tıbbi terminoloji - Açıköğretim e-Öğrenme Portalı - Anadolu Üniversitesi

ve % 40-50'si ise hücrelerden meydana gelmektedir. Plazmanın % 90'ı sudur. Kalan %10 ise katı
maddeleri içerir. Bunların % 8'i proteinler, % 2'si ise diğer çözünmüş maddelerdir.
Kanın temel protein içeriği şöyle özetlenebilir;
• Albumin; % 60
• Globulinler; % 36
• Fibrinojen; % 4
Kanın yapısında görevler alan 3 çeşit kan hücresi bulunur.
Alyuvar (Eritrositle),
Akyuvar (Lökositler), Görevlerine göre farklı isimler alırlar. Parçalı Lökositler (Granulositler,
PMNL), Nötrofiller, Bazofiller, Eozinofiller, Parçalı Olmayan Lökositler (Agranulositler, MNL),
Lenfositler, Monositler,
Kan pulcukları-Trombositler (Plateletler)
a. Alyuvar (Eritrosit): Kana kırmızı renk verir. Karaciğer, dalak ve kırmızı kemik iliğinde üretilir.
Alyuvar, yapısında bulunan hemoglobin proteinleri yardımıyla doku ve hücrelere oksijen ve
karbon dioksit taşır. Normal hemoglobin düzeyi, 12 - 16,5 gr/dL arasındadır. 12 gr altındaki
hemoglobin düzeyleri, anemiyi (kansızlığı) işaret eder ve nedenlerinin araştırılması gerekir.
Normalde, kanın her mikrolitresinde 4 - 6,5 milyon eritrosit bulunmaktadır.
Kandaki eritrositlerin hacminin, kan hacmine oranına Hematokrit denir. Bu değer, kadınlarda % 38-
46; erkeklerde ise, % 40-54 arasında değişir.
b. Akyuvar (Lökosit): Vücudumuzu mikroplara karşı korur. Lökositler Lökositler, çekirdeklerinin
yapısına göre parçalı (Granülositler) ve Parçasız (Agranülositler) olarak ikiye ayrılırlar.
Lökositler, kanda 4.000-10.000 hücre/mikro litre düzeyinde bulunurlar. Bu sayının 10.000
üzerine çıkmasına lökositoz denir. Bunun nedeni genellikle enfeksiyon hastalıkları olmakla
birlikte, daha pek çok sebebi olabilmektedir. Yine lökosit sayısının 4.000'den düşük olmasına ise
lökopeni denir. Bu durumunda pek çok sebebi vardır. Lökositlerin temel işlevi, vücudun
savunmasıdır. Her lökosit biçiminin farklı özellik ve görevleri bulunmaktadır.
c. Kan pulcukları (Trombosit): Kırmızı kemik iliğinde, büyük hücrelerin parçalanmasıyla oluşur.
Yaralanma ve kesiklerde kanın pıhtılaşmasını sağlar. Normalde kanın bir mikro litresinde
100.000 - 400.000 kadar trombosit vardır.
Hücrelerin kan içindeki yoğunlukları şöyledir; (HÜCRE Yoğunluk (g/mL) Hacim (femto litre))
1. Trombositler 1,058 16,
2. Monositler 1,062 740,
3. Lenfositler 1,070 230,
4. Nötrofiller 1,082 270
5. Eritrositler 1,100 87
Kan Grupları
İnsanda kan gruplarını alyuvarın üzerinde bulunan bazı proteinler belirler.
Kan nakillerinde, O grubu diğer bütün gruplara kan verebilir. AB grubu bütün gruplardan kan
alabilir. A ve B grupları ise hem kendi grubundan hem de O grubundan alabilir.
Rh(+) … Rh(+) ve Rh(–) den alır.
Rh(–) …. Rh(–) den alır.
32