mustafa.oztas@nvi.gov.tr - eDem

Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü
MERKEZİ NÜFUS İDARE SİSTEMİ (MERNİS)
Mustafa ÖZTAŞ
KPS Şube Md
<strong>mustafa</strong>.<strong>oztas@nvi</strong>.<strong>gov</strong>.tr

MERNİS NEDİR
‣ Günümüz küreselleşme ve bilgi çağının doğurduğu
ihtiyaçlar ve sunduğu imkanlar özellikle de giderek artan
nüfus hareketleri ve bilişim teknolojilerindeki
gelişmeler; nüfus hizmetlerinin daha etkin, güvenilir ve
süratli bir şekilde yürütülmesini zorunlu kılmaktadır.
‣ Bu bağlamda, nüfus kayıt sistemini çağımızın gereklerine
uygun bir yapıya kavuşturmak amacıyla uygulamaya
konulan ve kısaca MERNİS olarak ifade edilen Merkezi
Nüfus İdaresi Sistemi;
• Nüfus kayıtlarının elektronik ortamda ve merkezi bir
yapıda tutulmasına,
• Toplanan bilgilerin kamu hizmetleri ve vatandaşlar
için çok yönlü olarak değerlendirilmesine
imkan sağlayan bir sistemdir.
12.12.2009 1 / 20

MERNİS’İN GETİRDİKLERİ
• Kağıt ortamındaki nüfus kayıtlarının bilgisayar ortamına
aktarılarak tüm kayıtları kapsayan Merkezi Veri Tabanı’
nın oluşturulması,
• Tüm nüfus idarelerinin merkezle kapalı devre bir network
aracılığıyla on-line çalışması sağlanarak nüfus işlemlerinin
tek bir merkez üzerinden daha etkin ve hızlı bir şekilde
yapılması,
• Nüfus kayıtlarının daha güvenli bir şekilde tutulması ve
kolay yedeklenmesi,
• Nüfus ve aile istatistiklerinin daha hızlı ve sağlıklı bir
şekilde alınması,
12.12.2009 2 / 20

• Vatandaşlara sistem tarafından elektronik ve otomatik olarak
atanan ve değiştirilemeyen bir T.C. Kimlik Numarası
verilerek; anahtar tek bir numara aracılığı ile nüfus kayıtlarına
ulaşılması, bunlar arasında bağ kurulması ve değişik kurum
ve alanlardaki (vergi, sağlık, askerlik, sosyal güvenlik gibi)
kişilerle ilgili kayıtlara erişilmesi,
• Merkezi bir veritabanında tutulan nüfus kayıtlarının belirli
esaslar çerçevesinde elektronik ortamda kamu kurumlarının
ve diğer tüzel kişilerin paylaşımına açılması (KPS),
• Adres Kayıt Sisteminin (AKS) oluşturularak Ulusal Adres
Veri Tabanı (UAVT) ve yerleşim yeri adresi bilgilerinin
standartlara uygun bir şekilde tek bir merkezde tutulması ve
belli ilkeler çerçevesinde elektronik ortamda kamu
kurumların kullanımına sunulmasıdır.
12.12.2009 3 / 20

YENİ PROJELER
MERNİS’in sağladığı bu somut getirilerin yanında henüz
hayata geçmemiş ancak bu sistem sayesinde mümkün hale
gelen yeni projeler ise:
• Kolay taşınabilir, güvenli, taklit ve tahrife imkan
tanımayan,kamudaki elektronik işlemlerde kullanılabilecek
yeni bir kimlik kartının geliştirilmesi ile ilgili Elektronik
Kimlik Kartı projesi (BTS, 46),
• UAVT’de metin olarak tutulan adres bileşenlerinin (il,ilçe,
köy ve mezra isimleri, mahalle, bulvar, cadde, sokak ve bina
numarası gibi adres verilerinin) harita tabanlı hale
getirilmesini hedefleyen Mekansal Adres Projesi,
12.12.2009 4 / 20

• Yapı ruhsatlarına (yapı ruhsatı,yapı kullanma izin belgesi,
yanan-yıkılan binalar formu gibi ) ilişkin her türlü başvuru
ve işlemlerin elektronik ortamda yapılabilmesini amaçlayan
Çevrimiçi Emlak ve İnşaat İzinleri Projesi (BTS, 50),
• Vatandaşlık başvurusu ve işlemlerinin elektronik ortamda
gerçekleştirilebilmesi ile nüfus kayıtlarına dayanak teşkil
eden ve diğer kurumlarca düzenlenen belgelerin (doğum,
evlenme, boşanma, ölüm ve kayıt düzeltme gibi) elektronik
ortamda alınarak MERNİS veritabanına işlenebilmesine
yönelik e-Vatandaşlık Projesi (BTS,52)
12.12.2009 5 / 20

KİMLİK PAYLAŞIMI SİSTEMİ (KPS) NEDİR
NVİ Genel Müdürlüğünce MERNİS veri tabanından ayrı
olarak elektronik ortamda tutulan ve sınırlandırılmış
bilgiler içeren aile kütüğü kayıtlarının (KPS veri tabanı);
•alıcı kurumlar (kamu kurumları) ve diğer kişiler
(diğer tüzel kişilikler) ile
• ilgili mevzuatta belirlenen esas ve usuller çerçevesinde,
• güncel ve güvenli bir şekilde,
• 7 gün 24 saat süreyle,
• on-line
paylaşılmasına imkân sağlayan bir sistemdir.
12.12.2009 6 / 20

SİSTEM MİMARİSİ
FELAKET
YEDEKLEME
SİSTEMİ
MERNİS VERİ TABANI
(ANKARA)
KPS
VERİ TABANI
KAMU KURUMLARI
.
TÜZEL KİŞİLİKLER
NÜFUS
MD.
NÜFUS
MD.
NÜFUS
MD.
. . .
NÜFUS
MD.
(966 İLÇE NÜFUS MÜDÜRLÜĞÜ)
17/18
12.12.2009 7 / 20

NEDEN KPS
NVİ Genel Müdürlüğünden veya nüfus müdürlüklerinden
yazışmalar ile alınan bilgiler veya vatandaşlardan istenen belgeler;
hızlı, güvenli ve güncel bir şekilde elektronik ortamda
sistemden alınabilmektedir.
Kurumlar KPS ile çevrimiçi (online) sorgulama yaparak;
‣ Elektronik ortamda yapılan tüm işlemlerde kimlik
doğrulaması yapabilmekte,
‣ Kurum uygulamasında doldurulması gereken alanları KPS’
den alınan veriler ile otomatik olarak doldurabilmekte,
‣ Yazışmalar ile alınan bilgilerin tek tek işlenmesi yerine,
hazırlanacak yazılımlar ile toplu olarak işleyebilmekte,
‣ Kendi verilerinde eksik olan T.C. Kimlik Numaralarını
tamamlayarak farklı kurumlarda bulunan tek kişiye ait
bilgiler arasında bağlantı kurabilmektedir.
12.12.2009 8 / 20

Genel yarar olarak KPS;
‣ Kamu kurum ve kuruluşlarının entegre bir e-hizmet yapısına
ulaşmalarını kolaylaştırarak ülkemizin e-dönüşüm hızına
katkı sağlamaktadır.
‣ Zaman, iş gücü ve kaynak tasarrufu yaratmaktadır.
‣ Kırtasiyeciliği azaltarak vatandaşlara daha hızlı, kaliteli ve
basitleştirilmiş bir şekilde hizmet sunumu getirmektedir.
12.12.2009 9 / 20

KPS VERİ TABANINDA HANGİ BİLGİLER YER ALIR
‣ KPS veri tabanında aşağıdaki bilgiler bulunmaktadır:
• Kişi Bilgileri
• Nüfus Cüzdanı Bilgileri
• Nüfus Olay Bilgileri
• Ulusal Adres Veri Tabanında Yer Alan Bilgiler
• İstatistik Bilgileri
‣ Bu bilgiler, MERNİS veri tabanındaki değişiklikler anlık
olarak KPS veritabanına aktarılarak güncellenmektedir.
‣ Bu veriler, aile kütüklerindeki kayıtlar gibi hukuken geçerli
temel resmi bilgilerdir.
12.12.2009 10 / 20

KPS’NİN KULANIMI İLE İLGİLİ YASAL DÜZENLEMELER
Başbakanlık Genelgesi (2008/8 sayılı)
‣ Kamu kurumları için KPS kullanımını zorunlu kılar
(Md.1,2)
Kamu Hizmetlerinin Sunumunda Uyulacak Usul ve
Esaslara İlişkin Yönetmelik
‣ Tüm kamu kurumları için basılı ortamdaki bilgi ve
belgelerin elektronik ortama taşınması ve veri tabanlarının
diğer idarelerle paylaşılması esasını getirir (Md.4/1)
‣ Diğer idarelerin elektronik ortamda paylaşıma açtığı bilgi
ve belgelerin başvuru sahibinden istenmeyeceği (ancak
bunlara kolayca erişim için gerekli bilgilerin istenebileceği)
kuralını getirerek kamu kurumlarının KPS’yi kullanma
zorunluluğunu dolaylı olarak teyit eder (Md.8/1-e)
12.12.2009 11 / 20

PAYLAŞIM ESASLARI NEDİR
‣ KPS veri tabanında tutulan bilgiler, bu Kanunda belirtilen
esas ve usuller çerçevesinde kurumların hizmetine açabilir.
Yerleşim yeri adresi bilgileri ancak kamu kurumları ile 5411
sayılı Bankacılık Kanunu çerçevesinde faaliyette bulunan
bankaların paylaşımına açılabilir (5490 Md. 45/1)
‣ KPS veri tabanındaki bilgilerin tamamı veya bir kısmı toplu
halde hiçbir kuruma verilemez. Kurumlar kendi iş ve
işlemlerine esas olmak üzere sadece kayıtlarını tuttukları
kişilerin bilgilerini alabilirler (5490 Md. 45/2)
12.12.2009 12 / 20

‣ Kurumlar aldıkları bilgileri tanımlanmış hizmetlerin yerine
getirilmesi dışında başka hiçbir amaçla kullanılamaz; ilgilisi
dışında kimseye veremez (gizlilik ilkesi). Sistemin bütün
aşamalarında görev yapan yetkililer de bu kurallara uymakla
yükümlüdür. Bu yükümlülük, kişilerin görevlerinden
ayrılmalarından sonra da devam eder (5490 Md. 45/3)
‣ KPS’den elde edilecek bilgilerin kullanılmasının hukukî
sonuçları bilgiyi alan kurumun sorumluluğundadır (5490
Md. 45/4)
12.12.2009 13 / 20

KPS’YE BAĞLANTI SÜRECİ NASIL İŞLİYOR (Usuller)
Başvuru
HAYIR
Kurum ücretli mi
EVET
Gn.Md.Onay
Bakan Onay
KPS servisleri belirlenir.
İkili anlaşma imzalanır.
Kurum ve KPS servisleri
sistemde tanımlanır.
Kullanıcı adı ve şifre verilir.
KPS’ye erişim sağlanır.
12.12.2009 14 / 20

GÜVENLİK NASIL SAĞLANIYOR
‣ KPS güvenliği, uluslararası bir güvenlik standardı olan SSL
(Secure Sockets Layer/özel şifrelenmiş güvenli ağ bağlantısı)
ile sağlanmaktadır.
Bu özel şifrelenmiş güvenli ağ bağlantısı;
• Kullanıcıya ait kullanıcı adı ve şifrenin,
• Kullanıcının yaptığı sorguların,
• Kullanıcıya verilen yanıtların,
üçüncü şahıslardan gizliliğini sağlamaktadır.
‣ SSL bağlantısına ek olarak, her kuruma sisteme giriş
yapabilmesi için bir kullanıcı adı ve şifre verilmektedir.
12.12.2009 15 / 20

YAPILAN SORGULAMALAR İZLENİYORMU
‣ KPS’den yapılan her türlü işlemin tarihi, saati, işlemi yapan
kullanıcı ve yapılan sorgulama bilgileri (sorgu ve sonucu)
geri izleme bilgisi olarak tutulur ve 15 yıl süreyle saklanır.
‣ İzleme bilgileri sorgulanılarak KPS’den yapılan işlemler takip
edilir.
12.12.2009 16 / 20

RAKAMLAR NE DİYOR
KPS ' ye Bağlı Kurum Sayısı
Ücretsiz 2216
Ücretli 495
Toplam 2711
12.12.2009 17 / 20

4.500.000.000
4.000.000.000
3.500.000.000
3.000.000.000
2.500.000.000
2.000.000.000
1.500.000.000
1.000.000.000
500.000.000
0
2005 2006 2007 2008 2009
TOPLAM SORGU
12.12.2009 18 / 20

Sorgu Sayısı
Aylık Orta. Günlük Orta.
2005 56.545.082 4.712.090 172.394
2006 354.153.042 29.512.754 972.948
2007 886.780.114 73.898.343 2.429.535
2008 1.813.075.130 151.089.594 4.953.757
2009 3.891.292.136 353.753.831 10.809.145
TOPLAM 7.001.845.504
12.12.2009 19 / 20

http://www.nvi.<strong>gov</strong>.tr
www.nvi.<strong>gov</strong>.tr
12.12.2009 20 / 20

12.12.2009
TEŞEKKÜR EDERİM