Vrijwilligerskrant voorjaar 2011 - Natuurmonumenten

Vrijwilligerskrant
Oase in de Randstad
Ingeklemd tussen de A13, Delft en
Rotterdam Airport liggen de Ackerdijkse
Plassen. Ooit boerenland, met waterpartijen
en bosjes, in 2003 verworven door
Natuurmonumenten en inmiddels volop in
ontwikkeling tot natuurgebied. Letterlijk
onder de rook van Delft (of Rotterdam,
hoe de wind waait) ontstaat hier een
rustgebied voor diverse vogelsoorten zoals
aalscholvers, smienten, visdiefjes en zilverreigers,
maar ook voor vlinders, libellen
en padden. Excursieleider Jan Willem de
Graaf, al acht jaar vrijwilliger in de Ackerdijkse
plassen, vertelt er graag over.
“Ik ben hier ooit tijdens een natuurwerkdag
gekomen en het klikte meteen”, aldus
Jan Willem. “Na kwartaalvrijwilliger te zijn
geweest en het volgen van cursussen bij het
IVN, ben ik uiteindelijk een van de vaste
excursieleiders geworden. Bijzonder zijn
de vroege vogelexcursies, in mei en juni,
als we om 05.15 uur het vogelreservaat
ingaan. Fantastisch tussen al die ontwakende
vogels. Ik ben geen echte vogelkenner,
maar leer toch elke keer weer iets bij.”
Service
Het gebied is niet vrij toegankelijk en er is
geen ruimte om bezoekers op te vangen,
dus vormen de maandelijks excursies het
enige contact met het publiek. Daar wordt
de laatste tijd extra aandacht aan besteed.
Jan Willem: “Het inzetten van een ‘mystery
guest’ levert regelmatig verbeterpunten op.
We zorgen nu voor een persoonlijke ontvangst,
hebben inmiddels een koffievoorziening
en zorgen met twee excursieleiders
per tien bezoekers voor een optimale
begeleiding. We proberen de mensen bij
Natuurmonumenten te betrekken en geven
De man van 2,5 miljoen
Op 10 februari 2011 werd de 2,5 miljoenste
waarneming ingevoerd in de Natuurdatabank.
Dat gebeurde door vrijwilliger
Bert Hoitzing van het beheerteam Zuid-
Twente. Het ging om de waarneming van
een kuifmees tijdens een inventarisatie
van het Buurserzand door vier vrijwilligers
waaronder Bert zelf (tweede van links).
Om dit heuglijke feit te vieren kregen zij
leden het gevoel nuttig te zijn. Ook versturen
we na de excursie een kleine enquête
zodat deelnemers nog vragen of opmerkingen
kwijt kunnen. Dat levert vooral positieve
reacties op. En sinds vorig jaar beheren
we zelf een site waar we ons voorstellen en
verslag doen van de excursies.”
Verrassingen
De beheergroep van het gebied voert diverse
projecten uit om de leefomstandig heden
voor specifieke soorten te verbeteren, zoals
de roerdomp. Die is hier al gesignaleerd,
maar broedt hier nog niet. Na de ingrepen
mag de natuur een tijd zijn gang gaan. Die
een taart aangeboden waarop de kuifmees
stond afgebeeld. In de Natuurdatabank van
Natuurmonumenten waarnemingen ingevoerd
die bruikbaar zijn voor de evaluatie
van ons beheer. Het is een onmisbaar instrument
om onze natuurwaarden te kunnen
beschermen.
- Menno van Zuijen en Rombout de Wijs,
beheerders Natuurdatabank
ontwikkelingen gaan niet altijd volgens
plan. Dat bij een kleine waterpeilverhoging
het knuppelpad (moeraspad van houten
stammetjes) gaat drijven was misschien
nog te voorzien geweest en kan wel weer
worden opgelost. Maar het creëren van
een zwaluwwand had een heel verrassende
wending. Jan Willem de Graaf: “Er
is een zwaluwwand gemaakt, met speciaal
uit Drenthe aangevoerd zand, om oeverzwaluwen
te lokken. Daar kwam het nooit
van omdat in no time de vossen de wal in
beslag hadden genomen. Die wordt dus
weer weggehaald.”
- John van Kasbergen, vrijwilliger
voorjaar 2011
Win een
mooie prijs
Dit jaar besteden alle landen in
Europa aandacht aan vrijwilligerswerk.
Natuur monumenten doet
natuurlijk ook mee. Zo komt er een
extra editie van onze vrijwilligerskrant
die in het teken staat van het
‘Europees jaar van het vrij willigerswerk
2011’. Deze special wordt
bekostigd door Menzis.
Bijzondere ervaringen
In de extra editie besteden we
onder andere aandacht aan mooie,
inspirerende ervaringen van vrijwilligers.
Ben jij enthousiast over
iets wat je meegemaakt hebt tijdens
jouw vrij willigerswerk bij Natuurmonumenten?
Laat het ons weten!
Dan maak je bovendien kans op
mooie prijzen die onze sponsoren
ter beschikking stellen.
Wees creatief en stuur je mooiste
ervaring in de vorm van een gedicht,
foto, slagzin, verhaal etc. naar
j.wassens@natuurmonumenten.nl
De jury kijkt niet alleen naar de
kwa liteit van de inzendingen, maar
ook naar originaliteit en vooral naar
het enthousiasme!
Spelregels
• sluitingsdatum: 1 juni 2011
• gebruik maximaal 150 woorden
• foto aanleveren in JPG van 1MB of
meer

Vrijwilliger in de digitale wereld
van Natuurmonumenten
Patricia Piet was als vrijwilligster
betrokken bij de regionale beeldbank
en website in de regio Overijssel en
Flevoland. Inmiddels heeft zij weer een
baan gevonden, die helaas niet te combineren
blijkt met een gezin én vrijwilligerswerk.
We blikken terug op het
werk dat ze voor ons heeft verzet op het
regiokantoor in Zwolle.
Patricia: “Ik kwam in contact met Natuurmonumenten
tijdens een boswachterexcursie
via het werk van mijn man. Daar
raakte ik in gesprek met een medewerker
van het regiokantoor. Omdat het me een
leuke organisatie leek, vroeg ik of ik een
keertje mocht komen rondsnuffelen.”
Tijdens het rondsnuffelen werd Patricia
meteen gestrikt voor de nieuwe regionale
beeldbank. In deze beeldbank worden
alle foto’s die in de regio ‘rondzwerven’
verzameld voor gebruik in de communicatiemiddelen
van Natuurmonumenten.
Leren kijken
De klus begon voor Patricia met het verzamelen
van alle foto’s op het regiokantoor. De
volgende stap bestond uit het beoordelen van
die foto’s op geschiktheid voor de beeldbank.
“Ik ben zelf geen actieve fotograaf, maar ik
vond het wel erg leuk om zo met beeld bezig
te zijn. Je leert goed kijken naar foto’s en in
mijn geval deed ik ook nog wat natuurkennis
op. Er zaten bijvoorbeeld prachtige foto’s bij
van aalscholvers bij in De Wieden”. Daarna
moesten de foto’s gecategoriseerd worden
om ze te kunnen terugvinden in de beeldbank.
Niet altijd even makkelijk, ontdekte
Patricia: “Het was soms best lastig om te
achterhalen wat er nou precies te zien was
op een bepaalde foto, welk gebied of welke
vogel. Als ik de fotograaf wist kon ik die benaderen,
maar ik heb ook met boswachters
in het veld gemaild om daarachter te komen.
Die wisten meestal wel het antwoord.”
Gekke bok
Ook was Patricia een tijdje als vrijwillige
webredacteur betrokken bij de website. In
samenwerking met de regionale webredacteur
plaatste ze berichten en artikelen op de
webpagina’s van Overijssel. “Heel leuk om
te doen, je bent creatief bezig met tekst en
beeld. Hoe kun je iets het beste zeggen in
combinatie met foto’s, hoe maak je er een
mooi geheel van. Het kost even tijd om het
systeem goed in de vingers te krijgen, maar
dan kun je ook volop aan de slag.”
Een specifiek verhaal staat haar nog helder
voor de geest: “Over de gekke bok in
Twente, een prachtig verslag. Het is ook
leuk dat je dat vervolgens weer aan mensen
kunt laten zien.” (Lees het verslag op
www.natuurmonumenten.nl/buurserzand.)
Vooral de afwisseling van beide taken sprak
Patricia aan en ze heeft met heel veel plezier
als vrijwilliger bij Natuurmonumenten
gewerkt. “Er was een leuke en ontspannen
sfeer op het regiokantoor, je voelt je
snel thuis en ook als vrijwilliger voel je je
gewaardeerd. Je bent eigenlijk gewoon een
van de medewerkers. Ik kan het iedereen
aanraden!”
Weblog
Er zijn ook vrijwilligers op een andere manier
betrokken bij de website. Obe Brandsma is
ecoloog en houdt zich bezig met het volgen
van weide- en broedvogels. Tim Krooneman
is al tien jaar met een groep terreinvrijwilligers
actief in De Wieden. Beide
mannen leveren geregeld verhalen en
foto’s aan voor het weblog van De Wieden
(zie www.natuurmonumenten.nl/
weblogwieden).
- Geeke Reemelts, webredacteur
‘Vrijwilligers onmisbaar voor behoud landgoed’
Tim van den Broek, adviseur natuurbeheer
van Natuurmonumenten,
beschrijft zijn bijzondere ervaringen
met vrijwilligers op het Veluwse
landgoed Oud Groevenbeek.
“Achteraf vond ik de samenloop van
omstandigheden wel grappig. Afgelopen
winter hielp ik mee met de vrijwilligersgroep
van Oud Groevenbeek. De eerste
dag was het snijdend koud met een
gevoelstemperatuur van min 16. Ik had me
het hoofd gebroken over welke kleren ik
Tim van der Broek met pad op
landgoed Oud Groevenbeek
moest aandoen; warm genoeg tegen de
kou, maar ook niet te warm om het buitenwerk
te verrichten. De buurman die me aan
het eind van de dag zag thuiskomen in mijn
goretex kleding met camouflageprint en
dikke muts vroeg me verbaasd of ik soms
op expeditie was geweest. Toen ik echter
’s morgens in de auto stapte en de contactsleutel
omdraaide gebeurde er… niets! De
accu was finaal leeg. En dat op een moment
dat ik juist buiten ging werken om mijn
eigen accu weer op te laden.
Verrast
Inmiddels zijn beide accu’s weer behoorlijk
op niveau en heb ik leerzame, leuke en
waardevolle woensdagen achter de rug
op Oud Groevenbeek. Dit afwisselende
landgoed tussen Putten en Ermelo bestaat
uit bos, eikenhakhout, graslanden en
cultuurhistorische gebouwen. Van tevoren
had ik wel een idee wat voor werkzaamheden
er door de vrijwilligers verricht
zouden worden, maar vermoedde ook dat
ik verrast zou worden. Dat bleek inderdaad
het geval. Omdat het winter was, kon er
volop gezaagd worden in de bossen. En al
dat hout moest natuurlijk het landgoedbos
en eikenhakhout uitgereden worden.
Er werd dankbaar gebruik gemaakt van
een trekker met lage aanhanger. Perfect
om mee te manoeuvreren in het bos. Het
zaag- en uitsleepwerk werd gecombineerd
met allerlei andere klussen. Het werd me
snel duidelijk dat de inzet van vrijwilligers
essentieel is om een landgoed zijn status en
Schrijf mee
Lijkt het u leuk om verhalen voor de
website te schrijven over uw werk als
vrijwilliger of uw belevenissen in een
gebied in Overijssel of Flevoland?
Neem dan contact op met de regionale
webredacteur Geeke Remmelts via
g.remmelts@natuurmonumenten.nl
glans te laten behouden. Dat valt in geen
enkele subsidie regeling voor beheer- en
natuurtypen te vatten. Om maar enkele
klussen te noemen: lanen vrijmaken
van ondergroei, rododendronstruwelen
ontdoen van woekerende bramen, gaten
vullen in onverharde wegen, blad blazen,
vuil ruimen enzovoort.
Vleermuisbomen
De vrijwilligersgroep die dit werk doet,
bestaat uit zo’n tien mannen met een
gemiddelde leeftijd van 65-plus. Sommigen
van hen doen dit werk al tien jaar.
Een gezellige groep die elkaar goed kent
en allemaal eigen specialiteiten heeft in
het uitvoerend werk. De werkzaamheden
worden door boswachter Nico Nelis
goed voorbereid en begeleid. Met enige
verbazing kwam ik erachter dat sommige
vrijwilligers naast hun beheerwerk ook
excursies geven en een enkeling zelfs
inventarisaties verricht van een moeilijke
diergroep: vleermuizen. Tijdens het werk
werd er dan terloops gewezen op belangrijke
vleermuisbomen. Geweldig!
Inmiddels is het voorjaar aangebroken en
hoor ik als ik ’s ochtends in Oud Groevenbeek
aankom de heggenmussen en roodborstjes
fluiten. Op de dag dat ik dit stukje
schrijf, is de paddentrek in volle gang. Met
de vrijwilligers heb ik naar de padden in
de vijver voor het landhuis gekeken en
met plezier heb ik ze iets verteld over mijn
passie, de Nederlandse amfibieën.”
- Tim van den Broek, adviseur natuurbeheer
Blijf op teken
contro leren
Als je in het groen werkt, is het belangrijk
om jezelf aan het einde van iedere
werkdag te controleren op teken. Teken
kunnen de ziekte van Lyme veroorzaken,
een infectieziekte die zeer nare
gevolgen kan hebben. Controle is
belangrijk, want teken zie je makkelijk
over het hoofd. Ze lijken op kleine spinnetjes
die soms niet groter zijn dan een
speldenknop. Ze leven in hoog gras en
struikgewas in allerlei soorten natuurgebieden
en kunnen zich ongemerkt aan
de huid hechten. Het dragen van huidbedekkende
kleding is dan ook sterk aan
te bevelen. Dagelijkse controle kan veel
ellende voorkomen.
Kijk voor uitvoerige informatie en de
meest gestelde vragen over dit onderwerp
op www.weekvandeteek.nl, een
gezamenlijk initiatief van allerlei organisaties
ter voorkoming van tekenbeten en
de ziekte van Lyme.
Kleding voor
vrijwilligers
Hoe weet een excursiedeelnemer dat hij
met een gids van Natuurmonumenten op
pad is? Hoe ziet het publiek of iemand in het
bezoekerscentrum van Natuurmonumenten
is? Hoe houd je je eigen kleding heel bij
verwijdering van braamslierten uit hout? Al
deze zaken worden opgelost met de nieuwe
Natuurmonumentenkleding die vanaf mei
2011 voor vrijwilligers beschikbaar is.
Afgelopen najaar hebben medewerkers in
representatieve functies en beheereenheden
nieuwe bedrijfskleding ontvangen. Nu zijn
de vrijwilligers aan de beurt. Afhankelijk van
de taak is een pakket samengesteld waarmee
de vrijwilliger Natuurmonumenten goed
vertegenwoordigt of waarin beheerwerk
uitgevoerd kan worden:
Beheer
overall of tuinbroek
Excursie- of jeugdactiviteiten
overhemd, fleecetrui
TIP of publieksbegeleiding
overhemd of polo, promotiejas
Balie bezoekerscentrum
overhemd of polo
Belangenbehartiging
speldje
Toezicht
jas, overhemd, broek, riem
De taakvelden administratie, inventarisatie
en ‘overig’ ontvangen geen Natuurmonumentenkleding
omdat het geen
representatieve taken betreft of omdat
beschermende kleding niet nodig is.
Komt u gezien uw taak in aanmerking
voor Natuurmonumentenkleding? Neem
dan contact op met uw contactpersoon
in de beheereenheid. Voor een spoedige
afhandeling moet de bestelling inclusief
juiste maataanduidingen half april 2011
binnen zijn. Meer informatie:
www.natuurmonumenten.nl/
vrijwilligersinfo

Motorzaag draait warm op de buitenplaatsen
Afgelopen najaar hebben tien vrijwilligers van de
Vechtplassen en de ’s­Gravelandse Buitenplaatsen
deel genomen aan een driedaagse cursus motorzagen.
Dankzij hun inzet kan er nu op meer plekken in de verschillende
gebieden werk verzet worden. Gerry Torsing,
coördinator vrijwilligerswerk, ging met de bosploeg
op stap en brengt verslag uit.
Op een fraaie woensdagochtend in februari meld ik me bij de
werkschuur op Gooilust in ’s-Graveland om met de bosploeg
op stap te gaan. Bert-Jan van Wichen, beheerteammedewerker
en begeleider, is al aanwezig. Eerst help ik met het vergaren
van beugelzagen, kniptang, helmen met oordoppen en
motorzaag. Alles gaat de bak van de elektrokar in.
De EHBO-trommel staat permanent in de kar, een belangrijk
onderdeel. Tegen negenen druppelen de eerste vrijwilligers
binnen. Er wordt koffie gepakt en een babbeltje gemaakt. Bert-
Jan vertelt welke klussen er voor vandaag op het programma
staan. Daarbij speelt de motorzaag een hoofdrol. Pim de Lange
is de motorzager van de groep. Hij haalt snel nog even thuis de
veiligheidskleding op. Dan stappen we op de (dienst)fiets.
Illegale praktijken
Eerst gaan we naar een afgelegen weiland waar volgens de
boer nog takken liggen van geknotte wilgen. Dit stelt niet veel
voor. Het zijn maar dunne takjes die zo te zien onlangs nog van
het rijtje fraaie knotwilgen zijn geknipt. Bert-Jan is gealarmeerd
en belt met een collega die de pachtovereenkomsten regelt. De
boer had al eerder geklaagd over de knotwilgen en is nu blijkbaar
zelf bezig geweest om ze ‘een kopje kleiner te maken’.
Niet handig om dan vervolgens bij ons aan de bel te trekken.
Balanceren met motorzaag
Na dit intermezzo begeven we ons naar de bosrand waar
enkele uit de kluiten gewassen Amerikaanse vogelkersen
staan, een soort die de inheemse vegetatie verdringt. Pim
komt met de motorzaag in actie. Hoewel het niet eenvoudig
is om de juiste balans te vinden op het talud tussen de takken,
klinkt het rauwe geluid van de motorzaag. Olaf en Glenn
(met helm plus oordoppen) slepen de takken tegen het talud
op. De takken mogen blijven liggen en hoeven niet door de
versnipperaar. Pim heeft het zweet op zijn voorhoofd staan
als hij klaar is met de klus.
We lopen terug en stuiten op het karkas van een dode ree.
Bert-Jan vermoedt dat het dier al een slechte conditie heeft
gehad. Het extreme winterweer heeft hem waarschijnlijk de
das omgedaan. De vrijwilligers vertellen dat ze dankzij hun
werkzaamheden in het gebied nu met andere ogen kijken naar
de natuur. “Je krijgt oog voor de samenhang”, zegt Willem.
We stappen weer op de fiets naar de volgende locatie.
‘Het is inmiddels óns hellinkje geworden’
Vrijwilligster Inge Kraft steekt samen met haar groep graag
de handen uit de mouwen op de Brunssummerheide in Zuid­
Limburg. Hoeveel voldoening dat geeft, beschrijft ze in
onderstaand verslag van een koude werkdag.
Het kost altijd wat moeite: op tijd opstaan als ik vrij heb. Op een
zonnige zomerdag is het natuurlijk niet zo’n ramp, maar als ik zie dat
het regent of de daken bevroren zijn, vraag ik me altijd af waar mijn
gezonde verstand toch was toen ik me opgaf om ‘de hei op te gaan’.
Letterlijk, want de Brunssummer heide is de plek waar onze club
van vrijwilligers elke eerste vrijdag van de maand laat zien dat die de
handen uit de mouwen wil en kan steken. Onze groep is in januari
2010 begonnen en bestaat voornamelijk uit vrijwilligers die in de
buurt wonen, hoewel iederéén van harte welkom is, dat spreekt.
De vaste kern bestaat uit mannen en vrouwen variërend in leeftijd van
ongeveer 17 - 65 jaar. Nou ja, eerlijk is eerlijk, van 17 jaar hebben
we er maar één. Grootste gemene deler is het plezier dat we hebben
aan het werk dat we doen: in de buitenlucht, tussen het groen, weten
dat we iets zinnigs doen en dat in een goede onderlinge sfeer.
Gedeprimeerde heiplantjes laten opbloeien
Opstaan dus. Douchen, kopje koffie, lunchpakket klaarmaken, groene
rugzak van Natuurmonumenten inpakken en op weg naar het verzamelpunt:
de kantine bij de schaapskooi waar koffie of thee wacht.
Iedereen druppelt binnen en Maurice Mouthaan, onze onvolprezen
begeleider van Natuurmonumenten, staat ons al op te wachten.
Nieuwe vrijwilligers worden verwelkomd, de eerste kwinkslagen van
de dag vliegen over de tafel, we kunnen beginnen. Met een auto vol
benodigd materiaal vertrekken we gezamenlijk naar de werkplek:
een helling die als heide gebied op de kaart staat, maar die volledig is
begroeid met dennen, berken en ander spul dat omgezaagd, gekapt,
geplukt of geknipt moet worden om de danig gedeprimeerde heiplantjes
weer tot bloei te kunnen laten komen. We werken hier inmid-
Toename vrijwilligersinzet
In 2010 is de inzet van vrijwilligers van Natuurmonumenten weer
gemeten. Dit geeft het volgende beeld:
• Aantal vaste vrijwilligers: 3200 (3000 in 2009).
• Zij verzetten voor 212 fte aan werk. Dat is 43.500 mensdagen
(in 2009: 200 fte ).
dels zo’n half jaar en we zijn bijna klaar met de ‘ontgroening’ van dit
stukje Brunssummerheide tegenover de manege. Het is inmiddels óns
hellinkje geworden.
Piepen en kraken
We werken stevig door, gooien al snel de eerste kledingstukken uit
en pauzeren alleen om te lunchen. Niet te lang overi gens, want als de
temperatuur zo rond het vriespunt is, ligt afkoeling op de loer.
Ook na de pauze is de werklust amper minder en het bezoekje van
medewerker van Natuurmonumenten Niki Jasper, met goedkeurende
woorden over wat die dag tot stand is gebracht, doet ons zeker goed.
Rond half drie beëindigen we de werkdag. Het is ook wel genoeg geweest.
Het lijf begint te piepen en te kraken en jammert om een warme
douche. We gaan terug naar de schaapskooi, ruimen de auto leeg,
maken de motorzagen schoon en gaan naar huis. Ik word altijd blij van
dit werk. Het ‘op-tijd-opstaan-probleempje’ valt dan ook hé-le-maal in
het niet bij het plezier tijdens en de voldaanheid na afloop van de dag.
- Inge Kraft, vrijwilligster
De vrijdagclub van de Brunssummerheide.
• Externe en eenmalige vrijwilligers: 7000 (in 2009 5400).
Zij hebben voor circa 50 fte aan werk verzet via onder andere
scouting, IVN, Natuurwerkdag, bedrijfsuitje of bijvoorbeeld een
zorg boerderij. Vorig jaar werd iets meer werk verricht.
Kruip door, sluip door
We komen terecht op een bedrijventerrein. Hier deelt
Natuurmonumenten met de gemeente Hilversum een
groenstrook. Deze loopt tussen de gebouwen door naar het
Hilversums kanaal. Ook hier staan enkele flinke Amerikaanse
vogelkersen. Bert-Jan stelt voor om ze te ringen. Pim verschijnt
weer ten tonele met motorzaag. In een mum van tijd
zijn de bomen ingekerfd. Jos en Wim gebruiken hun beugelzaag
om het karwei af te ronden. Na afloop hebben de vogelkersen
elk een duidelijk zichtbare ring om hun ‘voet’. Dan
gaan de mannen aan de slag in een bijna ontoegankelijk stuk
‘rimboe’, grenzend aan het kanaal. De heren staan in een wirwar
van struiken en bomen. “Het valt deze ochtend niet mee”,
verzucht Willem. Hij heeft liever één plek waar voor iedereen
genoeg werk te doen is. Nu het broedseizoen in aantocht is,
heeft Bert-Jan besloten dat de motorzaag alleen vandaag nog
operationeel is. Het is deze laatste keer een beetje behelpen,
maar dat is gelukkig een uitzondering. Vanaf 1 maart gaat de
motorzaag achter slot en grendel. Pas in september, na het
broedseizoen, mag hij weer worden ingezet.
- Gerry Torsing, coördinator vrijwilligerswerk
Werken met de motorkettingzaag
Welke vrijwilligers met een motorkettingzaag werken,
hangt af van de wensen van de beheerder. Dat kan per
groep binnen een beheereenheid verschillen. Uitvoering
mag alleen na het volgen van een speciale training
en met beschermende kleding van Natuurmonumenten.
Ditzelfde geldt voor de bosmaaier.
Ledentevredenheidsonderzoek
Afgelopen najaar heeft Natuurmonumenten
15.000 leden en 3.000
vrijwilligers uitgenodigd voor een
ledentevredenheidsonderzoek. We
wilden daarmee een beter beeld krijgen
van de beleving, wensen, verwachtingen
en waardering van onze leden. Op basis
van de resultaten kunnen we ons beleid,
onze producten en dienstverlening
verbeteren. Meer dan een derde van
de vrijwilligers heeft gereageerd, een
hoge respons.
Rapportcijfer
Deelnemers is gevraagd hun tevredenheid
over Natuurmonumenten uit te drukken in
een rapportcijfer. Gemiddeld geven de
leden een 7,7. De vrijwilligers zijn iets
kritischer en geven gemiddeld een 7,5.
Taken
Belangrijkste taken van Natuurmonumenten
in de ogen van vrijwilligers:
1 Zorg dat de belangrijkste, grote natuurgebieden
en de cultuurhistorie in
Nederland behouden blijven.
2 Zorg dat onze (klein)kinderen ook in
de toekomst van de natuur kunnen
genieten.
3 Zorg voor voldoende ruimte voor
planten en dieren.
Verbeterpunten
Verbeterpunten die vrijwilligers aangaven:
1 Betrek leden meer bij werkzaamheden
van Natuurmonumenten.
2 Maak duidelijker waarom Natuurmonumenten
nodig is.
3 Zorg dat Natuurmonumenten vaker in
de media en in het nieuws is te zien.

Nieuw bos dankzij voortvarende vrijwilligers
Zagen, snoeien, planten, opslag verwijderen, rasters
plaatsen of weghalen, vrijwilliger Hans Giesselbach
voert met zijn groep de meest uiteenlopende beheerwerkzaamheden
uit. Ook begeleidde hij het afgelopen
najaar een groep medewerkers van de ING bij de aanplant
van een nieuw bos op de Veluwse Ramenberg. ‘Prachtig
om mee te werken aan nieuwe natuur.’
Voordat we de nieuwe aanplant op de Ramenberg gaan
bekijken, neemt Hans me eerst even mee naar de potstal bij
de werkschuur Grote Modderkolk. Die vormt de thuisbasis
van zo’n 150 brandrode runderen, een oud-Hollands veeras
uit de streek. “Prachtige beesten die hier in harmonie met
elkaar samenleven. Jong en oud staan door elkaar. Kijk, daar
ligt een groepje kalveren lekker te broeien op het stro. En zie
die grote lummel eens, een enorme stier die rustig tussen alle
andere runderen staat.” Het ziet er inderdaad heel idyllisch
uit. Veel dieren hebben stro op hun rug, afkomstig van de
machine die dit van tijd tot tijd door de stal verspreidt. “Die
stro mengt zich met koeienstront die na de winter wordt
gebruikt als biologische mest. De runderen zelf doen vanaf
het voorjaar dienst als natuurbeheerder”, vertelt Hans. Ze
begrazen open stukken natuur op onder andere Soerense
Broek, Voorstonden, Empese en Tondense Heide, Leusveld
en het Beekbergerwoud.
Bijzondere waarnemingen
Een selectie van bijzondere waarnemingen van het afgelopen half jaar.
De zandbij Andrena fulvata Pestvogels op Schiermonnikoog
Naam vrijwilliger Naam natuurgebied Naam soort /geval Waarom is het bijzonder
Dirk Cupido Reeënberg (Gld) Bokje
(Lymnocryptes minimus)
Jan Dolman Leusveld (Gld) Ringslang
(Natrix natrix)
Hans Giesselbach Empense en Tondense
Heide (Gld)
Bert Peters Empense en Tondense
Heide (Gld)
Rode wouw
(Milvus milvus)
Klapekster
(Lanius excubitor)
Katie van der Wende Kwade Hoek (ZH) Zandtulpjes
(Peziza ammophila)
Jan van Heteren Vlietlanden (ZH) Bokje
(Lymnocryptes minimus)
Katie van der Wende Kwade Hoek (ZH) Mosdiertjessoort
(Fenestrulina delicia)
Bart Sikkema Schiermonnikoog (Fr.) Pestvogel
(Bombycilla garrulus)
Jan en Annie Keizer
Alida Taylor Parkins en
Maarten van Gelder
De Wieden (Ov.) Grauwe klauwier
(Lanius collurio)
De Wieden (Ov.) Parnassia
(Parnassia palustris)
Gerben Winkel Egheria (Ov.) Een paddenstoelensoort
(Ceratiomyxa porioidese)
Ivo Raemakers Noordal (L.) Een zandbij
(Andrena fulvata)
Communicatie
Hans vertelt er graag over, net zoals hij graag over de natuur
vertelt tijdens zijn reguliere vrijwilligerswerk of bij speciale
evenementen zoals een boomplantdag. “Ik ben ook gids
bij het IVN en die kennis komt goed van pas. Regelmatig
worden we tijdens het werk door bezoekers aangesproken.
Dan leg ik graag uit wat het doel is van de werkzaamheden.
Dat kweekt begrip. Het zou mooi zijn als we ook aan onze
kleding herkenbaar zijn als vrijwilligers van Natuurmonumenten.
Dat zou de communicatie en het draagvlak voor het
beheer zeker ten goede komen.”
Zijn communicatieve vaardigheden kwamen ook goed van
pas op de boomplantdag in november waarbij zo’n honderd
ING’ers op de Ramenberg aan de slag gingen. “Heel leuk
om de diversiteit van zo’n groep mee te maken. Van mensen
die vrij ver van de natuur staan tot heel betrokken mensen
die een boom opdragen aan een overleden familielid of een
boom markeren met een labeltje zodat ze hún boom later
nog eens kunnen opzoeken. Er waren ook veel kinderen bij
die ik van alles over de natuur heb verteld. Via hen bereikte
ik ook weer veel ouders.”
Lindebladeren
De bankmedewerkers staan zo aan de basis van geboomte
dat mag uitgroeien tot een loofbos van allure. “Een paar jaar
geleden domineerden maïsakkers hier het landschap. Nu
Vrij schaarse doortrekker
Jonge exemplaren. Ook eierschalen
gevonden in de broedhopen die
vrijwilligers eerder aangelegd hebben.
Jagende wouw, op doortrek. Spectaculair!
Wintergast, altijd mooi om te zien.
Geen bolgewas maar een bedreigde soort
bekerzwam die op helmgras groeit in de
buitenste duinenrij.
Deze schuwe vogel liet zich goed
bewonderen.
Op een fuik bij de overgang Middelduinen.
Nog niet eerder in N ederland gemeld.
Leeft wel sinds enkele jaren op een plekje
in de Oosterschelde.
Een groepje van zes vermaakte zich prima
op een duindoornstruik. Ze lieten zich tot
op 5 meter benaderen.
Eerste gedocumenteerde broedgeval
In Hemelrijk was deze soort nog niet
eerder ontdekt.
Nieuwe soort in Nederland
Nieuwe soort in Nederland
(in april ’10 waargenomen)
Suggesties voor de Vrijwilligerskrant?
Weet je een goed onderwerp voor de Vrijwilligerskrant? Of wil je een eigen artikel of leuke foto aanleveren? Stuur dan een
e-mail naar w.meijers@natuurmonumenten.nl. Geschikt (beeld)materiaal maakt goede kans op plaatsing.
bepalen jonge loofbomen het beeld. Beuken en zomereiken,
maar ook wilde appelbomen en lindes. Die laatste twee
soorten zou je hier misschien niet zo snel verwachten, maar
het zijn inheemse bomen die een waardevolle ecologische
rol spelen in het bos. Lindebladeren vormen bijvoorbeeld
heel vruchtbare humus. Als die mengt zich met zure beukenbladeren
ontstaat er een uitstekende bosbodem.”
Voorlopig is het nog niet zover, al zijn er wel andere tekenen
van de natuur zichtbaar. Hans wijst op uitgegraven kuiltjes.
“Latrines van de das die hierin zijn behoefte doet. De dieren
zijn hier van harte welkom. Herten en zwijnen moeten nog
even geduld hebben totdat de aanplant sterk genoeg is.
Zodra dat het geval is, wordt de omheining weggehaald en
vormt dit jonge bos op de Ramenberg een integraal onderdeel
van de Veluwse natuur.”
- Wilco Meijers, redacteur
Levering
bodywarmer
In tegenstelling tot wat er eerder gecommuniceerd
is, worden de bodywarmers (onderdeel van de
kerstattentie 2010) pas in juli aanstaande geleverd
door vertraging van het productieproces. Onze excuses
hiervoor. Heeft u destijds de bodywarmer besteld dan
hoort u van uw contactpersoon in de beheereenheid
waar en wanneer u deze kunt ophalen.
Voordeel voor
vrijwilligers
Vrijwilligers van Natuurmonumenten genieten
speciale voordelen van partners waar Natuurmonumenten
mee samenwerkt, zoals Arla
(biologische zuivel), Landal GreenParks en Europcar
autoverhuur. Actueel nieuws over deze aanbiedingen
en voordelen staat op de speciale internetpagina voor
onze vrijwilligers: www.natuurmonumenten.nl/
vrijwilligersinfo.
Colofon
Vrijwilligerskrant Natuurmonumenten, voorjaar 2011, 6e jaargang.
De Vrijwilligerskrant verschijnt tweemaal per jaar, in het voorjaar en
het najaar. Alle ingeschreven vrijwilligers van Natuurmonumenten
en alle medewerkers in actieve dienst ontvangen de krant op hun
huisadres. Voor actuele informatie over Natuurmonumenten en
vrijwilligerswerk kunt u terecht op www.natuurmonumenten.nl.
Reacties en suggesties zijn welkom bij Wilco Meijers, afdeling CFL,
Postbus 9955, 1243 ZS, ’s-Graveland. T (035) 655 99 50 of per
e-mail naar w.meijers@natuurmonumenten.nl.
Oplage 4300
Redactie Ron Adelaar, Tim Krooneman, Joke Wassens,
Jan Verkerke, Gerry Torsing, Merel Vierling, John van Kasbergen,
Marina van Blokland, Wilco Meijers en Anika Kerkvliet.
Hoofdredactie Ron Adelaar
Eindredactie Wilco Meijers
Fotografie o.a. Geeke Remmelts, Gerry Torsing, John van Kasbergen,
Wilco Meijers, Bart Sikkema, Tim Faasen, B. Hoitzing.
Vormgeving SjansenDesign BNO, Bunnik
Druk Onkenhout Groep, Almere
Allerlei informatie voor onze trouwe vrijwilligers staat nu bij
elkaar op www.natuurmonumenten.nl/vrijwilligersinfo