Hüseyin ÖCAL

T.C. ORMAN VE SU 

İŞLERİ BAKANLIĞI 

ZEYRA

ve 

KONU: 

SUNUM YAPAN: 

ELEKTRİK 

HÜSEYİN ÖCAL

DEVLET SU İŞLERİ 

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 

ZEYRA

BARAJLAR VE 

HİDROELEKTRİK 

SANTRALLAR DAİRESİ 

BAŞKANLIĞI 

ZEYRA

1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012 

HAZIRLAYAN 

ZEYRA 

MÜHENDİSLİK 

MÜŞAVİRLİK 

LİMİTED ŞİRKETİ 

Tel:+90 312 472 10 45 

ZEYRA

BARAJ ve H.E.S. ELEKTRİĞİ 

ZEYRA


1.GİRİŞ 

- Tarih boyunca insanların su ile olan bağları hiç azalmamış 

aksine çeşitlenmiştir. Bu nedenle suya olan talep her geçen 

gün artmaktadır. Bu artışa paralel olarak suya olan talepte her 

geçen gün artış göstermiştir. 

- Ancak doğal su kaynakları artma yerine sürekli 

azalmakta, akarsular, kaynağından çıktıktan sonra akar su 

yataklarından akarak denizlere dökülerek yok olmaktadır. 

- Suyun enerjisinden daha fazla yararlanılması için 

biriktirme yoluna gidilmiştir. 

- Bu amaçla bentler, göletler ve barajlar inşa edilmektedir. 

- İnşa edilen su yapılarında biriktirilen su öncelikle isale hatları 

ile taşınarak evlerimizde kullanıma sunulmuştur. 

ZEYRA


- Barajlarda biriktirilen suların kullanım alanları; 

-Evlerimizde içme temizlik. 

-Taşkın koruma 

-Tarım arazilerinin sulanması 

-Elektrik enerjisi 

- Su yapılarının kullanım sürecinde amacına göre 

çeşitli yardımcı ekipmana ihtiyaçları vardır. 

-İsale hatları. 

-Ölçüm ekipmanları. 

-Kontrol kapak ve vanaları. 

-Galeriler ve kontrol vana odaları havalandırması. 

-Elektrik üretim santrallerinde yer alan yardımcı teçhizat. 

-Tüm bu teçhizatın işletmesi için gerekli elektrik enerjisi. 

ZEYRA


2. BARAJ VE H.E.S. LERDE ELEKTRİK İHTİYACI 

- Sulama amaçlı barajlarda kurulan teçhizatın elektrik enerjisi 

ihtiyacı ulusal elektrik şebekesinden ENH (enerji nakil hattı) ile 

alınarak baraj sahasında yer alan teçhizatın kullanımı için 

dağıtılmaktadır, yüksek gerilim seviyesinde ENH ile baraj sahasına 

taşınan elektrik enerjisi bir transformatör ile 230/400 V. Seviyesindeki 

cihazların işletilmesi ile baraj çevre, galeriler ve vana odalarının 

aydınlatmasında kullanılır. 

- Hidroelektrik üretim amaçlı yapılan barajların ekipman ve 

aydınlatma, havalandırma ile ısıtma sistemlerinin elektrik ihtiyacı 

Santralde üretilen elektrik enerjisinden karşılanır. Hidroelektrik 

santrallerde ayrıca acil durumlar için kullanılmak üzere acil ihtiyaç 

dizel jeneratör ile akü-redresör grubu teçhiz edilmektedir. 

ZEYRA

3. BARAJ VE H.E.S LERDE ELEKTRİK ÜRETİMİ 

ZEYRA


ÖRNEK PROJE 

Bu bölümde haziran 2011 tarihinde kabulü yapılarak hizmete açılan 

Karabük ve Zonguldak illeri sınırları içerisinde bulunan 

Tefen Regülatörü ve Hidroelektrik santralına ait elektrik proje tanıtımı 

yapılacaktır. 

ZEYRA

ZEYRA

ZEYRA

ZEYRA

ZEYRA

ZEYRA

ZEYRA


Tesis hakkında genel bilgi 

Tefen Hidroelektrik Santralı Batı Karadeniz bölgesinde, Zonguldak ili, 

Gökçebey İlçesi’nin 1 km güney doğusunda yer almaktadır. Doğusunda 

Karabük il merkezi ve Yenice ilçe merkezi, batısında ise Devrek ilçe 

merkezi proje alanını çevreler. 

•Santral de üretilen elektrik enerjisi 31.5 kV bara çıkışındaki 2 adet 

kesicili çıkış hücresi üzerinden Tefen HES Çaycuma TM ENH nın ilk 

direğine çift devre kablo ile irtibatlandırıldıktan sonra, 16.7 km’lik çift 

devre 3x477 MCM ile ÇAYCUMA TM nin 31.5 kV bara girişindeki 

fiderlere bağlanmıştır. 31.5 kV şalt sisteminde seçilen tüm malzemeler 

Ulusal elektrik şebekesi kriterlerine uygun olarak kısa devre akımı 16 kA 

değeri baz alınarak (10-20 kA) seçilmiştir. 

•Tefen HES kurulu gücü her biri 11,470 MW m olmak üzere 3 adet 

düşey eksenli françis üniteden meydana gelmiştir.. 

ZEYRA

Tefen regülatörü: 

Tefen regülatörü Karabük İli Yenice İlçesinin 5 km batısında, Kayadibi 

Mahallesi sınırları içerisinde Yenice Çayı üzerindedir. 

Regülatör kret kotu : 102.10 m. 

İletim yapısı kanallar ve tünellerden oluşmaktadır. 

ZEYRA


Regülatör kapakları; 

1 Takım çakıl geçidi kapağı . 

• 8 adet Regülatör dolusavak işletme kapağı ve bunlara ait batardo 

kapakları. Dolusavak kapakları elektro hidrolik kumandalı olup 

SCADA-OTOMASYON sistemi ile santral ana kumanda odasından 

ve mahallinden işletme yapılmaktadır Batardo kapakları normal 

işletme şartlarında sürekli açıktır. İşletme kapaklarına bakım 

yapılması gerektiğinde kapatılır. Batardo kapak Kumandası mobil 

vinç ile yapılacaktır. 

• Su alma kapakları çökeltim havuzu girişinde yer almaktadır. 4 

adet su alma kapağı elektro hidrolik kumandalı olup SCADA 

sistemi marifeti ile santral ana kumanda odasından ve mahallinden 

işletme yapılacaktır. çökeltim havuzu çıkışında sifon yapısından 

hemen önce silt yıkama kapağı bulunmaktadır. 

ZEYRA

ZEYRA

ZEYRA


Regülatör elektrik enerjisi temini: 

– Regülatör yapısı aydınlatması, bakım prizleri kapak kumanda 

panoları ile güvenlik ve izleme kamera sistemi için gerekli 

elektrik enerjisi, regülatör yapısı yakınından geçen ulusal 

elektrik sistemi 31.5 kV ENH’dan alınarak 100 kVA gücünde 

direk tipi transformatör postası tesis edilmiştir. 

– Bundan başka Acil durumlarda kullanılmak üzere elektrik 

enerjisi kesildiğinde otomatik olarak devreye dizel jeneratör 

tesis edilmiştir. 

ZEYRA

ZEYRA


Regülatör topraklaması: 

–Regülatör yapısında kurulacak olan trafo postası için TEDAŞ 

yönetmeliklerine göre topraklama tesisi yapılmıştır. 

–Bundan başka regülatör yapısı temeli, kapak yuvaları çelik 

kısımları topraklaması için regülatör yapısı temeli çevresine 

topraklama iletkeni serilerek topraklama ağı teşkil ettirilmiştir. 

–Bu topraklama sistemine kapak kaldırma mekanizmaları, elektrik 

motorları, elektrik panoları, aydınlatma direkleri, kablo boru ve 

kanalları, merdiven ve çelik korkuluklar irtibatlanarak güvenli bir 

topraklama sağlanmıştır. Topraklama sistemi elektrik tesisleri 

topraklama yönetmeliğine uygun olarak tesis ve temin edilmiştir. 

ZEYRA

Yükleme havuzu: 

Yükleme havuzu hidroelektrik santralda elektrik enerjisine 

çevrilecek suyun yükleneceği, tortuların temizlendiği ve ünitelerin ani 

devre dışı durumların da Regülatörden gelen suyun yükleme havuzu 

açık savağından nehir yatağına aktarıldığı bir yapıdır. Suyun 

Regülasyonu yükleme havuzu giriş kapağı ve gerektiğinde uzaktan 

kontrol ile Regülatör Su Alma Yapısı kapakları ile yapılmaktadır. 

ZEYRA


Yükleme havuzu kapakları: 

Yükleme havuzu kapak yapıları şu kısımlardan oluşmaktadır. 

•Yükleme havuzunda 3 adet su alma yapısı kapağı bulunmaktadır. Su 

alma kapaklarından başka 2 adet taşma savak kapağı mevcuttur. 

•Su alma ve taşma savak kapakları elektrohidrolik kumandalı olup, 

SCADA-OTOMASYON sistemi marifeti ile santral ana kumanda 

odasından ve mahallinden işletme yapılacaktır. Bunlardan başka tünel 

in Yükleme havuzuna bağlandığı noktada tünel çıkış batardo kapağı 

mevcuttur. Tünel çıkış batardo kapağı normal işletme şartlarında açık 

olacak, yükleme havuzunun boşaltılması gerektiğinde Tünel çıkış 

batardo kapağı mobil vinç kullanılarak kapatılarak yükleme havuzu 

kuruya alınacaktır. 

•Santral ünite girişinde ise 3 adet türbin giriş vanası ( Kelebek Vana) 

bulunmaktadır. Kelebek vana Türbin imalatçısı tarafından temin ve 

tesis edilmiştir. Giriş vanaları Lokal/Manuel/ ve SCADA sistemi ile 

otomatik olarak kumanda edilmektedir. 

•Yükleme havuzu elektrik enerjisi santral iç ihtiyaç panosu kesintisiz 

barasından alınmaktadır. 

ZEYRA


Yükleme havuzu Topraklaması: 

Yükleme havuzu kapak yapıları, elektrik panoları, kapak kaldırma 

üniteleri ile aydınlatma direkleri ve çevre koruma çitleri topraklaması 

yapılmıştır. Yükleme havuzu topraklama sistemi, cebri boru boyunca 

çekilen topraklama iletkeni ile santral ana topraklama ağına 

irtibatlandırılarak eş potansiyel sağlanmıştır. 

ZEYRA


Santral: 

• Tefen HES Santral Binası 62,75 kotunda, eni 23.15 metre, boyu 

49 metre, yüksekliği ise 15.2 metre olarak projelendirilmiştir. 

•Türbin eksen kotu 53,00 m. 

•Kuyruksuyu kotu; Min : 56,04 m 

İki ünite işletmede iken : 56,07 m 

Üç ünite işletmede iken : 56,20 m 

ZEYRA

ZEYRA

ZEYRA

ZEYRA

ZEYRA

ZEYRA

ZEYRA


Tefen H.E.S. Elektromekanik teçhizat seçimi: 

Türbin: 

Türbin mil gücü 37.5 m nominal net düşü de, 

Ünite Başına 33,17 m3 /sn lik su debisinde 11470 kWm güç 

vermektedir. 

Santraldeki toplam mekanik güç 3x11470=34,410 kWm dir 

Nominal devir sayısı 250 d/d. 

Üç ünite düşey eksenli francis tipi türbin seçilmiştir. 

ZEYRA


HİDROELEKTRİK SANTRAL SİSTEMİ 

ZEYRA


HİDROELEKTRİK SANTRAL 

ENERJİ ÜRETİM ŞEMASI 

ZEYRA

ZEYRA

ZEYRA

ZEYRA


Jeneratör: 

Jeneratör gücü aşağıdaki formüle göre hesaplanır 

PG = PT x ηG / pf 

PG : Jeneratör gücü (kVA) 

PT : Türbin gücü (kW) 

ηG : Jeneratör verimi 

pf : Jeneratör güç faktörü 

PG = 11470 x 0.968 / 0.9 = 12336 kVA olarak bulunur. 

12340 kVA jeneratör seçilmiştir. 

Jeneratörler; Türbin milinden aldığı mekanik enerjiyi elektrik enerjisine 

çeviren makinelerdir. 

ZEYRA


JENERATÖR ÖZELLİKLERİ 

Jeneratörler; Türbin milinden aldığı mekanik enerjiyi elektrik 

enerjisine çeviren makinelerdir. 

Jeneratör ana parçaları 

- Stator 

- Rotor 

- İkaz Sistemi 

- Otomatik gerilim regülatörü /AVR 

-Taşıyıcı kılavuz yataklar 

-Soğutma sistemi. 

-Yağlama sistemi. 

- Frenleme sistemi 

ZEYRA

ZEYRA

ZEYRA


Jeneratörlerin Teknik Değerleri 

• Miktarı : Üç(3) takım 

• Tipi : 3 fazlı senkron generatör 

• Çalışma şekli : Devamlı 

• Nominal gücü : 12340 kVA 

• Uç gerilimi : 10.5± %10 kV 

• Güç faktörü : 0.9 (endüktif) 

• Frekansı : 50 Hz 

• Dönüş hızı : 250 d/d 

• Tahrik şekli : Francis tipi türbin miline direkt akuple 

• İkaz şekli : Kendinden ikazlı. 

• Kısa devre oranı : 1’den büyük 

• İzolasyon sınıfı : F 

ZEYRA


Jeneratör çıkış hücresi ; Jeneratör çıkışında Jeneratörde 

üretilen elektrik enerjisinin ölçümü ve korumasının yapılabilmesi için 

gerekli değerleri sağlayan akım ve gerilim trafoları ile parafudr ve 

terminallerin yer aldığı bir hücre kullanılmaktadır. 

ZEYRA


Nötr Topraklama dirençleri ; 

Jeneratörlerin herbirinin (nötr) noktaları bir direnç üzerinden 

topraklanmıştır. 

Yükseltici transformatörlerin Nötr noktaları da 20 Ohm 1000 A / 5 sn 

direnç üzerinden topraklanmıştır. 

ZEYRA

• Ünite Transformatörleri: 

Tesisteki 3 adet 12340 kVA gücündeki jeneratörlerin her biri için 

13000 kVA 10,5/33 kV ±%2x4,55 ünite transformatörü seçilmiştir. 

ZEYRA

ZEYRA


 

Ünite Transformatörlerinin Teknik 

Değerleri 

Miktarı 

: Üç(3) takım 

Tipi 

: Harici tip, üç fazlı, yağ izoleli 

Normal gücü 

: 13000 kVA 

Anma gerilimi : 10.5/31.5 kV ±2x4.55% 

Frekansı 

: 50 Hz 

Bağlantı gurubu :YNd11 

Soğutma şekli : ONAN 

Nötr bağlantısı : 20 ohm direnç üzerinden toprak bağlantılı 

ZEYRA

ZEYRA


36 kV şalt sistemi 

Tefen HES santral binasında üretilen ve Yükseltici trafolar ile 31.5 kV 

seviyesine çıkarılan elektrik enerjisinin koruma, kumanda, ölçme koruma, 

senkronizasyon ve dağıtımının sağlanması amacı ile YG hücreleri tesisi 

projelendirilmiştir. Bu amaçla santral binasında 36 kV şalt odasında 

metal-muhafazalı modüler YG hücreleri projelendirilmiştir. 

Geçmiş dönemlerde 36 kV şalt sistemleri açık tipte yapılmakta idi, bu 

yöntemle yapılan şalt hücreleri çok büyük olmakta, idi, gelişen teknoloji 

ile birlikte şalt sistemleri külmüş kompakt yapı haline dönüşmüşlerdir. 

ZEYRA

ZEYRA


36 kV şalt hücreleri 

H01-H02-H03 

Jeneratör1-2-3 giriş fideri Metal-muhafazalı 

kesicili hücre; SF6 yük ayırıcı, kesici, akım ve 

gerilim trafoları ve S80 serisi koruma rölesi ile 

kompakt yapıdadır. 

ZEYRA


H04 


Bara gerilimi ölçü hücresi; Ana baradaki gerilimi ölçmek ve 

üniteler ile senkronizasyonu sağlamak için referans gerilimi 

veren gerilim trafosu, sigoratalı ayırıcısı ile birlikte kompakt 

yapıdadır. 

ZEYRA



H05-H06 

İç İhtiyaç TR besleme hücresi sigortalı yük 

ayırıcılı metal muhafazalı hücre, ana ve yedek 

olmak üzere iki takım kullanılmıştır. 

ZEYRA



H07-H08 HES ölçüm hücresi Metal muhafazalı hücre 

Satışa esas enerji ölçümü santral binasında 

yapılmaktadır, iki takım olarak temin edilmiştir. Akım, gerilim tarafoları, 

sigortalı ayırıcısı ve hem verilen hem de tüketilen enerjiyi ölmede 

kullanılan elektronik sayaç ile birlikte kompakt yapıdadır. 

ZEYRA



H09-H10 

ENH na çıkış fideri Metal-muhafazalı kesicili hücre; 

SF6 yük ayırıcı, kesici, akım ve gerilim trafoları ve S40 

serisi koruma rölesi ile kompakt yapıdadır. 

ZEYRA

ZEYRA


Akım trafoları 

Akım dönüştüren cihazlardır. Primer sargısından geçen akım 

büyüklüğünü dönüştürme oranı nispetinde sekonder sargısına yansıtırlar. 

Akım trafoları sekonder sargı akım değerleri 1A, 2A ve 5A olarak dizayn 

edilirler. Akım trafoları sekonder sargıları açık bırakılmamalıdır. Trafo 

dizayn parametreleri olarak primer/sekonder akım değerleri, sekonder 

sargı kapasitesi VA olarak belirtilir. 

ZEYRA


Gerilim trafoları 

Gerilim dönüştüren cihazlardır. Primer sargısına uygulanan gerilim büyüklüğünü 

dönüştürme oranı nispetinde sekonder sargısına yansıtırlar. Gerilim trafoları 

sekonder sargı gerilim değerleri 100V-110V olarak dizayn edilirler. Gerilim trafoları 

sekonder sargıları kısa devre yapılmamalı ve kısa devrelere karşı korunmalıdır. 

Trafo dizayn parametreleri olarak primer/sekonder gerilim değerleri, sekonder sargı 

kapasitesi VA olarak belirtilir. 

ZEYRA


Koruma ve senkronizasyonu: 

Tefen HES santral binasında üretilen elektrik enerjisinin koruma, 

kumanda ve senkronizasyonunun yapılarak ulusal elektrik şebekesine 

bağlandığında emniyetli bir şekilde yük aktarımı sağlanması için, 

uygun koruma ve senkronizasyon yapılmıştır Senkronizasyon sistemi 

üç adet ünitenin şebeke ile senkronize olmasını sağlamaktadır. 

Aşağıdaki koruma röleleri, jeneratörde ve sistemde meydana 

gelebilecek elektriksel arızalara karşı Türbin ve jeneratörü korumak 

için kullanılmıştır. Kullanılan koruma rölesi jeneratör korumaları için 

geliştirilmiş nümerik kombine (SEPAM 80 Serisi) dijital koruma rölesi 

ve hat koruma olarak (SEPAM 40 Serisi) dijital koruma rölesi 

kullanılmıştır. 

ZEYRA


Eski dönemlerde koruma röleleri şimdiki gibi kompakt yapıda değildi, 

her bir koruma için ayrı bir röle kullanılmakta idi. Yarı iletken 

teknolojisinin gelişmesi ile birlikte röleler küçülmüş ve kompakt bir 

yapıya bürünmüştür. Öyle ki bir santralde 15-20 röle kullanılıyorken 

yeni teknoloji ile bir tek röle kombinasyonu bu iş için yetmektedir. 

ZEYRA


Tefen HES de teçhiz edilen koruma röleleri tarafından 

sağlanan korumalar listesi 

• Ünite Diferansiyel Koruma (87 TG ) 

• Stator Toprak Koruma 90% (59N) 

• Düşük/Yüksek Frekans Koruma (81) 

• Aşırı Gerilim (59) 

• Aşırı yük Rölesi (49) 

• Ters Güç Rölesi (32R) 

• Düşük İkaz (40) 

• Dengesiz Yük (46) 

• Aşırı İkaz (24) 

• Toprak Diferansiyel (87TN) 

• Aşırı Akım (51N/50) 

• Nötr Aşırı Akım (50/51N) 

• Trafo Korumaları (95TI, 71T01, 26 T0, 49TW,63T 

ZEYRA

ZEYRA

ZEYRA

ZEYRA


• Üretilen elektrik enerjisi ölçümü: 

Tefen HES santral Tesislerinde yapılan elektrik enerji üretimi ENH 

çıkış hücrelerinden önce konulan Elektronik-çift yönlü elektrik 

sayaçlı ölçme hücrelerinde yapılacak. Ölçme hücreleri Sayaç 

bölmesi kilitlenebilir tipte dir. Bir adet ana ölçme hücresi ve bir 

adette kontrol amaçlı tali sayaç hücresi olmak üzere 2 adettir. 

ZEYRA


• Enerji nakil hattı: 

• Tefen HES santral Tesislerinde yapılan elektrik enerji üretimi Üretim şirketi 

tarafından yapılan, (üretime geçme aşamasında TEDAŞ’a devredilmiştir) 

16,7 km uzunluğunda Çift devre MCM477 ENH ile ÇAYCUMA TM nin 12 ve 

13 numaralı 31,5 kV luk hücrelerine bağlanmaktadır. Çaycuma TM deki 12 

ve 13 nolu 31,5 kV luk hücreler otoprodüktör fider kriterlerine uygun olarak 

yeniden donatılmıştır. 

ZEYRA

ZEYRA

ZEYRA


İç İhtiyaç Sistemi 

• Santral iç ihtiyaç sistemi, santral tesislerinin güç ihtiyacını karşılamak 

amacı ile tesis edilen dağıtım trafoları acil dizel jeneratörleri ve yük 

dağıtım panolarından oluşur. 

• Tefen HES de AG iç ihtiyaç sistemi ana barası iki baralı (1. Normal 

bara_2. Kesintisiz bara) olarak seçilmiştir. 

• Normal servis bara sına ikincisi sıcak yedek olmak üzere iki adet iç 

ihtiyaç transformatörü bağlanmıştır. ve bu baraya bağlı bir veya iki 

adet transformatör, 

• Kesintisiz servis bara sına bir adet dizel jeneratör bağlıdır. Normal 

işletme sırasında bu iki bara kuplaj kesiciyle birbirine bağlı olarak 

çalışır. Ancak normal işletme servisler barasına enerji alınamadığı 

durumlarda öncelikli servisler barası dizel jeneratör tarafından 

beslenerek santralın acil enerji ihtiyacını karşılar. İç ihtiyaç 

trafolarından enerji alınamadığı durumda kuplaj kesicisi ile 

Transformatör giriş kesicileri açık konumdadır. 

ZEYRA


• AA ve DA iç ihtiyaç sistemi: 

Santral binasındaki dahili tüketiciler için gerekli elektrik enerji ihtiyacının 

karşılanması amacı ile iç ihtiyaç trafosu projelendirilmiştir. Cosf 0,99 olacak 

şekilde Kompanzasyon tesisi projelendirilmiştir. Bundan başka acil durumlarda 

kullanılmak üzere dizel jeneratör seti projelendirilmiştir 

ZEYRA

ZEYRA

ZEYRA

ZEYRA

ZEYRA


• İç İhtiyaç Transformatör Gücü Hesabı 

• İç ihtiyaç transformatör gücü hesabında yükleme faktörleri 

aşağıdaki gibi alınmıştır: 

• Sürekli servisler için (46,18 kW) :100% 

• Kesintili Servisler için (144,675 kW) :30% 

• Kısa süreli Servisler için 298.385 kW) :10% 

• Toplam sürekli yük = 0 +46.18 = 46.18 kW 

• Toplam kesintili yük = 13 + 131.675 = 144.675 kW 

• Toplam kısa süreli yük = 155.36 + 143.025 = 298.385 kW 

• Toplam iç ihtiyaç transformatör gücü: 

• 1x46.18+ 0.3x144.675+ 0.1x298.385= 119.42 kW P=1.2x(119.42/0.80) = 

179.131 kV 

• Standart transformatör gücü olarak 400 kVA seçilmiştir. 

ZEYRA


• İç İhtiyaç Trafo karakteristikleri 

• Miktarı : İki (2) adet 

• Tipi : Dahili, üç fazlı, dökme reçineli kuru tip 

• Normal gücü : 400 kVA 

• Anma gerilimi : 33 ± 2x%4.55/ 0,4 kV 


• Bağlantı grubu : Dyn11 

• Soğutma şekli : AN 

• Nötr bağlantısı : Doğrudan topraklı 

ZEYRA


• Acil İhtiyaç Dizel jeneratör gücü hesabı: 

• Dizel jeneratör gücü hesabında yükleme faktörleri aşağıdaki gibi 

alınmıştır: 

• Sürekli servisler için : 100% 

• Kesintili servisler için : 30% 

• Kısa süreli servisler için : 10% 

• Toplam sürekli yük : 46.18 kW 

• Toplam kesintili yük : 131.675 kW 

• Toplam kısa Süreli yük :155.36 kW 

• Toplam dizel jeneratör gücü: 

• 1 x 46.18 + 0,3x 131.675+ 0.1 x155.36= 101.22 kW 

• P=1.2 x (101.22/0.80) =151.827 kVA 

• Standart dizel jeneratör gücü olarak 250 kVA seçilmiştir. 

ZEYRA

ZEYRA


• Dizel jeneratör karakteristikleri 

• Normal gücü : 250 kVA 

• Anma gerilimi : 400/231 V 


• Güç faktörü : 0.8 endüktif 

• Devir sayısı : 1500 d/d 

ZEYRA

ZEYRA


DC REDRESÖR PANOLARI 

İÇ İHTİYAÇ SİSTEMİ Redresör gruplarına bağlı 110 V. DA batarya sistemleri ile 

en az 5 saat süre ile karşılanması için Her biri 250 Amper Saat kapasiteli iki grup 

akü redresör seti temin edilmiştir. Akü redresör seti Redresör ve akü gurupları ile 

koruma cihazları ile birlikte kompakt yapıda bir pano içerisindedir. Akü grubu 

bakımsız kuru tiptedir. 

ZEYRA

ZEYRA

ZEYRA

ZEYRA


PARALEL ÇALIŞMA KOŞULLARI 

• İki ayrı enerji kaynağının herhangi bir darbe meydana getirmeden paralel 

çalışabilmeleri için aşağıdaki koşulların gerçekleştirilmesi gerekir. 

• Faz açılarının sıfır olması 

• Frekans farkının yeterli derecede küçük olması 

• Gerilim farkının sıfır olması 

• Senkronizasyonun, TEFEN HES’de kilitlenme şartlarının yerine getirilmesi şartı ile 

hem el ile ve hem de otomatik olarak yapılabilmesi öngörülmüştür. Bu sebep ile 

analog-dijital otomatik senkronizasyon cihazı ile çift voltmetreyi, çift frekansmetreyi 

ve faz açısını ölçen senkronoskopu içeren senkronlama panosu temin edilmiştir. 

• TEFEN HES santrala yaklaşık 16.7 km mesafedeki ÇAYCUMA Trafo merkezine 

bağlanacaktır. 36 kV’lık enerji nakil hattının bu dağıtım merkezinden enerjilenmesi 

ve senkronlama işleminin TEFEN HES’de yapılması ve diğer taraftan da enerji 

nakil hattının TEFEN HES tarafından enerjilenmesini önleyecek kilitleme sisteminin 

temin edilmesi gerekmektedir. 

ZEYRA


• Her bir kaynağa ait tek-fazlı gerilim trafosunda üretilen gerilim, bağlantı grubu 

düzenleyici ara trafolarından ve kilitlenmeyi temin eden mantık devrelerinden 

geçtikten sonra otomatik senkronlama cihazını besler. 

• Otomatik senkronlama cihazı tarafından bu gerilimlerin faz açıları sürekli olarak 

tespit edildiği gibi faz açısının zamana göre değişimi başka bir deyimle iki gerilim 

vektörünün kayması ölçülür. 

• Otomatik senkronlama cihazından kesiciye kapama kumandası, kesici kapama 

süresi göz önüne alınarak tespit edilecek kayma hızına göre verilir. 

• Otomatik senkronlama cihazı tarafından hız regülatörüne gönderilen darbe sinyali 

süresi, hız seviyesi ayar motorunun 0.1 ila 0.5’lik süresi ile uyumlu olmalıdır. 

• TEFEN HES’de kontrol odasında temin edilecek senkronizasyon sistemine ilave 

olarak, türbin-jeneratör salonunda da aynı imkanın temin edilmesi uygun olacaktır. 

ZEYRA


TEŞEKKÜR EDERİM. 

ZEYRA

ŞİRKETİMİZ TARAFINDAN 

GERÇEKLEŞTİRİLEN PROJELERDEN 

BAZILARI 

ZEYRA

ARALIK HES 

ZEYRA

BURÇ HES 

ZEYRA

CEVİZLİK HES 

ZEYRA

ÇATALOLUK HES 

ZEYRA

AKOCAK HES 

ZEYRA

FEKE-I HES 

ZEYRA

FEKE-II HES 

ZEYRA

KALKANDERE HES 

ZEYRA

MURSAL HES 

ZEYRA

OTLUCA HES 

ZEYRA

PINAR HES 

ZEYRA

TEFEN HES 

ZEYRA

ULUABAT HES 

ZEYRA

ZEYRA MÜHENDİSLİK REFERANS LİSTESİ 

HİDROELEKTRİK SANTRALLER: 

• RÜZGARLI HES 

• SARMAŞIK-I HES 

• SARMAŞIKI-I HES 

• CEVİZLİK HES 

• AKOCAK HES 

• BAĞIŞLI HES 

• OTLUCA HES 

• ÇATALDERE HES 

• ÇAMLIKAYA HES 

• KALKANDERE-YOKUŞLU 

HES 

• DARICA HES 

• ULUABAT HES 

• ARALIK HES 

• DÜZENLİ HES 

• KARASU-I HES 

• TUZKÖY HES 

• ÇATALOLUK HES 

• BURÇ HES 

• BULAM HES 

• FEKE-I HES 

• FEKE-II HES 

• BAŞAK HES 

• TEFEN HES 

ZEYRA


HİDROELEKTRİK SANTRALLER: 

• MURSAL HES 

• POSOF REGÜLATÖRÜ ve HES 

• TUZTAŞI HES 

• MEREKLER REGÜLATÖRÜ ve HES 

• YAMAÇ HES 

• SIRAKONAKLAR REGÜLATÖRÜ ve HES 

• PİRİNÇLİ REGÜLATÖRÜ ve HES 

• YEŞİLVADİ REGÜLATÖRÜ ve HES 

• KARAKÖY REGÜLATÖRÜ VE HES 

• TELEME HES 

ZEYRA


BARAJLAR ve GÖLETLER: 

• ERGANİ BARAJI 

• BOLU-KIBRISÇIK ALAHİMMETLER GÖLETİ 

• ÇETİNTEPE BARAJI 

• ÇORUM-BOĞAZKALE EVCİ GÖLETİ 

• ÇORUM-MERKEZ ŞEYH MUSTAFA GÖLETİ 

• ÇORUM-SUNGURLU AŞAĞI FINDIKLI GÖLETİ 

• BAHADIR BARAJI 

• TURNAÇAYIRI BARAJI 

ZEYRA


SULAMA YAPILARI: 

• BAHÇELİK BARAJI KONTROL VANA YAPISI OTOMASYONU 

• VEZİRKÖPRÜ SULAMA YAPISI OTOMASYONU 

• UŞAK-SİVASLI YERALTI POMPAJ SULAMASI OTOMASYONU 

ZEYRA

Hüseyin ÖCAL

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?