Jutulen - Vågå Historielag

ser ein også her at stolpefesta inn mot fangstbåsane er grove og tyder på
at det har vore kraftige tregjerde inn mot desse. Den austre rusa hellar
i aukande grad nedover medan den vestre ligg i stigande terreng før det
flatar ut og hellar litt ned mot fangstbåsen Bægja til rusene har vore
konstruert av steinmurar/varder og/eller trestolpar. Vi fann mange tydelege
stolpehol som var steinsett i bægja og GPSposisjon vart teke på alle
punkta. Sjølve bægja til rusene er om lag 200-250 m lange. I tillegg er det
eit bægje på om lag 300 m i forlenginga av det nordre bægjet (rusearmen)
på den vestre rusa. Truleg har dette hatt ein viktig funksjon for å fange
opp trekkande dyr. Anlegget er lagt slik i terrenget at det ved hjelp av
driving skulle fange effektivt same kva retning reinen kom frå (trur vi da).
Det har enda opp i eit slags knipetangsystem, kan det sjå ut som.
Nær intakte fangstgropar … og ein mistenkjeleg ildstad!
I sjølve Gravdalen ligg og fleire grupper med steinmura fangstgroper.
Dette er svært vanlege fangstminner i norske fjell, men desse skil seg ut
fordi dei er særleg intakte/i god stand. Ein skulle nesten tru dei var
oppmura nyleg! Her kan ein verkeleg få innblikk i fyrsteklasses murarbeid.
Var dei driftuge bønder og jegrar frå Vågå, desse hardhausane som
trassa sluddbyger og nordavind – for å leggje seg etter grådyra og
livgjevande proteintilskot? Ettersom vi sig ned mot Gravdalsåa i skyminga
stoggar vi på ei lita graskledd terasse. Runar peikar på eit lite hellelagt
område og vi assosierar raskt med noko liknande vi såg på Dalsida i Lesja
i 2006, som med sikkerheit var samiske buplassar! Kan det vere mogleg?
Har vagværane hatt med seg fagkonsulentar frå nord når dei bygde og
drifta rusefangstanlegget? Vi fekk meir enn mykje å tenkje på undervegs
ned til gjætarbua i Skjærvedalen denne fine haustkvelden, og diskusjonen
gjekk som dykk forstår på høggir – avbrote av lave skarvrap og garting frå
dei eigentlege grunneigarane i området …
22