Gelir Vergisi Beyanname Düzenleme Seminer Sunumu

YMM ŞİBLİ GÜNEŞ 

http://www.ymmsibligunes.com/ 

GELİR VERGİSİ BEYANNAME REHBERİ 

Şibli GÜNEŞ 

YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR



GELİR VERGİSİNİN KONUSU 

Maddi vergi kanunlarında, en önemli aşama verginin konusunun ortaya konmasıdır. Vergini konusu 

denilince, verginin üzerinden alındığı unsur anlaşılır. Verginin konusu kavramı ile verginin ne üzerine 

konulduğunu anlatılmak istenir. Gelir vergisinin konusu ise, gerçek kişilerin elde ettikleri gelirlerdir. 

Bu bağlamda, 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun (GVK) 1. maddesinde “Gerçek kişilerin gelirleri Gelir 

Vergisine tabidir. Gelir, bir gerçek kişinin bir takvim yılı içinde elde ettiği kazanç ve iratların safi tutarıdır.” 

hükmü yer aldıktan sonra gelirin unsurları Gelir Vergisi Kanunu’nun 2’inci maddesinde 7 bent halinde 

aşağıdaki gibi sayılmıştır. 

1. Ticari kazançlar; 

2. Zirai kazançlar; 

3. Ücretler; 

4. Serbest meslek kazançları; 

5. Gayrimenkul sermaye iratları; 

6. Menkul sermaye iratları 

7. Diğer kazanç ve iratlar 

1- TİCARİ KAZANCIN VERGİLENDİRİLMESİ 

1.1- Ticari Faaliyetin Kapsamı 

Gelir Vergisi Kanunu’nun 37. maddesinde “her türlü ticari ve sınai faaliyetlerden doğan kazançlar ticari 

kazançtır.” şeklinde yapılan tanımlamadan sonra GVK’nın uygulaması açısından aşağıda sayılan 

faaliyetlerden doğan kazançların da ticari kazanç olduğu belirtilmiştir. 

1- Maden, taş ve kireç ocaklarının, kum ve çakıl istihsal yerlerinin, tuğla ve kiremit harmanlarının 

işletilmesinden; 

2- Coberlik işlerinden (Borsaya kayıtlı olarak ve kendi nam ve hesabına hisse senedi ve tahvil alım 

satımı yapılması); 

3- Özel okul, hastane ve benzeri yerlerin işletilmesinden; 

4- Devamlı olarak gayrimenkul inşa edip satan veya devamlı olarak (bina, arsa, dükkan, kat, daire...vs.) 

alım satımı ile uğraşanların bu işlerinden; 

5- Kendi nam ve hesaplarına menkul kıymet alım satımı ile devamlı olarak uğraşanların bu 

faaliyetlerinden; 

6- Satın alınan veya trampa suretiyle iktisap olunan arazinin iktisap tarihinden itibaren 5 yıl içinde 

parsellenerek bu müddet içinde veya daha sonraki yıllarda kısmen veya tamamen satılmasından elde 

edilen kazançlar; 

7- Diş protezciliğinden elde edilen kazançlar. 

Yukarıdaki bölümde açıklandığı üzere, Gelir Vergisi Kanunu her türlü ticari ve sınai faaliyetlerden 

doğan kazançları ticari kazanç olarak değerlendirmiş olmakla birlikte, yukarıda sayılanları ticari kazanç 

olarak değerlendirilmesi gerektiğini belirleyerek oluşabilecek tereddütleri bertaraf etmiştir. 

Ticari Faaliyetin Özellikleri 

Bir faaliyetin ticari faaliyet olarak değerlendirilebilmesi için taşıması gereken bazı özellikler 

bulunmaktadır. Buna göre; 

● Faaliyetin yerine getirilmesinin sermaye ve emeğe dayanıyor olması,



●Faaliyetin devamlı olması (Bir takvim yılı içerisinde birden fazla tekrarlanan veya birden fazla takvim 

yılında tekrarlanan işlemlerde de devamlılık olduğu varsayılacaktır), 

● Gelir getirici faaliyetlerin bir organizasyon dahilinde yapılmış olması(İşyeri açma, işçi çalıştırılması, 

ticaret siciline kaydolunması v.b.), 

● Müessesenin, ticari ve sınai bir müessese şekil ve mahiyetinde olması, 

Gerekmektedir. 

1.2- Şirket Ortaklarının Gelir Vergisi Karşındaki Durumu 

1.2.1- Şahıs Şirketlerinin Ortakları 

1.2.1.1- Kollektif Şirket Ortaklarının Durumu 

Türk Ticaret Kanunu’nun 153’üncü hükmü uyarınca, kollektif şirket, gerçek kişilerin ortak olabildiği ve 

üçüncü şahıslara karşı şirket borçlarından dolayı ortaklarının sınırsız sorumlu olduğu şirketlerdir. 

Türk Ticaret Kanunu açısından kollektif şirketlerin tüzel kişiliklerinin bulunmasına rağmen, Gelir Vergisi 

Kanunu açısından bunların tüzel kişilikleri bulunmamakta, doğrudan doğruya şirketin ortağı olan gerçek 

kişiler vergiye tabi tutulur. Bunun yanında, gerek stopajı ve gerekse Katma Değer Vergisi bakımından 

kollektif şirketler vergi sorumlusu sıfatıyla muhatap alınmışlardır. Bu bakımdan, Gelir Vergisi Kanunu 

karşısında, kollektif şirket ortağının kişisel teşebbüs sahibi olan mükelleflerden farkı yoktur. 

Bu husus, Gelir Vergisi Kanunu’nun 37’nci maddesinde aynı kanunun 66'ncı madde hükmü mahfuz 

olmak üzere kollektif ortaklıklarda ortakların ortaklık karından aldıkları paylar şahsi ticari kazanç 

hükmündedir denilmek suretiyle açıkça belirtilmiştir. Bu nedenle, kollektif şirketlerde ortaklar, şirketten 

aldıkları paylar dolayısıyla gelir vergi mükellefidirler. 

Bu duruma göre, kolektif şirketler ticari veya zirai faaliyette bulunmaları durumunda şirket ortakları ticari 

kazanç elde ederler. 

Vergi Usul Kanununda kollektif şirketler birinci sınıf tacir olarak sayılmış ve bunlar iş hacimlerine ve sair 

hususlara bakılmaksızın bilanço usulüne göre defter tutmak zorundadırlar.(VUK Madde 176/4). Diğer 

yandan, gelir vergisi stopajı ve KDV bakımından kollektif şirketlerin tüzel kişiliği muhatap alınmıştır. 

1.2.1.2- Adi Komandit Şirket Ortaklarının Durumu 

Türk Ticaret Kanunu’nun 243’üncü maddesinde düzenlenmiş olan adi komandit şirketler “ticari bir 

işletmeyi bir ticaret unvanı altında işletmek maksadıyla kurulan ve şirket alacaklılarına karşı ortaklardan bir 

veya bir kaçının sorumluluğu sınırlandırılmamış ve diğer ortak veya ortaklarının sorumluluğu koydukları 

sermaye ile sınırlandırılmış olan şirket komandit şirkettir.” şeklinde tanımlanmıştır. 

Komandit şirketlerde biri sorumluluğu koyduğu sermaye ile sınırlı olan komanditer diğeri ise 

sorumluluğu sınırsız olan komandite olmak üzere iki türlü ortak vardır. 

Komandite ortakların şirket kazancından aldıkları pay ticari kazanç; komanditer ortakların pay ise 

menkul sermaye iradıdır. Bu gelirler ortaklar tarafından, şirket karının ilişkin bulunduğu takvim yılında elde 

edilmiş sayılır. 

Komanditer ortakların payı olan menkul sermaye iradı, tevkifiyata tabi tutulmadığından dolayı Gelir 

Vergisi Kanunu’nun 86/1-d maddesi hükmünde belirtilen sınırın aşılması durumunda gelirin beyan edilmesi 

gerekir. 

Diğer taraftan, şirket kazanç elde etmese bile komandite ortak yıllık gelir vergisi beyannamesi vermek 

zorundadır. (GVK Madde 85) Bu durumda komanditer ortağın elde ettiği kar payı olmayacağından beyan 

sorumluluğu da bulunmayacaktır. 

Komandit şirketler de bilanço usulüne göre defter tutarlar ve birinci sınıf tacirdirler. Ayrıca, zirai 

faaliyetle uğraşsalar dahi ticari kazanç hükümlerine göre vergilendirilirler. (VUK Madde 176/4).



1.2.1.3- Adi Şirket Ortaklarının Durumu 

Adi şirketler; Türk Ticaret Kanunu’nda değil Borçlar Kanununda düzenlenmiştir. Adi şirketlerin tüzel 

kişilikleri bulunmamaktadır. 

Şahıs şirketlerinde olduğu gibi adi şirketler de gelir vergisi mükellefi değildirler. Ticari faaliyette bulunan 

adi ortaklıklarda ortakların payına düşen kazançlar ayrı ayrı ticari kazanç sayılmış olup, ortaklar da bu 

payları beyan etmek zorundadırlar. 

Adi ortaklıklar da Katma Değer Vergisi ve stopaj açısından sorumlu kılınmışlardır. 

Adi ortaklıklardaki ortak, basit usulde gelir vergisine tabi olabileceği gibi, ikinci sınıf taciri olarak işletme 

defteri veya birinci sınıf tüccar olarak bilanço esasına göre defter tutabilirler. 

Zirai faaliyette bulunan adi ortaklıklar çiftçi olarak işlem görmekte ve belli sınırları aştıkları takdirde zirai 

kazanç bakımından gelir vergisine tabi tutulmaktadırlar. Daha kapsamlı bir anlatımla, kollektif ortaklıklarda 

ortakların, adi veya eshamlı komandit ortaklıklarda komandite ortakların ortaklık karından aldıkları paylar, 

bu şirketler zirai faaliyette bulunsalar dahi şahsi ticari kazanç sayılmasına karşın, adi şirket ortaklıklarında 

ortakların elde ettiği kazancın türü ortaklığın faaliyetine göre belirlenmektedir. Bu duruma göre, zirai 

faaliyette bulunan adi şirket ortakları çiftçi olarak değerlendirilmekte ve bu faaliyetleriyle kanunda belirlenen 

limitleri aştığı takdirde zirai kazanç bakımından gerçek usulde gelir vergisine tabi tutulmaktadırlar. 

1.2.1.4- Şahıs Şirketlerinin Serbest Meslek Faaliyetinde Bulunmaları Halinde Ortakların Durumu 

Gelir Vergisi Kanunu’nun 52. maddesine göre, kollektif şirket ortaklarının şirket kazancından aldıkları 

paylar şirket zirai faaliyette bulunsa dahi ticari kazanç olarak vergilendirilir. Bu durumun istisnası aynı 

kanunun 66’ıncı maddesinde belirtilmiştir. Bu maddeye göre serbest meslek faaliyetinde bulunan kollektif 

şirketin ortaklarının elde ettiği kazanç serbest meslek kazancı sayılacaktır. 

Bu durumda, adi ve kollektif şirket ortakları ile adi komandit şirketlerin komandite ortaklarının bu 

şirketlerden elde ettikleri kazançlar serbest meslek kazancı sayılır. 

1.2.2- Sermaye Şirketlerinin Ortakları 

Anonim, limited ve eshamlı komandit şirketler sermaye şirketleridir. Sermaye şirketleri gelir vergisi 

kapsamı dışında bırakılarak, Kurumlar Vergisi mükellefleri arasında yer almakta olup, bunların kazancı, 

kurum kazancı olarak kurumlar vergisine tabi tutulmaktadır. 

Anonim, limited şirketlerin ortaklarının şirket karından aldıkları paylar menkul sermaye ıradı 

sayılmaktadır. 

Diğer yandan, eshamlı komandit şirketlerde komanditer ortağın payı da menkul sermaye ıradı olmasına 

karşın, komandite ortakların kardan aldıkları paylar şahsi ticari kazanç olup gelir vergisine tabi 

tutulmuştur. Ayrıca, eshamlı komandit şirketlerde komandite ortağın payı şahsi ticari kazanç hükmünde 

olduğundan kurumlar vergisine tabi tutulmayacak olup, kurumlar vergisi matrahının belirlenmesi 

aşamasında indirim olarak dikkate alınacaktır. 

Eshamlı komandit şirketlerde komandite ortakların ortaklık 

karından aldıkları paylar, şahsi ticari kazanç olup, gelir vergisine 

tabidir. 

1.3- Ticari Kazancın Vergilendirilmesi 

- Gelir vergisine tabi olmayıp İstisna ve Muafiyetten Yararlananlar: 

- Esnaf muaflığından yararlananlar (GVK md.9) 

- İhracat muaflığından yararlananlar (GVK md.7/1) 

- Diplomat muaflığından yararlananlar (GVK md.15)



- PTT acentelerinde kazanç istisnası (GVK Mük. md. 18) 

- Eğitim, öğretim işletmelerinde kazanç istisnası (GVK md. 20) 

- Sergi ve panayır istisnası (GVK md.30) 

- Serbest Bölgedeki Yürütülen Faaliyetlerden Elde Edilen Kazanç İstisnası 

- Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Yapılan Faaliyetler Sonucu Elde Edilen Kazançlara İlişkin İstisna 

- Türk Uluslararası Gemi Siciline Kayıtlı Gemilerin İşletilmesinden ve Devrinden Elde Edilecek 

Kazançlara İlişkin İstisna 

-Yatırım İndirimi 

- Gelir vergisine tabi olanlar: 

a) Basit usulde vergilendirilenler 

b) Gerçek usulde vergilendirilenler: 

- İşletme Defteri Tutanlar(II.sınıf tüccarlar) 

- Bilanço Esasına Göre Defter Tutanlar ( I.sınıf tacirler) 

1.3.1.1- Basit Usulde Vergilendirilecek Olanlar 

Gelir Vergisi Kanununun 46’ncı maddesine göre; 47 ve 48’nci maddelerinde yazılı şartları topluca haiz 

olanların ticari kazançları basit usulde tespit olunur. 

Gelir Vergisi Kanununun 51’inci maddesinde yazılı faaliyetlerde bulunanlar, basit usulün şartlarını 

taşısalar dahi basit usulde vergilendirmeden yararlanamazlar. 

1.3.2- TİCARİ KAZANCIN GERÇEK USULDE VERGİLENDİRİLMESİ 

Ticari kazançların vergilendirilmesinde, basit usul koşullarını taşımayan mükellefler gerçek usulde 

vergilendirilir. Yukarıda çeşitli şekillerde açıklandığı üzere, basit usul ile gerçek usulün vergilendirilmesi 

konusunda kanunda öngörülen bu ayrım elde edilen kazancın miktarı, faaliyet türü ve hacmi açısından 

ortaya çıkan farklılıktan kaynaklanmaktadır. 

Ticari kazançları gerçek usulde vergilendirilecek olan mükellefler tutacakları defterler yönünden iki 

sınıfa ayrılırlar: 

• Birinci sınıf tacirler 

• İkinci sınıf tacirler 

1.3.2.1- Birinci Sınıf Tacirler 

1.3.2.1.1- Bilanço Esasına Göre Defter Tutanlar 

Gelir Vergisi mükelleflerinden hangilerinin, birinci sınıf tacir sayılacağı 213 Sayılı Vergi Usul 

Kanunu’nun 177'nci maddesinde belirtilmiştir. 177. maddede belirtilen hadler; 

 

Satın aldıkları malları olduğu gibi veya işledikten sonra satanlardan yıllık alımları veya satımları 

tutarları VUK`da belirtilen miktarlardan fazla olanlar (2012 yılı için yıllık alımlarda 140.000 -TL 

veya yıllık satımlarda 190.000-TL) 

 

Diğer işlerle uğraşanlardan bir yıl içinde elde ettikleri gayri safi iş hasılatı VUK`da belirtilen miktarı 

aşanlar (2012 yılı için 77.000-TL) 

İlk iki bentlerde yazılı işleri beraber yapanlardan 2’nci bentte anılan iş hasılatının beş katı ile yıllık satış 

tutarının toplamı VUK`da belirtilen miktarı aşanlar (2012 yılı için 140.000-TL)



 

 

Her çeşit ticaret şirketleri (Şahıs şirketleri olan kolektif, adi komandit şirketleri ve sermeye şirketleri 

olan limited, anomim, eshamlı komandit şirketleri) ile kooperatifler 

Kurumlar vergisine tabi diğer tüzel kişiler (Bunlardan bir kısmı Maliye Bakanlığı’nın izin vermesi 

durumunda işletme hesabı esasına göre defter tutabilirler) 

 

Kendi istekleri ile bilanço esasına göre defter tutanlar 

1.3.2.1.2- Bilanço Esasında Tutulması Zorunlu Defterleri 

Bilanço esasına tabi olan mükellefler aşağıda yazılı olan defterleri tutmak zorundadır: 

- Yevmiye defteri 

- Defteri kebir 

- Envanter defteri 

1.3.2.1.3- Bilanço Esasına Göre Ticari Kazancın Tespiti 

Birinci sınıf tacirler, hesaplarını bilanço esasında tutacakları defterlerde takip ederler. GVK’nın 38’inci 

maddesinde açıklandığı üzere “Bilanço esasına göre ticari kazanç, teşebbüsteki öz sermayenin hesap 

dönemi sonunda ve başındaki değerleri arasındaki müspet fark” olarak tanımlanmıştır. 

Birinci sınıf tacirler, hesap dönemi sonunda bilanço çıkarırlar. Bunun için işletmeye dahil mevcutları, 

alacakları ve borçları saptarlar ve VUK hükümlerine göre değerlerler. Tek Düzen Hesap Planına uygun 

olarak çıkarılan bilançoya “ticari bilanço" denir. Ticari bilançonun vergi kanunlarına uyumlaştırılmış haline 

“mali bilanço” denmekte olup, vergi kanunları bakımından mali bilanço esas alınmaktadır. 

GVK’nın 38’inci maddesindeki tanımdan hareketle, bilanço esasına göre ticari kazanç, mali bilançolar 

üzerinden hesap dönemi sonunda ve başındaki öz sermaye tutarları arasındaki farktır. Ayrıca, hesap 

dönemi içinde söz konusu işletmenin sahip veya sahiplerince; 

· İşletmeye ilave olunan değerler bu farktan indirilir, 

· İşletmeden çekilen değerler ise farka ilave olunur. 

Ticari Kazanç = Dönemsonu Özsermeye – Dönembaşı Özsermeye 

+ Çekilenler – Eklenenler 

Dönem sonundaki öz sermayenin dönem başındakine göre fazla olan kısmı o dönemin ticari kazancı 

sayılır. Tersi durumda ise fark, zararı gösterir. 

Ticari kazancın bu suretle tespit edilmesi sırasında, Vergi Usul Kanunu'nun değerlemeye ait hükümleri 

ile bu Kanunun 40 ve 41 inci madde hükümlerine uyulur. 

1.3.2.2- İkinci Sınıf Tacirler 

213 Sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 178. maddesinde, ticari kazanç sahiplerinden 177. maddede yazılı 

olanların dışındakiler ile Kurumlar Vergisi mükelleflerinden işletme hesabı esasına göre defter tutmalarına 

Maliye Bakanlığı tarafından müsaade edilenler ikinci sınıfa dahil oldukları açıklanmıştır. Ayrıca yeni işe 

başlayan tüccarlar yıllık iş hacimlerine göre sınıflandırılıncaya kadar ikinci sınıf tacirler gibi hareket ederler. 

1.3.2.2.1- İşletme Hesabı Esasında Ticari Kazancın Tespiti 

İkinci sınıf tacirler, kazançlarını işletme hesabı esasında tespit ederler. Bu usulde kazanç, bir hesap 

dönemi içinde elde edilen hasılatlarla, giderler arasındaki müspet farktan oluşur. Giderlerin daha fazla 

olması halinde zarar doğmuş olur. 

İşletme hesabı esasına tabi mükelleflerin genel olarak tutmak zorunda oldukları tek defter, işletme 

hesabı defteridir.



1.3.3- Ticari Kazancın Tespitinde İndirilecek Giderler 

Gelir safi tutarları üzerinden vergiye tabi tutulmaktadır. Safi tutarı tespit edebilmek için, gayri safi 

hasılattan indirilebilecek giderler aşağıda açıklanmıştır. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderler, 

Hizmetli ve işçilerin iş yerinde veya iş yerinin müştemilatında iaşe ve ibate giderleri, tedavi ve ilaç 

giderleri, sigorta primleri ve emekli aidatı ve demirbaş olarak verilen giyim eşyası (Resmi ve özel 

daire ve müesseselerce hizmet erbabına işin icabı olarak verilen ve bunların işten ayrılmaları 

halinde geri alınan giyim eşyası), 

İşle ilgili olmak şartıyla, mukavelenameye veya ilama veya kanun emrine istinaden ödenen zarar, 

ziyan ve tazminatlar, 

İşle ilgili ve yapılan işin ehemmiyeti ve genişliği ile mütenasip seyahat ve ikamet giderleri, 

Kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dahil olan ve işte kullanılan taşıtların giderleri, 

İşletme ile ilgili olmak şartıyla; bina, arazi, gider, istihlak, damga, belediye vergileri, harçlar ve 

kaydiyeler gibi ayni vergi, resim ve harçlar, 

VUK hükümlerine göre ayrılan amortismanlar, 

İşverenlerce, Sendikalar Kanunu hükümlerine göre sendikalara ödenen aidatlar, 

İşverenler tarafından ücretliler adına bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları, 

(1.1.2013’ten itibaren İşverenler tarafından bireysel emeklilik sistemine ödenen ve ücretle 

ilişkilendirilmeksizin ticari kazancın tespitinde gider olarak indirim konusu yapılacak katkı paylarının 

toplamı, ödemenin yapıldığı ayda elde edilen ücretin %15'ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık 

tutarını aşamaz. Gerek işverenler tarafından bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları, 

gerekse bu Kanunun 63 üncü maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendi kapsamında indirim 

konusu yapılacak prim ödemelerinin toplam tutarı, ödemenin yapıldığı ayda elde edilen ücretin 

%15'ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşamaz.). 

 

Fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara Maliye 

Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak 

maddelerinin maliyet bedeli. 

1.3.4- Ticari Kazancın Tespitinde Gider Kabul Edilmeyen Ödemeler 

Genel olarak işletme sahip ve yöneticilerinin kişisel kullanım veya tatminleri için yapılan veya işle ilgili 

olmayan kişisel kusuruna bağlı olan giderler kanunen kabul edilmeyen gider olarak kabul edilmiştir. 

Buna göre, ticari kazançtan indirimi kabul edilmeyen ödemeler aşağıda ele alınmıştır. 

1.3.4.1- Gelir Vergisi Kanununa Göre İndirilemeyecek Giderler 

- Teşebbüs Sahibi ile Eş ve Çocuklarının İşletmeden Çektikleri Değerler 

- Teşebbüs Sahibi ile Eş ve Küçük Çocuklarına Yapılan Ödemeler 

- Teşebbüs Sahibinin İşletmeye Koyduğu Sermaye İçin Yürütülen Faizler 

- Teşebbüs Sahibi ile Eş ve Küçük Çocuklarının İşletmeden Olan Alacaklarına Yürütülen Faizler



- Yukarıda yazılı olan işlemler hariç olmak üzere, teşebbüs sahibinin, ilişkili kişilerle emsallere 

uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit edilen bedel veya fiyatlar üzerinden mal veya hizmet alım ya da 

satımında bulunması halinde, emsallere uygun bedel veya fiyatlar ile teşebbüs sahibince uygulanmış bedel 

veya fiyat arasındaki işletme aleyhine oluşan farklar, 

- Her Türlü Para Cezaları ve Vergi Cezaları ile Teşebbüs Sahibinin Suçlarından Doğan Tazminatlar, 

- İşletmenin Faaliyet Konusu İle İlgili Olmayan Deniz ve Hava Taşıtlarına İlişkin Gider ve Amortismanlar 

- Basın Yoluyla işlenen Fiillerden Doğan Tazminatlar 

- Alkol ve Alkollü İçkilerle Tütün ve Tütün Mamullerine İlişkin Reklam Giderleri(tamamı gider 

yazılamaz.) 

- Gelir Vergi ile Diğer Şahsi Vergiler 

1.3.4.2- Diğer Kanunlara Göre İndirilemeyecek Giderler 

- Hesaplanan KDV 

- Özel İletişim Vergileri 

- Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) Kanunu’na Göre İndirilemeyecek Giderler 

- Ödenmeyen Sigorta Primleri ile Kıdem Tazminatları İçin Ayrılan Karşılıklar 

1.3.4.3- Kanunen Kabul Edilmeyen Gider Niteliğindeki Diğer Giderler 

Gelir Vergisi Kanunu'nun 41. maddesinde sayılmamasına karşın, aşağıda sayılan bazı giderlerin ticari 

kazancın tespitinde hasılattan indirilmesi mümkün değildir. 

- Vergi kanunlarında çalınan, kaybolan mal bedellerinin gider veya zarar olarak yazılmasına veya 

bunlar için karşılık ayrılmasına olanak veren her hangi bir hüküm bulunmamaktadır. Bu nedenle çalınan, 

kaybolan mal bedellerinin gider kaydedilmesi de mümkün olmayıp bu tutarların kanunen kabul edilmeyen 

giderler olarak dikkate alınması gerekir. 

- Vadeli çekler için hesaplanan reeskontlar ile mevcut borç senetlerini reeskonta tabi tutmayıp, buna 

karşın alacak senetlerinin reeskonta tabi tutan kurumların hesapladıkları reeskontlar kanunen kabul 

edilmeyen gider niteliğindedir. 

- İşletmede çalışan personelin ölümü durumunda ailesi ve çocuklarına kanuni zorunluluk olmaksızın 

verilen yardımlar ile vefat ilanları karşılığında verilen meblağlar ve çelenk masrafları da indirilemez. 

- Kanunen yasaklanmış faaliyetlerin yapılmasından kaynaklanan giderler (Rüşvet, yasa dışı örgütlere 

yapılan bağış ve yardımlar vb.); 

- Maliyet olarak dikkate alınması gereken harcamaların doğrudan gider yazılmaz. Diğer taraftan, 

dönemsellik ilkesi gereği cari yıl haricindeki geçmiş veya gelecek yıllara ait giderler indirilemez. 

- İşletmedeki sayım noksanlarının sebebinin dönem içerisinde tespit edilebilmesi durumunda, işletmeler 

açısından herhangi bir sorun yoktur. Ancak, dönem sonu geldiği halde sayım ve tesellüm noksanlarının 

sebebinin tespit edilememesi durumunda prensip olarak işletme içi denetim yoluyla ilgililer adına borç kaydı 

yapılır. Bu şekilde kasa veya emtia stoku sayımında tespit edilen ancak nedeni belirlenemeyen sayım 

noksanlarının vergi matrahından indirilmesi mümkün değildir. 

- Kanunlarda düzenlenen özel haller hariç olmak üzere belgelendirilemeyen giderler; Vergi Usul 

Kanunu'nda düzenlenmemiş bulunan karşılıklar gider olarak dikkate alınamaz.



1.4- Yıllara Yaygın İnşaat İşlerinin Vergilendirilmesi 

Bir inşaat ve onarım işinin Gelir Vergisi Kanununun 42. Maddesi kapsamında vergilendirebilmesi için 

aşağıda yer alan üç özelliği taşıması gerekir. 1 

- Faaliyetin; inşaat ve onarma işi olması gerekir. 

- İnşaat ve onarma işinin başkalarının hesabına ve taahhüde bağlı olarak yapılması gerekir. 

- İnşaat ve onarma işinin birden fazla takvim yılını kapsaması gerekir. 

Yıllara yaygın inşaat ve onarım işlerinin başlangıç tarihi 

- Yapılan sözleşmede yapılacak işin yer teslimi öngörülmüş ise, yerin teslim edildiği tarih başlangıç 

tarihi; 

- Sözleşmede yer teslim tarihi belirtilmemiş ise, sözleşmede belirtilen işin başlangıç tarihi, 

- Sözleşmede bunların hiçbiri belirtilmemiş ise, sözleşme tarihi, işin başlangıç tarihi olarak kabul edilir. 

Yıllara Sari İnşaat Ve Onarım İşinde İşin Bitiş Tarihi 

Gelir Vergisi Kanunu’nun 44. maddesinde, “inşaat ve onarma işlerinde geçici ve kesin kabul 

usulüne tabi olan hallerde geçici kabulün yapıldığını gösteren tutanağının idarece onaylandığı tarih, 

diğer hallerde işin fiilen tamamlandığı veya fiilen bırakıldığı tarih bitim tarihi olarak kabul edilir” 

hükmü yer almaktadır. 

- Ortak Genel Giderler Ve Amortismanların Dağıtılması 

Bir yıl içinde birden fazla inşaat ve onarma işinin birlikte yapılması veya bu işlerin diğer işlerle birlikte 

yapılması halinde, ortak genel giderlerin ve amortismanların dağıtımı G.V.K’nun 43. maddesinde 

düzenlenmiştir. Bu duruma göre, bir takım giderler vardır ki, işlerle direkt ilişkilendirilmesi mümkün 

olmadığından birebir dağıtımı da mümkün değildir. İşletme bünyesinde tüm işler için ortak olarak oluşan ve 

müşterek giderler diye adlandırılan genel giderlerin dağıtılmasına ilişkin GVK’nın 43’üncü maddesinde bir 

takım esaslar belirlenmiştir. Bu esaslar uyarınca 2 ; 

- Yıl içinde tek veya birden fazla inşaat ve onarma işi 42 nci madde kapsamına girmeyen işlerle birlikte 

yapılıyorsa her yıla ait müşterek genel giderler bu işlere ait harcamaların (enflasyon düzeltmesi yapılan 

dönemlerde düzeltilmiş tutarlarının) enflasyon düzeltmesine tabi tutulmuş tutarlarının birbirine olan nispeti 

dahilinde, diğer işlere ait satış veya hasılat tutarının birbirine olan oranı dahilinde dağıtılacaktır. 

- Yine yıllara yaygın inşaat ve onarım işleri ile diğer işlerde ortak olarak kullanılan makine, teçhizat, 

bina, nakil vasıtaları gibi duran varlıkların amortismanları bunların her işte kullanıldıkları gün sayısına göre 

dağıtılır. 

Ortak gider dağıtımı sırasında şu hususlara dikkat edilmelidir. 3 

- Kanun metnindeki “diğer işler” den maksat her türlü ticari ve sınai faaliyeti yanında yıllara yaygın iş 

organizasyonu çerçevesinde yapılan makine veya gayrimenkul kiralamaları, duran varlık satışları, iştirak 

gelirleri gibi arızi gelirleri de kapsamaktadır. Dolayısıyla, müşterek giderlerden bunlara da pay verilmelidir. 

- Ticari işletmenin faaliyetlerinin bir sonucu olan mevduat faizi ve repo geliri gibi finansman gelirlerine 

de müşterek giderlerden pay verilebilmesi mümkündür. (14.4.1997 tarih ve B.07.0.GEL.0.51/5114 – 36 

/15541 sayılı Bakanlık özelgesi bu yönde görüş vermiştir.) 

2. Zirai Kazançlar 

2.1. Temel Vergilendirme Şekli 

1 GÜNEŞ, Şibli, “Yıllara Yaygın İnşaat Taahhüt ve Onarım İşlerinde Hesapların İşleyişi ve Vergilendirme” Lebib Yalkın Mevzuat 

Dergisi, Mart-2008, sayı:51. 

2 GÜNEŞ, Şibli, “Yıllara Yaygın İnşaat Taahhüt ve Onarım İşlerinde Hesapların İşleyişi ve Vergilendirme” Lebib Yalkın Mevzuat 

Dergisi, Mart-2008, sayı:51. 

3 a.g.m.



GVK'nın 53'üncü maddesinde çiftçilerin elde ettikleri zirai kazançların herhangi bir ayrıma tabi 

tutulmaksızın GVK'nın 94'üncü maddesine göre hasılatları üzerinden hasılatları üzerinden tevkifat yapılmak 

suretiyle vergilendirileceği hükme bağlanmıştır. 

Ancak söz konusu madde hükmüne göre; 

- 54'üncü maddede yazılı işletme büyüklüğü ölçülerini aşan veya, 

- Bir biçerdövere veya bu mahiyetdeki motorlu araca sahip olan veya, 

- On yaşına kadar ikiden fazla traktöre sahip olan, 

çiftçilerin kazançları gerçek usulde tespit olunarak vergilendirilecektir. 

Bu şekilde gerçek usulde vergilendirilecek çiftçiler kazançlarını zirai işletme hesabı veya diledikleri 

takdirde bilanço esasına göre tespit edeceklerdir. 

Diğer taraftan, GVK'nın 53'üncü maddesine göre, bir biçerdövere veya bu mahiyetteki bir motorlu 

araca veya on yaşına kadar ikiden fazla traktöre sahip olmakla birlikte bu araçları zirai işletmesinin dışında 

tutan çiftçilerin bu araçların işletilmesi dolayısıyla elde ettikleri gelirlerine ticari kazanç hükümleri 

uygulanacaktır. Söz konusu araçların zirai işletme dışında tutulması bilanço esasında vergilendirilen çiftçiler 

için bu araçların zirai işletme aktifine kaydedilmemesi, işletme esasına göre defter tutan çiftçiler için ise bu 

araçlara ilişkin gider ya da hasılat unsurlarının zirai işletme defteriyle ilişkilendirilmemesi anlaşılmalıdır. 

İşletme büyüklüğü ölçülerini ve yukarıda belirtilen sınırlamaları aşmayan çiftçiler hasılatları 

üzerinden tevkifat yapılmak suretiyle vergilendirilecekler ve beyanname vereceklerdir. Bu çiftçilerin tevkif 

suretiyle ödedikleri veriler nihai vergiler olacaktır. 

3. ÜCRETLER 

Gelir Vergisi açısından bir ödemenin ücret ya da başka bir gelir unsuru olarak vergilendirilip 

vergilendirilmeyeceği aşağıda sayılan üç unsura göre tespit edilecektir. Bu üç unsur birlikte varsa elde 

edilen gelir ücret olarak vergilendirilecek, aksi takdirde ücretten söz etmek mümkün olmayacaktır. 

Ücreti meydana getiren 3 temel unsur: 

Bir işverene tabi olma: Herhangi bir ödemenin ücret olarak kabul edilebilmesi için gerekli olan ilk 

unsur çalışanın işverene tabi olmasıdır. İşveren; hizmet erbabını işe alan, emir ve talimatları dâhilinde 

çalıştıran gerçek veya tüzel kişidir. Çalışanın işverene bağlılığı, fiili olabileceği gibi kanun, tüzük, yönetmelik 

veya sözleşmelerle de saptanmış olabilmektedir 

Belli bir iş yerine bağlı olma: İş yeri; ticari, sınai, zirai ve mesleki bir faaliyetin yürütülmesi için 

tahsis edilen veya bu faaliyetlerde kullanılan yerlerdir. Bu yerlere bağlılık, hukuki anlamda bir bağlılıktır. 

Hizmetin mutlaka fiilen işyerinde yapılması zorunlu değildir 

Hizmetin karşılığı olarak bir ödemenin yapılması: Ödeme bir hizmet karşılığı değilse ücret 

sayılmasına imkân yoktur. Hizmet karşılığı olarak yapılan ödeme, nakit (haftalık, aylık vb.), ayın (hizmet 

karşılığının mal olarak verilmesi) veya para ile temsil edilebilen menfaatler (konut, araç sağlanması gibi) 

şeklinde olabilir. 

Ücret gelirleri iki şekilde vergilendirilmektedir: 

-Gerçek ücretler, 

-Diğer ücretler. 

Gerçek Ücretler :Ücret gelirlerinin vergilendirilmesinde ilke olarak gerçek usul kabul edilmiştir. 

Vergi, gelirin gerçek ve safi tutarı üzerinden alınmaktadır. 

Ücretin Safi Tutarının Tespiti : Ücretin safi tutarı, işveren tarafından verilen para ve ayınlarla 

sağlanan yararlar toplamından (yani ücretin gayrisafi tutarından) bazı indirimlerin yapılmasından sonra 

kalan tutardır. Bu indirimler şunlardır:



*Emekli aidatı ve sosyal sigorta primleri, 

*OYAK ve benzeri kamu kurumlarınca yapılan yasal kesintiler, 

*Sosyal güvenlik destekleme primi, 

*Şahıs sigorta primleri, 

*Bireysel emeklilik katkı payları, 

*Sendikalara ödenen aidatlar (işçi ve memur sendikaları), 

*Sakatlık indirimi. 

Gerçek Usule Tabi Ücretlerin Vergilendirilmesi : Gerçek usule tabi ücretlerin vergilendirilmesi iki 

şekilde yapılmaktadır: Ücretten işveren tarafından vergi kesintisi yapılması, Elde edilen ücretin yıllık 

beyanname ile beyan edilmesi. 

Kesinti Yoluyla Vergilendirme: Ücretlerin ödenmesi sırasında sorumlular tarafından verginin 

kesilerek vergi dairelerine yatırılmasına kesinti (tevkifat) usulü denilmektedir. Gerçek usulde elde edilen 

ücretlerin vergilendirilmesi esas olarak bu yöntemle yapılmaktadır. 

Ücretin Yıllık Beyanname ile Beyan Edilmesi : Tek işverenden alınmış ve kesinti suretiyle 

vergilendirilmiş ücret gelirleri için tutarı ne olursa olsun yıllık beyanname verilmeyecek, diğer gelirler için 

beyanname verilmesi halinde de bu gelirler beyannameye dâhil edilmeyecektir. 

2012 yılında elde ettikleri ücret gelirleri nedeniyle beyanname vermek zorunda olan kişiler şunlardır: 

1-Birden fazla işverenden kesinti yoluyla vergilendirilmiş ücret geliri elde eden ve birden sonraki 

işverenden aldığı ücretlerin toplamı 25.000 TL’yi (Gelir Vergisi Kanununun 103’üncü maddesinde yazılı 

tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutar) aşan ücretliler, 

2-Ücretlerini yabancı bir memleketteki işverenden doğrudan doğruya alan hizmet erbabı (GVK 

23/14. Md. kapsamında ücret geliri elde edenler hariç), 

3-İstisnadan faydalanmayan yabancı elçilik ve konsolosluk memur ve hizmetlileri, 

4-Maliye Bakanlığınca yıllık beyanname ile bildirilmesi gerekli görülen ücret ödemesi yapılanlar, 

5-Ücreti kesinti yoluyla vergilendirilmeyen yukarıda sayılanlar dışında kalan ücretliler. 

Öte yandan dar mükellef gerçek kişiler, tamamı Türkiye'de kesinti suretiyle vergilendirilmiş olan 

ücret gelirleri için yıllık beyanname vermeyecekler ve diğer gelirleri için beyanname vermeleri halinde de bu 

gelirlerini beyannameye dâhil etmeyeceklerdir. 

4. SERBEST MESLEK KAZANÇLARI 

Serbest Meslek Kazancının Tarifi: Serbest meslek faaliyeti, sermayeden çok şahsi mesaiye, ilmi 

veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari niteliği olmayan işlerin işverene bağlı olmaksızın şahsi 

sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır. 

Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır. Tahkim işleri 

dolayısıyla hakemlerin aldıkları ücretler ile kollektif, adi komandit ve adi şirketler tarafından yapılan serbest 

meslek faaliyeti neticesinde doğan kazançlar da, serbest meslek kazancıdır. 

olur. 

Serbest meslek faaliyetinin bir işverene tabi olarak yapılması halinde, elde edilen gelir ücret geliri 

Serbest Meslek Kazancının Tespiti: Bir hesap dönemi içinde serbest meslek faaliyeti karşılığı 

olarak tahsil edilen para ve ayınlar ile diğer suretlerle sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerden 

bu faaliyet dolayısıyla yapılan giderler indirildikten sonra kalan fark serbest meslek kazancıdır.



Serbest meslek kazançlarında indirilecek giderler: Serbest meslek kazançlarının tespitinde 

hâsılattan indirilecek giderler Gelir Vergisi Kanunu’nun 68. maddesinde bentler hâlinde açıklanmıştır. Söz 

konusu madde 5035 sayılı Kanun’la 01.01.2004 tarihinden geçerli olmak üzere yeniden düzenlenmiştir. 

Yapılan yeni düzenlemeler çerçevesinde serbest meslek faaliyetinin ifası sırasında yapılan ve 

belgelendirilmek suretiyle gider kabul edilen ödemeler aşağıdaki gibidir. 

- Serbest meslek kazancının elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderler 

- Hizmetli ve işçilerin giderleri 

- Mesleki faaliyetle ilgili seyahat ve ikamet giderleri 

- Mesleki faaliyette kullanılan tesisat, demirbaş eşya ve taşıtlar için VUK’a göre ayrılan 

amortismanlar 

- Alınan mesleki yayınlar için ödenen bedeller 

- Mesleki faaliyetin ifası için başka meslek erbabından alınan hizmet bedelleri 

- Emekli sandıklarına ödenen giriş ve emeklilik aidatları ile mesleki teşekküllere ödenen aidatlar 

- Ödenen meslek ilan reklam vergileri, işyerleriyle ilgili ayni vergi, resim ve harçlar ile kanun ilam ve 

mukavelenameye göre ödenen tazminatlar 

- Kiralanan ya da envantere dahil taşıtların giderleri 

- Binek otomobillerin satın alınmasına ilişkin olarak ödenen ÖTV’nin maliyet veya gider yazılması 

- Binek otomobillerin satın alınmasına ilişkin olarak indirilemeyen KDV’nin maliyet veya gider 

yazılması 

Her türlü para cezaları ve vergi cezaları ile serbest meslek erbabının suçlarından doğan tazminatlar 

gider olarak indirilemez. 

5.GAYRİMENKUL SERMAYE İRATLARI 

GVK’nın 70. maddesinde sayılan mal ve hakların gerçek kişiler tarafından kiraya verilmesinden 

sağlanan gelirleri ifade etmektedir. Gayrimenkullerin alım-satımından sağlanan kazançlar, gayrimenkul 

sermaye iradı olarak değil, GVK’nın mükerrer 80. maddesi hükmü çerçevesinde, “değer artış kazancı” 

olarak vergilendirilmektedir. Bu nedenle, gayrimenkullerin alım-satımından elde edilen kazançlar, GMSİ 

olarak değerlendirilmez. 

GVK’nın 70. maddede sayılan mal ve hakların neler olduğu aşağıda sıralanmıştır. 

- Arazi ve bina gibi gayrimenkuller, 

- Gemi ve gemi payları, 

- Motorlu nakil ve cer vasıtaları, 

- Maden suları, menba suları, madenler, taş ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit 

harmanları, tuzlalar ve bunların mütemmim cüzileri ve teferruatları, 

- Voli mahalleri ve dalyanlar, 

- Gayrimenkullerin ayrı olarak kiraya verilen mütemmim cüz’leri ve teferruatı ile bilumum tesisatı, 

demirbaş eşyası ve döşemeleri, 

- Gayrimenkul olarak tescil edilen haklar, 

- Arama, işletme ve imtiyaz hakları ve ruhsatları, ihtira beratı, alameti farika, marka, ticaret ünvanı, 

her türlü teknik resim, desen, model, plan, sinema ve televizyon filmleri, ses ve görüntü bantları, sanayi ve 

ticaret ve bilim alanlarında elde edilmiş bir tecrübeye ait bilgilerle gizli bir formül veya bir imalat usulü 

üzerindeki kullanma hakkı veya kullanma imtiyazı, 

- Telif hakları.



“Gayrisafi hasılat”: GVK’nın 70. maddesinde sayılan mal ve hakların kiraya verilmesinden, bir 

takvim yılı içinde, o yıla veya geçmiş yıllara ilişkin olarak, nakit veya ayni olarak tahsil edilen kira bedellerini 

ifade etmektedir. 

Safi İradın Belirlenmesi Sırasında Kullanılacak Yöntemler 

Mükellefler safi iradı hesaplarken, iki farklı gider yöntemini kullanabilirler. Bunlar “gerçek gider” ve 

“götürü gider” yöntemleridir. Bu yöntemlerin seçimi konusunda mükellefler serbest bırakılmışlardır. Belirtilen 

gider usulleri arasında ortaya çıkacak vergi yükünü dikkate alarak serbestçe tercih yapabileceklerdir. 

Gerçek gider yöntemini seçen mükelleflerin, yaptıkları giderlerle ilgili belgeleri 5 yıl süresince saklamaları ve 

vergi dairesince istendiğinde ibraz etmeleri gerekmektedir. 

Götürü gider usulünü tercih eden bir mükellefin, iki yıl geçmedikçe bu usulden gerçek gider usulüne 

geçmesi mümkün değildir. 

Örneğin, gerçek usulde ticari, zirai ve serbest meslek kazancından dolayı beyanname vermeyen bir 

kişinin, sahibi bulunduğu konuttan 2012 yılında 20.000 TL kira geliri elde eden bir kişinin, bu yıl içinde 

yaptığı indirilebilir nitelikteki giderleri toplamı 8.000 TL olduğu varsayımı ile kişinin, gerçek veya götürü gider 

usulünü seçmesi halinde hesaplanan vergi matrahları ve bunlar üzerinden ödenecek vergi tutarları 

aşağıdaki gibi olacaktır. 

Gerçek Gider Yöntemi; 

Gayrisafi hasılat 

İstisna tutar (-) 

Kalan (20.000 – 3.000) 

Götürü Gider Yöntemi; 

20.000 TL 

3.000 TL 

17.000 TL 

Gerçek gider [(17.000 / 20.000) x 8.000] (-) 6.800 TL 

Gelir vergisi matrahı (17.000 – 6.800) 

Hesaplanan (ödenecek) gelir vergisi 

10.000 TL için 1.500 TL + 

(10.200 – 10.000) x % 20 = 40 TL 

Gayrisafi hasılat 

İstisna tutar (-) 

Kalan (20.000 – 3.000) 

6- MENKUL SERMAYE İRATLARI 

Götürü gider (17.000 x % 25) (-) 

10.200 TL 

1.540 

20.000 TL 

3.000 TL 

17.000 TL 

4.250 TL 

Gelir vergisi matrahı (17.000 – 4.250) 12.750 TL 

Hesaplanan (ödenecek) gelir vergisi 

10.000 TL için 1.500 TL + 

(12.750– 10.000) x % 20 = TL 

2.050TL 

Sahibinin ticari, zirai veya mesleki faaliyeti dışında nakdi sermaye veya para ile temsil edilen 

değerlerden oluşan sermaye dolayısıyla elde edilen kâr payı, faiz, kira ve benzeri iratlar menkul sermaye 

iradıdır. 

Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesine göre kaynağı ne olursa olsun aşağıda yazılı gelirler 

menkul sermaye iradı sayılmaktadır:



•• Her çeşit hisse senetlerinin kâr payları (temettü gelirleri), 

•• İştirak hisselerinden doğan kazançlar (Limited Şirket ortaklarının, iş ortaklıkları ortaklarının ve 

komanditerlerin kâr payları ile kooperatiflerin dağıttıkları kazançlar), 

•• Kurumların idare meclisi başkan ve üyelerine verilen kâr payları, 

•• Devlet tahvili ve Hazine bonosu faizleri ile diğer her türlü tahvil ve bono faizleri (Toplu Konut 

İdaresi, Kamu Ortaklığı İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetler ve varlık kiralama 

şirketleri tarafından ihraç edilen kira sertifikalarından sağlanan gelirler dahil olmak üzere), 

•• Her çeşit alacak faizleri, 

• • Mevduat faizleri, 

•• Hisse senetleri ve tahvillerin vadesi gelmemiş kuponlarının satışından elde edilen bedeller, 

•• İştirak hisselerinin sahibi adına henüz tahakkuk etmemiş kâr paylarının devir ve temliki 

karşılığında alınan para ve ayınlar, 

•• Her çeşit senetlerin iskonto edilmesi karşılığında alınan iskonto bedelleri, 

•• Faizsiz olarak kredi verenlere ödenen kâr payları ile kâr ve zarar ortaklığı belgesi karşılığı ödenen 

kâr payları ve özel finans kurumlarınca kâr ve zarara katılma hesabı karşılığında ödenen kâr payları 

(Menkul kıymetler yatırım fonlarının katılma belgelerine ödenen kâr payları dahil), 

 

Repo gelirleri. 

•• Tüzel kişiliği haiz emekli sandıkları, yardım sandıkları ile emeklilik ve sigorta şirketleri tarafından 

çeşitli adlarla yapılan ödemeler, 

•• Yukarıda sayılanlar dışında Sermaye Piyasası Kanunu hükümlerine göre ihraç edilen her türlü 

sermaye piyasası aracından elde edilen kâr payı, faiz, kira vb. gelirler. 

7- DİĞER KAZANÇ VE İRATLAR 

Diğer kazanç ve iratlar ikiye ayrılmaktadır. 

- Değer artış kazançları 

- Arızî kazançlar 

7.1- Değer Artış Kazançları 

7.1.1- Vergilendirilecek Değer Artış Kazançları: 

Aşağıda yazılı mal ve hakların elden çıkarılmasından doğan kazançlar değer artışı kazançlarıdır. 

1. İvazsız olarak iktisap edilenler ile tam mükellef kurumlara ait olan ve iki yıldan fazla süreyle elde 

tutulan hisse senetleri hariç, menkul kıymetlerin veya diğer sermaye piyasası araçlarının elden 

çıkarılmasından sağlanan kazançlar. 

2. 70 inci maddenin birinci fıkrasının (5) numaralı bendinde yazılı hakların (ihtira beratları hariç) 

elden çıkarılmasından doğan kazançlar. 

3. Telif haklarının ve ihtira beratlarının müellifleri, mucitleri ve bunların kanunî mirasçıları dışında 

kalan kimseler tarafından elden çıkarılmasından doğan kazançlar.



4. Ortaklık haklarının veya hisselerinin elden çıkarılmasından doğan kazançlar. 

5. Faaliyeti durdurulan bir işletmenin kısmen veya tamamen elden çıkarılmasından doğan 

kazançlar. 

6. İktisap şekli ne olursa olsun (ivazsız olarak iktisap edilenler hariç) 70 inci maddenin birinci 

fıkrasının (1), (2), (4) ve (7) numaralı bentlerinde yazılı mal (gerçek usulde vergiye tâbi çiftçilerin ziraî 

istihsalde kullandıkları gayrimenkuller dahil) ve hakların, iktisap tarihinden başlayarak beş yıl içinde elden 

çıkarılmasından doğan kazançlar (Kooperatiflerin ortaklarına bu sıfatları dolayısıyla tahsis ettikleri 

gayrimenkulleri tahsis tarihinde ortak tarafından satın alınmış sayılır.). 

Bu maddede geçen "elden çıkarma" deyimi, yukarıda yazılı mal ve hakların satılması, bir ivaz 

karşılığında devir ve temliki, trampa edilmesi, takası, kamulaştırılması, devletleştirilmesi, ticaret şirketlerine 

sermaye olarak konulmasını ifade eder. 

Bir takvim yılında elde edilen değer artışı kazancının, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası 

araçlarının elden çıkarılmasından sağlananlar hariç, 1.1.2012 tarihinden itibaren 8.800 TL. Türk Lirası 

gelir vergisinden müstesnadır. 

Faaliyetine devam eden ticarî bir işletmenin kısmen veya tamamen satılmasından veya ticarî 

işletmeye dahil amortismana tâbi iktisadî kıymetlerle birinci fıkrada yazılı hakların elden çıkarılmasından 

doğan kazançlar ticarî kazanç sayılır ve bunlara ticarî kazanç hakkındaki hükümler uygulanır. 

7.1.2- Vergilendirilmeyecek Değer Artış Kazançları 

Aşağıdaki yazılı hallerde değer artışı kazancı hesaplanmaz ve vergilendirilmez: 

1. Ferdi bir işletmenin sahibinin ölümü halinde, kanunî mirasçılar tarafından işletmenin faaliyetine 

devam olunması ve mirasçılar tarafından işletmeye dahil iktisadî kıymetlerin kayıtlı değerleriyle (bilanço 

esasına göre defter tutuluyorsa bilançonun aktif ve pasifiyle bütün halinde) aynen devir alınması. 

2. Kazancı bilanço esasına göre tespit edilen ferdi bir işletmenin bilançosunun bir sermaye şirketine 

aktif ve pasifiyle bütün halinde devrolunması, devir alan şirketin bilançosuna aynen geçirilmesi ve 

devredilen ferdi işletmenin sahip veya sahiplerinin şirketten, devir bilançosuna göre hesaplanan öz 

sermayesi tutarında ortaklık payı alması (Bu ortaklık payını temsil eden hisse senetlerinin nama yazılı 

olması şarttır.). 

3. Kollektif ve adi komandit şirketlerin bu maddenin (2) numaralı bendinde yazılı şartlar dahilinde 

nev'i değiştirerek sermaye şirketi haline dönüşmesi (Kollektif ve adi komandit şirketlerin şekil değiştirerek 

anonim şirket haline dönüşmesi halinde şekil değiştiren kollektif ve adi komandit şirketlerin ortaklarının 

anonim şirketteki ortaklık paylarını gösteren hisse senetlerinin nama yazılı olması şarttır.) 

7.1.3-Safi Değer Artış Kazancının Tespiti: 

Değer artışında safi kazanç, elden çıkarma karşılığında alınan para ve ayınlarla sağlanan ve para 

ile temsil edilebilen her türlü menfaatlerin tutarından, elden çıkarılan mal ve hakların maliyet bedelleri ile 

elden çıkarma dolayısıyla yapılan ve satıcının uhdesinde kalan giderlerin ve ödenen vergi ve harçların 

indirilmesi suretiyle bulunur. Hâsılatın ayın ve menfaat olarak sağlanan kısmının tutarı Vergi Usul 

Kanununun değerleme ile ilgili hükümlerine göre tayin ve tespit olunur. 

Maliyet bedelinin mükelleflerce tespit edilememesi halinde maliyet bedeli yerine; Vergi Usul Kanunu 

hükümlerine göre, takdir komisyonlarınca tespit edilecek bedel, kazancı bilanço veya işletme hesabı 

esasına göre tespit edilen işletmelerde ise son bilançoda veya envanter kayıtlarında gösterilen değer esas 

alınır.



İşletmeye dahil amortismana tâbi iktisadî kıymetlerin elden çıkarılması halinde, iktisadî kıymetlerin 

maliyet bedeli yerine amortismanlar düşüldükten sonra kalan net değeri esas alınır. 

Menkul kıymetlerin elden çıkarılmasında, iktisap bedelinin tevsik edilememesi halinde Vergi Usul 

Kanununun 266 ncı maddesinde yazılı itibari değer iktisap bedeli olarak kabul edilir. 

Dar mükelleflerin (kurumlar dahil), yabancı sermaye mevzuatına göre ilgili mercilerden izin almak 

suretiyle, Türkiye'ye bizzat getirdikleri nakdî veya aynî sermaye karşılığında iktisap ettikleri menkul 

kıymetler ile iştirak hisselerini elden çıkarmalarından doğan değer artışı kazançlarının hesabında, kur 

farkından doğan kazançlar dikkate alınmaz. Şu kadar ki, bu mükelleflerin Türkiye'de elde ettikleri 

kazançların, münhasıran bu menkul kıymet veya iştirak hisseleri dolayısıyla elde edilen menkul sermaye 

iratlarından ve bu kıymet veya hisselerin elden çıkarılmasından doğan değer artışı kazançlarından ibaret 

olması şarttır. Bu mükelleflerin, Türkiye'de menkul kıymet alım satımıyla devamlı olarak uğraşmaları 

halinde, kur farkından doğan kazançlar da ticarî kazancın hesabında dikkate alınır. 

Kur farkından doğan kazançların hesabında, menkul kıymet veya iştirak hisselerinin iktisabına 

tahsis edilen yabancı sermayenin bu kıymet veya hisselerin iktisap tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez 

Bankası döviz alış kuruna göre hesaplanan Yeni Türk Lirası karşılığı ile bu kıymet veya hisselerin elden 

çıkarılması tarihindeki aynı miktar yabancı sermayenin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış 

kuruna göre hesaplanan Yeni Türk Lirası karşılığı arasındaki fark esas alınır. 

Mal ve hakların elden çıkarılmasında iktisap bedeli, elden çıkarılan mal ve hakların, elden çıkarıldığı 

ay hariç olmak üzere Devlet İstatistik Enstitüsünce belirlenen toptan eşya fiyat endeksindeki artış oranında 

artırılarak tespit edilir. Şu kadar ki, bu endekslemenin yapılabilmesi için artış oranının % 10 veya 

üzerinde olması şarttır. 

7.2- Arizi Kazançlar 

Vergiye tâbi arızi kazançlar aşağıdadır: 

1. Arızî olarak ticarî muamelelerin icrasından veya bu nitelikteki muamelelere tavassuttan elde 

edilen kazançlar. 

2. Ticarî veya ziraî bir işletmenin faaliyeti ile serbest meslek faaliyetinin durdurulması veya terk 

edilmesi, henüz başlamamış olan böyle bir faaliyete hiç girişilmemesi, ihale, artırma ve eksiltmelere iştirak 

edilmemesi karşılığında elde edilen hâsılat. 

3. Gayrimenkullerin tahliyesi veya kiracılık hakkının devri karşılığında alınan tazminatlar ile 

peştemallıklar (kiracıya ait tesisat ve malların tahliye ve devri sırasında kiralayan veya yeni kiracıya 

devrinde doğan kazançlar dahil). 

4. Arızî olarak yapılan serbest meslek faaliyetleri dolayısıyla tahsil edilen hâsılat. 

5. Gerçek usulde vergiye tâbi mükelleflerin terk ettikleri işleri ile ilgili olarak sonradan elde ettikleri 

kazançlar (zarar yazılan değersiz alacaklarla, karşılık ayrılan şüpheli alacakların tahsili dahil). 

6. Dar mükellefiyete tâbi olanların 45 inci maddede yazılı işleri arızî olarak yapmalarından elde 

ettikleri kazançlar. 

Bir takvim yılında (1), (2), (3) ve (4) numaralı bentlerde yazılı olan kazançlar (henüz başlamamış 

olan ticarî, ziraî veya meslekî bir faaliyete hiç girişilmemesi ile ihale, artırma ve eksiltmelere iştirak 

edilmemesi karşılığında elde edilen kazançlar hariç) toplamının 2012 yılı için 20.000 TL. kısmı gelir 

vergisinden müstesnadır. 

Yapılamayacak Olanla



8- GELİRİN TOPLANMASI VE BEYANI 

8.1. Yasal Düzenlemeler 

Gelirin toplanması ve beyanı ile toplama yapılmayan haller, GVK’nın 85 ve 86 ncı maddesinde 

düzenlenmiştir. Söz konusu maddelere aşağıda yer verilmiştir: 

"Gelirin toplanması ve beyan 

Madde 85- Mükellefler, ikinci maddede yazılı kaynaklardan bir takvim yılı içinde elde ettikleri kazanç 

ve iratları için bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça yıllık beyanname verirler. Bu Kanuna göre beyanı 

gereken gelirlerin yıllık beyannamede toplanması zorunludur. 

Tacirlerle çiftçiler ve serbest meslek erbabı ticari, zirai ve mesleki faaliyetlerinden kazanç temin 

etmemiş olsalar bile, yıllık beyanname verirler. Bu hüküm şirketlerin faaliyet ve tasfiye dönemlerine şamil 

olmak üzere kollektif şirket ortakları ile komanditeler hakkında da uygulanır. 

Yabancı memleketlerde elde edilen kazanç ve iratlar: 

1.Mükellefin bunları Türkiye'de hesaplarına intikal ettirdiği yılda; 

2.Türkiye'de hesaplara intikal ettirilmemesinin mükellefin iradesi dışındaki sebeplerden ileri geldiği 

tevsik olunan hallerde, mükellefin bunlara tasarruf edebildiği yılda; 

elde edilmiş sayılır." 

"Toplama yapılmayan haller 

Madde 86- Aşağıda belirtilen gelirler için yıllık beyanname verilmez, diğer gelirler için beyanname 

verilmesi halinde bu gelirler beyannameye dahil edilmez. 

1.Tam mükellefiyette; 

a) Gerçek usulde vergilendirilmeyen zirai kazançlar, bu Kanunun 75 inci maddesinin (15) numaralı 

bendinde yazılı menkul sermaye iratları, kazanç ve iratların istisna hadleri içinde kalan kısmı, 

b) Tek işverenden alınmış ve tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretler (birden fazla işverenden ücret 

almakla beraber birden sonraki işverenden aldıkları ücretlerinin toplamı, 103 üncü maddede yazılı tarifenin 

ikinci gelir diliminde yer alan tutarı aşmayan mükelleflerin, tamamı tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretleri 

dahil), 

c) Vergiye tabi gelir toplamının [(a) ve (b) bentlerinde belirtilenler hariç] 103 üncü maddede yazılı 

tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı aşmaması koşuluyla, Türkiye'de tevkifata tabi tutulmuş olan; 

birden fazla işverenden elde edilen ücretler, menkul sermaye iratları ve gayrimenkul sermaye iratları, 

d) Bir takvim yılı içinde elde edilen ve toplamı 1.294 lirayı aşmayan, tevkifata ve istisna 

uygulamasına konu olmayan menkul ve gayrimenkul sermaye iratları. 

2. Dar mükellefiyette, tamamı Türkiye'de tevkif suretiyle vergilendirilmiş olan; ücretler, serbest 

meslek kazançları, menkul ve gayrimenkul sermaye iratları ile diğer kazanç ve iratlar."



8.2. Yıllık Beyanname ile Beyan Edilecek Gelirler 

Yukarıda yer alan hükümler çerçevesinde gelir unsurları itibariyle tam ve dar mükellefiyet esasında 

beyan edilecek kazanç ve iratlar aşağıda açıklanmıştır. 

8.2.1. Ticari, Zirai ve Mesleki Kazançlar 

Tam mükellefiyette; 

Basit usulde vergilendirilen ticari kazançlar ile gerçek usulde vergilendirilen ticari, zirai ve serbest 

meslek kazançları tutarı ne olursa olsun (zarar edilmiş olsa dahi) yıllık beyanname ile beyan edilecektir. 

Tasfiye halinde bulunanlar da dahil olmak üzere kollektif şirket ortakları ile komandit şirketlerin 

komandite ortaklarının kazançları için de tutarı ne olursa olsun yıllık beyanname verilecektir. 

Dar mükellefiyette; 

Dar mükellef gerçek kişiler ticari kazançları ve gerçek usulde tespit edilen zirai kazançları ile tevkif 

yoluyla vergilendirilmemiş serbest meslek kazançları için yıllık beyanname vermek zorundadır. 

Tevkif yoluyla vergilendirilmiş serbest meslek kazançları için yıllık beyanname verilmeyecektir. 

8.2.2- Ücretler 


Tam mükellef gerçek kişiler tevkif yoluyla vergilendirilmiş, tek işverenden alınan ücretleri için yıllık 

gelir vergisi beyannamesi vermeyeceklerdir. Birden fazla işverenden ücret geliri elde edilmesi durumunda, 

birden sonraki işverenden alınan ücretlerin toplamının gelir vergisi tarifesinin ikinci gelir diliminde yer alan 

tutarı (2012 yılı gelirleri için 25.000 lira) aşması halinde birinci işverenden alınan da dahil olmak üzere ücret 

gelirlerinin tamamı beyan edilecektir. 

Birden fazla işverenden ücret alınması halinde, birinci işverenden alınan ücretin hangisi olacağı 

serbestçe belirlenebilecektir. 

Tevkifata tabi tutulmamış ücret gelirleri (Gelir Vergisi Kanununun 64 üncü maddesinde yer alan 

diğer ücretler hariç) için tutarı ne olursa olsun yıllık beyanname verilecektir. 


Dar mükellef gerçek kişiler, tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücret gelirleri için beyanname 

vermeyeceklerdir. Bu uygulamada, ücret tutarının ve işveren sayısının bir önemi bulunmamaktadır. 

8.2.3. Gayrimenkul Sermaye İratları 


Tam mükellef gerçek kişiler, vergi tevkifatına tabi tutulmuş gayrimenkul sermaye iratları için beyan sınırını 

(2012 yılı gelirleri için 25.000 lira) aşmaları halinde beyanname vereceklerdir. 

Tevkif yoluyla vergilendirilmemiş konut kira geliri ile ilgili olarak 2012 yılı için istisna tutarı olan 3.000 

liranın aşılması halinde beyanname verilecektir.



Bir takvim yılı içinde elde edilen ve toplamı 2012 yılı beyan sınırı olan 1.294 lirayı aşmayan, tevkifat 

ve istisna uygulamasına konu olmayan gayrimenkul sermaye iratları için yıllık beyanname verilmeyecektir. 

Konut kira geliri ile vergi tevkifatına tabi tutulmuş gayrimenkul sermaye iradının birlikte elde edilmesi 

halinde, 25.000 liralık haddin hesabında; konut kira geliri için istisna tutarı düşüldükten sonra kalan tutar ile 

tevkifata tabi tutulmuş gayrimenkul sermaye iradının brüt tutarının toplamı dikkate alınacaktır. 


Dar mükellef gerçek kişiler Türkiye'de tevkif suretiyle vergilendirilmiş gayrimenkul sermaye iratları 

için tutarı ne olursa olsun yıllık beyanname vermeyeceklerdir. 

Tevkif yoluyla vergilendirilmemiş konut kira gelirleri ile ilgili olarak (yurt dışında yerleşik olup dar 

mükellefiyet esasında vergilendirilmekte olan Türk vatandaşları da dahil) 2012 yılı için istisna tutarı olan 

3.000 liranın aşılması halinde yıllık beyanname verilecektir. 

8.2.4. Menkul Sermaye İratları 

Tam Mükellefiyette; 

2012 yılında elde edilen menkul sermaye iratlarının bir kısmı tutarı ne olursa olsun, bir kısmı ise elde 

edilen gelirin belirli bir tutarı aşmaması halinde yıllık beyanname ile beyan edilmeyecektir. 

8.2.4.1. Tutarı Ne Olursa Olsun Beyan Edilmeyecek Menkul Sermaye İratları 

Aşağıda belirtilen gelirler tutarı ne olursa olsun beyan edilmeyecek olup, diğer gelirler nedeniyle 

verilen beyannameye de dahil edilmeyecektir. 

1. Vergi kesintisine tabi tutulmuş olan, 

- Mevduat faizleri, 

- Özel finans kurumlarınca kar ve zarara katılma hesabı karşılığında ödenen kar payları, 

- Repo gelirleri, 

- 1.1.2006 tarihinden sonra ihraç edilen Devlet tahviil ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut 

İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan gelirler. 

- Menkul kıymetler yatırım fonlarının katılma belgelerine ödenen kar payları. 

- Geçici 67.md. kapsamında tevkifata tabi tutulmuş olan diğer menkul kıymet ve sermaye piyasası 

araçları gelirleri. 

2. 07/10/2001 tarihinden itibaren düzenlenen şahıs sigorta poliçeleri (BES vb.) dolayısıyla elde 

edilen menkul sermaye iratları. 

3. Kurumlar vergisi mükelleflerinin 31/12/1998 ve daha önceki tarihlerde sona eren hesap 

dönemlerinde elde ettikleri kazançların dağıtımı halinde, gerçek kişilerce elde edilen kar payları.



8.2.4.2. Belirli Bir Tutarı Aşmaması Halinde Beyan Edilmeyecek Olan Menkul Sermaye İratları 

a- 25.000 TL'nı Aşmaması Halinde Beyan Edilmeyecek Menkul Sermaye İratları 

1- Tam mükellef kurumlardan elde edilen kar paylarının yarısının 25.000 lirayı aşmaması halinde 

yıllık beyanname ile beyan edilmeyecektir. 

2- 01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan her çeşit tahvil ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu 

Konut İdaresi, Kamu Ortaklığı İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden elde edilen 

gelirler, 

3-. Tam mükellef kurumlar tarafından yurtdışında ihraç edilen tahviller ile tam mükellef varlık 

kiralama şirketleri tarafından yurtdışında ihraç edilen kira sertifikalarından sağlanan gelirler, 

Elde edilen gelirin 25.000 lirayı aşması halinde bu gelirlerin tamamı(kar paylarında yarısı) yıllık 

beyanname ile beyan edilecektir. 

Vergi tevkifatına tabi tutulmuş menkul sermaye iratları ile tevkifata tabi tutulmamış menkul sermaye 

iratlarının birlikte elde edilmesi halinde, 25.000 liralık haddin hesabında toplam tutar dikkate alınacaktır. 

b- 1.294 TL'nı Aşmaması Halinde Beyan Edilmeyecek Menkul Sermaye İratları 

Türkiye'de vergi kesintisine tabi olmayan ve istisna uygulanmayan aşağıda belirtilen menkul 

sermaye iratlarının 1.294 liralık tutarı aşmaması halinde, bu iratlar beyan edilmeyecektir. 

- Kıyı bankacılığından (off-shore bankacılık) elde edilen faiz gelirleri. 

- Hisse senetleri ve tahvillerin vadesi gelmemiş kuponlarının satışından elde edilen bedeller. 

- İştirak hisselerinin sahibi adına henüz tahakkuk etmemiş kar paylarının devir ve temliki karşılığında 

alınan para ve ayınlar. 

- Her nevi alacak faizleri. 

- Yurt dışından elde edilen diğer menkul sermaye iratları. 

1.294 liralık tutar bir istisna olmayıp, gelirin beyan edilip edilmeyeceğine yönelik tespitte dikkate 

alınacak bir haddir. Bu had yukarıda belirtilen gelirlerin her biri için ayrı ayrı uygulanmayacak olup, bu 

gelirlerin toplam tutarı dikkate alınacaktır. 

c- Devlet Tahvili ve Hazine Bonosu Faiz Gelirleri 

Devlet Tahvili ve Hazine Bonosu (TL cinsinden) Faiz Geliri: 

İhraç Tarihi 

01.01.2006 tarihinden önce 01.01.2006 tarihinden sonra 

%84,4 oranında indirim uygulandıktan sonra Geçici 67 nci madde kapsamında tevkifata 

kalan tutar 25.000 TL’yi aşıyorsa beyan tabi olduğundan beyan edilmeyecektir. 

edilecektir.



Devlet Tahvili ve Hazine Bonosu (Dövize, altına veya başka bir değere endeksli) Faiz Geliri: 

İhraç Tarihi 

01.01.2006 tarihinden önce 01.01.2006 tarihinden sonra 

25.000 TL’yi aşıyorsa beyan edilecektir. Geçici 67 nci madde kapsamında tevkifata 

tabi olduğundan beyan edilmeyecektir. 

d- Eurobond Faiz Geliri 

Eurobond, dış borçlanma kapsamında çıkarılan menkul kıymet olup, yabancı para cinsinden ihraç 

edilen uzun vadeli borçlanma aracıdır. Vergi uygulaması bakımından da Devlet tahvili ve Hazine bonosu 

gibi değerlendirilmekle birlikte Eurobondlar Geçici 67 nci madde kapsamında değildir. 

Dolayısıyla 2012 yılında elde edilen ve 25.000TL’yi aşan Eurobond faiz gelirleri beyan edilecektir. 


Tevkif yoluyla vergilendirilmiş menkul sermaye iratları için tutarı ne olursa olsun beyanname 

verilmeyecektir. 

Türkiye'de tevkif yoluyla vergilendirilmemiş menkul sermaye iratları münferit beyanname ile beyan 

edilecektir. 

8.2.5. Diğer Kazanç ve İratlar 


Tam mükellef gerçek kişiler, istisna tutarını geçen diğer kazanç ve iratlarını yıllık beyanname ile 

beyan etmek zorundadırlar. 2012 yılına ilişkin istisna tutarı değer artışı kazançları için 8.800 TL, arızi 

kazançlar için 20.000 TL dir. 


Dar mükellef gerçek kişilerin diğer kazanç ve iratları için yıllık beyanname vermeleri söz konusu 

olmayıp, bu gelirler için münferit beyanname verilecektir. 

8.2.6. Birden Fazla Gelir Unsurunun Bir Arada Elde Edilmesi 

Yukarıda yer alan bölümlerde, genel olarak, beyana tabi gelirin sadece bir gelir unsurundan 

oluştuğu varsayılarak bu gelirler için yıllık beyanname verilip verilmeyeceği konusunda açıklamalar 

yapılmıştır. 

Bununla birlikte bir kişinin gelirinin birden fazla gelir unsurundan oluşması mümkündür. Bu durumda 

hangi gelirlerin beyannameye dahil edileceğine ilişkin açıklamalar izleyen bölümlerde yer almaktadır. 


Önceki bölümlerde yapılan açıklamalarda da görüldüğü üzere, yıllık beyannameye dahil edilme 

gelirin niteliğine ve tutarına bağlı olarak değişmektedir. Bazı gelirler için tutarı ne olursa olsun beyanname



verilmesi zorunlu iken, bazı gelirler tutarı ne olursa olsun beyannameye dahil edilmemektedir. Bazı gelirler 

için ise belirli koşullara bakılarak beyanname verilip verilmeyeceğine karar verilmesi gerekmektedir. 

8.2.6.1. Beyannameye Dahil Edilecek Gelirler 

Aşağıdaki gelirler için (istisna hadleri içinde kalan kısımları hariç) yıllık beyanname verilecektir. 

- Gerçek usulde vergilendirilen ticari kazançlar 

- Basit usulde vergilendirilen ticari kazançlar 

- Gerçek usulde vergilendirilen zirai kazançlar 

- Serbest meslek kazançları 

- 8.800 TL'nı aşan değer artış kazançları 

- 20.000 TL’nı aşan arızi kazançlar 

- Tevkif suretiyle vergilendirilmemiş ücretler (Diğer ücretler hariç) 

- Birden fazla işverenden alınan ve birden sonraki işverenden alınanların toplamı 25.000 TL'nı aşan 

tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretler 

iratları 

- Tevkif suretiyle vergilendirilmiş ve toplamı 25.000 TL'nı aşan gayrimenkul ve menkul sermaye 

Daha öncede belirtildiği üzere, ticari ve gerçek usulde tespit edilen zirai kazançlar ile serbest meslek 

kazançları ile ilgili olarak bu faaliyetlerden zarar edilmiş olsa dahi yıllık beyanname verilmesi gerekmektedir. 

8.2.6.2. Beyannameye Dahil Edilmeyecek Gelirler 

Aşağıdaki gelirler için beyanname verilmeyecektir. 

- Gerçek usulde vergilendirilmeyen zirai kazançlar. 

- Vergi kesintisine tabi tutulmuş olan mevduat faizleri. 

- Vergi kesintisine tabi tutulmuş olan özel finans kurumlarınca kar ve zarara katılma hesabı 

karşılığında ödenen kar payları. 

- Vergi kesintisine tabi tutulmuş olan repo gelirleri. 

- Menkul kıymetler yatırım fonlarının katılma belgelerine ödenen kar payları. 

- 1.1.2006 tarihinden sonra ihraç edilmiş olan Devlet tahvili ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut 

İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan gelirler. 

- Geçici 67.md. kapsamında tevkifata tabi tutulmuş olan diğer menkul kıymet ve sermaye piyasası 

araçları gelirleri.



- 07/10/2001 tarihinden itibaren düzenlenen şahıs sigorta poliçeleri (BES vb.) dolayısıyla elde edilen 

menkul sermaye iratları. 

- Kurumların 31/12/1998 ve daha önceki tarihlerde sona eren hesap dönemlerinde elde ettikleri 

kazançların dağıtımı dolayısıyla elde edilen kar payları. 

- Kazanç ve iratların istisna hadleri içinde kalan kısmı. 

- Toplamı 1.294 lirayı aşmayan, tevkifata ve istisna uygulamasına konu olmayan menkul ve 

gayrimenkul sermaye iratları. 

- Tek işverenden alınmış ve tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretler. 

- Birden fazla işverenden alınan ve birden sonraki işverenden alınanların toplamı 25.000 TL'nı 

aşmayan tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretler 

iratları 

- Tevkif suretiyle vergilendirilmiş ve toplamı 25.000 TL'nı aşmayan gayrimenkul ve menkul sermaye 

Diğer gelirler dolayısıyla yıllık beyanname verilmesi durumunda da bu gelirler yıllık beyannameye 

dahil edilmeyecektir. 

Dar Mükellefiyette 

Dar mükellefiyette her bir gelir unsuru itibariyle yapılan açıklamalar dikkate alınarak yıllık 

beyannameye dahil edilecek gelirler belirlenecektir. 

Örnek 1: 

8.3. Konuya İlişkin Örnekler 

Bayan (A), üç ayrı işverenden ücret geliri elde etmekte olup, ücretlerin tamamı tevkif yoluyla vergilendirilmiş 

bulunmaktadır. 

Birinci işverenden alınan ücret 

İkinci işverenden alınan ücret 

Üçüncü işverenden alınan ücret 

30.000.- TL 

21.000.- TL 

5.000.- TL 

Birinci işverenden alınan ücret toplama dahil edilmeyecek olup, 2 nci ve 3 üncü işverenden alınan ücretler 

toplamı (21.000+5.000=) 26.000 lira, 25.000 liralık beyan sınırını aştığı için 56.000 liralık ücret gelirinin 

tamamı beyan edilecektir. 

Örnek 2: 

Bay (B)'nin tamamı üzerinden tevkifat yapılmış olan 2012 yılı gelirleri aşağıdaki gibidir.





İşyeri kira geliri (Brüt) 

50.000.- TL 

20.000.- TL 

32.000.- TL 

Bay (B)'nin birden sonraki işverenden aldığı ücret geliri olan 20.000 lira beyan sınırını aşmadığından, ücret 

gelirleri beyan edilmeyecektir. 

Bay (B)'nin işyeri kira geliri ise 2012 yılı için geçerli olan 25.000 liralık beyanname verme sınırını aştığından 

mükellef sadece bu gelirini beyan edecektir. 

Örnek 3: 

Serbest meslek erbabı Bay (C)'nin serbest meslek kazancı yanında tamamı tevkif yoluyla vergilendirilmiş iki 

işverenden ücret geliri ile yine tamamı tevkif yoluyla vergilendirilmiş işyeri kira geliri bulunmaktadır. 

Serbest meslek kazancı 




10.000.-TL 

28.000.-TL 

21.000.-TL 

20.000.-TL 

Serbest meslek kazancı nedeniyle her halükarda beyanname verilecektir. 

Birinci işverenden alınan hariç, ikinci işverenden alınan ücret geliri ise 25.000 liralık beyan sınırını 

aşmadığından ücret gelirleri beyannameye dahil edilmeyecektir. 

Serbest meslek kazancı ve işyeri kira geliri tutarının toplamı 25.000 liralık beyan sınırını aştığından, işyeri 

kira geliri beyannameye dahil edilecektir. 

Örnek 4: 

Bayan (D) üç ayrı şirkette yönetim kurulu üyesi olup, 2012 yılı gelirleri aşağıdaki gibidir. 




Konut kira geliri 

30.000.-TL 

19.000.-TL 

7.000.-TL 

5.000.-TL 

Ücret gelirlerinin tamamı tevkif yoluyla vergilendirilmiştir. 

Bayan (D), birden fazla işverenden aldığı ücret gelirinin yanı sıra mesken geliri elde etmiştir. Beyanname 

verilip verilmeyeceği öncelikle ücret gelirleri dikkate alınarak değerlendirilecektir. 

Ücret gelirleri ile ilgili olarak birinci işverenden alınan ücret hariç, ikinci ve üçüncü işverenden alınan 

ücretlerin toplamı 25.000 liralık beyan sınırını aştığı için birinci işverenden alınan ücrette dahil olmak üzere 

ücret gelirlerinin tamamı beyan edilecektir. 

Konut kira gelirinden 3.000 liralık istisna tutarı düşülecek olup, kalan tutar gayrimenkul sermaye iradı olarak 

beyannameye dahil edilecektir.



Örnek 5: 

Bay (E)'nin 2012 yılı gelirleri aşağıdaki gibi olup, ücret gelirleri ile işyeri kira gelirleri tevkif yoluyla 

vergilendirilmiştir. 





40.000.-TL 

17.000.- TL 

9.000.-TL 

20.000.-TL 

İkinci işverenden alınan ücret, 25.000 liralık beyan sınırını aşmadığından ücret gelirleri beyan 

edilmeyecektir. 

Mesken kira gelirinden 3.000 liralık istisna düşüldükten sonra kalan tutar her halükarda beyan edilecektir. 

Konut ve işyeri kira geliri toplamı 25.000 lira beyan haddini aştığından, tevkifata tabi tutulmuş olan işyeri 

kira geliri de konut kira geliri ile birlikte beyan edilecek; hesaplanan vergiden tevkif yoluyla alınan vergiler 

mahsup edilecektir. 

Örnek 6: 

Bayan (F)'nin 2012 yılı gelirleri aşağıdaki gibi olup, ücret gelirleri ile işyeri kira gelirleri tevkif yoluyla 

vergilendirilmiştir. 





Hazine bonosu faiz geliri 

40.000.-TL 

15.000.-TL 

6.000.-TL 

8.000.-TL 

9.000.-TL 

Hazine bonosu faiz gelirleri ve elden çıkarılmasından sağlanan değer artışı kazançları Geçici 67.maddesi 

kapsamında tevikata tabi tutulduğundan beyan edilmeyecektir. 

Bayan (F)'nin birinci işverenden aldığı ücret hariç diğer ücretler toplamı (15.000+6.000=) 21.000 lira beyan 

sınırını aşmadığından, ücret gelirleri beyan edilmeyecektir. Ayrıca, işyeri kira geliri de beyan sınırının 

altında kaldığından beyan edilmeyecektir. 

Örnek 7: 

Bay (G), 2012 yılında tamamı tevkif yoluyla vergilendirilmiş işyeri kira geliri, mevduat faizi ile birlikte konut 

kira geliri elde etmiştir. 



Mevduat faizi 

18.000.- TL 

6.000.- TL 

50.000.- TL 

Mevduat faizi geliri, Gelir Vergisi Kanununun Geçici 67 inci maddesi kapsamında beyan dışı olduğundan 

tutarı ne olursa olsun beyan edilmeyecektir.



Konut kira gelirinden 3.000 liralık istisna düşülecek olup, kalan tutar her halükarda beyan edilecektir. 

İşyeri kira geliri ise, elde edilen gayrimenkul sermaye iradı toplamı (18.000 + 3.000= 21.000) 25.000 liralık 

beyan sınırını aşmadığından beyannameye dahil edilmeyecektir. 

9. ZARARLARIN KARLARA TAKAS VE MAHSUBU 

Gelirin toplanmasında gelir unsurlarından bazılarından doğan zararlar (Gelir Vergisi Kanununun 80 

inci maddesinde yazılı diğer kazanç ve iratlardan doğanlar hariç) diğer kaynakların kazanç ve iratlarına 

mahsup edilir. 

Zarar Olarak Mahsup Edilecek Zarar Olarak Mahsubu 

Olanlar 

Yapılamayacak Olanlar 

Diğer kazanç ve iratlar dışındaki kazanç 

ve iratlardan doğan zararlar 

Değer artış kazançlarından doğan 

zararlar 

Yurt dışındaki faaliyetten doğan Menkul ve gayrimenkul sermaye 

zarar(ilgili ülkedeki denetim iratlarında, sermayede meydana 

elemanlarınca rapora bağlanmalıdır.) gelen eksilmeler 

5 yılla sınırlıdır. Gelir vergisinden istisna edilen 

kazançlarla ilgili Zararlar 

10. YILLIK BEYANNAMEYE DAHİL EDİLEN KAZANÇ VE İRATLARDAN YAPILACAK 

İNDİRİMLER 

Yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlere ilişkin indirimler Gelir Vergisi Kanunu ile diğer kanunlarda 

belirtilmiştir. Gelir Vergisi matrahının tespitinde gelir vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirlerden 

aşağıda belirtilen indirimlerin yapılabilmesi için yıllık beyanname ile bildirilecek bir gelirin bulunması ve 

yapılacak indirimlerin ilgili mevzuatta belirtilen şartları taşıması gerekmektedir. 

1- Şahıs sigorta primleri ve bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları, 

2- Eğitim ve sağlık harcamaları, 

3- Bağış ve yardımlar, 

4- Sponsorluk harcamaları, 

5- Ar-Ge harcamaları, 

6- Doğal afetler ile ilgili ayni ve nakdi bağışlar, 

7- Türkiye Kızılay Derneğine ve Türkiye Yeşilay Cemiyetine makbuz karşılığı yapılan nakdi bağış ve 

yardımlar, 

8- Girişim Sermayesi Fonu olarak ayrılan tutarların indirimi, 

9- Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişilerle, işyeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlara 

hizmet veren bazı sektör işletmelerinin münhasıran bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlara ilişkin 

indirim, 

10- Eskişehir 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti Hakkında Kanuna göre kurulan Ajans ile EXPO 

2016 Antalya Ajansına yapılan her türlü nakdi ve ayni bağış ve yardımlar ve sponsorluk harcamaları,



11- Diğer kanunlara göre tamamı indirilecek bağış ve yardımlar. 

11- YILLIK BEYANNAMENİN VERİLMESİ VE VERGİLERİN ÖDENMESİ 

Gelir Vergisi Kanununun 92 ve 117 inci maddelerinde yapılan düzenleme ile bir takvim yılına ait 

beyanname izleyen yılın Mart ayının yirmibeşinci günü akşamına kadar verilecek(1-25 Mart), beyanname 

üzerinden hesaplanan gelir vergisi ise Mart ve Temmuz aylarında ödenecektir. 

Gelirin sadece basit usulde tespit edilen ticari kazançlardan ibaret olması halinde ise beyanname, 

izleyen yılın Şubat ayının yirmibeşinci günü akşamına kadar verilecek(1-25 Şubat), beyanname üzerinden 

hesaplanan gelir vergisi Şubat ve Haziran aylarında olmak üzere iki eşit taksitte ödenecektir.

Gelir Vergisi Beyanname Düzenleme Seminer Sunumu

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?