ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK ...

Ayşe KAYA 

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ 

FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ 

YÜKSEK LİSANS TEZİ 

ÇAMLIYAYLA (MERSİN) VE GÜNEYDOĞUSUNUN JEOLOJİK VE 

TEKTONİK İNCELEMESİ 

ADANA, 2006 

JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI



ÇAMLIYAYLA (MERSİN) VE GÜNEYDOĞU’ SUNUN 

JEOLOJİK VE TEKTONİK İNCELEMESİ 

Ayşe KAYA 


JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ ANA BİLİM DALI 

Bu tez …/…./….. Tarihinde Aşağıdaki Jüri Üyeleri Tarafından Oy Birliği İle 

Kabul Edilmiştir. 

İmza ………………....... İmza ……………………… İmza …………………… 

Prof.Dr. Cavit DEMİRKOL Prof.Dr. U.Can ÜNLÜGENÇ Yrd.Doç.Dr. Alican KOP 

DANIŞMAN ÜYE ÜYE 

Bu tez Enstitümüz Jeoloji Mühendisliği Anabilim Dalında hazırlanmıştır. 

Kod No: 

Prof.Dr. Aziz ERTUNÇ 

Enstitü Müdürü 

Bu Çalışma Çukurova Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Tarafından 

Desteklenmiştir. 

Proje No: MMF2005YL32 

Not: Bu tezde kullanılan özgün ve başka kaynaktan yapılan bildirişlerin, çizelge, şekil ve fotoğrafların 

kaynak gösterilmeden kullanımı, 5846 sayılı fikir ve sanat eserleri kanunundaki hükümlere tabidir.

ÖZ 


ÇAMLIYAYLA (MERSİN) VE GÜNEYDOĞU’ SUNUN 

JEOLOJİK VE TEKTONİK İNCELEMESİ 

Ayşe KAYA 



JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI 

Danışman : Prof. Dr. Cavit DEMİRKOL 

Yıl : 2006, Sayfa : 44 

Jüri : Prof. Dr. Cavit DEMİRKOL 

Prof. Dr. Ulvi Can ÜNLÜGENÇ 

Yrd. Doç. Dr. Alican KOP 

Çalışma alanı, Mersin ilinin 30 km kuzeyinde yer alan Çamlıyayla (Namrun) 

ilçesi ve ilçenin güney kesimindeki yaklaşık 110 km 2 lik alanı kapsar. Bu çalışmada 6 

ayrı kaya stratigrafi birimi ayırt edilmiştir. 

İnceleme alanının temelini Alt-Orta Triyas zaman aralığında sığ denizel bir 

ortamda çökelmiş olan Dişdöken formasyonu oluşturmaktadır. Bu birim üzerine 

açısal uyumsuz olarak Jura-Kretase yaşlı Demirkazık formasyonu gelir. Daha üstte 

ise tektonik dokanakla peridotit, serpantinit, gabro, radyolarit ve kireçtaşı 

bloklarından oluşan Fındık karmaşığı olarak ayırtlanan birim bulunmaktadır. 

Tersiyer yaşlı birimin en alt kesimini kumlu, siltli, killi kireçtaşlı, marnlı, 

fosil içerikli ve sığ denizel ortamda çökelmiş Alt-Orta Miyosen yaşlı Kaplankaya 

formasyonu oluşturur. Kaplankaya formasyonu Mesozoyik yaşlı birimler üzerine 

açısal uyumsuz olarak bulunmaktadır. İnceleme alanında Kaplankaya formasyonu ile 

yanal ve düşey yönde geçişli bir ilişki sunan, Orta Miyosen yaşlı ve bol fosil içerikli 

resifal kireçtaşları Karaisalı formasyonu olarak tanıtılmıştır. 

İnceleme alanındaki en genç çökelleri karasal Kuvaterner yaşlı alüvyonlar 

oluşturmaktadır. 

Anahtar Kelimeler: Stratigrafi, Mesozoyik, Senozoyik, Çamlıyayla, Mersin. 

I

ABSTRACT 

MSc THESIS 

GEOLOGICAL AND TECTONICAL INVESTIGATION OF 

ÇAMLIYAYLA (MERSİN) AND IT’S SOUTH EAST 

Ayşe KAYA 

DEPARTMENT OF GEOLOGICAL ENGINEERING 

INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES 

UNIVERSITY OF ÇUKUROVA 

Supervisor : Prof. Dr. Cavit DEMİRKOL 

Year : 2006, Pages : 44 

Jury : Prof. Dr. Cavit DEMİRKOL 

Prof. Dr. Ulvi Can ÜNLÜGENÇ 

Yrd. Doç. Dr. Alican KOP 

The study area, which is located to the 30 km north of Mersin, city, covers an 

area of approximately 110 sq. km, in the town of Çamlıyayla (Namrun) and it’s 

south. As a conclusion of this study, six litostratigraphic units have been 

distinguished and mapped within the study area. 

Early-Middle Triassic aged Dişdöken Formation which was deposited in a 

shallow marine environment, represents the oldest rock units of the study area. This 

unit is angular unconformably overlain by the Jurassic-Cretaceous Demirkazık 

Formation. Fındıkpınarı Complex composed of peridotite, serpantinite, gabro, 

radiolarite and limestone blocks, is located tectonically over the both units. 

Early-Middle aged Kaplankaya Formation forms at the base of the Tertiary 

units which consists of sandstone, siltstone, marl, clayey limestone, fosilliferous and 

which was sedimented in a shallow marine environment. Also Kaplankaya 

Formation overlies the Mesozoic units with angular unconformity. In the study area, 

Middle Miocene aged reefal originated fosilliferously limestone, which has lateral 

and vertical transitional contact relation with Kaplankaya Formation, has been 

distinguished as Karaisalı Formation. 

Quaternary terrestrial alluviums forms the youngest sediments in the study 

area. 

Key words: Stratigraphy, Mesozoic, Senozoic, Çamlıyayla, Mersin. 

II

TEŞEKKÜR 

Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Jeoloji Mühendisliği 

Anabilim Dalı’nda Yüksek Lisans Tezi olarak hazırlanan bu çalışma, 

MMF2005YL32 nolu proje kapsamında Araştırma Fonu tarafından desteklenmiştir. 

Bu projeyi destekleyen Ç.Ü Araştırma Fonuna katkılarından dolayı teşekkür ederim. 

Tüm çalışmalarım süresince yapıcı eleştirileri ile bana yön veren, aydınlatıcı 

bilgileri ile çalışmalarımın devamlılığını ve destekleri ile tezimin tamamlanmasını 

sağlayan danışman hocam Prof. Dr. Cavit DEMİRKOL’ a; 

Tez çalışmalarımda değerli bilgilerinden yararlandığım, katkılarıyla tezimin 

tamamlanmasını sağlayan hocalarım; Prof. Dr. UlviCan ÜNLÜGENÇ, Yrd. Doç. Dr. 

Alican Kop ’a, Araş. Gör. Ulaş İnan SEVİMLİ, Araş. Gör. Ali ÖZVAN ve bugüne 

değin emeği geçen bütün hocalarıma, 

Tezin tamamlanması aşamasında ve arazi çalışmalarım sırasında benden 

yardımlarını esirgemeyen meslektaşlarım başta Turgut AKSU olmak üzere, Özkan 

AŞIK, Akın COŞKUNER ve Seçil ONUR ’a; 

Arazi çalışmalarım esnasında maddi ve manevi yardımlarını esirgemeyip 

bütün olanaklarını bizlere sunan meslektaşım Turgut AKSU’nun halası Ülkü 

TOPBAŞ ve eniştesi Kuddüs TOPBAŞ ’a; 

İnce kesitlerin hazırlanması çalışmalarında yardımcı olan Maden 

Mühendisliği Bölümü İnce Kesit Laboratuar Teknisyeni Osman İBİLİ ’ye; 

Ve bugüne değin beni yetiştiren, her aşamada ilgilerini ve desteklerini 

gördüğüm aileme, arkadaşlarım Çevre Mühendisi Sibel DEMİRCİ ve Radyoloji 

Teknikeri Fatma EMELCE ’ye; 

Ayrıca Yüksek Lisans öğrenimim boyunca bana her konuda destek olan 

nişanlım Tayfun DEMİRTAŞ ’a; 

En içten teşekkürlerimi sunarım. 

III

İÇİNDEKİLER SAYFA 

ÖZ…………………………………………………………………..………… I 

ABSTRACT………………………………………………………………….. II 

TEŞEKKÜR………………………………………………………………….. III 

İÇİNDEKİLER……………………………………………………………….. IV 

ŞEKİLLER DİZİNİ…………………………………………………………... VII 

1. GİRİŞ………………..……………………………………………………... 1 

2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR………………………………………………….. 4 

3. MATERYAL METOT……………………………………………………... 8 

3.1 Arazi Öncesi Büro Çalışmaları…………………………………………. 8 

3.2 Arazi Çalışmaları……………………………………………………….. 8 

3.3 Laboratuvar Çalışmaları………………………………………………… 9 

3.4 Değerlendirme ve Tez Yazım Çalışmaları……………………………… 9 

4. ARAŞTIRMA BULGULARI………………………………………………. 10 

4.1 Stratigrafi………………………………………………………………... 10 

4.1.1 Mesozoyik……………….………………………………………... 12 

4.1.1.1 Dişdöken Formasyonu (TRd)……………………………... 12 

4.1.1.2 Demirkazık Formasyonu (JKd).…………………………... 15 

4.1.1.3 Fındıkpınarı Karışığı (Mfk)……………………………….. 18 

4.1.2 Senozoyik…………….…………………………………………… 20 

4.1.2.1 Kaplankaya Formasyonu (Tkp)………………………….... 20 

4.1.2.2 Karaisalı Formasyonu (Tka)………………........................ 24 

4.1.3 Kuvaterner……………………………………………………..….. 30 

4.1.3.1 Alüvyon (Qal)………………………….………………….. 30 

4.2 Yapısal Jeoloji……….………………………………………………….. 31 

4.2.1 Doğrultu ve Eğimler………………………..……………………… 31 

4.2.2 Uyumsuzluklar………………………………………………..…… 32 

4.2.3 Kıvrımlar………………………………………………………..…. 32 

4.2.4 Faylar……………………………………………….……………… 34 

4.3 Jeomorfoloji…………………………………………………………….... 37 

IV

4.4 Jeolojik Evrim……………………………………………………………. 38 

4.5 Ekonomik Jeoloji………………………………………………………… 39 

5. SONUÇ VE ÖNERİLER…………………………………………………..… 41 

KAYNAKLAR…………………………………………………………………. 42 

ÖZGEÇMİŞ……………………………………………………………………... 44 

V

EKLER 

Ek – 1 Bölgenin Genelleştirilmiş Jeoloji Haritası 

Ek – 2 Bölgenin Jeoloji Enine Kesitleri 

VI

ŞEKİLLER DİZİNİ SAYFA 

Şekil 1.1. İnceleme alanının yer bulduru Haritası……………………………. 3 

Şekil 4.1. İnceleme alanının genelleştirilmiş stratigrafi kesiti…..…………… 11 

Şekil 4.2. Alt-Orta Triyas yaşlı Dişdöken formasyonunun orta kısımlarında 

gözlenen killi marnlı seviye….………….…………...…………….. 13 

Şekil 4.3. Jura-Kretase yaşlı Demirkazık formasyonunun tabanında gözlenen 

Alt Jura yaşlı kireçtaşları….….………………………………..…… 16 

Şekil 4.4. Magmatik kaya kompleksi, Mersin ofiyoliti ve kendisinden yaşlı 

bloklarını içerisinde bulunduran Fındıkpınarı karışığının genel 

görünümü…………………………………………………………… 19 

Şekil 4.5. Alt–Orta Miyosen yaşlı Kaplankaya formasyonu içerisinde gözlenen 

linyitli seviye...………..……………………………………..……… 21 

Şekil 4.6. Çalışma alanı dışındaki Tersiyer yaşlı Kaplankaya ve Karaisalı 

formasyonlarının uyumlu dokanak ilişkileri……...……………….... 22 

Şekil 4.7. Karaisalı formasyonu ile Kaplankaya formasyonunun uyumlu 

dokanak ilişkisi………………………………………………...….... 25 

Şekil 4.8. Karaisalı formasyonu ile Kaplankaya formasyonunun uyumlu 

dokanak ilişkisi………………………………………………...….... 25 

Şekil 4.9. Karaisalı formasyonu içerisinde bulunan Echinode mate ailesinden 

Echinid örnekleri…..…..……………………………………………. 27 

Şekil 4.10.Karaisalı formasyonu içerisinde bulunan Echinode mate ailesinden 

Echinid örnekleri…..…..……………………………………….……. 27 

Şekil 4.11.Karaisalı formasyonu içerisindeki Pelecypode gruplarından 

Pectinidae kavkı örnekleri…………..………………………………. 28 

Şekil 4.12.Karaisalı formasyonu içerisindeki Pelecypode gruplarından 

Pectinidae kavkı örnekleri...………………………………………… 28 

Şekil 4.13.Alpin orojenezi sıkışma tektoniği sırasında Mesozoyik yaşlı 

Demirkazık formasyonunda oluşan kıvrımlar….….……..…………. 32 

Şekil 4.14.Jura–Kretase yaşlı Demirkazık formasyonu ile Alt-Orta Miyosen 

yaşlı Kaplankaya formasyonu arasındaki faylı dokanak..….………... 35 

VII

Şekil 4.15.Kaplankaya formasyonu içerisindeki sol yanal doğrultu atımlı 

fay..………………………………………..……………................... 36 

Şekil 4.16.Kaplankaya formasyonu içerisinde gözlenen kömürlü seviye……… 39 

Şekil 4.17.Zevzek Tepe (G4) ’nin kuzeybatı kesiminde Altıparmak mevkii 

içindeki kapalı kömür işletmesi…………………………..………..... 40 

VIII

1. GİRİŞ Ayşe KAYA 

1. GİRİŞ 

Bu çalışma ile Çamlıyayla (Mersin) dolayında yüzlenen kayaç birimlerinin 

jeolojik özellikleri incelenmiştir. 

Çalışma alanı, Orta Toroslar’da yer alan Mersin ilinin yaklaşık 30 km 

kuzeyinde bulunmaktadır (Şekil 1). İnceleme alanı; 1 / 25 000 ölçekli Adana N33 – 

d1 paftasının güney, Kozan N33 – d4 paftasının ise kuzey bölümlerini içermekte 

olup, yaklaşık 110 km 2 lik bir alanı kapsamaktadır. Topoğrafik yükseltiler 500 – 

2000 m arasında değişmektedir. Genel olarak topoğrafik eğimin güneyden kuzeye 

doğru arttığı gözlenmektedir. Yörede yer alan önemli yükseklikler kuzeyde (doğudan 

batıya) Ayvagediği T. (1283 m.- J1), Kale T. (1334 m.- I3), Zevzek T. (1304 m.- G4, 

G5), Kocabelen T. (1669 m.- C3), Güreş T. (1224 m.- B1) güneyde Tonsargedik T. 

(1304 m.- J5), Güney T. (1253 m.- H11), Haranalı T. (1065 m.- F10), Ağılık T. 

(1339 m.- D8, B10) sayılabilir. İnceleme alanı içerisinde bulunan tepelerde eğimler 

12–17 o gibi yumuşak bir topoğrafyaya sahip olmasına karşın Cehennemdere 

yatağında çok dik bir eğim belirlenmiştir. İnceleme alanının en önemli drenaj ağını 

Cehennemdere oluşturmaktadır. Cehennemdere çalışma alanının kuzeybatısından K– 

G doğrultusunda derin ve dik bir vadi içerisinde akarken inceleme alanının orta 

kesiminde dirsek yapmakta ve D–B doğrultusunda akmaya devam ederek araziyi 

kuzey ve güney olmak üzere iki kısma ayırmaktadır. Bitki örtüsü olarak; inceleme 

alanı güneyinde yerleşim bölgeleri çevresinde meyve bahçeleri, kuzey ve 

kuzeybatıda ise ormanlık araziler yer almaktadır. Bölgede Akdeniz iklimi hüküm 

sürmekte olup, yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlıdır. Bölge içerisinde yer 

alan önemli yerleşim yerleri; Çamlıyayla (Namrun) ilçe merkezi (G2, G3, H2, H3), 

Sebil köyü (F6), Alanyalı (Alaiye) (A11), Çevlik (I11), Çuvalga (I5) ve Çayırekinliği 

(J2) mahalleleridir. 

İnceleme alanı içerisinde asfalt yolu olan ilçe merkezi dışındaki diğer 

alanlarda ulaşım, stabilize köy yolları ve orman yoları aracılığıyla Cehennemdere 

vadisinin bazı kısımları haricinde her noktaya oldukça rahat bir şekilde 

yapılabilmektedir. 

1


İnceleme alanının güneyinde, doğusunda, güneydoğusunda ve batısında kalan 

alanlarda çeşitli jeolojik çalışmalar yapılmış olmasına rağmen, bu tezin konusunu 

oluşturan inceleme alanında çok az sayıda jeolojik çalışma bulunmaktadır. Jeolojik 

çalışmalar açısından bölgedeki eksikliğin giderilmesi amacıyla inceleme alanında bu 

çalışma gerçekleştirilmiştir. Yapılan bu çalışma ile inceleme alanının jeolojik 

özellikleri saptanarak, jeolojik evriminin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. 

2


Şekil 1.1. İnceleme alanının yer bulduru haritası 

3

2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR Ayşe KAYA 

2 ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR 

Akman (1982); Sebil köyü ve kuzeyini kapsayan Yüksek Mühendislik Tez 

çalışmasında altı formasyon ayırt etmiştir. Yaşlıdan gence doğru; Üst Permiyen yaşlı 

Mercenindere formasyonu, bunun üzerine açısal uyumsuzlukla gelen Üst Triyas yaşlı 

Cehennemdere formasyonu, Jura–Alt Kretase yaşlı Taştepe formasyonu, hemen 

üzerinde açısal uyumsuz yerleşen Üst Kretase yaşlı Tekir formasyonu ve Alt–Orta 

Miyosen yaşlı Sebil formasyonudur. Sebil formasyonunu da kendi içerisinde; 

Aracadere, Yellibelen, Kavlaktepe, Tepebaşı üyelerine ayıran çalışmacı, inceleme 

alanının zaman içerisinde Palatin, Laramiyen, Fragosav ve Attik orojenik dönemler 

etkisi altında kaldığını da belirtmiştir. 

Ünlügenç (1986); “Kızıldağ yayla (Adana) dolayının jeoloji incelemesi” adlı 

çalışmasında ayrıntılı jeoloji incelemesi yapmış ve bu çalışmayı Yüksek Lisans Tezi 

olarak hazırlamıştır. İnceleme alanında farklı stratigrafik dizilim ve yapısal konum 

sunan allokton, paraotokton ve otokton birimleri ayırtlamıştır. Paraotokton konumlu 

birimleri; Permo–Karbonifer yaşlı Karahamzauşağı formasyonu, Mesozoyik yaşlı 

Demirkazık kireçtaşı ile Yavça formasyonunun oluşturduğunu belirtmiştir. Allokton 

konumlu Kızıldağ Melanjı ve Faraşa Ofiyolitinin Alt Maestrıhtiyen sonrası bölgeye 

yerleştiğini açıklamıştır. Bölgede otokton konumlu Tersiyer yaşlı birimlerin ise 

sırasıyla; Oligosen–Alt Miyosen yaşlı Gildirli formasyonu, Alt Miyosen yaşlı 

Kaplankaya formasyonu ve Orta–Üst Miyosen yaşlı Karaisalı kireçtaşı olduğunu 

belirtmiştir. 

Yetiş ve Demirkol (1986); “Adana Baseni Batı Kesiminin Detay Jeoloji 

Etüdü” isimli çalışmalarında temeli Paleozoyik yaşlı Yerköprü ve Karahamzauşağı 

formasyonlarının oluşturduğunu, bölgede ayrıca Triyas–Kretase yaşlı Demirkazık 

formasyonu ile havzanın düşey salınımlarla derinleştiği kesimlerde Üst Kretase yaşlı 

Yavça formasyonunun bulunduğunu belirlemişlerdir. Allokton konumlu Kızıldağ 

Melanjı ve Faraşa Ofiyoliti’nin bölgeye Maestrihtiyen’de belirten çalışmacılar, 

Tersiyer yaşlı birimlerin Paleozoyik ve Mesozoyik yaşlı litostratigrafi birimlerinin 

oluşturduğu düzensiz bir paleotopografya üzerinde gelişmiş olduğunu öne 

sürmüşlerdir. Çalışmacılar ayrıca kısa mesafelerde yatay ve düşey yönde geçişler 

4


gösteren Tersiyer birimlerinin sırasıyla; Gildirli, Karsantı, Kaplankaya, Karaisalı, 

Güvenç, Cingöz, Kuzgun ve Handere formasyonları olduğunu ortaya belirtmişlerdir. 

Keniş (1988); ‘Sarıkavak (Tarsus - İÇEL) Manyezit Yataklarının Jeolojisi ve 

Metallojenisi’ konulu Yüksek Lisans Tez çalışmasında; Jura–Kretase yaşlı; 

Demirkazık kireçtaşı, Üst Kretase yaşlı; Kızıldağ Melanjı ve Mersin Ofiyoliti, 

Oligosen–Alt Miyosen yaşlı; Gildirli formasyonu, Alt Miyosen yaşlı; Kaplankaya 

formasyonu, Alt–Orta Miyosen yaşlı; Karaisalı kireçtaşı ile Kuvaterner yaşlı; 

Alüvyon olmak üzere toplam 7 birim ayırtlanmış olup, ayrıca manyezit yatağının da 

ayrıntılı etüdünü yapmıştır. 

Demirkol (1989); Pozantı–Karsantı–Karaisalı (Doğu Toros) arasında kalan 

platformun Karbonifer–Permiyen den günümüze kadar olan gelişimini bölümlere 

ayırarak ortaya koymuş ve formasyonların litolojik özelliklerine dair detaylı bilgiler 

vermiştir. Tersiyer yaşlı birimlerin Mesozoyik–Paleozoyik yaşlı birimler üzerine 

uyumsuzlukla geldiğini ifade etmiştir. Miyosen başında (Burdigaliyen) güney ve 

güneydoğu yönünde gelişen denizel transgresyon ile karadan beslenmenin etkin 

olduğu alanlarda plaj–sığ denizel nitelikli kırıntılı sedimanlar (Kaplankaya 

formasyonu) çökelirken, bunun dışında kalan topografik yükseltilerde ise resifal 

nitelikli Karaisalı formasyonunun çökeldiği ileri sürülmüştür. Transgresyonun 

Tortoniyen’e kadar kuzeye ilerlemesi nedeni ile kıyı çizgisi Karaisalı formasyonu ve 

resif ilerisi fasiyes’inde kuzeye doğru ilerlemiş olduğu belirtilmiştir. 

Usta (1989); “Kıralan Dolayının Jeolojisi” adlı Yüksek Lisans Tez 

çalışmasında altı litostratigrafi birimi ayırt etmiş, stratigrafik kalınlık, litolojik 

değişim ve ortamsal yorum için Miyosen yaşlı Kaplankaya formasyonunun 

kalınlığını ölçmüş ve 1/25.000 ölçekli yapı haritası hazırlayarak bölgenin jeolojik 

evriminin tarihçesini irdelemiştir. 

Uçar (1991); “Bucak–Çokak (ADANA) Alanının Stratigrafisi” adlı Yüksek 

Lisans Tez çalışması ile çalışma alanında Permo–Karbonifer yaşlı; Karahamzauşağı 

formasyonu, Üst Triyas–Jura–Kretase yaşlı Demirkazık kireçtaşı, Oligosen–Alt 

Miyosen yaşlı Gildirli formasyonu, Alt–Orta Miyosen yaşlı Kaplankaya formasyonu 

ve Orta Miyosen yaşlı Güvenç formasyonlarını ayırtlamıştır. 

5


Avşar (1992); ‘Namrun (MERSİN) Yöresinin Bentik Foraminifer Faunası’ 

nın sistematik incelenmesi ile bölge stratigrafisi hakkında bilgi vermeyi amaçlayan 

çalışmasında, bölgede Üst Kretase, Paleojen ve Neojen yaşlarında kaya birimlerinin 

yüzeylenmiş olduğunu belirtmiştir. Ayrıca Üst Kretase’yi oluşturan ofiyolitik 

malzemenin radyolarit, kireçtaşı blokları ve fliş karakterli çökellerden türediğini, Üst 

Paleosen (İlerdiyen) çökellerinin ise kumtaşı, kiltaşı ve kumlu–killi kireçtaşından 

ibaret olduğunu işaret etmiştir. Alt Eosen Küviziyen çökellerinin İlerdiyen ile 

uyumlu olan kumtaşı, marn ve killi kireçtaşından oluştuğunu belirtmiştir. Orta Eosen 

(Lütesiyen)’in kirli beyaz, sarı ve krem renginde iyi tabakalanmalı, killi kireçtaşları 

ile temsil edildiğini belirten araştırmacı; killi kireçtaşı ve çakıltaşlarından oluşan 

Neojen çökellerinin Lütesiyen çökelleri üzerine uyumsuz olarak geldiğini öne 

sürmüştür. 

Açlan (1993); ‘Namrun Güneydoğusu (MERSİN) Yöresinin Jeolojik ve 

Petrografik İncelemesi’ başlıklı Yüksek Lisans Tez çalışmasında; Mesozoyik ve 

Senozoyik yaşlı sekiz adet birim ayırtlamış, çalışma alanında temeli Jura–Kretase 

yaşlı Demirkazık kireçtaşı (otokton), Üst Kretase yaşlı Mağmatik kompleks, Fındık 

karmaşığı ve Mersin Ofiyoliti (allokton)’nin oluşturduğunu belirtmiştir. Çalışmacı, 

bölgedeki Senozoyik birimlerin otokton konumlu Gildirli (Oligosen–Alt Miyosen) ve 

Kaplankaya formasyonları (Alt Miyosen) ile Karaisalı kireçtaşı (Alt–Orta Miyosen) 

tarafından temsil edildiğini ve Miyosen yaşlı birimlerinin temel üzerinde uyumsuz 

konumlu olduğunu öne sürmüştür. 

Şahinoğlu (1998); “Kocayer ve Şahna (MERSİN) Yöresinin Jeoloji ve 

Petrografisi” konulu Yüksek Lisans Tez çalışmasında; bölgede yerleşme yaşı Üst 

Kretase olan Ofiyolitik seri ve Ofiyolitli Melanj ile Miyosen kireçtaşlarını 

ayırtlamıştır. Ofiyolitik serinin büyük bir bölümünün harzburjitlerden oluştuğunu ve 

bunlarda da yoğun tektonik etkilere maruz kalmaları sonucu yaygın 

serpantinleşmenin görüldüğünü belirtmiştir. Bölgesel olarak çok farklı kalınlıklarda 

görülen bol fosilli ve üzerinde karstik yapıların fazla geliştiği Miyosen kireçtaşlarının 

Ofiyolitik seri üzerine uyumsuz olarak geldiğini belirtmiştir. 

6


Tekbaş (2000); “Namrun güneyi (Çapar–Parmakkurdu arası) Ofiyolit 

Diliminin Jeolojisi ve Petrografik İncelemesi” konulu Yüksek Lisans Tez 

çalışmasında; sekiz ayrı litostratigrafi kaya birimi ayırt etmiştir. Bunlar sırasıyla, 

Mesozoyik yaşlı olan Demirkazık kireçtaşı, Mağmatik kompleks, Fındık karmaşığı, 

Mersin Ofiyoliti ile Senozoyik yaşlı Gildirli formasyonu, Kaplankaya formasyonu, 

Karaisalı kireçtaşı, Alüvyon birimleridir. Çalışma alanında Mağmatik kompleks ve 

Fındık karmaşığı birimlerini içeren kayaç topluluğu Mersin Ofiyolitli Melanj’ı olarak 

tanımlamıştır. 

Aydoğdu (2002); “Boğazpınar - Sandal (İÇEL) dolayının statigrafisi” Yüksek 

Lisans Tez çalışmasında; Kaplankaya formasyonunun çökelme ortamının resif gerisi 

olduğunu belirtmiştir. Karaisalı kireçtaşlarının resifal özellikli olduğunu, 

Burdigaliyen–Langhiyen yaş aralığında çökeldiğini öne sürmüştür. Tersiyer yaşlı 

Kaplankaya, Karaisalı formasyonlarının, Mesozoyik yaşlı Demirkazık formasyonu 

üzerine açısal uyumsuzlukla geldiğini ve Kaplankaya ile Karaisalı arasında da yanal 

ve düşey geçiş olduğuna da işaret eden araştırmacı, Çamlıyayla’nın yaklaşık 15 km 

doğusundaki çalışma sahası içerisinde bulunan fayların Ecemiş ve Cevizlik faylarının 

devamı niteliğinde olduğunu ileri sürmüştür. 

Ekingen (2003); “Çamlıyayla (MERSİN) yöresinin Tektono Statigrafik 

Özellikleri” Yüksek Lisans Tezinde, altı farklı kaya stratigrafisi birimi ayırt etmiştir. 

Bunlar Orta Triyas–Kretase yaşlı Demirkazık formasyonu, Santoniyen– 

Maestrıhtiyen yaşlı Yavça formasyonu, Üst Kretase yaşlı Fındıkpınarı karışığı, 

Oligosen–Alt Miyosen yaşlı Gildirli formasyonu, Alt–Orta Miyosen yaşlı 

Kaplankaya formasyonu ve bu formasyonla yanal ve düşey geçişli olan Alt–Orta 

Miyosen yaşlı Karaisalı kireçtaşlarıdır. 

Sevimli (2003); “Demirhisar (MERSİN KD’su) civarının jeolojisi ve 

Sedimantolojik Özellikleri” konulu Yüksek Lisans Tez çalışmasında; Kuzgun ve 

Karaisalı Formasyonlarına ait sedimantolojik kesitler çıkarmış ve derlediği 

örneklerden elde ettiği bulgulara dayanarak Karaisalı formasyonuna Alt–Üst 

Miyosen yaşını vermiştir. Çalışmacı alınan sedimantolojik kesitlere dayanarak 

Kuzgun formasyonunun sığ denizel bir deltayik ortamda çökeldiğini açıklamıştır. 

7

3. MATERYAL METOD Ayşe KAYA 

3. MATERYAL METOD 

‘Çamlıyayla (MERSİN) dolayının jeolojik incelemesi’ isimli bu çalışmada 

toplam 110 km 2 lik bir alanın 1/25 000 ölçekli jeolojik haritası hazırlanmıştır. Büro 

çalışması, arazi çalışması, laboratuvar çalışması ve tez yazım çalışmaları olmak 

üzere başlıca dört aşamada gerçekleştirilen bu çalışmanın ana amacı; stratigrafik ve 

tektonik özelliklerini belirleyerek inceleme alanının jeolojik evrimini ortaya koymak 

olmuştur. 

Bu çalışmaya 2005 yılı bahar aylarında literatür ve kaynak araştırması 

çalışmaları ile başlanmıştır. 2005 ve 2006 yıllarında ise arazi çalışmaları 

gerçekleştirilmiştir. 

3.1 Arazi Öncesi Büro Çalışmaları: 

Bu aşamada öncelikle çalışma alanının 1/25 000 ölçekli topografik haritaları 

ile genel olarak Adana havzası ve inceleme alanı ve yakın civarını kapsayan 

bölgelerde yapılmış olan önceki çalışmalar derlenmiştir. Derlenen çalışmaların arazi 

çalışması öncesi detaylı bir şekilde incelenmesi ve yorumlanması sonucunda 

yapılacak arazi çalışmalarına ilişkin gerekli olan planlamalar yapılmıştır. 

3.2 Arazi Çalışmaları: 

Arazi çalışmaları evresinde öncelikle çalışmaların gerçekleştirilmesinde çok 

önemli bir yeri olan konaklama ve arazide ulaşımı sağlayacak taşıt ihtiyacının 

karşılanması işlemi gerçekleştirilmiştir. Daha sonra arazi çalışması sırasında gerekli 

olan jeolog çekici, saha defteri, pusula, 1/25 000 ölçekli topografik harita, lup, 

fotoğraf makinesi ve GPS temin edilmiştir. 

Arazi çalışması sırasında; inceleme alanında yüzeylenen kayastratigrafi 

birimler formasyon mertebesinde ayırtlanarak, bu formasyonların sınırları ile tabaka 

ve fay gibi ölçülebilen yapısal unsurların konumları 1/25 000 ölçekli topoğrafik 

harita üzerine işlenmiştir. Böylece bölgenin 1/25 000 ölçekli detay jeoloji haritası 

8

3. MATERYAL METOD Ayşe KAYA 

elde edilmiştir. İnceleme alanında yüzeyleyen tüm kaya birimleri ve bu birimler 

içerisinde gözlenen tüm yapılardan çok sayıda düzlemsel yapılardan doğrultu ve 

eğim ölçümleri yapılmış, gerekli görülen yerlerde, birimlerden örnek alma ve 

fotoğraf çekme çalışması yapılmıştır. Ayrıca inceleme alanında yüzeyleyen tüm 

birimlerin fiziksel özellikleri saha defterine ayrıntılı olarak işlenmiştir. 

3.3 Laboratuvar Çalışmaları: 

Arazi çalışmaları sırasında gerekli görülen yerlerden alınan kaya 

örneklerinden Çukurova Üniversitesi Müh.–Mim. Fakültesi Jeoloji Mühendisliği 

bölümü ince kesit hazırlama laboratuvarında ince kesitler hazırlanmıştır. Elde edilen 

ince kesitler Jeoloji Mühendisliği Bölümünün ilgili öğretim elemanları ve 

araştırmacılarınca polarizan mikroskoplarda incelenmiş ve elde edilen bulgulara 

ilişkin fotoğraflar çekilmiştir. 

3.4 Değerlendirme ve Tez Yazım Çalışmaları: 

Arazi öncesi, arazi ve laboratuvar çalışmaları ile elde edilen tüm veriler 

değerlendirildikten sonra, bölgenin stratigrafik ve tektonik konumunu ortaya koyan 

harita, kesit, tablolar ve araziden alınmış görüntüler yardımı ile çalışma alanının 

detay jeolojisini içeren bir yüksek lisans tez çalışması hazırlanmıştır. 

9

4. ARAŞTIRMA BULGULARI Ayşe KAYA 

4 ARAŞTIRMA BULGULARI 

4.1 Stratigrafi 

İnceleme alanı, Orta Toroslar’ın güney bölümünde yer alan Çamlıyayla 

(Namrun) ilçesi ve ilçenin güney kesimindeki yaklaşık 110 km 2 lik alanı kapsar. 

Çamlıyayla (Namrun) ve yakın yöresindeki kaya birimlerini ve tektonostratigrafik 

özelliklerini belirlemeyi amaç edinen bu çalışmada 6 ayrı formasyon belirlenmiştir. 

Bunlar yaşlıdan gence doğru sırasıyla; Alt-Orta Triyas yaşlı Dişdöken formasyonu, 

Jura–Kretase yaşlı Demirkazık formasyonu, Üst Kretase yaşlı Fındıkpınarı karışığı, 

Alt–Orta Miyosen yaşlı Kaplankaya ve Karaisalı formasyonları ile Kuvaterner yaşlı 

alüvyonlardır (Şekil 4.1). 

10


Şekil 4.1. İnceleme alanının genelleştirilmiş stratigrafi kesiti 

11


4.1.1 Mesozoyik 

4.1.1.1 Dişdöken Formasyonu (TRd) 

Dişdöken formasyonu adı ilk kez Serdar ve diğ. (1985) tarafından birimin 

yüzleklerinin gözlendiği Dişdöken yayla civarındaki, kumtaşı, killi-kumlu kireçtaşı 

ve kireçtaşı litolojileri için kullanılmıştır. Çalışma alanında benzer özellikleri 

gösteren birim için aynı adın kullanılması uygun görülmüştür. 

Dişdöken formasyonu çalışma alanının batı kesiminde oldukça sınırlı bir 

alanda yüzlek vermektedir. Birimin yüzeylemesini, Ağılık T. (B9)’nin kuzeybatısı 

(A7, A8, B8)’ndaki alanlarda görmek mümkündür (Ek-1). 

Birim inceleme alanında başlıca; kireçtaşı, kumtaşı, marn ve killi 

kireçtaşından oluşmaktadır. Birimin tabanında ayrışmış yüzeyi; gri-açık gri, taze 

kırık yüzeyi; açık gri renkli, ince-orta tabakalı, sert-sağlam yapılı, oldukça çatlaklı ve 

kırıklı, çatlak ve kırıkları kalsit dolgulu, mikritik dokulu, stramatolitik kireçtaşı 

bulunmaktadır. Birimin üst seviyelerinde ise silttaşı ve şeylerle ardalanan ayrışmış 

yüzeyi; bej-sarımsı gri, taze kırık yüzeyi; mavimsi gri renkli, ince tabakalı, 

dayanımsız, kıymıksı-kırıklı yapılı ve metamorfizma geçirerek şistleşmiş kırmızımsı 

sarı-alacalı renkli, laminalanmalı marnlar bulunmaktadır (Şekil 4.2). Daha üst 

seviyelerde ise marn-dolomit ardalanması ve Orta Triyas yaşlı, ayrışmış yüzeyi; griaçık 

gri, taze kırık yüzeyi; gri renkli, orta-kalın tabakalı, kötü kokulu, sert-sağlam 

yapılı, çatlaklı ve kırıklı, çatlaklar arası kalsit dolgulu, mikritik dokulu dolomitlere 

geçiş gözlenmektedir. 

12


Şekil 4.2. Alt-Orta Triyas yaşlı Dişdöken formasyonun orta kısımlarında gözlenen 

killi marnlı seviye (Cehennemdere vadisi içerisinden GB’ya bakış) 

İnceleme alanında tabanı gözlenemeyen Dişdöken formasyonu üzerine açısal 

uyumsuz olarak Demirkazık formasyonu gelmektedir. 

Üzerindeki Jura-Kretase yaşlı Demirkazık formasyonuyla uyumsuz bir 

dokanağa sahip olması yanında, bu dokanağın daha sonraki tektonik olaylara bağlı 

olarak hareket etmiş olması nedeniyle, çalışma alanında Dişdöken formasyonunun 

gerçek kalınlığı belirlenememiştir. Ancak birimin görünür kalınlığı 30-200 m. 

arasında değişmektedir. 

Serdar ve diğ. (1985) Mansurlu-Tufanbeyli civarındaki incelemelerinde, 

birim içerisinden aldıkları örneklerden; 

Rechtocornuspira kalhori, 

Glomospira sp., 

Glomospirella sp., 

Inudutina sp., 

fosillerini belirleyerek, Alt-Orta Triyas yaşını elde etmişlerdir. 

13


Dişdöken formasyonu içerisinde, birime yaş verebilecek nitelikte fosil 

bulgusuna rastlanılmamıştır. Stratigrafik konumu, litolojik özellikleri, alt-üst 

dokanak ilişkileri ve Serdar ve diğ. (1985)’nin Mansurlu-Tufanbeyli civarındaki 

incelemelerindeki benzerliklere dayanılarak, birimin Alt-Orta Triyas yaşlı olduğu 

kabul edilmiştir. 

Genel litolojik özellikleri ve paleontolojik verilere göre Dişdöken 

formasyonu, çalkantılı sığ bir deniz ortamında çökelmiş olmalıdır. Birimin 

tabanındaki stramatolitik kireçtaşları, alg türü organizmaların rahatlıkla 

yaşayabileceği ve süspansiyon halde malzemenin bulunduğu bir gel-git ortamını 

yansıtmaktadır. Silttaşı ve şeyl ardalanımından oluşan litolojiler gel-git arası 

düzlüğünde, killi kireçtaşı ve marnlar ise gel-git altı veya çok sığ ve açık bir şelf 

ortamını işaret etmektedir. Birimin üst seviyelerindeki marnların yer yer silttaşı ve 

kumtaşı seviyelerinin gözlenmesi, ortamın zaman zaman sığlaştığını göstermektedir 

(Kop, 2003). 

14


4.1.1.2 Demirkazık Formasyonu (JKd) 

Karanfildağ ile Maden boğazı arasında geniş yayılım sunan, açık-koyu gri 

renkli, sert, orta-kalın tabakalı, çatlaklı, involutina sp. ve alg dışında fazla mikro fosil 

içermeyen, çoğunlukla mikritik yapılışlı olan kireçtaşları Yetiş (1978) tarafından 

Demirkazık formasyonu olarak adlandırılmıştır. Çalışma alanında benzer özellikleri 

gösteren birim için aynı adın kullanılması uygun görülmüştür. 

Demirkazık Formasyonu çalışma alanının kuzey, kuzeybatı ve orta 

kesimlerinde geniş mostralar vermektedir. Demirkazık Formasyonunun mostra 

verdiği yerler özellikle; Cehennemdere’nin aktığı vadi ve civarıdır. Ayrıca inceleme 

alanında; Ayvagediği tepenin batısı (I1), Palaz T. (E3) ve kuzey kesimleri, Güreş T. 

(B1) ve etrafındaki eşdeğer yükseltideki alanlar, Cehennemdere’nin aktığı vadi (A5, 

A6, C8, D9, E9, F9, G9, H8, I8, J9, J10) ve yakın civarı, Ağılık T. ( B9 ), Kızıltaş 

Sırtı (D9, D10, E9), Kepenek T. (F8, G8) ve Küllüm Mevkii (J8)’nde Demirkazık 

formasyonuna ait yüzeylemeler gözlenmektedir (Ek-1). 

Demirkazık Formasyonu, inceleme alanında başlıca; dolomit, dolomitik 

kireçtaşı ve kireçtaşından oluşmaktadır. Birimin tabanında ayrışmış yüzeyi; 

kırmızımsı kahverenkli, taze kırık yüzeyi; gri-açık gri renkli, orta-kalın katmanlı, 

oldukça kıvrımlı bir yapıya sahip, içerisinde metamorfik çakıllar gözlenen, Alt Jura 

yaşlı kireçtaşları bulunmaktadır (Şekil 4.3). Birimin üst seviyelerinde ise, ayrışmış 

yüzeyi; gri-koyu gri renkli, taze kırık yüzeyi; gri-açık gri renkli, orta-kalın tabakalı, 

yer yer masif görünümlü, bol kırık ve çatlaklı (çatlaklar arası iri kalsit dolgulu), H2S 

kokusu ve şekerimsi dokusu ile karakteristik dolomitler gelmektedir. Daha üst 

seviyelere çıkıldıkça dolomit miktarı azalmakta, dolomitik kireçtaşı, en üst 

seviyelerde ise kireçtaşı şeklinde gözlenmektedir. 

15


Şekil 4.3. Jura-Kretase yaşlı Demirkazık Formasyonunun tabanında gözlenen Alt 

Jura yaşlı kireçtaşları (Sebil-Cehennemdere yolu (C7) üzerinden batıya 

bakış) 

Formasyon, inceleme alanında tabanda Alt-Orta Triyas yaşlı Dişdöken 

formasyonu ile açısal uyumsuz, tavanda ise Fındıkpınarı karışığı tarafından tektonik 

dokanakla üzerlenecek şekilde bir dokanak sunmaktadır. Bu ilişki en iyi şekilde 

Cehennemdere vadisinin güneyinde kalan alanlarda gözlenmektedir. 

İnceleme alanında 2244 m. yüksekliğindeki Güreş T. (B1)’den 

Cehennemdere’nin aktığı 600’lü kotlara kadar Demirkazık birimi görülebilmektedir. 

Demirkazık formasyonu içerisinde yapılan arazi çalışmaları sırasında 

herhangi bir makro fosile ve alınan örneklerde de mikro fosile rastlanılmamıştır. 

İlker (1975) tarafından Demirkazık kireçtaşlarından alınan örneklerin ince 

kesitlerinde; Cuneolina sp., Miliolidae, Ophthalmididae, Textularidae, 

Valvulammina cf. Picardi, Stomiospheara conica, Pithonella cf. Ovalis, 

Praeglobotruncana sp., Pithonella cf., Trejoi gibi Kretase fosillerine rastlanmış ve 

birimin yaşının, yapılan kronostratigrafi ve litostratigrafi çalışmaları sonrasında Orta 

Toroslarda çok geniş bir yayılım gösteren Jura–Kretase olduğu belirlenmiştir. 

16


Stratigrafik konumu, litolojik özellikleri ve ayrıca Yetiş (1978)’in 

Demirkazık formasyonu içerisinde bulduğu Miliolidae, Thaumatoporella sp. gibi 

fosiller birimin, sığ denizel, sıcak bir şelf ortamında çökelmiş olabileceğini 

göstermektedir. 

17


4.1.1.3 Fındıkpınarı Karışığı (Mfk) 

İnceleme alanı içerisinde yer alan Jura–Kretase yaşlı Demirkazık formasyonu 

üzerine tektonik dokanakla Fındıkpınarı karışığı gelmektdir. Birim içerisinde daha 

önceki çalışmacılarca ayıtlanan magmatik kaya kompleksi, Mersin ofiyoliti ve 

kendisinden yaşlı bloklarını içerisinde bulunduran Fındık karmaşığını 

barındırmaktadır (Açlan, 1993). Birim içerisinde ayrıntılı çalışma ve ayırtlama 

yapılmadığından birim içerisindeki tüm litolojiler Fındıkpınarı karışığı adı altında 

tanıtılmıştır. 

Fındıkpınarı karışığı çalışma alanının güney kesimlerinde, özellikle Haranalı 

T. (F10) ve Güney T. civarında (G10, G11, H10, H11, I10, I11) mostra vermektedir. 

Fındıkpınarı karışığına inceleme alanının kuzey kesiminde rastlanılmamaktadır (Ek- 

1). 

İnceleme alanı içerisindeki Fındıkpınarı karışığı genellikle ayrışmış yüzeyi 

yeşil, taze kırık yüzeyi yeşil, kırmızı, alacalı renkli serpantinize harzburjitler, 

kırmızımsı–açık kahverenkli, 5–15 cm. kalınlığında ince tabakalı, kendi içerisinde 

faylanmalı radyolaritler, peridotitler, gri–koyu gri renkli gabro gibi kayalarıyla diğer 

otokton litolojilere göre rahatlıkla ayırt edilebilmektedir ( Şekil 4.4). 

18


Şekil 4.4. Magmatik kaya kompleksi, Mersin ofiyoliti ve kendisinden yaşlı bloklarını 

içerisinde bulunduran Fındık karmaşığının genel görünümü (Boz tepe – 

Böğ rüeğri köy yolundan kuzeye bakış) 

Fındıkpınarı karışığı Jura–Kretase yaşlı Demirkazık formasyonu üzerinde, 

tektonik konumludur. Birimin üzerine ise inceleme alanının bazı kesimlerinde 

uyumsuz bir dokanakla, Alt-Orta Miyosen yaşlı Kaplankaya formasyonu ile başlayan 

Tersiyer çökelleri gelmektedir. 

Farklı litolojilerden bloklar içeren Fındıkpınarı karışığının oluşum yaşı ile 

ilgili kesin bir şey söylenemese de tektonik dokanakla bölgeye yerleşme yaşı için; 

üzerlediği en genç birim olan Jura-Kretase yaşlı Demirkazık formasyonundan daha 

genç olduğu söylenebilir. 

19


4.1.2 Senozoyik 

4.1.2.1 Kaplankaya Formasyonu (Tkp) 

Adana Baseni kuzey kesiminde yer alan Kaplankaya Tepe’de tipik kesit yeri 

ve mostrası bulunan, Alt Miyosen yaşlı, grimsi sarı renkli kumlu–siltli kireçtaşı, 

çakıllı kumtaşı ve marnlarla temsil edilen birim ilk kez Yetiş ve Demirkol (1986) 

tarafından Kaplankaya formasyonu olarak isimlendirilmiştir. Bu çalışmada da benzer 

litoloji ve yaştaki birimler için aynı adlama kullanılmıştır. 

Birim çalışma alanı içerisinde geniş mostralar vermektedir. Bunlardan 

başlıcaları; Çayırekinliği mah. (J2), Çuvalga mah.(I5), Çamlıyayla ilçe merkezi (H2, 

H3), Zevzek T. (G4, H4, G5, H5) civarı, Sebil köyü (F6, F7, G6), Yellibelen Sırtı 

(C6, D6 ve D4, E5)’nın güney ve kuzeydoğu kesimleri, Güney T. (H11) civarı ve 

Çevlik mevkii doğusu (J11) gibi topoğrafyanın kısmen düz olduğu kesimlerdir (Ek- 

1). 

Kaplankaya formasyonu genel olarak boz renkte çakıllı kumtaşı, kumtaşı, 

kumlu-çakıllı kireçtaşlarından oluşmaktadır. Birim altta, gri renkli, iyi pekişmiş, sertsağlam, 

karbonat çimentolu taban konglomerası ile başlayıp, kahverenkli, kötü 

boylanmalı, tane destekli, masif görünümlü çakıltaşı–kumtaşı ardalanmalarından 

oluşan bir seviye ile devam etmektedir. Çakıllar oldukça yuvarlak olup başlıca; 

kireçtaşı, kuvars, ofiyolit, radyolarit ve çört yapılışlıdır. Birimi meydana getiren 

çakılların tane boyutları farklı olup renkler sarı-kahverengi, gri–boz arasında değişim 

göstermektedir. Birimin taban seviyesi üzerine; ayrışmış yüzeyi sarımsı–kahve, taze 

kırık yüzeyi sarımsı–yeşil renkli, ince–orta tabakalı, yuvarlak, iyi boylanmalı, ince– 

orta taneli, denizel lamellibranch, gastrapod ve ekinid dikenleri içeren kumtaşı– 

silttaşı gelmektedir. Kumtaşı-silttaşı içerisinde ince tabakalı linyitli seviye 

gözlenmektedir (Şekil 4.5). Birimin tavanında ise yeşilimsi sarı–gri renkli, ince–orta 

tabakalı, orta dayanımlı, kıymıksı kırıklı marnlar ve kırıkları kalsit dolgulu killi– 

kumlu kireçtaşları gözlenmektedir. 

20


Şekil 4.5. Alt–Orta Miyosen yaşlı Kaplankaya formasyonu içerisinde gözlenen 

linyitli seviye (Kale tepe güneyindeki Çamlıyayla mezarlığından kuzeye 

bakış) 

Kaplankaya formasyonu tabanda Jura-Kretase yaşlı Demirkazık formasyonu 

ile uyumsuz, tavanda ise Alt–Orta Miyosen yaşlı Karaisalı formasyonu ile yanal ve 

düşey geçişli olarak gözlenmektedir (Şekil 4.6). 

21


Şekil 4.6. Çalışma alanı dışındaki Tersiyer yaşlı Kaplankaya ve Karaisalı 

formasyonlarının uyumlu dokanak ilişkileri (Ayvagediği tepe doğusundan 

kuzeydoğuya bakış ) 

Kaplankaya Formasyonu ile Alt–Orta Miyosen yaşlı Karaisalı kireçtaşları 

arasındaki yanal ve düşey yöndeki geçişli dokanak ilişkisine bakılarak, 

paleotopografik çukurlukları dolduran Miyosen denizinin oldukça sığ olan 

kesimlerinde Kaplankaya formasyonunun çökeldiği, bu çökelmeyle eş zamanlı 

olarak da paleotopografyanın deniz altında kalan yüksek tepelerinin resifal 

organizmaların yaşayabileceği bir ortam haline geldiği ve bu kesimlerde de Karaisalı 

kireçtaşlarının oluştuğu söylenebilir. 

Yapılan araştırmalarda Kaplankaya formasyonunun bol miktarda makro ve 

mikro fosil içerdiği gözlenmiştir. 

(Açlan,1993) yaptığı çalışmada derlediği örneklerden; Elphidium sp., 

Peneroplis sp., Asterigerina sp., Textularia sp., Amphistegina sp., Bonelis melo 

curdica (REICHEL), Biloculina sp., Globigerina sp., Heterostegina sp., 

Lepidocyclina sp., Miliolidae ve Alglerden oluşan fosil topluluğunu elde ederek 

birime Alt–Orta Miyosen (Burdigaliyen–Langhiyen) yaşını vermiştir. 

22


İnceleme alanı civarında çalışmalarda bulunmuş olan diğer araştırmacılara ait 

paleontolojik bulgular da bu yaş aralığını destekler niteliktedir (Özçelik ve Yetiş, 

1994; Aydoğdu, 2002, Uçar, 1991). 

Tabanda Jura-Kretase yaşlı Demirkazık formasyonu ile uyumsuz bir 

dokanağa sahip olan Kaplankaya formasyonu, tavanda Alt–Orta Miyosen yaşlı 

resifal nitelikli Karaisalı kireçtaşları ile yanal ve düşey geçişlidir. Sunduğu dokanak 

ilişkileri yanında denizel lamellibranch, echinid, gastropod ve çeşitli foramlar 

kapsaması nedeniyle Kaplankaya formasyonu resif ile kıyı arasında kalan dar bir 

alanda çökelmiş olmalıdır. 

23


4.1.2.2 Karaisalı Formasyonu (Tka) 

Birimin adı ilk kez Schmidt (1961) tarafından Adana Baseni içinde tipik 

olarak Karaisalı (KB Adana) dolaylarında bulunan beyaz–krem renkli, algli, mercanlı 

kireçtaşı içerikli litoloji için kullanılmıştır. Daha sonraki çalışmalarda araştırmacılar 

bu birim için genellikle; taban konglemerası ile başladığı yerlerde Karaisalı 

formasyonu (İlker, (1975); Koçyiğit ve Beyhan, 1998) adlamasını kullanmışlardır. 

Bu çalışmada da oldukça geniş bir alan kaplayan ve litolojik benzerlik sunan birim 

için Karaisalı formasyonu adı uygulanmıştır. 

Birim inceleme alanında görüldüğü her yerde litolojik, paleontolojik, 

morfolojik ve fiziksel özellikleri ile kendini açıkça belli eder. Karaisalı formasyonu 

çalışma alanında başlıca; Kale T. (Namrun Kalesi) (I3), Zevzek T. (F4, F5, F6, G4, 

G5), Kavlak T. (E4), Tonsargedik T. (J5, J6), Kepenek T. (F7), Sakız T. (I9), Güney 

T. (H11), Küçük Güney T. (H10) ve Kesikkaya T. (J10)’de gözlenmektedir (Ek-1). 

Karaisalı formasyonu arazide meydana getirdiği dik şevler ile kolayca tanınmaktadır. 

Birim inceleme alanında başlıca resifal nitelikli kireçtaşlarından 

oluşmaktadır. Karaisalı formasyonunun ayrışmış yüzey rengi gri–açık gri renkler 

gösterirken taze kırık yüzeyi sarı, kirli sarı, krem rengi göstermektedir. Birimin 

tabanında az siltli biyoklastik kireçtaşı ara katmanlı, orta–kalın tabakalı ve yer yer 

yumrulu kireçtaşlarından; üst seviyeleri ise bol alg, mercan parçaları, foraminifer, 

gastropod ve ekinid fosilleri içeren resifal kireçtaşlarından oluşmaktadır. Birim 

genellikle masif görünümlü yer yer de orta–kalın tabakalıdır. Karaisalı 

formasyonunun yüzey kısımları, atmosferik etkiler nedeni ile yağmur ve rüzgar 

aşındırmaları sonucu çatlaklı ve karstik erime boşluklu bir yapı sunmaktadır. 

Genelde tabanda Alt Miyosen yaşlı Kaplankaya formasyonu (Tkp) ile yanal 

ve düşey geçişli bir dokanak sunan Karaisalı formasyonu (Şekil 4.7,8) çalışma 

alanının bazı bölgelerinde Demirkazık formasyonu üzerinde uyumsuz konumlu 

olarak gözlenmektedir; Kepenek T.(F8), Sakız T.(I9), Kesikkaya T.(J10). 

24


Şekil 4.7. Karaisalı formasyonu ile Kaplankaya formasyonunun uyumlu dokanak 

ilişkisi (Zevzek tepeden güneydoğuya bakış) 

Şekil 4.8. Karaisalı formasyonu ile Kaplankaya formasyonunun uyumlu dokanak 

ilişkisi (Zevzek tepeden kuzeydoğuya bakış) 

25


Karaisalı formasyonu inceleme alanında, Cehennemdere’nin aktığı vadi 

tabanlarında gözlenen Kuvaterner yaşlı alüvyonlardan sonraki en genç birimdir. Sığ 

derinlikteki Miyosen denizinin çekilmesiyle ortam karasal nitelik kazanmış 

olmasından dolayı Karaisalı formasyonu bölgedeki topoğrafik yükseklikleri 

oluşturmuş ve inceleme alanında Karaisalı formasyonu üzerinde başka bir birim 

gözlenmemiştir. 

Karaisalı formasyonu resifal nitelikli olmasından dolayı zengin bir fosil 

içeriğine sahiptir. İnceleme alanındaki makro fosiller genellikle Ostrea kavkıları ve 

krinoid saplarıdır (Şekil 4.9,10,11,12). Çalışma alanında daha önce yapılan 

araştırmalarda Ekingen (2003) ; 

Amphistegina sp., 

Operculina sp., 

Textularia sp., 

Miliolidae sp., 

Globigerinatheka sp., 

Bryozoa, 

Mercan ve Mollusk kavkı parçaları tespit etmiştir. Bu fosil içeriğine göre 

birime Burdigaliyen – Langhiyen yaşı verilmiştir. 

26



Echinid örnekleri (Zevzek tepe – G5) 


Echinid örnekleri (Zevzek tepe – G5) 

27


Şekil 4.11. Karaisalı formasyonu içerisindeki Pelecypode gruplarından Pectinidae 

kavkı örnekleri (Zevzek tepe – G5) 

Şekil 4.12. Karaisalı formasyonu içerisindeki Pelecypode gruplarından Pectinidae 

kavkı örnekleri (Zevzek tepe – G5) 

28


Karaisalı formasyonu (Tka); sığ, çalkantılı ve ılık Miyosen denizi altında 

bulunan paleotopografik yükseltiler üzerinde resif yığışımları şeklinde gelişmiştir 

(Yetiş, 1978). 

29


4.1.3 Kuvaterner 

4.1.3.1 Alüvyon (Qal) 

Birim, Kuvaternerde akarsuların eğim yukarı bölgelerden taşıdığı ve eğim 

derecesinin iyice azaldığı ve yataklarının genişlediği bölgelerde biriktirdiği başlıca; 

ofiyolit, kireçtaşı, magnezitten türeme çakıllar ile kum, silt ve kil boyutu 

malzemelerden oluşmaktadır. Çakılların boyutları 1–40 cm arasında değişir ve 

oldukça kötü boylanmalıdır. İnceleme alanında sadece Cehennemdere ırmağının 

aktığı vadi içerisinde eğimin düşük olduğu yerlerde alüvyon oluşumları 

gözlenmektedir. 

30


4.2 YAPISAL JEOLOJİ 

4.2.1 Doğrultu ve Eğimler 

Çalışma alanında bulunan formasyonlar içerisinde çok sayıda doğrultu ve 

eğim ölçümleri yapılmış, bunlar içerisinde özellikle Mesozoyik yaşlı birimlerin 

doğrultu ve eğim değerlerinin kendi içlerinde farklılıklar gösterdiği gözlemlenmiştir. 

Mesozoyik birimlerden Jura–Kretase yaşlı Demirkazık formasyonundaki 

masif görünüm sebebiyle çok fazla doğrultu ve eğim ölçümü yapılamamıştır. Ancak 

ölçülebilen değerlerin büyük bir bölümünde doğrultu yönü KD–GB ve eğim yönü 

KB–GD olarak farklılıklar göstermektedir. Eğim açı değerleri 20–50 o arasında 

değişmektedir. 

Senozoyik yaşlı birimler Mesozoyik yaşlı birimler üzerine açısal uyumsuz 

olarak gelmekte ve genel olarak yatayla maksimum 25 o GD’ ye varan küçük eğim 

açısı değerleri vermektedir. Eğim değerleri bu birimlerin faylar ile olan 

dokanaklarında 45 o GD’ ye kadar çıkabilmektedir. Doğrultu yönleri genellikle KD ve 

eğim yönleri GD şeklinde gözlenmiştir. 

31


4.2.2 Uyumsuzluklar 

İnceleme alanı içerisindeki uyumsuzluklar Alpin orojenezi etkisi altında 

gelişmişlerdir. 

Tersiyer yaşlı Kaplankaya ve Karaisalı formasyonlarının, Mesozoyik yaşlı 

birimler üzerine açısal uyumsuz olarak geldiği belirlenmiş, benzer uyumsuzluk 

Kuvaterner yaşlı alüvyonlarla olan sınırda da gözlenmiştir. 

4.2.3 Kıvrımlar 

İnceleme alanı içerisinde bulunan Mesozoyik yaşlı birimlere ait kıvrımlar, 

Alpin orojenezi sırasında sıkışma tektoniği içerisinde şekillenmiştir (Şekil 4.13). 

Şekil 4.13. Alpin orojenezi sıkışma tektoniği sırasında Mesozoyik yaşlı Demirkazık 

formasyonunda oluşan kıvrımlar (Ayvagediği tepe doğusu) 

32


Mesozoyik yaşlı birimler üzerine açısal uyumsuz olarak gelen Senozoyik 

birimler genel olarak sıkışma tektoniğinden uzak olarak paleotopoğrafik çukurlukları 

doldurur nitelikte çökelmişlerdir. Genelde yatay ve yataya yakın tabakalanma 

gösteren bu formasyonlarda kıvrımlanma gözlenmemektedir. 

33


4.2.4 Faylar 

İnceleme alanı Doğu ve Orta Toros sınırını oluşturan Ecemiş Fay Kuşağının 

etkisi altındadır. Ecemiş fayı güney kesimde fay koridoru özelliğini kaybederek 

çatallaşmalar gösterir. 

Çalışma alanı içerisinde yaklaşık birbirine paralel 6 adet sol yanal doğrultu 

atımlı fay ayırt edilmiştir. Bu faylar genel olarak KD–GB doğrultusunda araziyi 

kesmektedirler. Fayların kuzeybatıdan güneydoğuya doğru sıralanışı şu şekildedir; 

Birinci fay; Kozağacı Mevkii (F1) kuzeyinden çalışma alanı içerisine girip 

G50B doğrultusunda Kocabelen T. (C3)’nin kuzeyinden geçerek Avcıyokuşu T. 

(A4)’nin güneyinden geçerek devam eden, yaklaşık 7 km uzunluğunda sol yanal 

doğrultu atımlı bir faydır. 

İkinci fay; Güzle Mevkii (D4) kuzeybatısından G55B doğrultusunda çalışma 

alanı içerisine girip Avcıyokuşu T. (A4)’nin güneyinden geçerek devam eden, 

yaklaşık 4 km uzunluğunda sol yanal doğrultu atımlı bir faydır. 

Üçüncü fay; çalışma alanı içerisinde iki ayrı parçadan oluşmaktadır. Birinci 

parça Çamlıyayla’nın kuzeydoğusundaki Ayvagediği T. (J1)’den çalışma alanı 

içerisine girip G55B doğrultusunda ilçe merkezinin kuzeyinden geçerek Palaz T. 

(E3)’ye kadar uzanan 4,5 km. uzunluğunda sol yanal atımlı bir faydır. Palaz T. 

mevkii dolayında fay güneye doğru 250 m.’lik bir atlama yaparak devam etmektedir. 

Bu fay G45B doğrultusunda olup Altıparmak mevkii (F3) kuzeyinden, Güzle mevkii 

(D4) ve Avcıyokuşu T. (A4)’nin güneyinden geçerek devam etmektedir (Şekil 4.14). 

Fay doğrultusu boyunca Kaplankaya formasyonu, Demirkazık formasyonu ile yan 

yana gelmektedir. Sol yanal doğrultu atımlı bu fayın uzunluğu yaklaşık 6 km. ’dir. 

34


Şekil 4.14. Jura–Kretase yaşlı Demirkazık formasyonu ile Alt-Orta Miyosen yaşlı 

Kaplankaya formasyonu arasındaki faylı dokanak (Kavlak tepe kuzeyinde 

Güzle mevkii içerisinden batıya bakış) 

Dördüncü fay; inceleme alanı içerisinde açılma fayı şeklinde gözlenen iki 

parçadan oluşmaktadır. Çamlıyayla’nın güneydoğusunda Çuvalga mah. (I5)’nin 

kuzeyi, Zevzek T. (G4)’nin güneyinden geçen G60B doğrultusundaki 4,5 km. ’lik 

kısmı, K.Zevzek T. (E6)’nin güneybatı kesiminde G35B doğrultusu ile Çamlıyayla 

ilçe merkezinin kuzeyinden çalışma alanına girip, Kavlak T. (E4)’nin doğusundan 

geçen yaklaşık 11 km. ’lik kısmı ile birleşmekte ve araziyi Ağılık T. (B9)’nin 

kuzeyinden geçerek devam etmektedir (Şekil 4.15). 

35


Şekil 4.15. Kaplankaya formasyonu içerisindeki sol yanal doğrultu atımlı fay(Zevzek 

tepeden güneye bakış) 

Çalışma alanı içerisinde iki parçadan oluşan sol yanal doğrultu atımlı 

dördüncü fay; Çuvalga mah. (I5) kuzey kesiminde Demirkazık formasyonu ile 

Kaplankaya formasyonunu yan yana getirmektedir. 

Beşinci fay; çalışma alanına Tonsargedik T. (J5)’nin güneyinden girip G65B 

doğrultusuyla Kepenek T. (F7)’nin kuzeyinden geçip Kızıltaş Sırtı (E9) ve Ağılık T. 

(B9)’nin kuzeyinden geçerek Alaiye mah. (A11)’nin kuzeyinden geçerek devam 

eden, yaklaşık 9 km uzunluğunda sol yanal doğrultu atımlı bir faydır. 

Altıncı fay; çalışma alanına Tonsargedik T. (J5)’nin güneyinden girip G60B 

doğrultusuyla Kepenek T. (F7)’nin güneyinden geçip Kızıltaş Sırtı (E9)’ında 

çatallaşarak Alaiye mah. (A11)’nin doğusundan geçerek devam eden, yaklaşık 8 km 

uzunluğunda sol yanal doğrultu atımlı bir faydır. 

Ayrıca beşinci ve altıncı faylar’ın devam ettiği Alaiye mah. (A11) civarında 

Üst Kretase yaşlı Fındıkpınarı karışığı ile Jura-Kretase yaşlı Demirkazık 

formasyonunun aynı seviyede bulunmaları eğim atımlı normal fayların gözlenmesini 

sağlamıştır. 

36


4.3 Jeomorfoloji 

Çalışma alanı içerisinde kireçtaşlarından oluşan Karaisalı formasyonu, 

Dişdöken formasyonu ve Demirkazık formasyonu bulundukları alanlarda sarp ve 

yüksek tepeleri, çakıl, silt ve kil gibi kırıntılı malzemelerden oluşan Kaplankaya 

formasyonu ve alüvyonlar ile kaplı alanlar da düşük eğimli yumuşak topoğrafyalı 

alanları oluşturmuşlardır. 

İnceleme alanı içerisinde genç Karaisalı formasyonu yüksek kesimlerde sarp 

ve dik tepelerde, daha yaşlı olan Dişdöken ve Demirkazık formasyonları ise dik ve 

derin vadilerde yüzeylemeler sunmaktadır. 

Çalışma alanı içerisinde drenaj ağı (Ek–1)’nın en önemli öğesi olan 

Cehennemdere, Demirkazık Formasyonu içerisinde derinliği 500 m.’yi bulan dik ve 

derin vadiler oluşturmuştur (Ek–2). 

37


4.4 Jeolojik Evrim 

İnceleme alanında tabanda yer alan Alt-Orta Triyas yaşlı Dişdöken 

formasyonu bulunmaktadır. Geç Triyas dönemi genel olarak bir aşınma dönemidir. 

Bu dönemde mevcut yaşlı formasyonların malzemelerinden oluşan bir taban 

konglomerası Toroslar’ın genelinde bir rehber tabaka niteliğindedir (Tekbaş, 2000; 

Ekingen, 2003). Çalışma alanında Jura-Kretase Demirkazık formasyonunun tabanını 

oluşturan çakıllı kireçtaşları bu Geç Triyas konglomeralarını temsil etmektedir. 

Geç Triyas’tan sonra ortamın sığ denizel bir platform (şelf) niteliği 

kazandığını ve bu dönemin Kretase başlarına kadar sürdüğünü Demirkazık 

formasyonunun inceleme alanı içerisinde de görülebilen düzenli ve tekdüze 

litolojisinden çıkarabiliriz. 

Kretase sonlarında tektonik hareketliliğin oldukça arttığı, bölgenin derin 

denizel bir ortam haline geldiği düşünülmektedir. Bölgedeki bütün Mesozoyik 

birimler üzerine bindirme ile gelen Üst Kretase (Maestrihtiyen) yaşlı ofiyolitik 

melanj ve mağmatik malzeme bu dönemdeki tektonik hareketliliğin oldukça büyük 

olduğunun belirtisidir. 

Ecemiş fayı ile doğudan sınırlanan Orta Toroslar bölgesi ve Güney Orta 

Anadolu’daki Neotektonik dönem olayları Anadolu’nun genelindeki olaylar ile 

uyumludur. Orta Toroslar bölgesi neotektonik dönem başlarında (Orta Miyosen) sığ 

denizel alanlarla kaplı bir paleocoğrafya sunmakta ve bu denizel alanlar Orta 

Anadolu masifi üzerinde peneplen morfolojisinin egemen olduğu karasal alanlarla 

bağlanmaktadır. Neotektonik süreçlerin başlaması ile bölge Orta–Geç Miyosen’den 

itibaren K–G yönlü sıkışma rejiminin etkisinde kalmış ve morfolojik olarak 

yükselmiştir. Bu sıkışma dönemi Toros kuşağında en son dağ oluşum (orojenez) 

evresini temsil etmektedir (Ekingen, 2003). 

38


4.5 Ekonomik Jeoloji 

İnceleme alanı içerisinde Zevzek T. (G4)’nin kuzeybatısında geniş bir 

yayılım gösteren Alt-Orta Miyosen yaşlı Kaplankaya Formasyonunun taban seviyesi 

içerisinde kalınlığı 1 m.’yi bulan kömür tabakaları gözlenmiştir (Şekil 4.16). 

Şekil 4.16. Kaplankaya formasyonu içerisinde gözlenen kömürlü seviye (Altıparmak 

Mevkii’ndeki kapalı maden ocağı yanından güneydoğuya bakış) 

Bölgede kömür rezerv çalışmaları 1954 yılında Zevzek T. (G4)’nin kuzey 

kesiminde yer alan Altıparmak mevkii (F3) ve civarında yoğunlaştırılmıştır. Daha 

sonraki yıllarda karotlu sondaj çalışmaları ile linyit rezervi hakkında daha sağlam 

bilgilere ulaşılmıştır (Ekingen, 2003). 

İnceleme alanında çalışması durdurulmuş halde bir adet kapalı maden ocağı 

bulunmaktadır (Şekil 4.17). 

39


Şekil 4.17. Zevzek tepe (G4)’nin kuzeybatı kesiminde Altıparmak mevkii’nde 

Kaplankaya Formasyonu içerisindeki kapalı kömür işletmesi (Altıparmak 

mevkii’nden güneye bakış). 

40

5. SONUÇ VE ÖNERİLER Ayşe KAYA 

5. SONUÇ VE ÖNERİLER 

Adana N33–d1 ve Kozan N33–d4 paftaları içerisinde yer alan inceleme alanı 

Mersin ilinin yaklaşık 30 km kuzeyinde bulunan Çamlıyayla ilçesi ve güneyindeki 

yaklaşık 110 km 2 ’lik bir alanı kapsamaktadır. Bu çalışmada; inceleme alanında 

yüzeylenen kaya birimlerinin paleontolojik ve sedimantolojik incelemeleri yapılmış 

ve bölgenin tektoniği ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Bu çalışma sonucundaki 

bulgular şu şekilde sıralanabilir: 

1) Çalışma alanında yüzeylenen kayaçlardan alınan kaya örneklerinin laboratuvar 

çalışmaları ve arazi gözlemleri sonucunda, inceleme alanında yüzeylenen kaya 

birimlerinin stratigrafik ve tektonik ilişkisinin ortaya çıkarılmaya çalışılmış, bölgenin 

1/25 000 ölçekli detay jeoloji haritası, jeoloji enine kesitleri ve genelleştirilmiş 

stratigrafi kesiti hazırlanmıştır. 

2) Çalışma alanında altı farklı stratigrafi birimi ayırt edilmiştir. Bunlar; Alt-Orta 

Triyas yaşlı Dişdöken formasyonu, Jura-Kretase yaşlı Demirkazık formasyonu, Üst 

Kretase yaşlı Fındıkpınarı karışığı, Alt–Orta Miyosen yaşlı Kaplankaya formasyonu, 

Alt–Orta Miyosen yaşlı Karaisalı formasyonu ve Kuvaterner yaşlı alüvyonlardır. 

3) Kaplankaya ve Karaisalı formasyonlarından oluşan Tersiyer istifinin tabanda 

Dişdöken formasyonu, Demirkazık formasyonu ve Fındıkpınarı karışığından oluşan 

Mesozoyik istifi ile açısal uyumsuz olduğu belirlenmiş, benzer uyumsuzluk 

Kuvaterner yaşlı alüvyonlarda da belirlenmiştir. 

4) İnceleme alanında görülen Kaplankaya formasyonu ile Karaisalı formasyonunun 

yatay ve düşey yönden geçişli olduğu belirlenmiştir. 

5) Üst Kretase yaşlı Fındıkpınarı karışığının tektonik dokanakla Jura-Kretase yaşlı 

Demirkazık formasyonu üzerine yerleştiği belirlenmiştir. 

6) Çalışma sahasında görülen ve Fındıkpınarı karışığı olarak ayırtlanan birim 

radyolarit, serpantinit ve kireçtaşlarından oluşmaktadır. 

7) Çalışma alanı içerisinde yaklaşık birbirine paralel altı adet sol yanal doğrultu 

atımlı fay ayırt edilmiştir. Bu faylar genel olarak KD–GB doğrultusunda araziyi 

kesmektedirler. İnceleme alanında gözlenen fayların Orta Toroslar’la Doğu 

Toroslar’ın sınırını oluşturan Ecemiş ve Cevizlik faylarının devamı niteliğinde 

olduğu görüşü benimsenmiştir. 

41

KAYNAKLAR 

AÇLAN, M., 1993, ‘Namrun Güneydoğusu (Mersin) Yöresinin Jeolojik ve 

Petrografik İncelenmesi’, Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 

88 s, Adana. 

AKMAN, Ü., 1982, ‘Sebil (İÇEL) Yöresinin Jeolojisi’, A.Ü. Genel Jeoloji – 

Stratigrafi Kürsüsü, 36 s, Ankara. 

AVŞAR, N., 1992, ‘Namrun (Mersin) Yöresinin Bentik Foraminifer Faunası’, 

M.T.A Dergisi, 14: 127 – 144, Ankara. 

AYDOĞDU, E., 2002, ‘Boğazpınar – Sandal (İçel) Dolayının Stratigrafisi’, Ç.Ü. Fen 

Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 92 s, Adana. 

DEMİRKOL, C., 1989, ‘Pozantı – Karsantı – Karaisalı (Doğu Toros) arasında yer 

alan karbonat platformunun stratigrafisi ve jeolojik gelişimi’, M.T.A Dergisi, 

109: 33 – 44, Ankara. 

EKİNGEN, S., 2003, ‘Çamlıyayla, Mersin yöresinin tektono stratigrafik özellikleri’, 

Mersin Üniv., Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 66 s, Mersin. 

İLKER, S., 1975, ‘Adana Baseni Kuzey – Batısının Jeolojisi ve Petrol Olanakları’, 

63 s, Ankara, (yayınlanmamış). 

KENİŞ, Ü., 1988, ‘Sarıkavak (Tarsus – İçel) Manyezit yataklarının jeolojisi ve 

metallojenezi’, Ç. Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 58 s, 

Adana. 

KOÇYİĞİT, A. ve BEYHAN, A., 1998, ‘A New Intracontinental transcurrent 

structure: The Central Anatolian Fault Zone, TURKEY’, Tectonophysics, 

284: 317 – 336. 

KOP, A., 2003, ‘Gökçeköy – Kışlak – Menkez – Akdam (D – KD Aladağ, Adana) 

dolayının tektono – stratigrafisi ve yapısal evrimi’, Ç. Ü. Fen Bilimleri 

Enstitüsü, Doktora Tezi, 311 s, Adana. 

ÖZÇELİK, N. ve YETİŞ, C., 1994, ‘Adana Baseni, Tersiyer İstifi, Güvenç 

Formasyonunun Litobiyostratigrafisi’, Türkiye 10. Petrol Kongresi Bildiriler, 

c. 37 / 2: 73 – 85, Ankara. 

42

SCHMİDT, G. C., 1961, ‘Stratigraphic Nomenclature for the Adana Region’, 

Petroleum District 7. Petroleum Administration Bull., 6: 47 – 63, Ankara. 

SEVİMLİ, U. İ., 2003, ‘ Demirhisar (Mersin kuzeydoğusu) civarının jeolojisi ve 

sedimantolojik özellikleri’, Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü,Yüksek Lisans Tezi, 

66 s, Adana. 

SERDAR, H., DEMİR, O., YOLDEMİR, O., YILDIRIM, L., 1985, Aladağlar 

yöresinin jeolojisi ve hidrokarbon olanakları, TPAO, rap. no: 2038 

ŞAHİNOĞLU, C., 1998, ‘ Kocayer ve Şahna (Mersin) yöresinin jeoloji ve 

petrografisi’, Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 71 s, Adana. 

TEKBAŞ, M., 2000, ‘Namrun güneyi (Çapar – Parmakkurdu) arası ofiyolit diliminin 

jeolojisi ve petrografik incelemesi’, Ç. Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek 

Lisans Tezi, 66 s, Adana. 

UÇAR, C., 1991, ‘Bucak - Çokak (Adana) alanının stratigrafisi’, Ç.Ü. Fen Bilimleri 

Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 92 s, Adana. 

USTA, D., 1989, ‘Kıralan dolayının jeolojisi’, Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek 

Lisans Tezi, 72 s, Adana. 

ÜNLÜGENÇ, U. C., 1986, ‘Kızıldağyayla (Adana) dolayının jeoloji incelemesi’, 

Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 71 s, Adana. 

YETİŞ, C., 1978, ‘Çamardı (Niğde) Yakın ve Uzak Dolayının Jeoloji İncelemesi ve 

Ecemiş Yarılım Kuşağının Maden – Boğaz – Kamışlı arasındaki özellikleri’, 

Doktora Tezi, İ.Ü. Fen Fakültesi, 164 s, İstanbul. 

YETİŞ, C. ve DEMİRKOL, C., 1986, ‘Adana baseni batı kesiminin detay jeolojisi 

etüdü’, 1. M.T.A. rapor no: 8037, Ankara. 

43

ÖZGEÇMİŞ 

19.01.1979 yılında Kayseri’de doğdum. İlk, orta ve lise öğrenimimi sırasıyla 

Ahmetpaşa İlkokulu, O. Zeki Yücesan İlköğretim Okulu ve Melikgazi Süper Lisesinde 

tamamladım. 1997 yılında Erciyes Üniversitesi Yozgat Müh. ve Mim. Fakültesi Jeoloji 

Mühendisliği bölümünü kazandım. 2002 yılında bu bölümü bitirerek Jeoloji Mühendisi 

ünvanını aldım. Aynı yıl Kayseri Tömer Yabancı Dil kursunda 1 yıl eğitim aldım ve 

sonrasında 2004 yılında Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsünde yüksek lisans 

eğitimime başladım. Danışman hocam Prof. Dr. Cavit Demirkol ayrıca değerli hocalarım 

Prof. Dr. Ulvican Ünlügenç ve Prof. Dr. Kemal Gürbüz’den aldığım uzmanlık dersleri 

sonrasında yüksek lisans tez aşamasına başladım. Halen Yüksek Lisans tez çalışmalarımı 

sürdürmekte ve eğitimime devam etmekteyim. 

44 

Ayşe KAYA 

Kasım, 2006

1 

2 

3 

4 

5 

6 

7 

8 

9 

10 

11 

34000 

ÇAMLIYAYLA ( MERSİN) DOLAYININ JEOLOJİ HARİTASI 

Avcıyokuşu T. 

C 

A B C D E F G H I J 

K 

Alaiye 

Mah. 

35000 

Güreş T. 

25 

Ağılık T. 

36000 

Kocabelen T. 

22 

Güzle 

Mvk. 

Palaz T. 

Kavlak T. 

Kozağacı 

Mvk. 

Altıparmak 

Mvk. 

ÇAMLIYAYLA 

(Namrun) 

Zevzek T. 

Kale T. 

Yellibelen Sr. Çuvalga 

Mah. 

9 Küçükzevzek T. 10 

Cehennemdere 

37000 

40 

27 

Ağılık T. 

38000 

A 

22 

32 

Kızıltaş Sırtı 

Haranalı T. 

39000 

17 

SEBİL 

16 

25 

Kepenek T. 

40000 

15 

B 

B 

41000 

57 

Sakız T. 

K.Güney T. 

Güney T. 

6 

A 

42000 

32 

12 

Ayvagediği T. 

Çayırekinliği 

Mah. 

Tonsargedik T. 

16 

Çevlik 

Mvk. 

Küllüm 

Mvk. 

C 

Kesikkaya T. 

43000 

44000 

4117000 4116000 4115000 4114000 4113000 4112000 4111000 4110000 4109000 4108000 4107000 4106000 ( MESOZOYİK ) ( SENOZOYİK ) 

Kuvaterner 

Alt-Orta 

Miyosen 

Alt-Orta 

Miyosen 

Üst Kretase 

Jura-Kretase 

Alt-Orta 

Triyas 

A 

LEJAND 

AÇIKLAMALAR 

K50D 

21 

G50B 

A 

B B 

K G 

C 

C 

K70D G70B 

Alüvyon 

Doğrultu ve Eğim 

Dokanak 

Fay 

Bindirme 

Nehir 

Yerleşim Yeri 

Yol 

Kesit Güzergahları 

Karaisalı Formasyonu 

Kaplankaya Formasyonu 

Fındıkpınarı Karışığı 

Demirkazık Formasyonu 

Dişdöken Formasyonu 

0 

ÖLÇEK 

EK-1 

1 km

KUVATERNER 

ALT-ORTA MİYOSEN 

K50D 

1750 

1500 

1250 

1000 

750 

A A 

500 

0 1 Km. 

1750 

1500 

1250 

1000 

750 

500 

0 1 Km. 

Palaz T. 

ALÜVYON 

KARAİSALI FORMASYONU 

Kavlak T. 

K.Zevzek T. 

SEBİL 

ALT-ORTA MİYOSEN KAPLANKAYA FORMASYONU JURA-KRETASE DEMİRKAZIK FORMASYONU 

ÜST KRETASE FINDIKPINARI KARIŞIĞI ALT-ORTA TRİYAS 

DİŞDÖKEN FORMASYONU 

EK-2 ÇAMLIYAYLA (NAMRUN) BÖLGESİNİN JEOLOJİ ENİNE KESİTLERİ 

Kepenek T. 

Cehennemdere 

Güney T. 

G50B 

K G 

Kale arkası mh. 

Zevzek T. 

B B 

K70D G70B 

1750 

1500 

1250 

1000 

750 

500 

0 1 Km. 

Yellibelen Sırtı 

C C 

Cehennemdere 

K.Zevzek T. 

Seloğlukuyu Mvk. 

Cehennemdere 

Gürleyikpınar Mvk. 

1750 

1500 

1250 

1000 

750 

500 

1750 

1500 

1250 

1000 

750 

500 

1750 

1500 

1250 

1000 

750 

500

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?