula grandiflora s.l. Grootbloemig vetblad 11-12-
114- Gesneriaceae
114-569-2210 Ramonda myconi Ramonda 05-07-16-17-20-23-24
116- Globulariaceae
116-571-2213 Globularia cordifolia ssp repens (Globularia nana) Dwergkogelbloem 03-04-06-11-16-17-20
116-571-2214 Globularia vulgaris s.l. Gewone kogelbloem 01-03-04-06-07-08-20-21
117- Plantaginaceae Weegbreefamilie
117-572-2219 Plantago coronopus s.l. Hertshoornweegbree 09-
117-572-2222 Plantago maritima ssp alpina (Plantago alpina) Alpenweegbree 12
117-572-2222 Plantago maritima ssp serpentina Zeeweegbree 09-
117-572-2229 Plantago lagopus Klaverweegbree 09-
117-572-2230 Plantago atrata Zwarte weegbree 09-
117-572-2232 Plantago lanceolata Smalle weegbree 16-23-
117-572-2233 Plantago media Ruige weegbree 16-23-27-
117-572-2234 Plantago major ssp major Grote weegbree 16-27-
118- Rubiaceae Sterbladigenfamilie
118-574-2237 Sherardia arvensis Blauw walstro 15
118-577-2252 Galium mollugo s.l. Glad walstro 16
118-577-2256 Galium verum s.l. Geel walstro 03-
118-577-2263 Galium palustre s.l. Moeraswalstro 27
118-579-2275 Cruciata laevipes (Galium cruciata) Kruisbladwalstro 08-11-15-16-21
118-579-2276 Cruciata glabra Glad kruisbladwalstro 11-12-
118-581-2280 Rubia peregrina s.l. Vreemde rubia 01-04-16-23
118-581-2281 Rubia tinctorum Meekrap 15
119- Caprifoliaceae Kamperfoeliefamilie
119-582-2282 Sambucus racemosa Bergvlier 12
119-582-2283 Sambucus nigra Gewone vlier 06-15-
119-582-2284 Sambucus ebulus Kruidvlier 14-15-24-
119-583-2285 Viburnum opulus Gelderse roos 27
119-583-2286 Viburnum lantana Wollige sneeuwbal 04-24-27-
119-584-2288 Lonicera implexa s.l. Bladvergroeide kamperfoelie 01-24-
119-584-2289 Lonicera etrusca Etruskische kamperfoelie 24-27-
119-584-2292 Lonicera biflora Tweebloemige kamperfoelie 15
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -59-

FMPC Wetenschappelijke naam Nederlandse naam Excursie
119-584-2295 Lonicera xylosteum Rode kamperfoelie 07-
120- Valerianaceae Valeriaanfamilie
120-585-2307 Valerianella eriocarpa Veldsla 01-
120-587-2313 Valeriana officinalis Echte valeriaan 02-15-16-24-
120-587-2318 Valeriana montana s.l. Bergvaleriaan 11-12-
121- Dipsacaceae Kaardenbolfamilie
121-590-2325 Dipsacus fullonum s.l. Grote kaardenbol 28
121-590-2326 Dipsacus pilosus Kleine kaardenbol 16
121-592-2329 Knautia arvensis s.l. Beemdkroon 16
121-592-2330 Knautia dipsacifolia (Knautia sylvatica) s.l. Bergknautia 06-
121-593-2336 Scabiosa columbaria s.l. Duifkruid 01-02-
122- Cucurbitaceae Komkommerfamilie
122-595-2341 Bryonia cretica ssp dioica (Bryonia dioica) Heggenrank 06-15-16-
123- Campanulaceae Klokjesfamilie
123-596-2344 Campanula speciosa ssp speciosa Klokje 07-
123-596-2348 Campanula trachelium Ruig klokje 24
123-596-2350 Campanula persicifolia Prachtklokje 07-15-16-23
123-596-2354 Campanula patula ssp patula Weideklokje 13
123-599-2364 Phyteuma spicatum ssp pyrenaicum Witte rapunzel 08-20-21-24
124- Compositae (Asteraceae) Composietenfamilie
124-603-2377 Eupatorium cannabinum ssp cannabinum Koninginnenkruid (oud: Leverkruid) 04-06-15-16
124-605-2381 Bellis perennis Madeliefje 16-27-
124-607 Aster sp Aster 15
124-608-2394 Erigeron annuus Zomerfijnstraal 17
124-608-2396 Erigeron acer Scherpe fijnstraal 01-
124-610-2408 Filago arvensis Akkerviltkruid 25
124-610-2412 Filago pyramidata s.l. Spatelviltkruid 09-
124-614-2428 Helichrisum stoechas Helichrisum van Iles d'Hyeres 03-
124-616-2430 Antennaria dioica Rozenkransje 11
124-616-2431 Antennaria carpatica ssp carpatica Karpaten rozenkransje 11
124-619-2445 Inula montana Bergalant 25
124-620-2448 Pulicaria dysenterica Heelblaadjes 24-25
124-623-2456 Pallenis spinosa ssp spinosa Stekelsterretje 06-09-15-16
124-636-2481 Santolina chamaecyparissus s.l. Heiligenbloem 03-16-
124-639-2500 Achillea millefolium Gewoon duizendblad 16
124-644-2515 Tanacetum corymbosum ssp corymbosum (Leuc.cor.) Trosmargriet 06-
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -60-

FMPC Wetenschappelijke naam Nederlandse naam Excursie
124-647-2523 Leucanthemum vulgare s.l. Gewone margriet 04-06-16-24
124-651-2544 Tussilago farfara Klein hoefblad 12-16-
124-653-2548 Homogyne alpina Alpen homogyne 12
124-657-2565 Senecio vulgaris Klein kruiskruid 16
124-661-2580 Carlina acanthifolia ssp cynara Acanthusbladige distel 21
124-661-2581 Carlina acaulis ssp caulescens Zilverdistel 08-12-
124-661-2583 Carlina vulgaris ssp vulgaris Driedistel 11-12-16-
124-663 Xeranthemum sp Droogbloempje 25
124-665-2593 Arcticum lappa Grote klit 15-16
124-670-2611 Cirsium eriophorum s.l. Wollige distel 12
124-670-2614 Cirsium acaule ssp acaule Aarddistel 11
124-670-2618 Cirsium palustre Kale jonker 12
124-671-2625 Galactites tomentosa Wollige galactites 17
124-675-2635 Silybum marianum Mariadistel 16
124-677-2641 Leuzea conifera (Centaurea conifera) Kegeldragende centaurie 03-04-07-10-16-17
124-679-2658 Centaurea scabiosa ssp scabiosa Grote centaurie 17
124-679-2673 Centaurea calcitrapa Kalketrip 15-16-
124-685-2687 Cichorium intybus Wilde cichorei 07-15-16-
124-686-2689 Catananche caerulea Blauwe strobloem 01-03-17-
124-687-2690 Tolpis barbata ssp umbellata Baard tolpis 01-
124-692-2696 Urospermum dalechampii Brandzaad 01-16-
124-693-2699 Hypochaeris maculata Gevlekt biggenkruid 15
124-693-2700 Hypochaeris radicata Gewoon biggenkruid 03-
124-694-2710 Leontodon taraxacoides s.l. (Leontodon saxatilis) Kleine leeuwentand 17
124-697-2725 Tragopogon pratensis Gele morgenster 27
124-701-2733 Sonchus oleraceus Gewone melkdistel 06-07-16-27
124-702-2741 Lactuca serriola Kompassla 06-16-
124-706-2750 Taraxacum officinale Gewone paardenbloem 16-27-
124-712-2872 Hieracium pilosella Muizenoor 04-08-
135- Liliaceae Leliefamilie
135-732-2920 Veratrum album Witte veratrum 11-12-
135-734-2925 Anthericum liliago Graslelie 05-06-17-23
135-737-2929 Aphyllantes monspeliensis Montpellier bieslelie 01-04-15-16-17-21-23-24
135-747-2946 Lilium martagon Turkse lelie 08-20-24-
135-748-2948 Ornithogalum pyrenaicum Pyreneeen vogelmelk 01-
135-748-2949 Ornithogalum narbonense Narbonne vogelmelk 02-
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -61-

FMPC Wetenschappelijke naam Nederlandse naam Excursie
135-748-2951 Ornithogalum umbellatum Gewone vogelmelk 14-15-24-
135-750-2958 Scilla lilio-hyacinthus Pyreneese sterhyacinth 17
135-753-2965 Dipcadi serotinum Late dipcadi hyacinth 01-03-17-23-
135-754-2966 Muscari comosum Kuifhyacinth 01-15-16-17-27
135-754-2967 Muscari neglectum Druifhyacinth 08-16-17-23
135-755-2969 Allium ursinum Daslook 11-23-24
135-755-2986 Allium roseum Look 01-
135-760-2997 Polygonatum verticillatum Kranssalomonszegel 08-
135-760-2998 Polygonatum multiflorum Gewone salomonszegel 15
135-762 Asparagus sp Asperge 01-16-23-
135-763-3006 Ruscus aculeatus Muizedoorn 01-15-16-17-23-24
136- Agavaceae
136-764-3008 Agave americana Agave 01-
138- Iridaceae Lissenfamilie
138-772-3029 Iris pseudacorus Gele lis 15
138-775-3043 Gladiolus italicus Italiaanse gladiool 01-17-25-
139- Smilaceae
139-777-3047 Smilax aspera Steekwinde 16
140- Dioscoreaceae
140-778-3048 Tamus communis Spekwortel 01-04-14-15-16-23-24
141- Juncaceae Russenfamilie
141-780-3061 Juncus effusus Pitrus 27-
141-781-3078 Luzula lutea Gele veldbies 12
141-781-3079 Luzula nivea Witte veldbies 04-
141-781-3082 Luzula forsteri Forsterveldbies 24
141-781-3083 Luzula spicata ssp monsignatica Aar-veldbies 12-
141-781-3086 Luzula sylvatica ssp sylvatica Grote veldbies 20
142- Cyperaceae Cypergrassenfamilie
142-782-3090 Scirpus (Scirpoides) holoschoenos Kogelbies 27
142-782-3097 Scirpus (Schoenoplectus) lacustris s.l. Mattenbies 27
142-790-3151 Carex muricata ssp divulsa (Carex divulsa) Groene bermzegge 06-13-
142-790-3151 Carex muricata ssp muricata Dichte bermzegge 06-
142-790-3153 Carex nigra Zwarte zegge 27
142-790-3155 Carex flacca Zeegroene zegge 27
142-790-3166 Carex halleriana Zegge 07-
142-790-3170 Carex ornithopoda s.l. Vogelpootzegge 12-17-
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -62-

FMPC Wetenschappelijke naam Nederlandse naam Excursie
142-790-3176 Carex pendula Hangende zegge 16
142-790-3183 Carex sylvatica s.l. Boszegge 04-07-17-
142-790-3190 Carex distans Zilte zegge 13-
142-790-3198 Carex sempervirens ssp sempervirens Groenblijvende zegge 12-
143- Gramineae (Poaceae) Grassenfamilie
143-791-3204 Festuca arundinacea s.l. Rietzwenkgras 27
143-791-3213 Festuca rubra s.l. Rood zwenkgras 27
143-791-3221 Festuca ovina Genaald schapegras 07-
143-793-3225 Lolium perenne Engels raaigras 11-16-
143-796-3235 Micropyrum tenellum Grindstijfgras 14
143-799-3238 Desmazeria marina (Catapodium marinum) Laksteeltje 28
143-799-3239 Desmazeria rigida (Catapodium rigidum) Stijf hardgras 16
143-803-3244 Poa chaixii Beemdgras 12
143-803-3248 Poa alpina s.l. Alpenbeemdgras 12
143-803-3249 Poa annua s.l. Straatgras 16
143-803-3254 Poa trivialis s.l. Ruw beemdgras 27
143-803-3257 Poa pratensis s.l. Veldbeemdgras 16
143-807-3263 Dactylis glomerata s.l. Kropaar 16
143-814-3273 Briza media Bevertjes 06-16-21-24-
143-819-3283 Melica uniflora Eenbloemig parelgras 16
143-821-3288 Bromus sterilis (Anisantha sterilis) IJle dravik 28
143-821-3289 Bromus madritensis Madrid dravik 09-
143-821-3292 Bromus (Bromopsis) ramosus ssp benekenii Bosdravik 01-
143-821-3293 Bromus erectus (Bromopsis erecta) ssp erectus Bergdravik 07-
143-822-3303 Branchypodium sylvaticum Boskortsteel 03-
143-822-3305 Brachypodium pinnatum Gevinde kortsteel 03-
143-834-3338 Arrhenatherum elatius s.l. Glanshaver 07-16-
143-837-3341 Koeleria vallesiana Dal fakkelgras 03-
143-837-3343 Koeleria macrantha Smal fakkelgras 03-
143-837-3344 Koeleria pyramidata Breed fakkelgras 07-
143-845-3368 Anthoxanthum odoratum Gewoon reukgras 14-16-
143-863-3426 Stipa offneri (Stipa juncea) Langnaaldgras 04-
143-866-3433 Arundo donax Spaans riet 01-
143-867-3435 Phragmites australis s.l. Riet 06-07-16-27-
143-893 Setaria sp Naaldaar 09-
143-901-3493 Hyparrhenia hirta ssp pubescens Gras 18-
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -63-

FMPC Wetenschappelijke naam Nederlandse naam Excursie
144- Orchidaceae Orchideeenfamilie
144-905-3498 Epipactis atrorubens (E. atropurpurea) s.l. Bruinrode wespenorchis 01-03-06-16-20
144-905-3499 Epipactis microphylla Kleinbladige wespenorchis 01-03-24-
144-905-3500 Epipactis helleborine s.l. Brede wespenorchis 01-03-15-16-20-21
144-906-3502 Cephalanthera rubra Rood bosvogeltje 01-03-15-16-25
144-906-3503 Cephalanthera damasonium Bleek bosvogeltje 01-02-04-20-21-23
144-906-3504 Cephalanthera longifolia Wit bosvogeltje 01-03-08-14-15-20-21-23
144-907-3505 Limodorum abortivum s.l. Paarse aspergeorchis 01-14-15-16-21
144-908-3506 Neottia nidus-avis Vogelnestje 01-08-20-21-24
144-909-3507 Listera cordata Kleine keverorchis 20
144-909-3508 Listera ovata Grote keverorchis 06-16-20-
144-913-3513 Platanthera bifolia Welriekende nachtorchis 01-04-06-08-14-15-16-20-21-
24
144-913-3514 Platanthera chlorantha Bergnachtorchis 07-11-24-
144-914-3515 Gymnadenia canopsea Grote muggenorchis 03-04-
144-916-3518 Nigritella nigra Vanille-orchis 08-20-
144-918-3522 Orchis simia Aapjesorchis 01-27-
144-918-3524 Orchis militaris Soldaatje 08-20-21-
144-918-3525 Orchis ustulata Aangebrande orchis 08-20-
144-918-3527 Orchis coriophora ssp fragrans Wantsenorchis 03-17-
144-918-3532 Orchis provincialis ssp provincialis Stippelorchis 11
144-918-3534 Orchis mascula s.l. Mannetjesorchis 08-20-
144-918-3536 Orchis (Dactylorhiza) sambucina s.l. Gele vlierorchis 08-20-
144-918-3538 Orchis maculata (Dactylorhiza maculata) Gevlekte orchis 01-20-21-23-24-
144-920-3543 Aceras anthropophorum Poppenorchis 03-05-08-10
144-921-3544 Himantoglossum hircinum Bokkeorchis 27
144-923-3546 Anacamptis pyramidalis Hondskruid 01-03-10-27
144-924-3547 Serapias vomeracea IJle tongorchis 23
144-924-3548 Serapias cordigera Brede tongorchis 03-
144-924-3550 Serapias parviflora Kleine tongorchis 03-
144-925-3555 Ophrys insectifera Vliegeorchis 01-04-20-21
144-925-3558 Ophrys apifera ssp apifera Bijeorchis 01-17-27-
144-925-3560 Ophrys scolopax ssp scolopax Oosterse snipophrys 27
146- Araceae Aronskelkfamilie
146-929-3567 Arum italicum s.l. Italiaanse aronskelk 27
Totaal: 557 planten
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -64-

NIET OPGENOMEN PLANTENSOORTEN-LIJST
FMPC: Flora manual dels Països Catalans
FE: Flora Europaea
QFF: Les Quatre Flores de France
Achillea corymbosa (Excursie: 16)
Reden: wordt niet genoemd in FMPC, Heukels, FE, QFF
Anthyllus monspessulanus (Excursie: 16)
Reden: wordt niet genoemd in FMPC, FE, QFF
Asplenium platyneuron (Excursie: 01)
Reden: wordt niet genoemd in FMPC, Heukels, Saule, QFF, Gams
Blauwe druifjes (Excursie: 08-16)
Heukels: Blauwe druifjes is Muscari botryoides.
FMPC: wordt niet genoemd. Waarschijnlijk verward met Muscari neglectum die op Blauwe druifjes lijkt.
Deze is opgenomen.
Bosorchis/Dactylorhiza fuchsii (Excursie: 01-20-21-23-24)
Reden: onduidelijk wat bedoeld wordt.
Landwehr: Bosorchis is Dactylorhiza fuchsii ssp fuchsii, die weer onderverdeeld wordt in groot aantal
sub-ondersoorten en varië teiten.
Heukels: D. maculata incl. fuchsii
FMPC: Orchis maculata (ook: D. maculata); Dactylorhiza als subgenus van Orchis opgenomen.
Alle waarnemingen opgenomen als Orchis maculata.
Boswikke (Excursie: 04)
Reden: onduidelijk welke bedoeld wordt.
Bromus inermis (ook: Bromopsis inermis) (Excursie: 07)
Reden: cultivar
FMPC: geen soortnummer
Digitalis viridiflora (Excursie: 01)
Reden: komt niet voor
Wordt niet genoemd in FMPC, QFF, Saule en Heukels
FE: komt alleen voor op de Balkan
Waarschijnlijk verward met Digitalis lutea; deze wel opgenomen nav excursie 01.
Doronicum hirsutum en Doronicum pentaphyllum (Excursie: 01)
Reden: bestaat niet
Waarschijnlijk verward met Dorycnium. Deze wel opgenomen nav excursie 01.
Erysimum hieracifolium (Excursie: 07)
Reden: wordt niet genoemd in FMPC
FE, QFF: komt niet voor in Pyreneeën.
Euphorbia chamaebuxus (Excursie: 09)
Vermeld op formulier: met als NL-naam Pijzendenwolfsmelk
Reden: namen nergens te vinden.
Euphorbia wulfenii (Excursie: 05)
Reden: komt niet voor.
FMPC: wordt niet genoemd
FE: E. wulfenii is ondersoort van E. charasias en komt alleen in oostelijk mediterraan gebied voor.
Andere ondersoort, nl. Euphorbia charasias ssp charasias komt in westelijk mediterraan gebied voor
op “dry, fairly open ground” . Dit komt niet overeen met het excursieterrein.
Gentiana clusii (Excursie: 20)
Reden: wordt niet genoemd in FMPC
FE: komt niet voor in Spanje
Waarschijnlijk bedoeld: Gentiana acaulis. Deze wel opgenomen nav excursie 20.
Globularia nudicaulis (Excursie: 16)
Reden: komt alleen voor boven 1300 m en zeldzaam, niet in dit excursieterrein.
Grote ratelaar (Excursie: 21)
Reden: komt niet voor.
Heukels: Rhinanthus angustifolius
FE: R. angustifolius komt niet voor in Spanje
Helleboris niger (Excursie: 21)
Reden: niet genoemd in FMPC
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -65-

FE: komt niet voor in Spanje
Enige breedbladige: H. viridis ssp occidentalis; deze opgenomen nav excursie 21.
Hippocrepis communis (Excursie: 01)
Reden: bestaat niet
Waarschijnlijk verward met H. comosa; deze opgenomen nav excursie 01.
Hordeum vulgare (gerst) (Excursie: 16)
Reden: graan, in cultuur
FMPC: geen soortnummer.
Impatiens parviflora (Excursie: 16)
Reden: wordt niet genoemd in FMPC
FE: centraal Aziatische soort die in Europa verspreid voorkomt. Wordt niet voor Spanje vermeld.
Polunin: alleen in cultuurgrond.
Jasione crispa, Jasione montana (Excursie: 03)
Reden: niet duidelijk met genoemde NL-namen op formulier en niet op deze hoogte.
De J. crispa komt boven de 1750 m. op silicium voor; dus niet in dit excursieterrein.
Kerrieplant (Kerria japonica) (Excursie: 09)
Reden: wordt niet genoemd in FMPC
FE: sierplant uit China; soms verwilderd.
Ligustrum ovalifolium (Excursie: 16)
Reden: cultivar
FMPC: geen soortnummer. Komt oorspronkelijk uit Japan.
Marrubium incanum (Excursie: 07)
Reden: komt niet voor
FMPC: wordt niet genoemd
QFF: adventief (pothoofdplant, oftewel via vrachtwagens b.v.)
FE: komt alleen voor in Italie, Sicilie, westen van Balkan
Onidus benedictus (Excursie: 01)
Vrij vertaald: het gezegende scheldwoord
Reden: bestaat niet
Waarschijnlijk bedoeld: Bromus benekenii - Bosdravik
FMPC: Bromus ramosus ssp benekenii; deze opgenomen nav excursie 01.
Onobrychis viciifolia (ook: O. sativa) (Excursie: 01-03)
Reden: cultivar
FMPC: geen soortnummer. Grote verspreiding omdat plant als veevoer dient.
Onosma echioides (Excursie: 01-06)
Reden: komt niet voor
FE: komt alleen voor in Italië , Sicilië , en de westelijke Balkan
Onosma tricerosperma opgenomen. Is enige soort die in Catalunya voorkomt en in excursieterreinen.
Ornithogalum pyramidale (Excursie: 02)
Reden: komt niet voor
FE: komt alleen voor Centraal Europa tot centraal Joegoslavië en oost-Roemenië ; komt de
determinatie uit mediterraan gebied, dan wordt deze verwisseld met O. narbonense.
O. narbonense opgenomen nav excursie 02.
Oxalis caputmedusa (amerikaanse soort)
Oxalis stricta (stijve klaverzuring) (Excursie: 01-03-06)
Reden: caputmedusa niet te vinden, resp. cultivar, “pulp”
FMPC: wordt niet genoemd
Heukels: oxalis fontana
FE: import uit Noord-Amerika; oorspronkelijk voor tuinen, vegetatieve verspreiding; deze groep qua
nomenclatuur onduidelijk en dringend aan bewerking toe.
Parthenocissus inserta (Excursie: 27)
Reden: cultuur-sierplant uit Noord-Amerika
FMPC: geen soortnummer
Pekklaver (Excursie: 03)
Reden: niet duidelijk
Potentilla anserina (zilverschoon) (Excursie: 16)
Reden: wordt niet genoemd in FMPC en Saule.
Purperklaver, Trifolium pusillum (Excursie: 09-13-16)
Reden: onduidelijk
Wellicht bedoeld Trifolium purpureum. Echter, deze komt niet voor in Spanje.
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -66-

Pyrola rotundifolia (Excursie: 21)
Reden: niet genoemd in FMPC
Saule: komt alleen voor in centrale Pyreneeën en noordflank van westelijke Pyreneeën .
Quercus rubra (Excursie: 16)
Reden: voor productiebos
FMPC: niet genoemd
FE: voornamelijk aangeplant voor productie
Reseda odorata (Excursie: 14)
Reden: niet genoemd in FMPC
FE: sierplant uit – oorspronkelijk – Libië .
Waarschijnlijk bedoeld: R. phyteuma; deze opgenomen nav excursie 14.
Reseda pyrenaica (Excursie: 17)
Reden: bestaat niet, in Heukels, Saule, FE, FMPC niet genoemd.
Saxifraga bulbifera (Excursie: 12)
Reden: wordt niet genoemd in FMPC
FE: komt niet voor in Spanje
Na check opgenomen als S. granulata.
Saxifraga rotundifolia (Excursie: 14)
Reden: niet in excursieterrein.
FMPC: komt boven 1200 m voor.
Deze wordt mogelijk verward met S. granulata waarmee het verschil alleen te zien is door ze uit de
grond te trekken. S. granulata opgenomen nav excursie 14.
Scabiosa lucida (Excursie: 01)
Reden: onduidelijk
FMPC: S. lucida wordt niet genoemd.
FE: S. lucida is onderdeel van de S. columbaria-groep, die daarnaast nog acht andere soorten heeft.
Opmerking daarbij is dat in deze S. columbaria groep zuivere vormen vrijwel nooit voorkomen. S.
columbaria opgenomen nav excursie 01.
Scilla hyacinthoides (Excursie: 23)
Reden: tuinplant
FMPC: geen soortnummer
Slaapmutsje (Eschscholzia californica) (Excursie: 04)
Reden: sierplant (uit Californië , soms verwilderd)
FMPC: geen soortnummer
Thymus pyrenaicus (Excursie: 08)
Reden: niet duidelijk, wordt niet genoemd in FMPC
Witte hokjespeul (Excursie: 08)
Reden: niet duidelijk
Overig
Eenbloemige wikke/lathyrus, stekelbrem
Reden: niet te vinden welke plant/soort bedoeld wordt met deze namen.
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -67-

GERAADPLEEGDE BOEKEN-LIJST
Algemeen
Flora Manual dels Països Catalans, Oriol de Bolòs e.a.,
2 e druk 1 e overdruk maart 2000 – Pòrtic Natura
Collectanea Botanica deel II en III, O. de Bolós e.a.,
1948, resp. 1951 – Jardín Botanico de Barcelona
El tapiz vegetal de la Península Ibéric a, Francisco Bellot,
1978 – H. Blume Ediciones
Geografia de Catalunya, Lluís Solé i Sabarís e.a., 1958 – Editorial Aedos
Die Pflanzenwelt Spaniens, 1 e deel, Werner Lüdi, 1956 – Verlag Hans Huber
Die Pflanzenwelt Spaniens, 2 e deel, Reinhold Tüxen, 1958 – Verlag Hans Huber
Plantengemeenschappen in Nederland, V. Westhoff en A.J. den Held,
1969 – Thieme
Insecten-overig
Insectengids, Heiko Bellmann, 2001 – Tirion
Flora en Fauna van Europa, Michael Chinery, 1994 – Tirion
Van dier en plant, water en land, Kees Hana, 4 e druk 1952 – Van Holkema & Warendorf
Onze zoogdieren, M.A. IJsseling en A. Scheygrond, 1962 – Thieme
Libellengids, Gerhard Jurzitza, 2001 – Tirion
Aanvullingen door Herman Roode:
Nieuwe Insectengids, Michael Chinery, 1988 – Thieme
Aanvullingen door Ed Romeijn:
De zweefvliegen van NW-Europa en Europees Rusland, V.S. van der Goot, 1981
Wapenvliegentabel, Ben Brugge, 1987
Mollusken
Flora en Fauna van Europa, Michael Chinery, 1994 – Tirion
Van dier en plant, water en land, Kees Hana, 4 e druk 1952 – Van Holkema & Warendorf
Aanvullingen door Herman Roode:
Elseviers Slakkengids, M.P. Kerney en R.A.D. Cameron, 1980 – Elsevier
A guide to snails of Britain and Europe, Dr. Václav Pfleger and Dr. June Chatfield,
1988 – Hamlyn
Nederlandse naamlijst van de weekdieren (mollusca) van Nederland en België , 1994 – Backhuys
Aanvullingen door Ed Romeijn:
Land- en zoetwatermollusken van de Benelux, Thierry Warmoes en Rik Devriese, 1987
De landslakken van Nederland, E. Gittenberger e.a., 1970 – KNNV
Vlinders
De nieuwe Vlindergids, Tom Tolman en Richard Lewington, 1999–Tirion
Insectengids, Heiko Bellmann, 2001 – Tirion
Vlinders en rupsen, Thomas Ruckstuhl, 1995 – Tirion
Aanvullingen door Hennie Roode:
Nieuwe Insectengids, Michael Chinery, 1988 – Thieme
Aanvullingen door Jelle Schuurmans:
Tagfalter, Widderchen und Glasflügler der Tsjechische und Slowakischen Republik,
Nakladatelství Kabourek, 1999 - Zlín
Onze vlinders, D. ter Haar, 4 e druk 1989 – Intercombi van Seijen BV
Aanvullingen door Ed Romeijn:
Moths of the British Isles, Bernard Skinner, 1998
Vogels
Vogels van Europa, Lars Jonsson, 1994 – Thieme
Handbook of the Birds of Europe, the Middle East and North Africa, Stanley Cramp e.a.,
1978-1994 – Oxford University Press
Aanvullingen door Ger Maatkamp:
Petersons vogelgids, R.T. Peterson e.a., 20 e druk 1991 – Tirion
Paddestoelen
Paddestoelen encyclopedie, Gerrit J. Keizer, 4 e druk 2000 – Rebo Productions
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -68-

Paddestoelengids, Morten Lange, 1964 – Elsevier
Paddestoelengids in kleur, Edmund Garnweidner, 2 e druk 1997 – Tirion
Paddestoelen van West-Europa, Roger Phillips, 3 e druk 1993 – Het Spectrum
Korstmossen
Veldgids Korstmossen, André Aptoot & Kok van Herk, 1994 – KNNV
Aanvullingen door Michel Zwarts:
Die Flechten Baden-Württenbergs, Wirth,
The Lichen Flora of Great Britain and Ireland, Purvis e.a.,
Aanvullingen door Ed Romeijn:
Elseviers gids van varens, mossen en korstmossen, Hans Martin Jahns, 1981
Lichens in southern woodlands, K. Broad, 1989
Blad- en levermossen
Beknopte flora van Nederlandse Blad- en levermossen, Wim D. Margadant & Heinjo During,
1982 – Thieme
Veldgids mossen, Klaas van Dort e.a., 1998 – KNNV
De Nederlandse Bladmossen, A. Touw en W.V. Rubers, 1989 – KNNV
De Nederlandse Levermossen & Hauwmossen, S.R. Gradstein en H.M.H. van Melick,
1996 – KNNV
Kleine Kryptogamenflora band IV, (Gams) W. Frey e.a., 6 e druk 1995 – Gustav Fischer Verlag
Hogere planten
Flora Manual dels Països Catalans, Oriol de Bolòs e.a.,
2 e druk 1 e overdruk maart 2000 – Pòrtic Natura
Heukels’ Flora van Nederland, R. van der Meijden, 22 e druk 1996 – Wolters-Noordhoff
Les Quatre Flores de France, P. Fournier, 2 e druk 1977 – Editions Lechevalier
Flora Europaea, T.G. Tutin, V.H. Heywood e.a., 1964 – Cambridge University Press
La grande Flore illustré e des Pyré né es, Marcel Saule,
1991 – Editions Milan-Randonné es Pyré né ennes
Guía de Campo de las flores de Espana, Oleg Polunin en B.E. Smythies,
2 e druk 1981 – Ediciones Omega
Guía dels arbustos dels Països Catalans, Ramon Pascual,
2 e druk september 1998 – Pòrtic Natura
Wilde orchideeë n van Europa, J. Landwehr,
1977 – Vereniging voor Behoud van Natuurmonumenten in Nederland
Bloemen en planten van Europa, Oleg Polunin, 2 e druk 1979 – Zomer & Keuning
Bloeiende planten van de wereld, Vernon H. Heywood, 1979 – Elsevier
Aanvullingen door Michel Zwarts:
De geïllustreerde Flora, Marjorie Blamey/Christopher Grey-Wilson, 1989 – Thieme
Mediterranean Wild Flowers, Marjorie Blamey/Christoper Grey-Wilson, 1993 – Harper Collins
Verslag KNNV kamp Montagut 2002, door JHR pagina -69-