1495: Rhenis Egbertus was kruisbroeder van Scharmer. Hij werd er ...
1495: Rhenis Egbertus was kruisbroeder van Scharmer. Hij werd er ...
1495: Rhenis Egbertus was kruisbroeder van Scharmer. Hij werd er ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
DE ORDE VAN HET HEILIG KRUIS IN DE VIJFTIENDE EEUW - DEEL 3 81<br />
<strong>1495</strong>: <strong>Rhenis</strong> <strong>Egb<strong>er</strong>tus</strong> <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> <strong>Scharm<strong>er</strong></strong>. <strong>Hij</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong> <strong>er</strong><br />
procurator. Op net gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> <strong>1495</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong><br />
ledenen v<strong>er</strong>meld. <strong>Hij</strong> ov<strong>er</strong>leed aan de pest.393<br />
<strong>1495</strong>: Poortvliet Johannes (Petri Johannes) <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong><br />
<strong>Scharm<strong>er</strong></strong>. <strong>Hij</strong> <strong>was</strong> rector <strong>van</strong> 1489 tot <strong>1495</strong>. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel<br />
<strong>van</strong> <strong>1495</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld. <strong>Hij</strong> ov<strong>er</strong>leed aan de<br />
pest.394<br />
<strong>1495</strong>: Arden Jacobus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> <strong>Scharm<strong>er</strong></strong>. Op het gen<strong>er</strong>aal<br />
kapittel <strong>van</strong> <strong>1495</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld. <strong>Hij</strong> ov<strong>er</strong>leed<br />
aan de pest.395<br />
1502: de Stenvordie (de Steenfordia, Steynfordie) Johannes <strong>was</strong> donaat<br />
<strong>van</strong> <strong>Scharm<strong>er</strong></strong>. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1502 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong><br />
ledenen v<strong>er</strong>meld.396<br />
1508: G<strong>er</strong>hardus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> <strong>Scharm<strong>er</strong></strong>. Op het gen<strong>er</strong>aal<br />
kapittel <strong>van</strong> 1508 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.397<br />
1509: Gotfridus <strong>was</strong> donaat <strong>van</strong> Maastricht tot 1509. In 1509 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij<br />
geincorpore<strong>er</strong>d in <strong>Scharm<strong>er</strong></strong>.398<br />
1512: Nicolaus Petrus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> <strong>Scharm<strong>er</strong></strong>. In 1512 <strong>w<strong>er</strong>d</strong><br />
hij naar Falkenhagen v<strong>er</strong>plaatst.399<br />
1513: <strong>van</strong> Uffel Gotfried <strong>was</strong> donaat <strong>van</strong> Maastricht. In 1509 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij<br />
geincorpore<strong>er</strong>d in <strong>Scharm<strong>er</strong></strong>. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1513 <strong>w<strong>er</strong>d</strong><br />
hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.400<br />
1514: Johannes <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> <strong>Scharm<strong>er</strong></strong>. Omstreeks 1500 <strong>was</strong><br />
hij <strong>er</strong> prior. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1514 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong><br />
ledenen v<strong>er</strong>meld.401<br />
1516: Henricus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> <strong>Scharm<strong>er</strong></strong>. In 1516 <strong>was</strong> hij <strong>er</strong><br />
subprior. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1516 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>lede<br />
nen v<strong>er</strong>meld.402<br />
393 A. Van de Pasch, Definities..., p. 201; P. Van den Bosch, De Priorij Sint Helena te<br />
<strong>Scharm<strong>er</strong></strong> 1489-1596, p. 28<br />
394 A. Van de Pasch, Definities..., p. 202; P. Van den Bosch, De Priorij Sint Helena te<br />
<strong>Scharm<strong>er</strong></strong> 1489-1596, p. 27<br />
395 A. Van de Pasch, Definities..., p. 202<br />
396 A. Van de Pasch, Definities..., p. 227; P. Van den Bosch, De Priorij Sint Helena te<br />
<strong>Scharm<strong>er</strong></strong> 1489-1596, p. 28<br />
397 A. Van de Pasch, Definities..., p. 245; P. Van den Bosch, De Priorij Sint Helena te<br />
<strong>Scharm<strong>er</strong></strong> 1489-1596, p. 28<br />
398 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijfiiende eeuw. Deel2, p. 95<br />
399 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijfiiende eeuw. Deel 2, p. 81<br />
400 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijfiiende eeuw. Deel 2, p. 96<br />
401 A. Van de Pasch, Definities..., p. 260<br />
402 A. Van de Pasch, Definities..., p. 263; P. Van den Bosch, De Priorij Sint Helena te<br />
<strong>Scharm<strong>er</strong></strong> 1489-1596, p. 28
82 DE ORDE VAN HET HEILIG KRUIS IN DE VIJFTIENDE EEUW - DEEL 3<br />
- 1523: Anlo Martinus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> <strong>Scharm<strong>er</strong></strong>. Op het gen<strong>er</strong>aal<br />
kapittel <strong>van</strong> 1523 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.403<br />
- 1524: Scharmel Mathias <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> <strong>Scharm<strong>er</strong></strong>. In 1524 <strong>w<strong>er</strong>d</strong><br />
hij door het gen<strong>er</strong>aal kapittel naar Nieuwland gezonden.<br />
- 1524: Scydammensis Maricius <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Schiedam. In<br />
1524 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij naar <strong>Scharm<strong>er</strong></strong> gezonden.404<br />
- 1529: B<strong>er</strong>nardus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> <strong>Scharm<strong>er</strong></strong>. Op het gen<strong>er</strong>aal<br />
kapittel <strong>van</strong> 1529 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.405<br />
- 1530: Renis (<strong>van</strong> Rheine) Wigboldus (Wybbel) <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong><br />
T<strong>er</strong> Apel. In 1489 <strong>was</strong> hij <strong>er</strong> subprior. Van 1494 tot 1500 <strong>was</strong> hij prior<br />
<strong>van</strong> <strong>Scharm<strong>er</strong></strong>. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1531 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong><br />
ledenen v<strong>er</strong>meld.406<br />
- 1531: Help<strong>er</strong>icus <strong>was</strong> conv<strong>er</strong>sus <strong>van</strong> <strong>Scharm<strong>er</strong></strong>. Op het gen<strong>er</strong>aal kapit<br />
tel <strong>van</strong> 1531 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.407<br />
- 1532: Biscop Gijsb<strong>er</strong>tus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Hoei. Omstreeks 1520<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij naar <strong>Scharm<strong>er</strong></strong> gezonden en omstreeks 1532 naar Franek<strong>er</strong>.<br />
Zowel in <strong>Scharm<strong>er</strong></strong> als in Franek<strong>er</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij prior. Op het gen<strong>er</strong>aal<br />
kapittel <strong>van</strong> 1532 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.408<br />
- 1532: Hard<strong>er</strong>wijck Cornelis <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> <strong>Scharm<strong>er</strong></strong>. Op het<br />
gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1532 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.409<br />
- 1535: Henricus <strong>was</strong> donaat <strong>van</strong> <strong>Scharm<strong>er</strong></strong>. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong><br />
1535 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.410<br />
- 1538: Mauritius <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Schiedam. In 1523 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij<br />
naar Asp<strong>er</strong>en gezonden en een jaar lat<strong>er</strong> naar <strong>Scharm<strong>er</strong></strong>. Daarna ke<strong>er</strong>de<br />
hij t<strong>er</strong>ug naar Schiedam. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1538 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij<br />
bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld. <strong>Hij</strong> <strong>was</strong> senior.411<br />
40J A. Van de Pasch, Definities..., p. 278; P. Van den Bosch, De Priori) Sint Helena te<br />
<strong>Scharm<strong>er</strong></strong> 1489-1596, p. 28<br />
404 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 2, p. 120<br />
405 A. Van de Pasch, Definities..., p. 294; P. Van den Bosch, De Priorij Sint Helena te<br />
<strong>Scharm<strong>er</strong></strong> 1489-1596, p. 28<br />
406 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 2, p. 155<br />
407 A. Van de Pasch, Definities..., p. 299; P. Van den Bosch, De Priorij Sint Helena te<br />
<strong>Scharm<strong>er</strong></strong> 1489-1596, p. 29<br />
408 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 2, p. 160<br />
m A. Van de Pasch, Definities..., p. 302; P. Van den Bosch, De Priorij Sint Helena te<br />
<strong>Scharm<strong>er</strong></strong> 1489-1596, p. 29<br />
410 A. Van de Pasch, Definities..., p. 311; P. Van den Bosch, De Priorij Sint Helena te<br />
<strong>Scharm<strong>er</strong></strong> 1489-1596, p. 29<br />
411 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 2, p. 121
DE ORDE VAN HET HEILIG KRUIS IN DE VIJFTIENDE EEUW - DEEL 3 83<br />
1539: Wilhelmus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> <strong>Scharm<strong>er</strong></strong>. Op het gen<strong>er</strong>aal<br />
kapittel <strong>van</strong> 1539 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.412<br />
1539: <strong>van</strong> Devent<strong>er</strong> (Daventria) Henricus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong><br />
<strong>Scharm<strong>er</strong></strong>. Van ca. 1528 tot 1530 <strong>was</strong> hij <strong>er</strong> prior. Van 1532 tot 1538<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij prior <strong>van</strong> Ost<strong>er</strong>b<strong>er</strong>g en <strong>van</strong> maart 1538 tot 23 mei 1539 priorgen<strong>er</strong>aal.<br />
<strong>Hij</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong> definitor <strong>van</strong> de orde in 1532, 1534 en 1536. <strong>Hij</strong><br />
<strong>was</strong> visitator <strong>van</strong> het kloost<strong>er</strong> <strong>van</strong> de Franciscanessen in Wiedenbriick<br />
indejarenl532totl538.413<br />
• 1539: de Nova Ecclesia G<strong>er</strong>ardus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> <strong>Scharm<strong>er</strong></strong>. Van<br />
1528 tot aan zijn dood in 1539 <strong>was</strong> hij <strong>er</strong> subprior. Op het gen<strong>er</strong>aal<br />
kapittel <strong>van</strong> 1539 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.414<br />
Zevenentwintig conventualen telde het convent <strong>van</strong> <strong>Scharm<strong>er</strong></strong><br />
tussen 1488 en ca. 1540 (A). Zeven <strong>van</strong> hen waren donaat, een <strong>was</strong><br />
conv<strong>er</strong>sus. Negentien traden in <strong>Scharm<strong>er</strong></strong> in (B), acht kwamen <strong>van</strong><br />
eld<strong>er</strong>s (C). Een ingetredene <strong>van</strong> <strong>Scharm<strong>er</strong></strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong> naar een and<strong>er</strong><br />
convent gezonden (D).<br />
412 A. Van de Pasch, Definities..., p. 323; P. Van den Bosch, De Priori] Sint Helena te<br />
<strong>Scharm<strong>er</strong></strong> 1489-1596, p. 29<br />
413 P. Van den Bosch, De Priorij Sint Helena te <strong>Scharm<strong>er</strong></strong> 1489-1596, p. 27; A. Van de<br />
Pasch, Het kloost<strong>er</strong> Clairlieu te Hoei en zijn Prioren-Gen<strong>er</strong>aal 1210-1796. in: Clairlieu, jg. 19,<br />
1960, p. 31<br />
414 A. Van de Pasch, Definities..., p. 323; P. Van den Bosch, De Priorij Sint Helena te<br />
<strong>Scharm<strong>er</strong></strong> 1489-1596, p. 29
84 DE ORDE VAN HET HEILIG KRUIS IN DE VIJFTIENDE EEUW - DEEL 3<br />
3.12 Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong> (gesticht in 1490)<br />
In de streek <strong>van</strong> Ang<strong>er</strong>s stichtte Pi<strong>er</strong>re de Rohan-Gumene<br />
(1451-1513), maarschalk de Gye, in de buurt <strong>van</strong> zijn kasteel een<br />
priorij. Nadat hij ze e<strong>er</strong>st had aangeboden aan and<strong>er</strong>e kloost<strong>er</strong>orden,<br />
droeg hij ze op 5 juli 1493 ov<strong>er</strong> aan de <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong>s. In de<br />
ov<strong>er</strong>eenkomst stond dat de <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong>s <strong>er</strong> een kloost<strong>er</strong> zouden<br />
stichten waarin zo'n d<strong>er</strong>tien religieuzen konden wonen. Ze kregen<br />
een inkomen <strong>van</strong> 400 livres en moesten zorgen voor een lazaret.<br />
Hun kapel <strong>w<strong>er</strong>d</strong> geconsacre<strong>er</strong>d door bisschop Jean de Rely in<br />
1494. Het duurde echt<strong>er</strong> tot 1510 e<strong>er</strong> de kloost<strong>er</strong>gebouwen officieel<br />
in gebruik genomen konden worden.<br />
Het gen<strong>er</strong>ale kapittel <strong>van</strong> 1490 aanvaardde de priorij. De nieuwe<br />
stichting kreeg de naam Viridarium Sanctae Crucis, die lat<strong>er</strong> de<br />
naam <strong>van</strong> de plaats geworden is. Tijdens dat kapittel <strong>van</strong> 1490 <strong>w<strong>er</strong>d</strong>en<br />
naast Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong> ook Dinant, <strong>Scharm<strong>er</strong></strong> en Wickrath aanvaard:<br />
alle vi<strong>er</strong> aanbiedingen <strong>van</strong> weldoen<strong>er</strong>s die meteen voor de aan<strong>van</strong>gsmogelijkheden<br />
zorgden. In Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong> Adam <strong>van</strong><br />
Doornik tot e<strong>er</strong>ste ov<strong>er</strong>ste benoemd. Enkele jaren lat<strong>er</strong>, op het<br />
gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> <strong>1495</strong>, kreeg de prior <strong>van</strong> Asp<strong>er</strong>en de opdracht<br />
om enkele confrat<strong>er</strong>s naar Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong> te zenden. Hun namen hebben<br />
wij niet kunnen acht<strong>er</strong>halen. Minstens <strong>van</strong> 1515 tot 1518 <strong>was</strong><br />
Thomas <strong>van</strong> Gouda <strong>er</strong> prior en tegelijk prior- provincial <strong>van</strong> de<br />
Franse kloost<strong>er</strong>s. <strong>Hij</strong> hield streng vast aan de obs<strong>er</strong><strong>van</strong>tie en <strong>w<strong>er</strong>d</strong><br />
lat<strong>er</strong> prior <strong>van</strong> resp. Kolen-K<strong>er</strong>niel en Caen en nog lat<strong>er</strong> priorgen<strong>er</strong>aal.<br />
- 1497: Gynasincti Nicolaus <strong>was</strong> diaken in Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong>. Op het gen<strong>er</strong>aal<br />
kapittel <strong>van</strong> 1497 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.415<br />
- 1497: de Montibus G<strong>er</strong>hardus <strong>was</strong> conv<strong>er</strong>sus <strong>van</strong> Doornik. Op het<br />
gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1497 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij naar Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong> gezonden.416<br />
t/ %7m ^ p..., p. 208; J.W.M. Schellekens, Het kruish<strong>er</strong>enkloost<strong>er</strong> Le<br />
V<strong>er</strong>g<strong>er</strong> (1490-1790). Op zoek naar zijn fundamenten en restanten. in: Clairlieu, jg. 63, 2005A<br />
416 A. Van de Pasch, Definities..., p. 207; J.W.M. ScheUekens, Het kruish<strong>er</strong>enkloost<strong>er</strong> Le<br />
V<strong>er</strong>g<strong>er</strong> (1490-1790), p. 274
DE ORDE VAN HET HEILIG KRUIS IN DE VIJFTIENDE EEUW - DEEL 3 85<br />
1500: Le Doc Nicolas <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong>. In 1500 <strong>was</strong><br />
hij <strong>er</strong> prior. In dat jaar <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij tevens definitor <strong>van</strong> de orde.417<br />
1502: Manchon (Monchon) Martinus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Caen. In<br />
1489 <strong>was</strong> hij student aan de univ<strong>er</strong>siteit <strong>van</strong> Caen. In 1490 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij<br />
voor een jaar naar Lannoy gezonden. Een jaar lat<strong>er</strong> v<strong>er</strong>huisde hij voor<br />
een jaar naar Chauny en in 1494 voor een jaar naar Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong>. In 1501<br />
en 1502 <strong>was</strong> hij prior <strong>van</strong> Buzan^ais. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong><br />
1502 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.418<br />
1502: Roessel Thomas <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong>. Op het gene<br />
raal kapittel <strong>van</strong> 1502 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.419<br />
1508: de Condren Augustinus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Condren. In 1508<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij v<strong>er</strong>plaatst naar Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong>.420<br />
1511: Philib<strong>er</strong>tus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong>. In 1511 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij<br />
naar Toulouse gezonden.421<br />
1516: de Sittart (Zelart) Michael <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Namen. In<br />
1494 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij v<strong>er</strong>plaatst naar Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong>, waar hij subprior <strong>w<strong>er</strong>d</strong>. <strong>Hij</strong><br />
<strong>was</strong> een <strong>van</strong> de e<strong>er</strong>ste bewon<strong>er</strong>s <strong>van</strong> het kloost<strong>er</strong> Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong>. Een jaar<br />
lat<strong>er</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij aangesteld tot prior <strong>van</strong> Varennes-sur-Alli<strong>er</strong>. In 1508<br />
ke<strong>er</strong>de hij t<strong>er</strong>ug naar Namen en <strong>was</strong> <strong>er</strong> tot 1516 prior. <strong>Hij</strong> <strong>was</strong> defini<br />
tor <strong>van</strong> de orde in 1511. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1516 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij<br />
bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.422<br />
1517: Abraham <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong>. In 1517 <strong>was</strong> hij <strong>er</strong><br />
procurator. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1517 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>le<br />
denen v<strong>er</strong>meld.423<br />
1517: de Dinato Johannes <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong>. Op het<br />
gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1517 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.424<br />
1517: Tornacensis Jacobus <strong>was</strong> diaken <strong>van</strong> Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong>. Op het gen<strong>er</strong>aal<br />
kapittel <strong>van</strong> 1517 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.425<br />
1518: Rob<strong>er</strong>tus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong>. Op het gen<strong>er</strong>aal kapit<br />
tel <strong>van</strong> 1518 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.426<br />
17 A. Van de Pasch, Definities..., p. 216<br />
18 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijfiiende eeuw. Deel 1, p. 211<br />
19 A. Van de Pasch, Definities..., p. 227<br />
120 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijfiiende eeuw. Deel 1, p. 202<br />
421 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijfiiende eeuw. Deel 1, p. 230<br />
122 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijfiiende eeuw. Deel 1, p. 60<br />
123 A. Van de Pasch, Definities..., p. 265<br />
124 A. Van de Pasch, Definities..., p. 265<br />
A. Van de Pasch, Definities..., p. 265<br />
A. Van de Pasch, Definities..., p. 267
86 DE ORDE VAN HET HEILIG KRUIS IN DE VIJFTIENDE EEUW - DEEL 3<br />
- 1522: Martinus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Caen. In 1490 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij voor een<br />
jaar naar Lannoy gezonden. In 1491 zond het gen<strong>er</strong>aal kapittel hem<br />
naar Chauny. In 1494 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij v<strong>er</strong>plaatst naar Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong>. Van 1501 tot<br />
1522 <strong>was</strong> hij conventualis <strong>van</strong> Buzangais. In 1501 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij <strong>er</strong> prior. Op<br />
het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1522 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.427<br />
- 1528: Gossensis Arnoldus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong>. In 1528<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij v<strong>er</strong>plaatst naar Varennes-sur-Alli<strong>er</strong>. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel<br />
<strong>van</strong> 1528 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.428<br />
- 1535: Namuriensis Michael Jacobus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Namen. Op<br />
het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1494 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij subprior benoemd in Le<br />
V<strong>er</strong>g<strong>er</strong>. In <strong>1495</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij v<strong>er</strong>plaatst naar Varennes-sur-Alli<strong>er</strong>. In 1497<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij door het gen<strong>er</strong>aal kapittel t<strong>er</strong>ug naar Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong> gezonden. Op<br />
het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1535 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.429<br />
- 1535: Bex Simon (Eyckensis Symon) <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Ro<strong>er</strong>mond.<br />
In 1511 v<strong>er</strong>bleef hij voor een jaar in Namen, in 1512 in Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong> en<br />
in 1535 in London. <strong>Hij</strong> ov<strong>er</strong>leed in London op 18 novemb<strong>er</strong> 1535.430<br />
- 1535: de Tornaco (<strong>van</strong> Doornik) Adam <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Doornik.<br />
<strong>Hij</strong> stude<strong>er</strong>de theologie aan de Leuvense univ<strong>er</strong>siteit en behaalde <strong>er</strong> het<br />
baccalaureaat in de theologie. <strong>Hij</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong> door het gen<strong>er</strong>aal kapittel aangesteld<br />
als e<strong>er</strong>ste prior <strong>van</strong> Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong> (1490-1491). Samen met hem<br />
zouden enkele <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong>s <strong>van</strong> Parijs naar Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong> v<strong>er</strong>trekken. Het<br />
gen<strong>er</strong>aal kapittel besliste imm<strong>er</strong>s dat de subprior <strong>van</strong> Doornik naar<br />
Parijs zou v<strong>er</strong>huizen om diegenen te v<strong>er</strong><strong>van</strong>gen die naar Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong>en<br />
gestuurd. In 1491 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij benoemd tot professor aan de univ<strong>er</strong><br />
siteit <strong>van</strong> Caen. De reden waarom hij <strong>van</strong> Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong> naar Caen <strong>w<strong>er</strong>d</strong><br />
g<strong>er</strong>oepen had te maken met het feit dat het kloost<strong>er</strong> <strong>van</strong> Caen nogal<br />
wat univ<strong>er</strong>siteitsstudenten telde. In 1489-1490 waren <strong>er</strong> dat negen. In<br />
1490 nam Adam de Tornaco ov<strong>er</strong>igens deel aan de rectorkeuze <strong>van</strong> de<br />
univ<strong>er</strong>siteit <strong>van</strong> Caen. <strong>Hij</strong> bleef in Caen tot 1504. Van 1504 tot 1535<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij prior <strong>van</strong> Saint-Georges de Tremeur. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel<br />
<strong>van</strong> 1536 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.431<br />
427 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 1, p. 213<br />
428 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 1, p. 224<br />
429 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 1, p. 58; A. Van de<br />
Pasch, Definities..., pp. 197, 200, 207 en 311; J.W.M. Scheilekens, Het kruish<strong>er</strong>enkbost<strong>er</strong> Le<br />
V<strong>er</strong>g<strong>er</strong>(l490-1790), p. 274<br />
430 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 2, p. 22<br />
431 A. Ramaek<strong>er</strong>s, De Kruish<strong>er</strong>en en de Leuvense univ<strong>er</strong>siteit. Deel 1: <strong>van</strong> 1425 tot aan de<br />
H<strong>er</strong>vorming <strong>van</strong> 1517. in : Clairlieu, 1982, pp. 59-60; A. Van de Pasch, Definities..., pp. 184,<br />
185 188 en 313; A. Durand, Le prieure Sainte-Croix de Caen, in: Clairlieu, jg. 25, 1967,<br />
p. 54
DE ORDE VAN HET HEILIG KRUIS IN DE VIJFTIENDE EEUW - DEEL 3 87<br />
1537: de Gouda Thomas <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Caen. Van 1515 tot<br />
1518 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij naar Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong> gezonden en <strong>van</strong> 1518 tot 1529 naar<br />
Kolen-K<strong>er</strong>niel. In 1518 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij de prior-gen<strong>er</strong>aal Wilhelmus <strong>van</strong> den<br />
Oev<strong>er</strong> v<strong>er</strong>plaatst naar Kolen-K<strong>er</strong>niel omdat <strong>er</strong> tussen hem de Charles<br />
Rohan, de zoon <strong>van</strong> de opricht<strong>er</strong> Pi<strong>er</strong>re Rohan, een meningsv<strong>er</strong>schil<br />
<strong>was</strong> opgetreden. In Kolen <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij in 1519 subprior en in 1520 prior.<br />
In 1529 ke<strong>er</strong>de hij t<strong>er</strong>ug naar Caen, maar <strong>w<strong>er</strong>d</strong> nog datzelfde jaar<br />
bestemd voor Hoei. <strong>Hij</strong> <strong>was</strong> acht<strong>er</strong>eenvolgens prior <strong>van</strong> Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong><br />
(1515-1518), subprior <strong>van</strong> Kolen-K<strong>er</strong>niel (1519), prior <strong>van</strong> Kolen-<br />
K<strong>er</strong>niel (1520-1529), prior <strong>van</strong> Caen (1529) en prior-gen<strong>er</strong>aal (13<br />
novemb<strong>er</strong> 1529 tot 15 decemb<strong>er</strong> 1537). Tevens <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij prior-provinciaal<br />
<strong>van</strong> de Franse kloost<strong>er</strong>s (1515-1518 en 1529), definitor <strong>van</strong> de<br />
orde (1520, 1522, 1524, 1526 en 1528) en visitator (1522, 1524,<br />
1526 en 1527). Als prior hield hij streng vast aan de obs<strong>er</strong><strong>van</strong>tie.432<br />
1539: H<strong>er</strong>pin Ludovicus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong>. Op het gene<br />
raal kapittel <strong>van</strong> 1539 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.433<br />
1539: Hunet Johannes <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong> tot 1502.<br />
Daarna v<strong>er</strong>huisde hij naar Buzan^ais waar hij subprior <strong>w<strong>er</strong>d</strong> tot<br />
omstreeks 1530. <strong>Hij</strong> bleef <strong>er</strong> wonen tot aan zijn dood. Op het gen<strong>er</strong>aal<br />
kapittel <strong>van</strong> 1539 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.434<br />
1539: Porinck Johannes <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Caen. In 1499 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij<br />
door het gen<strong>er</strong>aal kapittel voor een jaar naar Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong> gezonden.<br />
Daarna ke<strong>er</strong>de hij t<strong>er</strong>ug naar Caen. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1539<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.435<br />
1540: Martini Adam <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong>. Op het gen<strong>er</strong>aal<br />
kapittel <strong>van</strong> 1540 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.436<br />
432 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 2, p. 107; J.W.M.<br />
Schellekens, Het kruish<strong>er</strong>enkloost<strong>er</strong> Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong>( 1490-1790), pp. 280-282<br />
433 A- Van de Pasch, Definities..., p. 323<br />
434 R- Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 2, p. 13<br />
435 A. Van de Pasch, Definities..., pp. 215, 218 en 323<br />
436 A. Van de Pasch, Definities..., p. 326
88 DE ORDE VAN HET HEILIG KRUIS IN DE VIJFTIENDE EEUW - DEEL 3<br />
Tweeentwintig conventualen telde het convent <strong>van</strong> Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong><br />
tussen 1490 en ca. 1540 (A). Een <strong>van</strong> hen <strong>was</strong> conv<strong>er</strong>sus. Twaalf<br />
traden in Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong> in (B), tien kwamen <strong>van</strong> eld<strong>er</strong>s (C). Drie ingetredenen<br />
<strong>van</strong> Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong>en naar and<strong>er</strong>e conventen gezonden<br />
(D).<br />
3.13 Wickrath (gesticht in 1490)<br />
Ridd<strong>er</strong> Heinrich von Hompesch stichtte in 1490 het kloost<strong>er</strong><br />
<strong>van</strong> Wickrath. De e<strong>er</strong>ste <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong>s kwamen <strong>van</strong> Hohenbusch.<br />
In de stichtingsoorkonde incorpore<strong>er</strong>de Heinrich von Hompesch<br />
de parochiek<strong>er</strong>k met vijf altaren en de kapel <strong>van</strong> Wetschewell bij<br />
het kloost<strong>er</strong>. De <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong>s richtten zich vooral op de parochiale<br />
zielzorg. Ook in de kapel <strong>van</strong> Wetschewell v<strong>er</strong>zorgden zij de<br />
<strong>er</strong>edienst op zon- en feestdagen. Tevens richtten zij broed<strong>er</strong>schap-<br />
pen op: een Mariabroed<strong>er</strong>schap, een broed<strong>er</strong>schap t<strong>er</strong> <strong>er</strong>e <strong>van</strong> de<br />
heiligen Antonius, Fabianus en Sebastianus en een Rozenkransbroed<strong>er</strong>schap.<br />
Vanaf het midden <strong>van</strong> de zestiende eeuw bezaten ze<br />
tevens een kloost<strong>er</strong>school, die grote faam genoot en heel wat adelborsten<br />
ond<strong>er</strong> de le<strong>er</strong>lingen telde.<br />
Het kloost<strong>er</strong> <strong>van</strong> Wickrath v<strong>er</strong>gaarde op korte t<strong>er</strong>mijn een<br />
behoorlijk v<strong>er</strong>mogen: land<strong>er</strong>ijen, bo<strong>er</strong>d<strong>er</strong>ijen, renten en rechten.<br />
In 1555 liep de landshe<strong>er</strong> <strong>van</strong> de rijkshe<strong>er</strong>lijkheid Wickrath,<br />
Johann von Quadt, ov<strong>er</strong> naar het protestantisme. Enkele kruish<strong>er</strong>en,<br />
waarond<strong>er</strong> de subprior, v<strong>er</strong>lieten hun kloost<strong>er</strong>.
DE ORDE VAN HET HEILIG KRUIS IN DE VIJFTIENDE EEUW - DEEL 3 89<br />
- 1493: Goes Cornelius <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Falkenhagen. In 1490<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij naar Chauny gezonden als conventualis. In 1493 v<strong>er</strong>huisde hij<br />
naar Wickrath. <strong>Hij</strong> sti<strong>er</strong>f op 2 april 1493. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong><br />
1494 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.437<br />
- 1493: Gotfridus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Aken. In 1491 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij voor een<br />
jaar naar Schwarzenbroich gezonden. Een jaar lat<strong>er</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij v<strong>er</strong>plaatst<br />
naar Wickrath. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1493 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong><br />
ledenen v<strong>er</strong>meld.438<br />
- <strong>1495</strong>: Scheldeman Johannes <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Bentlage. In 1493<br />
<strong>was</strong> hij subprior in Wickrath. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1496 <strong>w<strong>er</strong>d</strong><br />
hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.439<br />
- 1496: Walignus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Wickrath. <strong>Hij</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong> pastoor <strong>van</strong><br />
Wickrath. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1496 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>lede<br />
nen v<strong>er</strong>meld.440<br />
- 1499: G<strong>er</strong>ardus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Aken. In 1456 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij voor een<br />
jaar naar Doornik gezonden. In 1457 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij v<strong>er</strong>plaatst naar<br />
Wickrath, waar hij in 1499 nog steeds v<strong>er</strong>bleef.441<br />
- 1500: Adulphus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Wickrath. Omstreeks 1500 <strong>was</strong><br />
hij <strong>er</strong> subprior. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1500 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong><br />
ledenen v<strong>er</strong>meld.442<br />
- 1501: Wey<strong>er</strong> (Ayrr, Ayre) Antonius <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Sint-Agatha.<br />
In 1501 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij naar Wickrath gezonden. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel<br />
<strong>van</strong> 1502 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.443<br />
- 1502: von H<strong>er</strong>le Hub<strong>er</strong>tus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Wickrath. Omstreeks<br />
1502 <strong>was</strong> hij <strong>er</strong> subprior.444<br />
- 1507: Horst Johannes <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Ro<strong>er</strong>mond. In 1503 <strong>was</strong><br />
hij predikant in Wickrath en <strong>van</strong> 1504 tot aan zijn dood in Ro<strong>er</strong>mond.<br />
Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1507 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong><br />
meld.445<br />
437 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 2, p. 77<br />
438 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 1, p. 142<br />
439 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 2, p. 59<br />
440 A. Van de Pasdh, Definities..., p. 205<br />
441 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 1, p. 83<br />
442 A. Van de Pasch, Definities..., p. 219<br />
443 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 1, p. 175<br />
444 R. Janssen & P. Winkelmolen, Rep<strong>er</strong>torium Canonicorum Regularium Ordinis Sanctae<br />
Crucis 1248-1840. Maaseik, 2002, p. 834<br />
445 A. Van de Pasch, Definities..., pp. 229, 232 en 241; L. He<strong>er</strong>e, Het Obituarium d<strong>er</strong><br />
Kruish<strong>er</strong>en <strong>van</strong> Ro<strong>er</strong>mond. in: Publications... dans U Limbourg, dl.90, 1954, p. 68
90 DE ORDE VAN HET HEILIG KRUIS IN DE VIJFnENDE EEUW - DEEL 3<br />
- 1509: Keuten Nicolaus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Wickrath. V<strong>er</strong>moedelijk<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij geboren in Valkenburg. <strong>Hij</strong> <strong>was</strong> <strong>er</strong> prior <strong>van</strong> 1492 tot 1508.<br />
Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1509 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong><br />
meld.446<br />
- 1509: Bynck Sand<strong>er</strong>us <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Maastricht. V<strong>er</strong>moedelijk<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij in Venlo geboren. Van 1502 tot 1509 v<strong>er</strong>bleef hij in<br />
Wickrath.447<br />
- 1510: Tongrensis Gregorius <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Beyenburg. Van<br />
1502 tot 1504 v<strong>er</strong>bleef hij in Wickrath. Daarna ke<strong>er</strong>de hij t<strong>er</strong>ug naar<br />
Beyenburg.448<br />
- 1510: Arsen Arnoldus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Wickrath. In 1501 <strong>w<strong>er</strong>d</strong><br />
hij naar Falkenhagen gezonden. In 1507 ke<strong>er</strong>de hij t<strong>er</strong>ug naar<br />
Wickrath. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1510 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>lede<br />
nen v<strong>er</strong>meld.449<br />
- 1510: von Bracht Arnoldus <strong>was</strong> prior <strong>van</strong> Wickrath <strong>van</strong> 1508 tot<br />
1510.450<br />
- 1511: Laurentius <strong>was</strong> donaat <strong>van</strong> Marienfrede. <strong>Hij</strong> <strong>was</strong> <strong>er</strong> kok. In 1497<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij naar Wickrath gezonden. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1511<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.451<br />
- 1517: Batenb<strong>er</strong>ch Theod<strong>er</strong>icus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Wickrath. In<br />
1512 zond het gen<strong>er</strong>aal kapittel hem naar Dulken. Op het gen<strong>er</strong>aal<br />
kapittel <strong>van</strong> 1517 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.<br />
- 1519: Caswick Johannes <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Wickrath. Op het gene<br />
raal kapittel <strong>van</strong> 1519 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.452<br />
- 1519: Dalen Nicolaus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Wickrath. Op het gene<br />
raal kapittel <strong>van</strong> 1519 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.453<br />
- 1520: Geist<strong>er</strong>t (Geyst<strong>er</strong>t) Henricus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Kolen-<br />
K<strong>er</strong>niel. Van 1496 tot 1503 v<strong>er</strong>bleef hij in Wickrath. Daarna ke<strong>er</strong>de hij<br />
t<strong>er</strong>ug naar Kolen-K<strong>er</strong>niel. <strong>Hij</strong> <strong>was</strong> subprior <strong>van</strong> Kolen-K<strong>er</strong>niel <strong>van</strong><br />
1493 tot 1496 en prior <strong>van</strong> Kolen-K<strong>er</strong>niel <strong>van</strong> 1488 tot 1492 en <strong>van</strong><br />
m A. Van de Pasch, Definities..., p. 247<br />
447 R. Janssen & P. Winkelmolen, Rep<strong>er</strong>torium Canonicorum Regularium Ordinis Sanctae<br />
Crucis 1248-1840, p. 426<br />
m R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijfiiende eeuw. Deel 1, p. 106<br />
449 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijfiiende eeuw. Deel 2, p. 79; A. Van de<br />
Pasch, Definities..., pp. 240 en 250<br />
450 R. Janssen & P. Winkelmolen, Rep<strong>er</strong>torium Canonicorum Regularium Ordinis Sanctae<br />
Crucis 1248-1840, p. 383<br />
451 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijfiiende eeuw. Deel 2, p. 128<br />
452 A. Van de Pasch, Definities..., p. 269<br />
453 A. Van de Pasch, Definities..., p. 269
DE ORDE VAN HET HEILIG KRUIS IN DE VIJFTIENDE EEUW - DEEL 3 91<br />
1503 tot 1520. Van 1493 tot 1496 <strong>was</strong> hij tevens procurator <strong>van</strong><br />
Kolen-K<strong>er</strong>niel. <strong>Hij</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong> pastoor in K<strong>er</strong>niel <strong>van</strong> 1494 tot 1496 en in<br />
Wickrath <strong>van</strong> 1496 tot 1503.454<br />
- 1522: Hinricus <strong>was</strong> donaat <strong>van</strong> Wickrath. <strong>Hij</strong> <strong>was</strong> <strong>er</strong> kok. Op het<br />
gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1522 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.455<br />
- 1530: <strong>van</strong> Keulen Adam <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Keulen. Van 1511 tot<br />
1527 v<strong>er</strong>bleef hij in Wickrath. In 1527 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij naar Nieuwland<br />
gezonden, waar hij subprior <strong>w<strong>er</strong>d</strong>. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1530<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.<br />
- 1531: H<strong>er</strong>mannus <strong>was</strong> donaat <strong>van</strong> Aken. In 1494 <strong>was</strong> hij <strong>er</strong> kok. In dat<br />
jaar <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij naar Wickrath gezonden en in 1496 naar Ehrenstein. In<br />
1497 ke<strong>er</strong>de hij naar Aken t<strong>er</strong>ug. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1531<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.<br />
- 1532: im Broich Johann <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Wickrath. <strong>Hij</strong> <strong>was</strong> <strong>er</strong><br />
subprior <strong>van</strong> 1528 tot 1532. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1532 <strong>w<strong>er</strong>d</strong><br />
hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.456<br />
- 1532: Deckvoort (Deckvaart) Jacobus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Duisburg.<br />
In 1532 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij subprior <strong>van</strong> Wickrath en tevens pastoor <strong>van</strong><br />
Wickrath.457<br />
- 1533: Sev<strong>er</strong>inus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Wickrath. Op het gen<strong>er</strong>aal<br />
kapittel <strong>van</strong> 1533 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.458<br />
- 1535: B<strong>er</strong>ck Wilhelmus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Wickrath. Op het gene<br />
raal kapittel <strong>van</strong> 1535 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.459<br />
- 1535: G<strong>er</strong>ardus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Dusseldorf. In 1522 ke<strong>er</strong>de hij<br />
uit Helenenb<strong>er</strong>g t<strong>er</strong>ug naar Dusseldorf. In 1532 en 1533 v<strong>er</strong>bleef hij<br />
in Wickrath. In 1535 <strong>was</strong> hij t<strong>er</strong>ug in Dusseldorf.<br />
- 1538: Dalen Wilhelmus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Wickrath. In 1538 <strong>was</strong><br />
hij <strong>er</strong> sacrista. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1538 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong><br />
ledenen v<strong>er</strong>meld.460<br />
- 1540: von Asten Symon <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Wickrath. In 1521 <strong>w<strong>er</strong>d</strong><br />
hij tot procurator aangesteld. Van 1521 tot aan zijn dood <strong>was</strong> hij <strong>er</strong><br />
tevens prior. In 1523 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij pastoor <strong>van</strong> Wickrath. Op het gen<strong>er</strong>aal<br />
kapittel <strong>van</strong> 1540 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.461<br />
454 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel2, p. 105<br />
455 A. Van de Pasch, Definities..., p. 276<br />
A. Van de Pasch, Definities.<br />
w A- Van de Pasch, Definities.<br />
458 A. Van de Pasch, Definities.<br />
159 A. Van de Pasch, Definities.<br />
m A. Van de Pasch, Definities.<br />
461 A. Van de Pasch, Definities.<br />
.302<br />
p. 301<br />
p. 305<br />
p. 311<br />
p. 320<br />
p. 326
92 DE ORDE VAN HET HEILIG KRUIS IN DE VIJFTIENDE EEUW - DEEL 3<br />
- 1540: Dalen Johannes <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Wickrath. In 1487 leefde<br />
hij als w<strong>er</strong>eldhe<strong>er</strong> in Wickrath. <strong>Hij</strong> <strong>was</strong> conventualis <strong>van</strong> Wickrath tot<br />
1511 en <strong>van</strong> 1514 tot 1521. In 1512 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij naar Diilken gezonden<br />
en in datzelfde jaar naar Sint-Annaland. Van 1522 tot 1524 v<strong>er</strong>bleef hij<br />
in Hoorn, in 1524 in Goes, in 1526 in Franek<strong>er</strong> en in 1527 en 1528<br />
in Helenenb<strong>er</strong>g. Van 1541 tot 1542 <strong>was</strong> hij prior en pastoor in<br />
Wickrath. V<strong>er</strong>meld als extra ordinis obedientiam defunctus in 1542.<br />
D<strong>er</strong>tig conventualen telde het convent <strong>van</strong> Wickrath tussen<br />
1490 en ca. 1540 (A). Drie <strong>van</strong> hen waren donaat. Zestien traden<br />
in Wickrath in (B), ve<strong>er</strong>tien kwamen <strong>van</strong> eld<strong>er</strong>s (C). Drie ingetredenen<br />
<strong>van</strong> Wickrath <strong>w<strong>er</strong>d</strong>en naar and<strong>er</strong>e conventen gezonden (D).<br />
Kruisbroed<strong>er</strong>s in Wickrath, 1490 - ca. 1540<br />
3.14 Dinant (gesticht in 1490)<br />
In 1490 v<strong>er</strong>zochten inwon<strong>er</strong>s <strong>van</strong> Dinant de <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong>s om<br />
een kloost<strong>er</strong> te stichten in de omgeving <strong>van</strong> de St.-Martinuspoort.<br />
De reden <strong>van</strong> dit v<strong>er</strong>zoek is niet bekend. Volgens U. B<strong>er</strong>li<strong>er</strong>e <strong>was</strong><br />
de stichting <strong>van</strong> het kloost<strong>er</strong> grotendeels te danken aan Augustin<br />
Littart, de prior <strong>van</strong> Namen. De bisschop, Jan <strong>van</strong> Home, gaf de<br />
toelating op 17 juni 1490. De <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong>s bouwden hun<br />
kloost<strong>er</strong> Iangs de vestingw<strong>er</strong>ken en de met wat<strong>er</strong> gevulde grachten<br />
Bovendien h<strong>er</strong>bouwden zij in 1492 voor hun gebruik de Sint-<br />
Laurentmsk<strong>er</strong>k, een Heine k<strong>er</strong>k die in 1466 bij de plund<strong>er</strong>ing <strong>van</strong><br />
de stad door Karel de Stoute <strong>was</strong> v<strong>er</strong>nield. Lat<strong>er</strong> bouwden zij een<br />
kapel t<strong>er</strong> <strong>er</strong>e <strong>van</strong> Onze-Lieve-Vrouw <strong>van</strong> Loreto. De k<strong>er</strong>k <strong>van</strong> de
DE ORDE VAN HET HEILIG KRUIS IN DE VIJFTIENDE EEUW - DEEL 3 93<br />
kruish<strong>er</strong>en <strong>w<strong>er</strong>d</strong> begunstigd door een aantal rijke inwon<strong>er</strong>s <strong>van</strong><br />
Dinant die in deze k<strong>er</strong>k wensten begraven te worden.<br />
Een bloeiend bestaan heeft dit kloost<strong>er</strong> niet gekend. De<br />
kloost<strong>er</strong>lingen leefden <strong>van</strong> de vis<strong>van</strong>gst op de stadsgrachten en <strong>van</strong><br />
de v<strong>er</strong>koop <strong>van</strong> porseleinaarde. Ook bezaten ze enkele bo<strong>er</strong>d<strong>er</strong>ijen<br />
in Lisogne.<br />
- 1497: Johannes <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Dinant. In 1497 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij voor<br />
edn jaar naar Schwarzenbroich gezonden.462<br />
- 1503: Slinkx Antoine <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Dinant. In 1503 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij<br />
naar Schwarzenbroich gezonden.463<br />
- 1504: Beltem (Beltrin, Belten, Bolsten) Jacobus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong><br />
Maastricht. In 1503 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij naar Brandenburg gezonden en een jaar<br />
lat<strong>er</strong> naar Dinant.<br />
- 1505: Natalis <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Dinant. In 1497 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij voor een<br />
jaar v<strong>er</strong>plaatst naar Luik. In 1502 en 1504 v<strong>er</strong>bleef hij in Doornik en<br />
in 1505 in Schwarzenbroich.464<br />
- 1509: <strong>van</strong> Mosmalen (Momalen) Wilhelmus <strong>was</strong> de d<strong>er</strong>de ov<strong>er</strong>ste in<br />
Maaseik. In 1493 v<strong>er</strong>liet hij Maaseik voor een bestemming, die we<br />
(voorlopig) niet kennen. Van 1502 tot 1509 <strong>was</strong> hij prior in Dinant.<br />
<strong>Hij</strong> genoot aanzien binnen de orde en <strong>w<strong>er</strong>d</strong> definitor in 1500, 1506 en<br />
1508.<br />
- 1510: Krefft (Kress) Johannes <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Dinant. In 1510<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij naar Welnetham v<strong>er</strong>plaatst.465<br />
- 1511: Flamingi (Florinck) Johannes <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Parijs. <strong>Hij</strong><br />
v<strong>er</strong>bleef in Varennes-sur-Alli<strong>er</strong> in 1488, 1500, 1504 en 1511. In 1511<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij naar Dinant gezonden. In 1488 <strong>was</strong> hij prior en in 1504 sub-<br />
prior <strong>van</strong> Varennes.466<br />
- 1511: de Bree (de Brie) Antoine <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> (?). In 1511 <strong>was</strong><br />
hij prior <strong>van</strong> Dinant.467<br />
462 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 1, p. 143<br />
463 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 1, p. 143<br />
464 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel I, p. 72<br />
465 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 1, p. 253<br />
466 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 1, p. 198<br />
467 E. G<strong>er</strong>ard, Histoire de la ville de Dinant. Namur, 1936, p. 131
94 DE ORDE VAN HET HEILIG KRUIS IN DE VIJFTIENDE EEUW - DEEL 3<br />
- 1528: <strong>van</strong> den Oev<strong>er</strong> (Rivo de) Wilhelmus <strong>w<strong>er</strong>d</strong> v<strong>er</strong>moedelijk in<br />
Maastricht geboren en <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Hoei. In 1497 <strong>was</strong> hij<br />
subprior en <strong>van</strong> 31 oktob<strong>er</strong> 1497 tot 1502 prior in Kolen-K<strong>er</strong>niel. Van<br />
6 decemb<strong>er</strong> 1502 tot 1507 <strong>was</strong> hij prior in Luik. In 1497, 1503, 1505<br />
en 1507 <strong>was</strong> hij defmitor <strong>van</strong> de orde. Toen hij het kloost<strong>er</strong> <strong>van</strong> Luik<br />
wilde restaur<strong>er</strong>en, kreeg hij moeilijkheden met de procurator, bij wie<br />
and<strong>er</strong>en zich aansloten. Hi<strong>er</strong>op bood hij tijdens een visitatie zijn ontslag<br />
aan. Cornelius <strong>van</strong> Clotingen benoemde hem daarop tot subprior<br />
<strong>van</strong> Dinant. <strong>Hij</strong> bleef <strong>er</strong> <strong>van</strong> 1507 tot 1512. Door zijn welsprekendheid<br />
en door heel zijn optreden bracht hij dit kloost<strong>er</strong> in aanzien. Op<br />
14 novemb<strong>er</strong> 1512 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij prior-gen<strong>er</strong>aal gekozen. Geduldig in moei<br />
lijkheden en een goed zakenman, <strong>was</strong> hij toegeeflijk in de kloost<strong>er</strong>tucht.<br />
Op 6 augustus 1516 gaf Leo X aan de Engelse kruish<strong>er</strong>enkloost<strong>er</strong>s<br />
<strong>van</strong> London en Colchest<strong>er</strong> met de bul A sup<strong>er</strong>no veel privile<br />
ges, waarond<strong>er</strong> de pontificalia voor de prioren en de rozenkransaflaat,<br />
die op 20 augustus 1516 ook aan de prior-gen<strong>er</strong>aal <strong>w<strong>er</strong>d</strong> gegeven. In<br />
1520 scheidde Michael Mulot, met de steun <strong>van</strong> de bisschop <strong>van</strong><br />
Parijs, het kloost<strong>er</strong> <strong>van</strong> Parijs af <strong>van</strong> de orde. Het kwam tot een proces<br />
voor de burg<strong>er</strong>lijke rechtbank. De prior-gen<strong>er</strong>aal v<strong>er</strong>loor dit proces.<br />
Op het volgend gen<strong>er</strong>aal kapittel advise<strong>er</strong>den de definitoren hem het<br />
gen<strong>er</strong>alaat ne<strong>er</strong> te leggen. Buiten weten <strong>van</strong> het convent v<strong>er</strong>trok hij op<br />
19 juli 1521 en stuurde <strong>van</strong>uit Antw<strong>er</strong>pen zijn procurator t<strong>er</strong>ug met<br />
de opdracht, dat men een and<strong>er</strong>e prior zou kiezen. <strong>Hij</strong> ging naar<br />
Donnington en lat<strong>er</strong> naar London, waar hij op 17 januari 1528<br />
sti<strong>er</strong>f.468<br />
- 1528: Roland Antoine <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Dinant. In 1528 <strong>was</strong> hij<br />
<strong>er</strong> prior.469<br />
- 1528: de Leodio Johannes <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Dinant. Op het gene<br />
raal kapittel <strong>van</strong> 1528 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.470<br />
- 1530: Jacobus <strong>was</strong> donaat <strong>van</strong> Luik. In 1477 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij voor een jaar v<strong>er</strong>plaatst<br />
naar Sint-Agatha. In 1502 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij naar Dinant gezonden. Op<br />
het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1530 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.471<br />
468 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 1, p. 45<br />
469 E. G<strong>er</strong>ard, Histoire de la ville de Dinant. Namur, 1936, p. 131<br />
470 A. Van de Pasch, Definities..., p. 291<br />
471 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 1, p. 7A
DE ORDE VAN HET HEILIG KRUIS IN DE VIJFTIENDE EEUW - DEEL 3 95<br />
1531: Delli (Dell, Delle) Antonius <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Toulouse. In<br />
1499 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij prior <strong>van</strong> Buzancais benoemd door het gen<strong>er</strong>aal kapittel.<br />
In 1500 kreeg hij het bevel deze benoeming aan te nemen. In 1501<br />
v<strong>er</strong>bleef hij in Varennes-sur-Alli<strong>er</strong>. Van 1501 tot 1503 reside<strong>er</strong>de hij<br />
opnieuw in Toulouse. In 1529 en 1530 v<strong>er</strong>bleef hij in Dinant. Op het<br />
gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1531 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.472<br />
1532: Cosfeldie Henricus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Hoei. In 1499 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij<br />
subprior <strong>van</strong> Dinant. Enkele jaren lat<strong>er</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij subprior <strong>van</strong> Aken. In<br />
1508 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij subprior <strong>van</strong> Chauny en <strong>van</strong> 1530 tot aan zijn dood<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij rector <strong>van</strong> Leuven. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1532 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij<br />
bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld. Zijn benoeming voor Chauny viel niet<br />
mee. De kloost<strong>er</strong>tucht liet <strong>er</strong> te wensen ov<strong>er</strong>. Het gen<strong>er</strong>aal kapittel<br />
beval aan de prior en het convent dat ze op straffe <strong>van</strong> gravior culpa<br />
Henricus als confrat<strong>er</strong> moesten ont<strong>van</strong>gen.<br />
1533: Petrus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Dinant. In 1522 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij naar Sint-<br />
Agatha gezonden. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1533 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de<br />
ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.473<br />
1534: Anthonius <strong>was</strong> donaat <strong>van</strong> Dinant. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong><br />
1534 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.474<br />
1535: Dionensis (<strong>van</strong> Dinant) Lamb<strong>er</strong>tus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong><br />
Dinant. In 1527 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij door het gen<strong>er</strong>aal kapittel naar Hoei gezon<br />
den. In 1535 benoemde het gen<strong>er</strong>aal kapittel hem tot subprior <strong>van</strong><br />
Chauny, in welk kloost<strong>er</strong> de prior en de confrat<strong>er</strong>s obs<strong>er</strong><strong>van</strong>t<strong>er</strong><br />
moesten gaan leven.<br />
1536: Arnoldus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Doornik. In 1535 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij door<br />
het gen<strong>er</strong>aal kapittel naar Dinant gezonden. Een jaar lat<strong>er</strong> v<strong>er</strong>huisde hij<br />
naar Goes.475<br />
1536: Natthout Hup<strong>er</strong>tus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Dinant. Op het gene<br />
raal kapittel <strong>van</strong> 1536 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.476<br />
1539: de Gremio (de Gremis) Petrus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Caen. In<br />
1512 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij door het gen<strong>er</strong>aal kapittel naar Dinant gezonden. <strong>Hij</strong><br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> <strong>er</strong> predikant. In 1539 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij naar Doornik gezonden.477<br />
R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijfiiende eeuw. Deel 2, p. 13<br />
A. Van de Pasch, Definities..., pp. 275 en 305<br />
474 A. Van de Pasch, Definities...<br />
475 A. Van de Pasch, Definities...<br />
476 A. Van de Pasch, Definities...<br />
477 A. Van de Pasch, Definities...<br />
p. 308<br />
pp. 310 en 313<br />
p. 314<br />
pp. 255 en 322
96 DE ORDE VAN HET HEILIG KRUIS IN DE VIJFTIENDE EEUW - DEEL 3<br />
- 1539: Rutg<strong>er</strong>us <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Maaseik. Het gen<strong>er</strong>ale kapittel<br />
zond hem in 1527 en 1528 naar Dinant en in 1533 naar Virton. In<br />
1539 ke<strong>er</strong>de hij t<strong>er</strong>ug naar Maaseik.<br />
- 1539: de Bree (Breen) Andreas <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Hoei. In 1511<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij prior <strong>van</strong> Dinant. Wanne<strong>er</strong> hij naar Hoei t<strong>er</strong>ugke<strong>er</strong>de weten<br />
we niet. Bij zijn ovcrlijden <strong>was</strong> hij senior <strong>van</strong> Hoei en jubilaris. Op het<br />
gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1539 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.478<br />
Tweeentwintig conventualen telde het convent <strong>van</strong> Dinant tussen<br />
1490 en ca. 1540 (A). Twee <strong>van</strong> hen waren donaat. Tien traden<br />
in Dinant in (B), twaalf kwamen <strong>van</strong> eld<strong>er</strong>s (C). Zes ingetredenen<br />
<strong>van</strong> Dinant <strong>w<strong>er</strong>d</strong>en naar and<strong>er</strong>e conventen gezonden (D).<br />
3.15 Waten (Watenae, Vatenae, Watenis) (gesticht in 1490)<br />
Waten, gelegen in de omgeving <strong>van</strong> Douai, <strong>was</strong> misschien een<br />
stichting <strong>van</strong> de <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong>s <strong>van</strong> Doornik. We weten <strong>er</strong> nauwelijks<br />
iets ov<strong>er</strong>. In 1534 hield het kloost<strong>er</strong> op te bestaan.<br />
- 1493: <strong>van</strong> Nijmegen Goswinus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Luik. Van 1478<br />
tot 1483 <strong>was</strong> hij <strong>er</strong> prior. Van 1484 tot 1489 v<strong>er</strong>bleef hij in Goes.<br />
478 A. Van de Pasch, Definities..., pp. 323; E. G<strong>er</strong>ard, Histoire de la ville de Dinant,<br />
p. 131 ; V. B<strong>er</strong>li<strong>er</strong>e, Monastbre des Croisi<strong>er</strong>s a Dinant. in: Monasticon Befce, t.l, Maredsous,<br />
1890, 1897, p. 149 *
DE ORDE VAN HET HEILIG KRUIS IN DE VIJFTIENDE EEUW - DEEL 3 97<br />
V<strong>er</strong>volgens <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij tot 1493 prior <strong>van</strong> Watenis. <strong>Hij</strong> <strong>was</strong> definitor <strong>van</strong><br />
de orde in 1478, 1480 en 1482. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1493<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.479<br />
<strong>1495</strong>: W<strong>er</strong>denbroch alias de Brockhausen (W<strong>er</strong>denbruc, W<strong>er</strong>denb<strong>er</strong>ch,<br />
W<strong>er</strong>denborch, Wardenburch) Henricus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong><br />
Diisseldorf. In 1461 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij v<strong>er</strong>plaatst naar Toulouse. Een jaar lat<strong>er</strong><br />
ke<strong>er</strong>de hij t<strong>er</strong>ug naar Diisseldorf omwille <strong>van</strong> e'en jaar zware straf. In<br />
1463 ging hij een jaar naar London en in 1464 en 1465 telkens een<br />
jaar naar Caen, pro reformatione. In <strong>1495</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij v<strong>er</strong>plaatst naar<br />
Watenis, waar hij subprior <strong>w<strong>er</strong>d</strong>.480<br />
<strong>1495</strong>: Bocholdie Walt<strong>er</strong> <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Ost<strong>er</strong>b<strong>er</strong>g. In 1494 v<strong>er</strong>bleef<br />
hij in Waten. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> <strong>1495</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de<br />
ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.481<br />
1506: Novionensis (Noviomo) Johannes <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong><br />
Varennes-sur-Alli<strong>er</strong>. In <strong>1495</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij v<strong>er</strong>plaatst naar Caen. Een jaar<br />
lat<strong>er</strong> bepaalde het gen<strong>er</strong>aal kapittel dat hij in Caen moest blijven tot hij<br />
door de prior-gen<strong>er</strong>aal zou worden t<strong>er</strong>ugg<strong>er</strong>oepen. In 1499 ke<strong>er</strong>de hij<br />
t<strong>er</strong>ug naar Varennes-sur-Alli<strong>er</strong>. In 1506 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij naar Watenis gezonden.<br />
Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1506 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen<br />
v<strong>er</strong>meld.482<br />
1532: Maturnius (Maturinus) <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Watenis. Op het<br />
gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1532 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.483<br />
Kruisbroed<strong>er</strong>s in Waten, 1490 - ca. 1540<br />
Wm H<br />
479 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijfiiende eeuw. Deel 1, p. 71<br />
480 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 2, p. 110<br />
481 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijfiiende eeuw. Deel 2, p. 43<br />
482 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 1, p. 211<br />
483 A. Van de Pasch, Defmities..., p. 302
98 DE ORDE VAN HET HEILIG KRUIS IN DE VIJFTIENDE EEUW - DEEL 3<br />
Vijf conventualen telde het convent <strong>van</strong> Waten tussen 1490 en<br />
ca. 1540 (A). Een trad in Waten in (B), vi<strong>er</strong> kwamen <strong>van</strong> eld<strong>er</strong>s<br />
(Q.<br />
3.16 Leuven (gesticht in 1493/1498)<br />
In 1491 maakte Philippus Dehont zijn testament en schonk<br />
om<strong>van</strong>grijke bezittingen in Leuven aan de kruish<strong>er</strong>en <strong>van</strong> Goes en<br />
Namen. <strong>Hij</strong> koppelde wel enkele voorwaarden aan de schenking.<br />
Alleen de belangrijkste voorwaarde v<strong>er</strong>melden we: de prioren en<br />
leden <strong>van</strong> de kloost<strong>er</strong>s <strong>van</strong> Goes en Namen moesten uit hun<br />
kloost<strong>er</strong>s drie priest<strong>er</strong>s en een lekenbroed<strong>er</strong> naar Leuven zenden,<br />
waar ze in het woonhuis <strong>van</strong> Philippus zouden v<strong>er</strong>blijven. De<br />
priest<strong>er</strong>s zouden stud<strong>er</strong>en op de Leuvense theologische faculteit en<br />
de lekenbroed<strong>er</strong> zou de huishoudelijke taken v<strong>er</strong>richten. Wanne<strong>er</strong><br />
deze priest<strong>er</strong>s naar hun eigen kloost<strong>er</strong> zouden t<strong>er</strong>ugk<strong>er</strong>en, moesten<br />
ze onmiddellijk door and<strong>er</strong>e priest<strong>er</strong>s v<strong>er</strong><strong>van</strong>gen worden. De<br />
nieuwkom<strong>er</strong>s hoefden niet noodzakelijk g<strong>er</strong>ekrute<strong>er</strong>d te worden<br />
uit Goes en Namen, ook de and<strong>er</strong>e kloost<strong>er</strong>s kwamen in aanm<strong>er</strong>king.<br />
Het gen<strong>er</strong>ale kapittel <strong>van</strong> 1493 aanvaardde de schenking <strong>van</strong><br />
deze welgestelde inwon<strong>er</strong> <strong>van</strong> Leuven. In 1498 boden de priors <strong>van</strong><br />
Goes en Namen de schenking aan de prior-gen<strong>er</strong>aal en de definitoren<br />
aan. Het bestuur <strong>van</strong> de orde aanvaardde de schenking en<br />
beloofde alle clausules te zullen ond<strong>er</strong>houden.<br />
Wie in Leuven theologie wilde stud<strong>er</strong>en moest normaal e<strong>er</strong>st de<br />
facultas artium doorlopen. Behalve voor religieuzen die een getuigschrift<br />
<strong>van</strong> gelijkaardige studies konden voorleggen of voor hen die<br />
om and<strong>er</strong>e redenen <strong>w<strong>er</strong>d</strong>en vrijgesteld, waren de artes de inleiding<br />
voor de vi<strong>er</strong> and<strong>er</strong>e faculteiten. Ze vormden een cursus <strong>van</strong> twee<br />
jaar. De lessen begonnen op 1 oktob<strong>er</strong> en eindigden in de tweede<br />
helft <strong>van</strong> het tweede daarop volgende studiejaar. Negen maanden<br />
stude<strong>er</strong>de men logica, daarna volgden acht maanden physica, v<strong>er</strong>d<strong>er</strong><br />
vi<strong>er</strong> maanden metaphysica en tenslotte enkele maanden h<strong>er</strong>haling
DE ORDE VAN HET HEILIG KRUIS IN DE VIJFTIENDE EEUW - DEEL 3 99<br />
<strong>van</strong> de behandelde le<strong>er</strong>stof. Tussendoor hield men de disputationes.<br />
In het begin <strong>van</strong> het tweede jaar moest het eenvoudige baccalaureaatsexamen<br />
worden afgelegd. Zij, die het licentiaat wilden behalen,<br />
moesten e<strong>er</strong>st door de publieke v<strong>er</strong>dediging <strong>van</strong> een thesis baccalaureus<br />
formatus worden. Daarna konden zij beginnen met de stu<br />
dies in de theologie.<br />
Kruish<strong>er</strong>en die naar Leuven gingen om theologie te stud<strong>er</strong>en,<br />
moesten op een lange studietijd voorb<strong>er</strong>eid zijn, wilden ze de<br />
hoogste graden behalen. Tot ongeve<strong>er</strong> 1530 duurde de studie normaal<br />
twaalf jaar. Acht jaar had men nodig voor het baccalaureaat,<br />
waarin men drie graden kon ond<strong>er</strong>scheiden. Na zes jaar studie<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> men baccalaureus biblicus. De biblici moesten dan een jaar<br />
lang twee boeken <strong>van</strong> de H. Schrift uitleggen voor de jong<strong>er</strong>e le<strong>er</strong>lingen,<br />
t<strong>er</strong>wijl ze tegelijk<strong>er</strong>tijd v<strong>er</strong>d<strong>er</strong> de lessen volgden. Na dat jaar<br />
volgde een disputatie en een Latijnse rede voor heel de faculteit,<br />
waarna ze sententiarii <strong>w<strong>er</strong>d</strong>en, de tweede graad <strong>van</strong> het baccalaure<br />
aat. We<strong>er</strong> volgde een jaar lang de taak <strong>van</strong> legentes. Daarna <strong>w<strong>er</strong>d</strong>en<br />
ze baccalaureus formatus. Meestal stelden priest<strong>er</strong>s en religieuzen<br />
zich met deze graad tevreden en waren na die acht jaar univ<strong>er</strong>siteit<br />
ook wel bekwaam om in eigen kloost<strong>er</strong> les te geven. Rond 1530<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> de acht jaar h<strong>er</strong>leid tot zes en een half, in 1600 tot vijf jaar.<br />
Het licentiaat v<strong>er</strong>gde opnieuw vi<strong>er</strong> jaar studie. Men moest dan<br />
een <strong>van</strong> de hog<strong>er</strong>e wijdingen ont<strong>van</strong>gen hebben en d<strong>er</strong>tig jaar oud<br />
zijn. Was men tot licentiaat gepromove<strong>er</strong>d, dan kon men twee<br />
maanden lat<strong>er</strong> de proeven voor het doctoraat afleggen. Dit bleef<br />
een uitzond<strong>er</strong>ing <strong>van</strong>wege de hoge kosten. De seculi<strong>er</strong>en zagen het<br />
alleen als een voorb<strong>er</strong>eiding voor een professoraat aan de univ<strong>er</strong><br />
siteit. Voor de reguli<strong>er</strong>en, uitgenomen de bedelorden die een bij de<br />
univ<strong>er</strong>siteit geincorpore<strong>er</strong>d college hadden, <strong>was</strong> het behalen <strong>van</strong><br />
een doctoraat in de theologie een zeldzaamheid.<br />
Een sluitende geschiedenis <strong>w<strong>er</strong>d</strong> ov<strong>er</strong> het Leuvense kruish<strong>er</strong>encollege<br />
niet geschreven. Door de <strong>er</strong>g uiteenlopende en onvolledige<br />
gegevens blijkt dit niet mogelijk te zijn. Niet alle studenten-kruish<strong>er</strong>en<br />
hebben we kunnen acht<strong>er</strong>halen. Het studiehuis <strong>van</strong> Leuven<br />
groeide ov<strong>er</strong>igens niet uit tot een volwaardig kloost<strong>er</strong>.
100 DE ORDE VAN HET HEILIG KRUIS IN DE VIJFTIENDE EEUW - DEEL 3<br />
- 1494: <strong>van</strong> Goes Nicolaus Antonius <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Maastricht.<br />
Op 15 januari 1494 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij ingeschreven als student in Leuven.484<br />
- 1498: Heesch Johannes <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Sint-Agatha of Den<br />
Bosch. <strong>Hij</strong> <strong>was</strong> student in Leuven <strong>van</strong> 12 juni 1498 tot in 1503/1504)<br />
en <strong>w<strong>er</strong>d</strong> baccalaureus in de theologie.485<br />
- 1503: <strong>van</strong> Broeckhove Jacobus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Sint-Agatha. <strong>Hij</strong><br />
<strong>was</strong> student aan de theologische faculteit in Leuven op 30 augustus<br />
1503.486<br />
- 1503: Linghen Henricus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Sneek. <strong>Hij</strong> <strong>was</strong> student<br />
in de theologie aan de Leuvense univ<strong>er</strong>siteit <strong>van</strong> mei 1503 tot einde<br />
1503. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1504 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen<br />
v<strong>er</strong>meld.487<br />
- 1509: Balthasar <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Hoei tot <strong>1495</strong>. In dat jaar <strong>w<strong>er</strong>d</strong><br />
hij naar London gezonden. In 1509 stude<strong>er</strong>de hij in Leuven.488<br />
- 1519: Donye (Huyensis, Van Vilvoorde) Baltasar <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong><br />
Hoei. In 1492 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij door het gen<strong>er</strong>aal kapittel naar Donnington<br />
gezonden. In 1493 ke<strong>er</strong>de hij t<strong>er</strong>ug naar Hoei. In <strong>1495</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij als<br />
conventualis naar London gestuurd en bleef <strong>er</strong> tot aan zijn dood. In<br />
1509 stude<strong>er</strong>de hij aan de Univ<strong>er</strong>siteit <strong>van</strong> Leuven. Op het gen<strong>er</strong>aal<br />
kapittel <strong>van</strong> 1519 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.489<br />
- 1521: de Bruyne (<strong>van</strong> Mechelen) Jacobus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Goes.<br />
In 1516 v<strong>er</strong>toefde hij in Leuven en <strong>was</strong> <strong>er</strong> regens colegii fratrum sancte<br />
crucis. In 1521 <strong>was</strong> hij prior <strong>van</strong> Goes. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong><br />
1521 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.490<br />
- 1522: Chat<strong>er</strong>ley (Chat<strong>er</strong>lan, Chat<strong>er</strong>lai) William <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong><br />
London. <strong>Hij</strong> <strong>was</strong> student in de theologie aan de univ<strong>er</strong>siteit <strong>van</strong><br />
Leuven <strong>van</strong> 19 mei 1517 tot 1522. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1522<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.491<br />
- 1528: <strong>van</strong> Bree Bartholomew <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Hoei. <strong>Hij</strong> <strong>was</strong> stu<br />
dent in de theologie in Leuven <strong>van</strong> 1499 tot 1503. Van 1503 tot 1508<br />
<strong>was</strong> hij scriptor in Hoei. Van hem bleven div<strong>er</strong>se handschriften<br />
bewaard op de univ<strong>er</strong>siteitsbibliotheek <strong>van</strong> Luik. In 1508 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij naar<br />
484 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijfiiende eeuw. Deel 2, p. 94<br />
485 A. Ramaek<strong>er</strong>s, De Kruish<strong>er</strong>en en de Leuvense univ<strong>er</strong>siteit. Deel 1: <strong>van</strong> 1425 tot aan de<br />
H<strong>er</strong>vorming <strong>van</strong> 1517, p. 63<br />
486 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 1, p. 176<br />
487 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 2, p. 143<br />
48fl R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 1, p. 41<br />
489 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 1, p. 44<br />
490 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 2, p. 31<br />
491 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 1, p. 250
DE ORDE VAN HET HEILIG KRUIS IN DE VIJFTIENDE EEUW - DEEL 3 101<br />
Varennes-sur-Alli<strong>er</strong> v<strong>er</strong>plaatst, waar hij tot subprior <strong>w<strong>er</strong>d</strong> aangesteld.<br />
<strong>Hij</strong> bleef <strong>er</strong> tot in 1527. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1528 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij<br />
de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld, "... qui mis<strong>er</strong>rime p<strong>er</strong>iit mis<strong>er</strong>icordiam". A.<br />
Ramak<strong>er</strong>s vroeg zich af of hij aan de pest gestorven <strong>was</strong> of dat hij meegesleept<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> in de stroom <strong>van</strong> prior-provinciaal Mulot <strong>van</strong> Parijs, die<br />
zich v<strong>er</strong>zette tegen het gen<strong>er</strong>aal kapittel, naar Franse onafhankelijkheid<br />
streefde en lat<strong>er</strong> naar het protestantisme ov<strong>er</strong>ging.492<br />
1532: de Maeseyck Nicolaus Leonis <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Hoei. Van<br />
12 mei 1524 tot 1527 <strong>was</strong> hij student in Leuven. Daarna v<strong>er</strong>bleef hij<br />
tot 1530 in Hoei. In 1527 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij zwaar gestraft <strong>van</strong>wege zijn<br />
schaamteloosheid en zijn brutale woordenwisseling met een definitor.<br />
Elke week moest hij drie dagen de poenitentia gravioris culpae ond<strong>er</strong>gaan<br />
en wel zo lang tot de deflnitoren dit besluit zouden t<strong>er</strong>ugtrekken.<br />
Als hij hi<strong>er</strong>aan geen gevolg zou geven, dan zou hij in de k<strong>er</strong>k<strong>er</strong> <strong>van</strong> het<br />
kloost<strong>er</strong> worden geworpen. In 1530 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij naar Den Bosch gezonden,<br />
waar hij als predikant w<strong>er</strong>kzaam <strong>was</strong>. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong><br />
1532 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.493<br />
1532: Cosfeldie Henricus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Hoei. In 1499 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij<br />
subprior <strong>van</strong> Dinant. Enkele jaren lat<strong>er</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij subprior <strong>van</strong> Aken. In<br />
1508 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij subprior <strong>van</strong> Chauny en <strong>van</strong> 1530 tot aan zijn dood<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij rector <strong>van</strong> Leuven. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1532 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij<br />
bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld. Zijn benoeming voor Chauny viel niet<br />
mee. De kloost<strong>er</strong>tucht liet <strong>er</strong> te wensen ov<strong>er</strong>. Het gen<strong>er</strong>aal kapittel<br />
beval aan de prior en het convent dat ze op straffe <strong>van</strong> gravior culpa<br />
Henricus als confrat<strong>er</strong> moesten ont<strong>van</strong>gen.<br />
1532: Crochun (Crocynus) William <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> London.<br />
Van 1513 tot 1517 en <strong>van</strong> 1525 tot 1532 v<strong>er</strong>bleef hij in London. <strong>Hij</strong><br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> subdiaken gewijd op 24 Septemb<strong>er</strong> 1513 en diaken gewijd op 17<br />
decemb<strong>er</strong> 1513. <strong>Hij</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong> Baccalaureus formatus in Leuven en stude<strong>er</strong>de<br />
<strong>er</strong> <strong>van</strong> 19 mei 1517 tot in 1525. Op 1 augustus 1532 b<strong>er</strong>ichtten<br />
twee leden <strong>van</strong> de communiteit <strong>van</strong> London, William Crochun en<br />
Rob<strong>er</strong>t Balle, aan de koninklijke raadsh<strong>er</strong>en Thomas Cromwell en<br />
John Alleyn, dat hun prior John Dryv<strong>er</strong> zich laatdunkend had uitgelaten<br />
ov<strong>er</strong> de koning. <strong>Hij</strong> had nl. v<strong>er</strong>nomen dat Hendrik VIII <strong>van</strong> plan<br />
<strong>was</strong> v<strong>er</strong>schillende kloost<strong>er</strong>s te sluiten. Dryv<strong>er</strong> stelde dat de koning in<br />
plaats <strong>van</strong> de titel Defensor Fidei bet<strong>er</strong> de titel <strong>van</strong> Destructor Fidei<br />
koos. Hi<strong>er</strong>ov<strong>er</strong> ond<strong>er</strong>vraagd door de bovengenoemde raadsh<strong>er</strong>en h<strong>er</strong>haalde<br />
Dryv<strong>er</strong> zijn commentaar op de koning. Wat daarna met hem<br />
492 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 1, pp. 44-45<br />
493 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 2, p. 166
102 DE ORDE VAN HET HEILIG KRUIS IN DE VIJFTIENDE EEUW - DEEL 3<br />
gebeurde, weten we niet. Als prior <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij v<strong>er</strong><strong>van</strong>gen door Edmund<br />
Straetham. A. Ramaek<strong>er</strong>s bewe<strong>er</strong>de dat hij prior <strong>van</strong> London <strong>w<strong>er</strong>d</strong><br />
voor 1527 en vicaris <strong>van</strong> de prior - gen<strong>er</strong>aal in Engeland. Steeds volgens<br />
Ramaek<strong>er</strong>s ov<strong>er</strong>feed hij tussen april 1529 en mei 1530.<br />
Ramaek<strong>er</strong>s v<strong>er</strong>warde deze William v<strong>er</strong>moedelijk met William Bowry.494<br />
- 1532: Eyckensis Nicolaus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Hoei. In 1524 <strong>was</strong> hij<br />
student in Leuven. In 1527 belastte het gen<strong>er</strong>aal kapittel hem met^ravis<br />
culpa. In 1532 <strong>was</strong> hij conventualis <strong>van</strong> Hoei.495<br />
- 1535: de Tornaco (<strong>van</strong> Doornik) Adam <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Doornik.<br />
<strong>Hij</strong> stude<strong>er</strong>de theologie aan de Leuvense univ<strong>er</strong>siteit en behaalde <strong>er</strong> het<br />
baccalaureaat in de theologie. <strong>Hij</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong> door het gen<strong>er</strong>aal kapittel aangesteld<br />
als e<strong>er</strong>ste prior <strong>van</strong> Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong> (1490-1491). Samen met hem<br />
zouden enkele <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong>s <strong>van</strong> Parijs naar Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong> v<strong>er</strong>trekken. Het<br />
gen<strong>er</strong>aal kapittel besliste imm<strong>er</strong>s dat de subprior <strong>van</strong> Doornik naar<br />
Parijs zou v<strong>er</strong>huizen om diegenen te v<strong>er</strong><strong>van</strong>gen die naar Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong>en<br />
gestuurd. In 1491 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij benoemd tot professor aan de univ<strong>er</strong><br />
siteit <strong>van</strong> Caen. De reden waarom hij <strong>van</strong> Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong> naar Caen <strong>w<strong>er</strong>d</strong><br />
g<strong>er</strong>oepen had te maken met het feit dat het kloost<strong>er</strong> <strong>van</strong> Caen nogal<br />
wat univ<strong>er</strong>siteitsstudenten telde. In 1489-1490 waren <strong>er</strong> dat negen. In<br />
1490 nam Adam de Tornaco ov<strong>er</strong>igens deel aan de rectorkeuze <strong>van</strong> de<br />
univ<strong>er</strong>siteit <strong>van</strong> Caen. <strong>Hij</strong> bleef in Caen tot 1504. Van 1504 tot 1535<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij prior <strong>van</strong> Saint-Georges de Tremeur. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel<br />
<strong>van</strong> 1536 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.<br />
- 1540: Hoefsleg<strong>er</strong> (<strong>van</strong> Kempen) Henricus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Sint-<br />
Agatha. Misschien <strong>was</strong> hij student in Leuven tussen 1498 en 1503. <strong>Hij</strong><br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> prior <strong>van</strong> Sint-Agatha <strong>van</strong> 1504 tot 1540. In de jaren 1519<br />
1521 1523 1525, 1527, 1529, 1531, 1533, 1535, 1537 en 1539<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij definitor <strong>van</strong> de orde. In 1540 <strong>was</strong> hij prior-provinciaal <strong>van</strong><br />
Holland en Zeeland en visitator. Voor 1506 <strong>was</strong> hij lector in de theo<br />
logie in Sint-Agatha. In 1506 gaf hij de inleidende preek op het gene<br />
raal kapittel. <strong>Hij</strong> ov<strong>er</strong>leed op een <strong>van</strong> zijn visitati<strong>er</strong>eizen in het kloost<strong>er</strong><br />
<strong>van</strong> Den Bosch.496<br />
4* A. Ramaek<strong>er</strong>s, De Kruish<strong>er</strong>en en de Leuvense univ<strong>er</strong>siteit. Deel 1: <strong>van</strong> 1425 tot aan de<br />
Hrmtng<strong>van</strong> 1517, pp. 122-123; J.M. Hayden, The CrutchedFriars revisited in: Clairlieu,<br />
fun'* PP* /l A J l' ?ayden» Reli&ous ref° *nd religious ord<strong>er</strong>s in England, 1490<br />
-1540: the case of the Crutched Friars, in: The Catholic Historical Review, Michigan, The<br />
Catholic Univ<strong>er</strong>sity of Am<strong>er</strong>ica Press, vol. LXXXVI, juli 2000, nr. 3, p. 432 ; R. JanLen, De<br />
Urde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijfiiende eeuw. Deel 1, p. 252<br />
495 A. Van de Pasch, Definities..., pp. 280, 288, 289 en 302<br />
^\6l¥9adli De-Ptifrs~- PP- 268> 2?2> 277, 282, 287, 292, 298, 303, 309, 315,
DE ORDE VAN HET HEILIG KRUIS IN DE VIJFTIENDE EEUW - DEEL 3 103<br />
3.17 Ped<strong>er</strong>nach (gesticht in 1498)<br />
Op 1 oktob<strong>er</strong> 1497 schonk de aartsbisschop <strong>van</strong> Tri<strong>er</strong>, Johann<br />
von Baden de k<strong>er</strong>k <strong>van</strong> Sint-Jan en het daarbij liggende kloost<strong>er</strong><br />
<strong>van</strong> Ped<strong>er</strong>nach aan de Orde <strong>van</strong> het H. Kruis. Dit kloost<strong>er</strong> <strong>was</strong><br />
gesticht door keiz<strong>er</strong> Fred<strong>er</strong>ik I in 1157. Aan<strong>van</strong>kelijk <strong>w<strong>er</strong>d</strong> het<br />
bestemd als dubbelkloost<strong>er</strong>, voor monniken en monialen. Maar al<br />
spoedig bleken <strong>er</strong> alleen zust<strong>er</strong>s te wonen. In het midden <strong>van</strong> de<br />
vijftiende eeuw <strong>was</strong> niet alleen het gemeenschapsleven, maar ook<br />
het economisch behe<strong>er</strong> <strong>van</strong> het kloost<strong>er</strong> zo <strong>er</strong>barmeliik, dat de<br />
zust<strong>er</strong>s besloten Ped<strong>er</strong>nach te v<strong>er</strong>laten.<br />
Evenals in Helenenb<strong>er</strong>g moesten de <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong>s de zorg <strong>van</strong><br />
een hospitaal op zich nemen. Ze wisten echt<strong>er</strong> met Ped<strong>er</strong>nach niet<br />
veel aan te <strong>van</strong>gen. Een grote bloei zou dit kloost<strong>er</strong> nooit beleven.<br />
Toen het protestantisme oprukte en een deel <strong>van</strong> de inkomsten <strong>van</strong><br />
het kloost<strong>er</strong> v<strong>er</strong>loren ging, besloot het bestuur <strong>van</strong> de orde om<br />
Ped<strong>er</strong>nach op te heffen.<br />
9= Henricus <strong>was</strong> donaat <strong>van</strong> Ped<strong>er</strong>nach. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel<br />
<strong>van</strong> 1499 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.497<br />
- 1511: de Hulst (de Huls) <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Keulen. In 1488 <strong>w<strong>er</strong>d</strong><br />
hi; v<strong>er</strong>plaatst naar Helenenb<strong>er</strong>g. <strong>Hij</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong> de e<strong>er</strong>ste prior <strong>van</strong><br />
Ped<strong>er</strong>nach, met name <strong>van</strong> 1498 tot 1511. <strong>Hij</strong> ov<strong>er</strong>leed als prior <strong>van</strong><br />
Ped<strong>er</strong>nach in 1511.498<br />
- 1518: Adendael (Odendael) Goswynus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Keulen<br />
In 1494 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij naar Ehrenstein gezonden. In 1500 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij naar<br />
Ped<strong>er</strong>nach gezonden. In 1518 <strong>was</strong> hij <strong>er</strong> prior. Op het gen<strong>er</strong>aal kapit<br />
tel <strong>van</strong> 1518 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.<br />
" T15^^011 B??hu (Vratislavia) Thomas <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Keulen<br />
In 1510 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij <strong>van</strong>uit Helenenb<strong>er</strong>g, waar hij subprior <strong>was</strong>, v<strong>er</strong>plaatst<br />
"a!"H6h/fcheid. In 1511 ke<strong>er</strong>de hij t<strong>er</strong>ug naar Keulen. Van 1511 tot<br />
1520 v<strong>er</strong>bleef hij in Ped<strong>er</strong>nach. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1520<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.<br />
| A. Van de Pasch, Definitia..., p. 215<br />
1 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 7, p. 131
104 DE ORDE VAN HET HEILIG KRUIS IN DE VIJFTIENDE EEUW - DEEL 3<br />
- 1520: Conradus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Ped<strong>er</strong>nach. In 1520 <strong>was</strong> hij <strong>er</strong><br />
prior. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1520 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen<br />
v<strong>er</strong>meld.499<br />
- 1520: Borschet Johannes <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Ped<strong>er</strong>nach. Op het<br />
gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1520 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.500<br />
- 1520: G<strong>er</strong>hardus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Ped<strong>er</strong>nach. Op het gen<strong>er</strong>aal<br />
kapittel <strong>van</strong> 1520 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.501<br />
- 1520: Johannes <strong>was</strong> donaat <strong>van</strong> Diisseldorf. In 1511 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij naar<br />
Ped<strong>er</strong>nach gezonden. In 1520 <strong>was</strong> hij porti<strong>er</strong> in Diisseldorf. Op het<br />
gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1520 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.502<br />
- 1520: Henricus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Ped<strong>er</strong>nach. Op het gen<strong>er</strong>aal<br />
kapittel <strong>van</strong> 1520 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.503<br />
- 1520: Ubach Andreas <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Ped<strong>er</strong>nach. Op het gen<strong>er</strong>aal<br />
kapittel <strong>van</strong> 1520 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.504<br />
- 1520: Alna (Alnar) Petrus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Keulen. In 1520 <strong>w<strong>er</strong>d</strong><br />
hij naar Helenenb<strong>er</strong>g gezonden. In 1520 v<strong>er</strong>bleef hij in Ped<strong>er</strong>nach. Op<br />
het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1520 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.<br />
- 1527: Bree Johannes <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Ped<strong>er</strong>nach. Omstreeks<br />
1527 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij door het gen<strong>er</strong>aal kapittel afgezet als prior <strong>van</strong><br />
Ped<strong>er</strong>nach.505<br />
- 1529: Arnoldus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Emm<strong>er</strong>ik. In 1528 v<strong>er</strong>bleef hij<br />
in Ped<strong>er</strong>nach. Daarna ke<strong>er</strong>de hij voor e'en jaar t<strong>er</strong>ug naar Emm<strong>er</strong>ik. In<br />
1529 bepaalde het gen<strong>er</strong>aal kapittel dat hij in Emm<strong>er</strong>ik moest blijven.<br />
- 1532: Adam <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Ped<strong>er</strong>nach. Van 1528 tot 1532 <strong>was</strong><br />
hij <strong>er</strong> prior. In 1532 trad hij t<strong>er</strong>ug als prior <strong>van</strong> Ped<strong>er</strong>nach. In zijn<br />
plaats kwam Nicolaus de Lymborch uit het kloost<strong>er</strong> Brandenburg.506<br />
- 1532: Gankelt Arnoldus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Ped<strong>er</strong>nach. Op het<br />
gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1532 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.507<br />
- 1533: Dynslache (Dynslaken) Henricus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Keulen.<br />
In 1530 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij door het gen<strong>er</strong>aal kapittel naar Ped<strong>er</strong>nach gezonden.<br />
<strong>Hij</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong> <strong>er</strong> procurator. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1533 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij<br />
de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.508<br />
499 A- Van de Pasch, Definities..., p. 271<br />
500 A. Van de Pasch, Definities..., p. 271<br />
501 A. Van de Pasch, Definities..., p. 271<br />
502 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de viiftiende eeuw. Deel 2, p. 112<br />
503 A. Van de Pasch, Definities.... p. 271<br />
504 A. Van de Pasch, Definities..., p. 271<br />
505 R. Haass, Die Kreuzh<strong>er</strong>ren in den Rheinlanden. Bonn, 1932, p. 216<br />
506 A. Van de Pasch, Definities..., p. 301<br />
507 A. Van de Pasch, Definities..., p. 302<br />
508 A. Van de Pasch, Definities..., pp. 295 en 305
DE ORDE VAN HET HEILIG KRUIS IN DE VIJFTIENDE EEUW - DEEL 3 105<br />
1533: de Ruremonda Joannes <strong>was</strong> conv<strong>er</strong>sus <strong>van</strong> Maaseik. In 1533<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij door het gen<strong>er</strong>aal kapittel naar Ped<strong>er</strong>nach gezonden. <strong>Hij</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong><br />
<strong>er</strong> kok.<br />
1535: Franciscus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Schwarzenbroich. In 1535<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij door het gen<strong>er</strong>aal kapittel naar Ped<strong>er</strong>nach gezonden.509<br />
1535: Job <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Ped<strong>er</strong>nach. In 1535 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij door het<br />
gen<strong>er</strong>aal kapittel naar Helenenb<strong>er</strong>g gezonden.<br />
Kruisbroed<strong>er</strong>s in Ped<strong>er</strong>nach, 1498 - ca. 1540<br />
20<br />
19<br />
Negentien conventualen telde het convent <strong>van</strong> Ped<strong>er</strong>nach tussen<br />
1498 en ca. 1540 (A). Twee <strong>van</strong> hen waren donaat, een <strong>was</strong> con<br />
v<strong>er</strong>sus. Tien traden in Ped<strong>er</strong>nach in (B), negen kwamen <strong>van</strong> eld<strong>er</strong>s<br />
(C). Een ingetredene <strong>van</strong> Ped<strong>er</strong>nach <strong>w<strong>er</strong>d</strong> naar een and<strong>er</strong> convent<br />
gezonden (D).<br />
3.18 Duisburg (gesticht in 1498)<br />
In 1497 of 1498 v<strong>er</strong>wi<strong>er</strong>ven de <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong>s het kloost<strong>er</strong><br />
Sankt-Pet<strong>er</strong>stal in Od<strong>er</strong>ich op de rand <strong>van</strong> de stad Duisburg. Dit<br />
kloost<strong>er</strong> behoorde e<strong>er</strong>st toe aan t<strong>er</strong>tiarissen, lekenbroed<strong>er</strong>s <strong>van</strong> de<br />
d<strong>er</strong>de orde <strong>van</strong> Sint-Franciscus. Vi<strong>er</strong> <strong>van</strong> hen traden bij de kruis<br />
broed<strong>er</strong>s in. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1499 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> dit kloost<strong>er</strong><br />
geincorpore<strong>er</strong>d in de orde. De <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong>s legden zich in<br />
Duisburg toe op de v<strong>er</strong>zorging <strong>van</strong> de zieken. Na een twist met de<br />
A. Van de Pasch, Definities..., p. 310
106 DE ORDE VAN HET HEILIG KRUIS IN DE VIJFTIENDE EEUW - DEEL 3<br />
minorieten <strong>w<strong>er</strong>d</strong> in 1508 ov<strong>er</strong>eengekomen dat de kruish<strong>er</strong>en geen<br />
gebruik mochten maken <strong>van</strong> hun bedelprivilege in Duisburg en<br />
omgeving, dat zij niet <strong>w<strong>er</strong>d</strong>en vrijgesteld <strong>van</strong> lasten en dat het<br />
kloost<strong>er</strong> maximaal d<strong>er</strong>tien priest<strong>er</strong>s mocht tellen. Rijk <strong>w<strong>er</strong>d</strong>en de<br />
<strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong>s niet. Van de t<strong>er</strong>tiarissen <strong>er</strong>fden ze enkele kleine<br />
bezittingen. Met het kloost<strong>er</strong> Beyenburg v<strong>er</strong>deelden ze het t<strong>er</strong>ritorium<br />
waar ied<strong>er</strong> kloost<strong>er</strong> mocht bedelen. Maar de inkomsten kwamen<br />
vooral voort <strong>van</strong> geldrenten. Het kloost<strong>er</strong> kwam via aankoop<br />
of schenking in het bezit <strong>er</strong><strong>van</strong>.<br />
- 1499: von Elv<strong>er</strong>feldt (Em<strong>er</strong>veldt) Johannes <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong><br />
Duisburg. In 1457 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij prior <strong>van</strong> Beyenburg. Van 1457 tot 1499<br />
v<strong>er</strong>bleef hij in Beyenburg. In 1499 ke<strong>er</strong>de hij t<strong>er</strong>ug naar Duisburg.510<br />
- 1502: Duren Johannes <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Keulen <strong>van</strong> ca. 1456 tot<br />
1500. In 1500 en 1501 <strong>was</strong> hij prior <strong>van</strong> Duisburg. In 1501 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij<br />
wegens ziekte ontheven uit het ambt <strong>van</strong> prior. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel<br />
<strong>van</strong> 1502 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.511<br />
- 1502: Bruno <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Duisburg. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel<br />
<strong>van</strong> 1504 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.512<br />
- 1508: Scholl (Schult) Henricus (H<strong>er</strong>mannus) <strong>was</strong> laicus in Duisburg.<br />
In 1501 v<strong>er</strong>bleef hij in Duisburg. Dan <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij naar Helenenb<strong>er</strong>g<br />
gezonden. Het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1502 beval hem in Helenenb<strong>er</strong>g<br />
te blijven. In 1503 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij naar Bentlage gezonden. In het jaar <strong>van</strong><br />
zijn ov<strong>er</strong>lijden v<strong>er</strong>bleef hij t<strong>er</strong>ug in Duisburg. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel<br />
<strong>van</strong> 1508 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.<br />
- 1509: Cartal (Aquensis) Godefridus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Aken. Van<br />
1501 tot 1504 v<strong>er</strong>bleef hij als predikant in Sneek. Dan <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij naar<br />
Duisburg gezonden. In 1508 <strong>was</strong> hij in Schiedam en een jaar lat<strong>er</strong> <strong>was</strong><br />
hij subprior in London. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1509 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij<br />
de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.513<br />
- 1510: Wilhelmus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Duisburg. Op het gen<strong>er</strong>aal<br />
kapittel <strong>van</strong> 1510 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.514<br />
- 1511: Theod<strong>er</strong>icus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Brandenburg. In 1511 <strong>w<strong>er</strong>d</strong><br />
hij door het gen<strong>er</strong>aal kapittel naar Duisburg gezonden.<br />
510 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijfiiende eeuw. Deel 1, p. 104<br />
11 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijfiiende eeuw. Deel 1, p 129<br />
512 A. Van de Pasch, Definities..., p. 233<br />
513 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijfiiende eeuw. Deel 1, p. 155<br />
514 A. Van de Pasch, Definities.... p. 250
DE ORDE VAN HET HEILIG KRUIS IN DE VIJFTIENDE EEUW - DEEL 3 107<br />
1515: Theod<strong>er</strong>icus <strong>was</strong> laicus <strong>van</strong> Duisburg. Van 1502 tot 1508 v<strong>er</strong>bleef<br />
hij in Glindfeld. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1515 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij<br />
de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.515<br />
1520: G<strong>er</strong>hardus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Duisburg. In 1520 <strong>was</strong> hij <strong>er</strong><br />
subprior. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1520 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>lede<br />
nen v<strong>er</strong>meld.516<br />
1520: Adolphus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Duisburg. Op het gen<strong>er</strong>aal<br />
kapittel <strong>van</strong> 1520 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.517<br />
• 1524: Nicolaus <strong>was</strong> donaat <strong>van</strong> Duisburg. In 1524 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij door het<br />
gen<strong>er</strong>aal kapittel naar Marienfrede gezonden.518<br />
- 1532: Deckvoort (Deckvaart) Jacobus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Duisburg.<br />
In 1532 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij subprior <strong>van</strong> Wickrath en tevens pastoor <strong>van</strong><br />
Wickrath.<br />
- 1532: Brynck Tilmannus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Duisburg. Op het<br />
gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1532 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.519<br />
- 1536: Mesmak<strong>er</strong> (Metzmech<strong>er</strong>) Johannes <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong><br />
Keulen. In 1501 zond het gen<strong>er</strong>aal kapittel hem als conventualis naar<br />
Duisburg. In 1508 ke<strong>er</strong>de hij t<strong>er</strong>ug naar Keulen. Een tijdje lat<strong>er</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong><br />
hij naar Colchest<strong>er</strong> gezonden. In 1512 ke<strong>er</strong>de hij definitief t<strong>er</strong>ug naar<br />
Keulen. <strong>Hij</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong> <strong>er</strong> senior. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1536 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij<br />
bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.520<br />
- 1536: Bu<strong>er</strong> (Buck) Theod<strong>er</strong>icus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Duisburg. Het<br />
gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1536 benoemde hem tot subprior.521<br />
- 1537: de Morsa B<strong>er</strong>nardus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Duisburg. Op het<br />
gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1537 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.522<br />
- 1537: G<strong>er</strong>risheim von (G<strong>er</strong>ezen, G<strong>er</strong>isthen, Grisen) Henricus <strong>was</strong><br />
<strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Dusseldorf. Van 1512 tot 1527 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij naar<br />
Duisburg gezonden. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1537 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de<br />
ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld. In 1516 schreef hij een boek:"£z» se<strong>er</strong> und<br />
vrochtbarlieck devoit boick lange zyt v<strong>er</strong>borgen gewes is, inhabende die<br />
Historia des hilghen Bisbofi Sent Swib<strong>er</strong>tz d<strong>er</strong> Friesen in gantz<br />
515 A. Van de Pasch, Definities..., pp. 226, 244 en 262<br />
516 A. Van de Pasch, Definities..., p. 271<br />
A. Van de Pasch, Definities..., p. 271<br />
1 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 2, p. 130<br />
' A. Van de Pasch, Definities..., p. 302<br />
520 A. Van de Pasch, Definities..., pp. 221, 244, 255 en 313; J.M. Hayden, The Crutched<br />
Friars revisited, p. 78<br />
52! A. Van de Pasch, Definities..., p. 313<br />
522 A. Van de Pasch, Definities..., p. 316
108 DE ORDE VAN HET HEILIG KRUIS IN DE VIJFTIENDE EEUW - DEEL 3<br />
Hassenland Apostel, in dem Munst<strong>er</strong> zu Keys<strong>er</strong>s-W<strong>er</strong>de corp<strong>er</strong>lich ruhende,<br />
darin man lesen kan, welche zyt3 in wat mani<strong>er</strong>en die landen <strong>van</strong> dem<br />
B<strong>er</strong>ghe, Westphalen, Stoft von Utrecht, Friesland, in gantz Hassenland,<br />
von Collen an bis in die See zu, dem hilgen Cristen geloufen <strong>er</strong>stmahl<br />
gekommen sye"525<br />
- 1539: Loeman Wilhelmus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Duisburg. <strong>Hij</strong> <strong>was</strong> <strong>er</strong><br />
procurator. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1539 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bii de ov<strong>er</strong>ledenen<br />
v<strong>er</strong>meld.524<br />
- 1539: Gockel Theod<strong>er</strong>icus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Duisburg. In 1539<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij <strong>er</strong> procurator.525<br />
- 1539: Curoth Johannes <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Duisburg. In 1539 <strong>was</strong><br />
hij subprior in Woudrichem.<br />
Kruisbroed<strong>er</strong>s in Duisburg, 1498 - ca. 1540<br />
Twintig conventualen telde het convent <strong>van</strong> Duisburg tussen<br />
1498 en ca. 1540 (A). Een <strong>van</strong> hen <strong>was</strong> donaat, een and<strong>er</strong> laicus.<br />
Vijftien traden in Duisburg in (B), vijf kwamen <strong>van</strong> eld<strong>er</strong>s (C).<br />
Vi<strong>er</strong> ingetredenen <strong>van</strong> Duisburg <strong>w<strong>er</strong>d</strong>en naar and<strong>er</strong>e conventen<br />
gezonden (D).<br />
524 A. Van de Pasch, Definities..., p. 323<br />
525 A. Van de Pasch, Definities.... p. 322<br />
113
DE ORDE VAN HET HEILIG KRUIS IN DE VIJFTIENDE EEUW - DEEL 3 109<br />
3.19 Sint-Annaland (gesticht in 1499)<br />
Anna <strong>van</strong> Bourgondie, die ook al het kloost<strong>er</strong> Nijenw<strong>er</strong>ve<br />
begunstigde, stichtte Sint-Annaland op Tholen in 1499. In 1506<br />
lijfde zij de parochie en kost<strong>er</strong>ij in. Voor zov<strong>er</strong> wij konden acht<strong>er</strong>halen<br />
hebben zes cl<strong>er</strong>ici en twee donaten <strong>er</strong> v<strong>er</strong>bleven. Niemand<br />
bleef lang<strong>er</strong> dan enkele jaren. Ov<strong>er</strong> dit kloost<strong>er</strong>, dat in Zeeland <strong>was</strong><br />
gelegen en maar heel kort heeft bestaan, weten we haast niets. Het<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> door de orde v<strong>er</strong>kocht en spoedig daarna door de zee v<strong>er</strong>zwolgen.<br />
- 1499: <strong>van</strong> de Ee Johannes <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Goes. In 1492 <strong>was</strong> hij<br />
<strong>er</strong> procurator. In 1499 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij naar Sint-Annaland gezonden.526<br />
- 1501: Goswinus <strong>was</strong> donaat <strong>van</strong> Ost<strong>er</strong>b<strong>er</strong>g. In 1501 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij naar<br />
Sint-Annaland gezonden.527<br />
- 1501: Henricus Cornelius <strong>was</strong> donaat <strong>van</strong> Goes. In 1499 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij naar<br />
Sint-Annaland gezonden om <strong>er</strong> als kok te fung<strong>er</strong>en. Op het gen<strong>er</strong>aal<br />
kapittel <strong>van</strong> 1501 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.528<br />
- 1502: Hub<strong>er</strong>tus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Namen. <strong>Hij</strong> <strong>was</strong> subprior<br />
geweest in Sint-Annaland - in welke jaren weten we niet - en in<br />
Namen (tot 1502). Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1502 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de<br />
ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.529<br />
- 1510: Goes Cornelius <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Sint-Annaland. <strong>Hij</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong><br />
<strong>er</strong> prior. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1510 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen<br />
v<strong>er</strong>meld.530<br />
- 1512: Wilhelmus <strong>was</strong> donaat <strong>van</strong> Goes. In 1502 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij voor een jaar<br />
naar Sint-Annaland gezonden om <strong>er</strong> al kok te w<strong>er</strong>ken. Daarna ke<strong>er</strong>de<br />
hij t<strong>er</strong>ug naar Goes. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1512 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de<br />
ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.531<br />
- 1516: Delft (Delpholt) Johannes <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Aken. In 1498<br />
<strong>was</strong> hij <strong>er</strong> conventualis en in de jaren voor 1516 <strong>was</strong> hij <strong>er</strong> prior. In<br />
1501 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij als conventualis naar Sint-Annaland gezonden. Op het<br />
gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1516 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.532<br />
R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 2, p. 28<br />
R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 2, p. 44<br />
R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 2, p. 28<br />
R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 1, p. 59<br />
A. Van de Pasch, Definities..., p. 250<br />
R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 2, p. 31<br />
R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 1, p. 155
110 DE ORDE VAN HET HEILIG KRUIS IN DE VIJFTIENDE EEUW - DEEL 3<br />
- 1526: Gisb<strong>er</strong>tus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Schiedam. In 1508 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij tijdelijk<br />
naar Sint-Annaland gezonden. <strong>Hij</strong> <strong>was</strong> tot dan toe procurator<br />
<strong>van</strong> Schiedam. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1526 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen<br />
v<strong>er</strong>meld.533<br />
- 1531: Jacobus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Namen. <strong>Hij</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong> subprior <strong>van</strong><br />
Sint-Annaland bij de oprichting <strong>van</strong> het kloost<strong>er</strong> en bleef dit ambt<br />
bekleden tot 1512. Daarna ke<strong>er</strong>de hij t<strong>er</strong>ug naar Namen en <strong>w<strong>er</strong>d</strong> <strong>er</strong><br />
subprior. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1531 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen<br />
v<strong>er</strong>meld.534<br />
- 1540: Dalen Johannes <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Wickrath. In 1487 leefde<br />
hij als w<strong>er</strong>eldhe<strong>er</strong> in Wickrath. <strong>Hij</strong> <strong>was</strong> conventuaiis <strong>van</strong> Wickrath tot<br />
1511 en <strong>van</strong> 1514 tot 1521. In 1512 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij naar Diilken gezonden<br />
en in datzelfde jaar naar Sint-Annaland. Van 1522 tot 1524 v<strong>er</strong>bleef hij<br />
in Hoorn, in 1524 in Goes, in 1526 in Franek<strong>er</strong> en in 1527 en 1528<br />
in Helenenb<strong>er</strong>g. Van 1541 tot 1542 <strong>was</strong> hij prior en pastoor in<br />
Wickrath. V<strong>er</strong>meld als extra ordinis obedientiam defunctus in 1542.<br />
Tien conventualen telde het convent <strong>van</strong> Sint-Annaland tussen<br />
1499 en ca. 1540 (A). Drie <strong>van</strong> hen waren donaat. Een conventu<br />
aiis trad in Sint-Annaland in (B), negen kwamen <strong>van</strong> eld<strong>er</strong>s (C).<br />
533 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 2, p. 120<br />
534 A. Van de Pasch, Definities..., pp. 254 en 299
DE ORDE VAN HET HEILIG KRUIS IN DE VIJFTIENDE EEUW - DEEL 3 111<br />
3.20 Glindfeld (gesticht in 1499 of 1501)<br />
Het kloost<strong>er</strong> Marienthal in Glindfeld <strong>w<strong>er</strong>d</strong> in 1501 officieel in<br />
de orde geincorpore<strong>er</strong>d. In 1177 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> het in Kustelb<strong>er</strong>g gesticht<br />
als een kloost<strong>er</strong> <strong>van</strong> Augustinessen. Om aan inkomsten te g<strong>er</strong>aken<br />
schonk de aartsbisschop <strong>van</strong> Keulen in 1220 aan de kloost<strong>er</strong>gemeenschap<br />
het patronaatsrecht ov<strong>er</strong> de parochie Medebach. In<br />
1293 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> het kloost<strong>er</strong> v<strong>er</strong>legd naar Glindfeld. Geleidelijk aan<br />
raakte het in v<strong>er</strong>val en in 1499 waren <strong>er</strong> nog slechts twee zust<strong>er</strong>s<br />
ov<strong>er</strong>. Zij presente<strong>er</strong>den het kloost<strong>er</strong> aan de Orde <strong>van</strong> het H.Kruis.<br />
In het begin hadden de <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong>s het moeilijk om de<br />
bestaansmogelijkheid <strong>van</strong> het kloost<strong>er</strong> te h<strong>er</strong>stellen. Financieel zou<br />
het ov<strong>er</strong>igens nooit st<strong>er</strong>k staan. Wei behielden de <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong>s<br />
met de ov<strong>er</strong>name het patronaatsrecht in Medebach.<br />
De combinatie <strong>van</strong> pastoraat en kloost<strong>er</strong>obs<strong>er</strong><strong>van</strong>tie schijnt in<br />
Glindfeld niet v<strong>er</strong>ke<strong>er</strong>d te hebben gew<strong>er</strong>kt, al lag het gevaar voor<br />
de hand dat sommigen intraden met het v<strong>er</strong>langen om na enkele<br />
jaren we<strong>er</strong> buiten het kloost<strong>er</strong> te leven.<br />
- 1502: de Kimpis Gottfried <strong>was</strong> laicus <strong>van</strong> Glindfeld. Op 2 juli 1502<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij geprofest.535<br />
- 1502: Arnold <strong>was</strong> laicus <strong>van</strong> Glindfeld. Op 2 juli 1502 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij gepro<br />
fest.536<br />
- 1502: Anton <strong>was</strong> laicus <strong>van</strong> Glindfeld. <strong>Hij</strong> <strong>was</strong> geboren in<br />
Freienhagen. Op 2 juli 1502 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij geprofest.537<br />
- 1502: Opitio H<strong>er</strong>mann <strong>was</strong> donaat <strong>van</strong> Glindfeld. Op 2 juli 1502<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij geprofest.538<br />
- 1502: Trippe Jakob <strong>was</strong> laicus <strong>van</strong> Glindfeld. <strong>Hij</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong> in Medebach<br />
geboren. Op 2 juli 1502 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij geprofest.539<br />
535 H.U. Weiss, Die Kreuzh<strong>er</strong>ren in Westfalen. in: Clairlieu, jg.20-21, 1962-1963, p. 294<br />
536 H.U. Weiss, Die Kreuzh<strong>er</strong>ren in Westfalen, p. 295<br />
537 H.U. Weiss, Die Kreuzh<strong>er</strong>ren in Westfalen, p. 295<br />
538 H.U. Weiss, Die Kreuzh<strong>er</strong>ren in Westfalen, p. 294<br />
539 H.U. Weiss, Die Kreuzh<strong>er</strong>ren in Westfalen, p. 295
112 DE ORDE VAN HET HEILIG KRUIS IN DE VIJFTIENDE EEUW - DEEL 3<br />
- 1502: de Kalb<strong>er</strong>g Joseph <strong>was</strong> laicus <strong>van</strong> Glindfeld. Op 2 juli 1502 <strong>w<strong>er</strong>d</strong><br />
hij geprofest.540<br />
- 1504: Arnold <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Glindfeld. <strong>Hij</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong> geboren in<br />
Keulen. Op 10 augustus 1504 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij in Glindfeld geprofest.541<br />
- 1504: Johann <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Glindfeld. <strong>Hij</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong> geboren in<br />
Luttringhausen (Medebach). Op 15 augustus 1504 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij in<br />
Glindfeld geprofest.542<br />
- 1504: Pepif<strong>er</strong> Heinrich <strong>was</strong> laicus <strong>van</strong> Glindfeld. Op 15 mei 1504<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij geprofest.543<br />
- 1504: Sartor Arnold <strong>was</strong> laicus <strong>van</strong> Glindfeld. Op 15 augustus 1504<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij in Glindfeld geprofest.544<br />
- 1507: Kiilenbach Wilhelms <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Glindfeld. In 1507<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij geprofest.545<br />
- 1508: Wynt<strong>er</strong>bach Henricus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Glindfeld. Op het<br />
gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1508 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.546<br />
- 1509: de Bomb<strong>er</strong>g Gobelinus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Glindfeld. Op<br />
9 februari 1509 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij geprofest.547<br />
- 1511: Bocholdie H<strong>er</strong>mannus <strong>was</strong> donaat <strong>van</strong> Glindfeld. Een tijdlang<br />
w<strong>er</strong>kte hij <strong>er</strong> als kle<strong>er</strong>mak<strong>er</strong>. <strong>Hij</strong> ov<strong>er</strong>leed in Falkenhagen op 25 Sep<br />
temb<strong>er</strong> 1511. Wanne<strong>er</strong> hij naar Falkenhagen v<strong>er</strong>plaatst <strong>w<strong>er</strong>d</strong>, weten we<br />
niet.548<br />
- 1512: Zwollis Otto <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> T<strong>er</strong> Apel. In 1512 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij<br />
naar Glindfeld gezonden.549<br />
- 1515: Johannes <strong>was</strong> donaat <strong>van</strong> Glindfeld. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel<br />
<strong>van</strong> 1515 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.550<br />
- 1515: Theod<strong>er</strong>icus <strong>was</strong> laicus <strong>van</strong> Duisburg. Van 1502 tot 1508 v<strong>er</strong>bleef<br />
hij in Glindfeld. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1515 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij<br />
de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.<br />
- 1517: Angularis Heinrich <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Glindfeld. Op 8 maart<br />
1517 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij geprofest.551<br />
540 H.U. Weiss, Die Kreuzh<strong>er</strong>ren in Westfalen, p. 294<br />
541 H.U. Weiss, Die Kreuzh<strong>er</strong>ren in Westfalen, p. 295<br />
542 H.U. Weiss, Die Kreuzh<strong>er</strong>ren in Westfalen, p. 295<br />
543 H.U. Weiss, Die Kreuzh<strong>er</strong>ren in Westfalen, p. 295<br />
544 H.U. Weiss, Die Kreuzh<strong>er</strong>ren in Westfalen, p. 294<br />
545 H.U.Weiss, Die Kreuzh<strong>er</strong>ren in Westfalen, p. 294<br />
546 A. Van de Pasch, Definities..., p. 245<br />
547 H.U. Weiss, Die Kreuzh<strong>er</strong>ren in Westfalen, p. 293<br />
548 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 2, p. 80<br />
549 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 2, p. 153<br />
550 A. Van de Pasch, Definities..., p. 262<br />
551 H.U. Weiss, Die Kreuzh<strong>er</strong>ren in Westfalen, p. 293
DE ORDE VAN HET HEILIG KRUIS IN DE VIJFTIENDE EEUW - DEEL 3 113<br />
1523: de Freienhagen (de Friggenhagen) Antonius <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong><br />
<strong>van</strong> Glindfeld. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1523 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen<br />
v<strong>er</strong>meld.552<br />
1524: Gotfridus <strong>was</strong> donaat <strong>van</strong> Glindfeld. In 1524 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij naar<br />
Sneek gezonden.553<br />
1525: Cust<strong>er</strong> Em<strong>er</strong>icus <strong>was</strong> laicus <strong>van</strong> Glindfeld. <strong>Hij</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong> geprofest op<br />
1 januari 1525.554<br />
1527: H<strong>er</strong>mannus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Glindfeld. Op het gen<strong>er</strong>aal<br />
kapittel <strong>van</strong> 1527 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.555<br />
1528: Bocholdie Johannes <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Falkenhagen. <strong>Hij</strong><br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> de e<strong>er</strong>ste procurator <strong>van</strong> het kruish<strong>er</strong>enkloost<strong>er</strong> <strong>van</strong> Glindfeld,<br />
met name <strong>van</strong> 1500 tot 1528. <strong>Hij</strong> ov<strong>er</strong>leed in Glindfeld op 30 juni<br />
1528. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1529 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen<br />
v<strong>er</strong>meld.556<br />
1529: Wyls Nicolaus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Falkenhagen. <strong>Hij</strong> <strong>was</strong> prior<br />
<strong>van</strong> Glindfeld en lat<strong>er</strong> subprior. Hoeveel jaren hij deze ambten bekleedde,<br />
weten we niet. In Glindfeld <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij senior. <strong>Hij</strong> sti<strong>er</strong>f op 11<br />
april 1529. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1530 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>le<br />
denen v<strong>er</strong>meld.557<br />
1535: Tekenb<strong>er</strong>ch Henricus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Glindfeld. Op het<br />
gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1535 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.558<br />
1535: Dorvelt (Dorfeld, Dorkirch) Johannes <strong>was</strong> laicus <strong>van</strong> Glindfeld.<br />
<strong>Hij</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong> geprofest op 12 juni 1510. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1535<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.559<br />
1536: Anthonius <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Glindfeld. Op het gen<strong>er</strong>aal<br />
kapittel <strong>van</strong> 1536 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.560<br />
1538: Kup<strong>er</strong> Jacobus <strong>was</strong> donaat <strong>van</strong> Glindfeld. Op het gen<strong>er</strong>aal kapit<br />
tel <strong>van</strong> 1538 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.561<br />
1539: Helmont (Helmund) Johannes <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Glindfeld.<br />
<strong>Hij</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong> op 3 april 1503 geprofest. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1539<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.562<br />
552 A. Van de Pasch, Definities..., p. 278<br />
553 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel2, p. 146<br />
554 H.U. Weiss, Die Kreuzh<strong>er</strong>ren in Westfalen, p. 293<br />
555 A. Van de Pasch, Definities..., p. 288<br />
556 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel2, p. 83<br />
357 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel2, p. 83<br />
558 A. Van de Pasch, Definities..., p. 311<br />
A. Van de Pasch, Definities.. , p. 311; H.U. Weiss, Die Kreuzh<strong>er</strong>ren in Westfalen, p. 293<br />
560 A. Van de Pasch, Definities. .,p. 314<br />
*' A. Van de Pasch, Definities. ...p. 320<br />
562 A.VandeVasch9 Definities.. , p. 323; H.U.Weiss, Die Kreuzh<strong>er</strong>ren in Westfalen, p. 294
114 DE ORDE VAN HET HEILIG KRUIS IN DE VIJFTIENDE EEUW - DEEL 3<br />
- 1540: Heubtreiff von Sudensb<strong>er</strong>g Johannes <strong>was</strong> laicus <strong>van</strong><br />
Hohnscheid. In 1526 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij v<strong>er</strong>plaatst naar Nieuwland, in 1535<br />
naar Helenenb<strong>er</strong>g en in 1540 naar Glindfeld.<br />
D<strong>er</strong>tig conventualen telde het convent <strong>van</strong> Glindfeld tussen<br />
1499 en ca. 1540 (A). Vi<strong>er</strong> <strong>van</strong> hen waren donaat, elf waren laicus.<br />
Vijfentwintig traden in Glindfeld in (B), vijf kwamen <strong>van</strong> eld<strong>er</strong>s<br />
(C). Twee ingetredenen <strong>van</strong> Glindfeld <strong>w<strong>er</strong>d</strong>en naar and<strong>er</strong>e conventen<br />
gezonden (D).
DE ORDE VAN HET HEILIG KRUIS IN DE VIJFTIENDE EEUW - DEEL 3 115<br />
4 Addenda<br />
In Clairlieu, jaargang 2005 schonken we aandacht aan de <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong>skloost<strong>er</strong>s<br />
die voor 1410 <strong>w<strong>er</strong>d</strong>en gesticht. In tegenstelling tot de<br />
jaargangen 2006 en 2007 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> voor de lijst <strong>van</strong> conventuales halt<br />
gehouden in 1530 i.p.v. 1540. Hi<strong>er</strong>ond<strong>er</strong> laten we nu voor elk<br />
kloost<strong>er</strong> een aanvulling volgen voor dejaren 1530 tot 1540.<br />
4.1 Hoei<br />
- 1531: de Ville Ev<strong>er</strong>hardus <strong>was</strong> laicus <strong>van</strong> Hoei. <strong>Hij</strong> <strong>was</strong> kle<strong>er</strong>mak<strong>er</strong>.<br />
Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1531 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>-<br />
meld.563<br />
- 1531: Hagen Petrus <strong>was</strong> diaken <strong>van</strong> Goes. Rond 1500 zou hij in Hoei<br />
v<strong>er</strong>bleven hebben. <strong>Hij</strong> <strong>was</strong> senior. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1531<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.564<br />
563 A. Van de Pasch, Definities..., p. 299<br />
564 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 2, p. 33
116 DE ORDE VAN HET HEILIG KRUIS IN DE VIJFTIENDE EEUW - DEEL 3<br />
- 1532: Cosfeldie Henricus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Hoei. In 1499 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij<br />
subprior <strong>van</strong> Dinant. Enkele jaren lat<strong>er</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij subprior <strong>van</strong> Aken. In<br />
1508 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij subprior <strong>van</strong> Chauny en <strong>van</strong> 1530 tot aan zijn dood<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij rector <strong>van</strong> Leuven. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1532 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij<br />
bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld. Zijn benoeming voor Chauny viel niet<br />
mee. De kloost<strong>er</strong>tucht liet <strong>er</strong> te wensen ov<strong>er</strong>. Het gen<strong>er</strong>aal kapittel<br />
beval aan de prior en het convent dat ze op straffe <strong>van</strong> gravior culpa<br />
Henricus als confrat<strong>er</strong> moesten ont<strong>van</strong>gen.<br />
- 1532: Biscop Gijsb<strong>er</strong>tus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Hoei. Omstreeks 1520<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij naar <strong>Scharm<strong>er</strong></strong> gezonden en omstreeks 1532 naar Franek<strong>er</strong>.<br />
Zowel in <strong>Scharm<strong>er</strong></strong> als in Franek<strong>er</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij prior. Op het gen<strong>er</strong>aal<br />
kapittel <strong>van</strong> 1532 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.<br />
- 1532: de Embrica Theodorus <strong>was</strong> conv<strong>er</strong>sus <strong>van</strong> Hoei. Op het gene<br />
raal kapittel <strong>van</strong> 1532 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.565<br />
- 1532: de Maeseyck Nicolaus Leonis <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Hoei. Van<br />
12 mei 1524 tot 1527 <strong>was</strong> hij student in Leuven. Daarna v<strong>er</strong>bleef hij<br />
tot 1530 in Hoei. In 1527 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij zwaar gestraft <strong>van</strong>wege zijn<br />
schaamteloosheid en zijn brutale woordenwisseling met een definitor.<br />
Elke week moest hij drie dagen de poenitentia gravioris culpae ond<strong>er</strong>gaan<br />
en wel zo lang tot de definitoren dit besluit zouden t<strong>er</strong>ugtrekken.<br />
Als hij hi<strong>er</strong>aan geen gevolg zou geven, dan zou hij in de k<strong>er</strong>k<strong>er</strong> <strong>van</strong> het<br />
kloost<strong>er</strong> worden geworpen. In 1530 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij naar Den Bosch gezon<br />
den, waar hij als predikant w<strong>er</strong>kzaam <strong>was</strong>. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong><br />
1532 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.<br />
- 1532: Eyckensis Nicolaus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Hoei. In 1524 <strong>was</strong> hij<br />
student in Leuven. In 1527 belastte het gen<strong>er</strong>aal kapittel hem met gravis<br />
culpa. In 1532 <strong>was</strong> hij conventualis <strong>van</strong> Hoei.<br />
- 1533: S<strong>er</strong>vacius <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Hoei. In 1533 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij naar<br />
Schiedam gezonden. <strong>Hij</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong> <strong>er</strong> novicenmeest<strong>er</strong> en subprior.566<br />
- 1533: Lodevicus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Hoei. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel<br />
<strong>van</strong> 1533 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.567<br />
- 1534: Bree Wilhelmus <strong>was</strong> donaat <strong>van</strong> Hoei. <strong>Hij</strong> <strong>was</strong> <strong>er</strong> porti<strong>er</strong>. Op het<br />
gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1534 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.568<br />
- 1534: Martinus <strong>was</strong> donaat <strong>van</strong> Hoei. <strong>Hij</strong> <strong>was</strong> <strong>er</strong> brouw<strong>er</strong>. Op het<br />
gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1534 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.569<br />
565 A. Van de Pasch, Definities..., p. 302<br />
566 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 2, p. 121<br />
567 A. Van de Pasch, Definities..., p. 305<br />
568 A. Van de Pasch, Definities..., p. 308<br />
569 A. Van de Pasch, Definities.... p. 308
DE ORDE VAN HET HEILIG KRUIS IN DE VIJFTIENDE EEUW - DEEL 3 117<br />
- 1535: Dionensis (<strong>van</strong> Dinant) Lamb<strong>er</strong>tus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong><br />
Dinant. In 1527 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij door het gen<strong>er</strong>aal kapittel naar Hoei gezonden.<br />
In 1535 benoemde het gen<strong>er</strong>aal kapittel hem tot subprior <strong>van</strong><br />
Chauny, in welk kloost<strong>er</strong> de prior en de confrat<strong>er</strong>s obs<strong>er</strong><strong>van</strong>t<strong>er</strong><br />
moesten gaan leven.<br />
- 1537: de Gouda Thomas <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Caen. Van 1515 tot<br />
1518 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij naar Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong> gezonden en <strong>van</strong> 1518 tot 1529 naar<br />
Kolen-K<strong>er</strong>niel. In 1529 ke<strong>er</strong>de hij t<strong>er</strong>ug naar Caen, maar <strong>w<strong>er</strong>d</strong> nog<br />
datzelfde jaar bestemd voor Hoei. <strong>Hij</strong> <strong>was</strong> prior <strong>van</strong> Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong> (1515-<br />
1518), subprior <strong>van</strong> Kolen-K<strong>er</strong>niel (1519), prior <strong>van</strong> Kolen-K<strong>er</strong>niel<br />
(1520-1529), prior <strong>van</strong> Caen (1529) en prior-gen<strong>er</strong>aal (13.11.1529 -<br />
15.12.1537). Tevens <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij prior-provinciaal <strong>van</strong> de Franse kloost<strong>er</strong>s<br />
(1515-1518 en 1529), defmitor <strong>van</strong> de orde (1520, 1522, 1524, 1526<br />
en 1528) en visitator (1522, 1524, 1526 en 1527). Als prior hield hij<br />
streng vast aan de obs<strong>er</strong><strong>van</strong>tie.<br />
- 1539: <strong>van</strong> Devent<strong>er</strong> (Daventria) Henricus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong><br />
<strong>Scharm<strong>er</strong></strong>. Van ca. 1538 tot 1530 <strong>was</strong> hij <strong>er</strong> prior. Van 1532 tot 1538<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij prior <strong>van</strong> Ost<strong>er</strong>b<strong>er</strong>g en <strong>van</strong> maart 1538 tot 23 mei 1539 priorgen<strong>er</strong>aal.<br />
<strong>Hij</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong> defmitor <strong>van</strong> de orde in 1532, 1534 en 1536. <strong>Hij</strong><br />
<strong>was</strong> visitator <strong>van</strong> het kloost<strong>er</strong> <strong>van</strong> de Franciscanessen in Wiedenbriick<br />
in de jaren 1532 tot 1538.<br />
- 1539: de Bree (Breen) Andreas <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Hoei. In 1511<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij prior <strong>van</strong> Dinant. Wanne<strong>er</strong> hij naar Hoei t<strong>er</strong>ugke<strong>er</strong>de weten<br />
we niet. Bij zijn ov<strong>er</strong>lijden <strong>was</strong> hij senior <strong>van</strong> Hoei en jubilaris. Op het<br />
gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1539 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.<br />
- 1540: Simon <strong>was</strong> donaat <strong>van</strong> Hoei. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1540<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij v<strong>er</strong>meld bij de ov<strong>er</strong>ledenen.570<br />
4.2 Namen<br />
- 1531: Jacobus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Namen. <strong>Hij</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong> subprior <strong>van</strong><br />
Sint-Annaland bij de oprichting <strong>van</strong> het kloost<strong>er</strong> en bleef dit ambt<br />
bekleden tot 1512. Daarna ke<strong>er</strong>de hij t<strong>er</strong>ug naar Namen en <strong>w<strong>er</strong>d</strong> <strong>er</strong><br />
subprior. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1531 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>lede<br />
nen v<strong>er</strong>meld.<br />
- 1534: Henricus <strong>was</strong> donaat <strong>van</strong> Maaseik. In 1524 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij naar<br />
Namen gezonden, in 1526 naar Nieuwland, in 1527 naar Goes, in<br />
1529 naar Hoorn en in 1531 naar Virton. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong><br />
1534 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.<br />
570 A- Van de Pasch, Definities..., p. 326
118 DE ORDE VAN HET HEILIG KRUIS IN DE VIJFTIENDE EEUW - DEEL 3<br />
- 1534: de Mynne Johannes <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Namen. Op het gen<strong>er</strong>aal<br />
kapittel <strong>van</strong> 1534 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.571<br />
- 1535: Godefridus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Namen. In 1535 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij door<br />
het gen<strong>er</strong>aal kapittel naar Doornik gezonden.572<br />
- 1535: Bex Simon <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Ro<strong>er</strong>mond. In 1511 v<strong>er</strong>bleef<br />
hij in Namen, in 1512 in Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong> en in 1535 in London. <strong>Hij</strong> ov<strong>er</strong>leed<br />
in London op 18 novemb<strong>er</strong> 1535.<br />
- 1535: Synteleth Nicolas <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Namen. Bij zijn ov<strong>er</strong>lijden<br />
<strong>was</strong> hij <strong>er</strong> senior. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1535 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de<br />
ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.573<br />
- 1536: Balen Ludowicus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Namen. Op het gen<strong>er</strong>aal<br />
kapittel <strong>van</strong> 1536 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.574<br />
- 1540: Georgius <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Namen. Op het gen<strong>er</strong>aal kapit<br />
tel <strong>van</strong> 1540 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> beslist dat hij zou t<strong>er</strong>ugk<strong>er</strong>en naar Namen. In welk<br />
kloost<strong>er</strong> hij toen v<strong>er</strong>bleef, weten we niet.575<br />
4.3 Luik<br />
- 1531: Caudeb<strong>er</strong>et (Caudeb<strong>er</strong>t) Rufinus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Luik.<br />
Zek<strong>er</strong> <strong>van</strong> 1521 tot 1531 <strong>was</strong> hij <strong>er</strong> prior. <strong>Hij</strong> <strong>was</strong> definitor <strong>van</strong> de orde<br />
in 1521, 1523, 1525, 1527, 1529 en 1531. In de jaren 1522 tot 1531<br />
<strong>was</strong> hij visitator <strong>van</strong> de franciscanessen in Bree. Op het gen<strong>er</strong>aal kapit<br />
tel <strong>van</strong> 1532 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.576<br />
- 1532: Gestell Wilhelmus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Luik. In de jaren 1497<br />
tot 1503 <strong>was</strong> hij <strong>er</strong> prior en tevens definitor <strong>van</strong> de orde. Daarna v<strong>er</strong>liet<br />
hij Luik voor een niet nad<strong>er</strong> genoemd kloost<strong>er</strong>. In 1506 ke<strong>er</strong>de hij<br />
naar Luik t<strong>er</strong>ug. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1532 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de<br />
ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.577<br />
- 1533: Evodius <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Luik. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong><br />
1533 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.578<br />
- 1538: de Helcht<strong>er</strong>en Johannes <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Luik. Op het<br />
gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1538 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.579<br />
A. Van de Pasch, Definities..<br />
A. Van de Pasch, Definities..<br />
A. Van de Pasch, Definities..<br />
A. Van de Pasch, Definities..<br />
A. Van de Pasch, Definities..<br />
A. Van de Pasch, Definities..<br />
A. Van de Pasch, Definities..<br />
A. Van de Pasch, Definities..<br />
A. Van de Pasch, Definities..<br />
p. 308<br />
p. 310<br />
p. 311<br />
p. 314<br />
p. 326<br />
pp. 272, 277, 282, 287, 292, 298 en 302<br />
pp. 206, 228, 237 en 302<br />
p. 305<br />
p. 320
DE ORDE VAN HET HEILIG KRUIS IN DE VIJFTIENDE EEUW - DEEL 3 119<br />
- 1538: Otto <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Luik. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong><br />
1538 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.580<br />
4.4 Doornik<br />
- 1531: Natalis <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Doornik. In 1511 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij door<br />
het gen<strong>er</strong>aal kapittel naar Lannoy gezonden. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel<br />
<strong>van</strong> 1531 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.<br />
- 1535: de Tornaco (<strong>van</strong> Doornik) Adam <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Doornik.<br />
<strong>Hij</strong> stude<strong>er</strong>de theologie aan de Leuvense univ<strong>er</strong>siteit en behaalde <strong>er</strong> het<br />
baccalaureaat in de theologie. <strong>Hij</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong> door het gen<strong>er</strong>aal kapittel aangesteld<br />
als e<strong>er</strong>ste prior <strong>van</strong> Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong> (1490-1491). Samen met hem<br />
zouden enkele <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong>s <strong>van</strong> Parijs naar Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong> v<strong>er</strong>trekken. Het<br />
gen<strong>er</strong>aal kapittel besliste imm<strong>er</strong>s dat de subprior <strong>van</strong> Doornik naar<br />
Parijs zou v<strong>er</strong>huizen om diegenen te v<strong>er</strong><strong>van</strong>gen die naar Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong>en<br />
gestuurd. In 1491 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij benoemd tot professor aan de univ<strong>er</strong><br />
siteit <strong>van</strong> Caen. De reden waarom hij <strong>van</strong> Le V<strong>er</strong>g<strong>er</strong> naar Caen <strong>w<strong>er</strong>d</strong><br />
g<strong>er</strong>oepen had te maken met het feit dat het kloost<strong>er</strong> <strong>van</strong> Caen nogal<br />
wat univ<strong>er</strong>siteitsstudenten telde. In 1489-1490 waren <strong>er</strong> dat negen. In<br />
1490 nam Adam de Tornaco ov<strong>er</strong>igens deel aan de rectorkeuze <strong>van</strong> de<br />
univ<strong>er</strong>siteit <strong>van</strong> Caen. <strong>Hij</strong> bleef in Caen tot 1504. Van 1504 tot 1535<br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij prior <strong>van</strong> Saint-Georges de Tremeur. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel<br />
<strong>van</strong> 1536 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.<br />
- 1535: Godefridus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Namen. In 1535 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij door<br />
het gen<strong>er</strong>aal kapittel naar Doornik gezonden.<br />
- 1536: Arnoldus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Doornik. In 1535 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij door<br />
het gen<strong>er</strong>aal kapittel naar Dinant gezonden. Een jaar lat<strong>er</strong> v<strong>er</strong>huisde hij<br />
naar Goes.<br />
- 1538: de Eynatten (Ermithen) Richardus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong><br />
Brandenburg. In 1533 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij door het gen<strong>er</strong>aal kapittel naar Keulen<br />
gezonden en in 1536 en 1537 naar Doornik. In 1538 ke<strong>er</strong>de hij naar<br />
Brandenburg t<strong>er</strong>ug.<br />
- 1539: de Gremio (de Gremis) Petrus <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Caen. In<br />
1512 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij door het gen<strong>er</strong>aal kapittel naar Dinant gezonden. <strong>Hij</strong><br />
<strong>w<strong>er</strong>d</strong> <strong>er</strong> predikant. In 1539 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij naar Doornik gezonden.<br />
- 1539: Paschasius <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Doornik. Op het gen<strong>er</strong>aal<br />
kapittel <strong>van</strong> 1539 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.581<br />
580 A. Van de Pasch, Definities..., p. 320<br />
581 A. Van de Pasch, Definities..., p. 323
120 DE ORDE VAN HET HEILIG KRUIS IN DE VIJFTIENDE EEUW - DEEL 3<br />
- 1539: Leo <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Doornik. In 1539 <strong>was</strong> hij <strong>er</strong> procura<br />
tor.582<br />
4.5 Suxy<br />
4.6 Carignan<br />
4.7 Virton<br />
- 1534: Henricus <strong>was</strong> donaat <strong>van</strong> Maaseik. In 1524 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij naar<br />
Namen gezonden, in 1526 naar Nieuwland, in 1527 naar Goes, in<br />
1529 naar Hoorn en in 1531 naar Virton. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong><br />
1534 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.<br />
- 1534: Johannes <strong>was</strong> donaat <strong>van</strong> Maaseik. In 1534 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij door het<br />
gen<strong>er</strong>aal kapittel naar Virton gezonden. <strong>Hij</strong> <strong>w<strong>er</strong>d</strong> <strong>er</strong> kok en bi<strong>er</strong>brouw<strong>er</strong>.<br />
<strong>Hij</strong> <strong>was</strong> senior.<br />
- 1539: Rutg<strong>er</strong>us <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Maaseik. Het gen<strong>er</strong>ale kapittel<br />
zond hem in 1527 en 1528 naar Dinant en in 1533 naar Virton. In<br />
1539 ke<strong>er</strong>de hij t<strong>er</strong>ug naar Maaseik.<br />
4.8 Beyenburg<br />
- 1531: Bonifacius <strong>was</strong> <strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Goes tot 1525. In dat jaar <strong>w<strong>er</strong>d</strong><br />
hij naar Beyenburg gezonden. Twee jaar lat<strong>er</strong> v<strong>er</strong>huisde hij naar<br />
Diisseldorf. In 1528 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij naar Bentlage gezonden. Op het gen<strong>er</strong>aal<br />
kapittel <strong>van</strong> 1531 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.583<br />
- 1533: ab H<strong>er</strong>weden (H<strong>er</strong>bie, H<strong>er</strong>beden, H<strong>er</strong>eveden) Henricus <strong>was</strong><br />
<strong>kruisbroed<strong>er</strong></strong> <strong>van</strong> Beyenburg. In 1532 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij naar Diilken gezonden.<br />
Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1533 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.<br />
- 1533: Johannes <strong>was</strong> laicus <strong>van</strong> Beyenburg. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel<br />
<strong>van</strong> 1533 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.584<br />
- 1534: H<strong>er</strong>mannus <strong>was</strong> donaat <strong>van</strong> Beyenburg. <strong>Hij</strong> <strong>was</strong> <strong>er</strong> kok. Op het<br />
gen<strong>er</strong>aal kapittel <strong>van</strong> 1534 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.585<br />
- 1535: Reyn<strong>er</strong>us <strong>was</strong> donaat <strong>van</strong> Beyenburg. Op het gen<strong>er</strong>aal kapittel<br />
<strong>van</strong> 1535 <strong>w<strong>er</strong>d</strong> hij bij de ov<strong>er</strong>ledenen v<strong>er</strong>meld.586<br />
582 A. Van de Pasch, Definities..., p. 323<br />
583 R. Janssen, De Orde <strong>van</strong> het H. Kruis in de vijftiende eeuw. Deel 2, p. 33<br />
584 A. Van de Pasch, Definities..., p. 305<br />
585 A. Van de Pasch, Definities..., p. 309<br />
586 A. Van de Pasch, Definities..., p. 311