16.01.2015 Views

Kistik Fibrozis Tedavisi ve YENÄ°LÄ°KLER

Kistik Fibrozis Tedavisi ve YENÄ°LÄ°KLER

Kistik Fibrozis Tedavisi ve YENÄ°LÄ°KLER

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>Kistik</strong> <strong>Fibrozis</strong><br />

<strong>Tedavisi</strong><br />

<strong>ve</strong><br />

YENİLİKLER<br />

Dr. Nural KİPER<br />

Hacettepe Üni<strong>ve</strong>rsitesi Tıp Fakültesi<br />

Çocuk Göğüs Hastalıkları Ünitesi<br />

Ankara


KF’de Solunum Sistemine Yönelik<br />

Amaçlanan<br />

Tedavi Stratejileri<br />

1. Altta yatan temel defektin<br />

düzeltilmesi<br />

2. CFTR protein fonksiyonunun<br />

düzeltilmesi<br />

3. Semptomatik tedavi;<br />

. Antibiyotikler (oral, IV, inhale)<br />

. Göğüs fizyoterapisi<br />

. Bronkodilatörler<br />

. Mukolitikler<br />

. Antiinflamatuar tedavi<br />

. Akciğer transplantasyonu


KF’de Solunum Sistemine Yönelik<br />

Amaçlanan<br />

Tedavi Stratejileri<br />

1. Altta yatan temel defektin<br />

düzeltilmesi<br />

2. CFTR protein fonksiyonunun<br />

düzeltilmesi<br />

3. Semptomatik tedavi


Gen transferi<br />

<strong>ve</strong><br />

ekspiresyonu<br />

GEN TEDAVİSİ<br />

Faz 1-2 klinik çalışmalar<br />

Parsiyel düzelme


GEN TEDAVİSİ<br />

VEKTÖRLER<br />

-Virusler;<br />

.Adenovirus<br />

.AAV<br />

- Sentetik<br />

<strong>ve</strong>ktorler;<br />

.Liposom<br />

.Plazmid<br />

KISITLAMALAR<br />

- Mukosiliyer klirens<br />

-Kalın mukus örtüsü<br />

- Kolonizasyon<br />

SORULAR<br />

- Hedef hücreler<br />

- Ekspresyon miktarı<br />

- Uzun süreli ekspresyonun<br />

sağlanmasi için gerekli şartlar


KF’de Solunum Sistemine Yönelik<br />

Amaçlanan<br />

Tedavi Stratejileri<br />

1. Altta yatan temel defektin<br />

düzeltilmesi<br />

2. CFTR protein fonksiyonunun<br />

düzeltilmesi<br />

3. Semptomatik tedavi;<br />

. Antibiyotikler (oral, IV, inhale)<br />

. Göğüs fizyoterapisi<br />

. Bronkodilatörler<br />

. Mukolitikler<br />

. Antiinflamatuar tedavi<br />

. Akciğer transplantasyonu


CFTR Proteini Tamir Tedavileri<br />

Gentamisin<br />

G418<br />

4-PBA Milrinone 4-PBA 4-PBA<br />

Milrinone İsoflavones İsoflavones İsoflavones<br />

İsoflavones<br />

Milrinone Milrinone


İyon Transportunun Düzenlenmesi<br />

Amaçlar;<br />

- Cl sekresyonunu arttırılması<br />

- Na hiperabsorbsiyonunun engellenmesi<br />

-ASL`nin rehidrate edilmesi<br />

Ajanlar;<br />

- Amilorid (Na kanal blokörü, diüretik)<br />

- ATP <strong>ve</strong> UTP (Diğer Cl kanalları üzerinden etkili)<br />

“Scjidlow DV. Paed Respir Rev 2000; 1: 107-13.”


. Çok merkezli, randomize, çift kör, plasebo kontrollü,<br />

. 5 yaşından büyük, FEV1 ≥%50,<br />

. 6 aylık inhale amilorid tedavisi ile,<br />

. SFT’lerinde istatisiksel düzelme saptanmadı<br />

. Faz 3 klinik çalışma başarısız bulunduğundan onay alamadı.


Avantaj Dezavantaj Hastalık Evresi<br />

Gen Transferi Küratif Transfer Erken evre<br />

CFTR gen zorluğu<br />

expirasyonu ↓<br />

CFTR <strong>Tedavisi</strong> Küratif olabilir Doz Erken evre<br />

İnhale, oral Pahalı<br />

kullanım<br />

İyon Transportu Küratif olabilir CFTR gerekli Erken evre<br />

İnhale, oral<br />

kullanım<br />

“McKone EF. Drug Disco<strong>ve</strong>r Today. 2004; 1: 1: 137-137-43.”


KF’de Solunum Sistemine Yönelik<br />

Amaçlanan<br />

Tedavi Stratejileri<br />

1. Altta yatan temel defektin<br />

düzeltilmesi<br />

2. CFTR protein fonksiyonunun<br />

düzeltilmesi<br />

3. Semptomatik tedavi;<br />

. Antibiyotikler (oral, IV, inhale)<br />

. Göğüs fizyoterapisi<br />

. Bronkodilatörler<br />

. Mukolitikler<br />

. Antiinflamatuar tedavi<br />

. Akciğer transplantasyonu


Antibiyotik <strong>Tedavisi</strong>nde Yenilikler I.<br />

. P.aeruginosa kolonizasyonu-TOBI (preservati<strong>ve</strong> free<br />

tobramisin)-Pari LC nebulizator<br />

%12 ↑<br />

%12 ↑<br />

* Hastaneye yatış oranlarında da %26 azalma.<br />

“Hodson ME. Eur Respir J 2002; 20: 658-64.”<br />

“Ramsey BW. N Eng J Med 1999; 340: 23-30.”


İnhale Antibiyotikler<br />

•Colistin-<br />

• Aztrenom<br />

•Vankomisin<br />

•Diğer çalışmalar


Antibiyotik <strong>Tedavisi</strong>nde Yenilikler II.<br />

. MRSA-Linezolid<br />

“Ferrin M. Pediatr Pulmonol 2002; 33: 221-3.”<br />

. ABPA-Itrakanazol<br />

“Spencer H. Curr Pediatr 2003; 13: 259-63.”


KF’DE<br />

İNHALE<br />

BRONKODİLATÖR<br />

1. Wheezing<br />

2. KF-Astım<br />

3. Fizyoterapiye yardımcı<br />

4. Nebülize diğer tedavilerden önce<br />

kullanılır.


KF’DE<br />

İNHALE<br />

BRONKODİLATÖR<br />

1.Wheezing;<br />

- İnfeksiyon <strong>ve</strong> inflamasyondan<br />

kaynaklanan hava yolu<br />

mukozal ödemi<br />

- Epitel hasarı sonucu gelişen otonomik<br />

sinir uçlarının stimülasyonu<br />

- Mediatörlerin hava yolu düz kasında<br />

kasılmaya yol açması,<br />

- Bronşektazi<br />

- Kollaps


KF’DE<br />

İNHALE<br />

BRONKODİLATÖR<br />

CF-Astım;<br />

Bronkodilatör tedaviye yanıt <strong>ve</strong>ren akut<br />

hava yolu obstrüksiyon epizotu varlığında,<br />

- Ailede astım öyküsü <strong>ve</strong>ya atopi varlığı <strong>ve</strong>ya<br />

eozinofili-IgE yüksekliği varlığında söz<br />

edilir.<br />

- Prevalans %31.5<br />

“North American Epidemiologic Study of<br />

CF (ESCF)”


KF’DE<br />

İNHALE BRONKODİLATÖR<br />

KF’de kısa <strong>ve</strong> uzun<br />

etkili bronkodilatörler;<br />

Bronş hiperreaktivitesi<br />

varlığında<br />

kısa <strong>ve</strong> uzun vadede<br />

faydalıdırlar.


Mukolitik Tedavi I.<br />

Aerosolised rhDNase<br />

* n=968 (çocuk <strong>ve</strong> erişkin), FVC >%40<br />

* Akut pulmoner ekzaserbasyon sayısında %28-37 azalma<br />

“Fuchs HJ. N Engl J Med 1994; 331: 637-642.”


Mukolitik Tedavi II.<br />

Aerosolised Hipertonik Saline<br />

3 ay boyunca çocuk KF hastalara;<br />

1. Her gün rhDNase (2.5 mg/gün)<br />

2. Gün aşırı rhDNase (2.5 mg/gün)<br />

3. Her gün %7 (hipertonik) saline (2X5 cc)<br />

* FEV1’de %16,%14,%3 artış saptandı.<br />

“Suri R. Thorax. 2002 Oct;57(10):841-6.”


164 CF (>6 yaş)<br />

Çalışma Grubu<br />

Hipertonik salin (%7’lik)<br />

2X4 cc inhale, 48 hafta<br />

Kontrol Grubu<br />

SF (%0.9’luk)<br />

2X4 cc inhale, 48 hafta


. Çalışma grubunda FEV1 <strong>ve</strong> FVC’de İlk değerlere<br />

göre % değişim oranında artma (p=0.03)<br />

. Çalışma grubunda daha az pulmoner<br />

eksezerbasyon (p=0.02)<br />

Öncesinde bronkodilatör <strong>ve</strong>rilmesi ile uygulanan<br />

hipertonik salin inhalasyonu CF’de<br />

etkin, gü<strong>ve</strong>nli <strong>ve</strong> ucuz bir tedavi yöntemidir


Makrolid Antibiyotiklerin İmmunoregulatuar Etkileri<br />

Bakteri<br />

Mukus tabakası<br />

İnflamatuar<br />

hücreler<br />

Normal<br />

hücreler


Antiinflamatuvar Tedavi<br />

Makrolid antibiyotikler (azitromisin)<br />

- İnflamatuvar sitokinleri baskılar<br />

(IL-8, TNF-α, IL-1β, IL-6)<br />

- Adezyon moleküllerinin ekspiresyonunu azaltır<br />

- Nötrofil fonksiyonlarını baskılar<br />

- Oksidatif hasarı azaltır<br />

-Bronş hiperreaktivitesini azaltır<br />

- Mukus reolojisini düzenler<br />

- P. aeruginosa biofilm oluşumu önler <strong>ve</strong> yıkımını<br />

arttırır.


. 41 çocuk (8-18 yaş), ortalama FEV1: %61<br />

. Azitromisin - plasebo ile 6 aylık tedavi<br />

Azitromisin aldıkları dönemde;<br />

. FEV1`de % 5.4 artış (p


CF & Makrolid antibiyotikler<br />

- 12 çalışma yayınlandı<br />

- 3 RCT<br />

- 2 RCT çocukluk yaş grubunu kapsıyor<br />

Ferrara G. Evidence-based review. Resp Med 2005; 99: 1-10


LONG TERM CLARITHROMYCIN THERAPY IN CYSTIC FIBROSIS:<br />

EFFECTS ON INFLAMMATORY MARKERS IN BAL AND CLINICAL STATUS<br />

(Randomize, çift kör, plasebo kontrollü, cross-o<strong>ve</strong>r çalışma)<br />

-17CF hasta ( 3-14.8 yaş)<br />

-FEV1≥ %70<br />

- Grup 1: CM (15 mg/kg/gün, 2 doz, 3 ay)<br />

- Grup 2: Plasebo (3 ay)<br />

- BAL IL-8, TNF <strong>ve</strong> NE, hücre sayısı<br />

- Modifiye NIH score,<br />

-Ağırlık z-skoru<br />

-SFT<br />

HÜTF Çocuk Göğüs Hastalıkları Ünitesi, 2004


LONG TERM CLARITHROMYCIN THERAPY IN CYSTIC FIBROSIS:<br />

EFFECTS ON INFLAMMATORY MARKERS IN BAL AND CLINICAL STATUS<br />

(Randomize, çift kör, plasebo kontrollü, cross-o<strong>ve</strong>r çalışma)<br />

3 aylık CM kullanımı;<br />

. BAL inflamatuar sitokinleri azaltıcı etkisi gösterilmedi<br />

. mNIH skorunda düzelme<br />

. Akut pulmoner ekzaserbasyon sayısında azalma<br />

. BMI’de artma<br />

HÜTF Çocuk Göğüs Hastalıkları Ünitesi, 2004


KF’DE ORAL<br />

GLUKOKORTİKOİDLER .I.<br />

•4 yıllık, prospektif, randomize, çift kör, plasebo kontrollü çalışma,<br />

•1-12 yaş, 45 çocuk (hafif-orta);<br />

24 çocuk plasebo<br />

21 çocuk prednizolon po.<br />

(2mg/kg, maksimum 60 mg,<br />

gün aşırı)<br />

4 yıl sonra;<br />

• Prednizolon grubunda VC, PEF, FEV1’de anlamlı artma,<br />

• Prednizolon grubunda hastaneye yatış sayısında anlamlı azalma,<br />

• Prednizolon grubunda kilo alımı <strong>ve</strong> büyümede anlamlı artış saptandı.<br />

Auerbach HS, Williams M, Kirkpatrick JA, et al. Lancet 1985; 2: 686-8.


KF’DE ORAL<br />

GLUKOKORTİKOİDLER .II.<br />

• Prospektif, randomize, çift kör, plasebo kontrollü çalışma,<br />

•6-14 yaş, 285 çocuk (FEV1>%60);<br />

Plasebo grubu<br />

Prednizolon grubu<br />

(1 <strong>ve</strong>ya 2 mg/kg, maksimum 60 mg,<br />

gün aşırı)<br />

2-3 yıl sonra;<br />

•Çalışma prednizolon grubunda meydana gelen yan etkiler nedeniyle<br />

durduruldu !<br />

• Prednizolon grubunda FVC’de anlamlı artma,<br />

• İki grup prednizolon etkinliği arasında fark yok,<br />

• Prednizolon <strong>ve</strong> plasebo grubu arasında hastaneye yatış sayısı, oranı, PEF,<br />

Shwachman skoru açısından anlamlı fark yok.<br />

Eigen H, et al. J Pediatr 1995; 126: 515-23.


KF’DE ORAL<br />

GLUKOKORTİKOİDLER .III.<br />

• Uzun süreli oral steroid tedavisinin yan etkileri faydalı etkilerinin<br />

önüne geçmektedir;<br />

(Glukoz intoleransı, katarakt, osteoporoz-osteopeni, cushing, anoreksia<br />

nervosa, vs.)<br />

• Oral prednizolonun (2 mg/kg/gün aşırı-6 aydan uzun) <strong>ve</strong>ya<br />

(1 mg/kg/gün aşırı-24 aydan uzun) büyüme üzerinde ciddi yan etkileri<br />

olmuştur,<br />

• Oral steroid kullanımı P. aeruginosa kolonizasyon sıklığını<br />

arttırmıştır.<br />

Eigen H, et al. J Pediatr 1995; 126: 515-23.<br />

Donati MA, et al. Pediatr Pulmonol 1990; 5: 277.


KF’DE<br />

İNHALE KORTİKOSTEROİDLER<br />

• Sistemik steroidlere oranla daha az yan etki oluştururlar;<br />

-Beklametazon,<br />

- Budesonid,<br />

- Flutikazon kullanılmıştır.<br />

Prescott WA, et al. Pharmacotherapy 2005;25: 556-73.


KF’DE<br />

İNHALE KORTİKOSTEROİDLER<br />

İnhale steroidlerin KF’de rutin kullanımından önce<br />

ileri çalışmalara ihtiyaç vardır.<br />

Prescott WA, et al. Pharmacotherapy 2005;25: 556-73.


AAT’nin BAL’da nötrofil elastaz (NE) aktivitesini inhibe ettiği gösterilmiştir,<br />

KF’de İnhale rAAT etkin <strong>ve</strong> gü<strong>ve</strong>nilir midir<br />

. 39 erişkin KF hastası (VC≥%40),<br />

. Prospektif, randomize, çift kör, plasebo kontrollü çalışma,<br />

. 500, 250 <strong>ve</strong> 125 mg. rAAT’nin balgam NE üzerine etkisi incelendiğinde;<br />

. Plaseboya göre 500 <strong>ve</strong> 250 mg. rAAT alan hastalarda balgam NE aktivitesinde <strong>ve</strong> diğer<br />

inflamatuvar belirteçlerde azalma (istatistiksel olarak anlamlı değil !) saptandı,<br />

. Yan etki <strong>ve</strong> allerjik reaksiyon görülmedi,<br />

. İyi tolere edilebilir <strong>ve</strong> gü<strong>ve</strong>nli bir ilaçdır.


KF’DE<br />

İBUPROFEN<br />

. Oral NSAİ (siklooksijenaz <strong>ve</strong> lipooksijenaz inh.),<br />

nötrofil migrasyon <strong>ve</strong> fonksiyonlarını bozar.<br />

. >5 yaş, FEV1>%60 olan KF’li hastalarda<br />

20-30 mg/kg/2 kez/gün ibuprofenin FEV1 <strong>ve</strong><br />

büyüme üzerinde olumlu etkileri olmuştur.<br />

Konstan MW, et al. N Eng J Med 1995;332: 848-54.<br />

North American CFF 1995.


KF’DE<br />

İBUPROFEN<br />

•4 yıllık, prospektif, randomize, çift kör, plasebo kontrollü çalışma,<br />

•5-39 yaş 85 CF’li hasta;<br />

43 KF plasebo grubu<br />

42 KF ibuprofen po. grubu<br />

(20-30 mg/kg/2 kez/gün)=<br />

(ilaç plazma düzeyi 50-100 µg/ml)<br />

• İbuprofen grubunda FEV1’de azalmada anlamlı yavaşlama<br />

(sadece 13 yaş altı hastalarda),<br />

• İbuprofen grubundaki hastalar IBW’i çalışma boyunca koruyabildiler,<br />

(5-13 yaş arası çocuklarda bu etki daha belirgin)<br />

Konstan MW, et al. N Eng J Med 1995;332: 848-54.


KF’DE<br />

İBUPROFEN<br />

Nötrofil migrasyon <strong>ve</strong> fonksiyonlarını bozucu<br />

etkisi plazma konsantrasyonu >50 µg/ml olduğunda<br />

vardır, daha düşük düzeylerde inflamasyonu<br />

paradoksik olarak arttırır, proinflamatuar etki<br />

gösterip, KF’de pulmoner hasarı arttırır.<br />

Bu nedenle kullanımı boyunca plazma ilaç düzeyi<br />

sıkı monitorize edilmelidir.<br />

Konstan MW, et al. Am Rev Respir Dis 1990;141: 186-92.


KF’DE<br />

KOLŞİSİN<br />

5-28 yaş, 8 end-stage KF’li hastaya 1 mg/gün 6-12 ay kolşisin <strong>ve</strong>rildi;<br />

• Antibiyotik ihtiyacında anlamlı azalma ,<br />

•FEV1 <strong>ve</strong> FVC’de anlamlı düzelme saptanmadı !<br />

• Yan etki olarak hafif diyare görüldü.<br />

• Randomize kontrollü <strong>ve</strong> daha geniş serilere ihtiyaç var.<br />

Sermet I, et al. Mediators Inflamm 1999;8: 13-15.


KF’DE<br />

METOTREXAT<br />

5 end-stage KF’li hastaya (8-19 yaş), 10-20 mg/m 2 , haftada 1 kez MTX<br />

•Tedaviden 1 yıl sonra öncesine göre FEV 1 ’de anlamlı artış saptandı,<br />

• 4 hastada serum IgG düzeyinde düşme saptandı,<br />

•Ağır yan etki gözlenmedi.<br />

• Randomize kontrollü <strong>ve</strong> daha geniş çalışmalara ihtiyaç var.<br />

Ballmann M, et al. Respir Med 2003;97: 498-500.


KF’DE<br />

MONTELUKAST .II.<br />

KF’li hastalarda astım ya da allerjik rinit komponenti de varsa;<br />

15 yaş 10 mg Montelukast kullanılabilir<br />

Prescott WA, et al. Pharmacotherapy 2005;25: 556-73.


KF’DE<br />

MONTELUKAST .I.<br />

Selektif sisteinil lökotrien reseptör antagonistidir,<br />

11 KF’li hastaya (16-44 yaş), FEV1< %65, 10 mg montelukast, 2 hafta <strong>ve</strong>rildi;<br />

. Egzersiz toleransında <strong>ve</strong> PEF’de anlamlı artış,<br />

. FEV1’de değişiklik yok<br />

Morice AH, et al. Thorax 2001;56: 244-5.<br />

16 CF’li çocuk hasta (6-18 yaş), FEV1>%70,<br />

Randomize, çift kör, crosso<strong>ve</strong>r çalışma, 3 hafta <strong>ve</strong>rildi,<br />

Montelukast aldıkları dönemde hastalarda;<br />

. Serum ECP <strong>ve</strong> eozinofil sayısında belirgin düşme saptandı,<br />

. FEV1 <strong>ve</strong> FVC üzerinde etkisi olmadığı görüldü.<br />

Schimitt-Grohe S, et al. Ann Allergy Asthma Immunol 2002;89: 599-605.


Antiinflamatuvar Tedavi<br />

IL-10<br />

Pentoksifilin<br />

Anti IL-8 Ab<br />

LTB4 antagonisti<br />

Omega 3 yağ asit<br />

IF-γ<br />

“Konstan MW. Adv Drug Del Rev 2002;54:1409-23.”


• 12 hafta, haftada 3 kez, inhale <strong>ve</strong>rildi;<br />

•SFT,<br />

• Balgam bakteri koloni sayısı,<br />

• Balgamdaki inflamatuvar markerlar üzerine<br />

iyileştirici etkisi saptanmadı.


Antiinflamatuvar Tedavi<br />

. Antioksidanlar<br />

- Glutatyon (inhale)<br />

- Vitamin E (oral)<br />

- Beta karoten (oral)<br />

. Proteaz inhibitörleri<br />

- Rekombinant alfa-1-antitripsin (inhale)<br />

- Rekombinant sekratuar lökoproteaz<br />

inhibitörü (inhale)<br />

“Scjidlow DV. Paed Respir Rew 2000; 1: 107-13.”


P< 0.01


J Pediatr Endocrinol Metab. 2006 Mar;19(3):237-<br />

44.<br />

Growth hormone normalizes pubertal onset in<br />

children with cystic fibrosis.<br />

Vanderwel M, Hardin DS.<br />

Uni<strong>ve</strong>rsity of Texas Southwestern Medical School,<br />

Division of Pediatric Endocrinology, Dallas, USA


Akciğer Transplantasyonu<br />

. FEV1 < %30 çocukların %50`den fazlası<br />

2 yıl içerisinde kaybediliyor<br />

“Woo MS. Paed Respir Rev 2004; 5: 249-54.”


Akciğer Transplantasyonu<br />

. İki ayrı sağlıklı <strong>ve</strong>riciden bilateral lob<br />

transplantasyonu (sağ <strong>ve</strong> sol akciger alt loblar)<br />

. Transplantasyon sonrası;<br />

1 yıllık survival %70-80<br />

5 yıllık survival %30-45<br />

“Woo MS. Paed Respir Rev 2004; 5: 249-54.”


KF’li erişkin hastalardan;<br />

Kemik iliği stromal (mezenşimal) “stem cell” hücreleri toplandı<br />

İnvitro ortamda havayolu epiteline farklılaştı<br />

İnvitro ortamda bu hücrelere gen transferi yapıldı<br />

Klor sekrete edebilen hücreler haline getirildi<br />

Plan:<br />

Kişinin gen transferi yapılan kendi hücrelerinin otolog KIT ile<br />

yine kendisine <strong>ve</strong>rilmesi


KF’de kür sağlayacak tedaviye ulaşmak için<br />

çalışmalar büyük bir hızla sürmektedir,<br />

Bu sağlanıncaya kadar, yapmamız gereken;<br />

-KFtanısını erken koymak,<br />

- Beslenme,<br />

- Antibiyotik tedavisi,<br />

- Fizyoterapiyi devam ettirmek olmalıdır.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!