kimya alanında nanoteknoloji uygulamaları

MYO-ÖS 2010- Ulusal Meslek Yüksekokulları Öğrenci Sempozyumu
21-22 EKĐM 2010-DÜZCE
KĐMYA ALANINDA NANOTEKNOLOJĐ UYGULAMALARI
Mustafa ERAT 1 , Hülya ÖZTÜRK DOĞAN 1 , Gamze ÇĐLOĞLU 1 , Fatma FĐDAN 1 , Hilal CENGĐZ 1
1 Erzurum Meslek Yüksekokulu – Atatürk Üniversitesi - ERZURUM
eratm@atauni.edu.tr hdogan@atauni.edu.tr gamzeciloglu@hotmail.com fatma_fidan_25@hotmail.com
ÖZET
Yunanca kökenli nano kelimesi cüce anlamına gelse de, kelime anlamı olarak herhangi bir ölçünün milyarda biri
anlamındadır. Maddeler üzerinde 100 nanometre ölçeğinden küçük boyutlarda gerçekleştirilen işleme, ölçüm,
modelleme ve düzenleme gibi çalışmalar nanoteknoloji çalışmaları olarak nitelenir. Her geçen gün daha küçük
ölçülere inebilmek için çalışmalar artmaktadır. Daha küçük ölçüler daha az alanda daha çok işlem kapasitesi
sağladığı için oldukça fazla araştırma alanı bulmuştur. Bu çalışma kapsamında kimya alanında nanoteknojinin
uygulamaları araştırılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Nanoteknoloji; Kimya.
1.GĐRĐŞ
Bir nanometre, milimetrenin milyonda biridir. Nanometre, bir başka ifadeyle, insan saçının
çapının yüz binde biri büyüklüğündedir. Nano değeri, maddenin atomdan önceki mertebesini
gösteriyor. Nanometre terimi, antik Yunanca'da 'cüce' anlamına gelen 'nano' kökünden
geliyor. Nanoteknoloji'nin bir başka tanımıysa, üretilmek istenen maddenin, atomlarından
başlayarak yapılmasıdır. Doğadaki bütün maddeler atomlardan oluştuğundan, atomları
hareket ettirtebilecek boyutlarda aletler geliştirilebildiği takdirde, doğadaki atomik dizilim
taklit edilerek her şey kopyalanabiliyor. Çünkü maddeleri farklı kılan; en küçük birim olan
atomların dizilişindeki çeşitlilik. Atomları hareket ettirebilecek bir teknoloji de bu çeşitliliğe
bir ölçüde ulaşılabiliyor. Nanobilim çok küçük boyutlarda ortaya çıkan bu yeni davranışları
kuantum kuramı yardımıyla anlamamızı sağlıyor. Kömür ve elması örnek vererek açıklarsak,
aralarında tek fark karbon atomunun uzaydaki dizilişidir. Eğer materyalleri atomik düzeyde
değiştirmemizi sağlayacak bir teknoloji düşünürsek nanoteknolojinin önemini daha iyi
kavrayabiliriz.
Malzemelerin sürtünme, yapışma, suyu sevme ya da sevmeme, biyolojik etkileşim ve benzeri
"Yüzey Özellikleri" tamamen nanometre boyutlarındaki en üst katmanların kimyasal
kompozisyonu ve morfolojisi tarafından belirlenir. Dolayısıyla bu yüzey özelliklerinin
kontrollü ve akıllı bir şekilde kullanımı da tabii ki nanoteknolojiden geçmektedir.
Malzemenin büyüklüğü, nanometre ölçütlerine inince, kuantum davranışları, bilinen klasik
davranışların yerine almaktadır. Şöyle ki, mevcut nanoyapıya 'yabancı bir atomun' yapışması,
elektronik özellikleri değiştirmektedir. Örneğin elektrik iletkenliğini, fark edilebilir şekilde
değiştirmektedir. Bu yabancı atom, geçiş elementi olduğunda, yapıştığı bir nanoyapıya,
manyetik özellikler kazandırabilmektedir. Kısacası, bir nanoyapının fiziksel özellikleri, bağ
yapısı ve dolayısı ile dayanıklılığı, onun büyüklüğüne ve boyutuna bağlı olarak önemli
değişimler gösterebilmektedir.
1

Erat.,M.,Doğan, H., Çiloğlu, G., Fidan, F., Cengiz, H.
Nanomalzemelerin olağanüstü özellikleri, hemen hemen her alanda; savunma sanayinde,
tekstilde, otomotiv sanayinde, inşaatta, yeni tedavi yöntemlerinde ve ilaç sanayinde devrim
yaratacaktır. Sürtünmesiz yüzeyler sayesinde, taşıtlarda, motor yağı değiştirme sorunu ortadan
kalkabilecektir. Kir tutmayan kumaşlar, belki çamaşır makinelerini ortadan kaldırabilecektir.
Binalardaki betonarme kolonların kesitleri, küçülüp elastik özellikler kazanacaktır. Bu sayede
de depremler, binaları daha az tahrib edecektir.
Nanoyapı içeren doğadan bir örnek Lotus bitkisinin yaprağıdır. Lotus yaprağının yüzeyinde
bulunan mikron ve nano seviyesindeki çukur ve tepecikli yapılar sayesinde, bitkinin
yaprakları kesinlikle ıslanmamaktadır. Su damlacıkları, yaprağın toprağa doğru eğimli şekli
sayesinde, toprağa doğru kayarken üzerindeki çamuru, küçük böcekleri ve diğer kirlilikleri de
beraberinde taşımaktadır. Bu sayede, Lotus bitkisi, çamurlu nehirlerde ve göllerde
yetişmesine rağmen yaprakları oldukça temizdir.
Şekil 1. Lotus çiçeğinin yaprağındaki su damlasının görüntüsü.
Nano bilimiyle uğraşan bilim adamları da, Lotus yaprağının bu özelliğini taklit etmektedir.
Böylece boyaların, kumaşların ve diğer pek çok yüzeyin, hem kuru kalması, hem de kendi
kendini temizlemesi için yeni yöntemler geliştirmektedirler. Bu amaçla da, yüzeyler ya florlu
ya da silikon içeren bileşiklerle işleme tabi tutulmaktadır. Ayrıca bu bitkiden yola çıkılarak
evlerin dış cephe boyamaları da nanoyapılar içeren boyalar ile olmaktadır.
Yakın bir geçmişte, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'ndeki (MĐT) bilim adamları, camlarda
oluşan buğulanmanın önüne geçebilmek için, şeffaf bir kaplama geliştirdiler. Bu kaplama,
küçük cam parçacıkları olan silis nano parçalardan ve polimerden oluşmaktadır. Buğulanma,
binlerce çok küçük su damlasının, cam ve benzeri yüzeyler üzerinde yoğunlaşmasıyla
oluşmaktadır. Bu damlalar, ışığı bir çeşit filtreleyerek, yüzeyin yarı şeffaf bir görüntü
kazanmasını sağlamaktadır. Kaplama içindeki nano parçacıklar, su parçacıklarının cam
yüzeyinden, yuvarlanıp uzaklaşmasını sağlayarak, buğulanmanın oluşumunu engellemektedir.
2

Erat.,M.,Doğan, H., Çiloğlu, G., Fidan, F., Cengiz, H.
2. DENEYSEL veya TEORĐK ÇALIŞMA
2.1. Nanoteknolojinin Amaçları
Nanoteknolojinin amaçlarını kısaca şöyle özetleyebiliriz:
*Nanometre ölçekli yapıların analizi,
*Nanometre boyutunda yapıların fiziksel özelliklerinin anlaşılması,
*Nanometre ölçekli yapıların imalatı,
* Nano hassasiyetli cihazların geliştirilmesi,
* Nano ölçekli cihazların geliştirilmesi,
* Uygun yöntemler bulunarak nanoskopik ve makroskopik dünya arasındaki bağın kurulması.
Bu amaçlar doğrultusunda nannoteknoloji fizik, kimya, biyoloji, sağlık, malzeme bilimi,
elektronik, tekstil vb gibi bütün bilimlerin içerisinde yer almıştır.
Nanoteknolojinin ortaya çıkışını, 1959 yılında fizikçi Richard Feynman’ın malzeme ve
cihazların moleküler boyutlarda üretilmesi ile başarılabilecekler üzerine yapmış olduğu
“There's Plenty of Room at the Bottom” ( aşağıda daha çok yer var ) başlıklı ünlü
konuşmasına kadar dayandırabiliriz. Nanoteknolojinin önemini “2000'li yıllarda insanlar
geriye dönüp baktıklarında neden 1960'lara kadar bu konu ile ilgili ciddi çalışmaların
başlamadığını merak edecekler” sözleriyle açıklayan Feynman, minyatürize edilmiş
enstrümanlar ile nanoyapıların ölçülebileceği ve yeni amaçlar doğrultusunda
kullanılabileceğinin altını çizmiştir. 80'lerde uygun mikroskopların geliştirilmesi konusu
araştırılmıştır. Araştırmacıların daha küçük boyutlarda çalışmaya başlamasıyla birlikte birçok
problem de ortaya çıkmaya başlamıştır. Boyutlar küçüldükçe, yapılan çalışmaları izlemek
zorlaşmıştır. 1981 yılında IBM tarafından yeni bir mikroskop türü “Scanning Tunneling
Microspcope” (STM) geliştirildi. Bu önemli ilerlemede pay sahibi olan araştırmacılar bu
buluşları ile 1986’da Nobel Fizik ödülünü aldılar. Aynı zamanlarda STM mikroskobunun bir
türevi olan “Atomic Force Microscope” (AFM) geliştirildi. Feynman’ın bahsetmiş olduğu
enstrümanların (scanning electron microscope, atomic force microscope, near field
microscope vb.) 1980’lerde geliştirilmesi ve eşzamanlı olarak gelişen bilgisayar kapasiteleri
ile nano skalasında ölçüm ve modelleme yapılması mümkün olmuştur. 90’larda fullerenekarbon
nano tüpler geliştirilmiştir. 1990’ların başında Rice Üniversitesinde Richard Smalley
öncülüğündeki araştırmacılar 60 karbon atomunun simetrik biçimde sıralanmasıyla elde
edilen futbol topu şeklindeki “fullerene” molekülleri geliştirildi. Elde edilen molekül 1
nanometre büyüklüğünde ve çelikten daha güçlü, plastikten daha hafif, elektrik ve ısı geçirgen
bir yapıya sahipti. Bu araştırmacılar 1996 yılında Nobel Kimya ödülünü aldılar. 1991 yılında
Japon NEC firması araştırmacılarından birinin, Sumio Iijima’nın, karbon nano tüpleri
bulduğunu duyurdu. Karbon nano tüpler, fullerene molekülünün esnetilmiş bir şekli olup
benzer şekilde önemli özelliklere sahipti; çelikten 100 kat daha güçlü ve ağırlığı çeliğin
ağırlığının 6’da 1’i kadardı. 2000’li yıllara gelindiği zaman artık tüm dünyada
nanoteknolojinin önemi anlaşılmaya başlanmış ve bu konu üzerindeki çalışmalara ciddi
bütçeler ve projeler ayrılmıştır. 1999 yılında ABD’de Bill Clinton hükümeti nanoteknoloji
alanında yürütülen araştırma, geliştirme ve ticarileştirme faaliyetlerinin hızını artırma amacını
taşıyan ilk resmi hükümet programını, Ulusal Nano Teknoloji Adımını (National
Nanotechnology Initiative) başlattı. 2001 yılında Avrupa Birliği, Çerçeve Programına
nanoteknoloji çalışmalarını öncelikli alan olarak dâhil etti. Japonya, Tayvan, Singapur, Çin,
3

Erat.,M.,Doğan, H., Çiloğlu, G., Fidan, F., Cengiz, H.
Đsrail ve Đsviçre benzer programlar başlatarak 21. yüzyılın ilk küresel teknoloji yarışında
önlerde yer almak için çalışmalarına hız verdi.
Nanoteknoloji konusunda özellikle 21.yüzyılın başlarında daha çok araştırma
gerçekleştirilmiş ve dünya çapında gelişmeler sağlanmıştır. Bu gelişmelerin yıllara göre tablo
olarak gösterimi Tablo 1’de verilmiştir [1].
Tablo 1. Yıllara göre nanoteknoloji alanında dünya çapında ve Türkiye’de gerçekleştirilmiş gelişmeler.
Yıl Yapılan çalışmalar Çalışmaların
resimleri
1995 Dünyanın en küçük fotonik kristali
1996 Dünyanın en küçük mikrofonu
1998 Dünyanın en hızlı foto dedektörü
2000 Dünyanın ilk fotonik kristal temelli dalga kılavuzu
2002 Dünyanın en hassas morötesi fotodedektörü
2003 Işığın ters kırınımının ilk defa deneysel olarak gösterimi
2004 Türkiye’de ilk defa nitrat tabanlı epitaksiyel yarıiletken
malzemelerin büyütülmesi
2005 Dünyanın en küçük bileşik metamalzemesi
2005 Türkiye’de üretilen ilk mavi led
2006 Dünyanın ilk AlGaN yüksek kazançlı fotodedektörü
2006 Dünyanın ilk 3 boyutlu malzemesi
2006 100 GHz’de solak karakter gösteren ilk bileşik metamalzemenin
gösterimi
2007 Türkiye’nin ilk GaN tabanlı yüksek güç transistörü
2009 Uydu iletişiminde kullanılacak GaN tabanlı yüksek güç
transistörlerine sahip MMIC devrelerinin geliştirilmesi
2.2. Nanoteknolojinin Kullanım Alanları
Nanoteknoloji günümüzde hemen hemen her alanda uygulama yeri bulmuştur. Bu alanları
kimya, endüstri ve tıp gibi temel başlıklar altında özetleyebiliriz. Kimya alanında
nanoteknoloji uygulamaları daha çok analitik kimya ve biyokimya alanlarında kendini
4

Erat.,M.,Doğan, H., Çiloğlu, G., Fidan, F., Cengiz, H.
göstermektedir. Kimyasal tepkimelerin kontrolü, kinetiği, akıllı moleküllerle kimyasal
tepkimelerin yönlendirilmesi, biyokatalitik (enzimatik) olayların yönlendirilmesi, kristal
düzeni, kristal yapı hataları ve bunlardan yararlanma, yüzey kimyası ve yüzeyin araştırılması,
bu tekniklere uygun analiz ve kontrol tekniklerinin geliştirilmesi çağımız kimyacılarını
nanoteknolojiye yönelmeye zorlamıştır. Üniversitelerin kimya bölümlerinde son zamanlarda
nanoteknoloji konusunda ciddi bir bilimsel araştırma payı ayrılmaktadır. Bilimsel
Araştırmalarda, yüzey karakterizasyonu ve modifikasyonu, mikroorganizmaların taşınması,
DNA modifikasyonu vb. gibi konular daha popüler olmaktadır.
Endüstriyel alanda çoğunlukla teknolojik materyallerin geliştirilmesinde kullanılmaktadır.
Endüstriyel ekipmanların daha küçük boyutlara indirilmesi ile uygulamada daha az yer
kaplaması ve daha çok talep görmesi mümkündür. Endüstriyelde nanoteknoloji
mikrosensörlerin, mikromakinaların, optoelektronik elemanların imalatı ve uygun şekilde bir
araya getirilmesi konularıyla ilgilenir.
Nanoteknolojinin bir başka uygulama alanı ise tıp alanıdır. Tıp alanında nanoteknoloji
konuları hastalıkların tanılarının konulmasını kolaylaştırmakta ve var olan bir hastalığın
tedavisini bireye daha az sağlık açısından zarar vererek gerçekleştirmektedir. Medikal alanda
kullanılışıyla ilgili; mikro cerrahi (göz, beyin vb.), diagnostik kitler ve kanser tedavileri örnek
verilebilir.
2.2.1. Nanobiyoteknoloji
Nanoteknoloji ile biyoteknolojinin birlikte gelişmesi ve moleküler biyoloji alanındaki çok
hızlı bilgi birikiminin bu iki gelişen alanı beslemesiyle ortaya nanobiyoteknoloji araştırma
alanı çıkmıştır. Bu sayede bugüne kadar mümkün olmayan tanı ve terapötik uygulamalar da
artık insanda kullanıma yönelik daha etkin antikanser, anti-enfeksiyon ve anti-allerjik
tedavileri geliştirmek için nanobiyoteknoloji alanında araştırma yapmakta olan bilim
insanlarınca geliştirilmeye başlanmıştır. Nanoimplantlardan akıllı ilaç salım sistemlerine,
nanobiyomakinalardan, biyoinformatik ve genomik uygulamalar için DNA çiplerinin
nanofabrikasyonuna, mezenkimal kök hücre bazlı organ mühendisliği uygulamalarından,
monoklonal antikorlar ve DNA kökenli ligantların nanogörüntüleme amaçlı kuantum
noktacıklarıyla birlikte kullanımlarını da kapsayan geniş bir yelpazede 8 araştırma grubunun
katkılarıyla nanobiyoteknoloji araştırma grubu UNAM içerisinde çok kritik bir rol
oynamaktadır.
2.2.2. Nanoelektronik
Yarıiletken teknolojisi ve evlerimizde kullandığımız bilgisayarlar büyük oranda silisyum
transistörlerden ve mantık elemanlarından oluşur. Bir mantık kapısı açılıp kapandığında
milyonlarca elektron yer değiştirerek sinyalin işlenmesini sağlar. Çalışma voltajı (birkaç volt)
ve geçen akım (mikroamper civarında) bir işlemi mikrowatt güç harcayarak yapmamızı
sağlar. Güç harcamayı veya hızı etkileyen en önemli faktörlerden birisi aygıtın kapasitansı
(sığası)’dır. Aygıt küçüldükçe sığa küçülür ve daha az akımla daha hızlı çalışabilir. Neden
transistörler olduklarından daha fazla küçültülemez sorusu aklımıza gelebilir. Bunun
sebeplerinden birisi, boyut küçüldükçe kuantum etkilerinin devreye girmesi ve aygıtın
çalışma prensibinin farklılaşmasıdır. Malzeme özellikleri küçük boyutta değişmektedir.
Nanotransistörlerde, milyonlarca elektron yerine tek bir elektronun hareketi ile bilgi işleme
5

Erat.,M.,Doğan, H., Çiloğlu, G., Fidan, F., Cengiz, H.
gerçekleştirilebilir. Bu da enerjiden büyük oranda tasarruf etmeyi mümkün kılar. Buna ek
olarak küçük olduğu için milyarlarca transistör bir santimetre kareye sığdırılabilir ve daha
hızlı çalıştırılabilir.
2.2.3. Nanofotonik
Fotonik kristaller, dielektrik veya metalik malzemelerin, bir-, iki-, veya üç-boyutta periyodik
olarak düzenlenmesiyle elde edilir. Đçerisinde farklı dalga boylarını barındıran bir ışık demeti,
fotonik kristaller üzerine düşürüldüğünde, belirli dalga boyu aralığındaki ışık, kristal içerisine
girememekte ve fotonik kristal yüzeyinden tamamen geri yansımaktadır. Ayrıca, ışığın
fotonik kristal fiberler içerisinde hapsedilerek ilerlemesinin sağlanmasıyla, kanserli dokuların
vücut içerisinde lazerle yakılarak yok edilmesinden, fiber tabanlı lazerlere kadar bir çok yeni
uygulama sahaları açılmıştır.
2.2.4. Nanoyapılar ile kaplanmış yüzeyler
Yüzeylerin alışıla gelenden farklı karakterleri bazen bilim ve teknolojinin yararına
kullanılabilirken, üstün katalitik özellikleri gibi, diğer yönden de son derece yıkıcı ve aşılması
güç sorunlar olarak ekonominin ve endüstrinin önüne çıkabilmektedir. Buna en canlı örnek
olarak birbirleriyle etkileşimde olan hareketli iki yüzeyin aşınması, sürtünmenin yol açtığı
aşırı ısınma, oksidasyon ve korozyona dayalı olarak malzemelerin bozunması gösterilebilir.
Koruyucu kaplama teknolojisi, yüzeylerin korunması ve bozunmanın önlenmesi için
geliştirilen yöntemlerden en basitidir. Bozunmaya dayanıklı bir malzemenin iki boyutlu ince
tabaka halinde korunması gereken yüzeylerin üzerine kaplanması sureti ile yeni ve daha
dayanıklı bir yüzey elde edilmesidir. Metal yüzeylerin korozyona karşı boyanması, bakır
tencerelerin kalaylanması, veya alüminyum yüzeylerin anodizasyonu gibi işlemler bu tekniğin
en basit ve yaygın örnekleri olarak gösterilebilir. Günümüzde yüksek teknolojinin girdiği
alanlar genişledikçe yüzey sorununun bir yüzü olan aşınmaya dayanıklılık ve sert kaplamalar
konusu gittikçe önem kazanmaktadır.
Texas Üniversitesi’nde, nanoteknoloji kullanılarak, karbon nanotüplerinden saydam, esnek ve
dayanıklı bir levha üretilmiştir. Grafitin, bal peteğini andıran atom düzleminin, bir silindir
üzerine hiçbir kusur oluşturmadan kesiksiz olarak sıralanmış bir şekli olan karbon
nanotüpleri; elektrik iletkenliği, esneklik, saydamlık ve dayanıklılık gibi özellikleri olan
mükemmel bir yapıdadır. Bu levha, aynı ağırlıktaki çelik levhadan çok daha dayanıklıdır.
Karbon nanotüpleri o kadar küçüktür ki, bunların trilyonlarcası bir araya getirilerek ancak
geniş çelik yüzey veya ip gibi işe yarar bir nesne yapılabilmektedir. Dayanıklılık, esneklik
gibi fizikî ve kimyevî özellikleri yanında, dış veya iç cidarlarına atom veya molekülleri
soğuracak özellikler taşıması, karbon nanotüplerini daha kullanışlı hâle getirmektedir. Karbon
nanotüpleri kullanılarak üretilen bu levhalar, ışık yayan organik ekran, gürültüsüz elektronik
sensör, sentetik kas ve yüzeylerde desen oluşturma gibi birçok alanda kullanılabilecektir [2].
2.3. Türkiye’de Nanoteknoloji
Nanoteknoloji çalışmaları, ülkemizde 2005 yılından bu yana devlet tarafından desteklenmeye
başlandı. Devlet Planlama Teşkilatı 2005 yılında, Bilkent Üniversitesi’nde ulusal bir
nanoteknoloji merkezinin kurulmasına karar verdi. Đlk etapta 11 milyon TL kaynak aktardı.
Bu kaynaklarla 2007 yılında Ulusal Nano Teknoloji Merkezi (UNAM) 5000 m 2 bir binada
100 milyon TL harcama ile hizmete açılmıştır [3].
6

Erat.,M.,Doğan, H., Çiloğlu, G., Fidan, F., Cengiz, H.
Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nden (ODTÜ) Prof. Dr. Levent Toppare ve çalışma grubu cep
telefonu, televizyon, elektronik gazete gibi görüntü cihazlarının ekranlarının plastik
malzemeyle ucuza üretilmesini sağlayacak yeni bir madde geliştirmişlerdir. Yeşil renk
oluşturulamadığı için bugüne kadar kullanılamayan plastik malzemeler, ODTÜ'deki "devrim"
niteliği taşıyan son gelişmeyle kullanılabilir hale gelmiştir. Dr. Gürsel Sönmez tarafından
ABD'de gerçekleştirilen ve çığır açan çalışma ilk indirgenmiş halinde yeşil renkli polimerin
sentezi ve elektrokromik özelliklerini içermekteydi. Fakat bu polimerin yükseltgenmiş hali
kahverengi olduğu için görüntü cihazlarında kullanılamıyordu. Toppare’nin bilim dünyasına
katkısı, dünyada ilk defa indirgenmiş halde yeşil, yükseltgenmiş halde şeffaf polimerin
sentezlenebilmiş olmasıdır. Ayrıca bu malzeme bazı organik çözücülerde çözülebilir hale de
getirilmiştir. Dolayısıyla her türlü boyutta elektrokromik cihaz yapma olanağı ortaya
çıkmıştır. Böylece görüntü cihazları bükülebilen, esnek yapıya kavuşturulabileceği, ısı ve ışık
yalıtımında kullanılan akıllı camlarda da bu malzemelerin kullanılabileceği belirtilmektedir
[4].
Türkiye’de nanoteknoloji konusunda kimya alanını da içine alan üç önemli buluş
gerçekleştirilmiştir. Đlk olarak Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Kimya Bölümü
Öğretim Üyesi Doç. Dr. Nurettin Şahiner, yerüstü ve yeraltı sularının kirlenmesine neden olan
siyanür gibi toksik metalleri temizleyebilen, çok küçük boyutta parçacık ürettiklerini
açıklamıştır. Nanopartikül denilen, gözle görülemeyen boyutta üretilen parçacıklarla sudaki
ve çözelti halindeki topraktaki uranyumu temizleyerek bu çalışmanın uluslararası geçerliliği
olan patent belgesini aldıklarını belirtmiştir. Đkinci olarak, Yıldız Teknik Üniversitesi Elektrik
Elektronik Mühendisliği öğrencilerinin ürettiği robot, gökdelenlerde insana gerek duymadan
camları siliyor. Prof. Galip Cansever liderliğindeki grubun geliştirdiği cam temizleyici robot,
yüksek binalar için güvenli ve ekonomik olma özelliği taşımaktadır. Son olarak da ODTÜ
Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nevzat Gençer, bir yıldır TÜBĐTAK’ın desteğiyle "dokunmasız"
yöntemlerle dokuların görüntülenmesine yönelik bir proje üzerinde çalıştıklarını belirterek
cihazla vücudun herhangi bir bölgesindeki farklılaşma olan dokuları saptayabilmeyi
hedeflediklerini söyledi [5].
Türkiye’de nanoteknoloji çalışmalarının yapıldığı yerlerden biri GYTE (Gebze Yüksek Teknoloji
Enstitüsü)’dir. GYTE’de nanoteknoloji metal araştırmaları, nanoteknoloji cam, seramik ve plastik
araştırmaları, nanoyapısal kaplamalar gibi konular çalışılmaktadır [6].
3.SONUÇLAR VE ÖNERĐLER
Kimya alanında yapılacak gelişmeler diğer bilimlere alt yapı oluşturabilecek konulardır.
Kimya yaşamımızın her alanında uygulama alanına sahip olduğu için disiplinler arası
çalışmalara uyarlanabilmesi kolaylığı vardır. Ancak kimya doğru amaçlar doğrultusunda
kullanıldığı sürece faydalı olmaktadır. Kimya savaş gibi kötü amaçlarda kullanılmamalıdır.
Atom bombasının yarattığı olumsuz etkiler bugün bile kendisini göstermektedir. Bu nedenle
kimyayı ve nanoteknolojiyi tehlikeli silahlara çevirmemeliyiz.
Nanoteknoloji devriminin insanlığın yakın geleceğinde yaratacağı değişiklik sadece ana
hatları ile tahmin edilebilir. Öyle görünmektedir ki, nanoteknoloji önümüzdeki birkaç on yıl
içinde uygarlığa damgasını vuracak ve bu gelişmelere hazırlık açısından zayıf ve güçlü
ülkeler arasındaki fark artacaktır. Ulusal güvenliğimiz için tek yol bu teknolojiye hazırlıklı
olmak ve bu tür konularda hem temel bilimler açısından hem de teknolojik olarak ön sıralarda
yer almaktır.
7

Erat.,M.,Doğan, H., Çiloğlu, G., Fidan, F., Cengiz, H.
Türkiye açısından nanoteknoloji gelişimine bakıldığı zaman umutsuz olunmamalı ve yeni
bilim akımlarının desteklenmesi sağlanmalıdır. Bilimsel projelerde nanoteknoloji alanlarının
öncelikli olmasına çalışılmalıdır. Türkiye’de nanoteknoloji araştırmaları diğer ülkelere göre
biraz daha geç başlamış olsa da nanoteknoloji konusunu büyük bir deniz gibi düşünebiliriz.
Bu deniz içerisinde herkesin payına düşecek bir su damlası vardır.
4.KAYNAKLAR
[1] http://www.nanotam.bilkent.edu.tr/tr/main.html
[2] Nanotube water doesn’t freeze - even at hundreds of degrees below zero Argonne National
Lab. by Evelyn Brown
[3] http://www.imed.org.tr/imed/haber.asp?haber_id=47
[4] http://www.milliyet.com.tr/odtu--plastik-ekran-i-buldu/yasam
[5] http://arama.hurriyet.com.tr/arsivnews.aspx?id=8720262
[6] http://80.251.40.59/eng.ankara.edu.tr/ycenger/Bitirme%20tezi-Nanoteknoloji.htm
8