KANSEN VERZILVEREN AAN ZEE - Gemeente Den Helder

Kansen verzilveren aan zee
Ontwikkeling van de haven in de Kop van Noord-Holland

KernBoodschap
Voor u ligt de kernboodschap Van
de gebiedsontwikkeling haVen 2025
Het is de boodschap van overheden, ondernemers, onderzoeksinsti-
tuten en opleidingsbranche. Deze partners zien de noodzaak om met
de ontwikkeling van de haven van Den Helder meer werkgelegenheid
naar de regio te halen, de positie van deze haven te versterken en
bestaande en nieuwe bedrijvigheid te faciliteren.
Deze kernboodschap geeft de ambitie weer van de regio. En ook de
bijdrage die deze regio kan leveren aan de ambities van hogere overheden
en het (inter)nationale bedrijfsleven.
Ook moet deze kernboodschap helpen in het proces om het draag-
vlak in de regio verder te vergroten en contacten met (inter)nationale
geïnteresseerden te intensiveren. Daarmee worden vraag en aanbod
aan elkaar verbonden.

Burgemeester Koen Schuiling.
Wethouder Kees Visser.
‘Het moment is nu’
Wim Deetman
voorWoord
Kansen zien, kansen grijpen. Daar gaat het om. De commissie Deetman-Mans ziet reële mogelijkheden voor
Den Helder en de regio om de economische potenties van de haven te verzilveren. Dit toekomstperspectief
vloeit voort uit de ambitie van het nieuwe kabinet om in 2020 te komen tot 14 procent duurzame energie op zee.
Een enorme opgave, waar wij als regio gemeenten in de Kop van Noord-Holland graag aan bijdragen.
De Kop van Noord-Holland ligt centraal aan de Noordzee en is daarmee een interessante uitvalsbasis voor alle parti-
cipanten die zich gaan manifesteren op de verschillende markten van duurzame energieproductie op de Noordzee.
Uitbreiding van de haven is daarbij een voorwaarde. Een combinatie met de verplaatsing van de veerhaven ligt voor
de hand. Op deze wijze komt de Kop van Noord-Holland in beeld als nationaal centrum van alle innovatie en kennisontwikkeling
voor offshore energiewinning. Dat levert voldoende werkgelegenheid op om de verwachte krimp
te keren en de leefbaarheid en het voorzieningenniveau in de regio minimaal op het huidige niveau te handhaven.
Samen met de regiogemeenten in de Kop van Noord-Holland gaan we voor deze duurzame uitbreiding van de haven
en daarmee voor de werkgelegenheid in de regio. Nu al zorgt de haven voor een fiks aantal banen. De offshore
olie- en gassector, de kennisinstituten, de opleidingsbranche en diverse Defensie-onderdelen hebben zich stevig
gevestigd in de regio. Sectoren die een wezenlijke bijdrage leveren in onze ambitie de haven verder te ontwikkelen
en gereed te maken voor de toekomst van onder meer duurzame energie en de huidige bedrijvigheid.
Wij gaan daarom voor de regionale kansen in het ontwikkelen en uitbreiden van de haven. Zo geven wij de
ruimte aan nieuwe economische impulsen en markten. Naast duurzame energieopwekking (offshore wind en
biomassa), zien wij een markt in de clean decommissioning en life-time extension van (olie/gas)platformen
en de winning van shallow gas. Vooral op het gebied van beheer, onderhoud, logistiek en service is voor de
regio Kop van Noord-Holland een belangrijke rol weggelegd. Dat wordt ook bevestigd door de marktsectoren
zelf. De Kop van Noord-Holland wordt gezien als interessante vestigingsplaats voor de (toekomstige) banen
op en aan de Noordzee. Daar ligt onze toekomst!
Stevige interventies zijn echter noodzakelijk: alle betrokken overheden (regiogemeenten, provincie en Rijk) moeten
de handen ineen slaan, kiezen voor de ontwikkeling van de regio en de daad bij het woord voegen, te beginnen
bij de Helderse haven en het stadscentrum. Deetman adviseerde een sterke partner aan te trekken die in
staat is om de voorgestelde plannen tot herstructurering en uitbouw van de haven te helpen realiseren. Alleen
met vereende krachten kunnen we onze doelen bereiken! Deze kernboodschap toont de gezamenlijke aanpak
met onze partners.
Koen Schuiling
Burgemeester
van Den Helder
Kees Visser
Wethouder Economie
en Haven
K a n s e n v e r z i lv e r e n a a n z e e 1

inhoud
inleiding 3
den helder stad aan de haVen 4
den helder is offshorehaVen nr. 1 6
den helder wordt offshore energy hub 8
de regio, centrum Van maritieme
kennis en opleiding 10
economie en werk 12
natuurontwikkeling 16
bereikbaarheid en infrastructuur 18
stadshart-willemsoord-haVen 20
ambitie en uitdaging 22
europese ambitie offshore wind 23
regionale samenhang 24
kansen deelgebied Zuid 26
kansen deelgebied west 28
kansen deelgebied oost 30
colofon 32

inleiding
noordkop: brede steun Voor kernboodschap
Ondernemers, overheden, onderzoeksinstituten en onderwijsinstellingen in de Kop van Noord-Holland sluiten de rijen. Gezamenlijk varen
we de koers die de Commissie Deetman-Mans heeft uitgezet om de dreigende krimp te keren. Deze trend zette zich in de jaren negentig al
in door onder andere reorganisaties bij Defensie en quoteringsmaatregelen in de visserij. Alle partijen realiseren zich de urgentie en steunen
de ontwikkeling en de plannen die in deze kernboodschap zijn verwoord.
De Helderse haven is de economische motor van de Kop van Noord-Holland en moet in een hogere versnelling worden gebracht. De com-
missie Deetman-Mans ziet hiervoor reële kansen die verzilverd kunnen worden. Voorwaarde is dat ondernemers in de Noordkop voldoende
ruimte krijgen om in te spelen op nieuwe trends in de sectoren olie&gas, offshore wind en biomassa.
Recent onderzoek door Buck Consultants International leverde een vijftal kansrijke trends op voor offshoremarkten en een concrete be-
hoefte vanuit het (inter)nationale bedrijfsleven. De eerst stappen zijn gezet. Zo heeft de Maritime Campus Netherlands een uniek samen-
werkingsverband tot stand gebracht tussen ondernemers, overheden, onderzoeksinstituten en onderwijsinstellingen om de economie
in de Kop van Noord-Holland Noord te versterken met een krachtige kennisinfrastructuur. Hiervoor zijn al diverse nieuwe opleidingen en
onderzoeksprojecten opgestart en de opzet van een internationaal Kenniscentrum Wind op Zee is een kwestie van tijd. Vanuit de regio
werden bedrijven als Bard en Korwind Nederland gefaciliteerd. ATO ontwikkelt met deze laatste een 5 MW windturbine met een directdrive
overbrenging voor toepassing offshore.
Door deze en andere initiatieven komt Den Helder steeds meer in beeld als internationaal centrum voor innovatie en kennisontwikkeling
voor de energiewinning offshore. Dit zal veel werkgelegenheid opleveren en het krimpscenario doorbreken. Uitbreiding van havenareaal
is hierbij essentieel, evenals het verplaatsen van het Texelverkeer uit de stad. Volgens de commissie Deetman-Mans moet er echt iets
gebeuren met de Helderse zeehaven. Den Helder Airport maakt de afstand naar de Noordzee kleiner door de koppeling vanuit de lucht.
Zowel de luchthaven als de zeehaven zijn van groot belang voor de werkgelegenheid. Door uitbreiding van beide krijgt de hele regio een
positieve impuls.
Een essentiële volgende stap voor de ontwikkelingen in de regio en de haven van Den Helder is de participatie van het (inter)nationale be-
drijfsleven. De eerste bedrijven hebben zich gemeld. De inzet in de havenontwikkeling is gericht op kennis & innovatie, opleiding & training
en uitbreiding van havenareaal voor facilitering van activiteiten op de Noordzee. De regio gaat ervoor.
K a n s e n v e r z i lv e r e n a a n z e e 3

den helder sTad
aan de haven
Den Helder was vroeger een klein vissersdorp aan het Marsdiep.
Het had nauwelijks een haven, meer een rede in de luwte, op enige
afstand van het dorp. Pas in de tijd van Napoleon wordt men zich
bewust van de strategische positie in militair opzicht. De Stelling
Den Helder wordt aangelegd. De Koninklijke Marine vindt haar basis
in Den Helder en bouwt er een marinehaven en een werf voor het
herstellen van schepen met de naam Willemsoord, vernoemd naar
Koning Willem I. Het Nieuwe Diep doet jarenlang dienst als thuisbasis
voor de marineschepen. De stad Den Helder ontwikkelt zich tussen
Willemsoord en het oude dorp.
Na de Tweede Wereldoorlog wordt de marinehaven in oostelijke richting
uitgebouwd. Dan treedt voor Willemsoord een periode van verval
in. De stad verliest geleidelijk de binding met de haven. In de jaren negentig
wordt vaart gezet achter de herontwikkeling van Willemsoord,
als historisch en cultureel centrum met verschillende musea, een
museumhaven, een kunsthal, horeca en congresmogelijkheden. Door
deze ontwikkeling kan Den Helder weer de stad aan de haven worden.
1748 1920 1953 2010
Na de aanleg, in 1610, van de
Van Oldebarneveldtsdijk is Den Helder
geen eiland meer. Op de tekening is
de vaargeul aan het Nieuwe Diep
goed zichtbaar.
4 K a n s e n v e r z i lv e r e n a a n z e e
Eind 18e eeuw is de Vangdam aangelegd
om de vaargeul aan het Nieuwe Diep op
diepte te houden. In opdracht van Napoleon
is tussen 1811 en 1826 het grootste deel
van de Stelling Den Helder aangelegd.
Na WO II is besloten dat
de Koninklijke Marine in volle
omvang in Den Helder terugkeert.
Begin vijftiger jaren is de Nieuwe
Haven aangelegd.
De Nieuwe Haven is uitgegroeid tot een zeer
moderne marinehaven. De Koop vaardersschutsluis,
de Paleiskade en de Nieuwediepkade
hebben anno 2010 een belangrijke functie in
het havengebied van Den Helder.

K a n s e n v e r z i lv e r e n a a n z e e 5

den helder is
offshorehaven nr.1
Het succes van de haven van Den Helder is te danken aan de
gunstige ligging aan open zee. De Koninklijke Marine koos
Den Helder als thuishaven en heeft uitstekende faciliteiten gerealiseerd,
waaronder een volledig geoutilleerde luchthaven.
Kennis en opleiding zijn de troeven voor de toekomst.
De haven van Den Helder, als centrum van de Noordzee, onderscheidt
zich met een supersnelle dienstverlening door scheepsagenturen
als Peterson SBS, SeaMar Services en Den Helder Support
Service. De haven is internationaal marktleider voor offshoredienstverlening
door de ontwikkeling van het unieke Offshore Service &
Logistics Centre. Het logistieke poolconcept is ontstaan door een
bundeling van de logistieke activiteiten van acht oliemaatschappijen
en Peterson SBS. Het poolconcept en de snelle dienstverlening bespaart
structureel miljoenen op de kosten van de bevoorrading van
offshoreplatformen. De Southern North Sea (SNS) Pool koos Den
Helder als vaste uitvalsbasis voor haar bevoorradingsvaartuigen. Zowel
de zeehaven als de luchthaven leveren het optimum aan dienstverlening
en efficiëntie voor haar klanten. Bijna alle actieve platformen
in de Nederlandse sector van de Noordzee worden thans vanuit
Den Helder bevoorraad.
Op het civiele gedeelte van de luchthaven vinden per jaar 25.000
vliegbewegingen plaats en passeren 130.000 passagiers de balies.
Hiervan komt 95 procent voor rekening van de helikoptervluchten ten
behoeve van de offshoresector. Den Helder Airport vormt daarmee
een essentiële schakel in de offshoredienstverlening.
In de Kop van Noord-Holland is een maritiem kenniscluster ontstaan
op het gebied van energiewinning en milieu. De koppeling tussen
kennis, opleiding en bedrijfsleven wordt verder uitgebouwd door de
6 K a n s e n v e r z i lv e r e n a a n z e e
Maritime Campus Netherlands. Innovatie en opleiding zijn belangrijke
vestigingsfactoren voor de offshoredienstverlening.
De Kop van Noord-Holland heeft een belangrijke positie in de zoge-
naamde gasrotonde die Nederland internationaal wil zijn. De aanlan-
ding en behandeling van Nederlands, Duits en Deens gas vindt plaats
in Den Helder, onder andere via de transportleidingen WGT, LOCAL
en NOGAT. Gas wordt via een compressorstation doorgevoerd naar
Engeland via de Balgzand-Bacton Line. En een koppeling met het
Noorse leidingnetwerk staat op stapel.

Aberdeen
Den Helder
Stavanger
‘When it comes to offshore logistics
for our oil and gas industry, we
want Den Helder quality’
Port oPerator in asia
K a n s e n v e r z i lv e r e n a a n z e e 7

den helder WordT
offshore energY huB
Marktonderzoek bij het nationale en internationale bedrijfsleven
heeft vijf trends opgeleverd in de offshore­energiemarkt.
Deze trends geven aan in welke richting de offshoreactiviteiten
zich zullen ontwikkelen en wat daarvoor de kansen zijn voor de
havenactiviteiten in de Kop van Noord­Holland.
1. life-time eXtension
Levensduurverlenging van offshore-installaties. In de driehoek Den
Helder – Aberdeen – Stavanger bevinden zich 982 offshoreplatformen,
waarvan een flink deel langer dan gepland in gebruik zal blijven.
Daarmee kan Den Helder zijn sterke positie consolideren.
2. shallow gas
Exploratie en exploitatie van lastig winbare gasvoorraden. Met de
nieuwe techniek van Helderse bedrijven is dit basic business. Naar
verwachting levert deze aanvullende winning de Nederlandse Staat
meer dan 5 miljard euro op aan extra aardgasbaten.
3. clean decommissioning
De ontmanteling van offshore energie-installaties wordt de komende
decennia steeds belangrijker. Geschatte investering is meer dan 30
miljard euro. NRG in Petten is op dit gebied al actief met speciale onderdelen,
die hoogwaardige technieken vragen. De regio kan op deze
trend inspelen door deze activiteit verder uit te bouwen.
4. offshore wind
De Europese ambitie voor het realiseren van offshore windparken vraagt
een investering van meer dan 10 miljard euro. In vervolg op de marktleiderspositie
voor fossiele energie biedt Den Helder de kans om de
aanleg en het onderhoud van offshorewindturbineparken te faciliteren.
8 K a n s e n v e r z i lv e r e n a a n z e e
5. biomass
Energie-opwekking uit alternatieve bronnen biedt de regio kansen
door actief ondersteuning en koppeling te verlenen aan de aanlanding
en bewerking van gas. De nauwe samenwerking met de kennisinstituten
in de Kop van Noord-Holland geeft de regio een voorsprong.

‘Door deze trends verder te ontwikkelen,
kan Den Helder van kennis- en
servicecentrum uitgroeien naar
offshore energy hub’
Kees visser, WethouDer Den helDer
K a n s e n v e r z i lv e r e n a a n z e e 9

de regio, cenTruM van
MariTieMe Kennis en opleiding
In de Kop van Noord­Holland is een marien en maritiem ken­
niscluster ontstaan dat zich bezighoudt met onderzoek, ont­
wikkeling en onderwijs op het gebied van duurzame energieop­
wekking en het op een verantwoorde manier omgaan met ons
(zee)milieu. Een goede koppeling tussen onderzoeksinstituten,
onderwijsinstellingen en het bedrijfsleven is een krachtige
vestigings factor voor de offshoredienstverlening.
Het maritieme kenniscluster in de Kop van Noord-Holland bestaat uit
ECN, TNO, NIOZ, IMARES en de Defensie Academie (KIM). De Associatie
van Technologie Overdracht (ATO) vervult als aanjager en investeerder
een brugfunctie tussen de kennisinstituten en het bedrijfsleven.
De Maritime Campus Netherlands (MCN) is een samenwerkingsverband
tussen onderzoeksinstituten, onderwijsinstellingen (VMBO
tot WO), ondernemers en overheden. MCN zet in op de bundeling
van maritieme opleidingen van het ROC Kop van Noord-Holland, het
Marinebedrijf en de Koninklijke Marine. De bundeling van maritieme
kennis en opleiding versterkt de positie van de marktpartijen als offshorehaven
en biedt Den Helder perspectief op enkele honderden
directe arbeidsplaatsen. MCN draagt bij aan het duurzaam vergroten
en versterken van de kenniseconomie van Noord-Holland Noord.
De onlangs geopende Techniekcampus biedt praktijkgericht tech-
nisch onderwijs in optima forma en doorlopende leerlijnen van VMBO
tot en met MBO niveau 4. De Techniekcampus is een samenwerking
van Tetrix Bedrijfsopleidingen, het ROC Kop van Noord-Holland,
InstallatieWerk Noord-Holland en Scholen aan Zee.
De NIOZ-haven op Texel is hard op weg om op het gebied van duurzame
ontwikkelingen in het maritieme milieu een toonaangevende rol te spe-
10 K a n s e n v e r z i lv e r e n a a n z e e
len. De haven wordt nu al gebruikt als internationaal test- en certificeringscentrum
voor systemen om ballastwater van zeeschepen van schadelijke
organismen en zeedieren te ontdoen. Daarnaast is het de uitvalsbasis van
onderzoekingsvaartuigen, die onder meer worden ingezet voor milieuonderzoek
op de Waddenzee, Noordzee en Atlantische Oceaan.

‘Kenniscentrum Wind op Zee start binnenkort in Den Helder
met MBO- en HBO-onderwijs op het gebied van windenergie’
marja DoeDens, Directeur mcn
K a n s e n v e r z i lv e r e n a a n z e e 11

econoMie en WerK
De haven is voor de regio Noord­Holland Noord de belangrijk­
ste economische factor. Defensie, Koninklijke Marine en Marine ­
bedrijf zijn met 10.000 personeelsleden de grootste werkgever. De
offshoredienstverlening opereert met haven en luchthaven vanuit
deze regio, wat 4.000 banen oplevert. Ook de visserij en het toerisme
gebruiken de kwaliteiten van de haven. De regio versterkt
deze positie door de infrastructuur te optimaliseren en in te zetten
op kennis en opleiding.
defensie
De Nieuwe Haven is de thuisbasis van de Koninklijke Marine. Het
grootste deel van dit gebied is na de Tweede Wereldoorlog speciaal
voor de marine aangelegd. Op het Nieuwe Havencomplex worden
alle Nederlandse marineschepen onderhouden en gereedgemaakt
voor hun missies. Het Commando Zeestrijdkrachten heeft er zijn
hoofd kwartier. Ook zijn er meerdere opleidings- en trainingscentra
gevestigd, alsmede werkplaatsen van het Marinebedrijf en vele on-
dersteunende organisatieonderdelen, variërend van munitiewerk-
plaatsen tot opslagcentra. Daarnaast biedt het complex legerings- en
ontspanningsmogelijk heden. Het merendeel van de ongeveer 10.000
defensiemedewerkers in Den Helder werkt op dit complex. Dit maakt
het tot een groot en veelzijdig bedrijventerrein. Hoewel de omvang
van de vloot is afgenomen, is haar slagkracht onverminderd groot.
Er zijn weliswaar minder schepen dan voorheen, maar de ruimte
die zij nodig hebben is er niet minder op geworden. De schepen zelf
zijn vaak groter dan vroeger en daarnaast is de complexiteit van de
organisatie gegroeid. Verder speelt Maritiem Vliegkamp De Kooy van
het Defensie Helikopter Commando een heel prominente rol. De toekomstige
ontwikkelingen van de diverse Defensie-onderdelen in Den
Helder en de daarbij behorende ruimtebehoeften zijn op het moment
van schrijven van deze kernboodschap niet precies aan te geven.
Deze hangen mede af van reorganisaties die het gevolg zijn van de
bezuinigingen bij Defensie.
12 K a n s e n v e r z i lv e r e n a a n z e e

‘Deze tweede kans om Den Helder te ontwikkelen
als Nederlandse centrumhaven voor de offshore
moet de stad zich niet laten ontglippen’
commanDant ZeestrijDKrachten
vice-aDmiraal matthieu BorsBoom
K a n s e n v e r z i lv e r e n a a n z e e 13

Vanwege de sterke concentratie van de Koninklijke Marine in Den
Helder is ook het grootste deel van de opleidingen daar gevestigd,
waaronder de officiersopleiding van de Defensieacademie op het Koninklijk
Instituut voor de Marine. Verder worden ook vakopleidingen
op elk niveau gegeven. Daarnaast zijn steeds meer en intensievere
samenwerkingsverbanden met ROC’s en andere civiele opleidingsinstellingen
aangegaan. Deze trend zet zich waarschijnlijk nog door.
winning Van fossiele energie
De gas- en olievelden raken geleidelijk uitgeput. Afnemende volumes
bij toeleveranciers noodzaken tot kostenreductie en concentratie
van activiteiten. Dit leidt tot een verscherpte concurrentie tussen de
havens rond de Noordzee. Nederland wint met deze regio de slag als
Den Helder de moderne faciliteiten kan blijven bieden, in combinatie
met de slimme logistieke concepten. Het poolconcept van Den
Helder heeft Shell acht jaar geleden doen besluiten haar activiteiten in
Nederland niet naar Great Yarmouth over te brengen.
offshore wind
De groei van de huidige 1.470 MW in de Noordzee naar ongeveer 44.000
MW in 2030 kan resulteren in 25.000 arbeidsplaatsen. Het potentiële
effect op de Nederlandse werkgelegenheid ligt tussen de 15.000 en
25.000 fte. Marktpartijen geloven sterk in de ontwikkeling van windenergie,
maar realiseren zich dat dit zonder subsidie alleen concurrerend
kan zijn bij een aanzienlijke reductie van de bouw- en onderhoudskosten.
Zij zijn dus op zoek naar de best geoutilleerde en meest efficiënte
havens rond de Noordzee: relatief kleinschalig met een hoog niveau
van dienstverlening. Het poolconcept verschaft Den Helder een sterke
positie. Er zijn veel overeenkomsten met offshore olie&gas. Nederland
heeft hiermee een ijzersterke positie om een belangrijk aandeel van het
investeringsvolume en de werkgelegenheid naar zich toe te trekken.
kennis en innoVatie
De winning van duurzame windenergie op zee vraagt veel onderzoek
en toepassing van kennisverwerving. De Kennis en Innovatie
14 K a n s e n v e r z i lv e r e n a a n z e e
Agenda (KIA) Wind op Zee is een investeringsprogramma van 140
miljoen euro voor onderzoek, onderwijs en kennisvalorisatie. Bedrijven
vestigen zich graag op plekken waar een dergelijke combinatie
van kennis en operationele activiteiten te maken is. Den Helder onderscheidt
zich door de aanwezigheid van meerdere toonaangevende
kennisinstituten op maritiem gebied en voor duurzame energie. Met
een slim uitgevoerd programma, goede kennis overdracht en speciale
aandacht voor MBO/HBO-onderwijs zal het aantal nieuwe banen in
deze sector met 7.000 tot 10.000 toenemen.
opleiding
Er is veel vraag naar goed opgeleid personeel in de offshoreactivi-
teiten. Er is een groot tekort aan specifiek opgeleid personeel. De
partners binnen Maritime Campus Netherlands (MCN) leveren over
enkele jaren een uitstroom van enkele honderden studenten per
jaar en bijna 100 fte werkgelegenheid. Daarnaast biedt DHTC de
offshore(wind)sector een uniek scala aan veiligheidstrainingen.
Visserij
Het perspectief voor de visserij is moeilijk in te schatten. De sector
wordt al geruime tijd blootgesteld aan veranderende wet- en regelgeving,
die voor een groot deel het perspectief bepaalt. Toch zijn er verschillende
mogelijkheden voor duurzame ontwikkelingen in de sector
en het creëren van toegevoegde waarde door de opzet van markten
voor verse vis.
recreatie en toerisme
De leisure economie is wereldwijd één van de grootste en sterkst
groeiende sectoren. Den Helder heeft daar de laatste jaren op ingespeeld
en ziet de werkgelegenheid in deze sector langzaam toenemen.
Thans zijn 500 tot 700 mensen werkzaam in de toeristische
sector. De herkenbare verbinding tussen historie en havenactiviteiten
wordt verder uitgebouwd door de invulling van Willemsoord als
omgeving voor hoogwaardig wonen en leisure. En een aanzienlijke
toename van werkgelegenheid is te verwachten.

‘Het cluster lucht-/zeehaven biedt bijna
14.000 hoogwaardige directe arbeidsplaatsen’
BucK consultants international
K a n s e n v e r z i lv e r e n a a n z e e 15

naTuuronTWiKKeling
De Kop van Noord­Holland ligt op de overgang van Noordzee
naar Waddenzee. De regio wil bijdragen aan het behoud en de
versterking van de natuur in deze mariene ecosystemen. Door
tegelijk de economische potentie van de Noordzee te benutten
en de overweldigende natuurlijke dynamiek van de Waddenzee
te koesteren, wil de regio haar positie verder versterken.
De Waddenzee is op basis van de unieke natuurlijke kwaliteiten
geplaatst op de UNESCO Werelderfgoedlijst. Het gebied is wettelijk
beschermd door de Natuurbeschermingswet met de status van
Natura2000 gebied. De regio wil daarbij niet alleen de invloed op
het natuursysteem compenseren met nieuwe natuur, maar ook de
haven ontwikkeling daadwerkelijk inzetten voor het verbeteren van de
natuurlijke kwaliteiten van de Waddenzee (No Net Loss).
De taskforce Biodiversiteit, onder leiding van Hans Alders, heeft de
haven uitbreiding van Den Helder opgevoerd als nationaal pilotproject
voor economische ontwikkeling in natuurgebieden. De taskforce han-
teert hiervoor de internationaal aanvaarde methodiek van het Business
and Biodiversity Offsets Programme (BBOP). Havenuitbreiding vindt
plaats in het minst kwetsbare deel van het ecosysteem. Voor de ontwikkeling
van het ecosysteem wordt gedacht aan versterkte kweldervorming,
de verbeterde ecologische samenhang over de kustlijn heen
(de verbinding Noordzee - duinen - binnenduinrand - polder - kwelder
- Waddenzee), en het vergroten van het overgangsmilieu tussen zoet en
zout. Balgzandkanaal en Amstelmeer kunnen in het kader van integraal
kustbeleid een belangrijk overgangsmilieu worden tussen zoet en zout.
TNO, IMARES en NIOZ zijn onderzoeksinstituten gericht op het
mariene ecosysteem, met de NIOZ haven op Texel als onderzoeksstation
voor proefopstellingen voor mariene biotopen, aquacultuur en
getijdenenergie. Den Helder profileert zich als kenniscentrum voor
mariene en maritieme ecologie.
16 K a n s e n v e r z i lv e r e n a a n z e e

‘Landschap Noord-Holland denkt
mee over havenuitbreiding en is van
mening dat dit haalbaar kan zijn
indien gelijktijdig voldoende nieuwe
waddennatuur wordt ontwikkeld’
jan KuiPer – lanDschaP noorD-hollanD
K a n s e n v e r z i lv e r e n a a n z e e 17

BereiKBaarheid
en infrasTrucTuur
Den Helder ontleent zijn kracht aan de ligging aan zee. Het is de
poort naar de offshore­economie op de Noordzee en de verbinding
voor bewoners en toeristen naar Texel. De Kop van Noord­
Holland beschikt over de belangrijkste modaliteiten voor transport:
weg, water, spoor en lucht.
Ondanks de perifere ligging is de bereikbaarheid over de weg vanuit
de Randstad, het oosten en het noorden goed via de A7 en de
N9. De verbetering van de N23 (Alkmaar-Lelystad-Zwolle) kan een
extra impuls geven aan het vestigingsklimaat in de Kop van Noord-
Holland.
De verplaatsing van het Texelverkeer uit de binnenstad en de verdere
uitbouw van het oostelijk havengebied met een nieuwe ontsluitingsweg
verbeteren de doorstroming op de N250 en dragen bij aan een
verbetering van de leefomgeving in de stad. De nieuwe brug over het
kanaal wordt een beeldmerk voor Den Helder.
De binnenvaart bereikt Den Helder snel via het IJsselmeer en de
Waddenzee. Het Noordhollandskanaal is een goed alternatief. Het
Regionaal Havengebonden Bedrijventerrein (RHB) biedt binnen enkele
jaren uitstekende mogelijkheden om goederenstromen via het
water naar Den Helder te leiden.
Den Helder heeft een spoorverbinding, die de inwoners van Den Hel-
der een goede verbinding naar de Randstad biedt. Goederenvervoer
over het spoor biedt kansen voor de toekomst, wellicht met een ontsluiting
op het RHB.
Den Helder Airport, de regionale luchthaven van Noord-Holland
Noord, staat vooral ten dienste van de helikopterverbindingen naar de
18 K a n s e n v e r z i lv e r e n a a n z e e
offshoreplatformen. Het luchtverkeer vormt een onmisbare schakel
in de offshorelogistiek. Ook Defensie heeft belang bij de koppeling
tussen de haven en de luchtvaart.
De verkeersveiligheid in de haven, met name voor langzaam verkeer,
wordt geoptimaliseerd.

K a n s e n v e r z i lv e r e n a a n z e e 19

sTadsharT-
WilleMsoord-haven
Den Helder gaat de band tussen stadshart en haven nieuw le­
ven inblazen. De ontwikkeling van het stadshart draagt bij aan
de havenontwikkeling en andersom. Willemsoord is de schakel
tussen beide.
De eigenheid van de stad wordt herkenbaar door de verbinding met
de haven. Op verschillende locaties worden hoogkwalitatieve woonmilieus
gerealiseerd, zoals ’t Laar, Huisduinen en Julianadorp-Oost.
Samen met moderne centrumfuncties en voorzieningen onderscheidt
Den Helder zich als vestigingsmilieu voor nieuwe inwoners
en als reisdoel voor toeristen. Daarmee wordt Den Helder aantrekkelijker
voor vestigende bedrijven.
Op Willemsoord liggen grote kansen om een aantrekkelijk en hoog-
kwalitatief woonmilieu te realiseren. Nu al is het een aantrekkelijk
gebied met culturele en toeristische topattracties, zoals het Marinemuseum,
het Nationaal Reddingmuseum Dorus Rijkers en een nautisch
kwartier met museumhaven. Het is het decor voor maritieme
manifestaties als Sail, Historisch Weekend, Helderse Botterrace en
Visserijdagen, en ook voor muziekfestivals, beurzen en congressen.
De realisatie van de regionale schouwburg in een cultuurhistorisch
monument op Willemsoord zal de aantrekkelijkheid van het gebied
om te verblijven verder vergroten.
De historie, de sfeer en de activiteiten bieden een aantrekkelijke
omgeving voor het realiseren van een maritiem woonmilieu met bijzondere
woningen, in een monumentale setting, gelegen aan de passantenhaven.
De woonfunctie op het noordelijk deel van Willemsoord
is een geweldige kans en kan op basis van nadere afwegingen worden
ontwikkeld, met behoud van de milieutechnische en ruimtelijke
positie van de havenondernemers. Op het zuidelijk deel ligt de nadruk
20 K a n s e n v e r z i lv e r e n a a n z e e
op tijdelijke woonvormen, toerisme en entertainment. Ook langs het
water van het Marsdiep liggen mogelijkheden voor een hoogwaardig
stedelijk milieu. Met name het uitzicht over zee vormt hier de unieke
waarde. Na verplaatsing van de TESO-veerhaven komt hier ruimte vrij
om een dergelijke hoogwaardige omgeving te realiseren.
Uitgangspunt is dat de ontwikkeling van het stadshart bijdraagt aan
de havenontwikkeling en andersom. Hoogwaardige woonmilieus
en een goed functionerend centrum zijn onmisbaar voor een prettig
woon- en ondernemersklimaat. Een aantrekkelijk en goed functionerend
havengebied biedt mogelijkheden voor ontwikkelingen in het
stadshart en op Willemsoord.

‘Het monumentale Willemsoordcomplex wordt
het centrum voor kunst, cultuur, familievermaak,
museale schepen, watersportactiviteiten en
zakelijke dienstverlening’
herman GroenheiDe, Directeur WillemsoorD Bv
K a n s e n v e r z i lv e r e n a a n z e e 21

aMBiTie en uiTdaging
energie transformatie is ingeZet
De offshore-industrie op de Noordzee is, met een investeringsvolu-
me van tientallen miljarden, van internationaal belang. De offshoreeconomie
ziet de fossiele winning geleidelijk uitgeput raken. De duurzame
energie komt daar langzaam maar zeker voor in de plaats. De
winning van fossiele energie verschuift naar moeilijk winbare velden
en vraagt hoogwaardigere technieken en kleinere schaal. Het gaat
erom de aardgasbaten voor de Nederlandse Staat zo lang mogelijk op
niveau te houden.
ambitie: 14% duurZame energie in 2020
Europa ziet de Noordzee en de Baltische Zee als de gebieden waar
een groot deel van de duurzame energie gewonnen gaat worden met
windturbines. Nederland heeft zich verbonden aan de taakstelling
om in 2020 ook 14 procent duurzame energie te produceren en
richting 6.000 MW offshore wind te realiseren.
duurZame ontwikkeling: people profit planet
De transformatie naar meer duurzame energiewinning kan leiden
tot een grote investeringsimpuls in Nederland, waarmee veel werkgelegenheid
wordt gecreëerd. De zorg voor de natuurlijke omgeving
is daarbij een belangrijke randvoorwaarde. De bescherming van biodiversiteit
en de instandhouding en ontwikkeling van natuurwaarden
vormen een belangrijke factor om rekening mee te houden.
windenergie niet rendabel?
Het bedrijfsleven moet de kosten voor ontwikkeling, bouw en onder-
houd van de windturbineparken met 20 procent verlagen om tot een
subsidie onafhankelijke winning te komen. De bedrijven zien dit als de
uitdaging voor de toekomst. Het vraagt innovatieve oplossingen op
het gebied van technologie, onder houds management, infrastructuur en
logistiek. Daarbij geven zij de overheid in overweging om de subsidie
op productie te verleggen naar subsidie op innovatie en ontwikkeling.
22 K a n s e n v e r z i lv e r e n a a n z e e
‘Nederlandse havens werken samen
om ambities Rijk te verwezenlijken’
tineKe netelenBos
benut de kracht Van de regio
Het Rijk heeft aandacht voor perifere regio’s waar economie en werkgelegenheid
onder druk staat. Daarbij worden de regio’s aangesproken
om hun eigen kracht te gebruiken om dreigende krimp te keren.
De Kop van Noord-Holland wendt haar eigen kracht aan voor behoud
en creatie van werkgelegenheid door in te zetten op de vijf clusters:
maritiem offshore, agribusiness, energy, leisure en health.

De noorDZee Zal voor
lanGe tijD een Bron
Zijn voor innovatie en
WerKGeleGenheiD
europese aMBiTie
offshore Wind
de noordZee en de baltische Zee moeten
de duurZame batterij Van europa worden
‘De windkracht op de Europese zeeën vormt een enorme, inheemse
bron van schone, hernieuwbare energie. Fysisch gesproken volstaat
windenergie om de gehele Europese energievraag te dekken. Meer
dan 40 procent van alle nieuwe elektriciteitscapaciteit, in 2007 toegevoegd
aan het Europese net, werd opgewekt door windenergie.
Verwacht wordt dat het aandeel windenergie in 2025 kan oplopen tot
40 procent. Wat een investering zal inhouden van 200 tot 300 miljard
euro in de periode tot 2025. Installaties op zee zullen volgens de Europese
Commissie steeds belangrijker worden.’ Aldus een mededeling
van de Europese Commissie aan het Europese Parlement, gedaan in
november 2008 en oktober 2009.
De Europese Commissie denkt aan een alles omvattend onderzoeks-
programma met offshore testlocaties om de technische en econo-
mische prestaties van windturbines te verbeteren. De kosten van
een dergelijk Europees programma worden geschat op 6 miljard euro
voor de komende tien jaar. Het milieuvriendelijk ontmantelen en hergebruiken
van olie- en gasproductie-installaties gaat in de toekomst
ook veel specialistisch werk en onderzoek opleveren.
‘Geschikte havenfaciliteiten zijn
nodig om de winning van duurzame
energie offshore te versnellen’
euroPese commissie
K a n s e n v e r z i lv e r e n a a n z e e 23

egionale saMenhang
De kansen voor de ontwikkeling tot 2025 hebben de volgende doelen:
• Behouden en creëren van werkgelegenheid.
• Continuïteit en groei potentieel bedrijfsleven.
• Vergroten van de leefbaarheid door aanpassing
van de infrastructuur.
• Verbetering van woonklimaat en leefomgeving.
De kansen voor de komende twintig jaar zijn op de kaart in beeld
gebracht. Het betreft een groot gebied, van Den Oever tot Petten. De
Waddenzee en het Balgzand zijn belangrijke waarden die bij de ontwikkelingen
worden gerespecteerd en zelfs versterkt. De haven van
Den Helder staat centraal. Hier bevinden zich belangrijke raakpunten
tussen economie en omgevingskwaliteit. Het bewaken van de balans
is de belangrijkste opgave bij de uitwerking van de ontwikkelingen.
legenda
Haven gerelateerde bedrijven
Hoofdwegen
Spoorweg
Binnenvaart
Bereikbaarheid over zee
Ecologische relatie
Relatie stad aan zee
Zoet /zout overgang
Kwelderontwikkeling
Gebied Havenontwikkeling
Den Helder Airport
TESO-veerdienst
24 K a n s e n v e r z i lv e r e n a a n z e e
noordzee
Texel
den helder
zijpe
n250
n9
n99
anna paulowna
schagen

waddenzee
Wieringermeer
Wieringen
a7
a7
ijsselmeer
Groot-Brittanië
economische clusters regio
Arbeidsmarkt
& Onderwijs
Innovatie
Duurzaamheid
Energie
uitwisseling
andere regio’s
Windenergie
op zee
Texel Osmosegetijde
Biomassa Groene
Kernreactor
Petten
Huisvuilverbrandings
centrale Alkmaar
Windenergie
op zee
Anna Paulowna
Agri
Board
Agribusiness
Duurzame
energie
cluster
Windenergie
Wieringermeer
Texel
O�shore
cluster
s
Den Helder
Health
Board
Medisch
stroom
haven
Energie
uitwisseling
Duurzame woonwijk
Heerhugowaard
Den Oever
Maritime
Board
Maritiem & Offshore
Windenergie
IJsselmeerkust/
Afsluitdijk
Friesland, Groningen,
Drenthe, Duitsland
Scandinavië
Windenergie
IJsselmeerkust/
Afsluitdijk
Energy
Board
Duurzame energie
Leisure
Board
Recreatie & Toerisme
K a n s e n v e r z i lv e r e n a a n z e e 25

26 K a n s e n v e r z i lv e r e n a a n z e e
Kansen deelgeBied zuid
Deelgebied Zuid ligt rond het knoopppunt van de provinciale wegen
N99 naar de Afsluitdijk en de N9 naar Alkmaar. Dit deelgebied bestaat
uit:
• Bedrijventerrein Heldair (1)
• Bedrijventerrein Kooypunt (2)
• Regionaal Havengebonden Bedrijventerrein (3)
• Bedrijventerrein Oostoever (4)
Bedrijventerrein Heldair biedt aan de zuidkant vestigingsmogelijkheden
voor luchthavengebonden bedrijven.
Op Bedrijventerrein Kooypunt is met de geplande uitbreiding nog
9 hectare beschikbaar voor de aanhoudende vestigingsvraag vanuit
toeleveranciers in de olie- en gasindustrie.
Het Regionaal Havengebonden Bedrijventerrein (RHB), dat al op korte
termijn wordt aangelegd, is met name bedoeld voor de vestiging van
watergebonden bedrijven uit de sectoren olie&gas en offshore wind,
alsmede voor de overslag van grondstoffen.
Bedrijventerrein Oostoever, gesitueerd tussen het Noordhollands-
kanaal en het Balgzandkanaal, biedt kansen voor een testlocatie voor
de winning van energie uit biomassa. Het terrein wordt aan de noorden
zuidkant omgeven door een natuurzone.
In het deelgebied Zuid kan uit één hand de ontwikkeling, de uitgifte
en het parkmanagement worden georganiseerd. Op die manier vindt
invulling plaats vanuit een optimale benutting van de verschillende
gebiedskwaliteiten en zonder het risico van onderlinge prijsconcurrentie.
Het parkmanagement zorgt voor dienstverlening en kwaliteitsbehoud
vanuit een samenhangend beheer.
2
1
4B
4A
4C
4
3

1
heldair (1)
2 3 4
Heldair is een bedrijventerrein met een militaire en civiele luchthaven.
Den Helder Airport, de civiele luchthaven, wordt intensief gebruikt
door de offshore-industrie en levert direct 500 arbeidsplaatsen. In
2010 hebben hier ongeveer 25.000 vliegbewegingen plaatsgevonden
en zijn 130.000 passagiers de balies gepasseerd. Het overgrote deel
betreft helikoptervluchten voor het transport van materieel en personeel
van en naar productieplatformen in het zuidelijke deel van de
Noordzee. Het terrein biedt vestigingsmogelijkheden voor bedrijven
met luchthavengebonden activiteiten met beperkt risico.
kooypunt (2)
Bedrijventerrein Kooypunt wordt in fasen ontwikkeld. Voor fase 2 zijn
nog enkele hectaren uit te geven. Aan de zuidkant van het terrein is
de grond voor fase 3 door de gemeente Den Helder aangekocht. Voor
de ontwikkeling hiervan wordt een stedenbouwkundig plan gemaakt.
Hier kunnen nieuwe bedrijven in de categorie 1 t/m 4.2 terecht. Het
gaat hier om flexibele kavelgroottes, wat met name mogelijkheden
biedt voor toeleveranciers in de olie- en gasindustrie. Uitgeefbaar
wordt 22 hectare. Fase 4 biedt kansen voor een verdere uitbreiding
van het terrein in zuidelijke richting tot aan de spoorlijn.
regionaal haVengebonden bedrijVenterrein (3)
Het Regionaal Havengebonden Bedrijventerrein (RHB) verrijst langs
het Noordhollandskanaal, tegenover Bedrijventerrein Kooypunt. Van
de totale oppervlakte is ruim 50 hectare uitgeefbaar. Het terrein met
haven wordt ontwikkeld door het op te richten regionaal havenbedrijf
Den Helder in samenwerking met partners. Vestigingskansen worden
geboden voor watergebonden bedrijven die actief zijn in de olie- en
gasindustrie, de windenergiesector en voor overslag van grondstoffen.
Met name biedt het terrein mogelijkheden voor toeleveranciers
voor en aanvullend aan de activiteiten in de zeehaven. Het betreft
bedrijven in de categorie 1, 2 en 3 en met uitzondering in de categorie
4. De uitgifte vindt plaats in 2012.
oostoeVer (4)
Bedrijventerrein Oostoever wordt voor een flink deel ingenomen
door het gasbehandelingsstation van de NAM (4A). Bij dit station is
nog vestigingsruimte voorhanden voor een testlocatie ten behoeve
van de winning van energie uit biomassa. Het hierbij vrijkomende
gas kan worden gemengd met het aardgas van het naastgelegen
behandelingsstation. Het noordelijke deel van het terrein, tussen het
Noordhollandskanaal en de Waddenzee, biedt in het kader van natuurontwikkeling
ruimte voor het inrichten van een natuurzone (4B). Hier
bevindt zich een uitkijkpunt, met uitzicht op de Waddenzee (4C).
K a n s e n v e r z i lv e r e n a a n z e e 27

28 K a n s e n v e r z i lv e r e n a a n z e e
Kansen deelgeBied WesT
Deelgebied West bestaat uit Het Nieuwe Diep, Het Nieuwe Werk,
Bedrijventerrein Westoever en Harssens. De ontwikkelingen in dit
deelgebied vinden op korte termijn plaats. Het resultaat is een optimalisering
van de kade en de voorzieningen voor offshore- en visserijschepen
en een verbetering van de bereikbaarheid en de veiligheid
in de haven.
De bedrijven in de offshoredienstverlening hebben behoefte aan
meer kaderuimte. Voor de middellange termijn wordt daarom naar
ruimte gezocht in de bestaande zeehaven. Harssens heeft de potentie
om invulling te geven aan een deel van de trends, zoals ruimte
voor de sectoren olie&gas en offshore wind, en de intensivering van
de maritieme kennis- en opleidingscluster. Op Harssens zien we op
de lange termijn (van oost naar west) de ruimtelijke overgang van industrie,
met olie& gas, wind en biomassa, via mariene en maritieme
kennis en opleidingen naar het bruisende Willemsoord en de stedelijke
omgeving. De huidige locatie van de TESO-veerhaven is hierin
het schakelpunt.
Bedrijventerrein Westoever, waar ook twee grote walbases van olie-
maatschappijen zijn gevestigd, biedt aan de noordkant vrije ruimte
2B
voor transformatie naar een andere functie. 2A
3
3A
3A
3B
1
3C
2
4

1
het nieuwe diep (1)
2 3 4
In dit gebied (1) staat de renovatie en verbreding van de Visserijkade op
stapel. Deze nieuwe kade krijgt een rechte aansluiting op de reeds verbeterde
Nieuwediepkade. Er ontstaat meer ruimte voor laden en lossen
van grote offshoreschepen. Dit project start begin 2012 en wordt voor
de zomer van 2013 afgerond. De visserij wordt blijvend gefaciliteerd in
Den Helder.
het nieuwe werk (2)
(2) Om de offshore- en visserijsector goed te kunnen accommoderen,
worden achter de Moormanbrug de kades 43 t/m 46 gerenoveerd. Het
plan is om dit werk in 2013 tot en met 2015 uit te voeren. Door de
sportvisserij te verplaatsen van de buitenhaven naar de binnenhaven,
ontstaat langs Het Nieuwe Diep extra ruimte voor het afmeren van kleinere
offshoreschepen. In 2011 start de gemeente met het realiseren
van afmeerplaatsen voor sportvissersvaartuigen ter hoogte van Acta
Marine en Teerenstra (2A). Tevens wordt een nieuwe parkeerplaats
voor sportvissers aangelegd (2B). Hierna wordt op Het Nieuwe Werk
een parkeerverbod ingesteld. Dit vergroot de bereikbaarheid van en de
veiligheid in de haven.
westoeVer (3)
Bedrijventerrein Westoever (3) wordt gedomineerd door de walbases
van GDF SUEZ E&P Nederland, Total E&P Nederland (3A) en enkele
overslagbedrijven. Bijzonder is dat eerstgenoemde basis de afgelopen
jaren is uitgegroeid tot een logistieke hub voor het materieel dat via
de vloot van de SNS Pool wordt verscheept naar platformen offshore.
Hiervoor pendelen dagelijks 100 tot 120 vrachtwagens tussen deze hub
en de Paleiskade. Herstructurering van de vrije ruimte aan de noordkant,
waar voorheen de Mijnendienst van de Koninklijke Marine was
gevestigd (3B), is wenselijk. Kansrijk is ook een zichtbare koppeling van
Fort Westoever aan de rest van de Stelling van Den Helder (3C). Voor
het totale gebied wordt in het kader van het nieuwe bestemmingsplan
Westoever een visie opgesteld.
harssens (4)
(4) De architectuur van de nieuwbouw van IMARES zou dit onderzoeks-
instituut neer moeten zetten als icoon. Fantastisch gelegen op het noor-
delijkste puntje van Harssens, direct aan de Noordzee en de Waddenzee.
IMARES richt zich internationaal op strategisch en toegepast marien eco-
logisch onderzoek. De maatschappelijke thema’s van het instituut zijn: eco-
nomische opbrengst, natuurbescherming, economisch ruimtegebruik en
de waterkwaliteit van de zee. De vestiging op deze locatie geeft IMARES
een uitstekende uitgangspositie voor deelname in nationale- en EU-kennisinvesteringsprogramma’s
betreffende de waddenregio. Met dit icoon profileert
IMARES zich in de maritieme economie van Den Helder en versterkt
het de regio in haar centrumpositie voor kennisontwikkeling op het gebied
van maritieme economie. Op Harssens staat de Defensievaarschool. Hieraan
wil Defensie een zeemanschapstrainer toevoegen voor simulatie van
de bevoorrading van schepen op zee. Dit biedt kansen voor een verbreding
van de opleiding naar de offshoredienstverlening. Ook DHTC is met
een goed geoutilleerd trainingsplatform gebruiker van Harssens. Voor de
ontwikkeling van de havenactiviteiten is het van groot belang om reeds op
korte termijn ruimte te bieden voor de markttrends. Door het inpolderen
van een stukje van de bestaande haven ontstaat 3,2 hectare extra ruimte
en 360 meter kadelengte. Daarmee kan Den Helder op korte termijn tegemoet
komen aan de vraag van het bedrijfsleven, en daarmee de bedrijven
voor de toekomst aan zich binden. Zodra de businesscase geoptimaliseerd
is en voorzien is in een alternatief voor de schepen van Defensie wordt een
definitief ontwerp opgesteld. Realisatie volgt in 2015.
K a n s e n v e r z i lv e r e n a a n z e e 29

30 K a n s e n v e r z i lv e r e n a a n z e e
Kansen deelgeBied oosT
De haven van Den Helder ontbeert voldoende kaderuimte aan open
zeewater. De ontwikkeling van Harssens (deelgebied West) is een
eerste stap in de door de markt geuite totale behoefte van circa 45-70
hectare netto-terrein en meer kadelengte.
Enorme winst is te behalen bij een noordoostelijke zeewaartse uitbrei-
ding in de Waddenzee. Hiervoor is met partners van diverse pluimage
een ontwerpschets uitgewerkt welke nautisch bruikbaar en economisch
interessant is en bovenal plussen oplevert voor de natuur.
De ontwikkelingen op korte termijn faciliteren het huidige bedrijfs-
leven in de haven. Dat zorgt voor binding aan Den Helder op de mid-
dellange termijn. Op de lange termijn biedt de zeewaartse uitbreiding
ruimte voor expansie van die activiteiten. De regio vult hiermee haar
doelstelling in voor het behouden en creëren van werkgelegenheid.
De zeewaarste uitbreiding gaat hand in hand met natuurontwikkeling:
economie en ecologie zijn in balans. De economische ontwikkeling
biedt investeringsmogelijkheden om de natuurdoelstelling in de regio
waar te maken. Uiteraard is de verplaatsing van de TESO-veerhaven
onderdeel van de havenontwikkeling. Den Helder bereikt daarmee de
doelstelling van het vergroten van de leefbaarheid door aanpassing
van de infrastructuur.
De planfase van het project kan begin 2012 van start gaan. Voorwaarde
is, dat het (inter)nationale bedrijfsleven zich bindt aan deze
ontwikkeling en overheden en natuurorganisaties de (natuur)ontwikkeling
omarmen. Een complexe uitdaging voor de verkenningsfase
is een haalbare en realistische businesscase, aangevuld met
een maatschappelijke kosten- en batenanalyse. Dat is een cruciaal
gegeven om het gesprek met hogere overheden en partners aan
te gaan. De regio zoekt voor het project een sterke partner om
deze ontwikkeling over te nemen, zoals ook door de commissie
Deetman-Mans geadviseerd is.

De uitbreiding in de Waddenzee kent, gelet op wet- en regelgeving,
natuurwaarden, complexiteit en investering een lange doorlooptijd
(>10 jaar). De Koninklijke Marine en andere Defensie-onderdelen vervullen
al decennia lang een prominente rol in Den Helder, iets waar
de stad trots op is. De gemeente Den Helder, de regio en Defensie
onderkennen dan ook het gezamenlijk belang voor het behouden en
vergroten van de werkgelegenheid in de regio. In dat kader kunnen
verkenningen plaatsvinden naar het meervoudig ruimtegebruik van
defensieterreinen, het optimaliseren van het ruimtegebruik, het delen
van faciliteiten en het samenwerken en verweven van militaire en
civiele bedrijven en opleidingen.
‘De regering wordt verzocht alles te doen wat nodig is om
de verplaatsing van de aanlegplaats van de TESO mogelijk te maken’
motie tWeeDe Kamer, aanGenomen oP 7 DecemBer 2010
Het vanuit een morfologische noodzaak aan te leggen westelijk
havenhoofd, de huidige aanlanding van de TESO en de bijbehorende
opstelstroken bieden binnen de transitie ruimte voor diversiteit. Gedacht
wordt bijvoorbeeld aan hoogwaardige bebouwing, leisure, hotels,
(strand)recreatie en/of woningbouw. Incidentele hoogbouw op
deze locatie is binnen de PKB Waddenzee mogelijk gemaakt. Hoogbouw
en verblijfsrecreatie met uitzicht over het Marsdiep geven een
geweldige impuls voor de bestaande omgevingskwaliteit. Het woonmilieu
op Willemsoord richt zich aanvullend op de culturele en historische
maritieme omgeving.
K a n s e n v e r z i lv e r e n a a n z e e 31

colofon
‘Kansen verzilveren aan zee’ is een uitgave van de gemeente
Den Helder in samenwerking met regionale partners.
gemeente den helder
Programmabureau Gebiedsontwikkeling Haven
Programmamanager Michel Bakelaar
t 0223-678188 of 06-10968436
e m.bakelaar@denhelder.nl
Programma-assistent Hanneke van der Werff
t 0223-678189 of 06-21818485
e gebiedsontwikkelinghaven@denhelder.nl
Drs. F. Bijlweg 20 Stadhuis
Postbus 36
1780 AA Den Helder
www.denhelder.nl - Havenontwikkeling
Productie: PAS Publicaties
Fotografie: Flying Focus, PAS Publicaties, Ad Biersteker,
Waddenvereniging, Koninklijke Marine
Grafische vormgeving: Eureka grafische vormgeving
Druk: Haarmans-offset
32 K a n s e n v e r z i lv e r e n a a n z e e

geadopteerd door: