GALVANİK KOROZYON (GALVANIC CORROSION) Değişik türde iki ...

GALVANİK KOROZYON (GALVANIC CORROSION)
Değişik türde iki metal bir çözelti içerisinde bir iletken ile birleştirilirse,
aralarındaki potansiyel fark nedeniyle birinden diğerine doğru bir elektron akışı
meydana gelir. Elektron veren metal anot, elektron alan metal ise katot olur. Buna
elektrokimyasal pil veya galvanik pili adı verilir. Şekil’de gösterildiği gibi galvanik
pili, iki farklı türde metal (bir anot ve diğeri katot), bir elektrolit ve bir de
elektriksel bağlantı olmak üzere dört öğeden meydana gelir. Galvanik pilinde
elektron veren metalin iyonları çözeltiye geçerek korozyona uğramasına sebep olur.
Bu tarzdaki korozyon türüne elektrokimyasal veya galvanik korozyon denir.
Örneğin, deniz suyu içerisinde bulunan pirinç malzeme ile birlikte kullanılan çelik
vidalar, galvanik korozyona uğrarlar. Burada deniz suyu elektrolit, pirinç ve çelik
iki farklı türdeki metali ve her iki metalin birbirine teması da elektriksel bağlantıyı
ifade etmektedir.
Elektrokimyasal reaksiyonlarda bir metalden diğer metale doğru elektron akışının
meydana gelebilmesi için bir potansiyel farkın olması gerekir. Buna elektrokimyasal
potansiyel adı verilir. İki metal arasındaki potansiyel fark ne kadar büyük ise o iki
metal arasında anot-katot hücresinin oluşması o kadar kolay olur. Potansiyeli daha
negatif olan metal anodu oluşturur ve korozyona uğrar. Şekil’de bakır (Cu) ile çinko
(Zn) arasındaki galvanik hücre şematik olarak gösterilmektedir.
M

galvanik seri tablosu verilmektedir. Bu tabloda anot tarafındaki metal (yani
potansiyel değeri daha negatif olan metal) katot tarafındakine göre elektron vererek
korozyona uğrar. Katot tarafındaki metal ise korunur. Galvanik seri tablosunda daha
yukarıda (potansiyel değeri daha negatif olan) bulunan bir metal, kendinden daha
aşağıdaki metalin anodu olur. Örneğin, demirden (-0.44 V) daha yukarıda bulunan
magnezyum (2.371 V), alüminyum (-1.66 V) ve çinko (-0.763 V) metalleri demiri
katodik olarak korumak üzere anot olarak kullanılabilir. Böylece katot olarak görev
yapan demir metalinin korozyona uğramamasını sağlamış oluruz. Fakat anot olarak
görev yapan magnezyum veya çinko hasara uğrar.

Bakır (Cu) ile çinko (Zn) arasındaki galvanik hücrenin şematik olarak gösterilmesi İki farklı
metal çiftinin bulunmuş olduğu bir galvanik korozyon siteminde katot/anot (K/A) oranı, hangi
metalin daha yavaş veya hızlı korozyona uğrayacağı hakkında bizlere bilgi verir. Örneğin,
Aşağıdaki Şekilde gösterilen paslanmaz çelik ile temas eden alüminyum metallerini ele
alalım. Galvanik seri tablosuna göre paslanmaz çelik katot olarak ve alüminyum ise anot
olarak davranır. Şekil a)’da gösterildiği gibi paslanmaz çelik levhalar alüminyum perçinle
birleştirilirse, alüminyum perçin oldukça küçük dolayısıyla K/A oranı büyüktür. Şekil (b)’de
gösterildiği gibi alüminyum levhalar paslanmaz çelik perçinle birleştirilirse, paslanmaz çelik
perçin küçüktür ve