El Hijyeni ve Eldiven Kullanımı Talimatı Talimat No : 1/1
El Hijyeni ve Eldiven Kullanımı Talimatı Talimat No : 1/1
El Hijyeni ve Eldiven Kullanımı Talimatı Talimat No : 1/1
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi<br />
Hastane İnfeksiyon Kontrol Komitesi<br />
<strong>El</strong> <strong>Hijyeni</strong> <strong>ve</strong> <strong>El</strong>di<strong>ve</strong>n Kullanımı <strong>Talimat</strong>ı<br />
<strong>Talimat</strong> <strong>No</strong> : 1/1<br />
Düzenleme Tarihi :02.11.2006<br />
Güncelleme Tarihi:<br />
1. AMAÇ<br />
Sağlık hizmetiyle ilişkili infeksiyonların <strong>ve</strong> çapraz bulaşmaların önlenmesi amacıyla sağlık personeli,<br />
hasta, hasta refakatçıları <strong>ve</strong> ziyaretçiler için uygun el temizliği <strong>ve</strong> eldi<strong>ve</strong>n kullanma yöntemlerini<br />
belirlemektir.<br />
2. KAPSAM<br />
Hastanedeki tüm çalışanları, hasta, hasta refakatçılarını <strong>ve</strong> ziyaretçileri kapsar.<br />
3.TANIMLAR<br />
3.1. <strong>No</strong>rmal (sosyal) el yıkama<br />
<strong>El</strong>lerin sabun <strong>ve</strong> su ile yıkanmasıdır. Bu tip yıkama ile kirler <strong>ve</strong> geçici mikrop florası uzaklaştırılır,<br />
kalıcı flora etkilenmez.<br />
3.2. <strong>El</strong> antisepsisi<br />
<strong>Hijyeni</strong>k ( antiseptik kullanarak) el yıkama <strong>ve</strong>ya el ovalamayı kapsar.<br />
<strong>Hijyeni</strong>k ( antiseptik kullanarak) el yıkama<br />
Riskli durumlar için, (infekte hastalarla temastan sonra <strong>ve</strong> yoğun bakım ünitelerinde hasta ile temastan<br />
önce <strong>ve</strong> sonra) antiseptikler kullanılarak yapılan el temizliğidir. Kalıcı florayı etkilemekle birlikte esas<br />
amaç geçici floranın daha etkin <strong>ve</strong> kısa sürede ortadan kaldırılmasıdır.<br />
<strong>Hijyeni</strong>k el ovalama<br />
Antiseptik solüsyonla <strong>ve</strong>ya çabuk etkili alkolik çözeltiler ile ellerin kuv<strong>ve</strong>tlice ovuşturulması ile<br />
yapılan el temizliğidir.<br />
3.3. Cerrahi el yıkama<br />
Cerrahi personel tarafından operasyon öncesinde geçici florayı elimine etmek <strong>ve</strong> kalıcı florayı<br />
azaltmak üzere yapılan el yıkama <strong>ve</strong>ya el ovmayı tanımlar.<br />
4. UYGULAMA<br />
<strong>No</strong>rmal (sosyal) el yıkama<br />
1. <strong>El</strong>ler su ile ıslatılır, sıvı sabun avuca alınır.<br />
2. En az 30 sn süre ile avuç içleri <strong>ve</strong> parmak araları başta olmak üzere eller tüm yüzey <strong>ve</strong> parmakları<br />
kapsayacak şekilde kuv<strong>ve</strong>tlice ovuşturulur.<br />
3. <strong>El</strong>ler su ile iyice durulanır, durulama parmak uçlarından dirseklere doğru yapılır, parmaklar yukarı<br />
gelecek şekilde tutularak, kontamine suyun dirsekten ele doğru akışı önlenir.<br />
4. Kağıt havlu ile kurulanılır, musluk kağıt havlu kullanılarak kapatılır.<br />
5. Hasta temasları arasındaki tekrar yıkamalarda 15 sn süre yeterlidir.<br />
Hastane İnfeksiyon Kontrol Komitesi<br />
1
İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi<br />
Hastane İnfeksiyon Kontrol Komitesi<br />
<strong>El</strong> <strong>Hijyeni</strong> <strong>ve</strong> <strong>El</strong>di<strong>ve</strong>n Kullanımı <strong>Talimat</strong>ı<br />
<strong>Talimat</strong> <strong>No</strong> : 1 / 1<br />
Düzenleme Tarihi :02.11.2006<br />
Güncelleme Tarihi:<br />
<strong>Hijyeni</strong>k el yıkama<br />
1. <strong>El</strong>ler su ile ıslatılır, 3-5 ml antiseptik sabun avuca alınır.<br />
2. Klorhekzidin kullanılıyorsa 1 dk, povidon iyot kullanılırsa 2 dk süre ile avuç içleri <strong>ve</strong> parmak<br />
araları başta olmak üzere eller tüm yüzey <strong>ve</strong> parmakları kapsayacak şekilde kuv<strong>ve</strong>tlice<br />
ovuşturulur.<br />
3. <strong>El</strong>ler su ile iyice durulanır, durulama parmak uçlarından dirseklere doğru yapılır, parmaklar yukarı<br />
gelecek şekilde tutularak, kontamine suyun dirsekten tekrar parmak ucuna akışı önlenir.<br />
4. <strong>El</strong>ler kağıt havlu ile kurulanır, musluk kağıt havlu kullanılarak kapatılır.<br />
<strong>Hijyeni</strong>k el ovalama<br />
1. Alkol ancak temiz şartlarda etkili olduğundan görünür kir varsa eller önce su <strong>ve</strong> sabunla<br />
yıkanarak kurutulur.<br />
2. Alkol bazlı solüsyon 3-5 ml bir avuca alınır. İki el birleştirilerek tüm el yüzeyi <strong>ve</strong> parmaklara<br />
temas edecek şekilde 1 dk süre ile iyice ovuşturulur, kendi halinde kuruması beklenir.<br />
Cerrahi el yıkama<br />
1. Saat, yüzük <strong>ve</strong> bileklikler çıkarılır.<br />
2. Antiseptikli (klorhekzidin <strong>ve</strong>ya povidon iyot içeren) sabun alınır (5ml), el <strong>ve</strong> kollar ovuşturularak<br />
3-5 dk süreyle yıkanır. Günün ilk uygulamasında ayrıca tırnak dipleri 30 sn süreyle fırçalanır<br />
(Antiseptikli sabun emdirilmiş tek kullanımlık sünger/fırçalar cerrahi el yıkama için uygundur).<br />
Ara yıkamalarda 2 dk süre yeterlidir.<br />
3. Su dirseklerden aşağıya akıtılarak durulanır <strong>ve</strong> steril havluyla kurutulur.<br />
Cerrahi el ovalama<br />
1. Saat, yüzük <strong>ve</strong> bileklikler çıkarılır.<br />
2. Alkol ancak temiz şartlarda etkili olduğundan ellerde görünür kir varsa eller önce su <strong>ve</strong> sabunla<br />
yıkanarak kurutulur.<br />
3. Hızlı etkili alkol bazlı ürün (3-5 ml) eller <strong>ve</strong> kollara ovularak uygulanır. İşlem süresi günün ilk<br />
ameliyatı için 3 dk olmalıdır. Bu süre boyunca ila<strong>ve</strong> antiseptik alınarak tüm yüzeylerin ıslak<br />
kalması sağlanır. Sonraki ameliyatlar için 1 dakikalık süre yeterlidir.<br />
4. Parmak uçları yukarı tutularak ellerin kendi halinde kuruması sağlanır. Steril eldi<strong>ve</strong>n giymek için<br />
tamamen kuruması beklenir.<br />
Hastane İnfeksiyon Kontrol Komitesi<br />
2
İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi<br />
Hastane İnfeksiyon Kontrol Komitesi<br />
<strong>El</strong> <strong>Hijyeni</strong> <strong>ve</strong> <strong>El</strong>di<strong>ve</strong>n Kullanımı <strong>Talimat</strong>ı<br />
<strong>Talimat</strong> <strong>No</strong> : 1/1<br />
Düzenleme Tarihi : 02.11.2006<br />
Güncelleme Tarihi:<br />
5. <strong>El</strong>di<strong>ve</strong>n kullanımı<br />
<strong>El</strong>di<strong>ve</strong>n çapraz bulaşmaları ( sağlık personelinin elinden hastalara <strong>ve</strong>ya steril malzemelere, hastadan<br />
sağlık personeline ya da sağlık personelinin eliyle hastadan hastaya ) önlemek için giyilir.Bununla<br />
birlikte eldi<strong>ve</strong>n bulaşma riskini tamamen kaldırmaz. Bu nedenle eldi<strong>ve</strong>n el yıkama yerine<br />
kullanılmamalıdır. <strong>El</strong>di<strong>ve</strong>n giymeden önce <strong>ve</strong> eldi<strong>ve</strong>ni çıkardıktan sonra eller mutlaka yıkanmalıdır.<br />
Bulaşma riskinin fazla olduğu durumlarda çift eldi<strong>ve</strong>n giyilebilir.<br />
Hastadan bir başka hastaya geçerken ayrıca aynı hastanın kontamine bir bölgesiyle temastan sonra<br />
başka bir bölgeye temas etmeden önce eldi<strong>ve</strong>n değiştirilmelidir.<br />
Sağlık personelinin elinde kesik, çizik <strong>ve</strong> çatlaklar olduğunda rutin işlemler sırasında da kendini<br />
korumak için eldi<strong>ve</strong>n giyilmelidir. <strong>El</strong>di<strong>ve</strong>n giymeyi gerektiren aktivite sonunda eldi<strong>ve</strong>n çıkarılarak<br />
eller yıkanmalıdır. Aynı eldi<strong>ve</strong>nle asla iki farklı girişimde bulunulmamalıdır.<br />
İzolasyon odaları, girişimler <strong>ve</strong> diğer uygulamalarda eldi<strong>ve</strong>n kullanım ilkeleri ilgili talimatlarda<br />
belirtilmiştir.<br />
Tablo : Sosyal el yıkama, el antisepsisi, cerrahi el antisepsisi <strong>ve</strong> eldi<strong>ve</strong>n kullanımı<br />
<strong>El</strong><br />
yıkama<br />
<strong>El</strong> antisepsisi<br />
<strong>Hijyeni</strong>k el<br />
yıkama<br />
Klinik çalışmalara başlarken <strong>ve</strong> bitiminde * *<br />
<strong>El</strong>ler gözle görülür şekilde kirlendiğinde *<br />
Bir hastadan diğerine geçerken * * *<br />
<strong>El</strong>ler kan, dışkı, idrar <strong>ve</strong> diğer vücut sıvıları ile<br />
kontamine olduktan hemen sonra<br />
<strong>El</strong>lerin kan, dışkı, idrar <strong>ve</strong> diğer vücut sıvıları<br />
ile yoğun kontaminasyon olasılığı öncesinde<br />
İmmun sistem yetmezliği (YBÜ, nötropenik,<br />
yenidoğan) olan hastalara temastan önce<br />
<strong>El</strong>ler temiz görünse bile hastalara fiziksel temas<br />
sonrasında<br />
<strong>El</strong>ektif aseptik uygulamalardan önce <strong>ve</strong> sonra<br />
(küçük girişimler, pansuman, kan, BOS kültür<br />
örneği alma, invaziv girişimler vs)<br />
* *<br />
* *<br />
* * *<br />
<strong>Hijyeni</strong>k el<br />
ovalama<br />
Cerrahi el<br />
antisepsisi<br />
* * * **<br />
Acil aseptik girişimlerden önce * **<br />
Acil aseptik girişimlerden sonra *<br />
Cerrahi operasyon öncesi * **<br />
Yemekten <strong>ve</strong> yemek servisinden önce *<br />
Tuvalete girmeden önce <strong>ve</strong> çıktıktan sonra *<br />
* Her seçenek birbirinin alternatifidir, birini uygulamanız yeterlidir.<br />
** Her hastanın klinik örneği bulaşıcı kabul edilmeli, örnek alırken <strong>ve</strong> çalışırken mutlaka eldi<strong>ve</strong>n<br />
kullanılmalıdır.<br />
Hastane İnfeksiyon Kontrol Komitesi<br />
<strong>El</strong>di<strong>ve</strong>n<br />
kullanımı<br />
**<br />
3