Revista Farrapos nº 12.pdf - Portal educativo - Xunta de Galicia

Curiosidades do Magosto.
No mes de novembro a castaña recupera a importancia que o millo e a
pataca lle arrebataron nas leiras galegas fai varios séculos. Nestes días
rendéselle homenaxe ao Magosto.
O aire das frías noites do 1 ao 11 de novembro levou sempre en Galicia o
recendo das castañas asadas. O magosto era o tempo que os campesinos reservaban para
honrar as colleitas, despois do equinoccio, un costume que nestes últimos anos se intenta
recuperar.
É unha festa festa de orixe pagá que logo pasou a ser cristiá, como tódalas festas
de carácter agrario. Pode situarse na prehistoria cando o ser humano vai
adquirindo consciencia individual e social. É unha festividade
relacionada co culto á fecundidade; de aí a súa relación directa co lume,
representando ao sol, deus fecundador da Terra.
No magosto os nenos amosegan as castañas, e mordiscan cos dentes ou rachan
co coitelo a casca da castaña. Os maiores amorean os ourizos para despois golpealos
para que as castañas saian. O trasmocho é un castiñeiro que medra máis de ancho que de alto. O
San Martiño é o día que se celebran os magostos.
Para que as castañas non estoupen ao asalas é mellor facerlle un corte -amosegalas-. Algnhas non
serven para comer porque hai un coco dentro, que é o verme da castaña. A castaña é o froito que
nacen dun castiñeiro plantado nun souto. Non se poden comer nunca coa tona, hai que pelalas.
Na actualidade esta festa serve para reforzar os lazos sociais entre as persoas, menos cando os
nenos ou nenas rouban as castañas nun acto
chamado balexar que consiste en roubar as
castañas dos veciños. Fanse comidas
comun itarias. Os bolos preñados son
boca diños de pan con chourizo
com pletamente pechado sen buraco.
As castañas cocíñanse nunha tixola e as
veces faise fariña de castaña, que toma a xente
con problemas estomacais. Na antigüidade o castiñeiro
chamábano a árbore do pan.
Para facer o lume úsanse acio de amorodos non maduros, frouma e pallas. A frouma son faíscas ou
follas do piñeiro.
No magosto tamén é costume encherse de cinza as mans e a cara, ainda que ós adultos non lles
gusta moito, pero un día é un día.
O magosto celébrase a mediados do outono, é unha tradicion familiar moi apreciada. Mátanse
porcos en todas partes de aí o refrán " A cada porco chégalle o seu San Martiño".
É unha festa que se celebra o once de novembro é ese día en Ourense os nenos no temos clases. O
San Martiño é o noso patrón. Celébrase a "carreira de San Martiño” e os nenos particípamos nesta
entretenida carreira. Vai con nos o noso profesor de Ximnasia, Alfonso.
Nas ruas da cidade, vemos postos de castañas. Eu, cando vou de paseo, gústame comprar unha
ducia delas para ir comeéndoas.
Sexto curso de E.P.
Trinta e sete 37