allıanoı'da bulunan ezme ve öğütme taş aletleri ile taş kaplar

2.ALLIANOI’UN KONUMU VE TARĠHĠ
2.1.Konumu
Allianoi, İzmir İli, Bergama İlçesi sınırları içinde, Bergama’nın yaklaşık 18 km
kuzeydoğusunda (Şek. Lev.III, Harita 1), 1992 yılında inşaatına başlanan Yortanlı
Barajı’nın gölet alanında yer almaktadır 1 . Paşaköy sınırları içinde Paşa Ilıcası olarak
bilinen kalıntıların bulunduğu mevki, Allianoi’un merkezini oluşturmaktadır. Bu
merkez, N 39º 13' 59", E 27º 18' 16.0" koordinatlarında, Yortanlı Barajı’nın gölet
alanının tam ortasında, Bergama-İvrindi karayolunun kuzeyinde ve güneyinde yer
almaktadır 2 .
Allianoi, güneyde Bağ Tepe ile Abdal Tepe, kuzeyinde ise Çamlık Tepe’nin
olduğu vadinin ortasında kurulmuştur 3 . Allianoi’un çevresinde bugüne kadar lokalize
edilmiş yerleşmeler ve önemli antik kentler yer almaktadır. Bunların arasında;
güneydoğusunda Partenion 4 ve Apollonia, güneybatısında Pergamon, güneydoğusunda,
Gambreion ve eski Bergama olarak bilinen Paşaköy yer almaktadır.
2.2.Tarihi
Allianoi’un da içinde bulunduğu mevkiinin, prehistorik dönemde zaman zaman
kullanıldığı bilinmektedir 5 . Ortasında geçen İlya Çayı nedeniyle tarih boyunca sürekli
sel taşkınlarının yaşandığı ve Paşaköy fay hattının geçtiği bu alanın Antik Çağ’da tercih
edilmesinin en büyük nedeni, hala 45 ºC olan sıcak su kaynağıdır 6 . Yerleşimin, ılıca
olarak sıcak su nedeniyle Hellenistik Çağ sonlarında kullanılmaya başlandığı, M.S. 2.
yy.da Roma İmparatoru Hadrian’ın (M.S. 117-138), Anadolu’ya ikinci gelişinde (M.S.
129), büyük bir bayındırlık hareketinin yaşandığı, ve Allianoi’daki Roma yapılarının ve
1 A. Yaraş, 2001: “1998-1999 Bergama Yortanlı Barajı Kurtarma Kazısı” 11. Müze ÇalıĢmaları ve
Kurtarma Kazıları Sempozyumu, (24-26 Nisan 2000 Denizli), Ankara, s.105.
2 Yaraş, A. (2004): “2002 Yılı Allianoi Kazısı” 25. Kazı Sonuçları Toplantısı, 2. Cilt, (26-31 Mayıs
2003 Ankara), Ankara, s. 217.
3 A. Yaraş, 2002(a): “İzmir de Yeni Bir Ören Yeri: Allianoi”, Ġzmir Kent Kültür Dergisi,Sayı 5,İzmir,
s.166
4 Partenion antik kentinin bulunduğu tepe, Hisar tepe/Asarlık Tepe olarak bilinmektedir. Allianoi’ un
yaklaşık 1,5 km. güneydoğusunda bulunan kent Ksenophon’ un Anabasis (VIII,15,21) adlı eserinde
anlattığı ve ordularını çevresinde bir süre konaklattığı Parthenion’ dur.
5 Yaraş, A, 2002(b): Bakırçay Havzasında Asklepios Kültü ve PaĢa Ilıcası-Allianoi, (Yayınlanmamış
Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul), s.73.
6 Yaraş, 2002(a): 166 .
3