Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
nummer<br />
33<br />
december 2005<br />
Betuweroute<br />
nadert<br />
voltooiing<br />
(zie pag. 3)<br />
<strong>Autograaf</strong><br />
Bagger<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> overslag<br />
in Tw<strong>en</strong>te<br />
(zie pag. 6)<br />
Bijzondere<br />
werkmethode<br />
in Waalwijk<br />
(zie pag. 10)
Be good and tell it !<br />
Deze wijze marketingles heb ik ooit e<strong>en</strong>s gehoord. Er wordt mee<br />
bedoeld dat bedrijv<strong>en</strong> in eerste instantie goed moet<strong>en</strong> zijn in het<br />
werk dat ze do<strong>en</strong> maar dat ze daarnaast ook duidelijk moet<strong>en</strong> vertell<strong>en</strong><br />
aan de buit<strong>en</strong>wereld dát ze zo goed zijn.<br />
Terugkijk<strong>en</strong>d op het afgelop<strong>en</strong> jaar kunn<strong>en</strong> we volg<strong>en</strong>s mij concluder<strong>en</strong><br />
dat we als bedrijf veel mooie ding<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> gepresteerd.<br />
We hebb<strong>en</strong> al het grondwerk uitgevoerd voor de Blauwe<br />
Stad, het grootste landschappelijk project in Nederland sinds de<br />
aanleg van de IJsselmeerpolders. We hebb<strong>en</strong> in ruim 100 werkdag<strong>en</strong><br />
70 kilometer ballastbed aangebracht voor de Betuweroute.<br />
Met e<strong>en</strong> unieke werkmethode hebb<strong>en</strong> we gezorgd dat de aanleg<br />
van e<strong>en</strong> nieuw industrieterrein in Waalwijk zonder verlaging van de<br />
grondwaterstand is uitgevoerd. In Roermond hebb<strong>en</strong> we grote<br />
bouwkuip<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> hoge productie ontgrav<strong>en</strong>; hier zull<strong>en</strong> we<br />
tev<strong>en</strong>s grindrugg<strong>en</strong> op 15 meter diepte aan gaan legg<strong>en</strong>. Ook de<br />
aanleg van de A35 met het zett<strong>en</strong> van graszod<strong>en</strong> in 19 km sloot <strong>en</strong><br />
het bagger<strong>en</strong> van het Tw<strong>en</strong>tekanaal is e<strong>en</strong> mooi werk.<br />
Inhoud<br />
2<br />
Hoe trots ik ook b<strong>en</strong>, ik vind natuurlijk wel dat er e<strong>en</strong> aantal zak<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> stuk beter zoud<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong>. Maar dit ligt ook wel in mijn karakter<br />
<strong>en</strong> zal daarom niet verander<strong>en</strong>.<br />
Al met al vind ik dat we trots mog<strong>en</strong> zijn op wat we bereikt hebb<strong>en</strong>.<br />
Nu is het alle<strong>en</strong> nog belangrijk om dit aan de buit<strong>en</strong>wereld over te<br />
br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>. Dit do<strong>en</strong> we o.a. door de uitgave van deze <strong>Autograaf</strong>,<br />
e<strong>en</strong> DVD over het gebruik van GPS-techniek op verschill<strong>en</strong>de project<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> het lancer<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> nieuwe website (eind februari). Het<br />
belangrijkste is echter dat onze m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> wet<strong>en</strong> dat zij all<strong>en</strong> als<br />
ambassadeur van het bedrijf e<strong>en</strong> taak hebb<strong>en</strong> om ander<strong>en</strong> te<br />
overtuig<strong>en</strong> van de mogelijkhed<strong>en</strong> van <strong>Mart<strong>en</strong>s</strong> <strong>en</strong> <strong>Van</strong> <strong>Oord</strong>.<br />
Ik dank u voor de inzet van het afgelop<strong>en</strong> jaar <strong>en</strong> w<strong>en</strong>s iedere<strong>en</strong><br />
fijne kerstdag<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> voorspoedig 2006.<br />
Teus van <strong>Oord</strong><br />
4Grindrugg<strong>en</strong> als fundering voor tunnelelem<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
6Verruiming Tw<strong>en</strong>tekanaal<br />
10 Drijfzeil in Waalwijk<br />
12 <strong>Mart<strong>en</strong>s</strong> <strong>en</strong> <strong>Van</strong> <strong>Oord</strong> in beweging<br />
Zeeschip wordt belad<strong>en</strong> met padmateriaal in Noorse groeve.
Lever<strong>en</strong> padmateriaal ballastbed Betuweroute<br />
Nieuwe kans<strong>en</strong> op het spoor<br />
Zoals bek<strong>en</strong>d heeft <strong>Mart<strong>en</strong>s</strong> <strong>en</strong> <strong>Van</strong> <strong>Oord</strong> in 2004 het aanbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong> van het complete<br />
ballastbed voor de Betuweroute tuss<strong>en</strong> Gorinchem <strong>en</strong> het Pannerd<strong>en</strong>schkanaal<br />
aang<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. Het hele traject is 70 kilometer lang. In februari van 2005 was het<br />
grootste gedeelte van de werkzaamhed<strong>en</strong> voor <strong>Mart<strong>en</strong>s</strong> <strong>en</strong> <strong>Van</strong> <strong>Oord</strong> al afgerond.<br />
In de tuss<strong>en</strong>tijd is hoofdaannemer Strukton Railinfra verder gegaan met het bouw<strong>en</strong><br />
van de uiteindelijke spoorconstructie <strong>en</strong> het installer<strong>en</strong> van de bov<strong>en</strong>leiding.<br />
De afbouwfase is nu aangebrok<strong>en</strong>.<br />
Inspectiepad<strong>en</strong><br />
In oktober 2005 is <strong>Mart<strong>en</strong>s</strong> <strong>en</strong> <strong>Van</strong> <strong>Oord</strong><br />
begonn<strong>en</strong> met het lever<strong>en</strong> van fijne ste<strong>en</strong>slag<br />
(0 tot 8 mm) voor de aanleg van<br />
inspectiepad<strong>en</strong> naast het spoor. Aangezi<strong>en</strong><br />
het spoor al volledig gebouwd is<br />
wordt het materiaal per trein op de<br />
bestemming afgeleverd. De ste<strong>en</strong>slag<br />
komt met e<strong>en</strong> zeeschip van 25.000 ton<br />
vanuit e<strong>en</strong> groeve in Noorweg<strong>en</strong> naar<br />
Amsterdam. In Amsterdam wordt het<br />
materiaal overgelad<strong>en</strong> in duwbakk<strong>en</strong>, die<br />
het vervolg<strong>en</strong>s doorvar<strong>en</strong> naar Tiel.<br />
In Tiel is met behulp van grote stal<strong>en</strong> rijplat<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> depot ingericht voor de tuss<strong>en</strong>opslag<br />
van het materiaal. Elke avond<br />
wordt er vanuit dit depot e<strong>en</strong> complete<br />
trein met ste<strong>en</strong>slag belad<strong>en</strong>.<br />
De inhoud van iedere wagon wordt door<br />
middel van de weeginstallatie van de shovel<br />
gewog<strong>en</strong> om zo overbelading te voorkom<strong>en</strong>.<br />
Overdag is er e<strong>en</strong> vrachtwag<strong>en</strong> die<br />
op <strong>en</strong> neer rijdt tuss<strong>en</strong> de hav<strong>en</strong> van Tiel <strong>en</strong><br />
het depot om zo de voorraad op peil te<br />
houd<strong>en</strong>. “Volg<strong>en</strong>s mij is dit voor het eerst in<br />
de geschied<strong>en</strong>is dat <strong>Mart<strong>en</strong>s</strong> <strong>en</strong> <strong>Van</strong> <strong>Oord</strong><br />
zich bezighoudt met het belad<strong>en</strong> van treinwagons”<br />
aldus projectleider Evert Hof.<br />
Strukton br<strong>en</strong>gt het materiaal vervolg<strong>en</strong>s<br />
per trein in het werk. Zij hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> machine<br />
ontwikkeld om de ste<strong>en</strong>slag te verwerk<strong>en</strong><br />
langs het spoor. Naar verwachting zijn<br />
alle inspectiepad<strong>en</strong> in maart gereed.<br />
A-laag<br />
Begin 2006 zal tev<strong>en</strong>s begonn<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
met het exact uitlijn<strong>en</strong> van de spor<strong>en</strong>. Hierbij<br />
word<strong>en</strong> alle mogelijke oneff<strong>en</strong>hed<strong>en</strong> in<br />
de hoogteligging van het spoor eruit<br />
Werktrein Strukton<br />
gehaald. <strong>Mart<strong>en</strong>s</strong> <strong>en</strong> <strong>Van</strong> <strong>Oord</strong> heeft in e<strong>en</strong><br />
eerdere fase al twee lag<strong>en</strong> ste<strong>en</strong>slag aangebracht,<br />
de zog<strong>en</strong>aamde C- <strong>en</strong> B-laag.<br />
De bov<strong>en</strong>ste laag, de A-laag, wordt met<br />
zelfloss<strong>en</strong>de wagons in het werk gebracht<br />
<strong>en</strong> op de spoorconstructie gestort. Met<br />
e<strong>en</strong> speciale machine, e<strong>en</strong> stopmachine,<br />
zal deze ballast onder het spoor word<strong>en</strong><br />
‘geduwd’ totdat het spoor het gew<strong>en</strong>ste<br />
niveau heeft bereikt. De levering van deze<br />
ballast per spoor wordt door <strong>Mart<strong>en</strong>s</strong> <strong>en</strong><br />
<strong>Van</strong> <strong>Oord</strong> verzorgd.<br />
Nieuwe markt<br />
De werkzaamhed<strong>en</strong> aan de Betuweroute<br />
pass<strong>en</strong> in het strev<strong>en</strong> van <strong>Mart<strong>en</strong>s</strong> <strong>en</strong> <strong>Van</strong><br />
<strong>Oord</strong> om meer werkzaamhed<strong>en</strong> uit te gaan<br />
voer<strong>en</strong> die gerelateerd zijn aan de spoorbouw.<br />
Trein wordt ook tijd<strong>en</strong>s nachtelijke ur<strong>en</strong> belad<strong>en</strong>.<br />
3
Mak<strong>en</strong> van grindrugg<strong>en</strong> voor het afzink<strong>en</strong> van de Roertunnel<br />
Vijfti<strong>en</strong> meter<br />
onder de waterspiegel<br />
In de vorige editie van de <strong>Autograaf</strong> werd uitvoerig stilgestaan bij het ontgrav<strong>en</strong><br />
van de bouwkuip<strong>en</strong> voor de Roertunnel. Op één belangrijk facet, namelijk het<br />
mak<strong>en</strong> van grindrugg<strong>en</strong>, wordt thans dieper ingegaan. Aan het woord zijn Bart<br />
Faber (43) <strong>en</strong> Jos Scho<strong>en</strong>makers (27). Beid<strong>en</strong> zijn als werktuigbouwkundig<strong>en</strong> zeer<br />
betrokk<strong>en</strong> bij de ontwikkeling van het equipm<strong>en</strong>t <strong>en</strong> de uitwerking van de werkmethode<br />
om het aanbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong> van het grind tot e<strong>en</strong> goed einde te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>.<br />
Bart kwam in 1999 in di<strong>en</strong>st <strong>en</strong> is bij <strong>Mart<strong>en</strong>s</strong><br />
<strong>en</strong> <strong>Van</strong> <strong>Oord</strong> verantwoordelijk voor de<br />
begeleiding bij de aankoop <strong>en</strong> het beheer<br />
van nieuw materieel. Tev<strong>en</strong>s d<strong>en</strong>kt hij mee<br />
4<br />
bij het zoek<strong>en</strong> naar technische oplossing<strong>en</strong><br />
voor speciale project<strong>en</strong>. Jos is sinds 2000<br />
bij <strong>Mart<strong>en</strong>s</strong> <strong>en</strong> <strong>Van</strong> <strong>Oord</strong> werkzaam. Sam<strong>en</strong><br />
met Niels Versteeg werkte hij aan het afstu-<br />
Monitoringsoftware<br />
deerproject ‘de mobiele transportband’.<br />
K<strong>en</strong>nelijk tot grote tevred<strong>en</strong>heid van <strong>Mart<strong>en</strong>s</strong><br />
<strong>en</strong> <strong>Van</strong> <strong>Oord</strong>. Op e<strong>en</strong> dinsdag war<strong>en</strong> zij<br />
afgestudeerd <strong>en</strong> de daarop volg<strong>en</strong>de<br />
maandag war<strong>en</strong> beid<strong>en</strong> reeds in di<strong>en</strong>st.<br />
Innovatieve bouwmethode<br />
Zoals reeds uitgelegd in de vorige editie<br />
van de <strong>Autograaf</strong> heeft de bouwcombinatie<br />
Besix-Strukton e<strong>en</strong> revolutionaire werkwijze<br />
gekoz<strong>en</strong> voor de bouw van de Roertunnel.<br />
Overzicht van de werkmethode
De complete tunnel wordt gebouwd volg<strong>en</strong>s<br />
de afzinkmethode. De tunneldel<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong> hierbij drijv<strong>en</strong>d vervoerd vanaf het<br />
c<strong>en</strong>trale bouwdok naar de afzinklocatie.<br />
Voordeel van deze methode is dat er op de<br />
plaats waar de tunnel wordt afgezonk<strong>en</strong><br />
ge<strong>en</strong> dure onderwaterbeton-constructie<br />
gemaakt hoeft te word<strong>en</strong>. Het bagger<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
het afzink<strong>en</strong> van de tunnelelem<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
gebeurt volledig ‘in d<strong>en</strong> natte’.<br />
Volledige oplegging<br />
Het afzink<strong>en</strong> van tunnelelem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> op de<br />
bodem is e<strong>en</strong> zeer nauwkeurig werk. Er<br />
mog<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> hoogteverschill<strong>en</strong> in de overgang<strong>en</strong><br />
tuss<strong>en</strong> de elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zitt<strong>en</strong>. Normaal<br />
gesprok<strong>en</strong> word<strong>en</strong> er daarom bij e<strong>en</strong><br />
zinktunnel van tevor<strong>en</strong> grote betonn<strong>en</strong><br />
‘tegels’ op de bodem aangebracht die di<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
als vijzelplateau. Met behulp van cilinders<br />
in het tunnelelem<strong>en</strong>t kan de exacte<br />
hoogteligging dan word<strong>en</strong> ingesteld. Deze<br />
methode was echter niet bruikbaar voor de<br />
bouw van de Roertunnel. “Om de effect<strong>en</strong><br />
van aardschokk<strong>en</strong> die in dit gebied kunn<strong>en</strong><br />
optred<strong>en</strong> zo klein mogelijk te houd<strong>en</strong> voor<br />
de tunnelconstructie, wordt de traditionele<br />
meerpuntsoplegging niet gebruikt <strong>en</strong> is er<br />
gekoz<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> volledige oplegging van<br />
de tunnelelem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> grindbed als<br />
fundering. Er is ge<strong>en</strong> sprake van e<strong>en</strong> vlak<br />
grindbed maar er moet<strong>en</strong> rugg<strong>en</strong> haaks op<br />
de l<strong>en</strong>gterichting van de kuip gemaakt wor-<br />
Principeweergave onderwatergrader<br />
d<strong>en</strong>. De te mak<strong>en</strong> rugg<strong>en</strong> zijn e<strong>en</strong> halve<br />
meter hoog met e<strong>en</strong> afwerktolerantie van +<br />
<strong>en</strong> - drieënhalve c<strong>en</strong>timeter. En dit alles op<br />
e<strong>en</strong> diepte van 15 meter onder de waterspiegel!<br />
Onderwatergrader<br />
Na e<strong>en</strong> grondige studie van de alternatiev<strong>en</strong><br />
is er uiteindelijk gekoz<strong>en</strong> voor het principe<br />
van e<strong>en</strong> onderwatergrader. <strong>Van</strong> tevor<strong>en</strong><br />
wordt de b<strong>en</strong>odigde hoeveelheid materiaal<br />
op de bodem gestrooid. De grader wordt<br />
1 2<br />
Stap 1: Ponton voorzi<strong>en</strong> van onderwatergrader wordt in bouwkuip gevar<strong>en</strong>. Na vaststelling van de juiste<br />
positie via GPS meting, wordt het onderwaterponton afgezonk<strong>en</strong>.<br />
3 4<br />
Stap 3: Na het doorhal<strong>en</strong> van de schuif wordt het volledige onderwaterponton via de spudpal<strong>en</strong> aan het<br />
drijv<strong>en</strong>d ponton omhoog gehaald. De schuif kan nu in vrije beweging naar oorspronkelijke positie word<strong>en</strong><br />
teruggeschov<strong>en</strong><br />
geleid langs e<strong>en</strong> ponton dat zich tev<strong>en</strong>s<br />
onder water bevindt. Het ponton is in alle<br />
richting<strong>en</strong> verstelbaar <strong>en</strong> wordt afgestempeld<br />
op het eerder gestrooide grind. In de<br />
grader is e<strong>en</strong> voorzi<strong>en</strong>ing opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> om<br />
ook de vereiste dwarssleuv<strong>en</strong> te creër<strong>en</strong>.<br />
Dit gebeurt gelijktijdig met het afwerk<strong>en</strong><br />
van de grindlaag. De sleuv<strong>en</strong> zijn nodig om,<br />
onder andere tijd<strong>en</strong>s het plaats<strong>en</strong> van de<br />
tunnelelem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> op het grindbed, het water<br />
af te voer<strong>en</strong> <strong>en</strong> mogelijke zetting<strong>en</strong> op te<br />
vang<strong>en</strong>.<br />
Stap 2: D.m.v. stempels op de vier hoek<strong>en</strong> wordt het onderwaterponton in hoogte nauwkeurig vlakgesteld.<br />
Na fi xatie van onderwaterponton - via zijwaartse stempels teg<strong>en</strong> de damwand - kan de schuif word<strong>en</strong><br />
doorgehaald. Hierbij ontstaat in één beweging e<strong>en</strong> grindrug <strong>en</strong> e<strong>en</strong> voor van exacte afmeting.<br />
Stap 4: Gehele constructie wordt d.m.v. lier<strong>en</strong> op de beide oevers verhaald. GPS meting garandeert e<strong>en</strong><br />
exacte verplaatsing van 2,51 m.<br />
5
De opdrachtgever doet bij dit project e<strong>en</strong><br />
beroep op de aanwezige k<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> het<br />
innovatievermog<strong>en</strong> bij de aannemer. De<br />
uitdaging is om het kanaal geschikt te<br />
mak<strong>en</strong> voor klasse Va-scheepvaart (tot ca.<br />
2000 ton laadvermog<strong>en</strong>). Hiervoor di<strong>en</strong>t<br />
e<strong>en</strong> verruiming plaats te vind<strong>en</strong> over e<strong>en</strong><br />
l<strong>en</strong>gte van 19 kilometer.<br />
Op maandag 24 oktober kon te Alm<strong>en</strong>, na<br />
e<strong>en</strong> int<strong>en</strong>sieve voorbereidingstijd van <strong>en</strong>ige<br />
maand<strong>en</strong>, daadwerkelijk met het bagger<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong> begonn<strong>en</strong>. Na het nodige d<strong>en</strong>kwerk<br />
volgd<strong>en</strong> constructieve aanpassing<strong>en</strong><br />
aan de ponton ‘Dongeoord’. <strong>Mart<strong>en</strong>s</strong> <strong>en</strong><br />
Bestaande bodem<br />
met kwelremm<strong>en</strong>de laag<br />
6<br />
Bagger<strong>en</strong> als proces<br />
Verruiming van het Tw<strong>en</strong>tekanaal<br />
Onder de kop ‘Bijzonder werk in Tw<strong>en</strong>te’ werd in de vorige editie van de <strong>Autograaf</strong><br />
het gecombineerde werk ‘aanleg Rijksweg 35/36 <strong>en</strong> de verruiming van het Tw<strong>en</strong>tekanaal’<br />
beschrev<strong>en</strong>. Niet alle<strong>en</strong> de combinatie weg <strong>en</strong> kanaal is bijzonder, maar ook<br />
de organisatiestructuur. Door de terugtred<strong>en</strong>de rol van de opdrachtgever wordt er<br />
van de aannemer meer verlangd dan bij e<strong>en</strong> standaardcontract. Dit artikel gaat<br />
nader in op het onderdeel ‘verruiming van het kanaal’ <strong>en</strong> met name het bagger<strong>en</strong>.<br />
Ontgrav<strong>en</strong> slib <strong>en</strong> zand<br />
<strong>Van</strong> <strong>Oord</strong> is erin geslaagd e<strong>en</strong> werkmethode<br />
op te zett<strong>en</strong> die past binn<strong>en</strong> de strakke<br />
randvoorwaard<strong>en</strong> van de opdrachtgever.<br />
Kwelrisico<br />
Onder de directie van Rijkswaterstaat is er<br />
in het verled<strong>en</strong> al meerdere mal<strong>en</strong> gebaggerd<br />
op het Tw<strong>en</strong>tekanaal. E<strong>en</strong> terugker<strong>en</strong>d<br />
probleem daarbij was het ontstaan<br />
van ongew<strong>en</strong>ste kwelstrom<strong>en</strong>. Het huidige<br />
kanaalpeil ligt namelijk hoger dan het<br />
omring<strong>en</strong>de polderpeil <strong>en</strong> dit di<strong>en</strong>t ook zo<br />
te blijv<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> sliblaag, die op de bodem<br />
van het kanaal aanwezig is, zorgt voor e<strong>en</strong><br />
15<br />
10<br />
natuurlijke beperking van de hoeveelheid<br />
kwelwater vanuit het kanaal naar de omgeving.<br />
Zodra er gebaggerd wordt zal deze<br />
sliblaag ook verdwijn<strong>en</strong>, waardoor er teveel<br />
kwelstrom<strong>en</strong> ontstaan. Het peil, in zowel<br />
het kanaal als de polder, zou dan niet meer<br />
goed te beheers<strong>en</strong> zijn. De taak voor <strong>Mart<strong>en</strong>s</strong><br />
<strong>en</strong> <strong>Van</strong> <strong>Oord</strong> is daarom het uitdiep<strong>en</strong><br />
van het kanaal, waarbij de aanwezige sliblaag<br />
op bepaalde plaats<strong>en</strong> weer wordt<br />
teruggebracht op de bodem. Uiteindelijk<br />
komt bij het bagger<strong>en</strong> 1.100.000 m 3 zand<br />
vrij om te word<strong>en</strong> verwerkt in de aanleg van<br />
de Rijksweg 35/36.<br />
T<strong>en</strong> behoeve van de originele taludbescherming<br />
werd mijnste<strong>en</strong> toegepast. Deze<br />
mijnste<strong>en</strong> di<strong>en</strong>t te word<strong>en</strong> verwijderd <strong>en</strong><br />
daarna teruggeplaatst op bepaalde plaats<strong>en</strong>.<br />
Ook hier is rek<strong>en</strong>ing mee gehoud<strong>en</strong> in<br />
het ontwikkel<strong>en</strong> van de baggermethode.<br />
Afwerk<strong>en</strong> kanaalbodem
Dongeoord<br />
De ponton ´Dongeoord´ is aangepast voor<br />
dit specifieke werk. Dit betek<strong>en</strong>de e<strong>en</strong><br />
gewijzigde lay-out. Er zijn twee kantelbare<br />
spudpal<strong>en</strong> gebouwd <strong>en</strong> aan de ponton<br />
gekoppeld. Tijd<strong>en</strong>s het passer<strong>en</strong> van de<br />
brugg<strong>en</strong> over het Tw<strong>en</strong>tekanaal kunn<strong>en</strong> de<br />
pal<strong>en</strong> met het kantelmechanisme in horizontale<br />
positie word<strong>en</strong> gebracht. Deze<br />
nieuwe pal<strong>en</strong> zorg<strong>en</strong> tev<strong>en</strong>s voor e<strong>en</strong> verbeterde<br />
stabiliteit tijd<strong>en</strong>s het bagger<strong>en</strong>.<br />
Op de ponton is de tweede Liebherr R974B<br />
geplaatst. Deze kraan in uitgerust met e<strong>en</strong><br />
grijper <strong>en</strong> knijpt het materiaal uit de bodem<br />
<strong>en</strong> gooit het vervolg<strong>en</strong>s in e<strong>en</strong> stortbak die<br />
aan de voorzijde van de ponton hangt<br />
(onder de waterlijn). <strong>Van</strong>uit de bak wordt<br />
het m<strong>en</strong>gsel van slib, zand, mijnste<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
water via e<strong>en</strong> drijv<strong>en</strong>de leiding naar e<strong>en</strong><br />
zeefkist op de sproeiponton vervoerd. Met<br />
behulp van zeving wordt de mijnste<strong>en</strong> uit<br />
het zand gehaald. <strong>Van</strong>af de zeefkist wordt<br />
het m<strong>en</strong>gsel van slib, zand <strong>en</strong> water via e<strong>en</strong><br />
laadarm in beunschep<strong>en</strong> gelad<strong>en</strong>.<br />
Terugbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong> sliblaag<br />
Tijd<strong>en</strong>s het belad<strong>en</strong> van de schep<strong>en</strong> spoelt<br />
het water <strong>en</strong> het lichter materiaal (slib) uiteindelijk<br />
overboord, het zwaardere materiaal<br />
(zand) bezinkt in de beun. Hierdoor wordt<br />
tev<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> hoge kwaliteit zand verkreg<strong>en</strong>,<br />
geschikt als zand voor zandbed. En... door<br />
Belad<strong>en</strong> van de schep<strong>en</strong> Overvloei van de slibfractie<br />
het uitspoel<strong>en</strong> van het lichte materiaal<br />
wordt de sliblaag op de kanaalbodem hersteld.<br />
Via het kraanschip <strong>en</strong> de laadarm<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong> de beunschep<strong>en</strong> belad<strong>en</strong>. Nu zijn<br />
er zev<strong>en</strong> schep<strong>en</strong> in touw, op langere afstand<strong>en</strong><br />
zull<strong>en</strong> dit er neg<strong>en</strong> à ti<strong>en</strong> word<strong>en</strong>.<br />
Verdiepte kanaalbodem inclusief kwelremm<strong>en</strong>de sliblaag<br />
7
8<br />
Loswal in Almelo<br />
Transportband<br />
over weg<br />
Deze schep<strong>en</strong> vervoer<strong>en</strong> het materiaal naar<br />
de losplaats te Almelo voor verdere verwerking<br />
in de aardebaan voor de nieuwe Rijksweg.<br />
Taluds<br />
Op de ponton staat nog e<strong>en</strong> tweede kraan.<br />
Met deze kraan word<strong>en</strong> de taluds geprofileerd.<br />
Na het afwerk<strong>en</strong> van de taluds wordt<br />
de uitgezeefde mijnste<strong>en</strong> weer teruggebracht<br />
op bepaalde locaties.<br />
Loswal<br />
In Almelo is e<strong>en</strong> losinstallatie ingericht met<br />
e<strong>en</strong> grote capaciteit. Er is geïnvesteerd in<br />
vier nieuwe trechters die di<strong>en</strong><strong>en</strong> als e<strong>en</strong> tijdelijke<br />
buffer zodat er minder onderlinge<br />
afhankelijkheid is tuss<strong>en</strong> het baggerproces<br />
<strong>en</strong> de afvoer van het zand. <strong>Van</strong>uit de trechters<br />
wordt het zand met dumpers <strong>en</strong> de<br />
Bell-scraper het werk in gebracht.<br />
Trechters<br />
Afvoer naar A35/36
De m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die het mak<strong>en</strong><br />
Ondanks het knap ontworp<strong>en</strong> <strong>en</strong> sam<strong>en</strong>gestelde<br />
equipm<strong>en</strong>t komt het op m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />
aan. Niels Versteeg, als technisch medewerker,<br />
is verantwoordelijk voor het ontwerp<br />
van de ponton. De pontonbemanning<br />
bestaat uit de machinist<strong>en</strong> Johan Verschur<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> Peter Midd<strong>en</strong>dorp. Dies van Eijker<strong>en</strong><br />
is de schipper van de ‘Dongeoord’ <strong>en</strong><br />
de peilvlet. Berry van Oostrom is uitvoerder/surveyor.<br />
Dolf van Atteveld is projectleider<br />
nam<strong>en</strong>s <strong>Mart<strong>en</strong>s</strong> <strong>en</strong> <strong>Van</strong> <strong>Oord</strong>. In<br />
1997 studeerde hij af aan de Hogeschool<br />
Lar<strong>en</strong>stein te Velp met als studierichting<br />
cultuurtechniek. Na zijn studie is hij als trainee<br />
begonn<strong>en</strong> bij e<strong>en</strong> baggerbedrijf alwaar<br />
hij in acht jaar doorgroeide in verschill<strong>en</strong>de<br />
functies. Hij is sinds de zomer van 2005 in<br />
di<strong>en</strong>st van <strong>Mart<strong>en</strong>s</strong> <strong>en</strong> <strong>Van</strong> <strong>Oord</strong>.<br />
Op de loswal in Almelo zorgt Gilbert<br />
Nerings voor het snel loss<strong>en</strong> van de schep<strong>en</strong><br />
zodat deze do<strong>en</strong> waarvoor ze<br />
gebouwd zijn: zoveel mogelijk var<strong>en</strong>.<br />
Verwerk<strong>en</strong> <strong>en</strong> profiler<strong>en</strong><br />
Oude tijd<strong>en</strong> herlev<strong>en</strong> met de<br />
herintroductie van de scraper<br />
Sinds begin 2005 beschikt <strong>Mart<strong>en</strong>s</strong> <strong>en</strong> <strong>Van</strong> <strong>Oord</strong> over e<strong>en</strong> voor Europa unieke<br />
machine die nog niet eerder in de <strong>Autograaf</strong> is toegelicht. Het gaat om e<strong>en</strong><br />
Bell-rupstractor met daarachter 2 Miskin-scraperbakk<strong>en</strong>. Machinist op deze 25<br />
meter lange <strong>en</strong> 422 pk sterke combinatie is Ron van Dijk.<br />
Het principe van de scraper is eig<strong>en</strong>lijk<br />
betrekkelijk e<strong>en</strong>voudig. Door e<strong>en</strong> platligg<strong>en</strong>d<br />
mes aan de onderzijde van de bak<br />
met e<strong>en</strong> grote kracht door de grond te<br />
trekk<strong>en</strong> wordt er telk<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> laag materiaal<br />
afgeschraapt. Het losgekom<strong>en</strong> materiaal<br />
komt in de bak van de scraper. Aangekom<strong>en</strong><br />
op de loslocatie wordt de bak<br />
van de scraper gekiept <strong>en</strong> wordt het platligg<strong>en</strong>de<br />
mes gebruikt om het materiaal<br />
weer te verdel<strong>en</strong>. De scraper is daarom<br />
e<strong>en</strong> machine die meerdere werkgang<strong>en</strong><br />
combineert: ontgrav<strong>en</strong>, vervoer<strong>en</strong> <strong>en</strong> verwerk<strong>en</strong>.<br />
30 jaar geled<strong>en</strong> werd het principe van de<br />
scraper nog veelvuldig toegepast in<br />
Nederland. Dit war<strong>en</strong> to<strong>en</strong> machines uit<br />
één stuk <strong>en</strong> met e<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele bak. Er was<br />
dus ge<strong>en</strong> sprake van e<strong>en</strong> trekker met losse<br />
bakk<strong>en</strong>. Door de introductie van efficiënte<br />
knikdumpers <strong>en</strong> grote graafmachines,<br />
begin 80’er jar<strong>en</strong>, zijn de scrapers<br />
geleidelijk uit het beeld verdw<strong>en</strong><strong>en</strong>. De<br />
to<strong>en</strong>malige scrapers war<strong>en</strong> namelijk erg<br />
duur in aanschaf, hadd<strong>en</strong> e<strong>en</strong> <strong>en</strong>orm<br />
hoog brandstofverbruik <strong>en</strong> kond<strong>en</strong> niet<br />
altijd goed werk<strong>en</strong> op de Nederlandse<br />
bodem.<br />
In Amerika is er sinds kort e<strong>en</strong> groei<strong>en</strong>de<br />
populariteit van e<strong>en</strong> nieuw type scraper.<br />
Hierbij wordt e<strong>en</strong> zware trekker ingezet die<br />
1, 2 of 3 scraperbakk<strong>en</strong> voorttrekt. Het grote<br />
voordeel is dat dit nieuwe type scraper in<br />
verhouding minder vermog<strong>en</strong> nodig heeft<br />
om e<strong>en</strong> bepaalde hoeveelheid materiaal te<br />
lad<strong>en</strong>. In de oude situatie was er erg veel<br />
vermog<strong>en</strong> nodig om het materiaal in de<br />
bak omhoog te stuw<strong>en</strong>. De scraperbakk<strong>en</strong><br />
die nu gebruikt word<strong>en</strong> zijn veel lager<br />
waardoor er minder kracht nodig is om ze<br />
te vull<strong>en</strong>. Tev<strong>en</strong>s word<strong>en</strong> de bakk<strong>en</strong> na<br />
elkaar gelad<strong>en</strong>, wat ook zorgt voor e<strong>en</strong><br />
reductie van de b<strong>en</strong>odigde trekkracht. De<br />
Bell-tractor van <strong>Mart<strong>en</strong>s</strong> <strong>en</strong> <strong>Van</strong> <strong>Oord</strong> is<br />
uitgerust met rups<strong>en</strong>, wat zorgt voor<br />
extra grip zodat de machine ook op e<strong>en</strong><br />
gladde ondergrond in staat is om de bakk<strong>en</strong><br />
vol te trekk<strong>en</strong>.<br />
Op dit mom<strong>en</strong>t wordt de machtige combinatie<br />
ingezet bij de aanleg van de A35.<br />
Zand, afkomstig van het baggerproces op<br />
het Tw<strong>en</strong>tekanaal, wordt met de scraper<br />
naar het tracé van de toekomstige snelweg<br />
gered<strong>en</strong> <strong>en</strong> daarin verwerkt. In dit<br />
geval wordt de scraper onder de trechter<br />
gelad<strong>en</strong>.<br />
9
De aanwezige grond <strong>en</strong> zand op de reeds<br />
aanwezige folie is verwijderd met de meeste<br />
zorg. Dit was nodig om te voorkom<strong>en</strong> dat<br />
de oude folie beschadigd zou word<strong>en</strong>. De<br />
folie is omhoog gebracht met behulp van<br />
10<br />
Drijfzeil van 10.000 m 2<br />
Aanleg bedrijv<strong>en</strong>terrein<br />
Waalwijk fase Hav<strong>en</strong> VIIB<br />
De aanleg van dit bedrijv<strong>en</strong>terrein in Waalwijk is in de vorige <strong>Autograaf</strong> reeds aan<br />
de orde geweest. E<strong>en</strong> speciaal onderdeel van dit project is als laatste uitgevoerd.<br />
Het ging hierbij om e<strong>en</strong> folieconstructie van 10.000 m 2 die in de vorm van e<strong>en</strong> zog<strong>en</strong>aamd<br />
drijfzeil werd uitgevoerd. Bijzonder in dit werk is de aansluiting van de nieuwe<br />
folie van Hav<strong>en</strong> VIIB op de eerder aangebrachte <strong>en</strong> aangevulde folie van Hav<strong>en</strong> VIIA.<br />
lier<strong>en</strong> waarna de nieuwe folie bov<strong>en</strong> water<br />
aan de oude folie is gelast.<br />
Het drijfzeil van 10.000 m 2 was van tevor<strong>en</strong><br />
op de juiste maat gemaakt. Met handkracht<br />
<strong>en</strong> lier<strong>en</strong> werd het zeil drijv<strong>en</strong>d over<br />
het water getrokk<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> goede monitoring<br />
van het totale proces was hierbij zeer<br />
belangrijk. Via drains onder de folie werd<br />
het water er onderuit gepompt waardoor<br />
de folie naar de juiste positie op de bodem<br />
zonk. Het vrijkom<strong>en</strong>de water werd weer<br />
bov<strong>en</strong>op de folie gepompt.<br />
Bert van Wijl<strong>en</strong> is nam<strong>en</strong>s <strong>Mart<strong>en</strong>s</strong> <strong>en</strong> <strong>Van</strong><br />
<strong>Oord</strong> projectleider. Het overtrekk<strong>en</strong> <strong>en</strong> afzink<strong>en</strong><br />
van het drijfzeil is in één week tijd <strong>en</strong><br />
in nag<strong>en</strong>oeg volcontinudi<strong>en</strong>st gerealiseerd.
iolering<br />
wegconstructie<br />
1. Bestaande situatie.<br />
hulpdijk<br />
grondwaterpeil<br />
zandpakket<br />
eerder aangebrachte folielaag<br />
2. Ontgrav<strong>en</strong> eerste fase <strong>en</strong> aanleg hulpdijk.<br />
3. Verhog<strong>en</strong> van de grondwaterstand.<br />
Wegzuig<strong>en</strong> van het zand van de eerder aangebrachte folie.<br />
nieuw foliepakket<br />
wordt gelast aan<br />
bestaande folie<br />
Hav<strong>en</strong> VII A Hav<strong>en</strong> VII B<br />
Hav<strong>en</strong> VII A Hav<strong>en</strong> VII B<br />
Hav<strong>en</strong> VII A Hav<strong>en</strong> VII B<br />
Hav<strong>en</strong> VII A Hav<strong>en</strong> VII B<br />
4. Terugslaan folie. Nieuwe folie vastlass<strong>en</strong> aan bestaande.<br />
Weghal<strong>en</strong> van dam tuss<strong>en</strong> Hav<strong>en</strong> VIIA <strong>en</strong> VIIB.<br />
Het bedrijv<strong>en</strong>terrein Hav<strong>en</strong> VII te Waalwijk<br />
ligt tuss<strong>en</strong> de Maas <strong>en</strong> de rijksweg<br />
A59 <strong>en</strong> is 100 hectare groot. Onder het<br />
gebied loopt e<strong>en</strong> waterstroom die vanuit<br />
België richting het nabijgeleg<strong>en</strong> natuurgebied<br />
‘Het Labbegat’ stroomt. Deze<br />
grondwaterstroom zorgt in het natuurgebied<br />
voor e<strong>en</strong> kwelstroom met water van<br />
e<strong>en</strong> zeer goede kwaliteit. Bij e<strong>en</strong> traditionele<br />
wijze van aanleg van het bedrijv<strong>en</strong>terrein<br />
zoud<strong>en</strong> de aanwezige afdicht<strong>en</strong>de<br />
kleilag<strong>en</strong> word<strong>en</strong> doorsned<strong>en</strong>. Hierdoor<br />
zou e<strong>en</strong> wijziging van de grondwaterstroom<br />
met kwelwater optred<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
verdroging van het natuurgebied zou het<br />
gevolg zijn. Ter vervanging van de waterdichte<br />
kleilag<strong>en</strong> wordt e<strong>en</strong> pvc-folie aangebracht<br />
zodat de oorspronkelijke grondwaterstroming<strong>en</strong><br />
niet word<strong>en</strong> verstoord.<br />
5. Overtrekk<strong>en</strong> van de folie. Gecontroleerd afzink<strong>en</strong> van de folie.<br />
6. Aanbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong> b<strong>en</strong>odigde ballastzand.<br />
7. Verlag<strong>en</strong> waterstand in de foliebak <strong>en</strong> legg<strong>en</strong> van riolering ‘in d<strong>en</strong> droge’.<br />
8. Aanvull<strong>en</strong> van de riolering <strong>en</strong> doortrekk<strong>en</strong> van de wegconstructie.<br />
11
<strong>Mart<strong>en</strong>s</strong> <strong>en</strong> <strong>Van</strong> <strong>Oord</strong> in beweging<br />
<strong>Mart<strong>en</strong>s</strong> <strong>en</strong> <strong>Van</strong> <strong>Oord</strong> is betrokk<strong>en</strong> bij<br />
vele spectaculaire project<strong>en</strong> <strong>en</strong> loopt<br />
voorop in het gebruik van moderne<br />
techniek<strong>en</strong>. Om meer m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> te overtuig<strong>en</strong><br />
van onze k<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> kunde is er<br />
beslot<strong>en</strong> om meer aandacht te gev<strong>en</strong><br />
aan promotie <strong>en</strong> voorlichting richting<br />
de buit<strong>en</strong>wereld.<br />
In het afgelop<strong>en</strong> jaar zijn er video-opnam<strong>en</strong><br />
gemaakt op <strong>en</strong>kele spraakmak<strong>en</strong>de<br />
werk<strong>en</strong>. De films van drie project<strong>en</strong>, de<br />
Betuweroute, industrieterrein Waalwijk <strong>en</strong><br />
de Blauwe Stad zijn sam<strong>en</strong>gevat op één<br />
DVD. Onder de naam ‘<strong>Mart<strong>en</strong>s</strong> <strong>en</strong> <strong>Van</strong><br />
<strong>Oord</strong>, On the Move’ geeft deze DVD e<strong>en</strong><br />
overzicht van het gebruik van GPS-techniek<strong>en</strong><br />
bij deze verschill<strong>en</strong>de project<strong>en</strong>. In<br />
de toekomst zull<strong>en</strong> er meer van dergelijke<br />
DVD’s verschijn<strong>en</strong>, waarbij er steeds e<strong>en</strong><br />
kijkje in de keuk<strong>en</strong> wordt gegev<strong>en</strong> op de<br />
verschill<strong>en</strong>de toonaangev<strong>en</strong>de project<strong>en</strong><br />
waar <strong>Mart<strong>en</strong>s</strong> <strong>en</strong> <strong>Van</strong> <strong>Oord</strong> bij betrokk<strong>en</strong> is.<br />
Naast de DVD heeft <strong>Mart<strong>en</strong>s</strong> <strong>en</strong> <strong>Van</strong> <strong>Oord</strong><br />
e<strong>en</strong> kal<strong>en</strong>der uitgegev<strong>en</strong> voor het jaar<br />
2006. Tev<strong>en</strong>s wordt er gewerkt aan e<strong>en</strong><br />
12<br />
nieuwe website. In vergelijking met<br />
de oude site zal er veel meer gewerkt<br />
word<strong>en</strong> met beeldmateriaal. Er zal<br />
veel informatie te vind<strong>en</strong> zijn over de<br />
verschill<strong>en</strong>de project<strong>en</strong> maar ook de<br />
hoogwaardig secundaire bouwmaterial<strong>en</strong><br />
waarin gehandeld wordt<br />
kom<strong>en</strong> aan bod. De nieuwe website<br />
zal naar verwachting eind februari<br />
2006 operationeel zijn.<br />
Indi<strong>en</strong> u ge<strong>en</strong> DVD of kal<strong>en</strong>der heeft<br />
ontvang<strong>en</strong> <strong>en</strong> dit wel zou will<strong>en</strong>, kunt u<br />
deze bestell<strong>en</strong> bij de receptie van <strong>Mart<strong>en</strong>s</strong><br />
<strong>en</strong> <strong>Van</strong> <strong>Oord</strong>, telefoonnummer 0162-474747.<br />
Colofon<br />
<strong>Autograaf</strong> is e<strong>en</strong> uitgave van<br />
Rederijweg 6,<br />
Postbus 326, 4900 AH Oosterhout<br />
tel. +31(0)162474747, fax +31(0)162 474748<br />
e-mail: info@mvogroep.nl<br />
website: www.mvogroep.nl<br />
Redactie:<br />
Advies <strong>en</strong><br />
Tobias van <strong>Oord</strong><br />
organisatie: Prijd<strong>en</strong> Public Relations<br />
Grafische Grafisch Ontwerpbureau<br />
verzorging: Kees Kanters<br />
Fotografie: Fotografie Piet Mes e.a.<br />
Drukwerk: Drukkerij Leonard