Notulen vergadering 12-11-2011 - Natuurmonumenten

Aanwezig
Afwezig
Datum notulen
Ons kenmerk
Locatie
Notulist
Vergadering
De leden van de verenigingsraad en leden van het
bestuur.
Zie onderstaand overzicht
Zie onderstaand overzicht
12 november 2011
Antropia Cultuur- en Congrescentrum te Driebergen
Sandra Barbé
VR82 12 november 2011
Centraal Kantoor
Noordereinde 60
Postbus 9955
1243 ZS 's-Graveland
T (035) 655 99 33
F (035) 656 31 74
www.natuurmonumenten.nl
Aanwezig zijn:
a) van het bestuur : de dames Augusteijn, Cremers, De Jong en Maas en de heren Van
den Belt, Kuijpers, Penders, Tibben, Veerman (voorzitter) en
Wassen;
b) van de verenigingsraad als (kandidaat-)afgevaardigde voor:
Groningen : de heren Van Dijk en Quené;
Friesland : de heren Boelen, Van de Ridder, Veldhuyzen van Zanten en
Weterings;
Drenthe : de heren Goedhard (kd), Groen, Hoegen Dijkhof en Wetterauw;
Overijssel : de dames Goinga en Visscher (kd) en de heren Blom van Assendelft
en Spijker;
Gelderland : de dames Hoogcarspel, Van Os en Tiberius (kd) en de heren Bos,
Makkink, Oomkes, Schmidt en Van der Velde (kd);
Flevoland : mevrouw D llingh en de heren De la Chambre, Van de Kieft (kd),
Riedstra, Steffens en Zeilstra;
Utrecht : de dames Kortekaas (kd) en Roelofs en de heren Buisman,
Puntman, Toxopeus en Zwetsloot;
Noord-Holland : mevrouw De Rover en de heren Van Dijk, Fokkens (kd), Van Gerve,
De Jong, Magel, Van Sprang en Stoffels;
Amsterdam : de dames Boelen en Pel en de heren Van der Ben en Czerski;
Zuid-Holland : de heren Boon, Bronsgeest (kd), Van Dijk, Van Engeldorp
Gastelaars, Hüner, Kruysifix, Van der Storm, Verhulst en De Wijn;
Zeeland : mevrouw Kloet, de heren Dellaert en Turkstra;
Noord-Brabant : de heren Best, Van Eck (kd), Van Hooff, Van der Veer en
Verbaanderd;
Limburg : mevrouw Dielissen en de heren Eijssen, De Haas (kd), Heunen,
Kuijpers, Van Marken Lichtenbelt, Reijnen (kd) en Weijs (kd);
c) van de directie: de heren De Graeff, Koster en Wams.
Afwezig zijn:
a) van het bestuur : mevrouw Moons en de heer Ten Kate;
b) van de verenigingsraad als (kandidaat-)afgevaardigde voor:
Groningen : de dames Farwick en Roseboom en de heren Boomsma en
Heijbroek (kd);
Friesland : mevrouw Kok (kd) en de heren Algra (kd) en Kornet;
Drenthe : de heren Berends, Pook en Sikken (kd);
Overijssel : de dames Jonkers (kd) en Tuinenburg (kd) en de heren Asbreuk,
Kamp, Koning (kd) en Wever;
Gelderland : mevrouw Mellink en de heer Wieringa;
Flevoland : mevrouw Van Barneveld (kd) en de heer De Vries (kd);
Utrecht : mevrouw Kunen en de heer Van der Wal;

pagina 2/15
Noord-Holland : de dames Groot en De Haan en de heren Benders (kd), Claassen
(kd) en Nooy;
Amsterdam : de dames Manschot en Van Mulligen (kd) en de heer De Vries (kd);
Zuid-Holland : de heren Van Oostrum en Scholtens;
Zeeland : de heren Otte (kd), Post en Van Riet;
Noord-Brabant : de dames Corsmit en De Kort en de heren Baggel (kd), Van den
Bosch, Geertman en Vriens (kd).
1. Opening
De voorzitter, de heer Veerman, opent de vergadering. Hij heet de aanwezigen welkom, in
het bijzonder de nieuwe districtsafgevaardigden. Dat zijn de heren Hoegen Dijkhof
(Drenthe), De Jong (Noord-Holland), Bronsgeest (Zuid-Holland), Van Engeldorp Gastelaars
(Zuid-Holland), Hüner (Zuid-Holland), Kruysifix (Zuid-Holland), Scholtens, (Zuid-Holland),
Verhulst (Zuid-Holland), Dellaert (Zeeland), Turkstra (Zeeland) en Best (Noord-Brabant). En
mevrouw Hoogcarspel (Gelderland). Tevens worden de kandidaat-districtsafgevaardigden
van harte welkom geheten. Dat zijn de heren Van der Kieft (Flevoland), Kortekaas (Utrecht),
Fokkens (Noord-Holland), Van Eck (Noord-Brabant), Reijnen (Limburg), van Weijs
(Limburg), en mevrouw Goedhard (Drenthe).
Namens de districtscommissies Groningen, Friesland en Drenthe verzoekt de heer
Veldhuyzen van Zanten (voorzitter Friesland) tijdens de vergadering ruimte vrij te maken
voor het bespreken van de politieke situatie. Tevens doet de heer Veldhuyzen van Zanten
de oproep aan het bestuur een krachtig gezamenlijk gedragen protest te organiseren tegen
alle negatieve veranderingen voor de natuur die de regering wil doorvoeren. De heer
voorzitter, de heer Veerman, beaamt dat er veel speelt in Den Haag en zegt toe tijdens het
middagdeel van deze vergadering stil te staan bij dit onderwerp.
2. Notulen en besluiten- en afsprakenlijst van de 81 ste vergadering gehouden op
16 april 2011
1. De notulen van de 81 ste vergadering
De notulen worden ongewijzigd vastgesteld.
Naar aanleiding van de vragen die over de notulen zijn gesteld, worden de volgende
opmerkingen gemaakt.
1. Omtrent de vraag naar de voortgang rond het ganzenvraagstuk, licht de heer De
Graeff toe, dat een akkoord is gesloten tussen zeven maatschappelijke partijen, de
inhoud is bekend bij de verenigingsraad. Dit akkoord kan uitgevoerd worden, echter
de medewerking van de overheid is daarbij een vereiste. Er dient een jachtbeleid te
zijn dat strookt met de door de maatschappelijke organisaties gemaakte afspraken
(rust in de winter, rust in het broedseizoen en soortbeperkende maatregelen in de
zomer). Het voorontwerp van de nieuwe Natuurwet slaat echter een andere richting
in met een verruiming van de jacht. Daarnaast stroken de plannen voor
schadevergoeding en foerageergebieden niet met de afspraken van de zeven
maatschappelijke partijen. Onlangs is een gezamenlijke brief verstuurd aan de
staatsecretaris met een afschrift aan de provincies. In de brief is aangegeven dat
indien de overheid het van belang vindt dat de maatschappelijke organisaties het
ganzenvraagstuk gezamenlijk oppakken, de overheid daaraan tevens een bijdrage
dient te leveren op de punten regelgeving (Natuurwet) en schadevergoedingen.
Daarnaast is een gezamenlijk persbericht uitgegeven waarvan nota is genomen in
een aantal kranten. Een antwoord van Rijk en Provincies wordt nu afgewacht, het al
dan niet uitvoeren van het ganzenakkoord is hiervan afhankelijk.

pagina 3/15
Daarnaast is er in de verenigingsraad een richtlijn (de 80% versie) vastgesteld
waarin wordt beschreven hoe de gezamenlijke terreinbeheerders
(Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer en De Landschappen) met ganzen
omgegaan. Op dit moment wordt er gewerkt aan de laatste punten van deze richtlijn
zodat aan het einde van dit met de richtlijn gewerkt kan worden. Deze richtlijn wordt
belangrijk indien het ganzenakkoord niet kan worden uitgevoerd.
Vanuit de verenigingsraad wordt verzocht de regionale werkorganisatie goed op de
hoogte te houden van hetgeen zojuist uiteen is gezet.
2. De suggestie is gedaan de notulen van de verenigingsraad te laten vervallen en
alleen te werken met een besluiten- en afsprakenlijst. De heer De Graeff stelt voor dit
punt te bespreken tijdens het eerstvolgende voorzittersoverleg op 16 februari 2012.
3. Over het gebruik van e-mail adressen door de districtscommissies zijn heel
recentelijk nieuwe afspraken gemaakt. De heer Wams licht toe dat op dit moment
conform deze afspraken wordt gewerkt en dat dit nog niet heeft geleid tot klachten.
Mochten er klachten of onduidelijkheden zijn dan hoort de werkorganisatie deze
graag. De districtscommissie Zuid-Holland geeft aan niet zozeer klachten te hebben
maar wel teleurgesteld te zijn over de gang van zaken rond het bericht dat de
commissie wilde versturen aan de leden in Zuid-Holland. Over de redenen het
bericht niet te versturen, wordt nog overleg gepleegd. De districtscommissie
Overijssel onderstreept het belang van een betere communicatie met de leden en
verzoekt een speerpunt te maken van dit onderwerp. De heer De Graeff zet uiteen
dat er bij de centrale facilitering van het verzenden van onder ander regionale
nieuwsbrieven zowel een technisch probleem speelt als een kostenvraagstuk.
Tijdens het voorzittersoverleg van 22 september jl. is afgesproken dat ten behoeve
van het volgende voorzittersoverleg (16 februari 2012) wordt nagegaan wat de
mogelijkheden zijn.
2. De besluiten- en afsprakenlijst
De besluiten- en afsprakenlijst wordt ongewijzigd vastgesteld.
Naar aanleiding van de notulen het volgende:
- De regionale werkorganisatie wordt goed op de hoogte gehouden van de laatste
ontwikkelingen rond het ganzenakkoord van de zeven maatschappelijke organisatie,
de medewerking van de overheid hieraan en de laatste aanpassingen aan de
ganzenrichtlijn voor de terreinbeherende organisaties.
- Of het maken van de notulen van de verenigingsraadsvergaderingen achterwege
kan blijven, wordt besproken tijdens het voorzittersoverleg van 16 februari 2012.
- Tijdens het voorzittersoverleg (16 februari 2012) wordt tevens ingegaan op de
technische- en financiële mogelijkheden rond het centraal verzenden van onder
andere regionale nieuwsbrieven.
3. Actualisering meerjarenplan en financiële meerjarenverkenning en begroting 2012
De penningmeester, de heer Van den Belt, zet uiteen dat tijdens het vragenuurtje financiën
sterk het gevoel naar voren is gekomen dat de cijfers een zekere mate van urgentie missen.
Dit punt wordt door hem onderschreven. De vereniging zit op dit moment in een moeilijke
situatie, de inkomsten en uitgaven staan onder druk. Om 2012 goed door te komen is een
voorzichtige begroting opgesteld. De koers uit het meerjarenverkenning wordt doorgezet
maar de ambitie van het Nieuwe Natuurmonumenten is nog niet duidelijk in de cijfers
verwerkt. In het Meerjarenplan 2013 – 2018 dient dit goed in de cijfers tot uitdrukking te
komen. Ten behoeve van de verenigingsraadsvergadering van 14 april 2012 wordt een
tussenstand gegeven, duidelijkheid wordt verschaft over de acties die gepland zijn en wat de
beoogde kosten en resultaten zijn. Omtrent het ondernemerschap zijn veel plannen die nog
uitgewerkt dienen te worden. De urgentie dat er veel dient te gebeuren is wel aanwezig

pagina 4/15
maar komt nog niet in de cijfers tot uitdrukking. Het streven is in 2012 een gezond
Natuurmonumenten te hebben, voor de periode daarna zijn de plannen nog in uitvoering.
Resultaten huidige Meerjarenplan
De heer Koster zet uiteen dat de looptijd van het huidige Meerjarenplan, gedefinieerd in
2006 / 2007, bijna ten einde is. Inmiddels is een start gemaakt met het opstellen van een
nieuw plan. Tijdens de verenigingsraadsvergadering, te houden op 24 november 2012,
wordt over de inhoud van dit nieuwe Meerjarenplan van gedachte gewisseld. Terugkijkend
naar het huidige plan, blijkt de ambitie voor de hectaregroei (ingeschat op 2000 hectare per
jaar) niet haalbaar te zijn geweest. Tot 2010 werd de doelstelling gehaald daarna bleek dit
niet mogelijk, gemiddeld over de gehele planperiode is zodoende duizend hectare per jaar
gerealiseerd. Voor de komende periode wordt het aantal te verwerven hectares lager
ingeschat op maximaal 250 hectare per jaar. Verder is het dalend ledenaantal een groot
probleem. Daar tegen over staat de fondsenwerving welke op peil is gebleven. De ambitie
meer te werken met vrijwilligers is gehaald, de vereniging heeft op dit moment ongeveer
3400 vrijwilligers.
Externe ontwikkelingen
Gezien de herijking van de EHS en het bestuursakkoord tussen Rijk en Provincies heeft de
vereniging te maken met een turbulente situatie. De komende jaren is aanzienlijk minder
geld beschikbaar voor aankopen en projecten. Daar tegen over staan de positieve subsidie
beschikkingen voor beheer. Deze subsidies zijn hoogstwaarschijnlijk eenmalig maar door de
looptijd van zes jaar heeft de vereniging enige tijd om de organisatie aan te passen aan de
nieuwe financiële situatie. De fondsenwerving en ledenaantallen blijven onder druk staan,
het beleid is voorlopig gericht de leden te weerhouden op te zeggen. Tot slot is de onrust op
de financiële markten een externe ontwikkeling die de vereniging dagelijks raakt. Het goed
beheren van de beleggingsportefeuille, waaruit de vereniging inkomsten genereert voor de
exploitatie, vraagt veel tijd en energie.
Financieel Meerjarenbeeld
Gezien de externe ontwikkelingen is het lastig een langjarig financieel Meerjarenbeeld te
maken. Het volgende Meerjarenplan dient in belangrijke mate een onderlegger te zijn, met
meer duidelijkheid over hoe met inhoudelijke thema’s wordt omgegaan en wat de ambities
zijn met betrekking tot ondernemen en communicatie. Er dient nog steeds voorzichtig
begroot te worden maar de ambities van de vereniging dienen wel zichtbaar te zijn. Verder
stijgen de kosten van de bedrijfsvoering gezien de verkregen beheer subsidies en het werk
dat daaruit voortvloeit om de gewenste resultaten te kunnen behalen. Tenslotte is geld
gereserveerd om de organisatieombouw in het kader van het Nieuwe Natuurmonumenten
financieel te ondersteunen.
Vanuit de verenigingsraad wordt de vraag naar voren gebracht of met de inzet van
vrijwilligers ook een besparing wordt gerealiseerd. De heer De Graeff zet uiteen dat het
antwoord niet eenvoudig is; de vraag is namelijk of de inzet van vrijwilligers zorgt voor een
besparing of voor een toevoeging aan de kwaliteit van een gebied. De inzet van vrijwilligers
zorgt voor 57.500 mensdagen per jaar aan extra inzet. Ongeveer de helft hiervan kan gezien
worden als extra inzet en de andere helft als besparing, het onderscheidt blijft echter lastig
te bepalen. Wel is duidelijke dat deze mensen een enorme toegevoegde waarde hebben
voor het beheer van onze gebieden en voor de positie die Natuurmonumenten inneemt. De
vereniging loopt op dit moment echter tegen de grenzen aan van wat logistiek haalbaar is.
De vraag die nu naar voren komt, is of het wenselijk is het aantal vrijwilligers verder te laten
groeien en zo ja hoe dit vorm gegeven dient te worde. Deze vraag wordt daarom
meegenomen bij de opstelling van het nieuwe Meerjarenplan.
Meerjarenplan en begroting
De heer Koster zet vervolgens uiteen dat het moeilijk is langjarige financiële uitspraken te
doen. Op dit moment worden licht stijgende inkomsten voorzien en wordt de inflatie laag

pagina 5/15
ingeschat. De lonen stijgen naar verwachting anderhalf procent, er wordt echter meer
begroot gezien de jaarlijkse periodieken en stijgende sociale premies. In de begroting 2012
zijn de extra inkomsten conservatief ingeschat; inkomsten verbandhoudende met de nieuwe
communicatiestrategie en uit ondernemen zijn niet meegenomen. Geprobeerd wordt de
begroting flexibel te maken. Dit houdt in dat de vaste formatie niet groeit, nieuwe
werknemers worden op tijdelijke contacten aangenomen en extra werk wordt uitbesteed.
Conclusie
Tot slot deelt de heer Koster mee dat er een sluitend Meerjarenbeeld is, robuust voor de
korte termijn. Daarin is een besparing opgenomen van ongeveer tien procent voor alle
spaken en mede gezien de financiële beperkingen zijn de doelstellingen voor verwervingen
en projecten neerwaarts bijgesteld. Tenslotte zijn er middelen opzij gezet voor de ombouw
van de organisatie. De penningmeester, de heer Van den Belt, voegt toe dat het zorgelijke
tijden zijn op de beurs. In de afgelopen tijd zijn de beleggingen uitgevoerd conform het
beleggingsstatuut. Er wordt veel overleg gevoerd waarbij steeds de afspraak in acht wordt
genomen dat indien de aandelen onder een bepaald niveau komen deze verkocht worden.
Dit is echter tot op heden niet gebeurd en is op het totale pakket toch een kleine winst
geboekt. Er wordt uiterst zorgvuldig gekeken naar de situatie op de beurs en gehandeld met
de beleggingsportefeuille van de vereniging.
Vanuit de verenigingsraad wordt de vraag gesteld of het budget voor ondernemerschap niet
te laag is en wringt met het idee dat juist in moeilijke tijden hierin geïnvesteerd dient te
worden.
De penningmeester, de heer Van den Belt, zet uiteen dat ondernemerschap twee
doelstellingen heeft, te weten: het minder afhankelijk worden van de overheid en efficiency.
Op dit moment wordt hard gewerkt aan de inventarisatie van alle ideeën en wordt nagegaan
welke wel en niet worden opgepakt. Hoewel ondernemen een risico met zich meebrengt
dient de afstand met de overheid gecreëerd te worden. Daarom zijn voorzieningen getroffen
om het Nieuwe Natuurmonumenten neer te zetten, ondernemen is daar een onderdeel van.
De heer Koster voegt toe dat de verwachte inkomsten uit het ondernemen nog niet worden
meegenomen in de begroting. Initieel is er momenteel ruim vier miljoen euro opzij gezet voor
nieuwe initiatieven.
Vervolgens wordt de vraag gesteld of meer inzicht gegeven kan worden in de financiële
omvang van het volgende Meerjarenplan. De penningmeester, de heer Van den Belt,
antwoordt dat dit niet mogelijk is omdat er op dit moment aan wordt gewerkt. In de komende
maanden zal meer duidelijk worden. Zoals eerder toegezegd wordt tijdens de vergadering
van de verenigingsraad in april 2012 een tussenrapportage gegeven. Vervolgens wordt
gevraagd of op dat moment de lopende begroting kan worden aangepast. De
penningmeester, de heer Van den Belt, antwoordt dat dit alleen het geval is indien iets
dramatisch gebeurd. De voorzitter, de heer Veerman, voegt toe dat er plannen zijn voor
zowel positieve als negatieve ontwikkelingen. In de tussenrapportage wordt ingegaan op de
stand van zaken.
Er wordt een tegenstelling geconstateerd tussen de voorzichtigheid en de beoogde
ondernemerszin daarnaast wordt de ambitie voor de leden- en fondsenwerving gemist. De
voorzitter, de heer Veerman, antwoordt dat de ambitie wel degelijk aanwezig is maar dat de
vereniging eerst het komende jaar (2012) goed wil doorkomen. Er wordt hard gewerkt aan
plannen rond de leden- en fondsenwerving en ondernemen. Natuurmonumenten wil echter
niet uitstralen dat er niets aan de hand is. De vereniging heeft conservatief begroot maar het
is zeer de vraag of deze begroting haalbaar is. Het bestuur zou blij zijn indien de vereniging
met deze begroting het jaar doorkomt. De heer De Graeff voegt toe dat duidelijk door de
verenigingsraad wordt aangegeven dat er een onderscheidt gemaakt dient te worden tussen
de ambitie en de begroting van die ambitie. Dan pas wordt duidelijk wat het streven is en

pagina 6/15
hoe dat, met enige voorzichtigheid, financieel vertaald wordt. Aan de hand daarvan kan de
verenigingsraad inschatten of het goede evenwicht gevonden is.
De werkorganisatie wordt gecomplimenteerd met het binnen halen van de beheersubsidies.
De overheid bezuinigt structureel te veel op natuur, Natuurmonumenten en andere
organisaties trekken hiervoor aan de alarmbel. Vraag is: hoe dienen de positieve effecten
van de ontvangen beheersubsidies en de negatieve effecten van de bezuinigingen
gecommuniceerd te worden. De voorzitter, de heer Veerman, zet uiteen dat de vereniging
van de overheid minder geld krijgt voor verwervingen en dat zodoende de realisatie van de
EHS in het geding is. Natuurmonumenten heeft echter altijd het standpunt gecommuniceerd
dat, indien er gekozen dient te worden, het beheer van de bestaande gebieden voor
verwerven van nieuwe gronden gaat.
Er wordt gevraagd naar de consequenties voor het personeel van de vereniging. De heer
Koster antwoordt dat voor volgend jaar de volledige bezetting is begroot. De begroting is
robuust en de verwachting is dat deze te handhaven is. Naast vaste medewerkers zijn er
medewerkers op tijdelijke contracten (80 fte). Ingeval van een calamiteit zit hier een
mogelijkheid. Daarnaast kan de redelijk grote eigen bijdrage in projecten en het uitbesteed
werk stop gezet of verminderd worden.
Tot slot wordt gevraagd naar de stijgende ICT kosten en of mogelijke besparingen worden
onderzocht. De heer Koster zet uiteen dat de lijnverbindingen de grootste kostenstijgingen
met zich mee brengen. De beheerkantoren staan in contact met het centrale kantoor via
datalijnen. Deze lijnen worden opgewaardeerd (een grotere bandbreedte) om beter te
kunnen werken. Dit veroorzaakt de grootste stijging van de ICT kosten maar een en ander
wordt zo efficiënt mogelijk gedaan. Om de kosten te verminderen en betere pakketten te
krijgen wordt gekeken naar de mogelijkheden van samenwerking met Staatsbosbeheer en
De Landschappen, bijvoorbeeld een gezamenlijk vastgoedsysteem. Anderhalf jaar geleden
is gekeken of de vereniging blijft werken met de programma’s van Microsoft. De
werkorganisatie voorziet, met de keuze te blijven bij Microsoft, een betere strategie voor de
integratie tussen software op computers en onder ander smartphones.
De verenigingsraad wisselt van gedachten over de actualisatie van het Meerjarenplan en de
financiële meerjarenverkenning. Van de begroting wordt met instemming kennis genomen.
Naar aanleiding hiervan:
- Ten behoeve van de verenigingsraadsvergadering van 14 april 2012 wordt een
tussenrapportage gemaakt. Hierin worden de activiteiten in het kader van het Nieuwe
Natuurmonumenten cijfermatig verwerkt. Duidelijkheid wordt verschaft over de acties
die gepland zijn en wat de beoogde kosten en resultaten zijn.
- Het huidige Meerjarenplan loopt volgend jaar ten einde. Aan een nieuw
meerjarenplan wordt gewerkt. Over de inhoud van dit nieuwe Meerjarenplan (2013 –
2018) wordt tijdens de verenigingsraadsvergadering te houden op
24 november 2012 van gedachten gewisseld.
- In het nieuwe Meerjarenplan dienen de ambities en de financiële vertaling van die
ambities te worden opgenomen.
4. De achterban van Natuurmonumenten in relatie tot de ledenontwikkeling
De heer Wams zet uiteen dat dit agendapunt en het volgende, over de voortgang van het
Nieuwe Natuurmonumenten, inhoudelijk met elkaar te maken hebben. Uit de schriftelijk
aangeleverde vragen komt voor beide onderwerpen een zeker ongeduld naar voren en mist
men een bepaalde mate van urgentie. De voorliggende notitie over de ontwikkeling van de
achterban is weliswaar beknopt maar alle hoofdlijnen zijn erin verwerkt. Het definiëren van
de achterban van de vereniging is een oplossing waarmee een uitweg gezocht wordt uit het
knelpunt rondom het ledenverlies. Door de grote urgentie die is gevoeld, werd haast

pagina 7/15
wanhopig gezocht naar oplossingen. In het kader van het Nieuwe Natuurmonumenten is
echter geconstateerd dat het om een fundamentelere problematiek gaat. Niet de techniek
(de leden- en fondsenwerving) is het belangrijkste maar waar Natuurmonumenten
maatschappelijk gezien staat. Wat is het imago, op grond van welk imago kan de vereniging
mensen aan zich binden en hoe ziet die binding er uit. Dit heeft geleid tot een strategie die
onder andere bestaat uit het verbeteren van het imago van de vereniging en het versterken
van de achterban. Dit wordt ondersteund door een nieuwe corporate communicatiestrategie.
Het verbeteren van het imago is een traject waar de komende jaren intensief aan gewerkt
wordt. Tijdens de vorige verenigingsraad is gediscussieerd over de betekenis van het begrip
achterban in relatie tot de legitimiteit en het genereren van inkomsten. De raad was ervan
overtuigd dat dit begrip, zowel in marketingtermen als legitimiteit, breed gezien dient te
worden. Daarnaast is besloten dat eerst de achterban ontwikkeld dient te worden voordat
geld wordt gevraagd. De vernieuwingsslag van de achterban is nu in volle gang en dit wordt
ook uitgedragen. In plaats van te communiceren dat het ledenaantal is afgenomen wordt
aangegeven dat de achterban toeneemt, actief is en bruist. Daarnaast wordt gekeken hoe
een bijdrage gevraagd kan worden, het derde aandachtspunt van de strategie. Op dit
moment wordt hard gewerkt aan het imago en het versterken van de achterban. Er zijn
genoeg ideeën voor nieuwe proposities maar het is ook een leerproces om uit te vinden wat
het beste past bij de veranderende achterban. Het blijkt dat het vooral de ideële kant van
Natuurmonumenten is, die mensen bij proposities van de vereniging verwachten. Tot slot
wijst de heer Wams erop dat niet alle ideeën opgepakt kunnen worden. Op een aantal zaken
wordt ingezet zoals bijvoorbeeld gezinnen met jonge kinderen. De kinderen zijn nog
gevoelig voor natuurervaringen en de ouders wil de vereniging graag als lid. Dit heeft wel de
beperking dat minder gedaan wordt voor pubers. Wat verder naar voren is gekomen, is dat
voor gezinnen al veel activiteiten worden georganiseerd maar dat die niet bekend zijn. De
Wilde Buitendagen bijvoorbeeld worden goed bezocht. Het is een product met een naam die
te vermarkten is en gezien de opkomst kunnen misschien ook de tarieven verhoogd worden
zodat er meer inkomsten gegenereerd worden.
Vanuit de verenigingsraad wordt het idee geopperd aandacht te besteden aan de groene
studenten. Deze groep is makkelijker te bereiken en te betrekken bij het werk van de
vereniging dan bijvoorbeeld pubers. Daarnaast de opmerking dat in de uitgezonden spotjes,
kinderen worden gemist. Men verzoekt na te gaan of het mogelijk is kinderen hierbij te
betrekken. Juist kinderen stralen enthousiasme uit en dit verhoogt de aantrekkelijkheid voor
andere kinderen en hun ouders.
De heer Wams antwoordt dat ideeën meer dan welkom zijn maar dat niet alles kan worden
opgepakt. De werkorganisatie heeft gekeken naar de mogelijkheden voor studenten- en
jongerenlidmaatschappen. Uit oogpunt van marketing heeft dit echter een negatieve kosten
baten verhouding. Natuurmonumenten vergeet deze doelgroep echter niet en zal clubs
speciaal voor jongeren zoals de NJN meer steunen. Vanuit de raad wordt geopperd dat een
districtscommissielid zelf actie kan ondernemen. Verder wordt de vraag gesteld hoe het
begrip achterban tastbaarder gemaakt kan worden. Bijvoorbeeld door het aantal mensen dat
in de bezoekerscentra komt te registeren. De heer Wams antwoordt dat de vereniging
beschikt over harde getallen en van plan is deze te benutten.
De suggestie wordt gedaan tevens activiteiten van andere organisatie op te nemen in
Natuurbehoud. Hierdoor wordt het voor een grotere groep mensen interessant het tijdschrift
te ontvangen. De heer Wams plaatst bij deze suggestie de kanttekening dat de
werkorganisatie bezig is met het herstellen van het merk Natuurmonumenten. Dat is erg
belangrijk en beperkt de mate waarin ruimte gegeven kan worden aan andere organisaties.
Gevraagd wordt naar inzicht in de redenen waarom leden hun lidmaatschap opzeggen. De
heer Wams antwoordt dat het aantal opzeggingen met een concreet punt een kleine
minderheid betreft. Veel opzeggingen hebben te maken met de demografie (overlijden of
verhuizen naar een verzorgingstehuis). De werkorganisatie denkt na over het idee om de

pagina 8/15
familie die in zo’n geval belt, voor te stellen het lidmaatschap op hun eigen naam voort te
zetten. Een andere grote categorie opzeggingen betreft ‘financiële redenen’. Mensen
hebben in toenemende mate werkelijk het gevoel dat ze het zich niet kunnen veroorloven.
De vereniging is bezig met een ledenbehoud strategie. Hieruit blijkt dat, met toepassing van
de juiste toon, mensen voor een deel toch bereid zijn de vereniging te blijven steunen,
bijvoorbeeld door een losse bijdrage.
Vanuit de verenigingsraad wordt verzocht op de hoogte gehouden te worden over de acties
die worden gepland en uitgevoerd rond donateurs, welke donateurs het betreft en wat het
oplevert. Daarnaast het verzoek te focussen op de achterban die woont in de buurt van
projecten of natuurdoelen. Tevens het verzoek ook natuurbelevingmomenten te
organiseren, eventueel met andere beheerders, in gebieden waar Natuurmonumenten
weinig eigen bezit heeft. Tot slot het voorstel het collecteren langs de deur alleen te doen
indien er een relatie is met een concreet in de omgeving van de te houden collecte
gesitueerd doel.
De voorzitter, de heer Veerman, beëindigt dit agendapunt met de opmerking dat de door de
verenigingsraad aangedragen punten worden meegenomen.
De strategie voor het stabiliseren van het ledenaantal en het vergroten van de
betrokkenheid bij de vereniging wordt door de verenigingsraad onderschreven. De punten
die door de raad naar voren zijn gebracht worden meegenomen in het verdere proces.
5. Voortgang Het Nieuwe Natuurmonumenten
De heer Wams onderstreept dat het Nieuwe Natuurmonumenten meer is dan een nieuwe
marketingstrategie. Het gaat om een nieuwe positie van de vereniging in de samenleving
waarvan is vastgesteld dat die echt nodig is. De opbrengsten in financiële termen waarnaar
gevraagd is, zijn beperkt. Binnen de directie en de werkorganisatie leeft het besef dat
maatschappelijk gezien een ander Natuurmonumenten neergezet dient te worden. De
vereniging dient afstand te nemen van de overheid, dit lijkt echter makkelijker dan het is. Het
Meerjarenplan, het sturingsmodel, de manier van plannen, het nastreven en meten van
resultaten zijn gekoppeld aan het door de vereniging gesteunde natuurbeleid van de
overheid. De vereniging is naar de overheid toegegroeid en wordt in de samenleving gezien
als verlengde van de overheid. Dit heeft veel gebracht maar loopt nu ten einde,
overheidsfinanciën worden sterk ingeperkt en de politiek is negatief gestemd over natuur.
Voorheen was duidelijk hoeveel natuur er verworven kon worden, nu wordt het meer de
vraag wat te realiseren is met de ontvangen steun.
Over de aard van de rapportage zijn een aantal opmerkingen gemaakt, deze is echter
opgesteld conform het verzoek inzicht te geven in hoe het proces zich voltrekt. In volgende
voortgangsrapport wordt concretere tussenrapportage gegeven waarbij concreter wordt
aangegeven welke initiatieven worden opgepakt en wat het oplevert. De heer Wams zet
vervolgens uiteen dat de vereniging voor loopt op de planning (2011 definiëren, uitgedragen
en oefenen, 2012 leergeld uit oefenen en vertalen in nieuw Meerjarenplan, 2013
organisatiebreed invoeren). Negentig procent van de medewerkers is bekend, geeft steun
en is actief bezig met het Nieuwe Natuurmonumenten. Uit ervaringen is geleerd dat een
business unit nodig is, deze unit wordt op dit moment samengesteld. Verder is een centrale
helpdesk voor sociale media opgericht om verschillende initiatieven op dit gebied te
ondersteunen.
De voorzitter de heer Veerman voegt toe dat Natuurmonumenten bezig is met een soort
ontwenningskuur van de overheid. Dankzij de subsidies voor beheer heeft de vereniging de
financiële ruimte om goed te beheren en gelijktijdig het maatschappelijk gezicht te

pagina 9/15
veranderen. De vereniging is begonnen als particulier initiatief met een ideaal, een ziel, dit
elan van vroeger wordt geprobeerd terug te krijgen.
Vanuit de verenigingsraad wordt gevraagd naar de betrokkenheid van de leden van de
districtscommissies bij het opstellen van het nieuwe Meerjarenplan, het opzetten van de
business unit en het zijn van een beweging. Daarnaast wil men graag een toelichting over
de business unit, wat is het precies en welke redenering, motivering ligt erachter om deze in
te stellen. Tot slot vraagt de districtscommissie Amsterdam zich af waarom hun voorstel
voor het maken van een app voor smartphones met de content van het boekje ‘365 dagen
de natuur in’ niet is opgepakt.
De heer Wams vindt dat de werkorganisatie sneller en concreter dient te reageren op ideeën
waarbij het gaat om marketing initiatieven. De rol van de districtscommissies is het geven
van suggesties daarna is het echter aan de werkorganisatie of een en ander wordt opgepakt
en uitgewerkt. De vereniging wil het merk Natuurmonumenten scherper neerzetten in de
markt, niet alle suggesties kunnen daarom worden opgepakt. Een voorbeeld zijn de
jeugdactiviteiten, er zijn veel ideeën maar niet elk idee leent zich om maar het neerzetten in
de markt. Ideeën die de ondernemerskant, de marketingkant betreffen worden opgepakt.
Wat betreft de business unit zet de heer Wams uiteen dat de vormgeving hiervan de
komende maanden wordt uitgewerkt. Het instellen van deze unit is nodig gezien de grotere
initiatieven, bijvoorbeeld rond biomassa, die de vereniging in de markt wil neerzetten. Om
alle zaken, bijvoorbeeld de juridische aspecten, die hierbij spelen te behartigen is een aparte
plek nodig. Een ander punt dat daarbij speelt zijn de twee schaalniveaus (landelijk en lokaal)
en de verhouding daar tussen. Naar aanleiding van de opmerking over het meer betrekken
van de districtscommissies bij het Nieuwe Natuurmonumenten en het opstellen van het
volgende Meerjarenplan, zegt de heer Wams dat dit wordt meegenomen. De heer De Graeff
voegt hieraan toe dat er met de districtscommissies uitgebreid is gesproken over hun rol
binnen het Nieuwe Natuurmonumenten. Besloten daarbij is, het zwaartepunt te leggen bij de
rol van spreekbuis. De heer De Graeff verzoekt de districtscommissies in overleg met de
regionale werkorganisatie een paar initiatieven op te pakken waarbij de districtscommissie
de rol van spreekbuis op zich neemt en daarbij ervaring opdoet. Zo kan er op dit punt
voortgang worden geboekt waaraan de werkorganisatie constructief meewerkt.
Tot slot wordt de vraag naar voren gebracht waarom bij de communicatiestrategie punten
als een goede gezondheid en welzijn niet zijn meegenomen als speerpunt. Daarnaast wordt
gewezen op het nuttige effect van de moderne sociale media. De heer De Graeff zet uiteen
dat de werkorganisatie na lang nadenken en oriënteren heeft gekozen voor een strategie
met fascinatie en verwondering voor natuur voorop. Enerzijds uit overweging dat het voor
Natuurmonumenten altijd gegaan is over natuur en landschap. Daarnaast, zij het in mindere
mate, het consumeren van de natuur. Deze beide punten komen samen in het concept
fascinatie en verwondering. Daarnaast is dit concept niet strijdig met het zoeken van
verbinding tussen natuur en gezondheid of natuur en klimaatproblemen. Initiatieven op dit
punt worden ter harte willen genomen maar de focus blijft op fascinatie en verwondering.
Wat betreft de sociale media, licht de heer De Graeff toe dat dit een punt van aandacht is.
Het hangt echter van de doelgroep af op welke manier dit in het werk van de vereniging kan
worden ingepast.
De verenigingsraad wisselt van gedachten over de voortgang van het Nieuwe
Natuurmonumenten. In de volgende tussenrapportage worden concrete voorbeelden
gegeven over de initiatieven die zijn opgepakt en hetgeen dit oplevert.
6. De Natuurvisie
De heer De Graeff zet uiteen dat het tijdens de discussies rond het Nieuwe
Natuurmonumenten is gegaan over de vraag hoe de vereniging zich opstelt ten opzichte van

pagina 10/15
de buitenwereld. Tijdens die discussies kwam de vraag naar voren hoe de vereniging
aankijkt tegen het natuurbeleid in de toekomst. De ecologische hoofdstructuur is twintig jaar
lang leidraad geweest. Binnen een paar jaar is dit concept echter afgerond of geëindigd en
de vraag is wat hierna komt. Over de doelen voor de langere termijn dient grondig
nagedacht te worden zonder dat de doelen op korte termijn daar onder leiden. Dit proces is
nu opgestart en door middel van een presentatie wil de werkorganisatie uit een zetten waar
aan gedacht wordt. Dit onderwerp krijgt de komende periode verder vorm en komt
verschillende keren terug in de verenigingsraad.
De heer Hartog, medewerker beleidscommunicatie van de regio Zuid-Holland en Zeeland,
zet uiteen dat bij de zoektocht naar een toekomstvisie voor Natuurmonumenten
fundamenteler gekeken wordt naar de relatie tussen de Nederlander en zijn of haar natuur.
Drie vragen die daarbij spelen zijn: waar gaan we naartoe?, waar staan we nu? en waar
komen we vandaan?. Deze vragen zijn meerdere keren in de geschiedenis van
Natuurmonumenten naar voren gekomen. In eerste instantie was het kopen van natuur de
oplossing, daarna het goed beheren en vervolgens het creëren van nieuwe natuur. Nu staat
de vereniging weer voor deze fundamentele vraag en voor de beantwoording dient eerst
gekeken te worden naar waar de vereniging nu staat. Door de (gedeeltelijke) invulling van
de ecologische hoofdstructuur is veel bereikt maar de kwaliteit daarbuiten neemt af. De
biodiversiteit in het gehele land gaat achteruit, de verstedelijking gaat door evenals de
klimaatverandering. Daarnaast is het politieke klimaat minder gunstig geworden. Uit de
waardefoto, gemaakt zijn in het kader van Het Nieuwe Natuurmonumenten, kwam een groot
vertrouwen in het werk van de vereniging naar voren maar tegelijk ook de wens dat de
vereniging meer stelling gaat nemen. Natuur blijkt nog steeds te leven in de maatschappij
maar men heeft ook het besef dat overal bezuinigd dient te worden. Natuurbeleid heeft
potentie indien aansluiting wordt gezocht bij de onderwerpen die echt leven zoals de angst
voor water, verstedelijking en klimaatverandering.
Mevrouw Van Slochteren, adjunct regiodirecteur regio Zuid-Holland en Zeeland, gaat tijdens
haar presentatie in op de vraag ´waar komen we vandaan?´ Het blijkt dat de maatschappij
minder voeling heeft met het natuurbeleid maar er is weldegelijk aansluiting tussen mensen,
de natuur en het landschap waarin ze wonen en leven. Daar ligt de sleutel voor een
toekomstvisie. De werkorganisatie wil daarom het Nederlandse landschap kiezen als
uitgangspunt. Mensen voelen zich met het (regionale) landschap verbonden en het
landschap is een goede schaal om natuur te beheren. Nederland heeft een grote
verscheidenheid aan landschappen die met elkaar samenhangen. De geomorfologische
kaart van Nederland laat goed de samenhang, variatie en de rijkdom van Nederland zien.
Daarnaast zijn er verschillende kaarten en rapporten (onder andere N2000, Nationale
parken en landschappen, de deltanatuur) die de (internationale) waarde laten zien.
Uit al deze informatie kan een kaartbeeld met landschappen gedestilleerd worden dat
aangeeft waar het, voor het werk van Natuurmonumenten, om gaat. De uitgangspunten voor
een toekomstvisie, die vervolgens uit de discussie naar voren zijn gekomen, zijn:
- een zo groot mogelijke verscheidenheid aan landschappen;
- geen voorkeur voor een bepaald soort natuur;
- natuur, landschap en beleving sluiten elkaar niet uit;
- de samenhang tussen gebieden en landshappen met economie en milieu.
Dit concept kaartbeeld, met herkenbare landschappen die er toe doen, is een middel om de
toekomstvisie te concretiseren. Tevens een vertrekpunt voor het werk van de vereniging en
de communicatie daarover met andere mensen. Dit concept en hoe het extern ingezet
wordt, dient de komende tijd nog verder te worden uitgewerkt. Een kaart is aan de ene kant
makkelijk omdat het een concreet beeld geeft maar zorgt ook voor weerstand
(landschappen die er wel of niet opstaan). Voor de regio’s kan dit concept een goed handvat
bieden bij de verdeling van taken en het nemen van initiatieven. Bij een goede toetsing kan
richting geven worden aan het natuurbehoud in Nederland en ontstaat er een duidelijke
koers. Tot slot zet mevrouw Van Slochteren uiteen dat de toekomstvisie niet alleen kan
bestaan uit een kaart. Verschillende thema’s, zoals betrekken van mensen, jeugd en natuur,

pagina 11/15
natuur bij de stad, dienen verder uitgewerkt te worden. Daarnaast dient de verhouding tot de
vier hoofdlijnen van het Nieuwe Natuurmonumenten te worden beschreven.
De heer De Graeff vat samen dat de werkorganisatie op zoek is naar een verbindend
concept voor het natuurbeleid in de toekomst. Een verbinding met het verleden, het werk
van de vereniging en de mensen. Het gaat daarbij niet alleen om de eigen gebieden van de
Natuurmonumenten maar over alle natuur in Nederland. Voorlopig wordt het trefwoord
‘landschap’ gebruikt als drager van biodiversiteit, cultuurhistorie en beleving, verbinding met
andere belangrijke punten als drinkwater, klimaat, gezondheid, etc. Of de vereniging
hiermee op het goede spoor zit, staat open voor discussie. Belangrijke vragen daarbij zijn
onder andere of gewerkt gaat worden met kaartbeelden en hoe de samenleving wordt
betrokken (spreekbuis / beweging) bij de verder uitwerking van dit concept. Uiteindelijk dient
er een kort verhaal (ca. vijf pagina’s) te ontstaan waarbij het gaat om de grote lijn. In de loop
van volgend jaar wil de werkorganisatie hierover in gesprek met de districtscommissies en
de verenigingsraad.
De eerste indruk van de verenigingraad over dit concept is positief en men vindt ‘landschap’
een goed begrip om als kapstok te gebruiken. Wel wordt erop gewezen dat de mensen in de
directe omgeving van de natuurgebieden betrokken dienen te worden bij het proces. De
districtscommissies kunnen daarbij een rol spelen. Daarnaast dienen de zienswijze van
andere partners meegenomen te worden.
Tot slot zegt de heer De Graeff toe de presentatie met een begeleidende tekst te
verspreiden onder de districtscommissies. De werkorganisatie hoort graag snel indien men
vindt dat de verkeerde weg wordt ingeslagen of indien er iets fundamenteels gemist wordt.
De ideeën over de bouwstenen voor een nieuw op te stellen natuurvisie worden
gepresenteerd aan de verenigingsraad.
Naar aanleiding hiervan:
- De tijdens de verenigingsraad gehouden PowerPoint presentatie wordt verspreid
onder de verenigingsraadsleden.
- De uitgangspunten voor de op te stellen natuurvisie worden kort op papier
samengevat en tevens verspreid.
- De werkorganisatie ontvangt op hoofdpunten graag commentaar indien
verenigingsraadsleden vinden dat niet de juiste weg wordt ingeslagen.
- In de loop van 2012 wordt de natuurvisie ter bespreking voorgelegd aan de
districtscommissies / de verenigingsraadsleden.
7. Politieke ontwikkelingen (ingelast agendapunt)
De heer De Graeff constateert drie signalen / vragen vanuit de verenigingsraad over dit
onderwerp. Ten eerste hoe beoordeeld Natuurmonumenten de huidige kabinetsplannen
(decentralisatieakkoord en de natuurwet) en hoe gaat de vereniging er publicitair mee om.
Ten tweede komt binnenkort het decentralisatieakkoord aan de orde in kamer en bij de
twaalf provinciale staten, hoe stelt de vereniging zich daarbij op. En tot slot in hoeverre is
Natuurmonumenten in staat en bereid om één front te vormen met andere organisaties en
één geluid te laten horen.
Decentralisatieakkoord
Vanaf de eerste dag heeft de vereniging het decentralisatieakkoord bestempeld als een
waardeloos akkoord, ook in de publiciteit. De ecologische hoofdstructuur wordt in de kiem
gesmoord, het beheer is in de toekomst op geen enkele wijze veilig gesteld en gebieden van
de vereniging worden (op zijn minst in theorie) te koop gezet om het geld voor natuur elders
te gebruiken. Hoewel de publiciteit is gezocht, is dit punt niet direct opgepakt omdat het voor
de pers minder zichtbaar is en te abstract. Wel heeft de vereniging een artikel geplaatst in

pagina 12/15
de NRC waarin wordt gepleit tegen de verkoop van grond. De oproep van een aantal
districtscommissies om te kijken naar de mogelijkheden om te komen met een gezamenlijke
actie, voorafgaand aan de behandeling van dit akkoord in de Kamer wordt ter harte
genomen komen.
Natuurwet
In een persbericht heeft de vereniging gezegd: ‘deze wet maakt de natuur een kopje kleiner’.
Het aantal beschermde soorten wordt beperkt, het aantal beschermde gebieden wordt
beperkt en er wordt een verruiming van het afschot ingevoerd. Dit geluid heeft wel de pers
gehaald. De werkorganisatie heeft gemerkt dat dit onderwerp aanspreekt en zodoende door
de pers sneller is opgepakt. De vereniging heeft een grote advertentie in een aantal
dagbladen geplaatst, waarin de leden en niet-leden werden opgeroepen na te denken over
de vraag hoe het beter kan. Op dit moment loopt de inspraakfase, de geluiden van de
samenleving zal Natuurmonumenten hierbij inbrengen. Bij indiening van de wet bij de Kamer
zal de vereniging opnieuw actie ondernemen. Tevens wordt gekeken naar de mogelijkheden
voor een gezamenlijke actie.
Behandeling decentralisatieakkoord in Kamer en Provinciale Staten
Over dit punt is overleg gevoerd met de collega terreinbeheerders (Staatsbosbeheer en De
Landschappen) waarbij een gemeenschappelijke strategie is bepaald. Per provincie wordt
nu gelobbyd en gekeken hoeveel (extra) eigen middelen elke provincie kan en wil inzetten
om meer voor elkaar te krijgen. Bij de ene provincie gaat dit beter dan bij de andere. De
uitkomst hiervan is mede bepalend voor de opstelling van de vereniging bij de behandeling
van dit onderwerp door de Provinciale Staten. Daarbij is de vraag aan de orde of
Natuurmonumenten het decentralisatieakkoord categorisch afwijst. De lastige afweging die
daarbij gemaakt moet worden, is welke invulling geven de verschillende provincies eraan, de
situatie die ontstaat als mede door het toedoen van de vereniging één of meerdere
provincies het akkoord niet ondertekenen, en de betrekkingen met de provinciale besturen.
Het vormen van één front
De strategie van Natuurmonumenten is tot op heden geweest dat er op specifieke
onderdelen wordt samengewerkt. Met veertien groene organisaties is afgesproken dat de
vereniging het voortouw neemt in drie dossiers, te weten het decentralisatieakkoord, de
Natura 2000 gebieden en de Natuurwet. De ene keer komt er een gezamenlijke uiting en de
andere keer is er een afstemming tussen de op zich staande acties. De effectiviteit dient
hierbij goed in de gaten gehouden te worden.
Vanuit de verenigingsraad wordt nogmaals de zorg naar voren gebracht over het missen
van een eendrachtig geluid van de natuur- en milieusector in Den Haag. Men verzoekt een
poging te doen de sector op één lijn te krijgen en één geluid te laten horen op wat er op de
sector afkomt. Daarbij dient wel rekening gehouden te worden met het feit dat er ook een
grote groep mensen is die de natuur geen warm hart toedragen.
De voorzitter, de heer Veerman, zet uiteen dat hierbij zojuist aangehaalde drie elementen
goed in ogenschouw genomen dienen te worden. Tot slot zegt de heer De Graeff toe zijn
best te doen voorafgaand aan de politieke discussie één geluid van de verschillende
organisaties te bevorderen. Welke richting de vereniging ook opgaat, de betrekkingen met
onder andere de provincies zijn belangrijk en wordt zeker meegenomen. De vereniging moet
daarbij haar naam, status en prestige hoog houden, aldus de heer Veerman.
De verenigingsraad bespreekt de huidige politieke situatie. Aan de oproep van de raad
gezamenlijk met andere organisaties actie te voeren tegen de kabinetsplannen, proberen
bestuur en directie gehoor te geven.

8. Benoeming nieuwe voorzitter en samenstelling bestuur
pagina 13/15
Het bestuurslid en voorzitter van de selectiecommissie, de heer Wassen, gaat in op de
procedure rond de benoeming van de nieuwe voorzitter.
- De huidige voorzitter, de heer Veerman, heeft in de tweede helft van 2010 te kennen
gegeven in 2011 afscheid te willen nemen van de vereniging. In het bestuur is toen
afgesproken de verenigingsraad daarvan mededeling te doen in april 2011, en de
voorzitterwisseling te effectueren tijdens de vergadering van de verenigingsraad in
november 2011.
- In februari/maart is met de vertrouwenscommissie hierover gesproken. Daarnaast is
gesproken over het profiel en heeft men van gedachten gewisseld over mogelijke
namen.
- In april is de verenigingsraad geïnformeerd over het vertrek van de heer Veerman en de
verdere procedure.
- Vervolgens is in nauw overleg tussen vertrouwenscommissie, bestuur,
selectiecommissie uit het bestuur en directie nagedacht over de invulling van de
voorzittersvacature.
- Dit heeft uiteindelijk geleid tot het voorstel om de heer Wijers te benoemen als voorzitter.
De heer Wijers heeft hier in juli mee ingestemd, dit na gesprekken met de
selectiecommissie respectievelijk de algemeen directeur.
- Direct na de zomervakantie heeft de vertrouwenscommissie met de heer Wijers
gesproken en aan de benoeming haar fiat gegeven. Kort daarna vond de (openbare)
voordracht aan de verenigingsraad plaats.
Tijdens het voorzittersoverleg van 22 september jl. is gesproken over deze procedure.
Hoewel de procedure zorgvuldig is verlopen, heeft men verzocht er bij een volgende keer
nauwer bij betrokken te worden. De leden van het voorzittersoverleg kunnen op een
vertrouwelijke wijze meer bij het proces worden betrokken. Tot slot gaat de heer Wassen in
op de vraag of de voorzitter als boegbeeld van de vereniging naar buiten dient te treden. Hij
zet uiteen dat de beleidslijn is, dat de directie (met name de algemeen directeur) namens de
vereniging naar buiten treedt. Daar waar het mogelijk en wenselijk is extra gewicht in de
zaak te leggen, zal de voorzitter naar buiten treden. Deze werkwijze bevalt goed en willen
het bestuur en de directie zo houden.
De voorzitter, de heer Veerman, vraagt vervolgens of iemand uit de verenigingsraad om een
stemming over de benoeming verlangt. Dit is niet het geval en de heer Wijers wordt door de
verenigingsraad benoemd tot voorzitter van de vereniging Natuurmonumenten. Daarnaast
wordt de heer Wassen herbenoemt tot lid van het bestuur voor een tweede periode van vier
jaar. Tot slot deelt de heer Veerman mee dat de overige vacatures worden aangehouden tot
duidelijk is wat de gewenste omvang van het bestuur is.
De heer Wijers wordt welkom geheten door de heer Veerman. De heer Veerman draagt
daarbij symbolisch het voorzitterschap over aan de heer Wijers. De heer Wijers introduceert
zichzelf, hij voelt zich vereerd tot voorzitter gekozen te zijn van de vereniging. De heer
Wijers zet uiteen dat hij op het verzoek voorzitter te worden is ingegaan omdat hij zich
makkelijk kan associëren met hetgeen de vereniging voor staat. Zijn ervaring in andere
functies kan waardevol zijn voor het Nieuwe Natuurmonumenten. Hij belooft zijn best te
doen en de vereniging verder te brengen.
Van uit de verenigingsraad wordt verheugd gereageerd op de komst van de heer Wijers,
een verrijking voor Natuurmonumenten. Met name zijn ervaringen in het bedrijfsleven komt
het Nieuwe natuurmonumenten goed van pas. Er wordt gevraagd naar de mening van de
heer Wijers over het zijn van boegbeeld van de vereniging en de invulling daarvan.
De heer Wijers antwoordt dat de werkorganisatie een professionele organisatie is, de
medewerkers weten heel veel. De vertegenwoordiging van de vereniging ligt daarom in
eerste instantie bij de directie. Een voorzitter moet selectief worden ingezet en daarvoor is
hij beschikbaar. De momenten waarop dit gebeurt, dienen goed gekozen te worden en het

pagina 14/15
dient niet te vaak te gebeuren. Het gezicht van de vereniging is in principe de directie en dan
met name de algemeen directeur. De voorzitter steunt de directie, niet anders om.
De heer Blom van Assendelft (Overijssel) bedankt namens velen de heer Veerman voor zijn
inzet voor de vereniging. Dank voor de wijze waarop hij de vereniging de afgelopen vier jaar
heeft geleid. In het begin was er enige twijfel maar die werd snel weggenomen. De wijze
waarop de verenigingsraadvergaderingen werden geleid, verdient alle lof.
De heer Veerman spreekt zijn dank uit voor deze welgemeende woorden. Hij heeft met
plezier de vereniging gediend en heeft heel veel waardering op de wijze waarop met de
verenigingsraad is samengewerkt. Hij kijkt terug op een viertal goede jaren en wenst
vereniging met al haar leden, de directie, het bestuur, de verenigingsraad en de nieuwe
voorzitter veel sterkte en kracht toe om de vereniging verder te leiden.
Tot slot bedankt de heer De Graeff namens de werkorganisatie de vertrekkende voorzitter,
de heer Veerman, voor zijn toewijding. Ook heet hij de nieuwe voorzitter, heer Wijers,
welkom en wenst hem succes met zijn voorzitterschap.
De verenigingsraad benoemd de heer dr. G.J. Wijers tot voorzitter van de vereniging
Natuurmonumenten. Tevens wordt de heer prof.dr. M.J. Wassen voor een tweede termijn
benoemd tot bestuurslid.
9. Verenigingszaken
1. Samenstelling vertrouwenscommissie
De verenigingsraad benoemt, conform het voorstel van het bestuur, mevrouw M.M.
Dielissen (voorzitter Limburg) tot lid van de vertrouwenscommissie.
2. Samenstelling redactieraad Natuurbehoud
De verenigingsraad benoemt, conform het voorstel van het bestuur, mevrouw mr. N.I.S.A.
Roelofs (Utrecht) tot lid van de redactieraad Natuurbehoud.
3. Vergaderschema 2012
De verenigingsraad neemt met instemming kennis van het vergaderschema voor 2012.
4. Verenigingsnieuws in Natuurbehoud
Natuurmonumenten heeft een nieuwe communicatiestrategie en een nieuw
communicatieconcept, gericht op verwondering over en fascinatie voor de natuur. Onder het
motto ‘Komt dat zien’ wordt geprobeerd mensen enthousiast te maken naar buiten te gaan,
in contact te komen met de natuur, met Natuurmonumenten en me elkaar als
natuurvrienden. De redactie van Natuurbehoud is bezig met het restylen van het ledenblad
zodat met dit blad ook een bijdrage wordt geleverd aan deze nieuwe strategie. In dat licht is
opnieuw gekeken naar de rubriek ‘Van de vereniging’. De redactie heeft een aantal
aanpassingen voorgesteld waarmee de verenigingsraad akkoord gaat.
In het kader van de nieuwe communicatiestrategie en conform de voorstellen van de
redactie van Natuurbehoud gaat de verenigingsraad akkoord met de wijzigingen voor de
rubriek ‘Van de vereniging’.

10. Mededelingen
1. Kwartaaloverzicht beleidsbeïnvloeding maart - half juni
Hier worden geen opmerkingen over gemaakt.
2. Kwartaaloverzicht beleidsbeïnvloeding half juni - september
Hier worden geen opmerkingen over gemaakt.
3. Akkoord Rijk en Provincies
Hier worden geen opmerkingen over gemaakt.
4. Reactie directie op advies (20-01-2011) Jeugdadviesraad
Hier worden geen opmerkingen over gemaakt.
5. Reactie directie op advies (20-05-2011) Jeugdadviesraad
Hier worden geen opmerkingen over gemaakt.
11. Rondvraag en sluiting
Er zijn geen vragen voor de rondvraag.
pagina 15/15
De voorzitter neemt afscheid van de districtsafgevaardigden die voor het laatst aanwezig
zijn. Dat zijn de heren Schmidt (Gelderland) en Blom van Assendelft (Overijssel).
Vervolgens sluit de voorzitter de vergadering.