Alto Miño. Terra Chá - Instituto de Biodiversidade Agraria e ...

34 altom miño - terra chá
superiores do río Eo. Está constituída esta formación, por cuarcitas de cores esbrancuxadas e en
ocasións amarelentas, separadas por niveis que presentan alternancia de lousas e cuarcitas.
O Silúrico comeza cunha alternancia de areniscas e lousas, xeralmente de moi pouco potencia,
continua a teito coa sedimentación dun paquete de lousas escuras e ampelitas con fauna. As
características do ambiente sedimentario son análogas ás do Ordovícico; un medio de augas
tranquilas e un ambiente redutor.
A Oroxenia Hercínica é a que actúa sobre estes materiais producindo; deformacións,
metamorfismo, intrusión de rochas graníticas, etc. Dentro do proceso Hercínico recoñeceuse na
área catro fases; tres delas de deformación continúa e unha última de fracturación.
Cenozoico.- A última fase de historia vexetal da terra comeza segundo a maioría dos paleobiólogos
no Terciario, fai aproximadamente 65 Ma. A diferencia da Era precedente, o Cenozoico
caracterizarase pola existencia de grandes modificacións na disposición e configuración das masas
continentais. As condicións climáticas tamén sufrirán grandes cambios provocados pola deriva
continental, alteracións da capa de ozono, cambios na órbita da Terra, etc. A uniformidade climática
e a existencia de longos períodos con predominio de ambientes tropicais e subtropicais,
desaparecerán progresivamente, dando paso a partir do Mioceno (23 Ma), a unha complexa
fragmentación climática dos continentes, con múltiples variacións entre os dominios tropicais e
polares.
A partir da última fase Hercínica a estrutura xeolóxica da área en que se atopa o humidal de
Cospeito, atópase xa practicamente constituída. Ao final do Cretáceo Superior ou principios do
Terciario, a área emerxida estaba constituída por unha superficie polixénica, onde o predominio de
materiais caoliníticos permite considerar a existencia dun clima de carácter tropical. Durante o
Terciario Inferior desenvólvese sobre a topografía preexistente unha evolución cíclica do relevo,
dando orixe ás denominadas por Birot & Sole (1954) penillanuras parciales ou designadas por Birot
& Sole (1954) superficies fundamentales e finalmente por Nonn (1966) superficies principales.
A información litoestratigráfica dos materiais que constitúen a cunca terciaria de Vilalba procede
maioritariamente dos realizados por Brell (1972,1975, 1979); Brell & Doval (1974); Virgili & Brell
(1975); IGME (1981); Martín Serrano (1979; 1981); García-Aguilar (1987); etc. En síntese aparece
na cunca unha alternancia de arxilas verdes, grises, pardas e arrubiar, e áreas con areofeldespáticas,
pudiendose atopar ao longo de toda a cunca todos os casos intermedios (Castelao
& Díaz-Fierros, 1992).
É durante o Mioceno, cando se empeza a desenvolver unha nova etapa morfoxenética na cunca,
enchéndose as cubetas tectónicas, anteriormente formadas por sedimentos de orixe fluvio-lacustre;
son os depósitos terciarios das cuncas terciarias de Vilalba e Pastoriza. A evidencia do réxime