Gelir Vergisi Beyanname Düzenleme Seminer Sunumu

YMM ŞİBLİ GÜNEŞ
http://www.ymmsibligunes.com/
Her çeşit ticaret şirketleri (Şahıs şirketleri olan kolektif, adi komandit şirketleri ve sermeye şirketleri
olan limited, anomim, eshamlı komandit şirketleri) ile kooperatifler
Kurumlar vergisine tabi diğer tüzel kişiler (Bunlardan bir kısmı Maliye Bakanlığı’nın izin vermesi
durumunda işletme hesabı esasına göre defter tutabilirler)
Kendi istekleri ile bilanço esasına göre defter tutanlar
1.3.2.1.2- Bilanço Esasında Tutulması Zorunlu Defterleri
Bilanço esasına tabi olan mükellefler aşağıda yazılı olan defterleri tutmak zorundadır:
- Yevmiye defteri
- Defteri kebir
- Envanter defteri
1.3.2.1.3- Bilanço Esasına Göre Ticari Kazancın Tespiti
Birinci sınıf tacirler, hesaplarını bilanço esasında tutacakları defterlerde takip ederler. GVK’nın 38’inci
maddesinde açıklandığı üzere “Bilanço esasına göre ticari kazanç, teşebbüsteki öz sermayenin hesap
dönemi sonunda ve başındaki değerleri arasındaki müspet fark” olarak tanımlanmıştır.
Birinci sınıf tacirler, hesap dönemi sonunda bilanço çıkarırlar. Bunun için işletmeye dahil mevcutları,
alacakları ve borçları saptarlar ve VUK hükümlerine göre değerlerler. Tek Düzen Hesap Planına uygun
olarak çıkarılan bilançoya “ticari bilanço" denir. Ticari bilançonun vergi kanunlarına uyumlaştırılmış haline
“mali bilanço” denmekte olup, vergi kanunları bakımından mali bilanço esas alınmaktadır.
GVK’nın 38’inci maddesindeki tanımdan hareketle, bilanço esasına göre ticari kazanç, mali bilançolar
üzerinden hesap dönemi sonunda ve başındaki öz sermaye tutarları arasındaki farktır. Ayrıca, hesap
dönemi içinde söz konusu işletmenin sahip veya sahiplerince;
· İşletmeye ilave olunan değerler bu farktan indirilir,
· İşletmeden çekilen değerler ise farka ilave olunur.
Ticari Kazanç = Dönemsonu Özsermeye – Dönembaşı Özsermeye
+ Çekilenler – Eklenenler
Dönem sonundaki öz sermayenin dönem başındakine göre fazla olan kısmı o dönemin ticari kazancı
sayılır. Tersi durumda ise fark, zararı gösterir.
Ticari kazancın bu suretle tespit edilmesi sırasında, Vergi Usul Kanunu'nun değerlemeye ait hükümleri
ile bu Kanunun 40 ve 41 inci madde hükümlerine uyulur.
1.3.2.2- İkinci Sınıf Tacirler
213 Sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 178. maddesinde, ticari kazanç sahiplerinden 177. maddede yazılı
olanların dışındakiler ile Kurumlar Vergisi mükelleflerinden işletme hesabı esasına göre defter tutmalarına
Maliye Bakanlığı tarafından müsaade edilenler ikinci sınıfa dahil oldukları açıklanmıştır. Ayrıca yeni işe
başlayan tüccarlar yıllık iş hacimlerine göre sınıflandırılıncaya kadar ikinci sınıf tacirler gibi hareket ederler.
1.3.2.2.1- İşletme Hesabı Esasında Ticari Kazancın Tespiti
İkinci sınıf tacirler, kazançlarını işletme hesabı esasında tespit ederler. Bu usulde kazanç, bir hesap
dönemi içinde elde edilen hasılatlarla, giderler arasındaki müspet farktan oluşur. Giderlerin daha fazla
olması halinde zarar doğmuş olur.
İşletme hesabı esasına tabi mükelleflerin genel olarak tutmak zorunda oldukları tek defter, işletme
hesabı defteridir.