Шымкент келбеті 40
23.05.2018 • Views
Share Embed Flag

Шымкент келбеті 40

Сәрсенбі 23 мамыр 2018 жыл

Сәрсенбі 23 мамыр 2018 жыл

SHOW MORE
SHOW LESS
ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
  • No tags were found...
shymkent

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

START NOW

№<strong>40</strong> (1579)<br />

p $ 328,31 q € 386,62 q 5,27<br />

Газет 1990 жылғы 21 шілдеден бастап шығады Сәрсенбі 23 мамыр 2018 жыл www.shymkala.kz<br />

сұхбат рамазан Заң және заман<br />

Бала тәрбиесі<br />

тек мектепке<br />

жүктелмеуі тиіс<br />

Сауаптан<br />

құр қалма,<br />

мұсылман бауыр!<br />

Көршіңізге<br />

қарайлай<br />

жүріңіз<br />

u 4-БЕТ u 5-БЕТ<br />

u 8-БЕТ<br />

форум<br />

Қазақстан-Өзбекстан:<br />

әріптестік арта түседі<br />

ЖАҒЫМДЫ ЖАҢАЛЫҚ<br />

<strong>Шымкент</strong>те жаңа<br />

теміржол вокзалы<br />

салынады<br />

<strong>Шымкент</strong>тің Бас<br />

жоспарына сәйк<br />

е с ш а һ а р д а<br />

тәулігіне 20 мың жолаушы<br />

өткізетін жаңа<br />

айналма теміржол вокзалы<br />

салынады.<br />

Мемлекет басшысының<br />

«Төртінші өнеркәсіптік революция<br />

жағдайындағы дамудың<br />

жаңа мүмкіндіктері»<br />

атты Жолдауына сәйкес жүзеге<br />

асырылған жобаны халықаралық<br />

топ әзірлеген.<br />

Жоба жетекшісі – экономика<br />

ғылымдарының докторы,<br />

профессор Алихан Бижанов,<br />

жобалаушылар құрамында<br />

техника ғылым-<br />

кезінде көлік салудың және<br />

пайдаланудың озық цифрлық<br />

технологиялары пайдаланылады<br />

деп отыр. Бұған<br />

қоса инновациялық технологиялар,<br />

соның ішінде жоғары<br />

технологиялық цифрлық<br />

инфрақұрылымды енгізу<br />

көзделген.<br />

Айта кетейік, <strong>Шымкент</strong><br />

қаласының Бас жоспарына<br />

сәйкес Батыс Еуропа –<br />

Батыс Қытай халықаралық<br />

көлік дәлізінің бойында салынуы<br />

тиіс вокзалдың жобасы<br />

аясында «<strong>Шымкент</strong>-2»<br />

жаңа теміржол вокзалы мен<br />

жүкті сұрыптау станциясы<br />

және үлкен автовокзал салынады<br />

деп жоспарлануда. Сонымен<br />

бірге жалпы алаңы 16<br />

гектарды құрайтын жобада<br />

мәселе<br />

Ауыз су мәселесі<br />

шешімін табады<br />

Мегаполистің<br />

басты талабы<br />

– қала орталығы<br />

мен шет аймақтағы<br />

тұрғын алаптарындағы<br />

халықтың<br />

тұрмыс-тіршілігінде,<br />

инфрақұрылымдық<br />

жүйесінде айтарлықтай<br />

айырмашылық<br />

болмауы тиіс. Сондықтан<br />

да <strong>Шымкент</strong> қаласының<br />

аумағына енген<br />

елдімекендердегі<br />

өзекті мәселелер күн<br />

тәртібінен түспейді.<br />

Ақмарал Молдиярқызы<br />

aashirova@shymkala.kz<br />

u<br />

3-БЕТ<br />

Таяуда ғана <strong>Шымкент</strong>те «Оңтүстік<br />

Қазақстан – Өзбекстан» тоқыма<br />

өнеркәсібі өнімдерінің бірлескен көрмесі<br />

өткен болатын. Екі тараптың<br />

тауар өндірушілерінің әріптестігі нығая<br />

түскен. Өзбекстан – Орта Азиядағы<br />

Қазақстанның ірі сауда серіктесі. 2018 жылдың<br />

бірінші тоқсанында екі ел арасындағы сыртқы<br />

сауда айналымы өткен жылдың сәйкес кезеңімен<br />

салыстырғанда 50 пайызға артқан. Екі елдің басшылары<br />

2018 жылды Қазақстандағы Өзбекстан<br />

жылы деп жариялаған еді. Іскерлік қарым-қатынасты<br />

дамыту мақсатында <strong>Шымкент</strong> қаласында<br />

Қазақстан-Өзбекстан бизнес-форумы өтті.<br />

Ә. АЙТӨРЕ<br />

aaitore@shymkala.kz<br />

Форум барысында алғаш<br />

рет Іскерлік Кеңестің<br />

бірінші кездесуі өтті. Форум<br />

жұмысына екі елдің елшілері<br />

Ерік Өтембаев пен Саидикрам<br />

Ниязходжаев, ҚР<br />

инвестициялар және даму<br />

вице-министрі Қайырбек<br />

Өскенбаев, Өзбекстан Республикасының<br />

сыртқы сауда<br />

министрінің орынбасары<br />

Сохиб Саифназаров,<br />

Оңтүстік Қазақстан облысының<br />

әкімі Жансейіт<br />

Түймебаев, Өзбекстандағы<br />

сауда-өнеркәсіп палатасының<br />

төрағасы Адхам<br />

Икрамов пен қос елдің <strong>40</strong>0-ден<br />

астам кәсіпкері қатысты.<br />

Іскерлік жиында сөз алған<br />

облыс әкімі Ж.Түймебаев<br />

бұл басқосу бауырлас елдердің<br />

сауда-экономикалық<br />

ынтымақтастығының артуына<br />

мүмкіндік беретінін<br />

атап өтті.<br />

u<br />

3-БЕТ<br />

дарының докторы, профессор,<br />

«Байланыс жолдарын<br />

дамыту ғылыми-зерттеу институты»<br />

ЖШС директоры<br />

Алтайбек Оразбеков, ҚР сәулетшілер<br />

одағының ОҚО филиалының<br />

төрағасы Асқар<br />

Мамырбаев және «Қазақстан<br />

темір жолы» Ұлттық компаниясы»<br />

АҚ өкілдері бар.<br />

Заманауи үлгіде бой көтеретін<br />

екінші теміржол<br />

желісінің техникалық құрылысының<br />

сипатын Оңтүстік<br />

Қазақстан облысының әкімі<br />

Жансейіт Түймебаевқа байланыс<br />

жолдарын дамыту<br />

ғылыми-зерттеу институтының<br />

директоры А.Оразбеков<br />

таныстырды. Мамандар<br />

теміржол желісін салу<br />

қонақ үй мен әкімшілік ғимарат,<br />

1000 автокөлікке арналған<br />

тұрақ қарастырылған.<br />

Жетекшілер бұл жобаны<br />

<strong>Шымкент</strong> қаласының 2020<br />

жылғы ТМД елдерінің мәдени<br />

астанасы жылына орай<br />

іске асырып, пайдалануға<br />

беру мүмкіндігі бар дейді.<br />

Ал облыс әкімі бұл жобаның<br />

әлеуметтік маңызы бар<br />

екенін айтып, жаңа вокзалдың<br />

жолаушыларға қызмет<br />

көрсетуді жақсартуға және<br />

туристерді аймаққа тартуға<br />

мүмкіндік беретінін атап<br />

өтті. Облыс әкімі осыған байланысты<br />

тиісті ведомство<br />

басшыларына жобаны жүзеге<br />

асыру үшін жұмыс тобын<br />

құруды тапсырды.<br />

шаһар шырайы<br />

«Таза қала!»<br />

акциясы басталды<br />

Үшінші мегаполистің ауқымды<br />

жобасы – «Таза<br />

қала!» акциясы басталды.<br />

Бұл туралы қалалық<br />

әкімдікте өткен баспасөз<br />

мәслихатында «ОҚО Азаматтық<br />

Альянсы» қауымдастығының<br />

төрағасы Жамалбек<br />

Шәріпбек мәлімдеді.<br />

Азамат ЖАППАР<br />

azamat.zhappar@mail.ru<br />

Биыл жетінші рет ұйымдастырылып<br />

отырған дәстүрлі<br />

акция шаһар тазалығына<br />

бағытталған. Яғни,<br />

қала аумағындағы жеке<br />

және көпқабатты тұрғын<br />

үйлердің аулалары мен<br />

көшелер, таза аудандардың<br />

арасынан үздігін 13<br />

адамнан құралған комиссия<br />

мүшелері анықтайды.<br />

Жаз бойы жалғасатын<br />

ауқымды жобада<br />

тазалықпен қатар әр<br />

ауданнан «Ең үздік учаскелік<br />

инспектор» жүлдесі<br />

сарапқа салынады.<br />

Акцияға белсене қатысқан<br />

мектеп оқушылары<br />

да ескерусіз қалмайды<br />

дейді байқауды ұйымдастырушылар.<br />

Байқауға өтінімдерді<br />

қаладағы 4 аудан<br />

әкімдігінде құрылған жұмысшы<br />

топқа 15 маусымға<br />

дейін өткізуге болады.<br />

Содан 1 қыркүйекке дейін<br />

жұмысшы топ әр 15 күн сайын<br />

сараптама жасау мақсатында<br />

байқауға қытысушы<br />

көшелер мен аулаларды<br />

аралайды.<br />

Байқау жеңімпаздары<br />

қала күні қарсаңында марапатталмақ.<br />

Акцияның<br />

жалпы жүлде қоры 4 млн<br />

теңгені құрайды.

2<br />

№<strong>40</strong> (1579)<br />

Апта<br />

www.shymkala.kz<br />

Бес әлеуметтік бастама<br />

Баспанаға<br />

қол жеткізуге<br />

мүмкіндік көп<br />

Бүгінде «Президенттің<br />

бес әлеуметтік бастамасы»<br />

атты бағдарламасын<br />

халыққа түсіндіру<br />

жұмыстары қарқын<br />

алған.<br />

Ә. АЙТӨРЕ<br />

aaitore@shymkala.kz<br />

Жуырда Әл-Фараби ауданы<br />

тұрғындарымен кездесу өтті.<br />

Бұл орайда аудан тұрғындары,<br />

ЖОО студенттері көкейдегі<br />

сауалдарына жауап алды.<br />

Жалпы, бағдарлама халықтың<br />

әлеуметтік жағдайын жақсартуға<br />

бағытталған.<br />

Елбасы ұсынған бастамалар<br />

нақты дер кезінде қабылданған<br />

шешім. Жиында сөз алған<br />

М. Әуезов атындағы ОҚМУдің<br />

«Қазақстан халқы ассамблеясы»<br />

кафедрасының меңгерушісі,<br />

заң ғылымдарының кандидаты<br />

Асхат Есеналиев қазіргі<br />

әлеуметтік жағдайды түсіндіріп<br />

өтті. Оның айтуынша, дамыған<br />

елдерде несиемен өмір сүруге<br />

халық әбден үйренген. Біз<br />

де қазіргі кезеңде бәсекеге қабілетті<br />

болуымыз керек. Жастар<br />

осындай мүмкіндікті пайдаланы<br />

тиіс.<br />

Бағдарлама еліміздің әлеуметтік<br />

жағдайын жаңа деңгейге<br />

көтеріп, қарқынды дамуына<br />

жол беретін маңызды құжат. Бұл<br />

бастамалар тек әлеуметтік мәселелер<br />

ғана емес, сонымен қатар,<br />

экономикамыздың дамуына,<br />

жекелей салаларды жетілдіруге<br />

елеулі серпін береді.<br />

ҚР Ұлттық банкі ОҚО филиалының<br />

директоры Ануар<br />

Білім<br />

Нәтижесінде 2025 жылға<br />

дейін <strong>Шымкент</strong>те 55 мектеп<br />

ғимаратын салу жоспарланды.<br />

Оның ішінде 2018 жылы -<br />

8 жаңа мектеп салып, 7 білім<br />

ошағын қайта құру құрылысын<br />

жүргізу жоспарланған. Қазіргі<br />

таңда 6 жаңа мектеп салынуда.<br />

Олар: Бозарық шағынауданында<br />

(900 орынды), Қызылжар<br />

ш/ауд. (900), Шаңырақ ш/<br />

ауд. (600), Тұран ш/ауд. (1200),<br />

әкімшілік-іскерлік орталығындағы<br />

мектеп (1200), 112-орам<br />

(300). Бұған қоса 4 мектепті<br />

қайта құру құрылысы жүруде<br />

(№76 мектепте қосымша ғимарат,<br />

№99 мектепте - 300 орынды<br />

ғимарат, №103 мектепте -<br />

600 орынды, №115 мектепте -<br />

300 орынды).<br />

Сонымен қатар Самал-3 шағынауданындағы<br />

№6 емха-<br />

Ботанбеков баяндама жасады.<br />

Ол бағдарлама халықпен етене<br />

жақындасуға арналғанын<br />

айтады.<br />

– Бұл өте жақсы мүмкіндік.<br />

Бес әлеуметтік бастама аясында<br />

Ұлттық банк те іске кірісті.<br />

Қазіргі таңда екінші деңгейлі<br />

банктермен келісілуде. Және<br />

бағдарламаны қабылдау үшін<br />

заңдарға өзгерістер енгізіліп<br />

отыр. Жалпы, бағдарлама бойынша<br />

тұрақты жұмысы бар,<br />

баспанасы жоқ азаматтардың<br />

үй алуына мүмкіндігі бар, –<br />

деді ол.<br />

Жалпы, жиында негізінен<br />

баспанаға қол жеткізу саласы<br />

кеңінен талқыға түсті.<br />

Тұрғындарды толғандырған<br />

һәм қызықтырған сауал осы.<br />

Қонақтар тарапынан барлық<br />

сұраққа тиянақты жауап<br />

берілді.<br />

Қазіргі таңда қалада осы<br />

жағдайды халыққа кеңінен насихаттау<br />

бойынша құрылған<br />

қалалық және аудандық ақпараттық-насихаттық<br />

топтар әр<br />

сала бойынша кәсіпорындарда,<br />

мекемелерде, жоғары және<br />

орта арнаулы оқу орындарында<br />

және тағы басқа ұйымдарда<br />

кездесулер өткізіп, жұмыстар<br />

жүргізуде.<br />

Айта кетсек, бұл бағдарламада<br />

несие өсімінің мөлшерлемесі<br />

жылына 7 пайыздан аспайды.<br />

Бастапқы жарна құны<br />

да 20 пайыздан аспауға тиіс.<br />

Несие алушының ай сайынғы<br />

төлемін азайту үшін де мерзімі<br />

25 жылға ұзартылып отыр. Бұл<br />

орайда Ұлттық банк, екінші<br />

деңгейлі банктер мен қор нарығының<br />

мүмкіндіктерін іске<br />

қосу керек.<br />

Жеті жылда<br />

55 жаңа мектеп<br />

салынады<br />

<strong>Шымкент</strong> қаласындағы<br />

білім<br />

мекемелерінің<br />

құрылыстары бойынша<br />

2018-2025 жылдарға арналған<br />

жоспар түзілді.<br />

Жоспар бойынша қалада<br />

мектеп саны көбейіп, үш<br />

ауысымда білім беретін<br />

мектептер жаңаланады.<br />

наның жанынан 1200 орынды<br />

жаңа мектеп салу жоспарда<br />

бар. Қазіргі таңда жобалық-сметалық<br />

құжат әзірленген.<br />

Сондай-ақ, №85 мектепті<br />

қайта құру құрылысы да жоспарға<br />

қойылды. Тағы бір жаңа<br />

мектеп (Самал-3 шағынауданындағы<br />

№87 мектепке қарсы<br />

беттегі 1200 орынды мектеп)<br />

пен 2 қайта құру құрылысының<br />

(№63 мектепке қосымша<br />

ғимарат, №101 мектепке<br />

300 орынды қосымша ғимарат)<br />

жобалық-сметалық құжат<br />

дайын.<br />

Ал 2019 жылға төмендегі<br />

құрылыс нысандары жоспарға<br />

енгізілген:<br />

– 3 жаңа мектеп (Сайрам<br />

– 300, Тұран – 1200, Асар-2 –<br />

1200) пен 3 қайта құру құрылысының<br />

(№23, 109 және 120<br />

мектептер) жобалық-сметалық<br />

құжаттары әзірленуде.<br />

– 4 қайта құру құрылысы<br />

жоспарланған (№17, 47, 46 және<br />

84 мектептер).<br />

Сондай-ақ, Төлеметов көшесі,<br />

Ақниет тұрғын алаптарында<br />

салынатын 4 жаңа мектеп<br />

құрылысына және №65<br />

пен 79 мектептерге қосымша<br />

ғимарат құрылыстарына қажетті<br />

жер телімінің мәселесі<br />

шешілуде.<br />

Ұлан<br />

Әскерге аттанды сарбаздар<br />

Қазақстан қарулы<br />

күштерінің сапына<br />

биыл Оңтүстіктен<br />

2500 сарбаз қосылды.<br />

Азамат ЖАППАР<br />

azamat.zhappar@mail.ru<br />

Жас ұландарды Отан алдындағы<br />

борышын өтеуге<br />

салтанатты түрде шығарып<br />

салу рәсімі <strong>Шымкент</strong>тегі<br />

Наурыз алаңында өтті.<br />

Салтанатты жиында өңір<br />

басшысы Ж.Түймебаев облыстың<br />

аумақтық қорғаныс<br />

бригадасының әскерлерін<br />

марапаттады. Олар Отан<br />

қорғаушылар күніне орай<br />

ұйымдастырылған жауынгерлік<br />

парадта өздерінің<br />

жоғары дайындығын көрсете<br />

біліп, әскери қызметі<br />

және ішкі тәртіпті ұйымдас-<br />

Мәдени серуен<br />

Азамат ЖАППАР<br />

azamat.zhappar@mail.ru<br />

Биыл сегізінші рет ұйымдастырылған<br />

бұл іс-шараға келушілер<br />

жалпы аумағы мың<br />

шаршы метрден асатын төрт<br />

экспозициялық залды тамашалап<br />

қана қоймай, көптеген қызықтың<br />

куәсі болды. Акция барысында<br />

музейге келушілердің<br />

жас ерекшеліктеріне қарай жасалған<br />

бағдарламалар болды.<br />

Мысалы, тегін шолу экскурсия-<br />

тұрғындар назарына!<br />

Әлеуметтік сала<br />

Олардың арасында<br />

мүмкіндігі шектеулі жандарға<br />

арналған көмекші<br />

құралдар алу, оларға көмекші<br />

тағайындау секілді<br />

қызмет түрлері бар. Бұл туралы<br />

әлеуметтік сала өкілдерінің<br />

«Әлеуметтік саладағы<br />

мемлекеттік қызмет-<br />

Шам жарығымен<br />

өткен экспедиция<br />

18 мамыр – халықаралық<br />

музейлер күніне орай облыстық<br />

тарихи-өлкетану<br />

мұражайында «Музей<br />

түні» акциясы өтті.<br />

Жәрмеңке<br />

орны ауысады<br />

Жаз маусымына байланысты<br />

<strong>Шымкент</strong> қаласы<br />

Қажымұқан атындағы<br />

орталық стадион аумағында<br />

ұйымдастырылатын<br />

жәрмеңке биылғы<br />

жылдың 26 мамырынан<br />

бастап, <strong>Шымкент</strong> қаласы<br />

Темірлан тас жолы мен Алматы<br />

айналма тас жолы<br />

қиылысындағы «Бек» жанар-жағар<br />

май бекетінен<br />

300 метр ара қашықтықта<br />

орналасқан «Барыс» сауда<br />

қатарына көшірілді (қатынайтын<br />

қоғамдық көліктер<br />

135, 26).<br />

тыру конкурсында І орынға<br />

ие болған.<br />

– «Тәрбие – тал бесіктен<br />

басталады» деген атам қазақ<br />

көкірегінде намысы бар, бойында<br />

күш-қуаты бар, Отан<br />

үшін отқа түсетін ұрпақ<br />

өсірді. Сол ұрпақтың жастарынан<br />

Қазақстан әскері<br />

жасақталуда. Әр адам Отан<br />

сүюді өзінен бастаса ғана нәтиже<br />

шығады, яғни ел дамып,<br />

жер көркейеді. Міне,<br />

сол үшін де әр азамат өз деңгейінде<br />

еліміздің өркендеуіне,<br />

гүлденуіне, тыныш әрі<br />

бейбіт өмір сүруіне үлес қосатынына<br />

сенімдімін, – деді<br />

Жансейіт Қансейітұлы.<br />

Салтанатты іс-шараға қатысқан<br />

Қазақстан Республикасы<br />

Қорғаныс министрінің<br />

орынбасары, генерал-лейтенант<br />

Талғат Мұхтаров жыл<br />

сайын мерзімді әскери қызметке<br />

24 мың азамат шақырылса,<br />

оның 4 мыңға жуығы<br />

Оңтүстік Қазақстан облысының<br />

жастары екенін атап<br />

өтті. Әскери шараға, сонымен<br />

қатар, әскер қатарына<br />

аттанушылардың ата-аналары<br />

қатысып, 35-748 әскери<br />

ТҮЛЕК<br />

бөлімінің жауынгерлері мен<br />

Сабыр Рахымов атындағы<br />

«Жас Ұлан» мектебі тәрбиеленушілерінің<br />

әскери парадын<br />

тамашалады. Салтанатты<br />

жиын соңы концерттік<br />

бағдарламаға ұласты.<br />

Мемлекеттік қызмет алу тәртібі өзгерді<br />

<strong>Шымкент</strong> қалалық<br />

жұмыспен<br />

қамту және<br />

әлеуметтік бағдарламалар<br />

бөлімі арқылы осы<br />

кезге дейін мемлекеттік<br />

қызметтің 27 түрі көрсетілсе,<br />

енді тұрғындары<br />

оның 11-ін «Egov»<br />

порталы арқылы алатын<br />

болады.<br />

Айгүл КЕРІМҚұлова<br />

aigul-kerim@mail.ru<br />

сы мен танымдық викториналарды<br />

балалар қызықтаса, жасөспірімдерге<br />

концерттік бағдарлама<br />

ұсынылды. Бүлдіршіндерге<br />

облыстық қуыршақ театрының<br />

қойылымы мен деректі<br />

фильмдер көрсетілді. Әлемнің<br />

150-ден астам елінде өткізілетін<br />

мәдени күн аясында тақырыптық<br />

көрмелер мен шеберлік сағаттары,<br />

түрлі ойындар ұйымдастырылды.<br />

Тәттілер жәрмеңкесі<br />

де келушілердің көңілін көтеріп,<br />

қуаныш сыйлады.<br />

Кешкі уақытта мұражай қонақтары<br />

музей қорындағы құнды<br />

жәдігерлерді квест ойынында<br />

іздеп, шамның жарығымен<br />

өлке тарихына шолу жасады.<br />

Осылайша таңғы 10-да басталған<br />

мәдени іс-шаралар ағымы<br />

12 сағатқа ұласты.<br />

терді алу тәртібі, оларға<br />

берілетін жеңілдіктер, жәрдемақылар,<br />

әлеуметтік төлемдерді<br />

түсіндіру» тақырыбында<br />

өткізген жиында<br />

айтылды.<br />

Басқосуға <strong>Шымкент</strong> қалалық<br />

жұмыспен қамту орталығы,<br />

қалалық жұмыспен<br />

қамту және әлеуметтік бағдарламалар<br />

бөлімінің жауапты<br />

мамандары және Әл-Фараби<br />

ауданының тұрғындары<br />

қатысты. Мұндағы басты<br />

мақсат – әлеуметтік салада<br />

орын алып жатқан өзгерістерді<br />

халыққа түсіндіру.<br />

– Ең бастысы – мүмкіндігі<br />

шектеулі азаматтың жеке<br />

оңалту бағдарламасында<br />

көмекші құралдардың қажеттілігі<br />

көрсетіледі. Олар<br />

бұрынғыдай әр мекемеге бармайды,<br />

құжаттарды халыққа<br />

қызмет көрсету орталығына<br />

өткізеді не болмаса электронды<br />

қолтаңбасы болса,<br />

Биыл 34 мыңға<br />

жуық оқушы<br />

мектеп бітіреді<br />

2017-2018 оқу жылының<br />

қорытындысы бойынша<br />

биыл өңірімізде<br />

11-сыныпты 33766 оқушы<br />

бітіреді.<br />

Сондай-ақ, өңірде биыл<br />

1692 мектеп бітіруші «Алтын<br />

белгіге», 1029 түлек үздік аттестатқа<br />

үміткер. Ағымдағы<br />

жылдан бастап «Алтын<br />

белгі» иегерлері Ұлттық бірыңғай<br />

тестілеуден төмен<br />

балл алған жағдайда мемлекеттік<br />

грант бөлу жүйесінде<br />

«Алтын белгі» иегеріне басымдық<br />

берілмейді.<br />

Бұл туралы ОҚО өңірлік<br />

коммуникациялар қызметінде<br />

өткен брифингте облыстық<br />

білім басқармасының<br />

басшысы Исатай Сағындықов<br />

мәлім етті.<br />

Басқарма басшысының<br />

айтуынша, облыста 16 Ұлттық<br />

бірыңғай тестілеу орталығы<br />

бар, олардың 4-і ЖООның<br />

базасында, 2-і аудан ор-<br />

тифло, сурдо, гигиеналық<br />

құралдарға өтінішті үйде<br />

отырып жасауына болады,<br />

– деді бөлімнің мүмкіндігі<br />

шектеулі азаматтармен жұмыс<br />

істеу секторының бас<br />

маманы С.Алтынбеков.<br />

Жиында тұрғындар тарапынан<br />

мемлекеттік бағдарламалармен<br />

жұмысқа<br />

талықтарында болса, 10-ы<br />

жалпы орта мектептерде<br />

орналасқан.<br />

«Тестілеуге қатысуға<br />

өтініш қабылдау 10 наурыз<br />

бен 10 мамыр аралығында<br />

ҰБТ-ны өткізу пунктері<br />

арқылы жүзеге асады.<br />

Бүгінде тестілеу орталықтарында<br />

арнайы металіздегіш<br />

және ұялы телефон<br />

сигналдарын тұншықтырғыш<br />

құрылғылар орналастырылған.<br />

Сондай-ақ, бейнетіркегіштер<br />

мен онлайн<br />

көрсетілім үшін 133 аудиотория<br />

арнайы жабдықтармен<br />

қамтамасыз етілген.<br />

Ұлтық бірыңғай тестілеу<br />

20 маусым мен 1 шілде<br />

аралығында өтеді. Сонымен<br />

қатар, 2018 жылғы<br />

тамыз айында және 2019<br />

жылдың қаңтар айында<br />

ҰБТ-ны ақылы негізде қайта<br />

тапсыру мүмкіндігі беріледі.<br />

Шекті бал – 50 болып<br />

белгіленіп отыр» , – деді<br />

Исатай Өмірзақұлы.<br />

тұру, атаулы көмек мәселесі<br />

және зейнеткерлердің<br />

емдік-сауықтыру орталықтарына<br />

жолдама алудың<br />

қиындығы төңірегінде<br />

сауалдар қойылды. Мамандар<br />

барлық сұрақтарды<br />

тиісінше қамтып, оны шешудің<br />

жолдарын түсіндіріп<br />

берді.

Әлеумет<br />

www.shymkala.kz<br />

№<strong>40</strong> (1579)<br />

23 мамыр 2018 жыл<br />

3<br />

Қазақстан-Өзбекстан:<br />

әріптестік арта түседі<br />

u<br />

Басы 1-БЕТТЕ<br />

– Қазақстан мен<br />

Өзбекстан – өздерінің<br />

тәуелсіздіктерін нығайтып,<br />

болашаққа батыл қадам жасап<br />

келе жатқан мемлекеттер.<br />

Өткен жылдарда қос тараптың<br />

дипломатиялық қатынастары<br />

өзара сенімге негізделе<br />

отырып дамыды. Бұл бағыттағы<br />

жұмыстар бүгінде жаңаша<br />

қарқын алып, уақыт талабына<br />

сай жалғасын табуда.<br />

Өзбекстан Республикасы – Орта<br />

Азиядағы Қазақстанның негізгі<br />

стратегиялық әріптестерінің<br />

бірі. Мәселен, өткен жылы екіжақты<br />

сауданың көлемі 30 пайызға<br />

артып, 2 миллиард АҚШ<br />

долларын құрады. Ал екі елдің<br />

көшбасшылары биылғы сауда<br />

айналымын 3 миллиард<br />

долларға арттыруды, 2020<br />

жылға қарай 5 миллиард<br />

АҚШ долларына дейін ұлғайтуды<br />

тапсырды. Сондықтан<br />

қазіргі таңда екі елдің кәсіпкерлеріне<br />

нақты қолдау көрсету<br />

маңызды. Бұл іс-шара<br />

осы айтылған міндеттемелерді<br />

жүзеге асыруда септігін<br />

тигізері анық. Бұл өзара ынтымақтастыққа<br />

және екі ел<br />

арасындағы берік бауырластық<br />

қатынастарды орнатуға<br />

бағытталған тағы бір қадам,<br />

– деді облыс әкімі.<br />

ОҚО Кәсіпкерлер палатасының<br />

ұйымдастыруымен<br />

өткен форум барысында<br />

тараптар бірлескен бизнес<br />

жобалар мен инвестициялық<br />

ұсыныстар жайында<br />

ынтымақтастықты дамытуды<br />

сөз етіп, экспорт пен<br />

импорт бойынша үшінші<br />

елдерге кіру жайын талқылады.<br />

Бүгінгі таңда Оңтүстік<br />

Қазақстан облысы мен<br />

Өзбекстан Республикасы<br />

арасындағы сауда-экономикалық<br />

қатынас қарқынды<br />

дамып келеді. Биылғы соңғы<br />

үш айдың көрсеткіші бойынша<br />

ОҚО мен Өзбекстан<br />

арасындағы тауар айналымы<br />

125,7 млн АҚШ долларын<br />

құрап отыр. Сонымен қатар<br />

Оңтүстіктен Өзбекстанға 73,1<br />

млн АҚШ доллары болатын<br />

өнім экспортталса, көрші елден<br />

бізге 52,5 млн АҚШ доллары<br />

көлеміндегі тауар импортталған.<br />

Форумның басты идеяларының<br />

бірі – өнімдерді ең ірі<br />

әлемдік нарықта, соның ішінде<br />

Қытай мен ЕЭО-да бірлесіп<br />

шығару және дамыту.<br />

Жиында Адхам Икрамов<br />

екі елдің ғасырдан бері жалғасқан<br />

достық қарым-қатынасы<br />

одан әрі жандана түсетінін<br />

айтып, бүгінгі өтіп<br />

жатқан іскерлік жиында ОҚО<br />

кәсіпкерлері мен өзбекстандық<br />

бизнесмендер арасында<br />

сауда-экономикалық байланыс<br />

нығая түсетініне сенімді<br />

екенін жеткізді.<br />

ОҚО Кәсіпкерлер палатасының<br />

директоры Асқар<br />

Әбубәкіров аймақтық ынтымақтастық<br />

форумын тұрақты<br />

негізде өткізу туралы ұсынысын<br />

жеткізді. Аталған ұсынысты<br />

Өзбекстан тарапы бірауыздан<br />

қолдады.<br />

Бизнес-форум кезінде екі<br />

ел кәсіпкерлерінің қатысуымен<br />

бетпе бет жүздесу форматында<br />

келіссөздер жүріп, бірқатар<br />

бағытта іскерлік әріптестікті<br />

дамыту мақсатында<br />

екі жақты құжаттарға қол<br />

қойылды. Қатысушылар өзара<br />

іс-әрекеттер жақын болашақта<br />

өз нәтижесін береріне<br />

сенім білдірді. Сонымен қоса<br />

форумға қатысушылар отандық<br />

тауар өндірушілер ұсынған<br />

өнімдер көрмесін тамашалады.<br />

ҚҰРЫЛЫС<br />

Монша<br />

бұзылып жатыр<br />

Ауыз су мәселесі<br />

шешімін табады<br />

<strong>Шымкент</strong> қаласының Бас жоспарына сәйкес Д.Қонаев даңғылын<br />

созу жобасы «Түркістан» моншасына байланысты<br />

тоқтап тұрған еді.<br />

Ақмарал Молдиярқызы<br />

aashirova@shymkala.kz<br />

u<br />

Басы 1-БЕТТЕ<br />

Бұған дейін бірнеше рет қаралған<br />

мәселе бойынша сот шешімі<br />

заңды күшіне енді. Монша бұзылады.<br />

2016 жылдың 3 тамызында <strong>Шымкент</strong><br />

қаласының сәулет және қала<br />

құрылысы бөлімі шаһар басшысына<br />

ұсыныс жасаған болатын. Ұсыныста<br />

Д.Қонаев даңғылының І кезең<br />

құрылысы жұмыстарын бастау<br />

үшін қажетті жер телімін мемлекет<br />

мұқтажына қайтару туралы мәселе<br />

қозғалған. <strong>Шымкент</strong> әкімінің қаулысымен<br />

жылжымайтын мүлікті<br />

иеліктен шығару жұмыстары 2016<br />

жылдың 26 тамызында басталған.<br />

Алайда, <strong>Шымкент</strong> қалалық жер қатынастары<br />

бөлімі мемлекет мұқтажына<br />

қайтару секторының меңгерушісі<br />

С.Мұратов мемлекет мұқтажы<br />

үшін қайтарылуы тиіс 73 жер<br />

телімінің бірі – «Түркістан» монша-<br />

сының иесі күні бүгінге дейін өтемақыға<br />

келіспегенін айтады.<br />

– Кәсіпкерлік нысанның үйреншікті<br />

жұмысын тоқтату оңайға<br />

соқпады. Дегенмен, мемлекетті дамыту,<br />

шаһар сәулетін арттыру жолындағы<br />

жобалар бәрінен маңызды.<br />

Себебі, мұндай құрылыс миллионды<br />

қала игілігі үшін қолға алынбақ.<br />

Нысанды бағалау жұмыстарынан<br />

кейін меншік иесі келіспейтіні жайлы<br />

сотқа талап-арыз берді. Апелляцияға<br />

да берді, – дейді сектор меңгерушісі.<br />

Сұлтан Даниярұлының айтуынша,<br />

қазіргі таңда сот шешімі заңды<br />

күшіне енді. <strong>Шымкент</strong> қаласы<br />

Түркістан көшесінде орналасқан<br />

№20 үйдің иесіне өтемақы төленді.<br />

Осылайша, Д.Қонаев даңғылын<br />

ұзарту жұмыстары құрылыс<br />

жобасына сәйкес жалғасады.<br />

Қала аумағына 2014 жылы енген<br />

Тұрдыабад елдімекенінің тұрғындары<br />

ауызсуға зәру. Жақында<br />

Еңбекші ауданына қарасты елдімекен<br />

тұрғындары БАҚ өкілдерін<br />

шақырып, арыз-шағым айтты.<br />

«Ауылымызды <strong>Шымкент</strong>ке қосқанда<br />

ең әуелі коммуналды сұрақтар<br />

тез шешімін табады деп<br />

қуанғанбыз» дейді ауыл биі Розмат<br />

Рызаев.<br />

– Алайда, «Тұрдыабадқа ауызсу<br />

тартылады» деп басталған жұмыстар<br />

дәл қазір тоқтап тұр. Жаз<br />

маусымы басталғаннан су қажеттілігі<br />

екі есеге артады. Ал біз<br />

әлі күнге 60 тонналық цистернаға<br />

су жинап ішеміз. Соның зардабынан<br />

балалардың іші ауырады.<br />

Электр жарығы болмай қалса,<br />

цистернадағы суға да жете алмай<br />

қаламыз, – дейді тұрғын.<br />

Мәселенің мән-жайын білу<br />

үшін бұрғылау жұмыстары жүріп<br />

жатқан құрылыс алаңына бардық.<br />

Мердігер – алматылық «ПК<br />

Геотерм» ЖШС екен. Бұрғылау шебері<br />

Серік Малдыбаев тапсырыс<br />

берушілердің жоспарына сәйкес<br />

50 метр тереңдікте ұңғыма бұрғылау<br />

жұмыстары аяқталғанын<br />

айтты.<br />

– Бұған дейін Оңтүстік<br />

Қазақстан облысының энергетика<br />

және тұрғын үй-коммуналды<br />

шаруашылық басқармасының<br />

тапсырысына сәйкес Базарқақпа,<br />

Өтеміс елдімекендерінде бұрғылау<br />

жұмыстарын аяқтадық. Базарқақпада<br />

80 метр қазылған<br />

соң су шықты, қазір секундына<br />

12 литр су беріп тұр. Ал Өтеміс<br />

елдімекеніндегі ұңғыманы қазу<br />

барысында тасты жердің қаттылығынан<br />

бұрғылау жұмыстары<br />

ұзақ уақытқа созылды. Қазір ол<br />

жақта да 135 метр тереңдіктен<br />

секундына 3 литр ауызсу шығып<br />

тұр, – дейді С.Малдыбаев.<br />

Оның айтуынша, Тұрдыабад<br />

елдімекенінде 25 метрге дейінгі<br />

бұрғылау жұмыстарын 2 тәулікте<br />

аяқтаса, одан кейін тасты бөліктің<br />

жұмыстары қиындап, тәулігіне 1<br />

метр ғана тереңдетіп отырған.<br />

Қазір 50 метр тереңдікте қазылған<br />

ұңғымада су жоқ. Ары қарай тек<br />

тапсырыс бойынша жұмысқа кіріспек.<br />

Осы орайда Оңтүстік Қазақстан<br />

облысының энергетика және<br />

тұрғын үй-коммуналды шаруашылық<br />

басқармасының басшысы<br />

М.Зұлхарнайұлына хабарласып,<br />

ауызсумен қамту жұмыстарының<br />

«тоқтап қалмағанын» білдік. Бұл<br />

жобаға жетекшілік ететін басқарманың<br />

бас маманы Асылбек Құрманбеков<br />

тақырыптың түйінін<br />

тарқатып, түсіндіріп берді.<br />

– Тұрдыабад елдімекенінің<br />

жер асты су қорын бекіту жобасы<br />

«Өңірлерді дамытудың 2020 жылға<br />

дейінгі бағдарламасы» аясында<br />

жүзеге асырылуда. 2018 жылдың<br />

сәуір айында басталған жоба<br />

бойынша алғашқы тереңдік 50<br />

метр деп бекітілген. Қазір осы<br />

тереңдікке темір құбырлар отырғызылды.<br />

Сондай-ақ, ұңғыманы<br />

саз балшықтан тазалау мақсатында<br />

деглинизация жасалып,<br />

сулы қабаттың су беру және су<br />

өткізгіштігі қалпына келтірілді.<br />

Ендігі кезекте тәжірибелік-сүзгілеу<br />

шаралары қолға алынады.<br />

Жоба бойынша іздеу-барлау жұмыстары<br />

2019 жылдың соңына<br />

дейін жүргізіледі деп жоспарланған,<br />

– деді маман.<br />

Ендеше, тұрғындарға әлі де<br />

күтуге тура келіп тұр.

4<br />

№<strong>40</strong> (1579)<br />

23 мамыр 2018 жыл<br />

Рухани жаңғыру<br />

www.shymkala.kz<br />

ұстаз мәртебесі<br />

Бала тәрбиесі<br />

тек мектепке<br />

жүктелмеуі тиіс<br />

Барлығымыз да мұғалімнің алдынан өттік. «Ұстазы<br />

жақсының ұстамы жақсы» дейді халық даналығы. Ұстаз<br />

біздің өмірге деген көзқарасымызды қалыптастырды,<br />

білімге деген құштарлығымызды арттырды. Мұғалім<br />

беделі біздер үшін асқар таудай еді. Ал қазір ше? Солай<br />

деп толық айта аламыз ба? Олай дейтініміз, соңғы жылдары<br />

педагогтың абырой-беделі мен мәртебесі жайында көп айтылып<br />

жүр. Осы орайда қаламыздағы Ә.Тәжібаев атындағы №47<br />

мектеп-гимназиясының қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі<br />

Бибайша Бисетаевамен әңгімеміз ұзтаздардың бүгінгі мәртебесі<br />

жайында өрбіді.<br />

тіл саясаты<br />

Мемлекеттік тілді<br />

білу – парызың!<br />

<strong>Шымкент</strong> қаласы<br />

әкімдігінің тілдерді<br />

оқыту орталығы<br />

өзге этнос тіл үйренушілері<br />

арасында байқау<br />

ұйымдастырды. 2011-2020<br />

жылдарға арналған бағдарламаның<br />

негізгі мақсаты<br />

– мемлекеттік тілдің<br />

қолдану аясын кеңейту,<br />

тіл мәдениетін көтеру.<br />

Ақмарал Молдиярқызы<br />

aashirova@shymkala.kz<br />

рең түсініп алды.<br />

– Байқау сарапшылары топтардың<br />

өнерін бағалау кезінде<br />

олардың мемлекеттік тілді<br />

білу деңгейіне, сөздік қорына,<br />

тіл мәдениетіне, білімділігі<br />

мен тапқырлығына, жауаптың<br />

нақтылығына зор мән<br />

берді, – дейді. <strong>Шымкент</strong> қаласы<br />

әкімдігінің Тілдерді оқыту<br />

орталығының директоры<br />

Нұрила Жұманова. – Сонымен<br />

қатар, сахнада өзін ұстау, таңдаған<br />

киім үлгісі де назардан<br />

тыс қалмады. Өзге этнос өкілдері<br />

қазақ тілін ерекше қызығушылықпен,<br />

ықыласпен үйрен-<br />

- Жыл сайын білім саласында<br />

жаңалық болып,<br />

жаңа бағдарламалар еніп<br />

жатыр. Бұған әр мұғалім<br />

түрліше пікір айтады.<br />

Жалпы, өзіңіз жаңашылдыққа<br />

қалай қарайсыз?<br />

- Білім саласы қаншама<br />

жылдан бері жаңа реформаларды<br />

бастан өткеріп жатыр.<br />

Менің айтарым - жаңа<br />

бағдарламалар дәл қазір<br />

білім саласына әбден керек!<br />

Жаңа заман ағымына,<br />

ғылым мен техниканы үйренуде<br />

жаңа бағдарламалар<br />

енгізіп отырмасақ, көштен<br />

қалып кетуіміз мүмкін.<br />

Әлемдік білім беру стандартына<br />

ілесіп отыруымыз қажет.<br />

Бүгінде мектепті бітірген<br />

түлек әлемдік университеттерге<br />

түсе алмайды. Себебі<br />

бізде 12 жылдық білім<br />

беру стандарты жоқ. Оқушының<br />

қолында 12 жылдық<br />

стандартта білім алған аттестаты<br />

болмаған соң оқуға<br />

қабылдамайды. Шетелде<br />

оқу үшін міндетті түрде<br />

еліміздегі ЖОО-ның 1-курсын<br />

тәмамдауы керек болады.<br />

Сондықтан әлемдік<br />

стандартқа ілесу үшін 12<br />

жылдық білім беру енгізіліп<br />

жатқанына балаларымыз<br />

үшін қуанарлық жайт. Жалпы,<br />

бір жерде тоқтап қалағанды<br />

өзім ұнатпаймын.<br />

– Білім мен тәрбие -<br />

егіз ұғым. Білімде жаһандық<br />

стандарттарға ілесіп<br />

жатырмыз. Енді оқушыға<br />

тәрбие беруде де жаңашылдық<br />

қажет пе, қалай<br />

ойлайсыз?<br />

– Кеңестік дәуірде сол уақыттың<br />

саясаты бойынша<br />

ұлттық құндылықтарымызды<br />

ұмыттырып, құлдық санаға<br />

бет бұрғызып жіберді.<br />

Зиялылыларымызды жазықсыз<br />

жазалады. Дегенмен,<br />

ұтымды жеріміз – жаңашылдықты<br />

тез қабылдайтын<br />

халықпыз. Осы қасиетімізді<br />

орынды пайдалануымыз<br />

қажет. Бүгінде<br />

батысқа еліктеп барамыз,<br />

алайда батыстың ментелитеті<br />

мен болмысы бізге<br />

жат. Жапондарға еліктеу<br />

керек. Олардың рухани<br />

болмысы бізге жақын. Мәселен,<br />

жапондарда мынадай<br />

сөз бар екен: «Әлемнің<br />

бар жақсысын үйрен, бірақ<br />

ол жапонның жан-дүниесіне<br />

кері әсерін тигізбеу керек.»<br />

Баласына осылай тәрбие<br />

береді екен. Біз де баланы<br />

бүкіл әлемнің бар жақсысын,<br />

білім-ғылым, техникасын<br />

үйреніп, біздің ұлтымыздың<br />

жан-дүниесіне кері<br />

әсерін тигізбейтіндей етіп<br />

тәрбиелеуіміз қажет.<br />

– Өмірден де білімнен<br />

де тәжірибесі мол ұстаз<br />

ретінде үш тілде оқыту<br />

үрдісіне не айтасыз?<br />

– Елбасымыздың үш тілде<br />

оқытуды ұсынғаны қаншалықты<br />

дұрыс екенін шетелге<br />

шыққанда ғана білесіз.<br />

Неге біздің жастарымыз<br />

шет тілін жетік меңгеріп,<br />

әлемнің озық оқу<br />

орындарында білім алып,<br />

елімізде еңбек етпеске?<br />

Қазақстанның дамуына атсалыспасқа?<br />

Неге біздің жастарымыз<br />

қалып қою керек?<br />

Болашағымыз жастар деп<br />

жатамыз, солар тіл білмей<br />

жаһандық технологияларды<br />

үйренбесе, біз қалай өркендейміз?<br />

Мәселен, ІХ ғасырда<br />

өмір сүрген ғұлама Әл-Фарабидің<br />

өзі де 72 тілді меңгеріп,<br />

Аристотельден кейінгі<br />

әлемнің екінші ұстазы болды<br />

ғой. Бірақ жапондар<br />

сияқты әуелі діңді мықтылап<br />

алуымыз керек.<br />

– 32 жыл ұстаздық ету -<br />

бұл аз уақыт емес. Осынша<br />

жылда сіз түрлі кезеңдерден<br />

өттіңіз. Айтыңызшы,<br />

өзіңіз еңбек жолын бастаған<br />

жылдар мен қазіргі<br />

кезбен салыстырғанда мұғалім<br />

мәртебесінің айырмашылығы<br />

бар ма?<br />

– 3 0 - ж ы л д а р ы<br />

А.Байтұрсынов «Алты алаштың<br />

басы қосылса - төр мұғалімдікі»<br />

дейтін. Қырқыншы<br />

жылдары, расында да,<br />

мұғалімге кұрмет көрсетіп,<br />

тек төрден орын беретін.<br />

Бертін келе де өзіміз көшеде<br />

ағай-апайларымызды<br />

көре қалсақ, алдын кеспей,<br />

жол беруші едік. Бүгінде мұғалім<br />

мен оқушы қарамақарсы<br />

келе жатса, кей оқушы<br />

ұстазға жол бермей, алдын<br />

кесіп өтеді. Осыншама<br />

беделі төмендеуіне не себеп<br />

десеңіз, өз ойымды айтып өтсем,<br />

қоғамдағы мораль туралы<br />

этикет өзгеріп кетті. Бұрын<br />

бала бірнәрсеге ұрынса<br />

әке-шешесі жауапқа тартылатын.<br />

Бүгінде баласының тәр-<br />

биесін ата-анасы мұғалімге<br />

жүктеп қойды. Тәрбиеге тек<br />

мектеп қана жауапты деген<br />

ұғым пайда болды. Мектепте<br />

білім тәрбиесі онсыз да<br />

оқытушы мойнында. Алайда<br />

ата-ана өз баласының отбасындағы<br />

тәрбиесін, жүрістұрысын<br />

қадағалап, қолына<br />

алмайынша ұстаздың мәртебесі<br />

көтерілмейді.<br />

Екіншіден, мұғалім<br />

мамандығына кездейсоқ<br />

адамдар көп келіп жатыр.<br />

Тәуелсіздік алғаннан кейінгі<br />

жылдары мықты деген мамандардың<br />

көбі басқа салаға<br />

ауысып, мектепті тастап<br />

кетті. Сол кездері мұғалімдердің<br />

жалақысы төмендеп,<br />

мамандыққа деген<br />

қызығушылық та бәсеңдеп<br />

кетті. Мектепке кадр<br />

жетіспеушіліктен, кездейсоқ<br />

адам мектепке жұмысқа<br />

алына бастады. Қазіргі<br />

күнде де оқуда үздік, білімі<br />

бар оқушылар техникалық<br />

мамандықты таңдап, сыныптағы<br />

ең нашар оқитын<br />

оқушылар педагогикаға оқуға<br />

түседі. Мәселен, биылғы<br />

ҰБТ тапсыратын, жақсы<br />

оқитын жоғары сынып оқушысының<br />

бірінен қай саланы<br />

таңдайтынын сұрасаңыз,<br />

міндетті түрде техникалық<br />

мамандықты таңдайтынын<br />

айтады. Өйткені педагогикаға<br />

қызығушылық<br />

тым төмендеп кеткен. Тесттен<br />

ЖОО-на түсе алатындай<br />

балл жинай алмаған оқушылар<br />

амалдың жоғынан университеттердің<br />

ақылы педагогика<br />

факультетіне оқуға<br />

түсетіні жасырын емес.<br />

Мектебімізге практикасын<br />

өтеуге келген студенттерге<br />

қарап, ертеңгі ұрпақтың<br />

біліміне ішім ашиды, жылағым<br />

келеді... Сол үшін болашақ<br />

педагогтарды, мүмкін,<br />

мектеп жасынан іріктеп алу<br />

керек шығар? Мысалы, Оңтүстік<br />

Кореяда мектепте ең<br />

үздік оқитын балаларды педагогикаға<br />

іріктеп алады<br />

екен. ЖОО-да да І-ІІ курсты<br />

оқыған соң мектепке практикаға<br />

жіберіп, оның еңбегіне<br />

қарай мектеп іріктейді.<br />

Міне, осындай іріктеуден<br />

өткендерге ғана педагогикалық<br />

диплом беріледі. Бізде<br />

керісінше. Мектептен білім<br />

іргетасы мықты болып шықпаған<br />

баладан мықты педагог<br />

қайдан болсын?<br />

– Латын әліпбиі туралы<br />

пікіріңіз қандай?<br />

– 1926 жылға дейін<br />

М.Әуезов, А.Байтұрсынов<br />

және тағы да басқа жазушылардың<br />

төте жазумен жазған<br />

шығармаларын біз оқи алмай<br />

қалдық. Замануи білімнің<br />

жақсы жағы – жаһандануға<br />

бет бұрсақ, кемшілігі – болашақта<br />

латын әліпбиімен<br />

хат таныған ұрпақ кирилл<br />

әріптерімен жазылған кей<br />

кітаптардан қол үзіп қалуы<br />

мүмкін. Осы уақытқа дейін<br />

90 жыл жинақталған дүниелерді,<br />

әдебиетті, өндірістегі<br />

барлық нәрсені кейінгі ұрпақ<br />

оқи алмай қала ма деп<br />

алаңдаймын.<br />

– Мұғалімнің мәртебесін<br />

көтеру үшін не істемек<br />

керек?<br />

– Біріншіден, бала тәрбиесіне<br />

алдымен ата-ана<br />

жауап беруі керек. Мәселен,<br />

отбасындағы кикілжіңдер<br />

мен жанжал баланың жүйке<br />

жүйесіне әсер етіп, өзіне қол<br />

жұмсамақ болып, дәрі ішіп<br />

қойса, ол үшін мұғалім мен<br />

мектеп жауап береді. Оқушылар<br />

сабақтан тыс көшеде<br />

ерегісіп, соңынан төбелесіп<br />

қалса, сынып жетекшісі атаанадан<br />

жазбаша кешірім<br />

сұрайды. Қазір оқушы тәрбиесі<br />

мен қауіпсіздігінің 60<br />

пайызына – мектеп, 20 пайызына<br />

– ата-ана, 20 пайызына<br />

қоғам жауапты болып<br />

қалған. Кей оқушылар<br />

сабақ үстінде маужырап<br />

ұйықтап отырады. Өйткені<br />

түнімен әлеуметтік желілерде<br />

отырады, компьютер көреді.<br />

Сондай оқушылардың<br />

әке-шешелеріне талай ескерттік,<br />

кешкі сағат оннан<br />

кейін баласының ұялы телефонын<br />

алып қоюды сұрадық.<br />

«Қайтем, мені тыңдамайды<br />

ғой» – дейді ата-анасы.<br />

Олар, тіпті, өз балаларымен<br />

қалай сөйлесуді білмей<br />

жатып өз міндеттерін мектепке<br />

жүктеп қояды.<br />

Екіншіден, мына заманда<br />

қай салада қаржы көп болса,<br />

білімі жететіннің бәрі сол<br />

мамандықты таңдауда. Сондықтан<br />

мұғалімдердің жалақысын<br />

көтеру керек деп<br />

ойлаймын.<br />

– Әңгімеңізге рақмет!<br />

Сұхбаттасқан<br />

Бибайша<br />

Нұржанқызы<br />

3 адамнан құрылған 6 команда<br />

«Сәлемдесу – салтымыз»,<br />

«Қазтест», «Өнерліге<br />

өріс кең», «Сұрақ-жауап» сынды<br />

тапсырмаларды орындады.<br />

Бұл байқауға №6698 әскери<br />

бөлімі, ҚР ҰҚК Шекара<br />

қызметі «Оңтүстік» өңірлік<br />

басқармасы, «Қазақтелеком»<br />

АҚ филиалы, «Парасат» колледжі,<br />

Облыстық консультативтік-диагностикалық<br />

орталығы<br />

және №73 «Айжан» балабақшасының<br />

қызметкерлері<br />

белсене қатысып, мемлекеттік<br />

тілді үйренуге деген ықыласын<br />

көрсетті. Тіпті, бір топтың<br />

білмегенін екіншісі айтып,<br />

әсіресе, 4-ші тапсырманы<br />

орындау барысында қазақ<br />

тіліндегі туыстық қатынасты<br />

білдіретін сөздерді те-<br />

гендіктен болар, аз уақыттың<br />

ішінде тез меңгеріп алуда.<br />

Байқауда сынға түскен әрбір<br />

команда мүшесіне мақтау қағазы<br />

мен бағалы сыйлықтар тапсырылды.<br />

Жалпы, бұл орталық – қаланың<br />

ересек тұрғындарына<br />

қазақ, орыс, ағылшын тілдерін<br />

оқытуды ұйымдастырады.<br />

Мемлекеттік мекемелер,<br />

кәсіпорындар, басқа да коммерциялық<br />

ұйымдардағы ісқағаздың<br />

сауатты жүргізілуіне байланысты<br />

«Мемлекеттік тілде ісқағаз<br />

жүргізу» курсын оқытады.<br />

Салалық терминдерді қолдануда<br />

әдістемелік көмек көрсетеді,<br />

аударма жұмыстарымен<br />

және тілдерді оқытуға арналған<br />

әдістемелік құралдар шығарумен<br />

айналысады.

Рамазан<br />

www.shymkala.kz<br />

№<strong>40</strong> (1579)<br />

23 мамыр 2018 жыл<br />

5<br />

Сауаптан<br />

құр қалма,<br />

мұсылман<br />

бауыр!<br />

Рамазан – 12 айдың<br />

сұлтаны.<br />

Бұл айда қайырымды<br />

істер көбейеді:<br />

Алланың<br />

мейірімі төгіліп, жұмақтың<br />

есігі ашылатын<br />

берекелі<br />

ай. Шүкіршілік,<br />

шыдамдылық,<br />

мейірімділік сияқты<br />

ізгі қасиеттер бойымызда<br />

толысатын<br />

шақ. Аллаға шүкір,<br />

бүгінде қала бойынша<br />

208 орында ауызашар<br />

беріліп, 52 мешітте<br />

тарауих намазы<br />

оқылып жатыр. Құлшылыққа<br />

құлшынған<br />

жамағаттың қарасы<br />

көп.<br />

Тағабай ҚАСЫМ<br />

tkasym@shymkala.kz<br />

Ауыз бекіту уақыты<br />

не себепті өзгерді ?<br />

Қасиетті айдың қарсаңында<br />

қаладағы мешіттер күрделі<br />

жөндеуден өтіп, жаңа мешіттер<br />

ел игілігіне берілді. Қаладағы<br />

Абай ауданында Сансызбай<br />

Қарсақбайұлы ұрпақтарының<br />

демеушілігімен жаңа<br />

мешіт есігін жамағатқа айқара<br />

ашты. Мешіттің құрылысы<br />

2017 жылы басталған болатын.<br />

Бір жылдың ішінде аяқталып,<br />

ел игілігіне берілген<br />

имандылық үйі «Дін ислам<br />

мешіті» деп аталады.<br />

Биыл қасиетті ай бірқатар<br />

жаңалықтармен есте қалмақ.<br />

Ең әуелі Оразаның басталу<br />

уақыты бір күнге кейінге<br />

шегерілуі болды. Ел мұсылмандары<br />

17 мамырдан бастап<br />

ауыз бекітті.<br />

П а й ғ а м б а р ы м ы з<br />

Мұхаммед (оған Алланың салауаты<br />

мен сәлемі болсын):<br />

«Оразаны айдың тууына қарап<br />

бастап, айдың тууына қарап<br />

аяқтаңдар. Егер ай көрінбесе,<br />

шағбан айын отыз күнге<br />

толтырып, бастай беріңдер»<br />

деген.<br />

Бұған дейін қасиетті ай 16<br />

мамыр күні басталатыны жарияланып<br />

қойған-тұғын. Ғалымдардың<br />

зерттеулерінің<br />

нәтижесінде өзгертуге тура<br />

келді. Бұл – табиғи құбылыс.<br />

Жалпы, Рамазан айының басталуын<br />

нақты анықтау шариғи<br />

үкімдер мен астрономиялық<br />

есептер негізінде жүзеге<br />

асады. Алғашқы кезеңде мұсылмандар<br />

жаңа туған айды<br />

көзбен көретін. Ғылым мен<br />

технология дамыған заманда<br />

мұсылмандық күнтізбе шариғи<br />

үкім мен ғылыми зерттеулер<br />

негізінде жасалады.<br />

ҚМДБ ғалымдары бұл жағдайды<br />

былайша түсіндіріп<br />

берді. Мұсылман жұртшылығы<br />

Рамазаннан бұрын болатын<br />

шағбан айының жиырма<br />

тоғызы күні кешке қарай<br />

жаңа айдың (Рамазанның)<br />

тууын күтулері керек. Жаңа<br />

ай көрінсе, онда келесі күні<br />

ораза ұстайды. Егер көрінбесе,<br />

сол айды отыз күнге<br />

толтырып, оразаны бастайды.<br />

Бірқатар мұсылман мемлекеттерінің<br />

ғалымдары осы<br />

хадисте айтылған шағбан<br />

айының 29-ыншы күні 15 мамырға,<br />

ал 30-ыншы жұлдызы<br />

16 мамырға сай келетінін<br />

мәлімдеген еді. Ал астрономиялық<br />

есептер 16 мамырда<br />

жаңа айдың туылатынын<br />

көрсетті. Ал 17 мамыр Рамазан<br />

айының алғашқы күні бо-<br />

лып есептеледі.<br />

ҚМДБ еліміздегі іргелі<br />

зерттеу орталықтарының бірі<br />

«Ұлттық ғарыштық зерттеулер<br />

мен технологиялар орталығы»<br />

мекемесінен жаңа айдың<br />

көрінуіне қатысты ресми<br />

мәлімет сұратқан. Аталмыш<br />

мекеме 16 мамырда астрономиялық<br />

құралдар көмегімен<br />

жаңа айды көруге болатынын<br />

мәлімдеген. Осыған орай<br />

ҚМДБ Ғұламалар кеңесі шариғи<br />

үкім мен отандық астрономиялық<br />

ғылыми зерттеу<br />

нәтижесіне орай 17 мамырды<br />

Рамазан айының бірінші күні<br />

деп белгіледі.<br />

ҚМДБ-ның ОҚО бойынша<br />

өкіл имамы Бақтыбай<br />

Бейсенбаев БАҚ өкілдеріне арналған<br />

баспасөз мәслихатында<br />

кеңірек түсіндіріп берді.<br />

– Тәуелсіздік алғаннан бері<br />

мұндай жағдайды өз басым<br />

бірінші рет көріп тұрмын. Халықта<br />

да сондай шығар. Бірақ<br />

бұл Ислам әлемінде болатын<br />

құбылыстардың бірі. Хижри<br />

жыл санауы бойынша Рамазан<br />

– 9 ай. Ол күндерде 28 немесе<br />

31 деген күн жоқ. Айда<br />

29-на немесе 30 күн болады.<br />

Хижри жыл санауы бойынша<br />

33 жылда бір рет айырмашылық<br />

болады. Яғни, сондай уақыт<br />

кезеңінде бір жыл қосылып<br />

отырады. Жаңа туған ай<br />

16-на көрінбей қалатын болғандықтан<br />

ауыз бекіту осылай<br />

бір күнге ауыстырылды,<br />

– дейді бас имам.<br />

Сондай-ақ, көрші Өзбекстан,<br />

Қырғызстан, Тәжікстан<br />

елдері де Рамазанды 16-на<br />

басталады деп белгілеген еді.<br />

Кейіннен оларда да мерзім<br />

ауысты. Белгілі дінтанушы<br />

ғалым Ерсін Әміре фейсбуктағы<br />

парақшасында Сауд Арабиясында,<br />

БАӘ, Мысыр, Палестина,<br />

Иордания және тағы<br />

басқа араб елдері де қасиетті<br />

Рамазан айын бейсенбі күні<br />

қарсы алатынын жазды. Сол<br />

себепті ҚМДБ Ғұламалар кеңесінің<br />

бұл шешімі өте орынды<br />

болғанын айтады.<br />

208 орында ай бойы<br />

ауызашар болады<br />

Биыл облыстық мешіттің<br />

жанынан Ақылдастар алқасы<br />

құрылғанынан көпшілік хабардар.<br />

Облыстық мешіттің<br />

бас имамы Ақылдастар алқасының<br />

қасиетті айдағы<br />

облыс тұрғындарына үндеуін<br />

де облыс тұрғындарына<br />

жария етті. Онда жалпы<br />

бұл айда сауапты іске ұмтылып,<br />

күнәлі істерден аулақ<br />

болуға шақырады. Дастарханға<br />

ішімдіктің қойылмау<br />

керегін еске салды. Сонымен<br />

қатар құдайы ас пен<br />

жиындарды күндізгі уақытта<br />

емес, ауызашқаннан кейін<br />

өткізуге үндейді.<br />

Шүкіршілік, қасиетті айдың<br />

құрметіне қала көшелерінде,<br />

аудан-ауылдарда<br />

құттықтау плакаттары, билбордтар<br />

ілінді. Біздің мұсылман<br />

ел екенімізді танытатын<br />

үгіт-насихат жұмыстары көзге<br />

көрінерлік.<br />

Бүгінде <strong>Шымкент</strong> қаласында<br />

208 орында ай бойы<br />

ауызашар ұйымдастырылады.<br />

Мұның өзі үлкен<br />

жетістік. Сондай-ақ, қаланың<br />

52 мешітінде ауызашар<br />

беріліп, тарауих намазы<br />

оқылуда. Ондағы қарилардың<br />

көпшілігі – жергілікті<br />

шәкірттер. Түркиядан арнайы<br />

келген ұстаздар да бар.<br />

Ынтымағы жарасты,<br />

бірлігі бекем<br />

Өзіміз Еңбекші ауданындағы<br />

«Әл-Біләл» мешітінің<br />

жамағатымыз. Мешітіміздің<br />

ынтымағы жарасты. Бірлігі<br />

бекем. Күн сайын мұнда 200-<br />

ге жуық адам ауыз ашады.<br />

Әрі 500-ге жуық адам тарауих<br />

намазын оқиды. Мұнда 29<br />

күн бойы ауызашар берілмек.<br />

Құлшылыққа құлшынған<br />

жамағаттың қарасы көп.<br />

18 жасар қари да көпшіліктің<br />

көңілінен шығып келеді.<br />

Қалалық мешіттің бас<br />

имамы Бақдәулет Әбдірахмановтың<br />

айтуынша, 1 маусымнан<br />

бастап жамағатқа арналған<br />

сауат ашу курстары жұмыс<br />

істей бастайды.<br />

Тағы бір атап өтерлігі,<br />

қазір ауа райы да ауыз бекіткен<br />

жамағатқа қарайласып<br />

тұрғандай. Қоңыр салқын.<br />

Бұл да Жаратушының өз<br />

құлдарына деген мейірімі<br />

шығар.<br />

Бұл айда халқымыз сабырлық,<br />

қайырымдылық,<br />

мейірімділік сияқты қасиеттерді<br />

бойларына қалыптастырады.<br />

Сауаптардың<br />

да еселеп жазылатын<br />

айы. Ал күнәлі істердің де<br />

үкімі осындай. Ендеше, тыйым<br />

салынған істерден тыйылып,<br />

сауапты істе жарысайық,<br />

құрметті мұсылман<br />

бауырлар!<br />

«Әл-Біләл» мешітінде<br />

күн сайын<br />

200<br />

- ден астам адам<br />

ауыз ашады.<br />

Әрі<br />

500<br />

-ге жуық адам<br />

тарауих намазын<br />

оқиды.<br />

Мұнда<br />

29<br />

күн бойы<br />

ауызашар берілмек

6<br />

№<strong>40</strong> (1579)<br />

23 мамыр 2018 жыл<br />

Жаршы<br />

www.shymkala.kz<br />

Міндетті медициналық сақтандыру<br />

білім<br />

Заң жобасында<br />

не өзгерді?<br />

Қазір міндетті медициналық сақтандыру туралы<br />

көп айтылып жүр. Жоба аясында заңға нақты<br />

қандай өзгеріс енгізіледі?<br />

М.Балтаев,<br />

Облыстық кардиологиялық<br />

орталықтың<br />

дәрігер-реаниматологы,<br />

реанимация және қарқынды<br />

терапия бөлімінің меңгерушісі<br />

Жарна төлемдері<br />

азаяды<br />

Ең алдымен жарна төлемдері<br />

қайта қарастырылды. «Міндетті<br />

әлеуметтік медициналық<br />

сақтандыру туралы» қолданыстағы<br />

заңға сәйкес мемлекеттік<br />

жарна 2018 жылдың 1 қаңтарынан<br />

бастап соңғы екі жылдағы<br />

орташа айлық жалақының 4%-<br />

ын құрайды, ал 2024 жылы 7%-<br />

ға дейін өседі. Жұмыс берушінің<br />

қол астындағы қызметкерге төлейтін<br />

жалақы шығынының<br />

мөлшері де сәйкесінше 2017 жылдың<br />

1 шілдесінен бастап 2%,<br />

ал 2020 жылы 5%-ға көбейеді.<br />

«Өзін-өзі жұмыспен қамтитын<br />

халықтың жарналары 2017 жылдан<br />

бастап ең төмен деңгейдегі<br />

бір жалақы және санатқа байланысты<br />

барлық табыс түрлері<br />

мөлшерінің 2%-ын, 2020 жылы<br />

– 7%-ын құрайды.<br />

Жұмысшылардың жарналары<br />

2019 жылдың 1 қаңтарынан<br />

бастап ай сайынғы жалақының<br />

1%-ын, 2020 жылы 2%-ды құрайды»,<br />

– дейді «Әлеуметтік медициналық<br />

сақтандыру қоры» АҚ<br />

төрайымы Елена Бахмутова.<br />

Оның айтуынша, қазіргі уақыт-<br />

денсаулық<br />

Айдынай Тұсқара,<br />

№3 <strong>Шымкент</strong><br />

қалалық емханасы<br />

Салауатты өмір салтын<br />

қалыптастыру бөлімінің дәрігері<br />

Нақты айтқанда әлемде инфекциялық<br />

емес аурулардың<br />

өсуіне, жаңа медициналық технологияларды<br />

енгізуге және<br />

егде жастағы халықтың көбеюіне<br />

байланысты өзгерістер жүріп<br />

жатыр, бұл денсаулық сақтауға<br />

арналған шығыстардың ұлғаюына<br />

әкеледі. Қазіргі Қазақстандық<br />

денсаулық сақтау жүйесі<br />

осындай сындарға дайын<br />

ұлт қазынасы<br />

Мейрамкүл Шері,<br />

<strong>Шымкент</strong> қаласы<br />

Әл-Фараби аудандық<br />

Әділет басқармасының<br />

бас маманы, «Заңгерлер<br />

Одағы» РҚБ мүшесі<br />

Тілсіз халықтың өткені мен<br />

болашағын, мәдениеті мен<br />

тұғырлы тарихын елестету<br />

мүмкін емес.<br />

Тілі таза халықтың-мемлекеті<br />

де мәңгілік өмір сүреді. Тіл<br />

тәуелсіздігіміздің қуатты құралы,<br />

асыл ой мен парасат белгісі,<br />

елдігіміз бен бірлігіміздің туы.<br />

та Қазақстан Республикасының<br />

жарна төлемдерін азайтуды қарастыратын<br />

заң жобасы жасалып<br />

жатыр. Мәселен жаңа заң<br />

аясында 2018 жылдың 1 қаңтарынан<br />

бастап халықтың әлеуметтік-қорғалмаған<br />

тобына мемлекет<br />

3,75%, 2018 жылдан бастап<br />

4%, 2023 жылдан бастап 6% қаржы<br />

бөледі.<br />

Жұмыс берушілердің жұмысшыларға<br />

бөлетін жарналарының<br />

көлемі 2017 жылдың 1<br />

шілдесінен бастап 1%-ға теңелетін<br />

болса, 2022 жылдан бастап<br />

көрсеткіш 3%-ға дейін көбейеді.<br />

Бұл ретте жеке кәсіпкерлер,<br />

жекеменшік нотариустар,<br />

жеке меншік сот үкімін орындаушылар,<br />

адвокаттар, кәсіби<br />

медиаторлар, азаматтық-құқықтық<br />

сипаттағы келісім шарттар<br />

негізінде қорға төленуге тиіс<br />

ақша табатын жеке тұлғалардың<br />

жарнасы 2017 жылдың 1 шілдесінен<br />

бастап 5% болады.<br />

Төлеушілер тізімі<br />

кеңеймек<br />

Қазір «Міндетті әлеуметтік<br />

медициналық сақтандыру туралы»<br />

қолданыстағы заңға сәйкес<br />

жарна төлеушілердің қатарында<br />

мемлекет, жұмысшы, жеке кәсіпкер,<br />

жеке меншік нотариус, жеке<br />

меншік сот үкімін орындаушы,<br />

адвокат, кәсіби медиатор және<br />

азаматтық-құқықтық сипаттағы<br />

келісім шарт негізінде қорға<br />

төленуге тиіс ақша табатын<br />

МӘМС:<br />

мүмкіндік неде?<br />

Халықаралық практикада<br />

МӘМС енгізу<br />

төменде көрсетілген<br />

сындарға жауап<br />

береді және денсаулық<br />

сақтау жүйесінің қаржылық<br />

тұрақтылығын қамтамасыз<br />

етеді.<br />

болуы және жүріп жатқан өзгерістерге<br />

дер кезінде жауап<br />

беруі тиіс.<br />

Экономикалық ынтымақтастық<br />

және даму ұйымы (ЭЫДҰ)<br />

елдерінің көпшілігі аз мұқтаждықтан<br />

көбірек мұқтаждыққа<br />

қаражатты қайта бөлуге<br />

мүмкіндік беретін МӘМС<br />

таңдады. Мұндай тәсіл мемлекеттің,<br />

жұмыс берушінің<br />

және азаматтардың арасында<br />

денсаулық сақтау үшін жауапкершілікті<br />

бөлуді талап етеді.<br />

МӘМС енгізу әмбебаптық, әлеуметтік<br />

әділдік және ортақ болу<br />

қағидаларын қамтамасыз етуге<br />

мүмкіндік береді. МӘМС жүйесінде<br />

мемлекет кепілдік берген<br />

тегін медициналық көмектің<br />

көлемі шеңберінде мынадай<br />

қызметтің түрлеріне ие<br />

болады. Олар-жедел жәрдем<br />

және санитариялық авиация;<br />

әлеуметтік мәні бар аурулар<br />

кезіндегі медициналық көмек;<br />

шұғыл жағдайлар кезіндегі медициналық<br />

көмек профилактикалық<br />

екпелер.<br />

Тіл –<br />

мемлекеттің тірегі<br />

Тіл – мемлекеттің<br />

тұғырлы тірегі ғана<br />

емес халықтың рухани<br />

байлығы.<br />

Еліміз тәуелсіздік алғалы бері<br />

жүргізіліп келе жатқан тіл саясатының<br />

арқасында қазіргі<br />

таңда қоғамда тіл туралы<br />

оңды көзқарас қалыптасып<br />

отыр. Мемлекеттік тіл мәртебесіне<br />

ие қазақ тілі бүгінде<br />

ұлттық руханиятымыздың<br />

өзегіне айналды. Өз халқының<br />

тағдырына алаңдайтын әрбір<br />

адам осынау аумалы-төкпелі<br />

заманда, жаңашылдықтың<br />

ұшқындары тиіп жатқан өзгерістерді<br />

бастан кешіріп жатқан<br />

кезде, өз тілін ту қылып<br />

ұстап, дәріптеп отыруы, тілін<br />

дамытуына, әлемдегі бүкіл<br />

елдің мемлекеттік тілді дамыту<br />

жөніндігі ұжымдық құқығын<br />

жүзеге асыруына заң<br />

жүзінде құқылы.<br />

Еліміздің әр азаматтың борышы<br />

мемлекетті тілді білу.<br />

жеке тұлға бар. Енді елімізде тіркеуден<br />

өткен шет мемлекеттің<br />

дипломатиялық және оларға теңелген<br />

өкілеттіліктерін де, шетелдік<br />

мекемелерде жұмыс істейтін<br />

тұлғаларды да қосу көзделіп<br />

отыр.<br />

Заң жобасында халықаралық<br />

және мемлекеттік ұйымдарда,<br />

шетелдік және үкіметтік емес<br />

ұйымдарда, қорларда жұмыс<br />

істейтін (халықаралық келісім<br />

шарттарға сәйкес салық агенттері<br />

саналмайтын) тұлғаларды<br />

міндетті медициналық сақтандыру<br />

жарнасын төлейтіндердің<br />

қатарына қосу қарастырылып<br />

отыр. Олар 2017 жылдың<br />

1 шілдесінен бастап есептелген<br />

кірістің 5%-ын төлейді. Ал өзінөзі<br />

жұмыспен қамтып отырғандар<br />

мен ел аумағынан шыққан<br />

азаматтар 2018 жылдың 1 қаңтарынан<br />

бастап 1 айлық жалақының<br />

5%-ын төлейді.<br />

Мемлекет кімге<br />

төлейді?<br />

Мемлекет қолданыстағы<br />

заңға сәйкес өз есебінен азаматтардың<br />

12 санатына қаржы<br />

бөледі. Бірақ мұның да<br />

тізімін кеңейту қарастырылып<br />

отыр. Қазіргі уақытта кішкентай<br />

бала; «Алтын алқа», «Күміс<br />

алқа» белгілерімен марапатталған<br />

немесе оған дейін «Батыр<br />

ана» атағын алған, І және<br />

ІІ дәрежелі «Ана даңқы» ордендерін<br />

иеленген көп балалы<br />

ана; Ұлы Отан соғысына қатысушы<br />

және мүгедек; мүгедек; жұмыссыз<br />

ретінде тіркелген тұлға;<br />

интернатта оқып, тәрбиеленетін<br />

тұлға; орта, техникалық<br />

және кәсіптік білім, орта білімнен<br />

кейінгі, жоғары білім, сонымен<br />

бірге резидентура түріндегі<br />

ЖОО кейінгі білім беру ұйымдарында<br />

күндіз оқитын тұлға;<br />

бала туған, жаңа туған нәрестені<br />

асырап алған, 3 жасқа<br />

дейінгі бала күтіміне байланысты<br />

демалыстағы тұлға; жұмыс<br />

істемейтін жүкті әйел, сонымен<br />

бірге 3 жасқа дейінгі бала тәрбиелеу<br />

ісімен айналысатын жұмыссыз<br />

тұлға; зейнеткер; жазасын<br />

өтеуші; уақытша оқшаулау<br />

орындарында және тергеу изоляторларында<br />

отырған тұлғаға<br />

мемлекет төлейді.<br />

Сонымен қатар әскери қызметкер,<br />

арнайы мемлекеттік орган,<br />

құқық қорғау органдарының<br />

қызметкері жарна төлеуден<br />

босатылады. Бірақ оларға<br />

ведомстволық желі мекемелерінде<br />

медициналық қызмет<br />

көрсетіле береді. «Қазіргі кезде<br />

орнына мемлекет төлем жасайтын<br />

тұлғалар санатының тізімін<br />

кеңейтуді қарастыратын заң<br />

жобасы жасалды. Оның ішінде<br />

18 жасқа дейінгі мүгедек балаға<br />

күтім жасайтын жұмыссыз<br />

тұлға; ЖОО, ТжКББ, ОББ мекемелерінің<br />

күндізгі бөлімін бітірген,<br />

сонымен қатар жоғары оқу<br />

орнынан кейінгі мекемені тәмамдаған<br />

тұлға оқу мерзімі аяқталған<br />

айдан кейінгі 3 күнтізбелік<br />

айда жарна төлемінен<br />

босатылады. Жұмыссыз оралман<br />

да тіркелген күннен кейін<br />

1 жыл бойы төлемейді.<br />

Шет мемлекеттің азаматын<br />

және ҚР аумағында тұрақты тұратын<br />

азаматтығы жоқ тұлғаны<br />

да босату қарастырылған.<br />

борыш<br />

Әскери міндет – Қазақстан<br />

Республикасының Конституциясына<br />

сәйкес, Қазақстан<br />

Республикасын қорғау, оның<br />

әрбір азаматының қасиетті парызы<br />

және міндеті.<br />

«Әскери қызмет және әскери<br />

қызметшілердің мәртебесі<br />

туралы» Заңына сәйкес ҚР ҚК<br />

қатарына келісімшарт бойынша<br />

қызметке іріктеу және сұхбат<br />

жұмыстары жүргізілуде.<br />

Келісімшарт бойынша әскери<br />

қызметке кіретін адамдар<br />

мынадай талаптарға сай<br />

келуге:<br />

1. Қазақстан Республикасының<br />

азаматтығына ие болуға;<br />

2. Қажетті жеке, моральдық<br />

және кәсіби қасиеттерге, білім<br />

деңгейіне ие болуға, денсаулық<br />

жағдайы бойынша әскери<br />

қызметке жарамды болуға;<br />

Ментальды арифметика –<br />

математикалық тәсіл<br />

Қазір білім беру саласындағы<br />

әлемдік<br />

білім кеңістігіне<br />

ұмтылуға байланысты<br />

жасалынып жатқан талпыныстар<br />

оқушылардың<br />

ойлау белсенділігін дамытып,<br />

білімі мен біліктерін<br />

өмірдің жаңа жағдайына<br />

пайдалана білуге<br />

қажеттілігін туғызады.<br />

Қалжан Танкибаева,<br />

№90 жалпы орта мектебі<br />

Бастауыш сынып мұғалімі<br />

Ментальды арифметика<br />

тренері<br />

Ментальды арифметиканы<br />

үйрену осындай қажеттіліктердің<br />

бірінің орнын толықтырып<br />

тұрады. Ментальды арифметика<br />

– адамды жылдамдыққа,<br />

ептілікке, тез ойлап, жылдам<br />

шешім қабылдауға, балаға<br />

ойша есептеуді үйретеді. Сарованның<br />

басымдылықтары мен<br />

мүмкіндіктері: Рахаттанады,<br />

зейінді шоғырландырып, мұқият<br />

болады, ақпаратты өңдеу,<br />

есте сақтауды дамыту, ең<br />

бастысы ментальды есепті дамытады,<br />

оқушы есепке жүйрік<br />

болумен қатар өз-өзіне сенімді<br />

болады, көшбасшылық қабілетін<br />

арттыруға мүмкіндіктер<br />

мол, оқыту үрдісі қызықты әрі<br />

нәтижелі болады. Ментальды<br />

арифметика ғылымы осыдан<br />

5000 жыл бұрын пайда болған.<br />

Математиканың бір саласы<br />

әлемнің көптеген елдерінде<br />

кеңінен қолданылады. Әсіресе,<br />

Жапония, Корея, Қытай,<br />

Малайзия елдерінде кең ауқымда<br />

қолданыста. Бұл жүйе<br />

елімізге де енгізілген. Қазақстанға<br />

ментальды арифметиканың<br />

келгеніне көп уақыт болған<br />

жоқ, 2011 жылы ашылды.<br />

Дегенмен, мамандар еліміздің<br />

ірі қалаларында орталықтар<br />

ашып, жемісті еңбек етуде. Мен<br />

арнайы курс орталығын ашпасам<br />

да өз оқушыларыма сабақтан<br />

тыс уақытта қосымша<br />

сабақтармен қатар ментальды<br />

арифметиканың да қыр-сырын<br />

үйретемін. Мұнда есептегіш<br />

құралдың (калькулятор) көмегінсіз<br />

есептеудің ең оңтайлы<br />

тәсілі — ойша есеп шығаруды<br />

үйренеді. Оқып үйрену<br />

әдістемесінің негізгі бөлігі бірегей<br />

есепшотты — абакусты<br />

қолдана білумен байланысты.<br />

Бастапқы кезеңде бала есепшоттың<br />

тастарымен жұмыс істеп,<br />

дағдылану үшін екі қолын<br />

бірдей пайдаланып, бір мезетте<br />

миының екі бөлігінің де жұмысын<br />

ынталандырады. Алдымен<br />

қосу, алу, көбейту, бөлуді<br />

үйренеді, бара-бара квадрат<br />

және куб түбір астын, пайызды<br />

есептеп шығаруды меңгереді.<br />

Бағдарламаның бастапқы<br />

сатысынан өткен соң, балалар<br />

3. Курсанттарды, кадеттерді<br />

қоспағанда, он сегіз жастан<br />

кіші болмауға және әскери<br />

қызметте болудың шекті жасына<br />

толуға:<br />

келісімшарт бойынша әскери<br />

қызметке алғаш кіретіндер<br />

немесе сарбаздар (матростар)<br />

құрамының және кіші сержанттық<br />

құрамның лауазымдарына<br />

тағайындалу үшін –<br />

он бес жас;<br />

кіші офицерлік және аға<br />

сержанттық құрамдардың<br />

лауазымдарына тағайындалу<br />

үшін – он жас;<br />

аға офицерлік немесе жоғары<br />

сержанттық құрамдардың<br />

лауазымдарына – бес жас қалғанға<br />

дейін;<br />

4. Әйелдерді қоспағанда,<br />

мерзімді әскери қызметті өткеруге<br />

не әскери кафедрада оқудан<br />

немесе әскери-техникалық<br />

ойша есептеу тәсіліне көшеді.<br />

Жаттығудың әрбір кезеңі баланың<br />

есепшотқа үйірлігін келекеле<br />

бәсеңдетіп, оның өзіндік<br />

елесін ынталандырады. Соның<br />

арқасында келешекте тек есепшотты<br />

көз алдына елестетіп,<br />

есепшоттың тастарын ой-санада<br />

жылжыта отырып, есептерді<br />

ойша шығаруға үйренеді<br />

(бұл әдісті «елестетіп есепшотпен<br />

жұмыс жасау» деп атайды).<br />

Есептеу адам ойымен және<br />

қолымен іске асады. Балалар<br />

қиын математикалық тапсырмаларды<br />

елестету арқылы саусақ<br />

бұлшықеттерінің көмегімен<br />

қас-қағым сәтте орындап,<br />

калькулятордан да тез есептеп<br />

үлгереді. Бастауыш сыныптың<br />

мұғалімі болғандықтан оқушыларммен<br />

тек бастапқы кезең бойынша<br />

жұмыс жасаймын. Балаларға<br />

ментальды арифметиканы<br />

түсіндіру жаңа әдісті қолдану<br />

деген сөзбен бірдей деп<br />

есептеймін. Бұл жаңа әдістің<br />

пайдалы тұстары бар. Баланы<br />

заман ағымынан, жаңа сәннен<br />

қалдырмаймын деген де ұстаным<br />

бар, әлбетте, таңдау құқығы<br />

әркімнің өзінде. Жаңа<br />

әдіс жөнінде жұрттың пікірі әр<br />

алуан. Бірі балаға қажет десе,<br />

бірі бүлдіршіннің жүйкесіне<br />

салмақ салатынын алға тартады.<br />

Шындығында балалар<br />

күні бойы компьютердің алдында<br />

отырады. Ұялы телефоны<br />

тағы бар. Одан қалса, теледидар<br />

көріп, сабақ оқиды. Ал<br />

оданда бос уақытта аптасына<br />

2-3 рет ментальды арифметикамен<br />

шұғылданса баланың<br />

математика пәніне қызығушылығы<br />

артып, есеп шығарудан<br />

жүйрік болып жатса, несі артық?!<br />

3 сыныптың оқушысы,<br />

шәкіртім Серік Балнұр сияқты<br />

Республикалық жарыста<br />

бәсекеге қабілеттілігімен, жүзден<br />

жүйріктігімен 200 баланың<br />

ішінен 1-орынды иеленіп жатса<br />

зор мақтаныш емес пе?<br />

Бәсекелік қабілет дегеніміз<br />

– ұлттың аймақтық немесе жаһандық<br />

нарықта бағасы, я болмаса<br />

сапасы жөнінен өзгелерден<br />

ұтымды дүние ұсына алуы.<br />

Бұл материалдық өнім ғана<br />

емес, сонымен бірге, білім, қызмет,<br />

зияткерлік өнім немесе сапалы<br />

еңбек ресурстары болуы<br />

мүмкін. Болашақта ұлттың<br />

табысты болуы оның табиғи<br />

байлығымен емес, адамдарының<br />

бәсекелік қабілетімен айқындалады.<br />

Сондықтан, әрбір<br />

қазақстандық, сол арқылы тұтас<br />

ұлт ХХІ ғасырға лайықты<br />

қасиеттерге ие болуы керек.<br />

Мысалы, комьютерлік сауаттылық,<br />

шет тілдерін білу, мәдени<br />

ашықтық сияқты факторлар<br />

әркімнің алға басуына<br />

сөзсіз қажетті алғышарттардың<br />

санатында. Елбасымыз<br />

Н.Ә.Назарбаевтың атап<br />

өткен негізгі факторларымен<br />

бірге ХХІ ғасырдың талабына<br />

сай болу үшін ментальды<br />

арифметиканы да білу қажет<br />

деп ойлаймын.<br />

Ментальды арифметика<br />

– ғылым емес, математикалық<br />

тәсіл. Бұл туралы физика-математика<br />

ғылымдарының<br />

докторы, профессор Асқар<br />

Жұмаділдаев та пікірін<br />

білдіріпті. Асқар ағамыз бұл<br />

тәсілді ғылыммен шатастырмау<br />

қажет дейді. Біреу шойын<br />

темірді майыстырса, келесісі<br />

биік өкшемен жүгіріп жарысады.<br />

Бірақ оны спорт деуге<br />

келмейді. Сол сияқты, ментальды<br />

арифметика да ғылым<br />

емес. «Математика ғылымы –<br />

теңіз. Ментальды арифметика<br />

сол теңіздің бір тамшысы ғана.<br />

Мұны игерген адам сандарды<br />

тез көбейтуді біледі. Одан өзге<br />

артықшылығы жоқ. Бір есепті<br />

біреу 5 секундта, екінші біреуі<br />

1 минутта шығаруы мүмін.<br />

Меніңше, нәтиже дұрыс болса<br />

болды», – депті. Дегенмен,<br />

А.Жұмаділдаев бұл әдісті меңгеру<br />

миды шынықтыруға, есте<br />

сақтау қабілетін арттыруға<br />

мүмкіндік беретінін жоққа шығармайды.<br />

Жалпы, математиканы жақсы<br />

білген бала басқа пәндерді<br />

де еш қиындықсыз меңгере<br />

алады. Математика деген ойлаудың<br />

жақсы дамуына ықпал<br />

ететін пән болса, ментальды<br />

арифметика оның ішіндегі<br />

бір әдіс (методика) ғана. Яғни,<br />

тілге тиек етіп отырған ойша<br />

санауды, есептеуді үйрету баланы<br />

математик етіп шығару<br />

емес, оның ақыл-ойын дамытудың<br />

өзі – бұл әдістің тікелей<br />

математика саласымен байланысты<br />

екенін де білдіреді.<br />

Сөзімді түйіндей келе, ментальды<br />

арифметиканы оқыту<br />

қажет яки бірден керек емес деу<br />

де артықтау болар. Ментальды<br />

арифметиканы кез келген<br />

бала меңгере алады. Ол балаларды<br />

ой ұшқырлығына баулиды,<br />

жылдам шешім қабылдауға<br />

дағдыландырады. Дәл<br />

осындай нәтижеге түрлі жұмбақтарды<br />

шешу арқылы да қол<br />

жеткізуге болады. Бүгінгі оқушыларға<br />

мұндай математикалық<br />

тәсілді үйренудің еш кедергісі<br />

жоқ. Арифметиканың<br />

бір түрін оқып жатырмын,<br />

болдым, толдым және аса дарындымын<br />

деуге де болмайды,<br />

әрине. Оны игеру де оқушының<br />

қабылдау қабілетіне<br />

тікелей байланысты. Мұнда<br />

да балалардың деңгейінің әр<br />

түрлілігі байқалып тұрады.<br />

Бірақ, ментальды арифметикаға<br />

қатысып, оқып жүрген<br />

жастардың математика пәні<br />

бойынша өз ортасында ерекшеленіп,<br />

бәсекелік қабілетінің<br />

басымдығы айқын көрініп тұратынын<br />

жоққа шығара алмаймыз.<br />

Дей тұрғанмен, тағы бір<br />

ескеретін жайт, баланы оқытатын<br />

тәлімгер міндетті түрде<br />

мамандандырылған педагог<br />

болуы абзал.<br />

Әскери қызметті қаласаңыз...<br />

«ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ПРЕЗИДЕНТІНЕ ЖӘНЕ ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ<br />

ХАЛҚЫНА ҚЫЗМЕТ ЕТУ» ДЕГЕН ҰРАНЫ БАР МАМАНДЫҚ – ОЛ ӘСКЕРИ ҚЫЗМЕТКЕР<br />

мамандарды даярлау бойынша<br />

Қорғаныс министрлігінің мамандандырылған<br />

ұйымдарында<br />

әскери даярлықтан өтеулі<br />

негізде өтуге тиіс.<br />

ӘСКЕРИ ҚЫЗМЕТШІЛЕРДІ<br />

ӘЛЕУМЕТТІК ҚАМСЫЗДАН-<br />

ДЫРУ<br />

1. Қаржылық қамсыздандыру;<br />

2. Коммуналдық қызмет<br />

үшін төлемақы шығынын төлеу;<br />

3. Жол шығынын төлеу;<br />

4. Жоғарғы оқу орнының<br />

шығынын төлеу;<br />

5. Әскери қызметтен босағаннан<br />

кейінгі демалыс жәрдемақысын<br />

төлеу;<br />

6. Жыл сайын берілетін демалыс;<br />

7. Киім-кешекпен қамтамасыз<br />

ету;<br />

8. Медициналық қамсыздандыру;<br />

9. Тұрғын үймен қамтамасыз<br />

ету;<br />

10. Әскери қызметшілерден<br />

жеке категория бойынша<br />

әлеуметтік қосымша қамтамасыз<br />

етіледі;<br />

11. Әскери қызметшілердің<br />

жанұяларын әлеуметтік қамтамасыз<br />

ету.<br />

Егер Қазақстан Республикасының<br />

Қарулы күштер қатарында<br />

қызмет атқарғыңыз<br />

келсе, Сіздің мінезіңіз қайратты,<br />

болаттай болуын және өз<br />

мамандығыңызды осы деп қаласаңыз,<br />

Сізді <strong>Шымкент</strong> қаласының<br />

қорғаныс істері жөніндегі<br />

басқармасы әр-дайым қызмет<br />

көрсетуге дайын.<br />

Біздің мекенжайымыз:<br />

<strong>Шымкент</strong> қаласы,<br />

Б. Майлин көш. №12 үй, СМУ-<br />

4 аялдамасы.

Қоғам<br />

www.shymkala.kz<br />

№<strong>40</strong> (1579)<br />

23 мамыр 2018 жыл<br />

7<br />

сыбайластық – қоғамға қастық<br />

Елбасы өзінің Қазақстан халқына арнаған биылғы<br />

«Төртінші өнеркәсіптік революция жағдайындағы дамудың<br />

жаңа мүмкіндіктері» атты Жолдауының 9-бағытында<br />

жемқорлықтың алдын алу бағытындағы жұмыстарды<br />

одан әрі жетілдіруді атап көрсетті.<br />

Жемқорлықпен күрес<br />

және заңның үстемдігі<br />

Ғалымжан Ильясов,<br />

Еңбекші ауданының әкімі<br />

Сыбайлас жемқорлық әрекеттерін<br />

болдырмау мен алдын алуда азаматтардың<br />

құқықтық сауаттылығын көтеру,<br />

яғни сыбайлас жемқорлық көріністеріне<br />

тап болған жағдайда әрекет ету<br />

жолдары мен заңда көзделген жауапкершіліктер<br />

туралы барынша насихаттық<br />

жұмыстарын жүргізу маңызды болып<br />

табылады.<br />

Осыған орай, Еңбекші ауданы әкімі<br />

аппаратының ұйымдастыруымен, сыбайлас<br />

жемқорлыққа қатысты әрекеттерді<br />

болдырмау мен алдын алу мақсатында,<br />

ОҚО бойынша мемлекеттік<br />

қызмет істері және сыбайлас жемқорлыққа<br />

қарсы іс-қимыл департаменті,<br />

аудандық «Нұр Отан» партиясы, прокуратура,<br />

әділет басқармасы, ішкі істер<br />

бөлімі, қалалық білім бөлімдерімен<br />

хабарландыру<br />

2018 жылғы 13 маусым күні сағат<br />

15.00-де ҚР Дін істері және азаматтық<br />

қоғам министрі Дархан Кәлетаевтың<br />

халық алдындағы есептік<br />

кездесуі өтеді.<br />

Министр есептік кездесуінде ҚР Дін істері<br />

және азаматтық қоғам министрлігінің<br />

өткен жылғы атқарған жұмыстары мен<br />

алдағы жоспарлары туралы айтады. Сондай-ақ,<br />

есептік кездесу барысында түскен<br />

халықтың сұрағына жауап береді. Өңір<br />

тұрғындарының онлайн-режімінде сұрақ<br />

қоюлары үшін бейнеконференц байланыс<br />

бірлескен іс-шаралар жоспары бекітіліп,<br />

аудан әкімі аппаратының мемлекеттік<br />

қызметшілері арасында және аудан аумағындағы<br />

білім беру, денсаулық сақтау<br />

мекемелерінде, кәсіпкерлер мен тұрғындар<br />

арасында семинар-кеңестер, дөңгелек<br />

үстелдер, құқықтық сабақтар тұрақты<br />

өткізіліп келеді.<br />

Сонымен қатар, елімізде жүзеге асып<br />

жатқан «Цифрлы Қазақстан» мемлекеттік<br />

бағдарламасының да, ел экономикасына<br />

беретін пайдасы орасан зор<br />

болмақ. Яғни, барлық мемлекеттік көрсетілетін<br />

қызметтердің, денсаулық сақтау,<br />

білім беру ісі, сауда-саттық, банк<br />

қызметтері және басқа да перспективалы<br />

салалардың электрондық жүйеге<br />

көшуі, бұл өз кезегінде сыбайлас жемқорлық<br />

әрекеттерін болдырмауға әсер<br />

ететін болады.<br />

Ендеше, Елбасы айқындап берген бағыттарды<br />

жүзеге асырып, халық мүддесі<br />

үшін жұмыла жұмыс жасауымыз қажет.<br />

ЕСЕПТІК КЕЗДЕСУ ӨТКІЗЕДІ<br />

жүйесі қамтамасыз етілетін болады. Министрдің<br />

халық алдындағы есептік кездесуі<br />

тікелей эфир арқылы www.bnews.kz<br />

интернет-порталында көрсетіледі.<br />

Өтетін орны: Астана қ., Д.Қонаев көшесі<br />

4, «Қазмедиа орталығы» ғимаратының<br />

кино-концерт залы.<br />

ҚР Дін істері және азаматтық қоғам<br />

министрлігінің қызметіне қатысты сауалдар<br />

мен ұсыныстарды тұрғындар k.kense@<br />

diakom.gov.kz электрондық поштасына немесе<br />

8 (7172) 74-18-48, +7 (7172) 74-18-68 телефонына<br />

хабарласу арқылы тікелей жолдай<br />

алады.<br />

несие<br />

Кәсіпкерлікке баулуға<br />

бағытталған бағдарлама<br />

Республикалық бюджет<br />

және/немесе жергілікті<br />

бюджеттер қаражатынан<br />

кредиттер/микрокредиттер<br />

ауылдық елді мекендерде,<br />

моноқалаларда, шағын<br />

қалаларда және қалаларда<br />

бизнес-жобаларды іске асыратын<br />

немесе іске асыруды<br />

жоспарлайтын Бағдарламаға<br />

қатысушыларға ұсынылады.<br />

Е.Бөрібеков,<br />

Жұмыс іздеушілерді қолдау<br />

секторының меңгерушісі<br />

Халықты жұмыспен қамту орталықтарында<br />

тіркелуіне қарамастан<br />

жұмыссыздар, өзін-өзі жұмыспен<br />

қамтыған адамдар, кәсіпкерлік<br />

әлеуеті бар жұмыс істеп тұрған және<br />

жұмысын жаңадан бастаған кәсіпкерлер,<br />

ауыл шаруашылығы кооперативтері<br />

және олардың мүшелері,<br />

"Қазақстан Республикасында зейнетақымен<br />

қамсыздандыру туралы" Қазақстан<br />

Республикасы Заңының 11-<br />

бабының 1-тармағында белгіленген<br />

зейнеткерлік жасқа жетпеген шаруа<br />

және фермер қожалықтары Бағдарламаға<br />

қатысушылар болып табылады.<br />

Қаржыландыру мақсаты жұмыс<br />

істеп тұрған кәсіпорындардың<br />

қызметін кеңейту және/немесе дамыту<br />

болып табылатын жобаларды<br />

қоспағанда, Қазақстан Республикасының<br />

салық заңнамасына сәйкес<br />

оның салық органдарында тіркелуі<br />

және Халықты жұмыспен қамту орталығының<br />

МҚҰ/КС/ЕДБ/ "АШҚҚҚ"<br />

АҚ-ға берген жолдамасының бар болуы<br />

Бағдарламаға қатысушының кредит/микрокредит<br />

алуы үшін міндетті<br />

шарт болып табылады.<br />

Үміткерлер тікелей не ӨКП-нің<br />

(Өңірлік кәсіпкерлер палатасы) ау-<br />

дандық филиалдары/ауылдық округтердің<br />

және елді мекендердің әкімдері<br />

арқылы мынадай құжаттарды:<br />

1) жеке басты куәландыратын құжаттың<br />

көшірмелерін;<br />

2) бар болса кәсіпкерлік негіздеріне<br />

оқығаны (куәлік, сертификат) туралы<br />

құжаттың көшірмелерін қоса<br />

бере отырып, халықты жұмыспен<br />

қамту орталықтарына консультация<br />

алу үшін жүгінеді.<br />

Халықты жұмыспен қамту орталықтары<br />

2 жұмыс күні ішінде үміткерлерге<br />

кәсіпкерлік бастамаларды<br />

қолдау шараларына қатысу үшін<br />

жолдама береді.<br />

Кредиттер/микрокредиттер:<br />

1) ауылдық елді мекендерде (олардың<br />

әкімшілік бағыныстылығына<br />

қарамастан) және шағын қалаларда<br />

микробизнес ашу, жұмыс істеп тұрған<br />

бизнесті кеңейту, ауыл шаруашылығы<br />

кооперативтерін ашу үшін;<br />

2) қалаларда, моноқалаларда (шағын<br />

қалалардан басқа) жаңа микрокәсіпорындар<br />

құру, жұмыс істеп<br />

тұрған бизнесті кеңейту үшін ұсынылады.<br />

Қалаларда және шағын қалаларда<br />

кредиттер/микрокредиттер қорландыру<br />

"Даму" КДҚ АҚ арқылы жүзеге<br />

асырылатын екінші деңгейдегі<br />

банктер (ЕДБ), микроқаржы ұйымдары<br />

арқылы беріледі.<br />

Кредиттер/микрокредиттер тұтынушылық<br />

мақсаттарға, бұрынғы<br />

қарыздарды өтеуге, акцизделетін<br />

өнімдерді өндіруге, жылжымайтын<br />

тұрғын үй сатып алуға және салуға,<br />

Бағдарламаға қатысушы жер учаскелерінің/жылжымайтын<br />

тұрғын үй<br />

мүлкінің нысаналы бағытын кредит/<br />

микрокредит ұсыну туралы шарт жасаған<br />

күннен бастап бір жыл ішінде<br />

бизнес мақсатқа өзгертетін жағдайларды<br />

қоспағанда, жер учаскелерін<br />

(нысаналы бағыты кәсіпкерлік қызметпен<br />

байланысы жоқ) сатып алуға<br />

берілмейді.<br />

Бағдарламаға қатысушыларға<br />

кредит/микрокредит беру шарттары:<br />

1) кредит/микрокредит мерзімі<br />

– 5 жылға дейін, мал шаруашылығы<br />

саласындағы жобалар және ауыл<br />

шаруашылығы кооперативтерін<br />

құру үшін кредит/микрокредит беру<br />

мерзімі – 7 жылға дейін;<br />

2) кредиттің/микрокредиттің<br />

ең жоғары сомасы – 8 мың АЕК-ке<br />

дейін;<br />

3) номиналды сыйақы мөлшерлемесі<br />

– жылдық 6 %-дан аспайды;<br />

Шағын қалалардан басқа моноқалаларда,<br />

қалаларда кредиттер/микрокредиттер<br />

беру тетігі:<br />

1) үміткерлер тікелей не ӨКП<br />

(Өңірлік кәсіпкерлер палатасы) аудандық<br />

филиалдары/қалалардың<br />

және қала құрамындағы аудандардың<br />

әкімдіктеріне кәсіпкерлік қызметке<br />

жәрдемдесу шаралары бойынша<br />

консультациялар алу және Бағдарламаға<br />

қатысушыларға сәйкес келуі<br />

тұрғысынан тексеруден өту үшін халықты<br />

жұмыспен қамту орталықтарына<br />

жүгінеді;<br />

2) кәсіпкерлік негіздеріне оқыту<br />

курстарынан өткендігі туралы сертификаттары<br />

жоқ қызығушылық танытқан<br />

үміткерлер кәсіпкерлік негіздеріне<br />

оқыту курстарына қатысу үшін<br />

жіберіледі;<br />

3) халықты жұмыспен қамту орталықтары<br />

үміткерлерді "Еңбек нарығы"<br />

ААЖ-де тексеру нәтижелері бойынша<br />

және оқыту курстарынан өткендігі<br />

туралы сертификаттарымен<br />

(бар болса) МҚҰ/ЕДБ-ға жібереді;<br />

4) Бағдарламаға қатысушылар<br />

жобаның бизнес-жоспарын әзірлейді<br />

және кредит/ микрокредит алу үшін<br />

өтініммен ЕДБ/МҚҰ-ға жүгінеді;<br />

5) ЕДБ/МҚҰ әлеуетті бизнес-жобаны<br />

бағалауды жүргізеді, кредит/<br />

микрокредит беру мүмкіндігі немесе<br />

мүмкін еместігі туралы қорытынды<br />

береді және шешім қабылдайды.<br />

кездесу<br />

Жастарға—құқықтық тәрбие<br />

Елбасының халыққа жолдаған «100<br />

нақты қадам» жобасы аясында<br />

«Кәмелетке толмағандар арасындағы<br />

құқық бұзушылық пен қылмыстың<br />

алдын алу және экстремизм, терроризм<br />

мәселелері бойынша құқықтық сауаттылықты<br />

арттыру – басты міндет» деген<br />

тақырыпта Индустриалды-техникалық<br />

колледжінде кездесу өтті.<br />

Кездесуге ОҚО кәмелетке толмағандар<br />

істері жөніндегі мамандандырылған<br />

аудан аралық сотының<br />

судьясы Адилбек Лебаев және<br />

<strong>Шымкент</strong> ҚІІБ Абай ПБ ЖПҚ ҚІТЖ<br />

УПИ полиция майоры Талап Даулетбахов<br />

арнайы келіп, студенттерге<br />

түсіндіру жұмыстары мен баяндамаларын<br />

оқып, бейнероликтер мен<br />

деректі фильмдер көрсетті.<br />

Қонақтар студенттер тарапынан<br />

туындаған түрлі сұрақтарға<br />

жан-жақты жауап берді. Құқықтық<br />

тәрбие негізінде ұйымдастырылған<br />

іс-шара жастардың<br />

ҚР заңдарын білуге және<br />

заң алдындағы жауапкершіліктері<br />

мен міндеттерін, құқықтарын<br />

білуге және оны сақтауға<br />

бағытталған.<br />

<strong>Шымкент</strong> қаласының тұрғын үй кезегінде 01.04.2018 ж дейін тіркелген<br />

халықтың әлеуметтік жағынан әлсіз топтары тізімі<br />

u<br />

Басы 32, 36-39-нөмірлерде<br />

№ Т.А.Ж<br />

Кезекке<br />

тіркелген<br />

уақыты<br />

4578 Ахметова Ш.С 10.02.2015<br />

4579 Жолдасова Ж.К 10.02.2015<br />

4580 Муратова Н.Б 10.02.2015<br />

4581 Ахметова Н.Н 10.02.2015<br />

4582 Кадирова Н.А 10.02.2015<br />

4583 Надарметова Ф.А 10.02.2015<br />

4584 Пердебекова А.С 10.02.2015<br />

4585 Убайдуллаева Г.Б 10.02.2015<br />

4586 Сайдахова П.Б 10.02.2015<br />

4587 Мұратбек С.О 10.02.2015<br />

4588 Котлярова А.С 10.02.2015<br />

4589 Жансейіт Б.Д 13.02.2015<br />

4590 Тұрар Қ.Н 13.02.2015<br />

4591 Балабиев Ж.А 13.02.2015<br />

4592 Малдыбаева С.Ш 13.02.2015<br />

4593 Нысанбаев Н.У 13.02.2015<br />

4594 Нарчаева З.И 13.02.2015<br />

4595 Омралиева А.А 13.02.2015<br />

4596 Курбаналиева С.У 13.02.2015<br />

4597 Абдирашова Л.А 13.02.2015<br />

4598 Байтугелова А.О 13.02.2015<br />

4599 Садикова Г.Ж 13.02.2015<br />

4600 Турчак М.С 13.02.2015<br />

4601 Сактаганова Г.И 13.02.2015<br />

4602 Бекенов Ә.М 13.02.2015<br />

4603 Амирова Е.З 13.02.2015<br />

4604 Байымбет А.Н 16.02.2015<br />

4605 Есжанова Р.К 16.02.2015<br />

4606 Асадова Н.А 16.02.2015<br />

4607 Воронкова А.П 16.02.2015<br />

4608 Шадыбай Е.Н 16.02.2015<br />

4609 Ораз Г.Т 16.02.2015<br />

4610 Заикина О.В 16.02.2015<br />

4611 Жунисова З.А 16.02.2015<br />

4612 Хадиметова У.А 16.02.2015<br />

4613 Мырзаш М.Д 16.02.2015<br />

4614 Байменова Л.Ж 16.02.2015<br />

4615 Байзакова А.С 20.02.2015<br />

4616 Багисбаева Б.О 20.02.2015<br />

4617 Кулахметова Қ.Б 20.02.2015<br />

4618 Есболұлы О. 20.02.2015<br />

4619 Омарова Ж.Б 20.02.2015<br />

4620 Сабирова У.Ш 20.02.2015<br />

4621 Сейдазимова Н.А 20.02.2015<br />

4622 Мырзатаева Г.Г 20.02.2015<br />

4623 Адишова Г. 20.02.2015<br />

4624 Бекжумаева Н.У 20.02.2015<br />

4625 Проценко А.А 20.02.2015<br />

4626 Таскараева К.Б 20.02.2015<br />

4627 Пентаева Р.О 20.02.2015<br />

4628 Хам Л.М 20.02.2015<br />

4629 Родионова А.С 20.02.2015<br />

4630 Расульметова Г.М 20.02.2015<br />

4631 Нурсеитова А.А 20.02.2015<br />

4632 Ахмедова С.Д 20.02.2015<br />

4633 Каримов И.Р 20.02.2015<br />

4634 Рыскелдиев О.Б 20.02.2015<br />

4635 Тулегенова Д.К 20.02.2015<br />

4636 Мамиров А.С 20.02.2015<br />

4637 Егембердиева Г.Н 20.02.2015<br />

4638 Сагалаков В.Г 20.02.2015<br />

4639 Байдаулетова Д.Ж 20.02.2015<br />

46<strong>40</strong> Орынбасаров Б.Б 20.02.2015<br />

4641 Алдебаева К.Л 20.02.2015<br />

4642 Юлдашева Ю.В 20.02.2015<br />

4643 Орынбасарова И.А 20.02.2015<br />

4644 Мамедова З.В 20.02.2015<br />

4645 Ботанова Н.М 20.02.2015<br />

4646 Өмірзақова А.Ө 20.02.2015<br />

4647 Бейсенбиева Ж.Г 20.02.2015<br />

4648 Балтабекова О.К 20.02.2015<br />

4649 Турекулова Ш.М 20.02.2015<br />

4650 Күзербаева Қ. 20.02.2015<br />

4651 Исабаева Г.Т 20.02.2015<br />

4652 Ошакбаев Ж.У 23.02.2015<br />

4653 Абдиева С.И 23.02.2015<br />

4654 Бурханов А.Ш 24.02.2015<br />

4655 Ибадуллаева Л.И 24.02.2015<br />

4656 Мамурзаева М.Д 24.02.2015<br />

4657 Борымбекова Р.А 24.02.2015<br />

4658 Жузбаева Г.Т 24.02.2015<br />

4659 Тилемисова А.П 24.02.2015<br />

4660 Пердебаева Ж.У 24.02.2015<br />

4661 Бултеков А. 24.02.2015<br />

4662 Тузелова А.С 24.02.2015<br />

4663 Ирискулова С.Х 24.02.2015<br />

4664 Баева Н.В 24.02.2015<br />

4665 Қайпберді А.С 24.02.2015<br />

4666 Исламова Ш.М 24.02.2015<br />

4667 Бабашева Г.С 24.02.2015<br />

4668 Сәрсенбек Г.Қ 24.02.2015<br />

4669 Умаров Н.П 02.03.2015<br />

4670 Разова И.Ж 03.03.2015<br />

4671 Мамыт Н.А 03.03.2015<br />

4672 Асабаева Г.А 03.03.2015<br />

4673 Артыкбаева Л.Б 03.03.2015<br />

4674 Юлдашева Н.Р 03.03.2015<br />

4675 Миноварова Ш.К 03.03.2015<br />

4676 Тайбеков Ж.Ж 03.03.2015<br />

4677 Усманова М.Н 03.03.2015<br />

4678 Беккулова М.А 03.03.2015<br />

4679 Абдиев М.Б 03.03.2015<br />

4680 Камбарова Р. 03.03.2015<br />

4681 Рахымгожина А.А 03.03.2015<br />

4682 Сейдахметова А.Б 03.03.2015<br />

4683 Мырзалиева Б.Ж 03.03.2015<br />

4684 Буркитова Р.Т 03.03.2015<br />

4685 Токбергенов К.А 06.03.2015<br />

4686 Ирискулова И.Т 06.03.2015<br />

4687 Сулейманкулова М.М 06.03.2015<br />

4688 Даулетбердиева А.А 06.03.2015<br />

4689 Аскарова Д.Ш 06.03.2015<br />

4690 Дарвешова Л.Х 06.03.2015<br />

4691 Анарметов И.О 06.03.2015<br />

4692 Артыкова А.А 06.03.2015<br />

4693 Сивцов К.Д 06.03.2015<br />

4694 Оралов К. 06.03.2015<br />

4695 Аширбаева А.Е 06.03.2015<br />

4696 Дехканбаева Р.Т 06.03.2015<br />

4697 Мусаева Ш.Т 06.03.2015<br />

4698 Юсупова С.З 06.03.2015<br />

4699 Султанова Г.М 06.03.2015<br />

4700 Жармуханбетова Б.С 10.03.2015<br />

4701 Бейсенова Г.К 10.03.2015<br />

4702 Жунисбекова С.Т 10.03.2015<br />

4703 Шурабекова Г.А 10.03.2015<br />

4704 Досханов К.Р 10.03.2015<br />

4705 Жунусбеков М. 10.03.2015<br />

4706 Полякова Е.Н 10.03.2015<br />

4707 Смайлов Қ.Е 10.03.2015<br />

4708 Жанбырбаева Ж.М 10.03.2015<br />

4709 Кайназарова С.И 10.03.2015<br />

4710 Толыбаева Б.Т 11.03.2015<br />

4711 Мамадрахимова М.Г 11.03.2015<br />

4712 Каныбетова Ж.О 11.03.2015<br />

4713 Гасникова Т.В 11.03.2015<br />

4714 Жанабаева А.М 11.03.2015<br />

4715 Омурова Д.М 11.03.2015<br />

4716 Утаметова Н.М 12.03.2015<br />

4717 Алтынбекова Ш.Ж 12.03.2015<br />

4718 Назибаева З.Д 12.03.2015<br />

4719 Ермаханбетұлы Д. 12.03.2015<br />

4720 Лесбаева Ж.О 12.03.2015<br />

4721 Арыстанова Ж.Е 12.03.2015<br />

4722 Мильченко С.В 13.03.2015<br />

4723 Абдукадырова Х.К 13.03.2015<br />

4724 Аманбаева Б.Б 13.03.2015<br />

4725 Мустафин А.П 13.03.2015<br />

4726 Еркін Р.Н 13.03.2015<br />

4727 Шамполова Д.А 13.03.2015<br />

4728 Досметова Г.А 13.03.2015<br />

4729 Шорбасова К.А 13.03.2015<br />

4730 Абдул Вахаб Ш. 13.03.2015<br />

4731 Тайжанова М.А 13.03.2015<br />

4732 Мамираимова А.Ш 13.03.2015<br />

4733 Усманова С.Е 13.03.2015<br />

4734 Құлмахан Г.С 13.03.2015<br />

4735 Есалиева К.Р 13.03.2015<br />

4736 Демихова Н.А 13.03.2015<br />

4737 Бижанов А.Н 13.03.2015<br />

4738 Джанабаева Г.Е 13.03.2015<br />

4739 Кубетаев Т.К 13.03.2015<br />

47<strong>40</strong> Котил-Оглы Ш. 13.03.2015<br />

4741 Матеева С.А 13.03.2015<br />

4742 Абдыкадырова А.Ш 13.03.2015<br />

4743 Сейдуалиева Ж.К 13.03.2015<br />

4744 Дуйсенова Г.П 16.03.2015<br />

4745 Юлдашкулова Н.Н 16.03.2015<br />

4746 Исмаилова Г.Х 16.03.2015<br />

4747 Турарбек Д.А 16.03.2015<br />

4748 Засоркина И.Ф 16.03.2015<br />

4749 Джамалова Т.Е 16.03.2015<br />

4750 Айтимов Б.А 16.03.2015<br />

4751 Баймуханова А.Т 16.03.2015<br />

4752 Дауренбекова А.Р 16.03.2015<br />

4753 Мырзаханова Б.Б 16.03.2015<br />

4754 Пәшей Ш.Ш 16.03.2015<br />

4755 Раисова Д.Б 16.03.2015<br />

4756 Кобеева Ж.К 16.03.2015<br />

4757 Будкова Л.Б 16.03.2015<br />

4758 Рашитов Ф.А 16.03.2015<br />

4759 Орынбасарова С.С 16.03.2015<br />

4760 Жапар Д.Н 16.03.2015<br />

4761 Арипханов Ш.А 16.03.2015<br />

4762 Румянцева С.В 16.03.2015<br />

4763 Бекова У.О 16.03.2015<br />

4764 Лесова У.М 16.03.2015<br />

4765 Бектаева У. 16.03.2015<br />

4766 Алмухамедова А.З 16.03.2015<br />

4767 Сералиева М.А 16.03.2015<br />

4768 Ахматкулова Н.А 16.03.2015<br />

4769 Садыков У.К 16.03.2015<br />

4770 Айтбаева Г.Ж 16.03.2015<br />

4771 Козыбаева Н.Т 16.03.2015<br />

4772 Кульниязов Б.А 16.03.2015<br />

4773 Кульниязова М.И 16.03.2015<br />

4774 Намаз Ж.С 16.03.2015<br />

4775 Момбеков Ж.Б 16.03.2015<br />

4776 Ергашова Д.Н 16.03.2015<br />

4777 Эшполатова К.С 16.03.2015<br />

4778 Паримбетова Г.А 16.03.2015<br />

4779 Молдашова Л.С 16.03.2015<br />

4780 Байбосынова А.К 16.03.2015<br />

4781 Алиева Д.Р 17.03.2015<br />

4782 Рысбаева Ж.Т 17.03.2015<br />

4783 Атаханова Ф.Ш 17.03.2015<br />

4784 Мусаева Д.А 17.03.2015<br />

4785 Тунгишбекова П.У 17.03.2015<br />

4786 Досымова Н.О 17.03.2015<br />

4787 Сагындыкова С.С 17.03.2015<br />

4788 Танирбергенова М.У 17.03.2015<br />

4789 Насумбаева А.С 17.03.2015<br />

4790 Искакова Н.М 17.03.2015<br />

4791 Пардаева Х.С 17.03.2015<br />

4792 Ешимбетова А.М 17.03.2015<br />

4793 Дурмаханбетова А.С 17.03.2015<br />

4794 Каракулова З.Х 17.03.2015<br />

4795 Жубанов Р. 20.03.2015<br />

4796 Бейсенова Т.Д 20.03.2015<br />

4797 Каримова А.Н 20.03.2015<br />

4798 Медеубаева Г.А 20.03.2015<br />

4799 Жаппаркулова К.К 20.03.2015<br />

4800 Құлтайбеков Б.Н 20.03.2015<br />

4801 Усманова З.О 20.03.2015<br />

4802 Хайруллин С.Г 20.03.2015<br />

4803 Шамсиева Ш.А 20.03.2015<br />

4804 Ниязкулова Х. 20.03.2015<br />

4805 Тажмуратова К. 20.03.2015<br />

4806 Борисова Ю.Ш 20.03.2015<br />

4807 Оспанова К.К 20.03.2015<br />

4808 Садыкбекова У.С 20.03.2015<br />

4809 Султанова А.К 20.03.2015<br />

4810 Полат Н.Ә 20.03.2015<br />

4811 Ыбырай Г.Ш 20.03.2015<br />

4812 Молдахметов Е.Е 20.03.2015<br />

4813 Сибгатуллина Н.Р 20.03.2015<br />

4814 Стыкулова С.М 20.03.2015<br />

4815 Халназарова Х.Т 20.03.2015<br />

4816 Азимбаева М.М 20.03.2015<br />

4817 Қабылов Е.Ж 27.03.2015<br />

4818 Нурманова Ж.А 27.03.2015<br />

4819 Төлепберген Ж.М 27.03.2015<br />

4820 Нурпеисова К.У 27.03.2015<br />

4821 Мирзатаева Б.К 27.03.2015<br />

4822 Атабай Б.Ә 27.03.2015<br />

4823 Ибрагимова А.Т 27.03.2015<br />

4824 Мусабекова У. 27.03.2015<br />

4825 Алимова Г.Р 27.03.2015<br />

4826 Гамлетов Б.Г 27.03.2015<br />

4827 Абишова У. 31.03.2015<br />

4828 Конысбаев Д.Р 31.03.2015<br />

4829 Абдикеримов Е.А 31.03.2015<br />

4830 Байзакова М.Б 31.03.2015<br />

4831 Боранбай М.Т 31.03.2015<br />

4832 Юлдашева Б.А 31.03.2015<br />

4833 Сырлыбай А.С 31.03.2015<br />

4834 Амиртаева Г.Т 31.03.2015<br />

4835 Корганова Г.С 31.03.2015<br />

4836 Исакова З.О 31.03.2015<br />

4837 Тасова К.У 31.03.2015<br />

4838 Оспанов З.И 31.03.2015<br />

4839 Сыздыкова К. 31.03.2015<br />

48<strong>40</strong> Мырзалиева Э.Б 31.03.2015<br />

4841 Розметов Я.М 31.03.2015<br />

4842 Байдуалиев Н.Ш 01.04.2015<br />

4843 Петрова М.М 01.04.2015<br />

4844 Бейсебаева А.С 01.04.2015<br />

4845 Асабаев Н.К 03.04.2015<br />

4846 Абатова Ж.Б 03.04.2015<br />

4847 Машатов А.А 03.04.2015<br />

4848 Аимбетова Н.А 03.04.2015<br />

4849 Орумбаева Н.Л 03.04.2015<br />

4850 Сыздыкова Г.Т 03.04.2015<br />

4851 Баймуратова М.А 03.04.2015<br />

4852 Асембекова А.С 03.04.2015<br />

4853 Жалгасбаева Л.С 03.04.2015<br />

4854 Мәдін М.М 07.04.2015<br />

4855 Исабаева К.А 07.04.2015<br />

4856 Нургалиева Л.Ж 07.04.2015<br />

4857 Отарбаев А.Б 07.04.2015<br />

4858 Смайлов Р.Е 07.04.2015<br />

4859 Ойсова А.Б 07.04.2015<br />

4860 Галашов Д.В 07.04.2015<br />

4861 Байтенова Б.А 07.04.2015<br />

4862 Копбосынова А.У 07.04.2015<br />

4863 Сұлтанқожаева Г.Ә 07.04.2015<br />

4864 Байбекова А.Т 07.04.2015<br />

4865 Каюмова Д.Р 07.04.2015<br />

4866 Алданазарова У.С 07.04.2015<br />

4867 Тургунбаева Г.С 07.04.2015<br />

4868 Мырзакул Ж. 09.04.2015<br />

4869 Корикбаева У.К 09.04.2015<br />

4870 Ахилбеков Д.Н 09.04.2015<br />

4871 Паримбетова Ф.А 09.04.2015<br />

4872 Мырзакулова Т.А 09.04.2015<br />

4873 Жайыкбаев У.К 09.04.2015<br />

4874 Курбанбекова Т.К 09.04.2015<br />

4875 Сулейменов О.Р 10.04.2015<br />

4876 Айжанова Г.Ж 10.04.2015<br />

4877 Оразбаева А.Ж 10.04.2015<br />

4878 Усенова М.М 10.04.2015<br />

4879 Сагынбаев А.С 14.04.2015<br />

4880 Амантаева Р.Е 14.04.2015<br />

4881 Назарова Н. 14.04.2015<br />

4882 Заит А.Ә 14.04.2015<br />

4883 Дворникова М.В 14.04.2015<br />

4884 Сагынбаева Ш.А 14.04.2015<br />

4885 Ізбасар Б.Б 14.04.2015<br />

4886 Карамысова А. 14.04.2015<br />

4887 Утепова Н.Р 14.04.2015<br />

4888 Миракбарова И.Т 14.04.2015<br />

4889 Кидиралиева Г.А 14.04.2015<br />

4890 Ботанова Ж.А 14.04.2015<br />

4891 Ташметова Х.З 14.04.2015<br />

4892 Сманкулов Е.М 14.04.2015<br />

4893 Каракулов Б.А 14.04.2015<br />

4894 Ильясова К. 14.04.2015<br />

4895 Ташходжаева Л.Х 14.04.2015<br />

4896 Именова Г.С 14.04.2015<br />

4897 Насруллаева Х.У 14.04.2015<br />

4898 Базаров Д.К 14.04.2015<br />

4899 Амирсеитова Р.Ж 14.04.2015<br />

4900 Алибеков Б.А 14.04.2015<br />

4901 Калымбетова А.С 14.04.2015<br />

4902 Давлиткиреева Ж.И 14.04.2015<br />

4903 Адылова Н.К 14.04.2015<br />

4904 Куспанова И.С 14.04.2015<br />

4905 Батыршаева А.К 14.04.2015<br />

4906 Хусейнова Н.А 14.04.2015<br />

4907 Жаңғабыл Б.С 22.04.2015<br />

4908 Пушанова Б.Е 22.04.2015<br />

4909 Егенбаева К.Ж 22.04.2015<br />

4910 Юлдашева В.С 22.04.2015<br />

4911 Егенова Ж.Т 22.04.2015<br />

u<br />

Жалғасы келесі нөмірде

8<br />

№<strong>40</strong> (1579)<br />

23 мамыр 2018 жыл<br />

Заң және заман<br />

www.shymkala.kz<br />

Қазақстанның «Электронды үкімет» порталында<br />

бизнес ашумен байланысты төрт процедураны<br />

бір мезгілде тіркеу бойынша мемлекеттік<br />

қызмет көрсетіледі. www.egov.kz порталында<br />

шағын және орта бизнес субъектілеріне кәсіпорынды<br />

тіркеген кезде бір мезгілде ҚҚС есебіне тұру,<br />

банк шотын ашу және қызметкерді жазатайым жағдайлардан<br />

міндетті сақтандыру келісім-шартын жасауға<br />

мүмкіндік беретін мемлекеттік қызмет бар.<br />

4 процедура -<br />

бір мезгілде<br />

Бүгінгі таңда бұл қызметке<br />

екінші деңгейлі төрт банк<br />

– «ForteBank», «Цеснабанк»,<br />

«Халық Банкі» және «Альфа-<br />

Банк», сондай-ақ, екі сақтандыру<br />

компаниясы – «Мемлекеттік<br />

аннуитеттік компания»<br />

өмірді сақтандыру бойынша<br />

компания» АҚ және<br />

«Азия Life» өмірді сақтандыру<br />

бойынша компания» АҚ<br />

қосылған. Қазіргі уақытта<br />

қосымша 9 банк пен 4 сақтандыру<br />

компаниясын қосу<br />

жұмыстары жүргізілуде.<br />

Бұған дейін кәсіпкер ең<br />

алдымен заңды тұлғаны тіркеуі,<br />

шот ашуы үшін банкке<br />

тіркегені туралы анықтаманы<br />

апаруы, кейін ҚҚС бойынша<br />

есепке қою үшін мем-<br />

10 сәуірде басталған ісшара<br />

нәтижесінде полиция<br />

қызметкерлерімен қоғамдық<br />

қауіпсіздікті қамтамасыз<br />

етіп, атыс қаруы мен<br />

жарылғыш заттарды қолдана<br />

отырып жасалатын қылмыстар<br />

мен құқық бұзушылықтардың<br />

алдын алмақ.<br />

Акцияның алғашқы айында<br />

лекеттік кірістер органына,<br />

сондай-ақ қызметкерді міндетті<br />

сақтандыру келісімшартын<br />

жасау үшін сақтандыру<br />

компаниясына баруы<br />

тиіс болған. Енді бизнесті<br />

электронды тіркеу шығындарды<br />

оңтайландырып, процедуралар<br />

мен мерзімдерді<br />

айтарлықтай қысқартуға<br />

мүмкіндік туындап отыр.<br />

Б.НҰРПЕЙІСОВ,<br />

ОҚО Әділет<br />

департаментінің<br />

заңды тұлғаларды<br />

тіркеу жұмысын<br />

ұйымдастыру бөлімінің<br />

бас маманы, «Заңгерлер<br />

одағы» қоғамдық<br />

бірлестігінің мүшесі<br />

Қаруыңызды<br />

тапсырдыңыз ба?<br />

Оңтүстікте тұрғындардан<br />

қаружарақ<br />

қабылдау<br />

акциясы жалғасуда.<br />

облыс көлемінде 123 азамат<br />

ерікті түрде 199 дана отты<br />

атыс қаруын тапсырған. Соның<br />

ішінде 31-і – ойық ұңғылы<br />

қару, 166-сы – тегіс ұңғылы<br />

қару және 2 травматикалық<br />

тапанша бар. Айта<br />

кетейік, жергілікті тұрғындардан<br />

қару-жарақтарды сатып<br />

алу мақсатында бір ғана<br />

Оңтүстік Қазақстан облысына<br />

үкімет тарапынан 17 миллион<br />

534 мың теңге бөлінген.<br />

Осыған орай тәртіп сақшылары<br />

күнгей тұрғындарын<br />

тіркелмеген қаруларды<br />

тапсыруға шақырады.<br />

Көршіңізге қарайлай<br />

жүріңіз<br />

Шы м к е н т т е<br />

«Көршілер бақылауы»<br />

бағдарламасы<br />

аясында<br />

жыл басынан бері полицияға<br />

600-ден астам<br />

қоңырау келіп түсті.<br />

Бұл туралы облыстық<br />

ішкі істер департаментінің<br />

өкілдері хабарлайды. Бұл<br />

сан аталған бағдарламаның<br />

ел сенімі мен үдесінен шығып<br />

отырғанын көрсетсе керек.<br />

Қазіргі таңда жалғасып<br />

келе жатқан бағдарламаның<br />

басты мақсаты – бір-бірімен<br />

көрші тұратын тұрғындардың<br />

полиция қызметкерлерімен,<br />

атқарушы билік<br />

өкілдерімен сенімді қарымқатынастарын<br />

нығайту.<br />

Бағдарламаны түсіндіру<br />

мақсатында <strong>Шымкент</strong><br />

полицейлері басқа да құзырлы<br />

орган өкілдерімен<br />

бірге тұрғындармен кездесуде.<br />

Сондай жиынның<br />

бірінде Әл-Фараби полиция<br />

бөлімі және жергілікті полиция<br />

қызметкерлері №11<br />

мектепте жергілікті тұрғындармен<br />

кездесті. Жиында<br />

тәртіп сақшылары көршілердің<br />

жүріс-тұрысына көз<br />

сала жүру керегін, олардан<br />

қандай да бір ерсі іс-әрекет<br />

байқалған, айқай-шу естілген<br />

жағдайда міндетті түрде<br />

полицияның сенім телефонына<br />

хабарласу керегін<br />

Кеңес жұмысына облыстық<br />

соттың төрағасы Талғат<br />

Баратбеков, азаматтық<br />

істер жөніндегі сот алқасының<br />

төрағасы Түгел Бекімбетов,<br />

облыстық және аудандық<br />

соттардың судьялары,<br />

прокуратура, ішкі істер<br />

орандарының басшылары,<br />

адвокаттар алқасының,<br />

сақтандыру компанияларының<br />

және бұқаралық ақпарат<br />

құралдарының өкілдері<br />

қатысты.<br />

түсіндірді. Әсіресе, көпқабатты<br />

үйлерге келіп жатқан<br />

қонақтардың кімге келгенін,<br />

ол адамға қандай<br />

туыстық қатынасы барлығын<br />

сұрау көптеген қылмыс<br />

пен құқық бұзушылықтардың<br />

алдын алуы мүмкін<br />

дейді полицейлер. Сонымен<br />

қатар, тек көршілер ғана<br />

емес, зорлық-зомбылыққа<br />

душар болған немесе мазасы<br />

кетіп, қатер туындап<br />

жүргенде, отбасында немесе<br />

қоғамда түсініспеушілікке<br />

кез болғанда, өмірлік<br />

қиындықтарға тап болғанда,<br />

жақындарынан зорлықзомбылық<br />

көргенде, қылмыстық<br />

әрекеттерге душар<br />

болғанда міндетті түрде полицияның<br />

сенім телефонына<br />

хабарласудың маңыздылығы<br />

айтылды.<br />

Қазіргі таңда «Көршілер<br />

бақылауы» бағдарламасының<br />

сенім телефоны<br />

тәулік бойы жұмыс істейді.<br />

Бір айта кетерлігі, хабарламаны<br />

жасырын түрде де айтуға<br />

болады. Құқық қорғау<br />

органдарының құзыретіне<br />

кіретін барлық келіп түскен<br />

хабарламалар міндетті<br />

түрде бірден тексеріледі<br />

деп сендірді Әл-Фараби полиция<br />

бөлімінің бастығы<br />

Сейтхан Сейтжомарт. Түскен<br />

хабарламаға сәйкес полиция<br />

инспекторлары бірден<br />

жедел әрекет етіп, шаралар<br />

қабылдайды. Жиын<br />

соңында тұрғындарға полицияның<br />

сенім телефондары<br />

жазылған парақшалар<br />

таратылды.<br />

Түнгі сот қалай өтеді?<br />

Жу ы р д а<br />

Оңтүстікке келген<br />

Жоғарғы<br />

соттың судьясы Ұлбосын<br />

Сүлейменова Оңтүстіктегі<br />

«Түнгі сот»<br />

пилоттық жобасын<br />

ендіру және іске асыру<br />

мәселелері бойынша кеңес<br />

өткізді.<br />

Жиында Жоғарғы соттың<br />

судьясы Ұ.Сүлейменова<br />

«Түнгі сот» жобасының егжей-тегжейлі<br />

тұсаукесерін<br />

ұсынды. Оның айтуынша,<br />

аптасына 4 рет өтетін түнгі<br />

(кешкі) соттарда жол-көлік<br />

оқиғаларымен байланысты<br />

шұғыл істерді қарайтын<br />

Сингапурлық тәжірибені<br />

енгізудің азаматтар үшін<br />

маңызы зор. Істің түнгі сотта<br />

қаралуынан бұрын тараптар<br />

(зардап шегуші, құқық<br />

бұзушы) өз өкілдерімен бірге<br />

орын алған оқиға бойынша<br />

сауалнама толтырады.<br />

Барлық наразылықтар түнгі<br />

соттағы бір сот талқылауы<br />

барысында тез шешіледі деп<br />

күтілуде. Шетелдік тәжірибе<br />

көрсеткендей, әдетте, тараптар<br />

қабылданған шешімге<br />

шағымданбайды.<br />

Бетті дайындаған Н.БЕКТАЕВ<br />

Электронды<br />

сот<br />

шағымы<br />

түсіндірілді<br />

Еңбекші ауданы<br />

сотының төрағасы<br />

Айдос<br />

Сұлтанов Қаратөбе<br />

ауылдық аймағы бойынша<br />

Бадам-1 елді<br />

мекені, №105 ЖОМ<br />

ғимаратында ауыл<br />

тұрғындарымен кездесті.<br />

Бибайша НҰРЖАНҚЫЗЫ<br />

b.aisha@shymkala.kz<br />

Басқосуда, бүгінгі<br />

таңда электронды<br />

сот төрелігінің барша<br />

үшін артықшылығы<br />

мен анықтығы жайында<br />

сөз қозғалды.<br />

Сот төрағасы Айдос<br />

Едігеұлы «Сот кабинеті»<br />

арқылы арызды<br />

электронды түрде<br />

беру мүмкіндіктері<br />

мен медиацияның<br />

ерекшеліктері жөнінде<br />

де ауыл тұрғындарына<br />

түсіндіріп өтті.<br />

Кездесу барысында<br />

қатысушылармен<br />

сот органдары<br />

мен қоғамның өзара<br />

іс-қимылына қатысты<br />

өзекті мәселелер<br />

талқыланып, сот<br />

жүйесіндегі ақпараттық<br />

технологияларды<br />

одан әрі дамыту және<br />

ауқымды цифрландыруға<br />

көшу жолдары<br />

талқыланды.<br />

–Қазіргі уақытта<br />

еліміздегі барлық<br />

соттар жаңа технологиялармен<br />

жабдықталған.<br />

Осының арқасында<br />

талап-арыздарды<br />

қағаз жүзінде<br />

емес, электронды<br />

түрде беруге болады.<br />

Өтініштер электрондық<br />

үкіметтің сайты<br />

арқылы жіберіледі.<br />

Талапкерлер жүйеге<br />

тіркеліп, e-gov.<br />

kz сайтында жеке кабинет<br />

ашады. Содан<br />

кейін қолданушы өзі<br />

туралы қажетті ақпаратты<br />

енгізіп, қажетті<br />

бөлімді таңдайды,<br />

файлдарды жүктеп,<br />

оларды сотқа жібереді,<br />

– деді Айдос<br />

Едігеұлы.<br />

Сот төрағасы жұмыстың<br />

болашақтағы<br />

бағыттары туралы<br />

айтып өтіп, жиынға<br />

қатысушылардың<br />

сұрақтарына жауап<br />

берді.<br />

¬Ѕрылтайшы –<br />

<strong>Шымкент</strong><br />

аласыныє ґкiмдiгi.<br />

Ìåíøiê èåñi<br />

– «<strong>Шымкент</strong><br />

апарат орталыµы»<br />

жауапкершiлiгi<br />

шектеулi<br />

серiктестiгi.<br />

Директор–áас редактор<br />

¬АПБАРОВА Айгѕл<br />

Æàðûëàñûíûçû<br />

Бас редактордыє орынбасары<br />

Н½рлан БЕКТАЕВ<br />

Директордыє орынбасары<br />

Таєат ¦ЛIБЕКОВ<br />

Жауапты хатшы<br />

Асхан Майлыбаева<br />

Журналистер:<br />

Таµабай ¬ÀÑÛÌÎÂ<br />

Сапарµалè ¬АНАТ<br />

Àéã¾ë ÊÅÐI̬±ËÎÂÀ<br />

Аìàðàë ¦ØIÐÎÂÀ<br />

Азамат Жаппар<br />

Бибайша Н±РЖАН¬ЫЗЫ<br />

Беттеушi-дизайнер<br />

̽àµàëè Ò¯ÐÅÕÀÍ<br />

¬àñûì ͱðõàí<br />

Жарнама æ´íå<br />

ìàðêåòèíã á¼ëiìi<br />

Àæiáåê ̱ñòàôèíà<br />

Фото-òiëøi<br />

Ñåðiê ÊÎÑÀÉ<br />

Газет ¬азастан Республикасы инвестициялар ж´не даму<br />

министрлiгi Байланыс, апараттандыру ж´не апарат<br />

комитетiнде 2016 жылµы 15 с´уiрде тiркелiп, №15961-Г ку´лiгi<br />

берiлген. Газет аптасына 2 рет, ñ´ðñåíái æ´íå æ½ìà<br />

ê¾íäåði øûµàäû. Таралу аймаµы: ¬азастан Республикасы.<br />

«<strong>Шымкент</strong> келбетiнде» жарияланµан материалды баса басылым<br />

кјшiрiп басанда, бiзге сiлтеме жасауы тиiс.<br />

Жарнама мґтiнiнен туындайтын мґселелерге жарнама<br />

берушi жауап бередi. ¬олжазба автор келiсiмiмен<br />

редакциялы јєдеу жасалуы мѕмкiн.<br />

- аылы имидждiк маала<br />

Газет редакцияныє компьютер<br />

орталыµында терiлiп, беттелдi.<br />

«ERNUR-print» ЖШС-нiє баспаханасында басылды.<br />

<strong>Шымкент</strong> аласы, Т.¦лiмЅлов кјшесi, 22 ѕй.<br />

Редакция мекенжайы:<br />

<strong>Шымкент</strong> аласы, ш/а. «¬àðàñó» øàµûíàóäàíû, 66/6.<br />

Тел.: 464-222, 464-044, 464-202 (факс).<br />

E-mail: shymkent_media@mail.ru Èíäåêñ 65810<br />

Тапсырыс: 1541 Таралымы: 8278 дана<br />

Кезекшi редактор – Аìàðàë ¦ØIÐÎÂÀ

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!