genelge%202007-1

T.C. 

İÇİŞLERİ BAKANLIĞI 

Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü 

Sayı : B.05.0.NÜV.006.0004-010-06-01/31040 07/03/2007 

Konu : Açıklama 

.......................... VALİLİĞİNE 

GENELGE 

2007/1 

5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununda yapılan düzenlemelere paralel olarak 

hazırlanan Nüfus Hizmetleri Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 23 Kasım 2006 

tarihli ve 26355 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmesi nedeniyle; 

25 Mayıs 2006 tarihinde uygulamaya konulan Nüfus Hizmetlerine Ait Kuruluş, Görev 

ve Çalışma Yönergesi, Bakanlık Makamının 07/02/2007 tarihli onayı ile uygulamadan 

kaldırılmış olup, uygulamada birliği sağlamak üzere hazırlanan 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri 

Kanununun Uygulanmasına ilişkin açıklama (Ek-1)de gönderilmiştir. 

(Ek-2) listede tarih ve sayısı belirtilen genelgeler, Bakanlık Makamının 23/02/2007 

tarihli onayı ile yürürlükten kaldırılmıştır. 

Bilgilerini ve gereğini arz ve rica ederim. 

EKLER : 

1- Açıklama ( 25 sayfa) 

2- Liste ( 1 sayfa) 

DAĞITIM: 

Gereği: Bilgi : 

Dışişleri Bakanlığına Teftiş Kurulu Başkanlığına 

81 İl Valiliğine 

Mustafa DÖNER 

Bakan a. 

Genel Müdür V. 

Çamlıca Mah. 1. Çiftlik Cad. No:136 Ayrıntılı bilgi için irtibat: A.ERDOĞAN Şube Müdürü 

PK:06200 Demetevler/ANKARA 

Telf: (0 312 591 23 59) Faks: (0 312 397 16 85) 

e-posta: nufushizmet@nvi.gov.tr Elektronik Ağ : www.nvi.gov.tr

EK-1 

5490 SAYILI NÜFUS HİZMETLERİ KANUNUNUN UYGULANMASINA 

İLİŞKİN AÇIKLAMA 

1- DOĞUM 

1.1-Anne ile çocuk arasında anormal yaş farkının bulunması ........................... 1 

2- ÖLÜM 

2.1- Ölüm kaydının kaldırılması ........................................................................ 1 

2.2- 115-130 yaş ve üzerindeki kişilerin ölümlerinin tescili ............................. 2 

2.3- Askerlik şubelerince ölüm tutanaklarının düzenlenmesi ........................... 2 

2.4- Özel hastanelerin ölüm tutanaklarında mühür kullanmaması..................... 2 

3- EVLENME 

3.1- Evlenme dosyası ve belgeleri ..................................................................... 2 

3.2- Evlenme törenindeki konuşma metni.......................................................... 2 

3.3- Evlenmede tanık sayısı................................................................................ 3 

3.4- Çok vatandaşlığa sahip olan kişilere ait evlenme olayları .......................... 3 

3.5- Saklı nüfus olanların evlenme işlemleri...................................................... 4 

4- BOŞANMA 

4.1- Evlat edinilen evli kadının boşanması halinde............................................ 5 

4.2- Tanınan evli kadının boşanması halinde..................................................... 5 

4.3- Vatandaşlığımızı sonradan kazanmış olan kadının boşanması halinde ...... 5 

4.4- Çok vatandaşlığa sahip olan kişilerin boşanması halinde........................... 6 

4.4.1- Erkek çok vatandaşlığa sahip, kadın Türk vatandaşı ise.......................... 6 

4.4.2- Erkek çok vatandaşlığa sahip, kadın yabancı uyruklu ise........................ 6 

4.4.3- Kadın çok vatandaşlığa sahip, erkek Türk vatandaşı ise.......................... 7 

4.4.4- Kadın çok vatandaşlığa sahip, erkek yabancı uyruklu ise........................ 7 

5- İDARECE KAYIT DÜZELTME 

5.1- İdarece yapılacak düzeltme ve tamamlamalar ............................................ 7 

6- MÜKERRER KAYIT 

6.1-Mükerrer nüfus kaydının iptal edilmesine ilişkin esaslar ............................ 8 

6.1.1- Tek dayanak belgesi ile birden fazla nüfus kaydının tesis 

edilmiş bulunması..................................................................................... 8 

6.1.2-Bir kişiye iki ayrı dayanak belgesi ile birden fazla kayıt tesis 

edilmiş bulunması...................................................................................... 9 

6.1.3-Dayanak belgelerinden birisinin belgeye, diğerinin beyana 

dayalı olarak düzenlenmiş bulunması ....................................................... 10 

6.1.4- Dayanak belgelerinin her ikisinin de beyana dayalı 

olarak düzenlenmiş bulunması ................................................................. 10 

6.1.5- Doğum tutanağı haricinde özel kanunlara dayanılarak düzenlenen

formlara göre birden fazla kayıt tesis edilmiş bulunması......................... 11 

6.1.6- Kanun yolu ve yetkili makam kararı ile farklı iki dayanak 

belgesi ile tescil edilenlerin bulunması..................................................... 11 

7- VATANDAŞLIK İŞLEMLERİ 

7.1- On sekiz yaşından büyüklerin ana ya da babaya bağlı olarak 

Türk vatandaşlığını kazanması.................................................................... 12 

7.2- Yeniden Türk vatandaşlığına alınanların tesciline ilişkin esaslar............... 12 

7.2.1- Türk vatandaşlığından "bekar" olarak çıkan kişinin evli 

olarak Türk vatandaşlığına alınmasını talep etmesi durumunda ............. 12 

7.2.2- Türk vatandaşlığından “evli” olarak çıkan kişinin “boşanmış” olarak 

Türk vatandaşlığına alınmasını talep etmesi durumunda ........................ 13 

7.2.3-Türk vatandaşlığından “evli” olarak çıkan kişinin “dul” olarak 

Türk vatandaşlığına alınmasını talep etmesi durumunda .......................... 13 

8- NÜFUS CÜZDANI 

8.1- Nüfus cüzdanı düzenleme nedenleri ........................................................... 14 

8.1.1 Doğum nedeniyle nüfus cüzdanı düzenlenmesi ....................................... 14 

8.1.2 Kayıp nedeniyle nüfus cüzdanı düzenlenmesi .......................................... 14 

8.1.3- Yeniden kayıt nedeniyle nüfus cüzdanı düzenlenmesi ............................ 15 

8.1.4- Yenileme nedeniyle nüfus cüzdanı düzenlenmesi .................................. 15 

8.1.5- Değiştirme nedeniyle nüfus cüzdanı düzenlenmesi ................................ 16 

8.2- Ağır hasta olan kişilerin nüfus cüzdanı....................................................... 16 

8.3- Nüfus cüzdanlarına özürlü ibaresinin yazılması ........................................ 16 

9-ULUSLARARASI AİLE CÜZDANI 

9.1- Uluslararası aile cüzdanının düzenleme nedenleri ..................................... 16 

9.1.1 - Evlenme nedeniyle uluslararası aile cüzdanı düzenlenmesi ................... 17 

9.1.2- Evlenme sırasında alınmamış olması nedeniyle uluslararası 

aile cüzdanı düzenlenmesi........................................................................ 17 

9.1.3- Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığını kazanma nedeniyle uluslararası 

aile cüzdanı düzenlenmesi....................................................................... 17 

9.1.4 Kaybolma, çalınma ve yıpranma nedeniyle uluslararası 

aile cüzdanı düzenlenmesi......................................................................... 18 

9.2- Uluslararası aile cüzdanının doldurulması.................................................. 18 

9.3- Uluslararası aile cüzdanı kayıt defteri ........................................................ 21 

9.4- Uluslararası aile cüzdanlarının imha edilmesi ............................................ 21 

10- DİĞER HUSUSLAR 

10.1- Yetki devri................................................................................................. 21 

10.2- Cüzdan talep belgesinin onaylanması ....................................................... 22 

10.3- Örnek veya belge istenmesi ...................................................................... 22 

10.4- Osmanlıca yazılı kayıtlar........................................................................... 22 

10.5- Elektronik ortamda yürütülecek diğer işlemler......................................... 22 

10.6- İletişim sağlanamaması ya da arıza durumunda........................................ 22 

10.7- İdari para cezaları...................................................................................... 22 

10.8- Kamu haklarından men cezaları ............................................................... 23 

10.9- Mirasın reddi kararlarının tescili............................................................... 23 

10.10- Posta ile nüfus kayıt örneği gönderilmemesi .......................................... 23

10.11-Yenileme veya yersel yazım sırasında farklı hanelere 

tescil edilenlerin kayıtlarının birleştirilmesi............................................ 23 

10.12- Aranan Şahıslar ....................................................................................... 23 

10.13- Tanıma veya babalığa hüküm kararı....................................................... 24 

10.14- Tevkil yetkisi........................................................................................... 24 

10.15- Sosyal güvenlik bildirimi formlarının 

düzenlenmesi ve bildirim yükümlülüğü .................................................. 25 

10.16- Milletlerarası ahvali şahsiye sözleşmeleri............................................... 25

SIRA 

NO 

EK-2 

YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILAN GENELGELER 

TARİHİ SAYISI 

1 11/18/1985 664-060.5/5726 

2 9/10/1986 621.113.3871/11772 

3 11/10/1987 621.136.471/66403 

4 10/18/1988 621.143.507-21242 

5 9/22/1999 1999/28 

6 1/30/2003 2003/8 

7 7/22/2003 2003/30 

8 2/9/2005 2005/2 

9 5/2/2005 2005/8 

10 8/22/2005 2005/14 

11 10/25/2005 2005/17 

12 11/16/2005 2005/23 

13 11/30/2005 2005/25 

14 12/16/2005 2005/27 

15 2/24/2006 2006/4 

16 3/10/2006 2006/5 

17 5/1/2006 2006/6 

18 5/1/2006 2006/7 

19 5/9/2006 2006/9

20 10/4/2006 2006/14 

21 11/6/2006 2006/15

1- DOĞUM 

5490 SAYILI NÜFUS HİZMETLERİ KANUNUNUN 

UYGULANMASINA İLİŞKİN AÇIKLAMA 

1.1- Anne ile çocuk arasında anormal yaş farkının bulunması 

Nüfus Hizmetleri Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 33 üncü 

maddesinin ikinci fıkrası uyarınca: 

Çocuk ile ana veya baba arasında az bir yaş farkının olması veya ana ya da babanın çok 

yaşlı olması gibi durumlarda; nüfus müdürlüğünce doğum bildiriminin doğruluğundan şüpheye 

düşülmesi veya bu yolda bir ihbar yapılması halinde: 

a) Doğum bildirimi aile kütüklerine tescil edilmeyerek mülkî idare amirinin emri ile 

beyanın doğruluğu hakkında soruşturma yapılması istenir. Mülkî idare amiri soruşturma 

yapılmasını uygun bulursa tescil işlemi soruşturmanın sonuna bırakılır. Soruşturma sonucunda 

beyanın doğruluğu ortaya çıkarsa çocuğun kütüğe tescil işlemi tamamlanır. 

b) Beyanın gerçek dışı olduğu anlaşılırsa, ilgililer hakkında kovuşturma yapılmak üzere 

durum belgelerle birlikte Cumhuriyet savcılığına intikal ettirilir.” hükmü getirilmiştir. 

Anneleri ile aralarında az bir yaş farkı bulunan çocuklarla ilgili doğum bildirimlerinde 

yapılacak soruşturma sonucunda, beyanın doğruluğunun anlaşılması durumunda; annenin nüfus 

kütüğündeki kaydı sağlık kuruluşu raporuna göre tescil edilmemiş ise çocuğun tescil işlemi 

yapılacak ve 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 36 ncı maddesi uyarınca annenin yaşının 

düzeltilmesi için durum Cumhuriyet savcılığına bildirilecektir. 

Annenin nüfus kütüğündeki kaydı sağlık kuruluşu raporuna göre tescil edilmiş ise 

çocuğun tescil işlemi yapılacak ancak durum Cumhuriyet savcılığına bildirilmeyecektir. 

2- ÖLÜM 

2.1- Ölüm kaydının kaldırılması 

İdari bir işlemle ölümü işlenen kişinin sağ olduğunun herhangi bir şekilde anlaşılması 

halinde ölüm kaldırma yetkisi 23/6/2005 tarihli Bakanlık oluru ile il valiliklerine 

devredildiğinden; nüfus idarelerince ölen kişinin sağ olduğuna ve ölüm kaydının geri 

alınmasına dair dilekçesi ve bu konuda alınacak ifadesi ile yerleşim yeri muhtarı ya da azaların 

düzenlemiş olduğu kişinin sağ olduğunu gösterir belge, kaymakamlık görüşü ile birlikte 

valiliğe gönderilecektir. Valiliklerce yapılacak inceleme sonucunda ölümün kaldırılmasına 

karar verilmesi halinde, alınacak valilik oluru ilgili nüfus müdürlüğüne gönderilecektir. Bu 

amaçla VGF-22 nolu form kullanılarak ölüm işleminin geri alınması gerçekleştirilecektir. 

2.2- 115-130 yaş ve üzerindeki kişilerin ölümlerinin tescili 

Nüfus aile kütüklerinde ölüm kayıtları işlenmeyen 115-130 yaşın üzerindeki kişilerin 

kayıtları idari bir tedbir olarak Genel Müdürlüğün 24/01/2005 tarihli oluru ile, 115-129 yaş 

arasındaki kişilerin kayıtları da Genel Müdürlüğün 28/2/2007 tarihli oluru ile kapatılmıştır. 

Kaydı kapatılan kişilerden sağ olanların müracaatları halinde yazılı beyanlarının alınarak

Bakanlığa gönderilmesi ve kapalı kaydın açık hale getirilmesi için Bakanlıkça verilecek 

talimatının beklenmesi istenmiş ise de; işlemin süratlendirilmesi amacıyla kaydı kapatılan 

kişilerin sağ olduğunun anlaşılması veya ölümlerinin yakınları tarafından nüfus müdürlüğüne 

bildirilmesi halinde müracaat edilen veya ölüm olayı bildirilen nüfus müdürlüğünce kaydın 

açık hale getirilmesi ve daha sonra da ölüm olayının tescil edilmesi nüfus müdürlüklerince 

gerçekleştirilecektir. Bu konuda ayrıca Bakanlık görüşüne başvurulmayacaktır. 

2.3- Askerlik şubelerince ölüm tutanaklarının düzenlenmesi 

Yoklama kaçağı olarak aranan ve ölmüş oldukları zabıtaca tespit edilen kişilerin öldüğünü 

gösteren zabıta tahkikatı evrakının bir örneğinin askerlik şubelerince nüfus idarelerine 

gönderilmesi halinde; Nüfus Hizmetleri Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 69 

uncu maddesi uyarınca nüfus idarelerince ölüm tutanağı düzenlenecek, mülki idare amirinin 

onayından sonra ölümün aile kütüklerine tescili sağlanacaktır. 

2.4- Özel hastanelerin ölüm tutanaklarında mühür kullanmaması 

Resmi Mühür Yönetmeliğinin 3 üncü maddesinde “Resmi mühürlerlerin yalnızca 

kuruluş kanunları ve bunlara dayanılarak çıkarılan kararnameler gereği kendilerine kamu 

görevi verilmiş kurum veya kuruluşlarca kullanılabileceği” öngörülmüştür. 24/5/1933 tarihli ve 

2219 sayılı Hususi Hastaneler Kanunu ve 27/2/2002 tarihli ve 24708 sayılı Resmi Gazetede 

yayımlanan Özel Hastaneler Yönetmeliği hükümlerine göre Sağlık Bakanlığı tarafından 

ruhsatlandırılan özel hastanelerin mühür kullanma zorunlulukları bulunmamaktadır. Bu nedenle 

özel hastanelerce düzenlenen ölüm tutanaklarında hastaneye ilişkin kaşenin kullanılması yeterli 

sayılacaktır. 

3- EVLENME 

3.1- Evlenme dosyası ve belgeleri 

Evlendirme Yönetmeliğinin 41 inci maddesinde; evlenmenin yapılmasına esas olan 

dosya ve belgelerin evlenme tarihinden itibaren 10 yıl geçtikten sonra imha edileceği, ancak 

evlenme kütükleri ile evlenmenin nüfus kütüklerine tesciline dair evlenme bildirimlerinin hiçbir 

surette imha edilemeyeceği öngörülmüştür. Evlendirme memurluklarınca; evlenmenin 

yapılmasına esas olan ve evlenme tarihinden itibaren 10 yılı geçen evlenmeye ait dosyalardaki 

evlenmenin tesciline dair evlenme bildirimleri, evlenme tarihi esas alınmak suretiyle 

dosyalanacaktır. Dosyalardaki diğer belgeler ise usulüne göre imha edilerek, imha tutanağı 

düzenlenecektir. Köylerdeki evlendirme memurluklarınca düzenlenen imha tutanaklarının 

birer nüshası ilgili ilçe nüfus müdürlüğüne teslim edilecektir. 

3.2- Evlenme törenindeki konuşma metni 

Uygulamada birlik ve beraberliğin sağlanması amacıyla evlenme törenlerindeki konuşma metni 4721 

sayılı Türk Medeni Kanunu ve Evlendirme Yönetmeliğinde yapılan düzenlemeler göz önüne alınarak aşağıdaki 

şekilde yeniden düzenlenmiş olup törenlerde bu konuşma metni okunacaktır. Ayrıca evlenme törenleri esnasında 

“ ..... halkından ya da .......... kişiden” almış oldukları yetkiye dayanarak evlenme yaptıkları yolunda ifadelere yer 

verilmeyecektir.

EVLENDİRME MEMURU: 

EVLENME KONUŞMA METNİ 

KADINA : Adınız, Soyadınız ? 

ERKEĞE : Adınız, Soyadınız ? 

TANIKLARA : Adınız, Soyadınız ? 

ÇİFTLERE : Evlenme isteğinizi beyan ettiniz. Beyanlarınıza ve evlenmek için 

ibraz etmiş olduğunuz belgelere göre evlenmeye engel halinizin 

olmadığı anlaşılmıştır. Bir kere de sayın tanıklar ve bizlerin 

huzurunda söyleyiniz. 

KADINA : Sayın ...................... hiç kimsenin baskısı altında kalmadan özgür 

iradenizle ve kendi arzunuzla .................................. ile evlenmek 

istiyor musunuz ? 

KADIN : Evet 

ERKEĞE : Sayın ....................... hiç kimsenin baskısı altında kalmadan özgür 

iradenizle ve kendi arzunuzla .............................. ile evlenmek 

istiyor musunuz ? 

ERKEK : Evet 

TANIKLARA : Sayın ...... .............................. ile..........................”in evlenme beyanlarını 

duydunuz. Tanıklık ediyor musunuz ? 

TANIK : Evet 

TANIK : Evet 

“EVET” CEVABINDAN SONRA EVLENDİRME MEMURU, ÇİFTELERE: 

Benim ve tanıkların huzurunda evlenme isteğinizi beyan ettiniz. 

Evlenmeye engel bir halinizin olmadığı tespit edilerek, evlenmeniz 

yapılmıştır. 

Yasaların bana verdiği yetkiye dayanarak, sizleri karı-koca ilan ediyorum. 

Hayırlı olsun. 

Evliliğinizi; evlenme kütüğüne işledim. Nüfus aile kütüklerinize de 

tescil ettireceğim. 

Buyurun, evlenmeyi imza ediniz. Bu imzalarla aile birliğiniz kurulmuştur. 

Evlenmede asıl olan, aile birliğinin ömür boyu huzur ve mutluluk içerisinde 

korunmasıdır. 

Sürdürülebilir bir evlilik, karşılıklı sevgi, saygı ve hoşgörüye bağlıdır. 

İyi günlerinizde olduğu gibi, kötü ve sıkıntılı günlerinizde de sevgi ve saygı 

çerçevesinde birbirinize destek ve yardımcı olmalısınız. 

Aranızdaki bu dayanışma, çocuklarınızın da mutluluklarının temeli olacaktır. 

Sağlık ve mutluluklar dilerim. 

3.3- Evlenmede tanık sayısı 

Evlendirme Yönetmeliğinin 27 nci maddesinde “Evlenmenin, evlendirmeye yetkili bir 

görevli önünde en az iki tanıkla birlikte ve bizzat tarafların huzuru ile aleni olarak yapılacağı” 

öngörüldüğünden ikiden fazla tanıkla evlenme yapılmasında mevzuata aykırı bir durum 

bulunmamaktadır. 

3.4- Çok vatandaşlığa sahip olan kişilere ait evlenme olayları 

a) Çok vatandaşlığa sahip olan kişilere ait evlenme kütüğe işlenmemiş ise; kişinin 

talebine ilişkin dilekçesi ile evlenme bildirimi formu müracaat edilen nüfus müdürlüğünce

teslim alınacaktır. Kişilerin çok vatandaşlığı aile kütüğüne tescil edilmiş ve evlenme bildirimi 

ile aile kütük kaydındaki kimlik bilgileri arasında farklılık bulunmaması halinde kimlik 

karşılaştırma formu düzenlenerek evlenme tescil edilecektir. 

b) Çok vatandaşlık aile kütüğüne işlenmiş ancak evlenme bildirimi ile aile kütük 

kaydındaki kimlik bilgileri farklı ise; çok vatandaşlık bildirimi formu ile aile kütük kayıtları 

karşılaştırılacaktır. Aynı kişi olduğunun anlaşılması halinde, kimlik karşılaştırma formu 

düzenlenerek evlenme tescil edilecektir. Çok vatandaşlık bildirimi formu başka bir ilçede ise 

bir sureti muhafaza edildiği nüfus müdürlüğünden faks veya posta yolu ile getirtilmek suretiyle 

işlem yapılacaktır. Faks ile getirtilen belgenin aslı ilgili nüfus idaresine posta ile 

gönderilecektir. 

c) Evlenme bildirimi formu, eşin Türk vatandaşı olması nedeniyle daha önce kütüğe 

işlenmiş ise; evlenmenin tescil edildiği nüfus müdürlüğüne müracaat edilmiş ve aynı kişi 

olduğunun anlaşılması halinde kimlik karşılaştırma formu düzenlenerek çok vatandaşlığa ait 

evlenme modülünden evlenmenin tescili sağlanacaktır. 

d) Müracaat edilen nüfus müdürlüğünün daha önce evlenmenin tescil edildiği nüfus 

müdürlüğü olmaması ve aynı kişi olduğunun anlaşılması halinde; düzenlenecek kimlik 

karşılaştırma formu ile kişinin dilekçesi aile kütüğüne kayıtlı olduğu nüfus müdürlüğüne 

gönderilecektir. Evlenme kadının nüfus kaydına işlenmiş ise buradaki kaydı kapatılarak varsa 

çocukları ile birlikte erkeğin kaydına, kayıt taşıma işlemi ile taşınacak, evlenme erkeğin nüfus 

kaydına işlenmiş ise kadının kaydı yine kayıt taşıma işlemi ile erkeğin hanesine taşınacak, diğer 

bilgiler (evlenme tescil bilgileri ve medeni hali gibi) kişi güncelleme modülünden işlenecektir. 

e) Müracaatın dış temsilciliğimize yapılması halinde; çok vatandaşlığa sahip olan 

kişinin talebine ilişkin dilekçesi, kimlik karşılaştırma formu ve evlenme tescil edilmemiş ise 

evlenme bildirimi formu müracaat edilen dış temsilciliğimiz tarafından çok vatandaşlığa sahip 

olan kişilerin kayıtlı bulunduğu nüfus müdürlüğüne gönderilecektir. İlgili nüfus müdürlüğünce 

(d) bendinde belirtilen şekilde işlem yapılacaktır. 

3.5- Saklı nüfus olanların evlenme işlemleri 

a) Saklı nüfus olan kişi ile bir Türk vatandaşının evlenmek üzere müracaat etmeleri 

halinde, nüfus müdürlüklerinde tutulan vatandaşlık durumu düzgün olmayan kişiler kütüğünde 

kayıtlı olup olmadığı araştırılacaktır. Kaydı mevcutsa, bu kütükteki kaydı esas alınarak 

evlenme ehliyet belgesi düzenlenecektir. Evlenme yapıldıktan sonra ilgililerin kayıtlarına bu 

yolda gerekli açıklama yapılacaktır. 

b) Saklıdan aile kütüklerine kaydının yapılmasını isteyen ve işlemleri devam ederken, 

bir Türk vatandaşı erkekle evlenen kadınların vatandaşlık durumu düzgün olmayan kişiler 

kütüğünde yer alan kaydının karşısına sadece ".................................hanede kayıtlı 

.....................................ile evlidir." şeklinde açıklama yapılacak, ancak eşinin hanesine 

taşınmayacaktır. Saklı nüfus ile evlenen Türk vatandaşı erkeğin kaydının karşısına ise 

vatandaşlık durumu düzgün olmayan kişiler kütüğünün “.......................hanesinde kayıtlı 

........................ile evlidir." şeklinde açıklama yapılacak ve varsa bu evlilikten doğan çocuklar 

babaları hanesine tescil edilecektir. 

c) Saklı nüfus olan kişilerin birbirleriyle evlenmek üzere müracaat etmeleri halinde, 

nüfus müdürlüklerinde tutulan vatandaşlık durumu düzgün olmayan kişiler kütüğünde kayıtları 

mevcutsa, bu kütükteki kayıtları esas alınarak, evlenmelerine mani bir halin bulunmaması

durumunda evlenme yapılacaktır. Kadının kaydı kocasının yanına taşınmayacak, sadece 

vatandaşlık durumu düzgün olmayan kişiler kütüğündeki kayıtları arasında karşılıklı bağ 

kurulacaktır. 

4- BOŞANMA 

4.1- Evlat edinilen evli kadının boşanması halinde 

a) Evlat edinilen evli kadının boşanması halinde; 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi 

hükümlerine göre evlat edinilmiş ise evlat edinenin soyadıyla, mahkeme kocasının soyadını 

taşımasına izin vermiş ise koca soyadıyla evlat edinenin hanesine taşınacaktır. 

b) Dul iken evlenen ve evli iken 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi hükümlerine göre 

evlat edinilen evli kadının boşanması halinde evlat edinenin soyadıyla, mahkeme kocasının 

soyadını taşımasına izin vermiş ise koca soyadı ile evlat edinenin hanesine taşınacaktır. 

c) Dul iken evlenen ve evli iken Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre evlat edinilen 

kadının boşanması halinde; evlenmeden önceki soyadıyla, evlat edinmeye ilişkin mahkeme 

kararında evlat edinenin soyadını alabileceği yolunda bir hüküm varsa evlat edinenin soyadıyla, 

mahkeme kocasının soyadını taşımasına izin vermiş ise koca soyadıyla, evlat edinenin 

hanesine taşınacaktır. 

4.2- Tanınan evli kadının boşanması halinde 

Tanınan evli kadının boşanması halinde; babasının soyadıyla, mahkeme kocasının 

soyadını taşımasına izin vermiş ise koca soyadı ile tanıyan babasının hanesine taşınacaktır. 

Dul iken evlenen ve evli iken 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi hükümlerine göre 

tanınan kadının boşanması halinde; 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 23 üncü 

maddesinin ikinci fıkrasında kocası ölen kadın yeniden evlenmedikçe, kocasının aile kütüğünde 

kalacağı öngörülmüş ise de tanınan veya babalığına hükmolanların 29/4/2006 tarihinden sonra 

baba hanelerine tescil edilmeleri kanuni zorunluluktur. Bu nedenle dul olarak evlenen 

kadınların tanınması halinde ölen kocasının aile kütüğündeki kaydı canlandırılmayarak tanıyan 

babasının soyadıyla, mahkeme kocasının soyadını taşımasına izin vermiş ise koca soyadı ile 

tanıyan babasının hanesine taşınacaktır. 

4.3- Vatandaşlığımızı sonradan kazanmış olan kadının boşanması halinde 

Kocası ile birlikte vatandaşlığımıza alınan ya da Türk vatandaşı ile evlenmesi nedeniyle 

vatandaşlığımızı kazanıp kocasının kütüğüne kocasının soyadı ile tescil edilen kadın boşandığı 

takdirde; bulunduğu yere ait aile kütüğünün son aile sıra numarasından sonra yeni bir aile sıra 

numarası altında, boşanma kararında belirtilen soyadıyla, boşanma kararında soyadı 

belirtilmemiş ya da boşanma kararı yabancı yetkili mahkemelerce verilmiş ve Türkiye'de 

tanınmış veya tenfiz kararına bağlanmış ise evlenmeden önceki soyadı ile tescil edilecektir. 

Ancak evlenmeden önceki soyadının tespit edilememesi ve boşanan kadının başvurusu 

sağlanamadığı takdirde, aile kütüğündeki kocası soyadı ile tescil edilecektir. 

İlgilinin herhangi bir soyadının bulunmadığının belgelendirilmesi halinde ise kadının 

yazılı talebi üzerine mülki idare amirinin onayı ile soyadı eksikliği tamamlanacaktır. 

4.4- Çok vatandaşlığa sahip olan kişilerin boşanması halinde 

Müracaat sırasında çok vatandaşlığa sahip olan kişinin talebine ilişkin dilekçesi veya 

boşandığı Türk vatandaşı eşin çok vatandaşlığa sahip olan kişi ile boşanmasının işlenmesine

ilişkin boşanma kararı; boşanma yurt dışında yapılmış ise tenfiz veya tanıma kararı müracaat 

edilen nüfus müdürlüğüne teslim edilecektir. 

Boşanma kararı, diğer eşin Türk vatandaşı olması nedeniyle daha önce işlenmiş ise, 

Türk vatandaşı olan eşin kayıtlı bulunduğu veya on-line olarak işlem yapan nüfus 

müdürlüğünden tasdikli bir sureti getirtilecektir. Çok vatandaşlığa sahip olan kişinin kimlik 

karşılaştırılmasının yapılabilmesi ve boşanmanın tescili amacıyla, kayıtlı bulunduğu nüfus 

müdürlüğüne gönderilecektir. 

Çok vatandaşlığa sahip olan kişi kendi ilçesinde kayıtlı ise nüfusa kayıtlı bulunduğu, 

nüfus müdürlüğünde; boşanma kararı ile çok vatandaşlığa sahip olan kişinin tesciline ilişkin 

olay formu (bu form başka bir ilçede tescil edilmiş ise, işlem yapan ilçeden formun tasdikli bir 

sureti getirtilir.) ve aile kütük kayıtları karşılaştırılacaktır. Aynı kişi olduğunun anlaşılması 

halinde, kimlik karşılaştırma formu düzenlenecektir. 

4.4.1- Erkek çok vatandaşlığa sahip, kadın Türk vatandaşı ise: 

Eğer evlilik; 

a) Her ikisinin de aile kütüklerindeki kayıtlarına işlenmiş, kadın kocasının hanesinde 

kayıtlı ise, boşanma kararı çok vatandaşlığa sahip olan erkeğin aile kütüğündeki kaydına 

işlenecektir. 

b) Sadece Türk vatandaşı olan kadının kaydına işlenmiş ise, evlenme bildirimleri 

incelenmek suretiyle evlenmenin çok vatandaşlığa sahip kişinin aile kütüğündeki kaydına 

işlenmesi sağlanacak, boşanma kararı da aile kütüğündeki kaydına işlenecektir. 

Türk vatandaşı kadının kağıt ortamındaki kaydına, idarece kayıt düzeltme ve 

tamamlamaya ilişkin form ile evlendiği ve boşandığı erkeğin Türk kimliği ve nüfusa kayıtlı 

olduğu yer bilgileri yazılmak suretiyle gerekli tamamlama yapılacaktır. 

Türk vatandaşı kadının bilgi işlem ortamındaki kaydına, idarece kayıt düzeltme ve 

tamamlamaya ilişkin form ile evlendiği ve boşandığı erkeğin Türk kimliği ve nüfusa kayıtlı 

olduğu yer bilgileri yazılmak suretiyle evlenme ve boşanma işlemi ile ilgili düşünceler alanında 

gerekli tamamlama yapılacaktır. 

Türk vatandaşı kadının yabancı erkekle evlenmesi halinde, kaydı kayıtlı bulunduğu idari 

birimin sonuna taşınacaktır. Kişinin boşanması halinde, bu evlilikten olan çocukları da bu 

haneye tescil edilmiş olacağından, çocuklarının bu hanedeki kayıtları kapatılarak, çok 

vatandaşlığa sahip babanın hanesine baba soyadı ile taşınacaktır. 

4.4.2- Erkek çok vatandaşlığa sahip, kadın yabancı uyruklu ise: 

a) Çok vatandaşlığa sahip erkeğin yabancı uyruklu kadın ile yapmış olduğu evlilik aile 

kütüğündeki kaydına işlenmiş ise, boşanma kararı erkeğin aile kütüğündeki kaydına 


b) Eğer çok vatandaşlığa sahip erkeğin yabancı uyruklu kadın ile yapmış olduğu 

evlenme olayı aile kütüğündeki kaydına işlenmemiş ise, evlenme bildirimleri incelenmek 

suretiyle evlenmenin aile kütüğündeki kaydına işlenmesi sağlanacak, mahkeme kararındaki 

uyruk kimlik bilgilerine bakılmaksızın boşanma kararı da aile kütüğündeki kaydına 

işlenecektir.

4.4.3- Kadın çok vatandaşlığa sahip, erkek Türk vatandaşı ise: 

a) Evlilik her ikisinin de aile kütüklerindeki kayıtlarına işlenmiş ise boşanma kararı çok 

vatandaşlığa sahip kadının aile kütüğündeki kaydına da işlenecektir. 

b) Eğer evlilik sadece Türk vatandaşı eşin kaydına işlenmiş ise evlenme bildirimleri 

incelenmek suretiyle evlenmenin çok vatandaşlığa sahip kadının aile kütüğündeki kaydına 

işlenmesi sağlanacak, boşanma kararı da aile kütüğündeki kaydına işlenecektir.Türk vatandaşı 

erkeğin kağıt ortamındaki kaydına, idarece kayıt düzeltme ve tamamlamaya ilişkin form ile 

evlendiği ve boşandığı kadının Türk kimliği ve nüfusa kayıtlı olduğu yer bilgileri yazılmak 

suretiyle gerekli tamamlama yapılacaktır. Türk vatandaşı erkeğin bilgi işlem ortamındaki 

kaydına, idarece kayıt düzeltme ve tamamlamaya ilişkin form ile evlendiği ve boşandığı 

kadının Türk kimliği ve nüfusa kayıtlı olduğu yer bilgileri yazılmak suretiyle evlenme ve 

boşanma işlemi ile ilgili düşünceler alanında gerekli açıklama yapılacaktır. 

4.4.4- Kadın çok vatandaşlığa sahip, erkek yabancı uyruklu ise: 

a) Çok vatandaşlığa sahip olan kadının, yabancı uyruklu erkek ile yapmış olduğu evlilik 

aile kütüğündeki kaydına işlenmiş ise boşanma kararı çok vatandaşlığa sahip olan kadının aile 

kütüğündeki kaydına işlenecektir. 

b) Eğer çok vatandaşlığa sahip olan kadının yabancı uyruklu erkek ile yapmış olduğu 

evlenme olayı aile kütüğündeki kaydına işlenmemiş ise evlenme bildirimleri incelenmek 

suretiyle evlenmenin işlenmesi sağlanacak ve mahkeme kararında kimlik bilgilerindeki 

farklılığa bakılmaksızın boşanma kararı da aile kütüğündeki kaydına işlenecektir. 

5- İDARECE KAYIT DÜZELTME 

5.1- İdarece yapılabilecek düzeltme ve tamamlamalar 

5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun “Maddi Hatalar ve Nüfus Kaydının İptali” 

başlığı altında düzenlenen 38 ve 39 uncu maddelerinde belirtilen esaslar çerçevesinde 

yapılabilecek tamamlama ve düzeltmeler aşağıda sıralanmıştır: 

Sağlık kuruluşları ve tabipler kontrolündeki doğum ve ölüm olaylarına ilişkin ilgilinin 

tam künyesini gösteren bir rapora dayalı olarak yapılan bildirimlere dayanarak düzenlenen 

doğum veya ölüm tutanağına hatalı ya da eksik yazılmış bilgilerin bu şekliyle aile kütüğüne 

tescil edilmesi durumunda, söz konusu hata maddi hata kapsamında değerlendirilecektir. 

Doğum ya da ölüm tutanaklarının düzenlenmesine dayanak teşkil eden belgelerde yer 

alan bilgilerle sınırlı kalmak şartıyla; belgelerin verildiği yer, tarih ve sayısı doğum ve ölüm 

tutanaklarına yazılmak suretiyle belgeler arasında irtibat sağlandıktan sonra, cinsiyet, doğum 

yeri, doğum tarihi, ölüm yeri ve ölüm tarihlerinde gerekli düzeltme yapılacaktır. 

Resmi belge olmasına rağmen, ilgili şahıs bildirimi beyan esasına göre yapmışsa ve 

düzenlenen dayanak belgelerindeki bilgiler de aile kütüğüne olduğu gibi geçirilmişse, olayla 

ilgili kişinin resmi belgeyi bu aşamadan sonra ibraz etmesi halinde konu maddi hata 

kapsamında değerlendirilmeyecek, mahkeme kararı olmadan herhangi bir düzeltme işlemi 

yapılmayacaktır. 

Valiliklere intikal ettirilen ve maddi hata olduğu bildirilen, yabancı makamlarca 

verilmiş olan doğum ya da ölüm belgelerinin onaylı Türkçe tercümeleri Nüfus Hizmetleri 

Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin “Yabancı makamlarca verilmiş olan resmi

elgelerin işleme alınması” başlığı altında düzenlenen 167 nci maddesine göre yapılacak 

değerlendirme sonucunda işleme alınacaktır. 

İlgilinin dilekçesi ve yabancı makamlarca verilen doğum belgesine dayanılarak; 

yabancı yetkili makamlarca verilen belgelerde olayın meydana geldiği yer adı olduğu halde dış 

temsilciliklerimizce düzenlenen doğum tutanağına sadece ülke adı yazılmışsa eksik olan bilgi 

tamamlanacaktır. 

6- MÜKERRER KAYIT 

6.1-Mükerrer nüfus kaydının iptal edilmesine ilişkin esaslar 

Mükerrer nüfus kaydının iptaline ilişkin iş ve işlemler ilgilinin müracaat ettiği ya da 

mükerrer kayıtları tespit eden nüfus müdürlüğünce yürütülecektir. Mükerrer kayıtlar şefin, 

yoksa memurun teklifi ve nüfus müdürünün onayı ile iptal edilecektir. 

Mükerrer kayıt iptal işlemleri kaydın bulunduğu ilçe tarafından gerçekleştirilecektir. 

Ancak mükerrer kaydın başka bir ilçe tarafından tespit edilmesi ve mükerrerliğe neden olan 

dayanak belgelerinin tespiti halinde mükerrer kaydı tespit eden ilçe nüfus müdürlünce de kayıt 

iptali yapılmasında bir sakınca bulunmamaktadır. 

Mükerrer nüfus kaydının iptal edilmesinde aşağıda belirtilen esaslar doğrultusunda 

işlem yapılacaktır: 

6.1.1- Tek dayanak belgesi ile birden fazla nüfus kaydının tesis edilmiş bulunması: 

Birden fazla kaydın aynı hanede bulunması durumunda; aile kütüklerindeki kayıtlar ile 

dayanak belgesi karşılaştırılacaktır. Kayıtlardaki bilgilerin birebir tutması halinde, ilgilinin o 

tarihe kadar kullanmış olduğu Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasının devamlılığının 

sağlanması amacıyla nüfus cüzdanı veya yeşil kart alıp almadığı ya da varsa sosyal güvenlik, 

evlenme gibi bilgilerinden yararlanılmak suretiyle Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını 

kullanmış olduğu kayıt tespit edilerek, açık kayıt olarak bırakılacaktır. Diğer kayıt, 

düzenlenecek mükerrer kaydın iptaline ilişkin formun düşünceler alanına “......... Nüfus 

Müdürlüğünce düzenlenen .... no’lu ........ belgesine veya .......... vukuat defteri kayıtlarına göre 

düzenlenmiştir.” açıklaması yapılarak iptal işlemi gerçekleştirilecektir. 

Kişinin kullanmış olduğu kayıt tespit edilemiyor ise, işlem gören kaydı araştırılacak, 

tespit edilmesi halinde bu kayıt açık kayıt olarak bırakılacaktır. Diğer kayıt düzenlenecek 

mükerrer kaydın iptaline ilişkin formun düşünceler alanına “......... Nüfus Müdürlüğünce 

düzenlenen .... no’lu ......... belgesine veya ........ vukuat defteri kayıtlarına göre düzenlenmiştir.” 

açıklaması yapılarak iptal edilecektir. 

Araştırmalara rağmen ilgilinin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını kullandığı veya 

işlem gören kaydının tespit edilememesi halinde, birey sıra numarası küçük olan kayıt açık 

kayıt olarak bırakılacaktır. Birey sıra numarası büyük olan kayıt, düzenlenecek mükerrer 

kaydın iptaline ilişkin formun düşünceler alanına “......... Nüfus Müdürlüğünce düzenlenen .... 

no’lu ....... belgesine veya ........ vukuat defteri kayıtlarına göre düzenlenmiştir.” açıklaması 

yapılarak iptal edilecektir. Küçük olan birey sıra numarasındaki kaydın kütüğe kayıt tarihi ile 

dayanak belgesindeki kütüğe kayıt tarihi arasında farklılık olması durumunda, tescil tarihi 

dayanak belgesine göre idarece kayıt düzeltme ve tamamlamaya ilişkin form düzenlenmek 

suretiyle düzeltilecektir.

Mükerrer kayıtlardan birinde adı, soyadı, baba adı, ana adı, doğum tarihi, doğum yeri, 

medeni hali, dini, bilgilerinden biri aile kütüğündeki ilgili alanlarına yazılmamış veya farklı 

yazılması nedeniyle kayıtlar birebir tutmuyor ise, eksik veya farklı olan bilgi dayanak 

belgesine göre idarece kayıt düzeltme ve tamamlamaya ilişkin form düzenlenmek suretiyle 

tamamlandıktan veya düzeltildikten sonra iptal işlemi gerçekleştirilecektir. 

İptal edilmesi gereken mükerrer kayıtta nüfus olayları işlenmiş ve açık olarak 

bırakılacak kayıtta bu olayların bulunmaması halinde, bu nüfus olayları ilgilinin açık olarak 

bırakılacak kaydına taşınacak, varsa eş ve çocuk bağları yeniden kurulacaktır. 

Birden fazla kayıtların farklı hane veya farklı ilçelerde olması durumunda kayıt iptali 

işlemlerinin yürütülmesinde yukarıda belirtilen şekilde işlem yapılacaktır. Kayıt iptaline ilişkin 

işlemler kağıt ve elektronik ortamda tutulan her iki kütükde de gerçekleştirilecektir. 

6.1.2- Bir kişiye iki ayrı dayanak belgesi ile birden fazla kayıt tesis edilmiş 

bulunması: 

Dayanak belgelerinin her ikisinin de belgeye dayalı olarak düzenlenmesi durumunda; 

aynı kişi olup da, iki ayrı dayanak belgesi ile tescil edilen kayıtlar aynı hanede ise, aile 

kütüklerindeki kayıtlar ile dayanak belgeleri karşılaştırılacaktır. Dayanak belgelerinin her 

ikisinin de belgeye dayalı olarak düzenlenmiş olması, kayıtlardaki bilgilerin birebir tutması ve 

dayanak belgelerinin sıhhat ve geçerliliği arasında bir fark bulunmaması halinde, ilgilinin o 




kullanmış olduğu kayıt tespit edilerek açık kayıt olarak bırakılacaktır. Diğer kayıt, 


Müdürlüğünce düzenlenen .... no’lu ........ belgesine veya ........ vukuat defteri kayıtlarına göre 

düzenlenmiştir.” açıklaması yapılarak iptal edilecektir. 

Eğer kişinin kullanmış olduğu kayıt tespit edilemiyor ise, işlem gören kaydı 

araştırılacak, tespit edilmesi halinde, bu kayıt açık kayıt olarak bırakılacaktır. Diğer kayıt, 


müdürlüğünce düzenlenen .... no’lu .......... belgesine veya ......... vukuat defteri kayıtlarına göre 




kayıt olarak bırakılır. Birey sıra numarası büyük olan kayıt, düzenlenecek mükerrer kaydın 

iptaline ilişkin formun düşünceler alanına “......... Nüfus Müdürlüğünce düzenlenen .... no’lu 

......... belgesine veya ........ vukuat defteri kayıtlarına göre düzenlenmiştir.” açıklaması 



dayanak belgesine göre idarece kayıt düzeltme ve tamamlamaya ilişkin form düzenlenmek 

suretiyle düzeltilecektir. 

6.1.3- Dayanak belgelerinden birisinin belgeye, diğerinin beyana dayalı olarak 

düzenlenmiş bulunması: 

Aynı kişi olup da, iki ayrı dayanak belgesi ile tescil edilen kayıtlar aynı hanede ise, aile 

kütüklerindeki kayıtlar ile dayanak belgeleri karşılaştırılacaktır. Dayanak belgelerinin birisinin

eyana, diğerinin resmi belgeye dayalı olarak düzenlenmiş olması ve kayıtlardaki bilgilerin 

birebir tutması halinde, belgeye dayalı olarak düzenlenen kayıt açık kayıt olarak bırakılacaktır. 

Beyana göre düzenlenen kayıt, düzenlenecek mükerrer kaydın iptaline ilişkin forma göre iptal 

edilecektir. 

İlgilinin o tarihe kadar kullanmış olduğu Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasının 

devamlılığının sağlanması amacıyla, nüfus cüzdanı veya yeşil kart alıp almadığı ya da varsa 

sosyal güvenlik, evlenme gibi bilgilerinden yararlanılmak suretiyle Türkiye Cumhuriyeti kimlik 

numarasını kullanmış olduğu kayıt tespit edilecektir. Eğer Türkiye Cumhuriyeti kimlik 

numarasını kullandığı kayıt, mükerrer kayıt olarak iptal edilmesi gereken kaydı ise, iptal 

işleminden önce iptal edilecek kaydındaki Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasına göre açık 

olarak bırakılan kaydındaki Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası düzeltilecektir. Türkiye 

Cumhuriyeti kimlik numarasını kullandığı kayıt, açık olarak bırakılması gereken kaydı ise, 

Türkiye Cumhuriyeti kimlik numaralarında herhangi bir düzeltme işlemi yapılmayacaktır. 

6.1.4- Dayanak belgelerinin her ikisinin de beyana dayalı olarak düzenlenmiş 

bulunması: 

Aynı kişi olup da, iki ayrı dayanak belgesi ile tescil edilen kayıtlar aynı hanede ise, aile 

kütüklerindeki kayıtlar ile dayanak belgeleri karşılaştırılacaktır. Dayanak belgelerinin her 

ikisinin de beyana dayalı olarak düzenlenmiş olması, kayıtlardaki bilgilerin birebir tutması ve 

dayanak belgelerinin sıhhat ve geçerliliği arasında bir fark bulunmaması halinde, ilgilinin o 




kullanmış olduğu kayıt tespit edilerek, açık kayıt olarak bırakılacaktır. Diğer kayıt, 


Müdürlüğünce düzenlenen .... no’lu ....... belgesine veya ........ vukuat defteri kayıtlarına göre 


Kişinin kullanmış olduğu kayıt tespit edilemiyor ise, işlem gören kaydı araştırılacak, 

tespit edilmesi halinde, bu kayıt açık kayıt olarak bırakılacaktır. Diğer kayıt düzenlenecek 

mükerrer kaydın iptaline ilişkin formun düşünceler alanına “......... Nüfus Müdürlüğünce 

düzenlenen .... no’lu ....... belgesine veya ........ vukuat defteri kayıtlarına göre düzenlenmiştir.” 

açıklaması yapılarak iptal edilecektir. 



kayıt olarak bırakılacaktır. Birey sıra numarası büyük olan kayıt, düzenlenecek mükerrer 

kaydın iptaline ilişkin formun düşünceler alanına “......... Nüfus Müdürlüğünce düzenlenen .... 

no’lu .......... belgesine veya ........ vukuat defteri kayıtlarına göre düzenlenmiştir.” açıklaması 



dayanak belgesine göre idarece kayıt düzeltme ve tamamlama formu düzenlenmek suretiyle 

düzeltilecektir. 

Aile kütüğündeki mükerrer kayıtları birebir tutmayıp, bunlara ilişkin dayanak belgelerinin 

birebir tutması halinde; mükerrer kayıtlardan birinde adı, soyadı, baba adı, ana adı, doğum 

tarihi, doğum yeri, medeni hali, dini, bilgilerinden biri aile kütüğündeki ilgili alanlarına 

yazılmamış veya farklı yazılması nedeniyle kayıtlar birebir tutmuyor ise, eksik veya farklı olan 

bilgisi dayanak belgesine göre idarece kayıt düzeltme ve tamamlamaya ilişkin form

düzenlenmek suretiyle tamamlandıktan veya düzeltildikten sonra silme işlemi 

gerçekleştirilecektir. 

Aile kütüğündeki mükerrer kayıtlar ile bunlara ilişkin dayanak belgelerinin birebir 

tutmaması halinde; mükerrer kayıtlardan birinde adı, soyadı, baba adı, ana adı, doğum tarihi, 

doğum yeri, bilgilerinden biri aile kütüğündeki ilgili alanlarına farklı yazılması nedeniyle 

kayıtlar birebir tutmuyor ise, dayanak belgeleri incelenecek ve dayanak belgelerinin de birebir 

tutmaması halinde adı, soyadı, baba veya ana adı, doğum tarihi ve yeri farklı ise, 5490 sayılı 

Nüfus Hizmetleri Kanunun 36 ncı maddesi gereğince ilgililerin açacağı dava sonucuna veya 

nüfus müdürlüğünün talebi üzerine Cumhuriyet savcılığınca açılacak dava sonucuna göre işlem 

yapılacaktır. 

6.1.5- Doğum tutanağı haricinde özel kanunlara dayanılarak düzenlenen formlara 

göre birden fazla kayıt tesis edilmiş bulunması: 

Doğum tutanağına dayanılarak ana hanesine tescil edilmekle birlikte, özel kanun 

hükümlerine dayanılarak babası ile soy bağı kurulmak suretiyle baba hanesine de tescil edilen 

çocukların kayıtları arasında bağ kurulmamış, ana ve baba hanesindeki kayıtlar da açık ise bu 

kayıtlar karşılaştırılacaktır. Kayıtların birebir tutması halinde; ana hanesindeki kaydına “Kaydı; 

..............’dır.” açıklaması yapılarak bu hanedeki kaydı kapatılacaktır. Baba hanesindeki 

kaydına da “Anası .................kayıtlıdır.” açıklaması yapılacaktır. 

İlgilinin o tarihe kadar kullanmış olduğu Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasının 

devamlılığının sağlanması amacıyla nüfus cüzdanı veya yeşil kart alıp almadığı ya da varsa 


numarasını kullanmış olduğu kayıt tespit edilerek, bu kaydındaki Türkiye Cumhuriyeti kimlik 

numarasına göre diğer kaydındaki Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası düzeltilecektir. Eğer 

kullanmış olduğu kayıt tespit edilemiyor ise, ana hanesindeki Türkiye Cumhuriyeti kimlik 

numarası, baba hanesindeki Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasına göre düzeltilecektir. 

Kayıtların karşılaştırılmasında, baba adının farklı olduğunun anlaşılması halinde, baba 

hanesindeki baba adı verilmek suretiyle kişinin ana hanesindeki baba adı düzeltilecektir. 

6.1.6- Kanun yolu ve yetkili makam kararı ile farklı iki dayanak belgesi ile tescil 

edilenlerin bulunması: 

a) Yetkili makam kararı ile vatandaşlığa alınarak, baba hanesine ya da bağımsız bir sıra 

numarası altında kayıt edilen kişi, evlenme ile Türk vatandaşlığına alınarak eşi hanesine de 

kayıt edilmiş ise idarece kayıt düzeltme veya tamamlamaya ilişkin form düzenlenmek suretiyle 

eşi hanesine “Bakanlar Kurulunun ........... tarih ve .......... sayılı kararı ile vatandaşlığımıza 

alınmış olup kapalı kaydı .... İlçe, ......köy/mah. ......cilt, ....... hane, .....BSN’ dir.” açıklaması 

yapılacaktır. Diğer kaydına da “Evlenmekle Türk vatandaşlığına alındığından eşinin ....... ilçe 

......köy/mah. ......cilt, ....... hane, .....BSN’ de kayıtlıdır.” açıklaması yapılarak kaydı 

kapatılacaktır. 

b) İlgilinin o tarihe kadar kullanmış olduğu Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasının 

devamlılığının sağlanması amacıyla nüfus cüzdanı veya yeşil kart alıp almadığı ya da varsa 


numarasını kullanmış olduğu kayıt tespit edilerek, bu kaydındaki Türkiye Cumhuriyeti kimlik 

numarasına göre diğer kaydındaki Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası düzeltilecektir. Eğer 

kullanmış olduğu kayıt tespit edilemiyor ise, kapatılan kaydındaki Türkiye Cumhuriyeti kimlik 

numarası, koca hanesindeki Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasına göre düzeltilecektir.

7- VATANDAŞLIK İŞLEMLERİ 

7.1- On sekiz yaşından büyüklerin ana ya da babaya bağlı olarak Türk 

vatandaşlığını kazanması 

Yabancı bir devlet vatandaşı olan ve aynı zamanda Türk vatandaşı ana veya babaya 

bağlı olarak Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen 18 yaşından büyük kişiler hakkında; 

a) İlgilinin vatandaşı olduğu devlet makamlarından verilmiş adını, soyadını, cinsiyetini, 

doğum yerini ve tarihini, baba ve ana adını, medeni halini gösteren belge ile Türkçe 

tercümesinin usulüne göre onaylanmış örneği, 

b) Türk vatandaşı olduğu belirtilen baba ve ananın ya da bunlardan birinin aile 

kütüklerinde kayıtlı oldukları yerden çıkartılacak bütün aile bireylerini ve nüfus olaylarına 

ilişkin açıklamaları gösterir nüfus kayıt örnekleri, aynı zamanda yabancı devlet vatandaşı iseler 

oradaki kimlik kayıtlarına ait belge ile Türkçe tercümesinin onaylı örneği, ilgilinin kendi 

çocukları olduğu yolundaki yazılı ifadeleri, şayet ölmüş iseler birinci derecedeki mirasçılarının 

yazılı ifadelerini içeren dosya düzenlenerek Bakanlığa gönderilecek ve vatandaşlığının tespiti 

istenecektir. 

7.2- Yeniden Türk vatandaşlığına alınanların tesciline ilişkin esaslar 

Yeniden vatandaşlığımıza alınan kişilerin aile kütüklerinde Türk vatandaşlığını 

kaybetmeden önce kayıtlı bulundukları hanedeki kayıtları, diğer kişisel durum değişiklikleri 

özel kütüğünden numara verilmek suretiyle Türk vatandaşlığına alınma bildirim formuna 

dayanılarak açılacaktır. 

7.2.1- Türk vatandaşlığından "bekar" olarak çıkan kişinin evli olarak Türk 

vatandaşlığına alınmasını talep etmesi durumunda: 

a)Yeniden Türk vatandaşlığına alınmak isteyen kişinin eşi yabancı uyruklu ise; 

vatandaşlığa alınma talep dilekçesine evlenme belgesi eklenecektir. Evlenme belgesinin 

yabancı dilde ve yabancı makamlar tarafından verilmiş olması halinde, Nüfus Hizmetlerinin 

Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 167 nci maddesinde belirtildiği şekilde işlem yapılacaktır. 

Kişi Türk vatandaşlığına alındığı takdirde, evlenmesi de aile kütüğündeki yeniden açılan 

kaydına işlenecektir. 

b) Yeniden Türk vatandaşlığına alınmak isteyen kişinin eşi Türk vatandaşı ise; 

vatandaşlığa alınma talep dilekçesine Türk vatandaşı ile evli olduğunu ve eşinin kayıtlı olduğu 

yeri belirtir belgeyi eklemesi halinde, Türk vatandaşı eşinin kayıtlı olduğu veya evlenmenin online 

olarak işlendiği nüfus müdürlüğünden evlenme bildiriminin tasdikli bir sureti ile eşine ait 

nüfus aile kayıt örneği getirtilerek, Bakanlığa gönderilecek dosyasına konulacaktır. Kişi Türk 

vatandaşlığına alındığı takdirde, evlenmesi de yeniden açılan kaydına işlenecektir. Türk 

vatandaşı olan eşinin kaydı ile varsa çocuklarının kaydı da kişinin yeniden açılan kaydının 

bulunduğu haneye taşınacaktır. 

7.2.2- Türk vatandaşlığından “evli” olarak çıkan kişinin “boşanmış” olarak Türk 


a) Yeniden Türk vatandaşlığına alınmak isteyen erkeğin boşandığı eşi Türk vatandaşı 

ise; vatandaşlığa alınma talep dilekçesine Türk vatandaşı eşinden boşandığını belirtir dilekçe 

eklemesi halinde, vatandaşlığa alınma nedeniyle kaydının yeniden açılacağı veya boşanmanın 

on-line olarak işlendiği nüfus müdürlüğünden boşanma kararının tasdikli bir sureti ile eşine ait

nüfus aile kayıt örneği getirtilerek, Bakanlığa gönderilecek dosyasına konulacaktır. Kişi Türk 

vatandaşlığına alındığı takdirde, boşanması da yeniden açılan kaydına işlenecektir. 

b) Yeniden Türk vatandaşlığına alınmak isteyen kadının boşandığı eşi Türk vatandaşı 

ise; vatandaşlığa alınma talep dilekçesine Türk vatandaşı ile evli olduğunu ve eşinin kayıtlı 

olduğu yeri belirtir belgeyi eklemesi halinde, vatandaşlığa alınma nedeniyle kaydının yeniden 

açılacağı veya boşanmanın on-line olarak işlendiği nüfus müdürlüğünden boşanma kararının 

tasdikli bir sureti ile eşine ait nüfus aile kayıt örneği getirtilerek, Bakanlığa gönderilecek 

dosyasına konulacaktır. Kişi Türk vatandaşlığına alındığı takdirde, boşanması da yeniden açılan 

kaydına işlenerek, evlenmeden önceki haneye döndürülecektir. 

c) Yeniden Türk vatandaşlığına alınmak isteyen erkeğin boşandığı eşi yabancı uyruklu 

ise; vatandaşlığa alınma talep dilekçesine boşanma kararı eklenecektir. Boşanma kararının 

yabancı dilde ve yabancı makamlarca verilmiş olması halinde, Türkçe'ye çevrilmiş ve usulüne 

uygun olarak tasdik edilmiş olması durumunda boşanması işlenecektir. Erkek Türk 

vatandaşlığına alındığı takdirde, boşanması da aile kütüğündeki yeniden açılan kaydına 


d) Yeniden Türk vatandaşlığına alınmak isteyen kadının boşandığı eşi yabancı uyruklu 

ise; vatandaşlığa alınma talep dilekçesine boşanma kararı eklenecektir. Kadın Türk 

vatandaşlığına alındığı takdirde, boşanması da aile kütüğündeki yeniden açılan kaydına 

işlenerek, evlenmeden önceki haneye döndürülecektir. 

7.2.3- Türk vatandaşlığından “evli” olarak çıkan kişinin “dul” olarak Türk 


a) Yeniden Türk vatandaşlığına alınmak isteyen erkeğin ölen eşi Türk vatandaşı ise; 

vatandaşlığa alınma talep dilekçesinde Türk vatandaşı eşinin öldüğünü belirterek ve eşinin 

kayıtlı olduğu yer bilgilerini gösteren belgeyi eklemesi halinde, eşine ait nüfus kayıt örneği 

getirtilerek, Bakanlığa gönderilecek dosyasına konulacaktır. Kişi Türk vatandaşlığına alındığı 

takdirde, aile kütüğündeki yeniden açılan kaydında, idarece kayıt düzeltme ve tamamlamaya 

ilişkin form ile kişinin medeni hali dul olarak düzeltilecektir. 

b) Yeniden Türk vatandaşlığına alınmak isteyen kadının ölen eşi Türk vatandaşı ise; 

kişinin vatandaşlığa alınma talep dilekçesinde Türk vatandaşı eşinin öldüğünü belirterek ve 

eşinin kayıtlı olduğu yer bilgilerini gösteren belgeyi eklemesi halinde; bekarlık hanesine ya da 

ayrı bir hane açmak talebinin olmaması durumunda eşine ait nüfus kayıt örneği getirtilerek, 

Bakanlığa gönderilecek dosyasına konulacaktır. Kişi Türk vatandaşlığına alındığı takdirde, aile 

kütüğündeki yeniden açılan kaydında, idarece kayıt düzeltme ve tamamlamaya ilişkin form ile 

kişinin medeni hali dul olarak düzeltilecektir. 

c) Kadının ayrı bir hane açma talebinin ya da bekarlık hanesine dönme isteğinin olması 

halinde, yeni açılacak hane ile koca hanesi arasında bağ kurulacaktır. Bu durumda koca 

hanesinde bulunan Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası yeni açılan haneye verilecektir. 

d) Yeniden Türk vatandaşlığına alınmak isteyen erkeğin ölen eşi yabancı uyruklu ise; 

vatandaşlığa alınma talep dilekçesine eşinin ölüm belgesi eklenecektir. Ölüm belgesinin 

yabancı dilde ve yabancı makamlarca verilmiş olması halinde, Nüfus Hizmetlerinin 


Erkek Türk vatandaşlığına alındığı takdirde, aile kütüğündeki canlandırılan kaydında, idarece

kayıt düzeltme ve tamamlamaya ilişkin form ile eşinin "..../..../..... tarihinde öldüğü" açıklaması 

yapılarak kişinin medeni hali dul olarak düzeltilecektir. 

e) Yeniden Türk vatandaşlığına alınmak isteyen kadının ölen eşi yabancı uyruklu ise; 

vatandaşlığa alınma talep dilekçesine eşinin ölüm belgesi eklenecektir. Ölüm belgesinin 

yabancı dilde ve yabancı makamlarca verilmiş olması halinde, Nüfus Hizmetlerinin 


Kadın Türk vatandaşlığına alındığı takdirde, aile kütüğündeki yeniden açılan kaydında, idarece 

kayıt düzeltme ve tamamlamaya ilişkin form ile eşinin "../../... tarihinde öldüğü" açıklaması 

yapılarak kişinin medeni hali dul olarak düzeltilecektir. 

8- NÜFUS CÜZDANI 

8.1- Nüfus cüzdanı düzenleme nedenleri 

8.1.1 Doğum nedeniyle nüfus cüzdanı düzenlenmesi 

Nüfus müdürlüğüne veya dış temsilciliklerimize yapılan doğum bildirimi üzerine, aile 

kütüğüne tescil edilen çocuk adına düzenlenen nüfus cüzdanının veriliş nedeni alanına 

“doğum” terimi yazılacaktır. Üç örnek doğum tutanağı düzenlenerek çocuk aile kütüğüne 

tescil edilecektir. Doğum tutanağına, verilen nüfus cüzdanının veriliş nedeni alanına nüfus 

cüzdanının seri ve numarası, tarihi ve kayıt numarası yazılarak ilgilinin imzası alınacaktır. 

Doğum tutanağının bir örneği nüfus cüzdanı özel dosyasına takılacaktır. Doğum bildirimlerinin 

kanuni süresi içinde yapılması halinde düzenlenecek nüfus cüzdanlarından değerli kağıt bedeli 

alınmayacaktır. 

Bildirim dış temsilciliklerimize yapılmış ise düzenlenen doğum tutanakları aile 

kütüğüne tescil edilmek üzere nüfusta kayıtlı olunan nüfus müdürlüğüne gönderilecektir. Tescil 

işleminden sonra doğum tutanağının bir örneği doğum özel kütüğüne, ikinci örneği Genel 

Müdürlüğe gönderilecek olan dosyaya konulacaktır. Üçüncü örneğine nüfus kayıt örneği 

eklenerek dış temsilciliğimize gönderilecektir. Bu doğum tutanağına ve eki nüfus kayıt 

örneğine göre yukarıda belirtildiği şekilde nüfus cüzdanı düzenlenecektir. 

8.1.2 - Kayıp nedeniyle nüfus cüzdanı düzenlenmesi 

Kayıp olan, çalınan veya seri ve numarası okunamayan nüfus cüzdanının yerine nüfus 

cüzdanı verilmesi durumunda, nüfus cüzdanının veriliş nedeni alanına “kayıp” terimi 

yazılacaktır. Kayıp nedeniyle nüfus cüzdanı almak üzere yerleşim yeri mahalle veya köy 

muhtarı, çalışılan resmi daire veya kurum yetkilisi tarafından tasdik edilen nüfus cüzdanı talep 

belgesi ile nüfus cüzdanına yapıştırılmak üzere bir adet fotoğrafla birlikte nüfus müdürlüğüne 

müracaat edilecektir. 

Nüfus cüzdanı talep belgesi ibraz edilememesi veya ibraz edilen belgeden şüpheye 

düşülmesi durumunda, Nüfus Hizmetleri Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 128 

inci maddesinde belirtildiği şekilde yaptırılacak tahkikat sonucuna göre başvurunun yapıldığı 

nüfus müdürlüğü veya dış temsilciliğimizce nüfus cüzdanı düzenlenecektir. 

Nüfus cüzdanı istemi nüfus müdürlüğüne yapılmış ise ilgilinin aile kütüğündeki kaydına 

göre nüfus cüzdanı düzenlenecek ve nüfus cüzdanı talep belgesindeki ilgili alan imzalattırılarak 

ilgiliye verilecektir. Nüfus cüzdanı talep belgesi, numara verilerek nüfus cüzdanı özel 

dosyasına kaldırılacaktır.

Kayıp veya değiştirme nedeniyle cüzdan talebinde bulunan kişiye, babanın babası, 

annenin annesi, amca ve hala adları, annenin kızlık soyadı gibi sorular sorulacak, doğru cevap 

alındığı takdirde kayıp veya değiştirme nedeniyle nüfus cüzdanı düzenlenecektir. Yöneltilen 

sorulara yanlış ya da hiç cevap verilmemesi durumunda, kişiye nüfus cüzdanı 

düzenlenmeyecek ve cüzdan talep belgesinde kimliği ve fotoğrafı bulunan kişi olup olmadığı 

yolunda kolluk kuvvetlerince yaptırılacak araştırma sonucuna göre işlem yapılacaktır. 

Kayıp veya değiştirme nedeniyle nüfus cüzdanı talebinde bulunanların nüfus 

müdürlüğünce tanınan ve bilinen kişiler olması halinde bu uygulama yapılmayacaktır. 

Nüfus cüzdanı istemi dış temsilciliklerimize yapılmış ise nüfus kaydının bulunduğu 

nüfus müdürlüğünden nüfus kayıt örneği talep edilecek ve gelen nüfus kayıt örneğine göre 

düzenlenen nüfus cüzdanı imza karşılığında ilgiliye verilecektir. Nüfus cüzdanı talep belgesi 

numara verilerek nüfus cüzdanı özel dosyasına kaldırılacaktır. 

8.1.3- Yeniden kayıt nedeniyle nüfus cüzdanı düzenlenmesi 

18 yaşını tamamlamış olan ve aile kütüklerinde kaydı bulunmayanlar hakkında yapılan 

saklı nüfus işlemi sonucunda kişinin Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olduğuna karar verilmesi 

veya Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığının kazanılması halinde düzenlenen nüfus cüzdanının 

veriliş nedeni alanına yeniden kayıt anlamını ifade eden "yeniden" terimi yazılacaktır. 

Saklı nüfus işlemi sonucunda önceden düzenlenen doğum tutanağı saklı nüfus işlemini 

sonuçlandıran nüfus müdürlüğünce aile kütüklerine tescil edilecek ve düzenlenen nüfus cüzdanı 

imza karşılığında ilgiliye verilecektir. 

Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığına alınanların aile kütüklerine tescil edilmesinden 

sonra bu açıklamadaki kayıp nedeniyle nüfus cüzdanı düzenlenmesindeki işlemler yapılacaktır. 

8.1.4- Yenileme nedeniyle nüfus cüzdanı düzenlenmesi 

Hasara uğrayan, yırtılan veya kullanılamaz hale gelen ancak seri ve numaraları 

okunabilen nüfus cüzdanının yerine nüfus cüzdanı düzenlenmesi durumunda nüfus cüzdanının 

veriliş nedeni alanına “yenileme” terimi yazılacaktır. 

Yenileme nedeniyle nüfus cüzdanı düzenlenirken; kayıp nedeniyle nüfus cüzdanı 

düzenlenmesindeki işlemler yapılacak, eski nüfus cüzdanı geri alınarak imha işlemi 


8.1.5- Değiştirme nedeniyle nüfus cüzdanı düzenlenmesi 

Nüfus cüzdanı 15 yaşını dolduruncaya kadar fotoğrafsız kullanılabilir. 15 yaşını 

doldurmuş olanların müracaatları üzerine fotoğraflı nüfus cüzdanı düzenlenecektir. Ayrıca adı, 

soyadı, doğum tarihi gibi kişisel durum ve evlenme, boşanma gibi medeni hal değişiklikleri ile 

kadının önceki soyadını kullanmak istemesi durumunda da nüfus cüzdanı değiştirilecektir. 

İlgililerin talebi halinde aile kütüklerinde kişinin medeni halini belirten “dul ,boşanmış, evliliği 

feshedildi ya da evliliği iptal edildi” ibareleri yerine “bekar” ibaresi yazılacaktır. Bu 

durumlarda, nüfus cüzdanının veriliş nedeni alanına “değiştirme” terimi yazılacaktır.

Evlenme nüfus müdürlüğünce yapıldığı takdirde; evlenmenin aile kütüğüne tescilinden 

sonra, cüzdan talep belgesine dayanılarak eşlere nüfus cüzdanı verilecektir. 

Değiştirme nedeniyle nüfus cüzdanı düzenlenirken; kayıp nedeniyle nüfus cüzdanı 

düzenlenmesindeki işlemler yapılacak, eski nüfus cüzdanı geri alınarak imha işlemi 


8.2- Ağır hasta olan kişilerin nüfus cüzdanı 

Resmi sağlık kurumlarınca verilmiş rapor ibraz edilmesi halinde; ağır hasta veya 

seyahat etmesi nedeniyle sağlığı zarar görecek olan ergin kişilerin nüfus cüzdanı eşine, ergin 

çocuklarına, anasına ya da babasına verilecektir. 

8.3- Nüfus cüzdanlarına özürlü ibaresinin yazılması 

Özürlü vatandaşlarımızın özür oranına ilişkin bilgileri MERNİS veri tabanına 

aktarılmıştır. Bu çerçevede; özürlü vatandaşlara verilen nüfus cüzdanlarının arka yüzü onay 

bölümünün üst kısmında “%.... oranında özürlüdür” ibaresi yer alacaktır. 

Özürlü bilgisi MERNİS veri tabanında yer alan vatandaşlarımızın müracaatlarında 

kendilerinden nüfus cüzdanı talep belgesi dışında, başka bir belge talep edilmeyecektir. Sadece 

beyanlarına dayanılarak nüfus cüzdanlarında “özür oranının” yer alması sağlanacaktır. 

İstenmediği takdirde “özür oranı” hiçbir şekilde nüfus cüzdanlarında yer almayacaktır. 

İlk defa özürlü bilgisinin nüfus cüzdanında yer almasını isteyen, özür oranı değişen 

veya veri tabanında “özür oranı” bilgisi bulunmayanlar; bulundukları yerin Sosyal Hizmetler İl 

Müdürlüğüne sağlık kurulu raporunun aslı veya onaylı örneği ve nüfus cüzdanı ile müracaat 

ederek MERNİS veri tabanında özür oranı bilgisinin yer almasını talep edeceklerdir. 

9-ULUSLARARASI AİLE CÜZDANI 

9.1- Uluslararası aile cüzdanının düzenleme nedenleri 

Uluslararası aile cüzdanı evlenme ile birlikte evlendirme memurunca düzenlenerek 

evlenen çiftlere verilecektir. 

Evlenme yapıldığı halde evlenme cüzdanının alınmamış olması, Türkiye Cumhuriyeti 

vatandaşlığının kazanılması, uluslararası aile cüzdanının kaybolması veya çalınması ya da 

yıpranması durumlarında uluslararası aile cüzdanı nüfus müdürlükleri ve dış 

temsilciliklerimizce düzenlenecektir. Evliliğin herhangi bir nedenle son bulması durumunda 

uluslararası aile cüzdanı düzenlenmeyecektir. 

Uluslararası aile cüzdanı talep belgeleri, cüzdan talep belgelerinde olduğu gibi her yıl 

birden başlamak ve zincirleme bir özel kütük sıra numarası vermek suretiyle uluslararası aile 

cüzdanı talep belgesi özel dosyasında muhafaza edilecektir. 

9.1.1 - Evlenme nedeniyle uluslararası aile cüzdanı düzenlenmesi 

Evlenmek üzere yapılan müracaatlarda Maliye Bakanlığınca belirlenen uluslararası aile 

cüzdanı bedeli evlendirme memurluklarınca alınacaktır. Uluslararası aile cüzdanı evlenme 

sırasında evlendirme memurlarınca eşlere verilecektir. Uluslararası aile cüzdanının seri ve 

numarası evlenme kütüğüne yazılacaktır.

Valiliklerce belirlenen zamanlarda uluslararası aile cüzdanlarının doldurulması 

konusunda evlendirme memurları için eğitim programı uygulanacaktır. Evlenmeyi yapan 

evlendirme memurunun uluslararası aile cüzdanı düzenleyememesi durumunda uluslararası aile 

cüzdanı nüfus müdürlüklerince düzenlenecektir. 

9.1.2- Evlenme sırasında alınmamış olması nedeniyle uluslararası aile cüzdanı 

düzenlenmesi 

Evlenme yapıldığı halde uluslararası aile cüzdanı almamış olanlara müracaatları üzerine 

uluslararası aile cüzdanı düzenlenecektir. 

Uluslararası aile cüzdanı isteminde bulunan ilgililer uluslararası aile cüzdanı talep 

belgesi ile, uluslararası aile cüzdanına yapıştırılmak üzere eşlere ait birer adet fotoğrafla nüfus 

müdürlüğüne veya dış temsilciliklerimize müracaat edeceklerdir. İstem halinde uluslararası aile 

cüzdanı talep belgesinin gerekli bölümleri doldurularak, uluslararası aile cüzdanı düzenlenecek 

ve imza karşılığında ilgiliye verilecektir. Uluslararası aile cüzdanı talep belgesi, numara 

verilerek uluslararası aile cüzdanı özel dosyasına takılacaktır. 

9.1.3- Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığını kazanma nedeniyle uluslararası aile 

cüzdanı düzenlenmesi 

Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığını kazanan kişilerden aile kütüklerinde evli olarak 

işlemleri yapılanların aile kütüğündeki bilgilerine dayanılarak uluslararası aile cüzdanı 

düzenlenecektir. 

Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığını kazanan kişilerden aile kütüklerinde evli olarak 

işlemleri yapılanların önceden vatandaşı oldukları devletin yetkili makamlarından almış 

oldukları belgelerin usulüne uygun olarak tercüme edilmiş ve tasdikli suretlerine dayanılarak 

eksik bilgileri tamamlanacaktır. Bu belgeler uluslararası aile cüzdanı talep belgesine 

eklenecektir. 

Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığını kazanma nedeniyle uluslararası aile cüzdanı 

düzenlenmesi durumunda evlenme sırasında alınmamış olması nedeniyle uluslararası aile 

cüzdanı düzenlenmesindeki işlemler yapılacaktır. Nüfus cüzdanı talep belgesi ibraz 

edilememesi veya ibraz edilen belgeden şüpheye düşülmesi durumunda, Nüfus Hizmetleri 

Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 128 inci maddesinde belirtildiği şekilde 

yaptırılacak tahkikat sonucuna göre başvurunun yapıldığı nüfus müdürlüğü veya dış 

temsilciliğimizce nüfus cüzdanı düzenlenecektir. Soruşturma belgesi uluslararası aile cüzdanı 

talep belgesine iliştirilerek uluslararası aile cüzdanı dosyasına takılacaktır. 

9.1.4- Kaybolma, çalınma ve yıpranma nedeniyle uluslararası aile cüzdanı 

düzenlenmesi 

Kaybolan, çalınan veya yıpranan uluslararası aile cüzdanı yerine yeni bir uluslararası 

aile cüzdanı düzenlenecektir. Bu durumda evlenme sırasında alınmamış olması nedeniyle 

uluslararası aile cüzdanı düzenlenmesindeki işlemler yapılacaktır. Ancak yıpranma nedeniyle 

uluslararası aile cüzdanı düzenlenirken eski uluslararası aile cüzdanı geri alındığından imha 

işlemi yapılacaktır.

9.2- Uluslararası aile cüzdanının doldurulması 

Uluslararası aile cüzdanı, Milletlerarası Ahvali Şahsiye Komisyonunca hazırlanan XV 

numaralı Uluslararası Bir Aile Cüzdanı İhdasına İlişkin Sözleşme ile belirlenen esaslara göre 

aşağıdaki şekilde doldurulacaktır: 

4. sayfadaki (1) numaralı Devlet alanına; "Türkiye Cumhuriyeti" tam olarak 

yazılacaktır. (T.C.) şeklinde kısaltma yapılmayacaktır. 

(2) numaralı nüfus idaresi alanına; uluslararası aile cüzdanını veren nüfus müdürlüğü 

veya evlendirme memurluğu yazılacaktır. İlçelerin bağlı olduğu il yazılmayacaktır. Ancak aynı 

isimde birden fazla ilçe varsa, karışıklığı önlemek için bağlı olduğu il adı da yazılacaktır. 

(3) numaralı evlenme sicil örneği no alanına; uluslararası aile cüzdanı evlenme 

sırasında verildiği takdirde yılı ile birlikte evlenme özel kütüğü numarası yazılacaktır. Nüfus 

müdürlüğünce düzenlendiği takdirde yine yılı ile nüfusta kayıtlı olduğu evlenme vukuat 

numarası işlenecektir. (Örnek; 2002/49.) Eski evlenme olması nedeniyle numara bilinmediği 

takdirde boş bırakılacaktır. (Örnek; 2002 gibi.) 

(4) numaralı evlenme yeri ve tarihi alanına; evlenme tarihleri kutular içine tam olarak 

yazılacaktır. Evlenme yeri olarak, evlenmenin yapıldığı belediye veya köy ilçe adı ile birlikte 

yazılacaktır. 

(5) ve (6) numaralı alanlara bir şey yazılmayacaktır. 

(7) numaralı evlenmeden önceki soyadı alanına; eşlerin evlenmeden önceki soyadları 


(8) numaralı adı alanına; eşlerin adları tam olarak yazılacaktır. Birden fazla ad varsa 

kısaltma yapılmadan, eksiksiz yazılacaktır. 

(9) numaralı doğum yeri ve tarihi alanına; eşlerin doğum yerleri ile kutular içerisine 

doğum tarihleri günleriyle birlikte yazılacaktır. 

(10) numaralı evlenmeden sonraki soyadı alanına; eşlerin evlenmeden sonraki soyadları 

yazılacaktır. Kadın evlenme ile kocanın soyadını alacağından her iki alana da kocanın soyadı 


Evlendirme memurluğuna yaptığı yazılı başvuru ile önceki soyadını kullanmak isteyen 

kadının önceki soyadı, kocasının soyadından önce yazılacaktır. (Türk vatandaşı ile evli yabancı 

kadınlar da bu kapsamdadır.) 

5. sayfadaki (11) numaralı işleme ait diğer bilgiler alanına; kadının ana adının altına 

evlenmeden önceki nüfusta kayıtlı olduğu yer yazılacaktır. Ayrıca uluslararası aile cüzdanı 

düzenlenirken aile kütüğüne geçmiş açıklamalar yazılacaktır. 

(23) numaralı baba adları alanına; eşlerin baba adı, 

(24) numaralı ana adları alanına; eşlerin ana adı yazılacaktır. 

(12) numaralı veriliş tarihi-imza ve mühür alanına; uluslararası aile cüzdanının verildiği 

tarih, düzenleyen memurun adı, soyadı yazılacak ve imza edilerek onaylanacaktır.

6. sayfadaki (13) numaralı kişi haline ilişkin sonraki açıklamalar alanına; eşlerden 

birinin ölmesi halinde “Ölüm” yazılacaktır. Açıklamalar çok kısa yapılacak ve bunlar işaretler 

kısmındaki harflerle de gösterilecektir. “Örneğin; kadının ölümünde ....tarihinde eşi ölmüştür 

açıklamasından sonra (Df) harfleri de yazılacaktır.” Açıklamayı yapan memur tarafından 

imzalanıp onaylanacaktır. 

(14) numaralı her açıklama için yer, tarih, imza ve mühür alanına; 13 numaralı alana 

yapılan her açıklama için bu açıklamayı yapan nüfus müdürlüğünün, yurt dışında ise dış 

temsilciliğimizin adı, açıklamanın yapıldığı tarih yazılacaktır. Açıklamayı yapan memur 

tarafından imzalanıp, onaylanacaktır. 

(15) numaralı evlenmeyi yapan makam alanına; evlenmeyi yapan evlendirme 

memurluğu yazılacaktır. 

(16) numaralı bekarlık soyadı alanına; kadının bekarlık soyadı yazılacaktır. 

(17) numaralı kayıtlı olduğu aile kütüğü yeri ve numarası alanına; kocanın nüfusa 

kayıtlı olduğu yer ile aile kütüğündeki cilt, aile kütük ve birey sıra numarası yazılacaktır. 

(18) numaralı Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası alanına; eşlerin kimlik numaraları 


7. sayfadaki (19) numaralı çeşitli açıklamalar alanına; sonradan meydana gelen ancak 

(l3) numaralı alanda yer olmadığından yazılamayan ve aile kütüğüne geçirilen ad, soyadı 

düzeltmesi, şahsi hale ilişkin değişiklikler ile kadının önceki soyadı gibi çeşitli açıklamalar 


(l3) numaralı alanda olduğu gibi açıklamaları işleyen memur tarafından doldurulup 

adı-soyadı yazılarak imzalanarak nüfus müdürlüğü veya dış temsilciliğimiz tarafından 

onaylanacaktır. Burada da cüzdanın 3 üncü sayfasındaki kısaltma harfleri yazılacaktır. 

8 ile 20. sayfalar doğan çocukların kaydına aittir. Evlilik dışında doğan ve özel kanunlar 

gereğince, soybağı düzgün olarak aile kütüklerinde baba hanesine yazılan her çocuk 

uluslararası aile cüzdanına işlenecektir. Bu sayfalardaki: 

(1) numaralı Devlet alanına; “Türkiye Cumhuriyeti” tam olarak yazılacak, kısaltma 

yapılmayacaktır. 

(2) numaralı nüfus idaresi alanına; doğumu uluslararası aile cüzdanına işleyen nüfus 

müdürlüğünün adı yazılacaktır. 

(20) numaralı doğum sicili örneği no. alanına; çocuğun aile kütüğüne yazıldığı yerdeki 

özel doğum kütüğü numarası yazılacaktır. 

(9) numaralı doğum yeri ve tarihi alanına; çocuğun doğum yeri ile doğum tarihi 

günleriyle birlikte özel kareler içine yazılacaktır. 

(21) numaralı çocuğun soyadı alanına; babanın soyadı yazılacaktır.

(8) numaralı adı alanına; çocuğun adı yazılacaktır. Ad birden fazla ise kısaltılmadan 


(22) numaralı cinsiyeti alanına; çocuğun cinsiyeti Türkçe “kız” veya “erkek” yazıldıktan 

sonra erkek ise (M), kız ise (F) harfi yazılacaktır. 

(11) numaralı işleme ait diğer bilgiler alanına; çocukla ilgili aile kütüğüne geçmiş 

açıklamalar yazılacaktır.Ancak soybağı ve evlat edinmeyle ilgili açıklamalar yazılmayacaktır. 

(23) numaralı baba adı alanına; çocuğun baba adı yazılacaktır. 

(24) numaralı ana adı alanına; çocuğun ana adı yazılacaktır. 

(12) numaralı veriliş tarihi, imza, mühür alanına; çocuğun uluslararası aile cüzdanına 

işlendiği tarih ve yazan memurun adı, soyadı yazılıp imza edilerek onaylanacaktır. 

(13) numaralı kişi haline ilişkin sonraki açıklamalar alanına; O sayfada kayıtlı çocuğun 

şahsi halinde meydana gelen değişiklikler işlenecektir. Örnek; çocuğun ölümü gibi, ölüm 

halinde “..... tarihinde ölmüştür” açıklaması yapıldıktan sonra ortak işaret (De) harfleri de 

yazılacaktır. Her açıklama için bu açıklamayı yapan nüfus müdürlüğünün adı, açıklamanın 

yapıldığı tarih yazılacaktır. Açıklamayı yapan memur tarafından imzalanıp nüfus 

müdürlüğünce, yurt dışında ise dış temsilciliğimiz tarafından onaylanacaktır. 

(14) numaralı her açıklama için yer, tarih, imza, mühür alanına; 13 numaralı alanda 

yapılan her açıklama için bu açıklamayı yapan nüfus müdürlüğünün adı, açıklamanın yapıldığı 

tarih yazılacaktır. Açıklamayı yapan memur tarafından imzalanıp nüfus müdürlüğünce, yurt 

dışında ise dış temsilciliğimiz tarafından onaylanacaktır. 

(17) numaralı kayıtlı olduğu aile kütüğü yeri ve numarası alanına; çocuğun nüfusta 

kayıtlı olduğu yer yazılacaktır. 

(18) numaralı Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası alanına; çocuğun Türkiye 

Cumhuriyeti kimlik numarası yazılacaktır. 

(19) numaralı çeşitli açıklamalar alanına; çocuğun şahsi ve medeni haline ilişkin diğer 

açıklamalar yazılacaktır. Örnek; yaş düzeltilmesi gibi. 

(2) Doğan her çocuk ilgililerin talebi ve yukarıdaki esaslar çerçevesinde uluslararası aile 

cüzdanına yazılacaktır. 

9.3- Uluslararası aile cüzdanı kayıt defteri 

Evlendirme Yönetmeliğinin 55 inci maddesi ile tutulması öngörülen Uluslararası aile 

cüzdanı kayıt defteri evlenme ile sınırlı olmak üzere evlenme kütüğü ile birleştirilerek tek 

defter haline getirilmiştir. Evlenme kütüğündeki “Defter sayfa no” alanı uluslararası aile 

cüzdanı kayıt numarasını, “Evlenme tarihi” alanı uluslararası aile cüzdanının verildiği tarihi, 

“Verilen uluslararası aile cüzdanı seri numarası” alanı ise verilen uluslararası aile cüzdanının 

seri numarasını kapsamaktadır. 

İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlükleri ile belediye ve köy evlendirme memurluklarının 

sadece evlenme nedeniyle uluslararası aile cüzdanı düzenleme yükümlülükleri bulunmaktadır.

Düzenlenen uluslararası aile cüzdanları evlenme kütüğüne işlendiğinden, ayrıca kağıt 

ortamında “Uluslararası aile cüzdanı kayıt defteri” tutulmayacaktır. 

Konsolosluklarda evlenme dışında, evlendirme yapıldığı halde evlenme cüzdanının 

alınmamış olması, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığının kazanılmış olması, kayıp olması veya 

çalınması ya da yıpranması halinde uluslararası aile cüzdanı düzenlediğinden kağıt ortamında 

defter tutulması uygulamasına devam edilecektir. İlçe nüfus müdürlüklerinde ise uluslararası 

aile cüzdanı kayıt defteri elektronik ortamda tutulduğundan ayrıca kağıt ortamında 

tutulmayacaktır. 

9.4- Uluslararası aile cüzdanlarının imha edilmesi 

Herhangi bir nedenle geri alınan uluslararası aile cüzdanlarının imha işleminde imha 

tutanağı kullanılacaktır. 

Geri alınan uluslararası aile cüzdanlarının imha edilmesi Nüfus Hizmetleri Kanununun 

Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 136 ıncı maddesinde belirtilen nüfus cüzdanının imha 

edilmesindeki usuller uygulanarak yapılacaktır. 

Hatalı doldurulan uluslararası aile cüzdanları ise imha edilmeyecektir. Bu cüzdanlar 

ilgili liste kullanılarak değerli kağıt bedelinden düşülmek üzere maliye yetkilisine iade 

edilecektir. 

Kişilerin almış oldukları uluslararası aile cüzdanı seri ve numaraları da elektronik 

ortamdaki aile kütüğünün düşünceler alanına yazılacaktır. Evlendirme memurluklarınca alınan 

aile cüzdanlarının seri ve numaraları her ayın sonunda maliye yetkililerinden temin edilerek 

elektronik ortama aktarılacaktır. 

10- DİĞER HUSUSLAR 

10.1- Yetki devri 

Evlendirme Yönetmeliğinin 40 ıncı maddesi uyarınca evlenme beyannamesi ve diğer 

belgelerin bilgisayar ortamında düzenlenebilmesi yetkisi 05/11/2003 tarihli Bakanlık oluru ile il 

valiliklerine devredildiğinden evlenme beyannamesi ve diğer belgelerin bilgi işlem ortamında 

düzenlenmesi hususu il valiliklerince değerlendirilip gereği yapılacaktır. 

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu ve 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu hükümlerine 

aykırı olarak yapılan mükerrer kayıt ve usulsüz tescil işlemlerinin 3152 sayılı İçişleri Bakanlığı 

Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 10/c maddesi uyarınca silinmesi yetkisi 06/11/2006 

tarihli Bakanlık oluru ile mülki idare amirlerine devredildiğinden mükerrer kayıt ve usulsüz 

tescil işlemleri nüfus müdürlüğünce mülki idare amirlerinin oluru ile iptal edilecek veya 

silinecektir. 

10.2- Cüzdan talep belgesinin onaylanması 

Kurumlarda çalışan personel ile eş, çocuk, ana, baba veya kardeşleri adına çalışdıkları 

kurum tarafından fotoğraflı nüfus veya uluslararası aile cüzdanı talep belgesinin 

düzenlenmesinden ve bu belgelerdeki hatalı yazılmış olan bilgilerden belgeyi onaylayan kişi 

sorumludur.

10.3- Örnek veya belge istenmesi 

Yabancı ülke makamları veya temsilcilikleri, hangi amaçla kullanılacağını da 

belirtilmek suretiyle ancak Dışişleri Bakanlığı kanalı ile diplomatik yolla bilgi ve belge 

isteyebilirler. 

Uluslararası niteliği bulunmayan ve nüfus kayıtlarındaki bilgilerin tümünü veya bir 

kısmını ya da aile kütüklerine tescil edilen kayıtların dayanağını teşkil eden belgelerin 

örneklerinin, yabancı makamlara verilmek üzere ilgili kişi tarafından yazılı olarak talep 

edilmesi halinde, usulüne göre tasdik edildikten sonra o yerin mülki idare amirince 

imzalanacak yazı ekinde bizzat ilgilisine verilecektir. 

10.4- Osmanlıca yazılı kayıtlar 

Osmanlıca yazılı kayıtların okunması ve buna dayanılarak nüfus kayıt örneği 

çıkartılabilmesi amacıyla, mülki idare amirinin onayı ile Osmanlıca okuyabilen kişiler 

görevlendirilecektir. Bu kişiler nüfus memurunun gözetiminde çalışabileceklerdir. 

Sosyal güvenlik kuruluşları tarafından görevli olarak nüfus idarelerine gönderilen 

mütercimlere Osmanlıca yazılı kayıtların okunması konusunda gereken kolaylık sağlanacaktır. 

10.5- Elektronik ortamda yürütülecek diğer işlemler 

Nüfus müdürlüklerince gelen giden evrak kayıt defteri, yeşil kart ve nüfus cüzdanı seri 

ve numaraları, sosyal güvenlik, vasiyetname bildirimi ve iptaline ilişkin tescil ve kayıt işlemleri 

sadece elektronik ortamdaki kütüklerde tutulacaktır. 

10.6- İletişim sağlanamaması ya da arıza durumunda 

Hat kesilmesi veya server arızası hallerinde vatandaşların nüfus iş ve işlemleri ile ilgili 

acil talepleri valiliklerce görevlendirilecek diğer nüfus müdürlüklerince yerine getirilecektir. 

Ancak nüfus cüzdanı talep belgelerini onaylayan kişinin imza ve mühür sirküleri işlemi 

yapmakla görevlendirilen nüfus müdürlüğünde bulunmadığından cüzdan talep belgesini 

onaylayan bölümündeki “isim, imza, mühür” ün doğruluğu mutlaka hattı kesilen veya server 

arızası bulunan nüfus müdürlüğünce onaylandıktan sonra işleme alınacaktır. 

10.7- İdari para cezaları 

5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun yürürlüğe girdiği 29/04/2006 tarihinden 

itibaren Kanunun Geçici 2 nci maddesinin uygulama süresi içinde nüfus olaylarını nüfus 

mevzuatında öngörülen süreyi geçirdikten sonra bildirenler ile nüfus ve aile cüzdanını 

kaybedenlere Kanunun 68 inci maddesi hükmü uygulanmayacaktır. 

10.8- Kamu haklarından men cezaları 

4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 36 ncı maddesinde; kişisel durumun, bu amaçla 

tutulacak resmi sicille belirleneceği ve bu sicilin tutulmasına ve zorunlu bildirimlerin 

yapılmasına ilişkin esasların, ilgili Kanunla gösterileceği belirtilmiştir. 

Bu madde ile 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununa atıfta bulunulmuş olup, anılan 

Kanunun 7 nci maddesinde aile kütüklerinin kapsayacağı veya yer alması gereken bilgiler tek 

tek sayılmıştır. Bu bilgiler arasında “Kamu haklarından men cezası” kararlarına ya da bunlara 

benzer bir bilgiye yer verilmemiştir. Bu nedenle “Kamu haklarından men cezası” kararlarının 

adli sicil kayıtlarında tutulması gerektiğinden ayrıca nüfus kayıtlarına işlenmeyecektir.

10.9- Mirasın reddi kararlarının tescili 

Nüfus aile kütüklerine hangi bilgilerin işleneceği 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri 

Kanununun 7 nci maddesinde hüküm altına alınmıştır. 

Ayrıca; 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 609 uncu maddesi “Mirasın reddi, 

mirasçılar tarafından sulh mahkemesine sözlü veya yazılı beyanla yapılır. Reddin kayıtsız ve 

şartsız olması gerekir. Sulh hakimi, sözlü veya yazılı ret beyanını bir tutanakla tespit eder. 

Süresi içinde yapılmış olan ret beyanı, mirasın açıldığı yerin sulh mahkemesince özel kütüğüne 

yazılır ve reddeden mirasçı isterse kendisine reddi gösteren bir belge verilir. Tutanağın ve 

kütüğün nasıl tutulacağı tüzükle düzenlenir.” Hükmündedir. Madde hükmünde belirtilen kütük, 

nüfus aile kütüğü olmadığından mirasın reddi kararları nüfus aile kütüklerine işlenmeyecektir. 

10.10- Posta ile nüfus kayıt örneği gönderilmemesi 

Kamu kurum ve kuruluşları ile nüfus idarelerinin talepleri dışında posta ile nüfus kayıt 

örneği gönderilmeyecektir. 

10.11- Yenileme veya yersel yazım sırasında farklı hanelere tescil edilenlerin 

kayıtlarının birleştirilmesi 

Yenileme veya yersel yazım sırasında farklı hanelere tescil edilen ve aynı hanede 

olduklarını iddia eden kişilerin, aynı aileden olduklarını gösterir resmi belgeye göre, belge ibraz 

edilememesi halinde ise mahkemeden alınacak tespit kararına göre ilgililerin kayıtları arasında 

bağ kurma işlemi gerçekleştirilecektir. 

Kayıtlar arasında farklılık olması durumunda 25/4/2006 tarihli ve 5490 sayılı Nüfus 

Hizmetleri Kanununun 71 inci maddesi ile yürürlükten kaldırılmış olan 1543 sayılı Genel 

Nüfus Yazımı Kanununun 21 inci maddesi gereğince yazım sonucunda elde edilen kayıtlar 

mahkemeden karar alınmadığı sürece geçerli olduğundan bu yersel yazımda oluşturulan kayda 

dayanılarak önceki kayıtlar düzeltilecektir. 

10.12- Aranan Şahıslar 

Herhangi bir nedenle güvenlik kuvvetlerince aranmakta olan kişilerin yakalanmalarını 

sağlamak amacıyla; kamu kurum ve kuruluşlarının kayıtlarına işaret konulmasına ilişkin 

15/01/1981 tarihli ve 383/02300/81/2 sayılı genelge, Başbakanlıkça yayımlanan 2004/31 sayılı 

genelge ile yürürlükten kaldırılmıştır. 

Bu nedenle aranan kişilerle ilgili olarak nüfus müdürlüklerine intikal etmiş olan 

yazıların usulüne göre imha edilmesi ve aranan şahıslar modülünün menüden kaldırılması 

sağlanmıştır. Ancak az da olsa aranan şahıslarla ilgili olarak, bazı olayların bilgi işlem ortamına 

aktarılması sırasında “sınıfsız olaylar” bölümünden işlem yapıldığı tespit edilmiş olup, nüfus 

müdürlüklerince bu bölümden alınacak “Sınıfsız olaylar tescil listesi” nin incelenerek varsa 

aranan şahıslarla ilgili bilgilerin “Sınıfsız olaylar” bölümünden imha edilmesi sağlanacaktır. 

10.13- Tanıma veya babalığa hüküm kararı 

4721 sayılı Türk Medeni Kanununun “Genel olarak soybağının kurulması” başlığı 

altındaki 282 nci maddesinde çocuk ile ana arasındaki soybağının doğumla kurulacağı; çocuk 

ile baba arasındaki soybağının, ana ile evlilik, tanıma veya hâkim hükmüyle kurulacağı; ayrıca 

evlât edinme yoluyla da soybağının kurulacağı hüküm altına alınmıştır.

Aynı Kanunun 301 inci maddesinde çocuk ile baba arasındaki soybağının mahkemece 

belirlenmesinin ana ve çocuk tarafından istenebileceği hüküm altına alınmıştır. 

Anılan hüküm gereğince ana veya çocuk tarafından açılan davalar babalık davası olarak 

isimlendirilmekte ise de; uygulamada taraflar, konu ve süre itibariyle aynı nitelikteki davaların 

babalığın tespiti davası adı altında açıldığı ve yapılan yargılama sonunda babalığın tespiti ile 

birlikte nafakaya ve şahsi münasebet tesisine ilişkin hükümler verilebildiği görülmektedir. 

Nüfus Hizmetleri Kanununun 36 ncı maddesinde tespit davalarının kaydın iptali veya 

düzeltilmesi için açılacak davalara karine teşkil edeceği belirtilmiş olmakla birlikte, babalığın 

tespitine ilişkin kararlar anılan hüküm kapsamında bulunmamaktadır. 

Bu itibarla, babalık davası veya babalığın tespiti davası adı altında açılan davalar, 

hukuki durumun değiştirilmesi, kaldırılması veya yeni bir hukuki durumun yaratılmasına 

yönelik olarak açılan inşaî nitelikteki davalardan olup, hangi ad ile açılırsa açılsın verilen 

hüküm aynı etkiyi doğurmaktadır. Ayrıca 29/4/2006 tarihine kadar tanıma beyanı veya babalığa 

hüküm kararı sonucunda ana hanesine tescil edilen çocukların baba hanelerine naklinde ana ve 

babadan birinin, çocuk ergin ise kendisinin müracaatı aranacaktır. Bu yolda müracaat yapılması 

halinde tanınan veya babalığa hüküm kararı ile ana hanesine yazılan çocukların kayıtları baba 

soyadı ile baba hanesine nakledilecek, ana hanesindeki kayıtları kapatılacaktır. 

10.14- Tevkil yetkisi 

Avukatlık Kanununun 171 inci maddesinin 2 nci fıkrası “Avukata verilen 

vekaletnamede başkasını tevkile yetki tanımış ise, yazılı sözleşmede aksine açık bir hüküm 

olmadıkça, işi başka bir avukatla birlikte veya başka bir avukata vererek takip ettirebilir. 

Vekaletnamede, bunun düzenlendiği tarihten sonra açılacak veya takip edilecek bütün dava ve 

işlerde vekalete ve başkasını tevkile genel şekilde yetki verilmişse, avukat, bu tarihten sonraki 

dava ve işlerde müvekkilinden ayrıca vekalet almaya lüzum kalmaksızın işi başka bir avukatla 

birlikte veya başka bir avukata vererek takip ettirebilir.” hükmünde olduğundan, avukata 

verilen vekaletnamede başkasını tevkil yetkisi tanınması halinde, Avukatlık Kanununun 171/2 

nci maddesi hükmü göz önünde bulundurularak, söz konusu Kanunun 56/5 inci maddesi 

gereğince yetki verilen avukat tarafından talep edilen nüfus kayıt örneklerinin nüfus 

müdürlüklerince verilecektir. 

10.15- Sosyal güvenlik bildirimi formlarının düzenlenmesi ve bildirim 

yükümlülüğü 

Sosyal güvenlik kurumlarınca maaş ödemesi ve iptallerine ilişkin bildirim formları 

elektronik ortamda Genel Müdürlüğe gönderildiğinden, bu formların merkezî veri tabanına 

işlenmesi ve silinmesi de Genel Müdürlükçe sağlanacaktır. Ancak sosyal güvenlik 

kurumlarınca nüfus müdürlüklerine sosyal güvenlik bilgilerine düzeltilmesine ilişkin yazı 

gönderilmesi durumunda bu yazılara dayanılarak düzeltme işlemi de yapılabilecektir. 

Nüfus Hizmetleri Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 152/c maddesinde 

“Emekli aylığı alanların ölümü ile dul ve yetim aylığı alan kadınların evlenmeleri halinde 

sosyal güvenlik kurumlarına bilgi verilmesi” öngörülmüştür. Bu kapsamda maaş alan 

erkeklerin de sosyal güvenlik kurumlarına bildirilmesi yolunda ilgili modülde gerekli değişiklik 

yapılmıştır. Bundan sonra emekli aylığı alanların ölümü ile dul ve yetim aylığı alan erkeklerin 

de sosyal güvenlik kurumlarına bildirilmesi sağlanacaktır.

10.16- Milletlerarası ahvali şahsiye sözleşmeleri 

Üyesi bulunduğumuz Milletlerarası Ahvali Şahsiye Komisyonunca hazırlanan 

sözleşmelerin imza ve onay durumları göz önüne alınarak uygulanması önem arz etmektedir. 

Yapılacak işlemlerde ülkemizin sözleşmeye taraf olmasının yanında belgenin kullanılacağı 

ülkenin de sözleşmeyi onaylaması ve hem ülkemizde hem de o ülkede yürürlükte olması 

gerekmektedir. Bu nedenle üye ülkelerden yürürlükte olmayan sözleşmelere dayanılarak 

istenen belge talepleri nüfus müdürlüklerince karşılanmayacaktır. 

Bazı üye ülkeler kendi ülkelerinde yürürlükte olmayan sözleşmelere göre “Vatandaşlık 

Belgesi” (28 Nolu Sözleşme sadece Türkiye’de yürürlükte) ve “Yaşam Belgesi” (27 Nolu 

Sözleşme sadece Türkiye ve İspanya’da yürürlükte) talep etmektedirler. Anılan sözleşmelere 

taraf olmayan ülkelerin bu tür talepleri de yukarıda belirtilen nedenle yerine getirilmeyecektir. 

Kişiye ait bilgiler çok dilli belgelerde gösterilmesine rağmen bazı üye ülkeler kendi 

dillerinde hazırlanan emekli ve dul maaşı beyannamelerin onaylanmasını talep etmektedirler. 

Bu tür talepler de ancak çok dilli belge düzenlenmek suretiyle karşılanacaktır. Üye ülkelerin 

kendi dillerinde hazırlanan emekli ve dul maaşı beyannameleri işleme alınmayacaktır.

genelge%202007-1

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?