Windows 'un Tarihçesi

Windows ’un Tarihçesi 

Windows95 Piyasaya 1995 yılının Ağustos ayında tüm dünyada aynı anda piyasaya sürülmüş bir işletim 

sistemidir. Microsoft Firmasının Masa üstü İşletim Sistemi ürünlerinden sonuncusudur. Kullanımı son derece kolay 

ve anlaşılırdır. Eski ürün işletim sistemlerinin bir takım kısıtlamaları ve eksiklilerinin ortadan kaldırılmış olması 

Windows95 açısından ayrıca bir avantaj sağlamaktadır. 

Microsoft firmasının işletim sistemleri tarihçesine baktığımızda ilk olarak MS-DOS (Microsoft Disk İşletim 

Sistemi) ile başlayan süreçte MS-DOS’un gelişmesi ve sonunda Windows 1.0 gibi görsel bir işletim sistemi 

kabuğunun oluşturulması olduğunu görürüz. Ancak Windows 1.0’dan sonra Windows 3.1 olarak piyasaya sunulan 

işletim sistemi hala MS-DOS tabanlı bazı kısıtlamaları içerir. Bu açıdan tam bir işletim sistemi değil bir işletim 

sistemi kabuğu olarak görülür. Yeni Windows bu açıdan tam bir işletim sistemidir çünkü dosya yapısı kendine 

göredir. Ayrıca DOS işletim sistemine de ihtiyaç duymaksızın da çalışabilir. Yine de tam olarak eski DOS tabanlı 

programlara destek vermek için DOS’tan kalıntı bazı işlevleri desteklemek zorundadır. 

Windows95 'ten sonra Microsoft Windows NT, Windows98, Windows 2000, Windows XP, Windows 2003 

Sunucu ve son olarakta Windows Vista işletim sistemlerini piyasaya sürmüştür. Bunlardan başka ara sürümler 

sürmüştür. Windows 2003, Windows 2000 ve Windows NT Sunucu sürümleridir. Genellikle tek kullanıcılar 

tarafından kullanılmamışlardır. Kurumsal kullanıcıların tercih ettiği bir yazılım olmuştur. 

21

Özellikleri 

Windows 'un Temel özellikleri 

• 32 bitlik bir işletim sistemidir. Dolaysı ile daha yüksek bir performans sergilemektedir. Ancak 16 bitlik 

Yazılımları da 32 bit’e göre taklit (Uygulama 32 bitmiş gibi işletilir) ettiği için bu uygulamalarda daha 

yavaş çalıştığı söylenebilir. Son sürüm işletim sistemlerinde 64 bitlik seçenekler olabildiği gibi Vista 

tamamen 64 bitlik bir işletim sistemidir. 

• Var olan 8+3 isimlendirme sınırını kaldırılmıştır (Bu sınır artık 255 karakterdir). 

• Masa üstü denilen alan daha kullanışlı ve daha derli toplu bir çalışma sağlar. Ancak istenirse eski Program 

Yöneticisi usulü ile çalışma yapılabilir. 

• Fare üzerinde çift tıklama, zorlukla karşılaşan insanlar için kaldırılmış durumda (isterseniz kullanmaya 

devam edebilirsiniz). Alternatif olarak her nesne ve simge için sağ tıklama ile yeni bir menü açma ve bu 

menü üzerinde o nesneye ilişkin yapılabilecek tüm komutlar izlenebilir ve kullanılabilir. 

• Çok Görevli (Multi Tasking) -Aynı anda birden fazla programı çalıştırıp takip edebileceğiniz- bir işletim 

sistemidir. 

• Tak & Kullan Özelliği sunan bir işletim sistemidir. Tak ve Kullan kartınızı veya donanımınızı 

bilgisayarınıza takmanız yeterlidir. Bilgisayarınızı yeniden açtığınızda Windows donanımınızı algılar ve 

sizin için otomatik olarak ayarlar ve yazılımını yükler. 

Kullanılan Temel İfade ve öğeler 

22 

• Fare (Mouse): Windows ekranı üzerinde bazı öğeleri seçmek, işaretlemek, taşımak vb işlemlerde kullanmak 

üzere bulunan donanımsal bir öğedir. Bu donanımın ekran üzerindeki göstergesi bizim için daha önemli bir 

unsurdur. Fare derken biz genellikle bu göstergeyi kastedeceğiz. 

• Masa üstü (Desktop): Windows 'un açılışından itibaren ekran üzerinde bizi karşılayan ortamdır. 

• Görev Çubuğu (Task Bar): Widows’un açılışından itibaren Masa üstünde ekran kenarlarından bir üzerinde 

bulunan Gri renkli (Farklı olabilir) çubuktur. 

• Simge (Icon): Masa üstünde yer alan (Genel de Sol Hat üzerinde) küçük resimciklerdir. Dosyalamada da 

her bir dosyayı ifade eder. 

• Pencereler (Windows):Windows adından da anlaşılacağı gibi her uygulamayı bir pencere ortamında 

yürütür. Bu pencerelerin yönetimi, büyüklük ve diğer bir takım özellikleri kullanıcı tarafından 

değiştirilebilir. 

• Menüler: Üzerinde bir takım komutların bulunduğu listelerdir. Windows ortamında bir çok komut 

klavyeden girilmek yerine muhtelif noktalardaki menülerden seçilerek çalıştırılır. 

• Başlat Menüsü: Masa üstünde ulaşılamayan bir takım programların bulunduğu özel menüdür. Diğer sık 

kullanılan programların yerleştirildiği menü konumunda olacağı için programları başlatmak için sıkça 

kullanılacaktır. 

• İletişim Kutusu (Diyalog Box): Bilgisayar ile kullanıcı arasında diyalog oluşturan ve bu diyalog sonucunda 

kullanıcı isteklerini bilgisayar üzerinde uygulayan pencere benzeri kontrollerdir. Bunların içerisindeki 

kontrolleri ilerleyen konularda göreceğiz. 

• Uygulamalar (Application): İşlerimizi bilgisayar aracılığı ile yapmamızı sağlayan her bir program (Ticari, 

çizim, Paket programları gibi) için verilen isimdir.

Fare kullanımı. 

Şekil 1 Fare 

Göstergesi 

Fare Windows ile çalışırken en fazla kullanılan donanımlardan biri olma özelliğindedir. Bu nedenle 

fareyi iyi kullanırsanız, iyi bir Windows kullanıcısı olursunuz. Fare ile yapabileceğimiz bir takım 

işlemleri şimdi sıralayacağız. Bu işlemleri bir Windows bilgisayarında uygulayarak kullanırsanız 

daha rahat öğrenebilirsiniz. Farenizin hareketini sağlayabilmek için uygun düz bir zemin 

kullanmalısınız. Yan taraftaki şekilde bir farenin ekran üzerindeki görüntüsü verilmiştir. 

Konuşlandırma (Point): Fare göstergesini Masa üstü veya herhangi bir pencere üzerindeki 

nesnenin ki bunlar menü, komut, kutucuk, simge vb. öğeler olabilir üzerine konuşlandırma anlamındadır. Bu işlem 

için fareyi düz bir zemin üzerinde gezdirmek ve karşılığını ekran üzerinde takip etmek yeterli olacaktır. 

Tıklama veya sol tıklama (Click): Fareyi istenilen nesnenin üzerine götürdükten sonra farenin sol tuşuna 

basılıp bırakılmasıdır. 

Çift tıklama (Double Click): Fareyi istenilen nesnenin üzerine götürdükten sonra farenin sol tuşuna iki kez seri 

bir şekilde basılıp bırakılmasıdır. Bu işlem sırasında fareyi yerinden oynatmamaya özen gösteriniz. Bu işlemin 

yapılma hızı bir bilgisayardan ötekine değişkenlik gösterebilecektir. Bu konu hakkında ileride ‘Denetim Masası’ 

bölümünde daha detaylı bilgiler alabilirsiniz. 

Tutup sürükleme (Drag and Drop): Fareyi sürüklenecek nesnenin üzerine götürünüz. sol tuşa basınız ve 

bırakmadan nesneyi istediğiniz yere hareket ettiriniz. İstenilen yere gelince sol tuşu bırakınız. Bu işlemi oldukça sık 

bir şekilde kullanacaksınız. Simge, dosya v.b. öğelerin taşınmasında, bu öğelerin birden fazla olması durumlarında 

seçilmesinde, bazı nesnelerin büyütülüp küçültülmesinde kullanılacaktır. 

Sağ tıklama (Right Click): Herhangi bir öğe üzerinde iken fare üzerindeki sağ tuşun tıklanmasıdır. Sağ 

tıklama ile bu nesne üzerinde bir menü açılacaktır. Bu menü o nesne üzerinde yapılabilecek işlemleri gösteren 

komutları içeren bir menüdür. 

Farenin üzerinde Windows ve diğer programların çoğu tarafından kullanılabilen bir çift tuş bulunmaktadır. 

Normal olarak bunlardan soldaki Primary yani birincil sağdaki ise Secondary yani ikincil olarak adlandırılır. 

Kullandığınız fare 3 tuşlu ise ortadaki tuş sadece bir takım özel programlarda çalıştırılır ve Windows ortamında 

herhangi bir görevi bulunmaz. 

Fare göstergesi ekran üzerinde farklı şekiller alabilir. Ancak genelde fare göstergesi sol üst tarafa bakan bir ok 

görünümündedir. (Bakınız Şekil 1). Karşılaşabileceğiniz diğer görünümler aşağıda sıralanmıştır: 

Kum Saati: Windows’un işlemi bitirmesini bekleyiniz. Windows şu anda bir işlem ile meşgul ve bu işlemin 

bitmesini beklemek durumundayız (Şekle Bakınız). 

Kum Saati ve Sol üste bakan Ok: Windows bir işlem ile meşgul ama siz yinede bir taraftan kendi işinizi 

yapabilirsiniz. Bu tür bir imkan Windows’un Çok Görevlilik (Multi Tasking) özelliğinden kaynaklanır 

(Şekle Bakınız). 

Şekil 2 Bir Masa üstü görünümü 

Çift başlı ok: Pencere 

çerçeveleri üzerinde iken fare 

göstergesi farklı konumlar için 

dört farklı (yatay, dikey, 45° 

sola, 45° sağa eğimli) 

görünümde olabilir (Şekle 

Bakınız). 

Windows’un Masa 

üstü (Desktop) 

kullanımı: 

Windows başladığında sizi 

karşılayan ortama (Eğer 

Başlangıçta ağ parolası ya da 

Windows oturumu parolası 

23

soran bir diyalog kutusu ile karşılaşılmamışsa) Masa üstü denir. Bu masa üstünde kısayol veya Program Simgeleri, 

Görev çubuğu ve diğer Araç Çubukları (seçimlik) bulunmaktadır. Bu alanda Fareyi hareket ettirerek ve diğer fare 

hareketlerini kullanarak (bir önceki bölümde incelenmişti) işlemlerinizi yapabileceksiniz. Tabii ki Masa üstü’nüz her 

zaman aynı olmayacağı gibi arkadaşınızın Masa üstü görünümü sizin masa üstünüze uymayacaktır. Çünkü bu masa 

üstü kullanıcılara özel olup değiştirilmesi tamamen kontrol altında olacaktır. 

Düz bir zemin üzerinde farenizi hareket ettirdikçe Ekranda karşılığı olan göstergenin de (Fare Göstergesi) 

hareket ettiğini göreceksiniz. İşte fare sizin için ekran üzerindeki göstergesi ile özdeştir. 

Görev Çubuğunun (Task Bar) kullanımı 

Üzerinde Başlat 

Şekil 3 Görev Çubuğu görünümü 

düğmesinin bulunduğu 

çubuk Görev 

Çubuğudur. Genel olarak ekranın en alt satırını işgal eder. Ancak istenirse üst satır, en sağ kenar veya en sol kenara 

da alınabilir. Görev çubuğu üzerinde Başlat düğmesi haricinde isteğe bağlı olmakla birlikte kullanılan klavyenin dil 

özelliği, saat vb. bazı bilgiler yer alır. Ayrıca bazı özel programlar Görev çubuğunun sol tarafına özel işaret veya 

semboller bırakabilir. 

Görev çubuğunu ekran üzerinde size göre daha kullanışlı bir konuma almak için fareyi kullanabilirsiniz. Fare 

ile görev çubuğunu tutup istediğiniz bir yere bırakınız. Ancak görev çubuğu mutlak surette ekranın kenarları 

üzerinde bir yerde bulunmak zorundadır. Bu nedenle tutup sürükleme sonrasında Görev Çubuğunun istenilen 

konuma değil de Windows’a göre uygun konuma bırakıldığını göreceksiniz. İstenirse görev çubuğu daha geniş veya 

yerine göre daha yüksek bir hale de getirilebilir. 

Her yeni çalıştırılan uygulama yani açılan pencerenin bir karşılığı görev çubuğu üzerine konuşlandırılır. Yani 

görev çubuğuna bakarak hangi uygulamaların çalıştığını takip edebilirsiniz. Buradaki düğmelerin sırası 

uygulamaların çalıştırılma sırasını da belirler. Dolayısıyla sizin çalışan sonsuz uygulamanız bulunabilir. Ancak 

bunlardan sadece biri kullanıcı ile yüz yüzedir. Diğerleri arka planda (Background) çalışıyordur. Windows’un bize 

sağladığı bu imkana daha önceden de bahsedildiği gibi Multi Tasking yani Çok Görevlilik denir. Arka planda çalışan 

herhangi bir görevi, görev çubuğu üzerinde tıklayarak ekran üzerine yani göz önüne alabilirsiniz. 

Çalışan tüm uygulama pencerelerini ekranımız üzerinde görebilsek bile bunlardan sadece bir tanesi doğrudan 

kullanıcı ile (bizimle) muhataptır. Diğer uygulamaya geçebilmek için görev çubuğunu kullanabileceğimiz gibi 

ekranımız üzerinde o uygulamanın penceresi üzerinde tıklayarak ta onu ön plana alıp diğerini arka plana atabiliriz. 

Bu konuyla ilgili olarak Pencerelerin kullanımı konusunda daha detaylı bilgiler verilmiştir. 

Simgelerin Kullanımı 

Windows ortamında tüm uygulama ve dosyalar simgelerle ifade edilirler. Bizler bu simgelerin şekillerine 

bakarak dosyamızın veya programımızın ne ile ilgili olduğunu söyleyebiliriz. Ancak her simgenin altındaki isim 

bizim için yine de önemlidir. Örnek olarak aşağıdaki şekil ve açıklamalarımızı okumanızı tavsiye ederiz. 

24 

Paylaştırılmış Klasör Sembolü 

Paylaştırılmamış Klasör Sembolü 

DOS Uygulaması Programı 

BAT Komut dosyaları

Tablo 1 Dosya Simgelerinin Anlamları 

Pencerelerin kullanımı 

SYSTEM Dosyaları 

Windows tarafından tanınmayan Dosya 

Bit Eşlem Resim Dosyası 

Metin Dosyası 

EXCEL Dosyaları 

WORD Dosyaları 

Şekil 4 Bir Pencere Örneği (Bilgisayarım) 

Windows kelime anlamı olarak pencereler demektir. Windows’ta her bir uygulama bir pencere ile ifade edilir. Yani 

çalıştıracağınız her bir uygulama -program- kendisine özel bir pencere oluşturacak ve bu pencere üzerinde 

çalışacaktır. O halde Windows’ta pencere kullanımını iyi bilmeliyiz. Bu amaçla bir pencereyi ve onun öğelerini daha 

yakından tanıyacağız. 

Başlık Çubuğu (Title Bar) (1) : Pencerenizin en üst satırındaki üzerinde çalışan uygulamanızın veya 

pencerenizin adını yazan çubuk. Bu çubuk üzerinde farenizle tutup çekerseniz pencereyi istediğiniz yere taşırsınız. 

Bu çubuk üzerinde çift tıklama yaparsanız pencereniz ekranı kaplar. 

Simge Halinde Küçült düğmesi (Minimize Button) (2) : Pencerenin sağ üst köşesindeki düğme gurubunda en 

soldaki düğme (Üzerinde ‘’ bulunan). Bu düğmeyi kullanarak pencerenizi minimize edersiniz ve Görev Çubuğu 

üzerine konuşlandırırsınız. 

25

Ekranı Kapla düğmesi (Maximize Button) (3) : Pencerenin sağ üst köşesindeki düğme gurubunda ortadaki 

düğme (üzerinde ‘’ bulunan). Bu düğmeyi kullanarak pencerenizin tüm ekranı kaplamasını sağlarsınız. 

Eski haline getirme düğmesi (Restore Button): Ekranı kaplamış olan pencerenin sağ üst köşesindeki düğme 

gurubunda ortadaki düğme (üzerinde ‘’ bulunan). Bu düğme maksimize işleminden sonra maksimize düğmesi 

yerine gelmiştir. Bu düğmeyi kullanarak pencerenizi eski haline döndürebilirsiniz. 

Kapatma Düğmesi (Close Button) (5) : Pencerenin sağ üst köşesindeki düğme gurubunda en sağdaki düğme 

(üzerinde ‘’ bulunan). Bu düğmeyi kullanarak pencerenizi ve dolayısıyla uygulamanızı kapatabilirsiniz. 

Çerçeveler (Borders) (6) : En büyük hale gelmemiş pencerenin etrafındaki çerçevelerdir. Bu çerçeveler 

pencerenizin sınırlarını belirler. Bu çerçeveleri kullanarak pencerenizi istediğiniz büyüklüğe ulaştırabilirsiniz. Fareniz 

ile pencere çerçevesinin alt veya üst çizgisi üzerine gelince fareniz ‘⋅’ şeklini alacaktır. Tutup aşağı yukarı 

sürükleyerek büyütüp küçültebilirsiniz. Fareniz ile pencere çerçevesinin sağ veya sol çizgisi üzerine gelince fareniz 

‘√’ şeklini alacaktır. Tutup sağa-sola sürükleyerek büyütüp küçültebilirsiniz. Eğer pencerenin köşelerinden tutup 

çekerseniz hem enlemesine hem de boylamasına büyütüp küçültürsünüz. 

Yatay kaydırma çubuğu (Horizontal scroll bars): Pencerenizin alt kenarı boyunca uzanan ve pencerenizin 

boyunu büyütmeden daha sağında veya daha solunda var olan bilgilerimizi gösterir. Eğer penceremiz yatay düzlem 

üzerinde daha fazla bilgi içermiyorsa penceremizde bu çubuklar yer almaz. 

Dikey kaydırma çubuğu (Vertical scroll bars): Pencerenizin sağ kenarı boyunca uzanan ve pencerenizin 

boyunu büyütmeden daha aşağısında veya daha üstünde var olan bilgilerimizi gösterir. Eğer penceremiz dikey 

düzlem üzerinde daha fazla bilgi içermiyorsa penceremizde bu çubuklar yer almaz. 

Durum çubuğu (Status Bar) (7) : Pencere içinde o anda seçili bir nesneye ilişkin bir takım özet bilgileri veya 

kullanılan uygulamanın durumuna bağlı olarak bir takım başka özet bilgiler sunabilen son satırdır. Penceremizdeki 

yatay kaydırma çubuğu varsa bu çubuğun daha altındaki satırdır. Her pencerede olmayabilir. Ancak pencereler 

üzerindeki menü çubuğu üzerinde ‘Görünüm’ komutu içerisindeki ‘Durum Çubuğu’ komutu üzerinde tıklayarak 

durum çubuğunun getirilmesini sağlayınız. Eğer durum çubuğunuz zaten pencere üzerinde ise ‘Durum Çubuğu’ 

komutu önünde bir çentik bulunacaktır. 

Menu Çubuğu( Menu Bar) (8) : Bir çok pencere üzerinde bulunur. Başlık çubuğunun hemen altında yer alan 

üzerinde birtakım komutların yer aldığı satırdır. 

Ayrıca başlık çubuğunun sol tarafında uygulamanın simgesini gösterir resim üzerinde tıklarsanız bu pencereye 

ilişkin bir takım komutların yer aldığı bir popup menüsü açılacaktır. Bu menü üzerindeki her bir komutun karşılığı 

aslında şu ana gördüğümüz komutlarla aynıdır. 

Bazı pencereler (Windows Gezgini gibi) iki bölümden oluşur. Bu pencerelerde fazladan bir de orta bölme bulunur. 

Bu bölmeden de pencerenizi tutup bölüm genişliklerini değiştirebilirsiniz. 

26 

Şekil 5 Windows Gezgini

Bir pencere kaydırma çubuk düzeneği şu alt öğelerden oluşur: 

Kaydırma kutucuğu (Scroll box): Kaydırma çubuğu üzerinde bulunan bir kutucuk. Tutup sürükleyerek 

pencerenin içeriğinin hareket etmesini sağlar. 

Kaydırma oku (Scroll Arrow): Kaydırma çubuğunun üzerinde sağ ve sol (Alt ve üst) tarafında bulunan birer 

ok şeklinde kutucuklardır. Tıklayarak pencere içeriğinin sağa veya sola (aşağı veya yukarı) hareketini 

sağlayabilirsiniz. 

Menülerin 

Kullanımı 

Komut listesi 

gibi düşünülecek bir 

Windows öğesidir. 

Üç değişik şekilde 

ekranlarımızda 

menülerle 

karşılaşırız. Bunlar 

Pencereler üzerinde 

Şekil 6 Pencere Kaydırma Düzeneği 

bulunan Menü 

Çubukları, her hangi bir öğe üzerinde sağ tıklanınca ortaya çıkan menüler (Bunlara Popup Menüleri de denilebilir) ve 

Başlat Menüsü. 

Bu menülerin her biri üzerinde hareket ederek istenilen komut üzerine gelinir ve rengi değişen (genellikle mavi) 

komut üzerinde tıklanarak bu komut işletmeye alınır. Menü ezber olayını azaltan daha görsel olan ve gerekirse klavye 

katkısı ile de hızlandırılan (kısayol tuşları ile) bir özelliğe sahiptir. 

Menülerimiz üzerindeki bazı komutların bazen Mat -Pasif- olduğunu görürüz. Bunun anlamı o komutu o anda 

kullanamayacağımız şeklindedir. Bu komutun normal diğer komutlar gibi kullanıma açılabilmesi için bir takım 

şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Bu şartlardan yeri geldikçe bahsedeceğiz. Bunun yanı sıra menümüz 

üzerinde şu tür durumlara dikkat ederek kullanımda ön bilgiler edinebiliriz. 

Menü üzerindeki herhangi bir komutun yanında yer alan ‘...’ (üç nokta yan yana) sembolü bu komutun 

kullanımından yani seçilmesinden sonra bir diyalog kutusuyla karşılaşacağımız anlamına gelir. 

Menü üzerindeki herhangi bir komutun yanında yer alan ‘’ (üçgen şekil) sembolü Bu komutun üzerine 

gelmenizle yeni bir alt menü açılacağı anlamına gelir. 

Menü üzerindeki komutun yanında hiçbir şey olmaması ise komutun kullanımından sonra doğrudan bir 

programın çalışacağı veya o komutun uygulanacağı anlamına gelir. 

Windows ortamında karşılaşabileceğiniz tüm menüleri yeri geldikçe daha detaylı olarak değişik konu başlıkları 

altında inceleyeceğiz. 

Her hangi bir nesne üzerinde (Simge, Masa üstü, Görev çubuğu vb.) sağ tıklama yaparak veya her hangi bir 

uygulamaya ait menü çubuğu üzerindeki menü komutu üzerinde sol tıklama yaparak bir popup menüsünün 

açılmasını sağlayabilirsiniz. Bu menü üzerinde fare ile dolaşmanız seçebileceğiniz komutu görmeniz bakımından 

yeterli olacaktır. 

Başlat Menüsü 

Windows ortamında programları çalıştırmak için masa üstündeki simgeler kullanılmaktadır. Ancak tüm 

programlar Bu masa üstündeki simge sayıları ile sınırlı değildir. Çünkü kullanmak zorunda kalabileceğiniz 

programlar masa üstündekilerden daha fazla olabilecektir. Bu programları nereye yerleştirebilir ve nereden 

kullanabilirim? Bu sorumuzun cevabı Başlat Menüsüdür. Yani bu tür programlarımızı Başlat Menüsü içerisine 

yerleştirip kullanmamız mümkün olabilecektir. Kullanımı genel menülerde olduğu gibidir. Tek fark öncelikle bu 

menüyü çalıştırabilmek için (veya açabilmek için) Görev Çubuğu üzerindeki Başlat düğmesini tıklamanız olacaktır. 

27

Şekil 7 Başlat Düğmesi ve Başlat Menüsü 

en azından bu komutları aynı olacaktır. 

Bu menünün ilk yedi komutu sabittir ve 

değiştirilemez. Bu nedenle karşılaşacağınız her 

hangi bir Windows ekranının Başlat Menüsünün 

Eğer Başlat menüsünden herhangi bir komut çalıştırmadan kapatmanız gerekirse Masa üstünde simge 

bulunmayan bir alan üzerinde sol tıklama yapmanız ya da ‘ESC’ tuşuna basmanız yeterli olacaktır. Başlat menüsü 

otomatik olarak kapatılacaktır. 

İletişim Kutusu kullanımı. 

Windows ortamında kullanıcı ile programın 

tamamen karşı karşıya olduğu, Windows 'un 

sorduğu ve kullanıcının cevap vermesi, seçme 

yapması gerektiği pencere benzeri kutulardır. Bu 

pencere benzeri kutular içerisinde bir takım 

kontroller yer alır. Bu kontrolleri detaylı olarak 

göreceğiz ve bunları şekil üzerinde anlatacağız. 

Bu kutuları pencereden ayıran en önemli 

özellik pencerenin büyüyüp küçülebilir olmasına 

Şekil 8 Bir İletişim Kutusu Örneği (Çalıştır) 

karşın bunların bu özelliği göstermemesidir. 

Ayrıca bu diyalog kutuları açık ve çalışır iken Görev Çubuğu üzerinde herhangi bir düğme oluşturmazlar. 

İletişim kutusu içindeki kontroller ve kullanımları 

28 

Şekil 9 Onay Kutusu 

Şekil 10 Komut 

Düğmesi 

Şekil 11 Liste Kutusu (Combo Box) 

Şekil 12 Liste Kutusu 

Başlat Menüsü 

Başlat Düğmesi 

Onay kutusu: Küçük bir karecik ve onun yanında herhangi bir kelimeden veya 

ifadeden oluşur. Bir grup onay kutusu bulunan bölümde aynı anda birden fazla kutu 

onaylanabilir. Kutunun içerisinde ‘’ veya ‘’ sembolleri varsa bu seçenek 

onaylanmıştır. Onaylama veya onaylamanın kaldırılması seçenek 

üzerinde sol tıklama ile olmaktadır. 

Komut düğmesi: Üzerinde komut yazan dörtgen biçimindeki düğme. 

Uygulayabilmek için üzerinde sol tıklama yapılması gerekecektir. 

Liste kutusu: İçerisinde liste şeklinde bir grup öğenin bulunduğu bir 

kutudur. Bazı durumlarda bu kutunun sağ tarafında ‘’ şeklinde bir 

kutucuk bulunur ve bu da listenin açılabilir olmasını sağlar. Liste 

belirlenmiş alana sığmıyorsa liste kutusunun sağ yanında kaydırma 

çubukları bulunur.

Seçenek düğmesi: Bir daire ve onun yanındaki bir kelime veya ifadeden oluşur. Bir 

grup seçenek düğmesi içerisinden sadece bir tanesini seçmeniz mümkündür birini 

seçince (Farenin sol tıklamasıyla) bu seçenek içine siyah bir nokta bırakılır ve diğer 

seçenek düğmeleri boşaltılır. 

Şekil 13 Seçenek Düğmesi 

Yazı kutusu: İçerisine yazı yazılabilecek boş bir kutudan oluşur. Yazı 

yazmak için fare ile kutu üzerine geliniz ve tıklayınız. Kutu içerisinde 

bir İmleç (Cursor) belirecektir. Artık bu kutu içerisine yazı 

yazabilirsiniz. Bir takım yazı kutularının sağ tarafında ‘’ işareti 

Şekil 14 Yazı Kutusu 

bulunabilir. Bu tip yazı kutularının içine sayısal değer girilir ve var 

olan sayısal değerler ‘’ sembolü üzerine tıklanarak arttırılabilir 

veya ‘’ işareti üzerine tıklanarak azaltılabilir. 

Şekil 15 Sekmeler 

Windows’ta bir program çalıştırma 

Şekil 16 Bilgisayarım 

Şekil 17 Sağ Tıklama Menüsü 

Sekmeler: Bazı diyalog kutuları içerisinde bir sayfadan fazla sayfaya ihtiyaç 

duyulabilir. Bu durumda diyalog kutusu içerisinde sekme dediğimiz ve bir bakıma 

klasör ayraçlarına benzeyen öğeler yerleştirilmiştir. Bu sekmeler üzerinde sol 

tıklama yaparak diyalog kutusunun diğer bir sayfasına geçebilirsiniz. 

Masa üstündeki her bir Simge bir programı ifade eder. Bu bağlamda 

bu programı çalıştırmak için bu simge üzerinde çift tıklama yapın. 

Örneğin ‘Bilgisayarım’ üzerinde çift tıklama yapın. Ya da bu nesne 

üzerinde iken sağ tıklama ile bir menü açılmasını sağlayın. Bu 

menüden ‘Aç’ (Bakınız Şekil 17 Sağ Tıklama Menüsü) komutunu 

seçin. Dikkat edilirse bu komut diğerlerine göre biraz daha kalın veya 

koyu yazılmıştır. Çünkü bu komut bu nesne üzerinde çift tıklama ile 

elde edeceğiniz sonucu verir. 

İkinci bir yöntem olarak bir program çalıştırmak için Başlat 

düğmesinden yola çıkınız. ‘Başlat’ düğmesine basınız menüden 

‘Programlar’ seçeneğini oradan da ‘Donatılar’ seçeneğini ve oradan 

da ‘Hesap Makinesi’ seçeneğini seçerek (Bakınız Şekil 19 Başlat 

Menüsünden herhangi bir programın -Hesap Makinesi- Çalıştırılması) 

Windows donatılarından (aksesuarlarından) hesap makinesini 

çalıştırınız. 

29

Üçüncü bir yöntem olarak bir program çalıştırmak için Windows Gezgini’ni veya (C:) dolap bilgisi dosya adı ile 

birlikte kullanacağız. ‘Başlat’ düğmesine basınız menüden 

‘Programlar’ seçeneğini oradan da ‘Windows Gezgini’ 

seçeneğini seçerek Windows gezginini çalıştırınız. Bu 

yöntemde, çalıştıracağınız programın bulunduğu yeri çok iyi 

bilmeniz gerekiyor. Artık fare ile diskiniz üzerinde 

gezebilirsiniz. Bulabileceğiniz yerde programı bulun üzerine 

gidip çift tıklama yaparak bu programı çalıştırınız. 

Şekil 18 Hesap Makinası 

Bu şekillerden herhangi biri ile çalıştıracağınız 

programların her biri bir pencere üzerinde karşımıza 

çıkacaktır. Bunların her birinin görev çubuğu üzerinde birer 

düğme karşılıklarının olduğuna dikkat edin aynı anda tüm 

programları çalıştırma yeteneğini ve bu imkanı takip edin. 

Windows Gezgini bir bütün olarak Windows işletim 

sistemi üzerinde bulunan tüm öğeleriniz üzerinde dolaşım 

sağlar. Bu öğeler; C 

sürücüsü, A sürücüsü, 

Geri Dönüşüm Kutusu, 

Masa üstü, Denetim 

Masası, Yazıcılar, 

Evrak Çantası 

öğeleridir. 

Bunlardan C 

sürücüsü, A sürücüsü, 

Denetim Masası, 

Yazıcılar ve 

bilgisayarınızın diğer 

sürücülerini takip etmek 

isterseniz 

‘Bilgisayarım’ 

Programını 

kullanabilirsiniz. 

Bilgisayarınız 

üzerindeki A sürücüsü 

Şekil 19 Başlat Menüsünden herhangi bir programın -Hesap Makinesi- Çalıştırılması üzerinde dolaşmak 

istiyorsanız ‘3 ½ Disket (A:)’ seçeneğini seçebilirsiniz. Diğer sürücüler için ilgili ismi seçmeniz yeterli olacaktır. 

Eğer birtakım genel tanım ve ayarları değiştirecekseniz ‘Denetim Masası’ programını çalıştırabilirsiniz. Yazıcı 

tanımlaması veya tanımlanmış yazıcınızın ayarlarını değiştirebilmek için ‘Yazıcılar’ program öğesini ‘Bilgisayarım’ 

Program öğesi içinden seçiniz ve çalıştırınız. 

Çalıştırılan bir programın sonlandırılması 

Windows ’ta her program bir pencere içerisinde çalışmakta idi. O halde açık bulunan bir pencere çalışan bir 

programı belirtmektedir. Bu şekildeki programlarımızı da Görev Çubuğu üzerinde takip edebiliriz. Eğer bir programı 

kapatmak istiyorsak penceresi üzerindeki kapat düğmesini kullanabiliriz. 

30

İleri Düzey Windows 

Bir Windows kullanıcısı olarak yukarıdaki işlemleri kullanma konusunda problemlerimiz yok ise ve bilgiler 

konusunda bir eksiğimiz kalmamışsa bir takım Windows püflerini öğrenebiliriz. Artık özel anlamda hangi komut ne 

işe yarar sorularına cevap verebilecek düzeyde özel bilgiler öğreneceğiz. 

Başlat Menüsündeki komutların tanıtımı 

Oturumu Kapat (Shut Down): Windows ortamından çıkmak ve bilgisayarı kapatmak isterseniz eski MS-DOS 

kurallarından hariç olarak Başlat düğmesi içerisindeki ‘Oturumu Kapat’ komutunu seçmeniz gerekecektir. 

Öncellikle yazılımınızı kapatalım. Peşinden ‘Şimdi Bilgisayarınızı kapatabilirsiniz’ mesajını görünce bilgisayarınızı 

kapatabilirsiniz. (Diyalog Kutusu için Bakınız Şekil 29) 

Çalıştır (Run): Masa üstü veya Başlat menüsü içerisinde bulunmayan diğer programların çalıştırılmasını 

sağlayan komuttur. Gezginden Program Çalıştırmaktansa kullanılabilecek bir başka yöntem olup oldukça 

benzemektedir. (Bakınız, Şekil 27) 

Yardım (Help): Windows hakkında yardım sunan komuttur. ‘İçindekiler’, ‘Dizin’ ve ‘Bul’ sekmelerinden 

oluşmuştur. Hemen Hemen Aradığınız tüm başlıklar hakkında yardım konusu bulabileceksiniz. Daha geniş bilgi için 

Yardım Komutunun Kullanılması (Help) konulu başlığa bakınız. 

Ayarlar (Settings ): Bilgisayarınıza ilişkin genel tanımları yapabileceğiniz alt komutların bulunduğu bir 

komuttur. ‘Denetim Masası’, ‘Yazıcılar’, ‘Görev Çubuğu’ komutlarından oluşur. Görev Çubuğu komutu Görev 

çubuğu tanımlarının veya Başlat menüsü programlarının değiştirilmesini sağlar. Windows ’un ayarlarının nasıl 

değiştirileceğini ilerdeki konularda göreceğiz. Daha geniş bilgi için Ayarlar Komutunun Kullanılması (Settings) 

konulu başlığa bakınız. 

Belgeler (Documents ): Son olarak çalışılan belgelerden 15 tanesini görebileceğiniz bir komuttur. 

Buradaki belgelerden bir tanesini seçerek ilgili uygulamayla birlikte açılmasını sağlayabilirsiniz. Buraya her yeni 

çalıştığınız belge ilave edilecektir. Eğer ilave edilen belge on altıncısı ise en evvelden çalışılan belgelerden bir listeden 

silinecektir. Ancak bu belgenin disk üzerinden silinmesi anlamına gelmez. Belge asıl olarak disk üzerinde siz 

silinceye kadar yer alacaktır. Buradaki referans ya da başvurunun silinmiş olması bir şey ifade etmeyecektir. Bu 

listenin tamamen boş olması mümkündür. Bu listenin tamamen boşaltılabilmesini sağlamak için takip edilecek 

adımları öğrenmek için Belgeler Menüsünün Temizlenmesi konulu başlığa bakınız. 

Programlar 

(Programs ): Diğer Windows programlarına ulaşmanızı sağlayan bir komuttur. 

Başlat komutu içerisinde bulunan ve buraya kadar gördüğümüz komutların yerini ve sırasını değiştirme 

şansınız yok. Doğrudan, Başlat menüsü içine yerleştirilecek programları bu ‘Programlar’ komutunun daha üstüne 

yerleştiririz veya Programlar Komutunun içerisindeki alt menüye yerleştirilir. 

Ayarlar Komutunun Kullanılması (Settings) 

Bilgisayarınızın bazı ayarlarını değiştirebileceğiniz bir komuttur. Bu ayarlar Şunlardan İbarettir: 

• Görev Çubuğu Özellikleri (Bakınız Belgeler Menüsünün Temizlenmesi ve Görev Çubuğu -Task Bar- 

Üzerinde Yapılabilecek İşlemler.) 

• Denetim Masasından Bilgisayar ve diğer yan birimlerin Ayarları. (Bakınız Bilgisayarda bazı ayarların 

değiştirilmesi, bu amaçla Denetim Masasının kullanılması.) 

• Yazıcı Ayarları, Tanımları Ve değişik Belirlemeler. (Bakınız Yazıcılar (Printers)) 

Bu başlıklar altında Windows ’a ait bazı ayarlamalar bu komut ile yapılmaktadır. Bu konunun detaylarının 

ilerleyen konu başlıklarında bulabiliriz. 

Bul Komutunun Kullanılması (Find) 

Tüm bilgisayar sisteminde bir dosya, klasör veya bir bilgisayar arayan komuttur. Eğer bilgisayarımız tek 

başına çalışan bir makine ise bu komut içerisinde sadece dosya ve klasörler yer alacaktır. Eğer bir ağ sistemde 

çalışan bir bilgisayar ise ayrıca sistem üzerinde bilgisayar aramanızı da sağlayacaktır. 

31

Dosya Ve Klasörler 

Bilgisayarınız üzerinde yar aldığını düşündüğünüz her hangi bir dosyanın herhangi bir kritere göre aranması ve 

varsa bulunmasını sağlayan bir komuttur. Erişebilmeniz için ‘Başlat-Bul-Dosya ve Klasörler’ komut zincirini takip 

etmeniz gerekecektir. Üç sayfadan oluşur. 

Ad ve Konum (Name & Location): Dosyanın biliniyorsa adını ilk yazı kutucuğuna veriniz. Arama işlemine 

başlanılacak olan kılavuz adını ikinci yazı kutucuğuna veriniz. Aramanın diğer alt kılavuzlarda yapılmasını 

istiyorsanız ‘Alt Kılavuzlar dahil’ onay kutucuğunu onaylayınız. Bu sayfayı kullanırken aranan dosyanın adı (veya 

bir kısmı) belli ise bu sayfayı kullanarak dosyalar bulunabilir. 

Şekil 20 Bul İletişim Kutusu ilk Sayfası 

Tarih (Date Modified): Eğer dosyanın adı veya bulunabileceği yer tam olarak bilinemiyorsa ancak 

oluşturulduğu tarih hakkında bilgimiz varsa bu sekme kullanılabilir. ‘Tüm Doyalar’ seçeneğinde tarih bilgisi 

verilemez. Bu sayfada dosyanın değiştirilme tarihi bir aralık olarak belirtilebilir veya daha önceki XX ay veya XX 

gün boyunca oluşturulan dosyaları bulabiliriz. 

Şekil 21 Bul İletişim Kutusu ikinci Sayfası 

Gelişmiş (Advanced): Eğer dosyanın ne adı ne de oluşturulduğu tarih hakkında bilgimiz yoksa ancak içinde 

geçen herhangi bir kelime veya ifadeyi biliyorsak veya dosyanın türü belli ise ya da (imkansız bir durum gibi ama...) 

dosyanın takribi uzunluğu biliniyorsa, bu sekmeden faydalanarak dosyanın aranıp bulunmasını sağlayabiliriz. 

32

Şekil 22 Bul İletişim Kutusu üçüncü Sayfası 

Bilgisayar 

Eğer Bilgisayarınız Bir Ağ ortamında çalışıyorsa Ağ üzerinde her hangi bir Bilgisayarın Bulunmasını sağlayan 

Komuttur. 

Şekil 23 Bilgisayar Bul İletişim Kutusu 

Yardım Komutunun Kullanılması (Help) 

Windows hakkında yardım sunmayı sağlayan komutumuzdur. Bu komut ile Windows hakkında Türkçe olarak 

gerek kullanım, gerekse ayarlar hakkında yardım alınabilir. Kullanımı oldukça basit ve anlaşılırdır. Toplu 3 sayfada 

(sekmeden) oluşur ve her birinin kullanım şekli ve amaçları şu şekildedir: 

33

Şekil 24 İçindekiler Yöntemine Göre Konu Bulma 

Üç farklı yöntemle Yardım alınabilir. Bunlardan herhangi bir diyalog kutusu içerisindeki sekmelerden seçilebilir. 

Eğer kitabın içindekileri bilgisinden faydalanıp yardım alacaksanız ilk sayfa olan ‘İçindekiler’ i kullanmanız 

gerekecektir. Bu içindekiler sayfasında Kitap sembolü olanlar ana konu başlığını gösterirler diğer sayfa içerisindeki 

Soru işareti Sembolleri tek başına bir konuyu gösteririler. Konuyu seçip üzerinde çift tıklayınız veya konu 

seçiminden sonra ‘Göster’ komut düğmesini tıklayın. 

34 

Bölüm Başlıkları 

Alt Konular 

içermektedir 

Konu 

Başlıkları

Eğer edinilecek bilgiye dizin aracılığı ile ulaşılacaksa bu komutun ikinci sekmesi olan ‘Dizin’ kullanılabilir. 

Buradaki aranan ifadesi yerine aramayı düşündüğünüz kelime veya ifadeyi yazarak dizin üzerinden hızlıca 

Şekil 25 Dizin Yöntemine Göre Konu Bulma 

bulunabilir. Karşımıza çıkan dizin listesinden uygun konu başlığını seçip ‘Göster’ komutunu seçebiliriz. 

Şekil 26 Bul yöntemine göre konu arama 

Eğer yardım içindeki herhangi bir kelimeye ya da ifadeye göre bir bilgi aranıp bulunulacaksa ‘Bul’ komutu 

kullanılabilir. ‘Bulmak istediğiniz sözcükleri yazın bölümüne arayacğınız ifadeyi yazınız. Karşımıza çıkan konu 

başlıklarından uygun biri seçilip ‘Göster’ komut düğmesi tıklanırsa aradığımız konuya göre bir yardım almış oluruz. 

35

Çalıştır Komutunun Kullanılması (Run) 

program adı tam olarak yazı kutucuğuna otomatik getirilecektir. 

Oturumu Kapat Komutunun Kullanılması (Shut Down) 

36 

Şekil 27 Çalıştır Diyalog Kutusu 

Şekil 28 Gözat Diyalog Kutusu 

Şekil 29 Bilgisayarınızın Kapatılması aşamasında kullanılacak 

iletişim kutusu 

Windows Masa üstünde veya Başlat menüsü 

içine getirilmemiş programlar Windows Gezgini 

haricinde Çalıştır komutu ile de çalıştırılabilir. 

Çalıştır komutu tıklanınca karşınıza çıkan 

diyalog kutusu (Bakınız Şekil 27) içerisindeki 

yazı kutusuna çalıştırılacak programın adını 

yazınız. Eğer bu adı bilmiyorsanız ‘Gözat’ 

komut düğmesini kullanarak Gezgin (Bakınız 

Şekil 28) aracılığı ile programı bulup seçiniz. Bu 

Sistemin kapatılmasını sağlayan komuttur. 

Diyalog kutusunda karşılaştığımız ilk 

seçenek sistemin tamamen kapatılmasını, 

ikincisi kapatılıp açılmasını, üçüncüsü 

kapatılıp DOS modunda açılmasını 

sağlayacaktır. Varsa dördüncü seçenek 

sistemdeki kullanıcıyı sistemden çıkarıp 

başka bir kullanıcı için sistemi Windows 

düzeyinde yeniden başlatacaktır.

Windows’un diğer aksesuar programları ve kullanılması 

Windows Programını almanız ile birlikte İşletim sisteminiz ile bir bütün teşkil eden bir takım aksesuar 

programlarınız da beraberinde gelir. Bu programlarınıza genel olarak Başlat komut düğmesinden ulaşabilirsiniz. 

Ancak Bunların Bazıları Sisteminizde yer almayabilir. Bu tamamen sisteminizi takılı donanımlar ölçüsünde olacaktır. 

Bunları şöylece özetleyebiliriz. 

CD Okuyucu (CD Player) 

Sisteminiz üzerinde CD-ROM sürücü varsa CD sürücünüzden Disk çalar gibi faydalanmanızı sağlayacak bir 

programdır. Bu program Çoklu ortam program grubu içerisindedir. Erişebilmeniz için ‘Başlat-Programlar- 

Donatılar-Çoklu Ortam-CD Okuyucu’ komut zincirini takip etmeniz gerekecektir. Windows ’un multimedya 

destekli bir işletim sistemi olmasını sağlayan programlardan biridir. 

Ortam yürütücüsü (Media Player) 

Herhangi bir medya dosyasının ki bunlar; ses dosyası, hareketli resim (video) dosyası olabilir, çalınmasını 

sağlar. Bu program aracılığı ile bu dosyalar üzerinde kısmen oynamada yapabilirsiniz. Bu program Çoklu Ortam 

program grubu içerisindedir. Erişebilmeniz için ‘Başlat-Programlar-Donatılar-Çoklu Ortam-Ortam yürütücüsü’ 

komut zincirini takip etmeniz gerekecektir. Yine CD okuyucusunda olduğu gibi Windows ’un multimedya 

araçlarındandır. 

Disk Birleştirici (Disk Defragmenter) 

Bilgisayar sisteminiz üzerinde bulunan Hard Disk (Sabit disk)’iniz dosyaları parçalanmış olarak saklar. Bu 

parçalanmışlık zaman içerisinde artar. Bu artış ile beraber sistemin genel performansı düşer. Bu amaçla bu 

dosyaların bazı zamanlar derlenip toparlanması gerekir. Bu program bu işlevi yerine getiren bir program olup eğer 

gerekiyorsa (Parçalanmışlık belli bir oranın üzerine çıkmışsa) Birleştirme yapacaktır. Bu program Sistem Araçları 

program grubu içerisindedir. Erişebilmeniz için ‘Başlat-Programlar-Donatılar-Sistem Araçları-Disk Birleştirici’ 

komut zincirini takip etmeniz gerekecektir. Oldukça uzun sürebilecek bir işlemdir. Çünkü harddisk bir baştan sona 

kadar taranıp yeniden düzenlenecektir. 

Şekil 30 Çalişan bir Scandisk Programı 

ScanDisk 

Zaman içerisinde kullanılan 

disk üzerinde bir takım fiziksel ve 

mantıksal hatalar oluşabilir. Bu 

hataların tespit edilmesi, 

düzeltilmesi, işlerini bu program 

halledecektir. Bu program Sistem 

Araçları program grubu 

içerisindedir. Erişebilmeniz için 

‘Başlat-Programlar-Donatılar- 

Sistem Araçları-ScanDisk’ komut 

zincirini takip etmeniz gerekecektir. 

Yine çalışması uzun sürebilecek bir 

programdır. Hata Denetimi hem 

Sabit Disk hem de Disket üzerinde 

gerçekleştirilebilir. Bunu 

belirledikten sonra sınamanın türü 

belirlenir. ‘Tam’ ifade edilen yüzey 

37

sınamasını da kapsar. Hataları isterseniz otomatik olarak giderebileceğiniz gibi isterseniz de soru sormasını mukabil 

giderebiliriz. 

Hesap Makinesi (Calculator) 

hesaplar yapmanızı sağlayacaktır. 

Büro içerisinde bir 

takım işlerinizi 

yaparken masa 

üstünde, el altında bir 

hesap makinesi 

bulundurursunuz. 

Windows ortamında 

bu işlemi elde etmek 

için Hesap makinesi 

görevini bu program 

üstlenir. Bu program 

Donatılar program 

grubu içerisindedir. 

Erişebilmeniz için 

‘Başlat-Programlar- 

Donatılar-Hesap 

Makinesi’ komut 

zincirini takip etmeniz 

gerekecektir. Normal 

bir aksesuar programı 

olup ufak tefek 

Bu program da bir pencere içerisinde gelecektir. Ancak bu pencere şu ana kadar gördüklerimizden biraz farklı 

olacaktır. Şöyle ki: çerçeve üzerinde durulduğunda büyütme veya küçültme yapmanızı sağlayacak çift başlı oklardan 

alamayacaksınız. Bunun nedeni Hesap Makinesi gibi bir programın daha büyük bir pencereye ihtiyacı olmadığı gibi 

daha küçük bir ekrana da sığmayacaktır. Bu nedenle bu pencere büyütülüp küçültülemez. Ancak ‘Görünüm’ komutu 

içerisindeki seçeneklerden birinin seçilmesi ile değişik boyutlarda hesap makineleri elde edilebilecektir (Bakınız Şekil 

18 ve Şekil 31) 

Hyper Terminal 

Eğer sisteminiz üzerinde Fax-Modem kartınız varsa bazı durumlarda ofis dışındaki bilgisayarlara ulaşıp bilgi 

alış-verişi yapmanız gerekebilir. Modeminiz bu amaçla kullanabilmeniz için bağlantıyı kurup size bu hizmeti 

sağlayacak bir programa ihtiyacınız olacaktır. Windows ortamında bu program Hyper Terminaldir. Bu program 

Donatılar program grubu içerisindedir. Erişebilmeniz için ‘Başlat-Programlar-Donatılar-HyperTerminal’ komut 

zincirini takip etmeniz gerekecektir. 

Not Defteri (Notepad) 

Metin belgeler üzerinde işlem yapıp bunları düz, biçimsiz bir şekilde saklayan bir yazım programıdır. Grafik 

tabanlı değildir. Bir takım ‘TXT’, ‘INI’, ‘BAT’ vb. uzantılı sistem dosyaları üzerinde işlem ve değişiklik yapmanızı 

sağlar. Daha detaylı bilgiyi bir sonraki başlıklarda bulabilirsiniz. Bu program Donatılar program grubu içerisindedir. 

Erişebilmeniz için‘Başlat-Programlar-Donatılar -Not Defteri’ komut zincirini takip etmeniz gerekecektir. Daha 

geniş bilgi ve kullanım notları için Not Defterinin kullanımı konulu başlığa bakınız. 

Paint 

Şekil 31 Bilimsel modda bir Hesap Makinası 

Çeşitli çizimler veya resimler yapmanızı, var olan resim veya çizim dosyaları (BMP ve PCX uzantılı) 

üzerinde değişiklik yapmanızı sağlayan bir aksesuar programıdır. Daha detaylı bilgiyi sonraki ana başlıklarda 

bulabilirsiniz. Bu program Donatılar program grubu içerisindedir. Erişebilmeniz için ‘Başlat-Programlar-Donatılar 

38

-Paint’ komut zincirini takip etmeniz gerekecektir. Daha geniş bilgi ve kullanım notları için Paint’in kullanımı konulu 

başlığa bakınız. 

Numara Çeviricisi (Phone Dialer) 

Yine modeminiz varsa bir takım telefon numaralarının otomatik olarak çevrilmesini sağlayan ve sizi telefon 

numarası çevirme zahmetinden kurtaran bir programdır. Bu program Donatılar program grubu içerisindedir. 

Erişebilmeniz için ‘Başlat-Programlar-Donatılar -Numara Çeviricisi’ komut zincirini takip etmeniz gerekecektir. 

WordPad 

Mektup, Tez, Rapor vb. belgeler üzerinde çalışma yapmanızı sağlayan bir yazım programıdır. Not Defterin’ 

den farkı grafik tabanlı olması ve dokümanların istenildiği şekilde biçimlendirilebilmesidir. ‘DOC’ uzantılı dosyalar 

oluşturur. Daha detaylı bilgiyi sonraki ana başlıkta bulabilirsiniz. Bu program Donatılar program grubu 

içerisindedir. Erişebilmeniz için ‘Başlat-Programlar-Donatılar -WordPad’ komut zincirini takip etmeniz 

gerekecektir. Daha geniş bilgi ve kullanım notları için Word Pad’in kullanımı konulu başlığa bakınız. 

MS-DOS Komut İstemi (MS-DOS Prompt) 

Windows üzerinde çalışırken kimi DOS tabanlı programları çalıştırabilmek için DOS ortamına ihtiyacınız 

olabilecektir. Bu amaçla bu komutu kullanarak açılan DOS penceresinde istediğiniz DOS komut veya programını 

çalıştırabilirsiniz. Daha detaylı bilgiyi sonraki ana başlıklarda bulabilirsiniz. Bu program Programlar grubu 

içerisindedir. Erişebilmeniz için ‘Başlat-Programlar-Donatılar-MS-DOS komut istemi’ komut zincirini takip 

etmeniz gerekecektir. Daha geniş bilgi ve kullanım notları için MS-DOS Komut istemi (MS-DOS Prompt) konulu 

başlığa bakınız. 

Windows Gezgini (Windows Explorer) 

Windows öğelerinin herhangi biri üzerinde gezinmenizi ve gerekirse birtakım değişikliklerin yapılmasını 

sağlar. Bu program Programlar grubu içerisindedir. Erişebilmeniz için ‘Başlat-Programlar-Donatılar -Windows 

Gezgini’ komut zincirini takip etmeniz gerekecektir. Hemen Sonraki konuda ile daha geniş açıklamalar 

bulabileceksiniz. 

39

Windows ’ta Dosyalama Sistemi 

Bilgisayar ortamında yapılan tüm çalışmalar isteğiniz dahilinde dosyalarda saklanır. Bu dosyaların nerede 

saklanacağı, nasıl oluşturulacağı gibi hususları bilmek bizim için oldukça faydalı olacaktır. 

Her şeyden önce masa üzerinde gördüğümüz her bir simgenin dahi bilgisayar ortamında bir dosya olarak 

saklandığını bilmemiz gerekir. Masa üstü bile Windows Gezgini üzerinde bir klasör olarak yer alır. Bilgisayarınızın 

çalışmasını sağlayan programlardan tutun da uygulama programlarına kadar ve onların yardımcı elemanlarına kadar 

her bilgi bilgisayar üzerinde bir dosya olarak saklanır. Dosyalama veya dosya ile ilgili işlemlerin öğrenilmesi ve 

kullanılması için öncelikle Windows Gezginini kullanmayı öğrenelim. 

Klasör ve Dosya arasındaki farklar 

Klasör: İçerisinde bilgi olarak başka dosya veya kendi gibi klasörler saklayabilen elemanlardır. Bunları gerçek 

anlamda bürolarımızda kullandığımız klasörler gibi düşünebilirsiniz. İçleri boş olabileceği gibi genellikle başka bazı 

dosya ve klasörler yer alır. 

Dosya: İçerisinde bilgi olarak sadece net bilgiler bulunduran ancak başka dosya vb öğe bulundurmayan 

elemanlardır. Dosyalama sisteminin en temel birimidir. Bilgilerden oluşur. 

Bilgisayar üzerindeki tüm dosya ve klasörler üzerinde Gezgin aracılığı ile kopyalama, silme, taşıma, ad 

değiştirme, işlemleri yapılabilir. Bu amaçla dosya veya klasör üzerinde sağ tıklama yapmak yeterli olacaktır. 

Açılacak sağ tıklama menüsü üzerinde seçilecek değişik komut kombinasyonları ile yukarıda adı geçen işlemler 

yapılabilecektir. 

Bu dosya ve klasörlerin her birinin değişik özellikleri bulunmaktadır. Bu özelliklerinden bizim için en önemlisi 

adı, bulunduğu yer, dosyanın oluşturulduğu tarih, saat, dosyanın disk üzerinde kapladığı alan vb bilgilerdir. 

Windows Gezgininin Kullanımı 

Windows Gezgini daha önceki konularda da gördüğümüz gibi ikiye bölünmüş bir 

pencere üzerinde çalışır. Bu pencerelerden sol taraftaki bölüm üzerinde sadece klasör ve 

klasör gibi kulanılabilen sürücü vb (İçerisinde başka klasör ve dosyalar bulunduran öğeler) 

elemanlar bulunur. Bu elemanlardan Bazılarının yanında ‘+’ işareti bazılarının yanında ‘-‘ 

işareti bulunur. Bazılarının yanında ise herhangi bir işaret bulunmaz. Sağ taraftaki pencere 

üzerinde ise sol tarafta seçilen klasörlerin içerisindeki tüm dosya ve klasörler görüntülenir. 

Bu işaretlerden ‘+’ şeklinde olanlar bu klasörlerin içerisinde başka klasörlerin veya 

klasör özelliği gösteren dosyaların bulunduğunu belirtir. Bu artılar üzerine sol tıklama 

yapılarak bu klasörün içerisindeki klasörler hemen alta açılabilirler. Eğer bu klasörlerden 

biri üzerinde sol tıklanırsa sağ pencere üzerinde bu klasörün içindeki tüm dosya ve klasörler görüntülenir. 

Eğer herhangi bir klasörün önünde ‘-‘ işareti görünüyorsa bu klasörün alt klasörleri de altına açılmış demektir. 

‘-‘ işaretine tıklayarak bu açılan klasör listesinin ekrandan kaldırılmasını sağlayabilirsiniz. 

Gezgin kullanınca disk üzerinde herhangi bir klasöre (veya dosyaya) ulaşmak için aşırı sayıda dosya açmanız 

gerekmeyecektir. Tek bir Pencere içerisinde, tüm dosya ve klasörlerin, hiyerarşik yapısını da görerek, kolayca tüm 

işlemleri yapmamızı sağlayacaktır. 

40

Dosyalara ait özellikler 

Şekil 32 Windows Gezgini 

Dosyaların, adı,türü vb bir takım özellikleri bulunmaktadır. Çoğu zaman bu özelliklerine göre dosyalarla ilgili 

işlem yaparız. Bu özellikleri şu şekillerde incelemeniz mümkün olacaktır. 

Şekil 33 Bir Dosyanın Genel Özellikleri 

Öncelikle Windows Gezginini çalıştıralım 

‘Görünüm’ komutunda ‘Ayrıntılar’ komutunu 

seçelim. Sol taraftaki bölümde Windows klasörünü 

seçelim. Sağ taraftaki bölüme sadece Windows 

Klasörünün içeriği açılacaktır. İşlemler sonucunda 

elde edeceğiniz görünüm Şekil 32’teki gibi olacaktır. 

Bu Penceredeki her bir başlığın büyüklüğü 

değiştirilebilir ve anlamları şunlardır: 

Adı: Dosyanın adını belirtir. 

Boyut: Dosyanın disk üzerinde kapladığı alanı 

belirtir. 

Tür: Dosyanın türünü belirtir. 

Değiştirilme: Dosyanın en son değiştirildiği 

tarih ve saati belirtir. 

Ayrıca bir dosyanın özellikleri ile ilgili olarak 

dosya üzerinde sağ tıklamadan sonra ‘Özellikler’ 

komutunu seçerek daha detaylı bilgiler alınabilir 

(Bakınız Şekil 33). 

41

Simgelerin Görünümü ile İlgili olarak 

Herhangi bir pencere içerisinde dosyalarınızı sembolize eden simgelerin değişik şekillerde görünmesi 

mümkündür. Bu işlemi yapabilmek için her pencere içerisinde var olan ‘Görünüm’ komutunda ‘Büyük Simgeler, 

Küçük Simgeler, Liste veya Ayrıntılar’ komutlarından birini seçebilirsiniz her birini deneyerek sonucun ne olacağını 

siz görünüz. 

Dosya ve Klasör Yaratma 

Windows Gezginini kullanarak yeni klasör veya yeni dosya yaratacağınız bölüme geçiniz. Örneğin Gezginin 

sol bölümü üzerinde (C: ) sürücüsünü seçelim. Sonra sað pencere üzerinde sað týklayýp (zemin üzerinde) açýlan 

menüden ‘Yeni‘ komutunu seçelim. Bu komut üzerine geldiðimizde zaten þu alt seçenekler belirecektir. 

Dosya Kopyalama 

Bu alt komutlardan ‘Klasör’ Yeni bir 

Klasör, Metin Belgesi, Microsoft Word Belgesi 

ve diðerleri istenilen türde yeni birer dosya 

oluþturur. Burada klasör seçeneðini seçelim ve 

bu klasöre hemen yeni bir isim verelim. 

Gezgin üzerinde sol taraftan bu klasörü 

seçelim sað tarafta açýlan boþ bölümün üzerinde 

sað týklayarak yeni bir dosya ‘Metin Belgesi’ 

oluþturalým. Bu belgeyede bir isim verelim artýk 

bize ait bir klasör ve bir dosya bulunmaktadýr. 

Bu dosya içerisine bir bilgi yazmak gerekirse 

üzerinde çift týklayýp ya da sað týklayýp ‘Aç’ 

komutunu seçerek bu dosyayý açalým artýk 

içerisine bilgilerimizi yazabiliriz. 

Öncelikle dosya kopyalama için birden fazla yöntem olabileceğini düşünmemiz gerekecektir. Bu yöntemlerden 

belki de sadece birkaçını örnekleyebileceğiz. 

1. Tutup Sürükleme Yöntemi ile 

a) Öncelikle Kopyalanacak dosyanın konumu Gezginden de faydalanılarak bulunur. 

b) Gezgin sağ tarafındaki pencerede dosya bulunmuş olarak beklerken sol tarafta bu dosyanın 

kopyalanacağı klasör sadece ‘+’ ve ‘-‘ işaretleri tıklanarak bulunur. 

c) Sağ taraftaki dosya fare ile tutularak sürüklenir ve hedef klasör üzerine götürülür. Ancak Bu dosya 

bir Program dosyası ise Gezgin bir Kısayol kopyalamaya teşebbüs edecektir. Eğer bu bir Dosya ise 

bu dosya komple hedef klasör üzerine taşınmaya çalışılacaktır. Bu açıdan bu dosyayı hedef klasör 

üzerinde bırakmadan klavye üzerinde ‘Ctrl’ tuşunu kullanmanız gerekecektir. Bu haldeyken 

Sürüklenen dosya üzerinde bir ‘+’ işareti belirecektir. Bu Kopyalama anlamına gelen bir işaret 

olacaktır. 

2. Sağ tıklama menülerini veya menü çubuğunu kullanarak. 

42 

Şekil 34 Yeni komutu ile açılan alt komutlar 

Kopyala Yapıştır 

Dosya Clipboard 

Dosyanın Kopyası 

a) Öncelikle Kopyalanacak dosyanın konumu Gezginden de faydalanılarak bulunur

) Bu dosya üzerinde Sağ tıklama yapılır (veya ‘Düzen’ komutu tıklanır) ve açılan menüden ‘Kopyala’ 

komutu seçilir. Bu komutun seçilmesi ile ekranda herhangi bir değişiklik görülmez. Ancak bu komut 

ile bu dosyanın bir kopyası Clipboard denilen özel bir alana aktarılır. 

c) Daha sonra bu dosyanın kopyalanacağı hedef klasör yine gezginin kuralları kullanılarak bulunur. Bu 

klasör üzerinde sağ tıklama yapılır ve menü (veya menü çubuğu)üzerinde ‘Yapıştır’ komutu seçilir. 

Dosya Taşıma 

Öncelikle dosya taşıma işleminde de kopyalama da olduğu gibi birden fazla yöntem olabileceğini düşünmemiz 

gerekecektir. Bu yöntemlerden belki de sadece birkaçını örnekleyebileceğiz. 

1. Tutup Sürükleme Yöntemi ile 

a) Öncelikle Kopyalanacak dosyanın konumu Gezginden de faydalanılarak bulunur. 

b) Gezgin sağ tarafındaki pencerede dosya bulunmuş olarak beklerken sol tarafta bu dosyanın 

kopyalanacağı klasör sadece ‘+’ ve ‘-‘ işaretleri tıklanarak bulunur. 

c) Sağ taraftaki dosya fare ile tutularak sürüklenir ve hedef klasör üzerine götürülür. Ancak bu dosya 

bir program dosyası ise Gezgin bir Kısayol kopyalamaya teşebbüs edecektir. Eğer bu bir veri 

dosyası ise bu dosya komple hedef klasör üzerine taşınmaya çalışılacaktır. Ancak Bu taşıma işlemi 

bir sürücüden bir diğer sürücüye gerçekleştirilecek ise Bilgisayar tarafından Kopyalama olarak 

algılanacaktır. Bu açıdan bu dosyayı hedef klasör üzerinde bırakmadan klavye üzerinde ‘Shift’ 

tuşunu kullanmanız gerekecektir. Bu haldeyken sürüklenen dosya üzerinde kesinlikle taşınmış 

olacaktır. 

2. Sağ tıklama Menülerini Kullanarak. 

a) Öncelikle taşınacak dosyanın konumu gezginden faydalanılarak bulunur 

b) Bu dosya üzerinde Sağ tıklama yapılır (veya ‘Düzen’ komutu tıklanır) ve açılan menüden ‘Kes’ 

komutu seçilir. Bu komutun seçilmesi ile ekranda bu dosyanın renginin silikleştiği görülecektir. Yani 

bu dosya yarı yarıya silinmiş olacaktır. Ancak bu komut ile bu dosyanın bir kopyası Clipboard 

denilen özel bir alana aktarılmış olur. 

c) Daha sonra bu dosyanın kopyalanacağı hedef klasör yine gezginin kuralları kullanılarak bulunur. Bu 

klasör üzerinde sağ tıklama yapılır ve (veya ‘Düzen’ komutu tıklanır) menü üzerinde ‘Yapıştır’ 

komutu seçilir. 

Kes Yapıştır 

Dosya Clipboard 

Dosyanın Kendisi 

Dosya Silme ve Yeniden Adlandırma 

Herhangi bir dosyayı yeniden adlandırmak veya diğer bir ifade ile adını değiştirmek için şu yöntemlerden birini 

kullanabilirsiniz. 

Öncelikle adını değiştireceğimiz dosyayı Gezgini kullanarak buluruz. Sonra ister klavyeden ‘F2’ tuşuna 

basarak isterseniz de sağ tıklama menüsünden ‘Yeniden Adlandır’ komutunu seçebilirsiniz. 

Herhangi bir dosyanın silinmesi için öncelikle tüm diğer işlemlerde olduğu gibi bu dosyanın Gezgin aracılığı ile 

bulunması gerekecektir. Dosyanın bulunmasından sonra aşağıdaki üç yöntemden o an için kolay ve kullanışlı olanı 

tercih ederek dosyayı silebilirsiniz. 

1. Dosya seçili iken Klavye üzerinde ‘DELETE’ tuşuna basabilirsiniz. Bu işlemden sonra Windows size bu 

işlemi (silme işlemi) gerçekten yapmak isteyip istemediğimizi soracaktır. 

2. Dosya üzerinde sağ tıklama (veya ‘Düzen’ komutu üzerinde tıklama) yapınız. Karşımıza çıkacak menüden 

‘Sil’ komutunu seçerek bu dosyayı ‘Geri Dönüşüm Kutusuna’ gönderebilirsiniz. Bu işlem yapılırken de 

yine bize Emin olup olmadığımız hakkında soru sorulacaktır. 

3. Silinmek istenen dosya tutup sürüklenerek Masa üstündeki geri dönüşüm kutusu üzerine bırakılarak 

silinebilir. Bu işlemde kullanıcıya soru sorulmayacaktır. Dosya doğrudan Geri Dönüşüm Kutusuna 

atılacaktır. 

43

Yukarıdaki yöntemlerden biriyle silinen herhangi bir dosya gerçekte silinmez ve sadece Ger Dönüşüm 

Kutusuna atılır. İstenirse bu dosya Geri Dönüşüm Kutusunun özellikleri kullanılarak geri getirilebilir: Bu konuyla 

ilgili olarak Windows ortamında silinmiş herhangi bir öğenin geri getirilmesi isimli başlığa bakınız. 

Kısayol Tanımları 

Kısayol: Bazen Dosyalar doğrudan saklanmak yerine bir takım referanslar ile gösterilirler. Örneğin Başlat 

Menüsü içerisindeki Programlar bölümündeki programların hepsi birer referans veya Windows’taki ifadesiyle 

Kısayol denir. 

Eğer bir Programın Kendisinin Başka bir yere yerleştirilmesinden sakınılıyorsa bu programın kendisini değil 

kısayol referansını oraya yerleştirmek zorunda kalabiliriz. Bu tür bir işlemin sağlayacağı iki avantaj bulunacaktır. 

1. Yanlışlıkla oluşabilecek bir silme işleminden dolayı bir kaybımız olmayacaktır. Çünkü silinecek dosya 

gerçek bir dosya değil bir referanstır. Yani gerçek dosya bulundukça bu referansı elde etmek kolay 

olacaktır. 

2. Çok gerekli olan bir dosyayı birden fazla yere kopyalayarak disk üzerindeki yerimizi azaltmaktansa bu 

dosyaya ait bir kısayol kopyalayarak veya oluşturarak yerden zarar etmeden bu dosyaya ulaşmak için kısa 

yol oluşturmuş oluruz. 

Dikkat etmişsinizdir tüm kısayol simgelerinin sol alt köşesinde bir ok bulunur. Ayrıca kısayol simgelerinin 

veya dosyalarının uzunlukları birbirine oldukça yakın büyüklüklerdedir. 

Kısayol dosyası oluşturmanın değişik yolları bulunmaktadır. Örneğin herhangi bir program dosyası üzerinde 

sağ tıklama yapılınca açılan menüden Kısayol Yarat komutunu seçebilirsiniz. İkinci yöntem ise Masa üstünde veya 

herhangi bir klasör üzerinde sağ tıklama yapınca açılan menüden Yeni Komutu ve oradan da Kısayol komutu 

seçilebilir. 

44

Windows ’ta Yüzeysel Ayarlar 

Gerek Masa üstünde gerekse her hangi bir klasör üzerinde sağ tıklama yaparak açılan menüde genel olarak 

simge düzenleme ile ilgili komutlar yer alacaktır. 

Masa Üstündeki program öğeleri ile ilgili değişiklikler 

Herhangi bir program öğesinin üzerinde iken fare ile sağ tıklama yaparak bir menü açılmasını sağlayınız. Bu 

menü o nesnenin özelliklerini gösteren ve değiştirebilen menüdür. Bütün nesneler için açılan menülerin bir biri ile 

aynı olmadığı görülecektir. Mesela ‘Bilgisayarım’ üzerinde açılan menü ile ‘Geri Dönüşüm Kutusu’ üzerinde 

açılan menü aynı olmayacaktır. Bu durum Windows ortamındaki tüm nesneler için aynıdır. Bir nesne üzerinde sağ 

tıklama yapınız açılan menüde karşılaşabileceğiniz komutlar ve anlamları aşağıya çıkarılmıştır. 

Aç (Open): Eğer bu öğe, bir program veya program referansı ise çalıştırılmasını sağlar. Program değil de 

herhangi bir belge ise bu belgenin ilgili olduğu uygulama ile açılmasını sağlar. Her menüde ve her öğe için bulunur. 

Araştır (Explore): Bu nesne üzerinde Windows Gezgini Programının gezinmesini sağlar her öğe üzerinde 

açılan komutlar kümesinde bulunmayabilir. 

Bul (Find…): Bu nesne üzerinde herhangi bir dosyanın aranmasını sağlar. Tüm menüler üzerinde bu komut 

bulunmaz. 

Kes (Cut): Bu komut nesne’nin silinmesini sağlar. Ancak bu nesne silinirken bir kopyasının da bellek üzerinde 

özel bir tampon alan üzerinde bir kopyası tutulur. Bu kopya başka bir ‘Kes’ veya ‘Kopyala’ işlemi yapılıncaya 

kadar tutulur. 

Kopyala (Copy): Bu nesnenin bir örneğinin bellek üzerindeki özel bir tampon alan üzerine (Clipboard) saklar. 

Bu kopya başka bir ‘Kes’ veya ‘Kopyala’ işlemi yapılıncaya kadar tutulur. 

Yapıştır (Paste): Bu nesne üzerinde uygun bir alana daha önceden ‘Kes’ veya ‘Kopyala’ edilmiş herhangi bir 

nesneyi yapıştırır. 

Geri al (Undo): Bu nesne ile ilgili olarak yaptığınız son işlemi geri alır. 

Sil (Delete): Bu nesnenin silinmesini sağlar. Silinen bu öğe tamamen silinmemiştir ve Geri Dönüşüm Kutusu 

içine atılmıştır. 

Ağ Sürücüsüne Bağlan (Map Network Drive…): Eğer bilgisayarımız bir Ağ ortamına bağlıysa ‘Bilgisayarım’ 

öğesi üzerinde çıkacak bu komutu kullanarak Ana Bilgisayar üzerinde veya bir başka makine üzerindeki herhangi bir 

paylaşımı sizin bilgisayarınıza bir sürücü olarak bağlar.(Bakınız Ağlar Nasıl Kullanılır Sayfa 66) 

Ağ Sürücüsü Bağlantısını Kes (Disconnect Network Drive…): Ağ ortamında bağlanılmış sürücü 

bağlantılarının koparılmasını sağlar. 

Geri Dönüşüm Kutusunu Boşalt (Empty Recycle Bin): ‘Geri Dönüşüm Kutusu’ öğesinin menüsünde çıkan 

bu komut Çöp Kutusunun tamamen boşaltılmasını sağlar. 

Gönder 

(Send To 

): Nesne içindeki bilgilerin, seçilecek hedefe gönderilmesini sağlar. 

Kısayol Yarat (Create Shortcut): Bu nesneye ilişkin yeni bir referans oluşturulmasını sağlar. 

Yeniden Adlandır Rename: Bu nesnenin adının değiştirilmesini sağlar. 

Özellikler (Properties): Her nesnenin kendine mahsus bir takım nitelikleri vardır. Bu nitelikleri bu komutla 

değiştirebilirsiniz. Karşınıza çıkacak diyalog kutusu seçili bulunan nesneye göre değişecektir. 

Ayrıca nesnelerinizin yerini tutup çekerek değiştirme şansına sahipsiniz. Bu şekilde istediğiniz nesneyi istenilen 

noktaya konuşlandırabilirsiniz. Ayrıca bu işin otomatik olarak yapılmasını sağlamak üzere Windows ’un bize 

sunduğu imkanları bir sonraki başlıkta göreceğiz. 

Simgelerin ve Masa üstündeki Pencerelerin düzenlenmesi 

Masa üstünde bir sağ tıklama yaparak yapılabilecek işlerin gösterildiği menüyü açabilirsiniz. Bu simge 

düzenleme komutları tüm pencerelerde bulunmaktadır. Pencere içerisinde sağ tıklayarak aynı amaç için kullanılabilir. 

Simge düzenle (Arrange Icons): Simgelerin düzenlenmesini sağlayan komuttur. 

45

İsme göre (by Name) Dosyaları isim sırasına göre düzenler. 

Türe göre (by Type) Dosyaları türüne göre düzene sokar. 

Uzunluk (by Size) Dosyaları uzunluğuna göre sıraya sokar. 

Tarih (by Date) Dosyaları oluşturulma tarih ve saatine göre düzenler. 

Otomatik düzenle (Auto Arrange): Dosyaların otomatik olarak düzenlenmesini sağlar. 

Simge sıarala (Line up Icons): Simgeleri düzenli şekilde sıralar. 

Yapıştır (Paste): En son ‘Kes’ veya ‘Kopyala’ ile kopyalanan nesneyi masa üstüne veya aktif pencereye 

yapıştırır. 

Kısayol Yapıştır (Paste Shortcut): Enson ‘Kes’ veya ‘Kopyala’ ile kopyalanan nesnenin referansını Masa 

üstüne yapıştırır 

Geri al (Undo…..): Son yapılan işlemden geri dönmeyi sağlar. Genellikle son yapılan işlemin ne olduğu ‘Geri 

al’ komutunun yanında yazılıdır. 

Yeni(New): Masa üstüne, aktif pencere veya klasör üzerine yeni bir öğe oluşturmayı sağlar. Bu öğenin ne 

olacağını açılacak alt menüden seçmeniz gerekecektir (Bakınız Dosya ve Klasör Yaratma isimli konu). 

ÖzelliklerProperties) : Masa üstüne ilişkin yeni nitelikler belirlemenizi sağlar. 

Görev Çubuğu üzerinde yapacağınız bir sağ tıklama ile de bir menü açabilirsiniz. Buradaki seçenekleri 

kullanarak Masa üstündeki pencerelerin düzenlenmesini sağlayabilirsiniz. 

Basamak landır (Cascade): O anda açık bulunan pencereleri basamaklandırır. 

Yatay Döşe (Tile Horizontally): O anda açık bulunan pencereleri yatay olarak (alt alta) ekrana döşer. 

Dikey Döşe (Tile Vertically): O anda açık bulunan pencereleri düşey olarak (yan yana) ekrana döşer. 

Tüm Pencereleri Simgeleştir (Minimize All Windows): O anda açık bulunan tüm pencereleri minimize ederek 

görev çubuğunun üzerine yerleştirir. 

Geri Al (Undo): (Varsa) Son yapılan işlemi geri alır. 

Özellikler (Properties): Daha önceki derslerimizde gördüğümüz ‘Görev Çubuğu özellikleri’ diyalog 

kutusunun açılmasını sağlar. 

Windows ortamında silinmiş herhangi bir öğenin geri getirilmesi 

Windows imkanlarından birini kullanarak (daha önceki derslerimizde gördüğünüz) sildiğiniz bir öğeyi tekrar 

kazanma şansımız bulunmaktadır. Bu amaçla Geri Dönüşüm Kutusu Program öğesini kullanırız. Bu program öğesini 

çalıştırınız. Karşımıza içerisinde silinmiş öğelerin listesinin bulunduğu bir uygulama programı çıkacaktır. Bu listede 

46

kurtarmak (geri getirmek) istediğiniz program üzerinde bir sağ tıklama yapınız. ‘Geri Al’ komutunu seçerek bu 

öğenin geri getirilmesini sağlayınız. Bu menüde karşınıza çıkacak komutlar şunlar olacaktır: 

Geri Al (Restore): Silinmiş olan öğeyi geri getirir. 

Kes (Cut): Silinmiş öğeyi bir kopyasını bellekte oluşturarak tamamen siler. 

Sil (Delete): Bu öğeyi tamamen siler. 

Özellikler (Properties): Öğenin niteliklerini gör ve/veya değiştirir. 

Bu pencerede karşımıza çıkan bir takım sütün başlıklarının genişlikleri değiştirilebilir ve anlamları şunlardır: 

Ad (Name): Dosyanın adını gösterir. 

Kaynak (Original Location): Dosyanın silinmeden önceki yerini gösterir. 

Silinme Tarihi (Date deleted): Dosyanın silinme tarihini gösterir. 

Tür (Type): Dosyanın türünü gösterir. 

Boyut (Size): Dosyanın uzunluğunu gösterir. 

Ayrıca bu pencere üzerinde yine diğer Windows uygulama pencerelerinde var olan türden bir çubuk menü 

bulunmaktadır. Bu menü içerisindeki komutlar diğer Windows uygulamalarında rastlanılan menü komutlarıyla aynı 

göreve sahip komutlardır. 

Görev Çubuğu -Task Bar- Üzerinde Yapılabilecek İşlemler 

Şekil 35 Görev Çubuğu Özellikleri 

Eğer Görev çubuğunu gizlemek veya benzeri bir 

işlem yapmak isterseniz ‘Görev Çubuğu Özellikleri’ diyalog kutusunu açmanız gerekecektir. Bu işlem için ya görev 

çubuğu üzerinde sağ tıklama yapıp çıkan menüden ‘Özellikler’ komutunu ya da ‘Başlat’ düğmesi ile açılan 

menüden ‘Ayarlar’ komutunu seçiniz. Karşımıza aşağıdaki gibi iki sekmeli bir diyalog kutusu çıkacaktır. Birinci 

sayfa (‘Görev Çubuğu Seçenekleri’) üzerinde yer alan onay kutucuklarının anlamı şöyledir: 

Her Zaman Üstte (Always on top): Görev Çubuğunun sürekli en üstte kalmasını sağlayan bir seçenektir. 

Otomatik Gizle (Auto hide): Görev çubuğunun gizlenmesin sağlar. Görünmesini istediğimizde görev 

çubuğunun bulunduğu yerde fareyi dolaştırmanız yeterli olacaktır. 

Başlat Menüsünde küçük simgeler göster (Show small icons in Start menu): Başlat menüsü içerisinde 

bulunan komutların önündeki simgelerin küçük olmasını sağlar. 

Saati Göster (Show Clock): Görev Çubuğu üzerinde saat bilgisinin gösterilmesini sağlar. 

‘Tamam’ komut düğmesiyle yapılan seçimleri hem onaylamış hem de bu diyalog kutusunu kapatmış 

olursunuz. 

‘İptal’ komut düğmesiyle yapılan seçimleri işleme sokmadan iptal edersiniz. 

‘Uygula’ komut düğmesiyle yapılan işlemler devreye alınır ancak diyalog kutusu kapatılmaz. 

Diğer diyalog kutularında karşılaşacağınız Tamam, İptal, Uygula komut düğmeleri hep aynı mantıkla 

kullanılacaktır. 

Belgeler Menüsünün Temizlenmesi 

Başlat menüsü içerisinde yer alan ‘Belgeler’ komutu, üzerinde çalışılmış olan son onbeş dosyanın referans 

olarak adlarını saklayan menümüzdür. Bu menü içerisinde siz yeni belgeler ile çalıştıkça buradaki liste değişecektir. 

Peki bu menüyü tamamen temizlemeniz mümkün değil midir? Evet mümkündür şöyle ki: ‘Görev Çubuğu Özellikleri’ 

iletişim kutusunda ‘Başlat Menüsü Programları’ sekmesinde ‘Temizle’ düğmesi bu amaç için kullanılabilir. Ancak 

bu menüyü tamamen değil de kısmen silmeniz maalesef mümkün değildir. Menünün temizlenmesinden sonra artık 

‘BOŞ’ ifadesini silik (Pasif) olarak göreceksiniz. Belgelerle çalıştıkça bu menü üzerinde de referanslar yer alacaktır. 

47

Windows ’ta İleri Düzey Ayarlar 

Windowsta Masa üstü ve Başlat menüsünde birtakım değişikliklerin yapılması 

Windows üzerinde çalışırken bir programı hangi yollarla çalıştırabileceğimizi öğrendik (Bakınız Windows’ta 

bir program çalıştırma isimli başlık). Ancak bazen çok sık kullandığımız bir programa ulaşmak için fazlaca 

uğraşmamız gerekir. Bu amaçla bir takım programları erişilmesi daha kolay yerlere alabilmemiz gerekmektedir. 

Örneğin Windows Gezgininden ulaştığımız herhangi bir uygulamayı Masa üstüne almamız gerekebilir veya Başlat 

menüsü içerisinde yer alan bir komutun veya programın Masa üstüne alınmasını isteyebiliriz. 

Gezginden Masa üstüne Kısayol Simgelerinin oluşturulması 

Örneğin DOS klasörü içerisinde bulunan Edit.com programını çok kullandığımız için Masa üstüne 

yerleştirmek istediğimizi düşünelim. Öncelikle Windows Gezgini Programını çalıştırın. Buradan DOS klasörüne 

geçin ve EDIT programını bulunuz bu programı tutup sürükleyerek masa üstüne bırakınız. Bu programınıza ilişkin 

bir kısayol oluşturmuş olursunuz. 

Bu işlemi yapmak için şu yolu da uygulama imkanınız bulunmaktadır: 

1.EDIT programını bulunuz. (Veya sizin seçeceğiniz diğer bir programı) 

2.Üzerinde sağ tıklama yapınız. 

3.Karşımıza gelen menüden ‘Kopyala’ komutunu seçiniz. 

4.Masa üstüne gidip sağ tıklama yapınız. 

5.Açılan menüden ‘Yapıştır’ komutunu seçerseniz EDIT programının kendisinin aynısından bir kopyasını 

Masa üstüne kopyalamış olursunuz. 

Eğer Masa üstü sağ tıklama menüsünden ‘Kısayol Yapıştır’ komutunu seçerseniz EDIT programına bir 

referans teşkil eden ve adına ‘Kısayol’ denilen bir program öğesi kopyalamış olursunuz. Görünüşteki farklılık sadece 

Simgelerden birinin sol alt köşesinde bir ok bulunması (Kısayol yani referans olanda) diğerinde böyle bir şeklin 

olmamasıdır. Bu program öğelerinden herhangi birinin diğerine göre çalışma farklılığı olmadığını göreceksiniz. 

Gezginden Başlat menüsüne Program yerleştirme 

Gezgin ortamından çalıştırdığımız herhangi bir programı Başlat menüsü üzerinde daha kolay erişilebilir bir 

yere koymak için şu adımları takip edin: 

Şekil 36 Görev Çubuğu özellikleri 

Bir şekilde ‘Görev Çubuğu Özellikleri’ 

diyalog kutusuna erişin. Bu diyalog kutusunun 2. Sayfasına (‘Başlat Menüsü Programları’) geçin. ‘Ekle’ Komut 

düğmesini seçin karşınıza peş peşe bir takım sayfalar gelecektir. Bu sayfalardaki bilgileri doğru bir şekilde 

cevaplayarak bu programınızın Başlat menüsü üzerinde istediğiniz yere yerleştirilmesini sağlayınız. 

1. Başlat menüsüne yerleştirilecek programın tam yerini gösterir isim bilgisi. Eğer bu isim hakkında tam 

bilginiz yoksa veya tereddütleriniz varsa ‘Gözat’ komut düğmesini kullanarak Gezgin yardımıyla bu 

programı arayabilirsiniz. 

2. Program adını yazdıktan veya ‘Gözat’ yardımı ile seçtikten sonra ‘İleri >’ komut düğmesini seçiniz 

3. Yeni Programınızın yerleştirilmesini istediğiniz Başlat menüsü yerini belirleyiniz. Eğer bu programın yeni 

bir gruba yerleştirilmesini istiyorsanız ‘Yeni Klasör’ komut düğmesini seçiniz ve yeni Grubunuza bir isim 

veriniz. ‘İleri >’ komutu ile bir sonraki sayfaya ‘

‘Kaldır’ komut düğmesini seçin. Silinecek programı veya program grubunu bulunuz. Bu programı seçiniz ve 

‘Kaldır’ komut düğmesini seçerek bu programı veya program grubunu siliniz. 

Masa üstündeki bir programı veya Kısayol Simgesini silme 

Masa üstündeki bir Programı silmek için üç değişik yöntem bulunmaktadır. 

1. Silinecek programı tutup sürükleyerek ‘Geri Dönüşüm Kutusu’ üzerine bırakınız. 

2. Silinecek programın üzerinde tek sol tıklama yapınız ve peşinden klavye üzerindeki Delete tuşuna basınız. 

Sorulacak soruya Programı gerçekten silmek istiyorsanız ‘Evet’ cevabını aksi halde ‘Hayır’ cevabını 

veriniz. 

3. Silinecek programın üzerinde sağ tıklama yapınız ve peşinden açılan menü üzerinden ‘Sil’ komutunu 

seçiniz. Sorulacak soruya Programı gerçekten silmek istiyorsanız ‘Evet’ cevabını aksi halde ‘Hayır’ 

cevabını veriniz. 

Bu Program veya referanslarımız gerçekte silinirler ancak bir süre için (Kullanıcı gerçekten silmek isteyinceye 

kadar) Geri Dönüşüm Kutusu içerisinde tutulurlar. Bu silinen öğeler Referans ise ciddi anlamda bir sorun çıkmaz. 

Ancak silinen öğenin programın kendisi olması durumunda silen kişinin bir daha düşünmesinde fayda vardır. Daha 

sonraki konularımızda Geri Dönüşüm Kutusu içerisinde bu öğelerin tam anlamıyla nasıl silineceğini görmüştük 

(Bakınız Windows ortamında silinmiş herhangi bir öğenin geri getirilmesi konulu başlık). 

Windows başladığı zaman bazı programların otomatik olarak çalıştırılması 

Bazı durumlarda Windows çalıştığı anda birtakım başka programlarında çalışmasını isteriz. Bu bir bakıma 

bilgisayar çalışmaya başladığında ‘Autoexec.Bat’ dosyasının çalıştırılmasına benzer. Bu amaçla Windows 

ortamında da başlat düğmesi ile ulaşılan ve ‘Programlar’ grubu içerisinde yer alan ‘Başlangıçta’ grubu 

oluşturulmuştur. Bu grubun içerisine yerleştirilen program veya programlar Windows başladığında otomatik olarak 

çalıştırılırlar. Bu grup içerisine program yerleştirmek veya var olan bir programı silmek için daha önce gördüğümüz 

Başlat menüsüne program ilave edilmesi konusundaki bilgilerden faydalanabilirsiniz. 

Bilgisayarda bazı ayarların değiştirilmesi, bu amaçla Denetim Masasının 

kullanılması 

Şekil 37 Denetim Masası 

Bilgisayar üzerinde Windows ’in 

kullandığı bir takım ayarları ve değerleri 

değiştirmek için ‘Bilgisayarım’ öğesi 

içerisinden veya ‘Başlat Ayarlar’ komutu 

içerisinden ulaşılabilen ‘Denetim Masası’ 

öğesini kullanabilirsiniz. ‘Denetim Masası’ 

içerisinde oldukça fazla alt öğe 

bulunmaktadır. Genellikle bu programların 

çoğunu her zaman veya her an kullanmanız 

gerekmez. Bu tür ayarları Windows’unuza 

sahip olduktan sonra bir defa yapmanız 

yeterli olacaktır. Şimdi bunları sırasıyla 

tanıyalım. 

49

Erişilebilirlik Seçenekleri (Accessibility Options) 

Bir takım özürleri olan insanların bilgisayar kullanımı aşamasında işlerini kolaylaştırmak ve kullanımı 

rahatlatmak amacıyla bazı değişiklikleri mümkün kılar. Örneğin bu bölümde sınırlı hareket imkanı olanlar için 

klavyeyi mouse yerine kullanmak veya klavyenin bazı ayarlarını değiştirmek söz konusudur. Görüş zorluğu olan 

insanlar için büyük fontlar kullanmayı veya parlak renk şemaları kullanmayı bu bölümde ayarlayabiliriz. Duyma 

özürlüler için sesli bilgisayar uyarıları ile birlikte görsel uyarıları görmemiz mümkündür. 

Yeni Donanım Ekle (Add new Hardware) 

Bilgisayarınıza yeni bir donanım taktığınızda bu donanımın Windows için tanıtılması gerekmektedir. Bu 

amaçla ‘Denetim Masası’ içerisindeki bu öğeyi kullanırız. Bu programın çalıştırılması ile takılan öğeyi tanımak 

amacıyla peş peşe gelen birden fazla sayfadan oluşan ‘Yeni Donanım Ekleme Sihirbazı -Add New Hardware 

Wizard’ programı ile karşılaşırız. ‘İleri >’ ile bir sonraki sayfaya, ‘İleri’ ile bir önceki sayfaya gidebiliriz. İlave 

ettiğiniz donanım Tak ve Çalıştır (Plug&Play) özelliğe sahip ise Windows tarafından otomatik olarak tanınacaktır. 

Program Ekle/Kaldır (Add/Remove Programs) 

Windows ortamında çalışacak yeni programlar kurmanızı veya kurulmuş programlarınız var ise bu 

programların iptal edilmesini ya da özelliklerinin değiştirilmesini sağlar. Bu amaçla karşımıza çıkan 3 sekmeli bir 

diyalog kutusundan uygun seçeneği seçeriz. 

Birinci sekme olan ‘Yükle Kaldır’ sayfası üzerindeki ‘Yükle’ komut düğmesi ile CD-ROM veya disket 

üzerinden yeni bir program yüklememizi sağlar. ‘Ekle/Kaldır’ komut düğmesi ile seçilen yüklü program grubu 

üzerinde herhangi bir program öğesinin iptalini yada yüklenmesini sağlar. 

İkinci sekme olan ‘Windows Kur’ sayfası üzerindeki listede yer alan windows öğelerinden istediğinizi 

yükleyebilir veya silebilirsiniz. Örneğin çalıştığınız Windows bilgisayarınızda ‘Oyunlar’ yüklü değilse bu sekmeyi 

kullanarak yüklemeniz mümkün olabilecektir. 

Üçüncü sekme olan ‘Başlangıç Disketi’ sayfası üzerindeki ‘Disketi Yarat’ seçeneği ile a sürücüsü üzerinde 

yer alan disket üzerine ‘açma ve kurtarma’ bilgileri yerleştirilir. Windows herhangi bir nedenden dolayı çalışmaz 

veya bir sorunla karşılaşılır veya makineniz disk üzerinden açılmazsa bu disketi kullanarak sisteminizi 

çalıştırabilirsiniz. 

Tarih Saat (Date/Time) 

Bilgisayar sisteminiz üzerindeki Tarih ve saat bilgisinin değiştirilmesini sağlar. Ayrıca üzerinde 

bulunduğumuz saat dilimini belirtmemizi ve otomatik olarak saatlerin ileri geri alınması durumlarını düzenlememizi 

sağlar. Görev çubuğu üzerindeki saat üzerine çift tıklama yapılarak ta bu komut çalıştırılabilir. 

Görüntü (Display) 

Windows ve onun çalışması sırasında masa üstü ekranında menülerin, yazıların, pencerelerin, renklerinin ve 

desenlerinin belirlenmesini sağlar. Ayrıca bir ekran koruyucu belirleyebilir ve monitör ve ekran kartımızın fiziksel 

özelliklerine bağlı olarak bir takım ayarların yapılmasını sağlar. Masa üstünde yapacağınız bir sağ tıklama 

menüsünden seçeceğiniz ‘Özellikler’ komutu ile de bu Program çalıştırılır. 

Aslında dört sayfadan oluşan bun ileti kutusunun sadece üç sayfasını inceleyeceğiz. Her bir sayfanın 

görünümü ve kontrollerinin anlamı şu şekildedir: 

50

Artalan 

Şekil 38 Görüntü Özellikleri - Artalan 

Şekil 39 Görüntü Özellikleri - Ekran Koruyucu 

Desen bölümünden Ekran zemini üzerine 

döşenecek desenler belirlenebilir. Bu 

belirlemelerin sonucu ileti kutusu içerisindeki 

ekranda bir ön izleme görmeniz mümkündür. 

(Yok) seçeneği desen istemediğinizi 

belirtecektir. (Yok) haricinde herhangi bir 

deseni seçerseniz ‘Desen Düzenle’ komutu 

açılacaktır. Bu komut içerisinde ise seçilen 

desen değiştirilebilecek ve ya tamamen yeni 

bir desen oluşturulup bu liste içerisine 

yerleştirilecektir. Dikkat edilirse bu liste 

sadece ekranda görülen öğelerden oluşmaz 

çünkü listenin kaydırma çubukları yer 

almaktadır. 

Duvar Kağıdı bölümünde ekranınızın ister 

tam ortasına bir tane isterseniz de döşenmiş 

olarak ekranın tamamına bir resim konulması 

sağlanabilecektir. Bu resim Listeden değil de 

HDD üzerinde başka bir noktadan alınacaksa 

‘Gözat’ komutu ile bu resim seçilebilir. Döşe- 

Ortala seçeneği de seçilen resmin ekrana 

ortalanacağını mı döşeneceğini mi belirtir. 

Ekran Koruyucu 

Ekran Koruyucu listesinden bir ekran 

koruyucu 1 seçilir. Bu ekran koruyucunun kaç 

dakika beklemeden sonra aktif hale geleceğini 

belirlemeniz gerekecektir. Eğer bu ekran 

koruyucu aktif iken normal çalışma ekranına 

dönerken parola sorulmasını isterseniz’Parola 

Korumalı’ nayını onaylayıp Parolanızı da 

‘Değiştir’ Komutu ile belirleyebilirsiniz. 

Her Ekran Koruyucunun kendine has bir 

takım ayarları bulunmaktadır (Yazı tipi, 

Zemin Rengi, Sayı, Hız, Renk v.b.). Bu 

ayarlarla ilgili değişiklikleri de ‘Ayarlar’ 

komutu ile yapmanız mümkündür. 

1 Ekran Koruyucu: Ekran üzerinde herhangi bir yazının uzun süre kalıp ekran üzerindeki tahribatını engellemek için 

Hareketli görüntülere verilen addır. 

51

Görünüm 

Şekil 40 Görüntü Özellikleri - Görünüm 

Hızlı Bul (Find Fast) 

Bu sayfada Windows’a ait tüm 

Renk, Yazı tipi ve boyut standartlarını 

değiştirmeniz ya da önceden 

belirlenmiş bir takım standart 

düzenlerden birini seçmeniz mümkün 

olabilmektedir. Örneğin etkin pencere 

başlık çubuğunun rengini değiştirmek 

istediğinizi varsayalım. Bu amaçla 

öncelikle ön izleme sahasında Etkin 

Pencere ifadesine tıklayın veya Öğe 

listesinden Etkin Pencere Başlık 

Çubuğu öğesini seçin. Sonra renk 

bölümünden istediğiniz rengi seçin. Bu 

şekilde Windows ortamındaki tüm 

öğeleri yeniden biçimlendirebilirsiniz. 

Her hangi bir klasördeki Microsoft Office dokümanlarına ilişkin dizin oluşturularak aramalarda daha hızlı 

bulunmasını sağlar. Bu komut çalıştırıldığında dizin oluşturma işlemine tabi dokümanların bulunduğu yeri ve dizin 

oluşturma işleminin durumunu takip edebilirsiniz. Genellikle bir defa dizin oluşturmak yeterlidir sonrasında dizinler 

otomatik olarak güncelleştirilir. 

Yazı Tipleri (Fonts) 

Sistem üzerinde yüklü bulunan Yazı Tiplerini (fontları) görmenizi, yazıcıdan basmanızı, silmenizi veya yeni 

font kurmanızı sağlar. 

Klavye (Keyboard) 

Klavyeye ilişkin bir takım tanımlar yapılmasını sağlar. Bu tanımlar kabaca şunlar olabilir: Klavyenin hızı, 

klavye üzerinde kullanılan tuşların yerine göre dili ve klavyenin genel fiziksel özelliği (Örneğin 101/102 tuşlu gibi). 

Modem (Modems) 

Bilgisayarınıza yeni bir modem takılmışsa onu tanıtmayı veya var olan bir modemin özelliklerinin, bağlantı 

noktalarının, telefon numarası çevirme kriterlerinin değiştirilmesini sağlar. 

Fare (Mouse) 

Bilgisayarınıza takılı Fareye ilişkin tanımlar yapmanızı sağlar. Bu tanımlar kabaca şunlardır: Sağ-sol elle 

kullanma, Çift tıklama hızını belirleme, fare göstergesinin hızı, gölgeleri, şekilleri, farenin genel fiziksel özelliklerini 

değiştirmeyi sağlar. 

52

Düğmeler 

Şekil 41 Fare Özellikleri - Düğmeler 

Şekil 42 Fare Özellikleri - Göstergeler 

Bu sayfada temel olarak farenizi sol elle mi 

sağ elle mi kullanacaksınız onu 

belirtiyorsunuz. Çünkü eğer solak iseniz 

fareyi sol elle kullanmak isteyecek ve bu 

amaçla da farenizin birincil tuşunu -ki işaret 

parmağınızın altındaki tuş- 

değiştirebileceksiniz. 

Ayrıca yine bu sayfa da çift tıklama hızını 

kendinize göre ayarlayabileceksiniz ve bu hızı 

kabul etmeden önce Sınama Alanın da 

deneyebileceksiniz. 

Göstergeler 

Bu sayfa da her bir fare durumu için 

(bekleme, Normal Seçim v.b.) farklı ve 

zevkinize uygun fare göstergeleri 

beğenebilirsiniz. Veya hazır düzenlerden 

birini kullanabilirsiniz. 

53

Hareket 

Çoklu Ortam (Multimedia) 

Fare göstergesinin hassaslık 

ölçüsünü Gösterge hızı bölümünde 

ayarlayabileceğiniz gibi Göstergede iz 

olacak mı olacaksa iz boyları ne kadar 

olacak belirlemek mümkün. 

Bilgisayar sisteminize bağlı Çoklu ortam araçlarının özelliklerini belirleyen ayarların değiştirilmesini sağlar. 

Bu özellikler Audio, Video, MIDI, CD Çalar gibi bir takım ses ve görüntü efektleri hizmet sunucularına ilişkindir 

Ağ (Network) 

Bilgisayar sisteminiz tek başına çalışmıyor ve bir sisteme bağlı bulunuyorsa (ki bu sistem genel olarak 

Network-Ağ işletim sistemi olarak adlandırılır) kullanılan sisteme bağlanmada kullanılan donanım ve yazılım 

özelliklerini bu bölümde tanımlarız. 

Parolalar (Passwords) 

Bilgisayar sisteminize erişirken kullandığınız bir şifre varsa onu değiştirmenizi veya böyle bir şifre yoksa şifre 

düzeneğini kurmanızı sağlar. Varsa çok kullanıcılı bir sisteme bağlanırken kullandığınız şifreyi de burada belirtmeniz 

ve tanımlamanız gerekecektir. 

Power 

Kullandığınız bilgisayar Diz üstü türü akü ile çalışabilen bir bilgisayar ise sisteminiz üzerinde kalan toplam 

akü gücünü v.s. görmenizi sağlayan, buna ilişkin güç tasarrufu yönetimi tanımlarını yapabildiğiniz program 

öğesidir. 

Yazıcılar (Printers) 

54 

Şekil 43 Fare Özellikleri - Hareket 

Yazıcı tanımları yapılan alt program alanıdır. ‘Bilgisayarım’ bölümündeki ‘Yazıcılar’ ile aynıdır.

Bu klasör içerisindeki ‘Yazıcı Ekle’ ile yeni bir yazıcı tanımı yapabilirsiniz. Daha önce yapılandırılmış tüm 

yazıcıları ise burada görmemiz mümkün olacaktır. Bu yazıcılardan herhangi biri üzerinde sağ tıklama yaptığımızda 

açılan menü’deki komutların anlamı şunlardır: 

Şekil 44 Yazıcı Sağ Tıklama 

Menüsü 

Aç: Bu Yazıcı İş kuyruğunun gösterildiği pencerenin açılmasını sağlar. Bu 

pencere içerisinde yaazıcıya gönderilmiş tüm öğeler görülebilir, silinebilir, önceliği 

değiştirilebilir. 

Devre Dışı Çalış: Yazıcının bağlı bulunduğu Ağ hattı devrede değilse 

yazıcının devre dışı çalışmasını sağlar. Hat daha sonra kurulursa bu yazıcının 

devre dışı olduğu durumlarda gönderilen tüm belge ve bilgiler yazdırılacaktır. 

Varsayılan Olarak Belirle: Bu yazıcının Windows tarafından standart yazıcı 

olarak belirlenmesini sağlar. Eğer bu komut önünde çentik varsa bu yazıcı 

varsayılandır ve gönderilen bilgi ve belgeler aksi belirtilmediği sürece bu yazıcıya 

iletilir. Kurulu varolan yazıcılarınızdan sadece biri varsayılan olabilecektir. 

Kısayol yarat, Sil, Yeniden Adlandır komutları şu ana kadar görülen genel 

anlamlarını bu yazıcı için korumaktadırlar. 

Özellikler: Bu yazıcının bir takım özelliklerini değiştirmenizi ve belirlemenizi sağlar. 

Bölgesel Ayarlar (Regional Settings) 

Sisteminizin çalıştığı ülkeye ait bir takım değerlerin verildiği bölümdür. Bu bölümde öncelikle hangi ülke 

bilgilerini kullanacaksınız onu belirtmeniz gerekiyor. Sonra kullanılan sistemde sayılar nasıl ifade edilir, para birimi 

nedir ve nasıl ifade edilir, saat ve tarih bilgileri nasıl ifade edilir şeklindeki bilgileri kendi şartlarınıza göre 

oluşturabilirsiniz. 

Ses (Sounds) 

Bilgisayarınızın hangi işlemde hangi sesi çıkarmasını istediğinizi bu bölümde tanımlıyorsunuz. Ses kartınız 

varsa anlamlı olabilecektir. 

Sistem (System) 

Bilgisayarınızın donanım, adresler, kesme istek hatları gibi bir takım daha fiziksel konularda hangi ayarları 

kullandığınızı belirtebildiğiniz bölümdür. Ancak bu bölüm üzerinde genel olarak fazlaca bir oynama yapmamanız 

tavsiye edilir. Hatta hiç oynama yapmamanız en iyisidir. 

Derslik ortamındaki bilgisayarlarda bu iletişim kutusunun bazı sekmeleri ve düğmeleri iptal edilmiştir. 

55

Bazı Uygulamaların Detayları 

Windows ortamındaki bir takım programlar bizim bazı işlerimizi yapmak için gereklidir. Bu programları 

kullanmamız yapacağımız işlerin kolaylaştırılması açısından önem arz eder. Bunların bir kısmı aşağıya çıkarılmıştır. 

A sürücüsü ile ilgili işlemler 

A sürücüsü sisteminizin üzerinde bulunan dosyaları başka ortamlara nakletmek için kullanılan disketlere 

okuyup yazabilen bir sistem aygıtıdır. Bu amaçla kullanılan disketlere erişirken ‘Bilgisayarım’ içerisinde bulunan 

‘3½ Disket A’ dosyası aracılığı ile erişebilirsiniz. Bu nesne üzerinde sağ tıklama yaparak açılan menüden neler 

yapabileceğinizi görelim. 

Aç: Disket sürücünün içerisinde bulunan dosyaların görülmesini sağlar. 

Araştır: Disket sürücü içerisindeki dosyaların Windows Gezgini yardımı ile görülmesini sağlar. 

Bul: A sürücüsü üzerinde herhangi bir dosyanın aranmasını sağlar. 

Disket Kopyala: Bir disketi başka bir diskete bire bir kopyalayan komuttur. Eski DOS ortamında 

‘DISKCOPY’ komutunun aynıdır. 

Biçimle: A sürücüsü içerisine konulan bir disketi biçimlendirir. Fabrikadan çıkan ve ilk defa kullanılacak olan 

her disket mutlaka bir sefer de olsa bu işlemden geçmelidir. Dikkat!!! Bu işlem sonucunda disket üzerinde başka 

herhangi bir bilgi kalmayacağı için kullandığınız diskete bu işlemi uygularken dikkat ediniz. Tüm bilgilerinizin 

silineceğini unutmayınız. 

Kısayol Yarat: Bu öğe için bir referans oluşturur. 

Özellikler: Sürücünün bir takım niteliklerini görüp değiştirebileceğiniz bir komuttur. 

A sürücüsü üzerinde , ister kendi penceresinde kullanılsın isterse de Windows Gezgini aracılığı ile kullanılsın 

(C: ) üzerinde yapýlan tüm iþlemlerin aynýsý yapýlabilir. Dosya yaratma, yeniden adlandýrma taþýma veyya 

kopyalamaiþlemleri aynen geçerlidir. Taþýma veya kopyalama iþlemleri ister C sürücüsünden A’ya isterse de A 

sürücüsünden C’ye yapýlabili 

Ancak bir disket üzerinde iþlem yapýlýrken, iþlemler öncesinde mutlaka ‘Biçimlendirme’ yapýlmalýdýr. Bu 

iþlem kýsaca bu disketin bu veya buna benzer sistemlerde kullanýlacaðýný bilgisayarlara bildirir. Çünkü her iþletim 

sisteminin veya bilgisayar sisteminin disket üzerine yazma iþlemi farklýlýklar arzetmektedir. 

A sürücüsündeki Disketin Biçimlendirilmesi 

56 

Şekil 45 Biçimlendir İleti Kutusu 

Bir Disket ilk defa kullanılmadan önce 

mutlaka kullanıma hazırlanmalıdır. Bu işlem 

formatsız disketler için bir sefer dahi olsa 

yapılmalıdır. Ancak üzerinde bilgi bulunan bir 

disket de biçimlendirilebilir. Ama bu işlem ile 

disket üzerinde hiç bir bilginin kalmayacağını 

bilmeniz gerekir. Disket biçimlemek için 3½ 

Disket A simgesi üzerinde sağ tıklayınız. 

Menüden ‘Biçimle...’ komutunu seçiniz. 

Karşınıza Şekil 45 deki gibi bir ileti kutusu 

çıkacaktır. Bu kutudaki her bir kontrol şu anlama 

gelmektedir. 

Sığa: Disketin Biçimlendirilmesinin 

sonucunda elde edilecek bilgi saklama 

kapasitesini belirtir. Burada karşılaşabileceğiniz 

seçenek sayısı en fazla 4 olabilecektir. Ancak 

bunlardan aynı anda en fazla iki tanesini bu

listede görebilirsiniz. Bu disketlerin çeşit ve kapasiteleri aşağıya çıkarılmıştır. Sığa Hakkındaki Ölçü Birimleri 

hakkında daha geniş bilgi konusunda bulunabilir. 

DİSKETLER 

HD 

1.44 MB 

3.5" 5.25" 

DD 

720KB 

HD 

1.2 MB 

DD 

360KB 

Biçimleme Türü: Bu disketinizin nasıl biçimlendirileceğini belirlemenizi sağlar şöyle ki ‘Hızlı-(Sil)’disketin 

içeriğinin silinmesini sağlayacaktır. İlk defa alınmış bir disket ‘Hızlı’ yöntemle biçimlendirilemeyecektir. ‘Tam’ 

disketin baştan sona gözden geçirilmesini ve içeriğinin tamamen silinerek yeniden düzenlenmesini sağlayacaktır. 

‘Sadece Sistem Dosyalarını’ disketi biçimlendirmeksizin sadece sistem dosyalarının yerleştirilmesini disket üzerine 

yerleştirilmesini sağlayacaktır. 

Etiket: Bu disketinize verebileceğiniz etiketi-ismi belirlemenizi sağlar. 

Etiket Yok: Bu onay Diskete etiket vermek istemediğinizi belirtir. Etiket yazmış olsanız bile bunu onaylayınca 

etiketiniz silinecektir. 

Bittiğinde Özet Göster: Bu onay Biçimlendirme işlemi sonucunda Disketin Ne kadarı sağlam Ne kadarı 

kullanılmış veya kullanılamaz durumda onu görmemizi 

sağlayacaktır. 

İlk satırda yer alan bilgi disketinizin toplam 

kapasitesini byte cinsinden verir. 

İkinci Satırdaki bilgi Sistem Dosyaları tarafından 

kullanılan miktarı verir. 

verir. 

Üçüncü satırdaki bilgi disket üzerindeki bozuk alanı 

Dördüncü satırdaki bilgi ise bu birimler çıktıktan 

sonra geriye kalan toplam kullanılabilir boş disket alanını 

verir. 

Beşinci ve Altındaki satırlar kısmen özel bilgiler 

içermektedir. Son satır ise bu diskete verilen özel bir seri 

numarası olup rastgele ve bilgisayar tarafından verilmiştir. 

Şekil 46 Biçimleme Sonuçları 

Sistem Dosyalarını Kopyala: Bu onay 

Biçimlendirme işlemi bittiğinde Sistem dosyalarını da (Bu 

dosyalar :IO.SYS, MSDOS.SYS, COMMAND.COM) disket üzerine kopyalamayı sağlar. 

Klavyenin kullanımı 

Klavyemiz genel olarak kullanım bakımından daktiloya oldukça benzemektedir. Bu bakımdan eğer bir daktilo 

kullanıcısı iseniz fazla zorlanmadan klavyeyi kullanacaksınız demektir. Ancak buna rağmen bazı fazlalık tuşlar 

klavye kullanımını daktilodan ayırmaktadır. 

Esc Tuşu: Genellikle yapılan işlemi onaylamadan işlemden vazgeç anlamı taşımaktadır. 

Caps Lock Tuşu: Klavyenin üzerinde var olan Caps Lock ışığını idare eder (Yakar veya Söndürür). Eğer ışık 

yanıyorsa yazılan yazılar büyük harf olarak basılır. 

Shift Tuşu: Geçici süreyle Caps Lock tuşunun yaptığı etkiyi yapar ayrıca rakamların üzerindeki ! ’ + % … 

gibi işaretlerin çıkarılmasını sağlar. Başka bir tuşla beraber kullanılması gereken tuşlardan biridir. 

Ctrl Tuşu: Özel amaçlar için kullanılan ve Shift tuşu gibi başka bir tuşla beraber kullanılan bir tuştur. 

Alt Tuşu: Bu da yine özel amaçlarla kullanılan (Her program ve her an için farklı uygulamalar) ve Shift-Ctrl 

gibi başka bir tuşla beraber kullanılan bir tuştur. 

57

Alt Gr Tuşu: Klavyenin üzerindeki bazı tuşlar 3 farklı şekil basabilirler. Birincisi normal bas, ikincisi Shift ile 

beraber bas, üçüncüsü de Alt Gr ile beraber basılınca çıkan ve genellikle klavye tuşu üzerinde sağ alt köşede 

gösterilen tuşlardır. 

F1,F2…F12 Tuşları: Fonksiyon tuşları olarak da adlandırılan bu tuşlar yine her programda değişen özel 

amaçlar için kullanılırlar. 

Enter Tuşu: Yapılan işlemi Onaylayarak devreye koyan tuştur. Kabul veya giriş anlamını taşımaktadır. 

BackSpace Tuşu: İmlecin bir sola giderek soldaki karakteri silen tuştur. 

Tab Tuşu: İmlecin bir tabülatör durağı ileri gitmesini sağlayan tuştur. 

Insert Tuşu: Özellikle editör programlarında araya girme ve üste yazma modlarını seçen tuştur. 

Delete Tuşu: İmlecin bir sağa giderek sağdaki karakteri silen tuştur. 

Home Tuşu: Programına göre farklı amaçlar için kullanılsa da genellikle imleci satırın başına konuşlandırır. 

End Tuşu: Programına göre farklı amaçlar için kullanılsa da genellikle imleci satırın sonuna konuşlandırır. 

Page Up Tuşu: Programına göre farklı amaçlar için kullanılsa da genellikle imleci bir sayfa yukarı yani üste 

konuşlandırır. 

Page Down Tuşu: Programına göre farklı amaçlar için kullanılsa da genellikle imleci bir sayfa aşağı yani alta 

konuşlandırır. 

Yön tuşlar: İmlecin metin veya çalışma tablosu üzerinde istenilen yere götürülmesini (satır aşağı, satır yukarı, 

karakter sağa, karakter sola) sağlar. 

Num Lock Tuşu: Klavye üzerindeki Nümeric Pad’in sayısal bölümünün kullanılmasını sağlar. 

Print Screen Tuşu: Ekran görüntüsünü paralel bağlı yazıcıya (DOS ekranı için) veya Clipboard denilen yazı 

tahtası bölümüne atar. 

Scroll Lock Tuşu: Ekran üzerinde gösterge görevi gören imlecin ekran üzerinde sabitleşmesini ve metnin 

kaydırılmasını sağlar. 

Pause: Yapılan herhangi bir işlemi herhangi bir tuşa basıncaya kadar durdurmayı sağlar. Her program ve 

uygulamada kullanılamaya bilir. 

Not Defterinin kullanımı 

Not Defteri yazı tabanlı birçok biçim tanımı olmayan düz yazıların yazılmasını, değiştirilmesini sağlayan 

programdır. Genellikle birtakım sistem dosyalarını oluşturulması ve değiştirilmesini sağlar. Sayfalanma, sayfa kenar 

boşlukları, cetvel vb. ayarların olmadığı bir yazım programıdır. Şimdiye kadar gördüğümüz fare kuralları ile beraber 

klavye kurallarını da kullanmanız gerekecektir. 

Genel olarak gördüğümüz klavye kurallarıyla yazdığımız herhangi bir belge üzerinde Not defterinin şu 

komutlarını uygulayarak belgelerinizi düzenleyebilirsiniz veya oluşturabilirsiniz. 

Dosya-Yeni: Yeni ve boş bir sayfa oluşturur. Bu arada üzerinde çalışılan belge son haliyle kaydedilmemişse 

kaydedilip edilmeyeceği konusunda bir soru sorulur. 

58 

Şekil 47 Not Defteri Aç Diyalog Kutusu 

Dosya-Aç: Daha önceden 

üzerinde çalışılmış ve saklanmış bir 

belgenin açılıp ekran üzerine 

getirilmesini sağlar. Dosya Açma 

işlemi sırasında bir iletişim kutusu 

içerisinde size sorulacak soruları 

(Dosya adı ve Bakılacak yer gibi) 

doğru olarak cevaplamalısınız. 

Bu Diyalog Kutusunda Bir 

dosya açmak için öncelikle 

‘Bakılacak yer’ listesinde Dosyanın 

bulunacağı klasörü bulmalıyız.

‘Dosya adı’ bölümünde açmak istediğiniz dosyanın adını yazmanız gerekecek. Daha da iyisi üstteki pencereden bu 

dosyayı bulup seçmeniz halinde dosya adı buraya otomatik olarak yazılacaktır. Bu yöntemle hata yapma riskiniz 

azalır. 

Dosya-Kaydet: Üzerinde çalışılan belgenin daha sonraki çalışmalara hazırlanması ve bırakılması için son 

haliyle saklanmasını sağlar. Eğer bu belge ilk defa olmak üzere ‘Kaydet’ ile saklanmaya çalışılıyorsa ‘Farklı 

Kaydet’ diyalog kutusuyla karşılaşılacaktır. 

Dosya-Farklı Kaydet: Üzerinde çalışılan 

bir belgeyi ilk defa veya başka bir isimle 

saklamak amacıyla kullanılan komuttur. 

Karşımıza çıkan diyalog kutusunda 

öncelikle klasör olarak bu dosyayı nereye 

saklayacağımızı ’Kaydetme Yeri’ seçme 

listesinde belirlememiz gerekecektir. 

Ayrıca ‘Dosya Adı’ yazı kutusuna da bu 

dosya için düşünülen en fazla 255 

karakterden oluşan ismi vermemiz 

gerekmektedir. Sonra Kaydet komut 

düğmesi ile saklama işlemi 

gerçekleştirilecektir. 

Bi dosya kaydederken ileride bu 

dosyayı daha kolay bulabilmek için 

Şekil 48 Not defteri Farklı Kaydet 

mutlaka bu ileti kutusundaki ‘Kaydetme 

yeri’ ni doğru belirlemelisiniz. Ancak bir dosya için bu yeterli olmayacaktır. Mutlaka o dosya için dosyanın içeriği 

hakkında bilgi verebilecek bir ad düşünülmelidir. Bu ad ise ‘Dosya adı’ bölümüne net olarak yazılmalıdır. 

Dosya-Sayfa Yapısı: Sayfamızın büyüklüğünü, duruş şeklini, Kenar Boşluklarının, Alt Bilgi, ve Üst Bilgi 

değerlerini verebildiğimiz bir ayar sayfasıdır. Burada detaylı anlatılmadı. Çünkü WordPad programında anlatılacak 

ve orada daha çok kullanılacak. 

Dosya-Yazdır: Hazırladığımız belgeyi yazıcıya göndermemizi sağlar. 

Dosya-Çıkış: Not Defteri programından çıkmamızı sağlar. Bu çıkış esnasında belgemiz son haliyle 

saklanmamışsa saklanıp saklanmayacağı konusunda soru sorulur. 

Düzen-Geri Al: Editör üzerinde yapılan son işlemin geri alınmasını sağlar. Bu komut ile son olarak yaptığınız 

işlemin yanlış olduğunu düşünüyorsanız geri dönebilirsiniz. Yanlışlıkla yapılan silme işlemlerinden, yazıların 

yazılmasından veya taşıma işlemlerinden bir sefere mahsus olmak üzere vazgeçmenizi sağlayacaktır. 

Düzen-Kes: Seçili herhangi bir yazı bölümünün silinmesini ve bu arada bellek üzerinde özel bir alana 

(Clipboard) aktarılmasını sağlar. 

Düzen-Kopyala: Seçili herhangi bir yazı bölümünün bellek üzerinde özel bir alana (Clipboard) aktarılmasını 

sağlar. 

Düzen-Yapıştır: Clipboard üzerindeki bir bilgiyi imlecin bulunduğu yere yapıştırır (yerleştirir). 

Düzen-Sil: Seçili herhangi bir yazı bölümünün silinmesini sağlar. 

Düzen-Tümünü Seç: Yazılan tüm belgenin seçilmesini sağlar. 

Düzen-Saat/Tarih: İmlecin bulunduğu yere seçilecek olan biçime uygun olarak tarih ve/veya saat bilgisinin 

getirilmesini sağlar. Bu bilgi o anda sistem üzerinde bulunan tarih/saat bilgisidir. 

Düzen-Metni Sar: Yazılı belgede satırların açılmış bulunun pencere içersine sığdırılması amacıyla cümleleri 

uygun şekilde böler. 

Şekil 49 Bul İleti Kutusu 

Ara-Bul: Doküman üzerinde herhangi bir kelime 

veya ifadenin aranmasını sağlar. Bu ileti kutusunu 

kullanırken kontrollerin anlamları şunlardır. 

Aranan: Aradığınız Kelime veya ifadeyi bu yazı 

kutusuna yazınız. 

59

Büyük küçük harf eşleştir: Doküman üzerinde aranan kelimenin tam olarak yazıldığı gibi (büyük küçük harf 

açısından)bulunmasını istiyorsanız bu onayı onaylamanız gerekecektir. 

Yön: İmlecin bulunduğu yerden itibaren arama yönünü belirtecektir. Dokümanın daha yukarısına veya daha 

aşağısına araması mümkündür. 

Bu belirlemelerden sonra ‘Sonrakini Bul’ düğmesi ile aranan kelimenin imlecin bulunduğu yerin daha 

sonrasında rastlanacak ilk kelimeyi bulup gösterecektir. 

Ara-Sonrakini Bul: Eğer bir defa da olsa Bul komutunu kullandıysanız açılacak olan bu komut aynı şartları 

sağlayan diğer ifadeleri bulmanızı sağlayacaktır. 

Yardım: komutunda ise size uygulama hakkında genel bilgiler, diğer ihtiyaç duyduğunuz yardım bilgileri 

sunulacaktır. 

Paint’in kullanımı 

Windows ortamında resimlerin yapılmasını, oluşturulmasını, biçimlendirilmesini, renklendirilmesini sağlayan 

bir grafik programıdır. Profesyonel amaçlar için kullanımı oldukça zordur, daha çok basit çizim ve resimlerin 

yapılmasında kullanılabilir. 

Dosya-Yeni: Yeni ve boş bir sayfa oluşturur. Bu arada üzerinde çalışılan resim son haliyle kaydedilmemişse 

kaydedilip edilmeyeceği konusunda bir soru sorulur. Çünkü Paint uygulaması aynı anda sadece bir resim üzerinde 

çalışabilir. 

Dosya-Aç: Daha önceden üzerinde çalışılmış ve saklanmış bir resmin açılıp ekran üzerine getirilmesini sağlar. 

Dosya-Kaydet: Üzerinde çalışılan resmin daha sonraki çalışmalara hazırlanması ve bırakılması için resmin son 

haliyle saklanmasını sağlar. Eğer bu resim ilk defa olmak üzere kaydet ile saklanmaya çalışılıyorsa Farklı Kaydet 

diyalog kutusuyla karşılaşılacaktır. 

Dosya-Farklı Kaydet Üzerinde çalışılan bir resmi ilk defa veya başka bir isimle saklamak amacıyla kullanılan 

komuttur. Karşımıza çıkan diyalog kutusunda öncelikle klasör olarak bu dosyayı nereye saklayacağımızı ‘Kaydetme 

Yeri’ seçme listesinde belirlememiz gerekecektir. Ayrıca ‘Dosya adı’ yazı kutusuna da bu dosya için düşünülen en 

fazla 255 karakterden oluşan ismi vermemiz gerekmektedir. Sonra Kaydet komut düğmesi ile saklama işlemi 

gerçekleştirilecektir. Buradaki diyalog kutusu Not Defteri’nde gördüğümüzün aynısıdır. 

Dosya-Baskı ön izleme Bir resmi hazırladıktan sonra yazıcıdan almadan önce bir öngörünüm almamızı 

sağlayacaktır. Buradaki görünüm bu sayfanın gerçekten kağıt üzerindeki görüntüsü olacaktır. 

Dosya-Sayfa Yapısı: Sayfamızın büyüklüğünü, duruş şeklini, Kenar boşluklarını ayarlarımızı verebildiğimiz 

bir ayar sayfasıdır. 

Dosya-Yazdır: Hazırladığımız çizimi yazıcıya göndermemizi sağlar. 

Dosya-Duvar Kağıdı olarak Ayarla (döşe): Üzerinde çalışılan dokümanı Masa üstüne duvar kağıdı olacak 

şekilde saklanmasını ve Masa üstüne döşenmiş olarak getirilmesini sağlar. 

Dosya-Duvar Kağıdı olarak Ayarla (ortala): Üzerinde çalışılan dokümanı Masa üstüne duvar kağıdı olacak 

şekilde saklanmasını ve Masa üstüne ortalı olarak getirilmesini sağlar. 

Dosya-çıkış: Paint programından çıkmamızı sağlar. Bu çıkış esnasında resmimiz son haliyle saklanmamışsa 

saklanıp saklanmayacağı konusunda soru sorulur. 

Düzen Geri al: Resim üzerinde yapılan son işlemin geri alınmasını sağlar. Bu komut ile son olarak yaptığınız 

işlemin yanlış olduğunu düşünüyorsanız geri dönebilirsiniz. Geri dönüş sayısı en fazla üçtür. 

Düzen Yinele: Resim üzerinde yaptığınız geri alma işleminin yeniden yapılmasını sağlar. 

Düzen-Kes: Seçili herhangi bir resim bölümünün silinmesini ve bu arada bellek üzerinde özel bir alana 


Düzen-Kopyala: Seçili herhangi bir resim bölümünün bellek üzerinde özel bir alana (Clipboard) aktarılmasını 

sağlar. 

60 

Düzen-Yapıştır: Clipboard üzerindeki bir bilgiyi çalışma alanınızın sol üst köşesine kopyalar. 

Düzen-Temizle: Seçili herhangi bir resim bölümünün silinmesini sağlar.

Düzen-Tümünü Seç Hazırlanan tüm resmin seçilmesini sağlar. 

Düzen Dosyaya Kopyala: Seçilmiş olan resim alanının disk üzerinde herhangi bir dosyaya kopyalanmasını 

sağlar. Bu komutla bir resim dosyası birden fazla resme bölünebilir. 

Düzen-Dosyadan Yapıştır: Üzerinde çalışılan resim dosyasının sol üst köşesine seçilecek dosya kopyalanır. 

Görünüm Araç Kutusu: Paint penceresi üzerinde sol tarafta bulunan küçük resimciklerin (Icon) bulunduğu 

kutucuğu ekrana koyar veya kaldırır. Bu komutun önünde çentik olması ekranda Araç Çubuğu var anlamına 

gelmektedir. 

Görünüm-Renk Kutusu Paint penceresi üzerinde sağ alt köşede bulunan üzerinde renklerin bulunduğu 

kutucuğu ekrana koyar veya kaldırır. Bu komutun önünde çentik bulunması bu renk kutularının ekranda olduğu 

anlamına gelmektedir. 

Görünüm-Durum Çubuğu: Paint penceresinin en alt satırı olan durum satırını ekrana koyar veya kaldırır. 

Görünüm-Yakınlaştır: Üzerinde çalışılan resmin büyütülmesi, küçültülmesini sağlar. 

Görünüm-Bit Eşlem Göster: Resmin bir ön görünümünü ekrana getirir. 

Görünüm Metin Araç Çubuğu: Resim içerisine yazı yazılmışsa ekrana bir çubuk çıkarılmasını sağlar. Yazı 

tipi, Yazı boyutu, Yazının biçemi gibi bir takım ayarları burada yapabilirsiniz. 

Şekil 50 Döndür Çevir İleti Kutusu 

Şekil 51 Uzat Eğ İleti Kutusu 

değiştirilmesini sağlar. 

Resim-Döndür/Çevir: Tüm resmin veya seçilen bir bölümünün 

X veya Y eksenlerinden biri üzerinden izdüşümünü almaya 

veya belli bir açı ile döndürmeye yarayan komuttur. İlgili 

Kontrollerin anlamları şunlardır. 

Yatay Çevir seçeneği seçili resmin Y ekseni etrafında 

çevrilmesini sağlar 

Dikey Çevir seçeneği seçili resmin X ekseni etrafında 

çevrilmesini sağlar. 

Açılı Döndür seçeneği ve vereceğiniz bir açı ile resmin 90, 

180 veya 270 derece döndürülmesini sağlayacaktır. 

Resim-Sayfayı Temizle: Resmin temizlenmesini, boş bir sayfa elde edilmesini sağlar. 

Resim-Uzat/Eğ: Bir resim içerisinde seçilmiş 

bulunan bir bölümün büyütülmesini veya 

eğilmesini sağlar. ur. İlgili Kontrollerin anlamları 

şunlardır. 

Uzat bölümünde resmin Yatay veya Dikey olarak 

yüzde kaç büyütüleceği belirlenir. 

Eğ Bölümünde ise resmin yatay veya dikey 

olarak kaç derece eğileceği belirlenir. 

Ancak gerek Eğ’de gerekse de Uzat da bir resim 

sadece ya yatay olarak eğilip uzatılabilir ya da 

sadece dikey olarak. Aynı anda hem yatay hem 

dikey eğip uzatmak mümkün olamamaktadır. 

Resim-Renkleri Ters Çevir: Resim 

üzerindeki renklerin ters çevrilmesini sağlar. 

Seçenekler-Renkleri Düzenle: Paint’in kullandığı renklerde değişiklik yapmayı sağlar. 

Seçenekler-Renkleri Al: Paint üzerinde daha önceden saklanmış renk paletini çağırır. 

Resim-Öz nitelikler: Resim niteliklerinin 

Seçenekler-Renkleri Kaydet: Paint üzerinde yapılan palet değişikliğini herhangi bir isimle saklamayı sağlar. 

61

Seçenekler-Donuk Çiz: Şeffaf çalışma ve çizimler yapmayı sağlar. 

Yardım: Komutunda ise size uygulama hakkında genel bilgiler, diğer ihtiyaç duyduğunuz yardım bilgileri 


Word Pad’in kullanımı 

Wordpad grafik tabanlı yazılan yazılara istenilen biçim tanımları yapılabilen, bu biçim tanımlarının veya 

yazıların değiştirilmesini sağlayan aksesuar programıdır. Genellikle mektup, tez, rapor vb. yazıların oluşturulmasını 

ve dosyalanmasını sağlar. Sayfalanma, kenar boşlukları, cetvel, yazı tipi, yazı boyutu, kalın yazı, italik yazı, altı 

çizili yazı, renkli yazı vb. ayarların yapılabildiği bir editör programıdır. 

Genel olarak gördüğümüz klavye kurallarıyla yazdığımız herhangi bir belge üzerinde WordPad in şu 

komutlarını uygulayarak belgelerinizi düzenleyebilir ve biçimlendirebilirsiniz. Bu arada şimdi göreceğimiz 

komutlardan bazıları aynı zamanda Biçimlendirme Çubuğu veya Araç Çubuğu üzerinde yer alır. Yazıtipi vb. 

değişiklikleri Yazıtip veya Paragraf komutundan yapabileceğiniz gibi aşağıdaki şu düğme, liste ve sürgülerden de 

faydalanabilirsiniz. 

Dosya-Yeni: Yeni ve boş bir sayfa oluşturur. Bu arada üzerinde çalışılan belge son haliyle 

kaydedilmemişse kaydedilip edilmeyeceği konusunda bir soru sorulur. Çünkü WordPad uygulaması 

aynı anda sadece bir belgen üzerinde çalışabilir. 

Dosya-Aç: Daha önceden üzerinde çalışılmış ve saklanmış bir belgenin açılıp ekran üzerine 

getirilmesini sağlar. 

Dosya-Kaydet: Üzerinde çalışılan belgenin daha sonraki çalışmalara hazırlanması ve bırakılması 

için belgenin son haliyle saklanmasını sağlar. Eğer bu belge ilk defa olmak üzere ‘Kaydet’ ile 

saklanmaya çalışılıyorsa ‘Farklı Kaydet’ diyalog kutusuyla karşılaşılacaktır. 

Dosya-Farklı Kaydet: Üzerinde çalışılan bir belgeyi ilk defa veya başka bir isimle saklamak amacıyla 

kullanılan komuttur. Karşımıza çıkan diyalog kutusunda öncelikle klasör olarak bu dosyayı nereye saklayacağımızı 

belirlememiz gerekecektir. Ayrıca bu dosya için düşünülen en fazla 255 karakterden oluşan ismi vermemiz 

gerekmektedir. Sonra ‘Kaydet’ komut düğmesi ile saklama işlemi gerçekleştirilecektir 

Dosya-Yazdır Hazırladığımız belgeyi yazıcıya göndermemizi sağlar. Karşımıza bir diyalog 

kutusu çıkacaktır. Bu iletişim kutusundaki kontroller şu amaçla kullanılırlar: 

Şekil 52 Yazdır İleti Kutusu 

kopya istenmişse harmanlama yapılacaksa belirtiliyor. 

62 

Yazıcı Bölümünde 

Sisteminize Bağlı olabilecek tüm 

yazıcılardan o anda 

kullanacağınız yazıcının 

seçimini yapmanız gerekecektir. 

Seçimden sonra Tür Yer ve 

Açıklama bilgilerine dayanarak 

doğru yazıcıyı seçip 

seçmediğinizi kontrol etmeniz 

gerekecektir. 

Yazdırma Aralığı 

bölümünde Yazılı belgenin ne 

kadarı yazdırılacak onu 

belirlemelisiniz. Tümünü, Belirli 

bir aralıktaki sayfaları ya da 

seçili metni yazdırmanız 

mümkündür. 

Kopya bölümünde kaç 

kopya isteniyor ve birden fazla

Dosya-Baskı Ön izleme: Bir belgeyi hazırladıktan sonra yazıcıdan almadan önce bir öngörünüm almamızı 

sağlayacaktır. 

Dosya-Sayfa Yapısı: Sayfamızın büyüklüğünü, duruş şeklini, Kenar Boşluklarımızı, Alt Bilgi ve Üst Bilgi 

değerlerini verebildiğimiz bir ayar sayfasıdır. Bu iletişim kutusundaki kontroller şu amaçla kullanılırlar: 

Kağıt bölümünde Kağıdın boyutu ve yazıcıya 

hangi bölümden yerleştirildiği gibi bir takım bilgiler 

yer almaktadır. Bu bölümde Boyut mutlaka doğru 

olarak seçilmelidir. Çünkü bu burada belirtilen kağıt 

üzerine yazılan yazılar yerleştirilmeye çalışılacaktır. 

Yönelim Bölümünde Kağıdınızın duruş yönü 

ayarlanabilir. İstenirse herhangi bir kağıda yan 

yatmış şekilde yazı yazılabilir. 

Kenar boşlukları bölümünde Kağıdınızın 

kenarında bırakmayı düşündüğünüz boşluk 

miktarlarını sol, sağ, alt ve üst olarak ve milimetre 

cinsinden verilmelidir. 

Bu bölümlerin her birinde yapabileceğiniz 

değişiklikler üst taraftaki ön izleme alanında takip 

edilebilecektir. 

Dosya-Çıkış: WordPad programından 

çıkmamızı sağlar. Bu çıkış esnasında belgemiz son 

haliyle saklanmamışsa saklanıp saklanmayacağı 

konusunda soru sorulur. 

Şekil 53 Sayfa Yapısı 

Düzen-Geri al Editör üzerinde yapılan son 

işlemin geri alınmasını sağlar. Bu komut ile son olarak yaptığınız işlemin yanlış olduğunu düşünüyorsanız geri 

dönebilirsiniz. 

Düzen-Kes: Seçili herhangi bir yazı bölümünün silinmesini ve bu arada bellek üzerinde özel bir alana 


Düzen Kopyala: Seçili herhangi bir yazı bölümünün bellek üzerinde özel bir alana (Clipboard) 

aktarılmasını sağlar. 

Düzen-Yapıştır: Clipboard üzerindeki bir bilgiyi imlecin bulunduğu yere kopyalar. 

Düzen-Özel Yapıştır: Clipboard üzerindeki bir bilgiyi imlecin bulunduğu yere ancak farklı bir biçim ile 

yani resim veya benzeri başka bir biçimde kopyalar. 

Düzen Temizle: Seçili herhangi bir yazı bölümünün silinmesini sağlar. 

Düzen-Tümünü Seç: Yazılan tüm belgenin seçilmesini sağlar. 

Düzen-Bul: Belgenin üzerinde herhangi bir kelime veya ifadenin aranmasını sağlar. Not defterindeki 

Bul komutuna oldukça benzer. Bu iletişim kutusundaki kontroller şu amaçla kullanılırlar: 

Şekil 54 Bul ileti Kutusu (WordPad) 

Aranan: Aranan ifade veya kelimeyi giriniz. 

Tüm Sözcüğü Eşleştir: Aranan kelime herhangi bir 

önek veya sonek almamışsa bulunacaktır. 

Büyük küçük harf eşleştir: Yazılı ifadenin 

‘Aranan’ bölümüne yazıldığı gibi bulunmasını 

sağlar. Yani harf ayrımı yapar. 

63

Düzen Sonrakini Bul: Eğer bir defa da olsa ‘Bul’ komutunu kullandıysanız açılacak olan bu komut aynı 

şartları sağlayan diğer ifadeleri bulmanızı sağlayacaktır. 

Düzen-Değiştir: Herhangi bir ifade ile bir diğerinin değiştirilmesini sağlayacaktır. Diyalog kutusundaki tüm 

komut düğmeleri ve diğer kontrol öğelerinin anlamı ‘Bul’ diyalog kutusundaki ile aynıdır. 

Düzen Bağlantılar: Belgenizin içerisine koyduğunuz herhangi bir nesne eğer Bağlantı ile bağlanmışsa bu 

linklere ilişkin bir takım özellikleri v.s. değiştirmek için kullanılabilecek komuttur. 

Düzen-Nesne: Doküman içerisine yerleştirilen herhangi bir nesnenin niteliklerini güncelleştirmeye yarar. 

Görünüm-Araç Çubuğu: WorPad penceresi üzerine düğmelerin bulunduğu çubuğu ekrana koyar veya kaldırır. 

Görünüm-Biçim Çubuğu: WorPad penceresi üzerine biçimlendirme düğmelerinin bulunduğu çubuğu ekrana 

koyar veya kaldırır. 

64 

Görünüm-Cetvel: WorPad penceresi üzerindeki cetveli ekrana koyar veya kaldırır. 

Görünüm-Durum Çubuğu: WorPad penceresinin en alt satırı olan durum satırını ekrana koyar veya kaldırır. 

Görünüm-Seçenekler: WorPad uygulamasına ilişkin bir takım tanımların yapılmasını sağlar. 

Ekle-Tarih ve Saat: İmlecin bulunduğu yere seçilecek olan biçime uygun olarak tarih ve/veya 

saat bilgisinin getirilmesini sağlar. Bu bilgi o anda sistem üzerinde bulunan tarih/saat bilgisidir. 

Şekil 55 Nesne Ekle İleti Kutusu 

Şekil 56 Yazı Tipi ileti Kutusu 

Ekle-Nesne: Herhangi 

bir Microsoft Nesnesinin 

belge içerisine getirilmesini 

sağlar (OLE). Bu Komut ile 

Windows ortamındaki tüm 

nesneleri görüp istediklerinizi 

WordPad belgesine 

yerleştirmeniz mümkün 

olacaktır. Bu gelebilecek 

nesnelerin nasıl kullanılacağı 

daha çok o nesnenin genel 

özelliği ile ilgilidir. Örneğin 

yazılan yazı içerisine Excel 

Nesnesi koyarken Excel’in 

nasıl kullanılacağını biliyor 

olmanız gerekebilecektir. 

Biçim-Yazı tipi: Yazılacak yazının 

imlecin bulunduğu yerden itibaren veya 

yazılmış ve seçilmiş yazının yazı tipi, 

büyüklük v.b. diğer özelliklerinin 

değiştirilmesini sağlar. Komut 

kullanılınca iletişim kutusu açılacaktır.

Şekil 57 Paragraf ileti Kutusu 

Biçim Paragraf: Yazılan belge üzerinde paragraf ayarlarını 

istenilen şekilde düzenlemenizi sağlar. Bu komutun karşılığı aynı 

zamanda Biçimlendirme Çubuğu üzerinde bulunan resimciklerde 

de vardır. Komut kullanılınca iletişim kutusu açılacaktır. Bu 

iletişim kutusundaki kontroller şu amaçla kullanılırlar: 

Soldan: Kenar boşluğu haricinde bir paragrafın sol 

kenarının, kenar boşluğuna olan mesafesini verir. 

Sağdan: Kenar boşluğu haricinde bir paragrafın sağ 

kenarının, kenar boşluğuna olan mesafesini verir. 

İlk Satır: Bir paragrafın ilk satırının diğer satırlarına göre 

girintili veya askıda olup olmayacağını olacaksa mesafenin ne 

olacağını belirler. 

Hizalama: Paragrafın Yazı alanı içerisinde Hizalamasının nasıl olacağını belirler. 

Biçim-Sekmeler: Yazılan yazılar için Tabülatör duraklarının yerlerini belirler. 

Yardım: Bu komutta ise size uygulama hakkında genel bilgiler, diğer ihtiyaç duyduğunuz yardım bilgileri 


Uygulamalar arası bilgi transferi 

Microsoft Windows ortamında çalıştırabileceğiniz tüm uygulamalar arasında bilgi transferi 

gerçekleştirebilirsiniz. Bu maksatla en basit anlamda Kes-Yapıştır, Kopyala-Yapıştır komutlarını 

kullanabileceğiniz gibi varsa bu uygulamaların (Nesneleri Bağlama ve Yerleştirme) Object Linking And Embedding 

(OLE) kolaylıklarını ve ilgili komutlarını kullanabilirsiniz. Örneğin WordPad içerisine dışarıdan herhangi bir bilgi 

transfer ederken Ekle-Nesne komutu böyle bir OLE imkanı sağlar (Bakınız Şekil 55 Nesne Ekle İleti Kutusu) 

MS-DOS Komut istemi (MS-DOS Prompt) 

Windows kullanımı ile birlikte artık insanlar ezbere komut bilmek durumunda kalmayacaklar. Ancak buna 

rağmen IBM ve uyumlu bilgisayarlarda tam Görsel İşletim sistemleri henüz yeni olduğu için bir eski alışkanlıklar, 

tüm programların tam uyum içerisinde olamaması gibi nedenlerden dolayı MS-DOS kullanılmak zorundadır. Bu 

amaçla Windows içerisinde bu hizmeti verebilecek bir komut bulunmaktadır. Bu komutun kullanımı ile birlikte 

Windows ortamında size özel bir DOS penceresi açılacaktır. Bu DOS penceresi içerisinde şimdiye kadar 

kullandığınız tüm komutları (Gerek harici gerekse dahili) kullanabileceksiniz. Bu başlık altında, kullanılabilecek 

komutları ve kullanımlarını, amaçlarını, benzerlik ve farklılıklarını daha geniş olarak inceleyebileceksiniz. (Bakınız 

Sayfa 65) 

65

Ağ Nedir? 

Ağ Komşulukları 

Ağ bir oda, bina ya da kavramsal bir ortamda tüm bilgisayarların bir takım tablolar ile biri birlerine 

bağlanarak elde edilen bütündür. Burada bilgisayarlar birbirlerine kablolar ile fiziksel olarak bağlıdır ve bu 

bağlantılar üzerinde bilgi alış verişi yapacak teknik donanıma (Modem yada Ethernet kartı) sahiptir. Yönetim 

Bakımından ağlar ikiye ayrılır. 

Çalışma Grubu (Workgroup) Yönetici kavramının bulunmadığı ağalardır. Bu tür bir yapılandırmada hiçbir 

Windows terminali diğerine göre üstün değildir. Ve güvenlik noktasında denetleme yapabilecek bir Ana bilgisayar 

(Server) kavramı bulunmaz. 

Etki Alanı (Domain) Böyle bir yapılandırmada Windows’ten kurulu bir grup bilgisayar yanında Windows NT 

Server Novell Server gibi bir takım yazılımları çalıştıran ana bilgisayar adı ile anılan bir bilgisayar bulunur. Böyle 

bir sistemde güvenlik denetimi genellikle Ana makine tarafından gerçekleştirilir. İstenen kullanıcılara istenildiği kadar 

hak ve yetki verilebilir. Planlama tamamen Sistem yöneticisine aittir. 

Ağlar ayrıca büyüklük veya yayıldıkları alan açısından da incelenebilir. Örneğin Internet en büyük alana 

yayılmış ağdır. Bu alan tüm dünyayı ve her evdeki bilgisayarları kapsamaktadır. Bir şirketin tüm ofis ve bürolarının 

gerçek zamanlı olarak birbirine bağlanması 2. Büyüklükteki ağı gösterir ve Teknik olarak İntranet olarak 

isimlendirilir. Sonuncusu ise bir binanın dışına çıkmayan ya da taşmayan ağlardır. 

Ağ kullanımındaki temel amaç bilgi ve bazı kaynak kullanımlarının merkeziyetçiliğini sağlamaktır. Yazıcı ve 

dosya paylaşımının ve yönetiminin tek elden (Yönetici) yapılmasını sağlamaktır. 

Windows Ağları Nasıl Destekler 

Windows bu şekliyle bu gün dünya üstünde kullanılan tüm ağları desteklemektedir. İstenirse Windows ile 

Workgroup (Çalışma grubu) kurulabileceği gibi Bir Çalışma istasyonu olarak Novell, NT, Unix yada Internet 

Server’larına da bağlanılabilir. Bu sistemler üzerinde size verilmiş hak ve yetkiler doğrultusunda paylaştırılmış 

unsurlardan faydalanabilirsiniz. Bu amaçla Windows ortamında Ağ Komşulukları ve ya Çevirmeli Ağ 

programlarından faydalanabilirsiniz. 

Ancak bu Ağları öncelikle kullanabilmek için bu ağlara bir şekilde bağlanmak gerekecektir. Genellikle Yerel 

Ağlara bağlanmak için Windows’in ilk açılışında Kullanıcı Adı ve Parola bilgilerini doğru olarak işlemelisiniz. Eğer 

Bilgiler doğru ve Server tarafından kabul edilmişse sisteme bir kullanıcı olarak bağlanırsınız. Bu giriş ekranı 

derslerimizin başında anlattığımız ve resimlediğimiz ekranımızdır.(Bakınız Sayfa 21) 

Eğer bağlanacağınız ağ Uzaktan erişim ağı ise ve arda bir telefon hattını kullanıyorsanız Çevirmeli ağ 

programından faydalanarak öncelikle ağa bağlanırsınız (Bu aşama da yine kullanıcı adı ve Parola önemli bir yer işgal 

etmektedir) sonra bu kaynaklara ulaşım için Ağ komşuları veya Internet gezgini gibi programlar kullanılır. 

Windows’ta Çalışma Grupları 

Birden fazla Windows bilgisayarının bulunduğu bir ortamda Fiziksel bağlantı yapılmışsa bir çalışma grubu 

oluşturularak çalışılabilir. Diğer bilgisayarda var olan dosya ve diğer kaynaklara (Genellikle Yazıcı) rahatlıkla 

ulaşılabilir. Bu ulaşım aşamasında erişim şifreye bağlı olabilir veya tamamen serbest kalabilir ama kullanıcı bazında 

sınırlandırılamaz. Yani bu çalışma gurubundaki herhangi bir kişi bir diğer bilgisayar üzerinde ya tüm haklara 

sahiptir, ya sadece bilgi okuması yapabilir ya hiçbir hakkı yoktur. Ya da tüm haklara sadece parola aracılığı ile 

ulaşabilir. Ancak Ortamda bir Etki Alanı Sunucusu veya Sunucu bulunmadığı için Kullanıcı bazında sınırlama ve 

benzeri bir işlem yapılamaz. 

Böyle olmasına rağmen küçük işletmelerde gerek maliyeti düşürmek ve gerekse de ağ olayının sağladığı tüm 

imkanlardan faydalanmak için oldukça iyi bir yöntem. 

Ağlar Nasıl Kullanılır 

Ağları kullanırken Genellikle Ağ Komşularından faydalanacağız. Ancak kullandığınız Ağ eğer Internet ise bu 

amaçla Internet Gezginin kullanılmasını tavsiye ederiz. 

66

Ağ Komşuları kullanılırken üzerinde çift tıklayarak açılan pencereden tüm ağ ve diğer makineleri 

görebiliyorsunuz. Bu pencere içerisinde hangi makineden bilgi alınacaksa veya hangi bilgisayara bilgi 

kopyalanacaksa o bilgisayar üzerinde çift tıklama yapınız. Örneğin Şekil 58 Ağ Komşuları resminde hem tüm ağ 

hem de o anda sistemde çalışan aynı Çalışma Grubunda bulunan bilgisayarları görebiliyorsunuz. Bunlardan herhangi 

biri üzerinde çift tıklanırsa bu bilgisayara ait paylaşıma açılmış tüm kaynakları görebilirsiniz. Size ait bir 

bilgisayarda siz istediğiniz bir klasörü istediğiniz bir isimle paylaştırabilirsiniz. 

Örneğin Şekil 58 

deki pencerede BBEM-00 

adlı bilgisayarın 

içerisinde kullanıma 

açılmış Kaynaklara bir 

bakalım. Bu amaçla 

BBEM-00 üzerinde çift 

tıklıyorsunuz ve 

resmindeki gibi bir 

görüntü elde ediyorsunuz. 

Bu şekil veya pencere 

içerisindeki her bir klasör 

görünümlü öğe aslında o 

bilgisayarın kullanıcısı 

tarafından diğer 

kullanıcılara açılmış 

kaynaklardır. Ancak bu 

tür bir kaynak 

paylaşımında Yönetici 

veya o bilgisayarın sahibi 

hangi klasörleri veya 

dosyaları başkalarının 

görmesini isterse sadece o 

dosyaları paylaştırır. 

Şekil 58 Ağ Komşuları 

Ayrıca bir klasör veya 

dosyanın da herkes tarafından görülmesi, değiştirilmesi veya silinmesi mümkün olmayacaktır. Sahip olan kişi bunu 

da belirleme yetkisine sahiptir. 

Ağ Yazıcısı Nedir? 

Eğer bir sistem üzerinde bir yazıcı diğer tüm bilgisayarlar tarafından da kullanılabiliyor ise bu yazıcıya Ağ 

yazıcısı denir. Kullanım bakımından normal yazıcılara oranla bir farklılığı olamayacaktır. Ama yazıcı başka bir 

bilgisayara bağlı olabileceği için bir takım sorunlarla karşılaşabileceğiz. Örneğin bağlantı kopması (Mantıksal 

bağlantının), Bilgisayarın Kapalı olması gibi. Bu durumlarda Yazıcı üzerine tanımlanmış bağlantı noktasının tekrar 

tanımlanması gerekebilir. Bu durumlara dikkat edilmesi gerekecektir. Eğer bağlantı konusunda problem olursa 

yazıcının tekrar kurulması veya en azından bağlantının güncelleştirilmesi gerekecektir. Uzak bir makine üzerinde ki 

yazıcını adı ‘Yazıcım’ olsun. Bu makinenin adı ‘Murat_PC’olsun bu makine üzerindeki bu yazıcı şu şekilde 

adlandırılacaktır: (\\Murat_PC\Yazıcım) 

67

Windows 'un Tarihçesi

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?