Astacus leptodactylus Eschsch - Süleyman Demirel Üniversitesi

1.GİRİŞ
Hayvanlar aleminin kabuklular (Crustacea) alt şubesi Astacidae familyası içerisinde
yer alan kerevitler, doğal olarak kuzey yarı kürenin içsularında yayılış gösterir.
Ülkemiz içsularında “dar kıskaçlı kerevit” Türk kereviti olarak adlandırılan Astacus
leptodactylus Eschscholtz, 1823 tek tür olarak yayılış gösterir. Kerevitler organik
madde dönüşümünü hızlandırıcı etkileri nedeniyle içsu ekosistemlerinde önemli
işlevi olan bentik organizmalardır (Alpbaz, 1993; Bolat, 2001).
Kerevit, ülkemizde kültürü yapılmayan, avcılık yolu ile elde edilen kabuklu bir su
ürünüdür. Türkiye’de avcılığı 17 mm göz açıklığındaki kerevit pinteri ile yapılır. En
küçük avlanma boyu 100 mm olup, av yasağı ise 1 Temmuz ile 1 Kasım tarihleri
arasında uygulanmaktadır (Bolat, 2009). A. leptodactylus, damak tadı bakımından
Avrupa da en çok tercih edilen kerevit türü olması nedeniyle 35-40 yıldan bu yana
avcılığı ve dış satımı yapılan önemli içsu ürünlerimizden biridir. Türkiyedeki
kerevitin avcılığı 1973 yılında yaklaşık 2600 tona, 1984 yılında 8000 tona ulaşmıştır
(Merzeci, 2009).
Ülkemizde ilk kerevit avcılığı Sapanca Gölü ve çevresinde 1961yılında başlamıştır
(Bolat, 2001). İlk kez 1984 yılında Işıklı Gölü’nde görülen ve diğer göllere yayılan
kerevit vebası nedeniyle 1987 – 1999 yılları arasında bütün içsularımızda avcılığı
Tarım ve Köy İşleri Bakanlığınca yasaklanmıştır. Avcılığı 1999 yılından itibaren
tekrar serbest bırakılan kerevitin, 2001 yılında 797 ton, 2003 yılında 581 ton ve 2005
yılında ise 114 ton üretimi gerçekleşmiştir. Ancak avlanan ürün hiçbir zaman 1985’li
yıllardaki üretime ulaşamamış, bu üretim miktarının % 20’si civarında kalmıştır
(Merzeci, 2009).
1