a kara ü vers tes sosyal bl mler e st tüsü özel hukuk (t caret hukuku)

BİRİCİ BÖLÜM
SİF SATIŞ VE SİF SATIŞTA SİGORTA SÖZLEŞMESİE UYGULAACAK
KURALLAR
I. DEİZ SİGORTASII VE SİF SATIŞI TARİHSEL GELİŞİM
SÜRECİ
A- Deniz Sigortasının Doğuşu ve Lloyd’s Kuruluşu
Deniz sigortası, İngiltere’de XVI. y<strong>ü</strong>zyıldan önce ortaya çıkmış bir
m<strong>ü</strong>essesedir. Mevcut yazılı kaynaklar, deniz sigortasının en eski zarar giderim yolu
olduğu yön<strong>ü</strong>ndedir 1 . Modern anlamda ilk deniz sigortasının nasıl doğduğu tam olarak
bilinmemekle birlikte, ilk kez 1400’l<strong>ü</strong> yıllarda Akdeniz’de ticaret yapan Lombardiyalı
ve Venedikli tacirler tarafından uygulandığı ve Londra’ya Lombardiyalı tacirler
tarafından getirildiği genel olarak kabul edilmektedir. Bunun en önemli göstergesi de
yazılı sigorta sözleşmesi anlamında kullanılagelen “poliçe (policy)” kelimesinin,
İtalyanca’da yazılı belge anlamındaki polizza kelimesinden t<strong>ü</strong>retilmiş olmasıdır 2 .
Sigortacılık, başlangıçta, bug<strong>ü</strong>nk<strong>ü</strong> gibi şirketler tarafından değil, bireyler
tarafından y<strong>ü</strong>r<strong>ü</strong>t<strong>ü</strong>lm<strong>ü</strong>ş ve ticarî team<strong>ü</strong>llerle idare edilmiştir. Y<strong>ü</strong>k ve/veya gemilerini
teminat altına almak isteyen tacirler, hazırladıkları teklifnâmeyi, sigorta teminatı
sağlayan diğer tacirlerin m<strong>ü</strong>şterek kabul<strong>ü</strong>ne sunmuşlardır. Her bir sigortacı,
sözleşmenin altına adını, sigortalamayı kabul ettiği me<strong>bl</strong>ağı ve varsa diğer şartlarını
yazıp sözleşmeyi imzalamıştır. Böylece çok b<strong>ü</strong>y<strong>ü</strong>k me<strong>bl</strong>ağlı deniz sigortası
sözleşmeleri birçok sigortacı tarafından birlikte akdedilerek, riskin dağıtılması da
sağlanmıştır. Bu nedenle, sigortacılara altına yazan anlamında underwriter denmiştir 3 .
Bu dönemde, sigorta işle<strong>mler</strong>i mahkemeler tarafından yeterince bilinmediğinden,
sigorta uyuşmazlıkları tacirlerden oluşan tahkim heyetlerince çöz<strong>ü</strong>me
kavuşturulmuştur 4 .
1 Freedman, W. : Richard’s on the Law of Insurance, Vol.I, New York 1952, sh.37; Mowbray, A. H. :
Insurance (Its Theory and Practice in the United Sta<strong>tes</strong>), London 1946, sh.102; Ademun-Odeke: Law of
International Trade, London 1999, sh.309; Rave, D. T. / Tranchina, S. : Marine Cargo Insurance: An
Overview, 66 Tul. L. Rev. 395 (1991-1992), sh.371.
2 Freedman, age., sh.37; Mowbray, age., sh. 102.
3 Algant<strong>ü</strong>rk, D. : Deniz Sigorta Hukukunda Kul<strong>ü</strong>p Sigortası, İstanbul 2002, sh.3; Mowbray, age., sh.102
4 Freedman, age., sh.37.
3