Temizlik Maddeleri

Dünya ithalatında ilk sırada yer alan, Almanya’ya ihracatımız 2011 yılında 35 Milyon ABD
Doları olarak gerçekleşmiş olup, bahse konu ülkenin ithalatındaki payımız % 0,8’dir. Söz
konusu ülkenin sektördeki tedarikçileri Hollanda, Belçika, Fransa, Polonya ve İngiltere’dir.
İkinci sırada yer alan ÇHC’ye yönelik ihracatımız ise yaklaşık olarak 687 Bin ABD Doları
olup, söz konusu pazar içerisindeki payımız % 0,02 olarak gerçekleşmiştir. ÇHC’nin
sektördeki tedarikçileri Japonya, ABD, Almanya, Tayvan ve Malezya’dır.
Üçüncü sırada yer alan Fransa’ya yönelik ihracatımız ise 2,7 milyon ABD Doları
seviyesinde gerçekleşmiş olup, söz konusu ülkenin ithalatı içerisindeki payımız % 0,1’dir.
Fransa’nın söz konusu sektördeki tedarikçileri ise Almanya, Belçika, İtalya, İngiltere ve
İspanya’dır.
Bahse konu sektörde, 2011 yılında dünyanın en büyük ilk 18 ithalatçısı arasında net ithalat
bakımından ilk sırada yer alan ülkeler ise sırasıyla, Kanada, Rusya, ÇHC, Tayvan ve
G.Kore’dir. Türkiye ise, dünyanın en büyük ithalatçıları arasında 18. sırada yer almakta
olup, net ithalatçı olarak ise 8. sırada yer almaktadır.
TÜRKİYE TEMİZLİK MADDELERİ SEKTÖRÜ
Türkiye’de temizlik ürünleri sektöründe sanayileşme 1950’li yıllarda yabancı firmaların
pazardan pay almak istemeleri ile başlamış, talep ağırlıklı olarak ithalat ile karşılanmış ve
zamanla yerli sanayici de sektöre yatırım yapmaya başlamıştır. Sektörde yerli sanayiciler
tarafından yapılan önemli yatırımlar ise 1980’lerden itibaren hız kazanmış, fabrikalar
genellikle fason üretime yönelik olarak çalışmış fakat bu dönemde az miktarda da olsa
kendi ürünlerini yaratmaya da başlamışlardır. 1995’ten itibaren ise sektör gerek kendi
ürünlerini ve markalarını yaratmakta gerekse yurtdışına açılmada önemli bir sürece
girmiştir. Sektördeki firmalar ağırlıklı olarak küçük ölçekli olup, bunların yanı sıra büyük
ölçekli, yerli ve yabancı ortaklı firmalar da faaliyette bulunmaktadır.
Ülkemiz temizlik maddeleri pazarının %88'ini deterjan, %12'sini ise sabun oluşturmaktadır.
Ülkemizin sabun sektörü dünyadaki rakiplerine göre gelişmiş ve önemli yeterlilikleri olan bir
sektördür. Türkiye, talebin çok üzerinde sabun üretim kapasitesine sahiptir. Sabun
sektörünün önemli girdileri donyağı ve bitkisel yağlar, kostik soda, tuz ve ambalaj
malzemeleridir. Önemli ithal kalemleri hayvansal ve bitkisel yağlar (donyağ, zeytinyağı,
prina yağı, koko yağı, palm çekirdeği yağı, fındıkyağı) ile esanslardır. Donyağı ABD’den,
koko yağı ve palm türevleri ise Endonezya ve Malezya’dan ithal edilmektedir. Esanslar ise
genellikle AB ve EFTA ülkelerinden ithal edilmektedir.
Sabun ve Deterjan Sanayicileri Derneği kayıtlarına göre, Türkiye sabun sektörünün toplam
üretim kapasitesi 550 bin ton, deterjan sektörünün üretim kapasitesi ise 1,3 milyon tondur.
Sektörde yaklaşık 709 firma faaliyet göstermekte olup, toplam 10 bin kişi istihdam
edilmektedir. Toz deterjan üretiminin % 90’ını 9 büyük firma gerçekleştirmektedir. Sabun
sektörün toplam kapasitesinin % 72’sini 10 büyük firma gerçekleştirmekte olup, kapasite
kullanım oranı % 55-60 aralığında yer almaktadır.
Krem deterjanlarda ise üretimin önemli sayılabilecek bölümü Güneydoğu Anadolu
bölgesinde faaliyet gösteren ufak işletmelerce sağlanmaktadır. Likit deterjanlarda da
markalı ve kaliteli deterjan üreticilerinin sayısı az olmasına rağmen, bu sahada üretimlerini
sürdüren birçok bölgesel firma mevcuttur.
© Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2013 3