30.03.2015 Views

Yeni Kurumlar Vergisi Kanunu

Yeni Kurumlar Vergisi Kanunu

Yeni Kurumlar Vergisi Kanunu

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

ERNST & YOUNG<br />

www.ey.com<br />

www.vergidegundem.com<br />

EK‹M 2006<br />

© 2006 Ernst & Young<br />

All Rights Reserved.<br />

Ernst & Young is a<br />

registered trademark.<br />

<strong>Yeni</strong> <strong>Kurumlar</strong> <strong>Vergisi</strong> <strong>Kanunu</strong><br />

Not: Bu doküman 30 Eylül 2006 tarihinde yürürlükte olan mevzuat çerçevesinde genel bilgi vermek<br />

amac›yla ERNST & YOUNG taraf›ndan haz›rlanm›flt›r. ‹zin almaks›z›n ço¤alt›lamaz ve yay›nlanamaz.


Föy 2<br />

Föy 2<br />

I. KONTROL ED‹LEN YABANCI KURUM<br />

KAZANÇLARI<br />

I.1 Konu ile ‹lgili<br />

Düzenlemeler<br />

“Kontrol edilen yabanc› kurum<br />

kazanc›” kavram›, ilk kez, 5520<br />

Say›l› yeni <strong>Kurumlar</strong> <strong>Vergisi</strong><br />

<strong>Kanunu</strong>nun 7 inci maddesi ile vergi<br />

sistemimize girmifltir.<br />

Düzenlemenin amac›, baz› ülkelerin<br />

di¤er ülkeler aleyhine fon ve<br />

yat›r›mlar› kendi ülkelerine çekmek<br />

için vergi erteleme olana¤› getiren<br />

ve zararl› vergi rekabetine yol açan<br />

uygulamalar›ndan korunmakt›r.<br />

Bu düzenleme ile yat›r›mlar›n› yurt<br />

d›fl›nda düflük vergi oranl› ülkelere<br />

ifltirakler vas›tas›yla yönlendiren<br />

mükelleflerin belli flartlar dâhilinde<br />

buradan elde ettikleri gelirlerinin<br />

Türkiye’ye aktar›lmas› beklenilmeksizin<br />

vergilendirilmesi amaçlanmaktad›r.<br />

I.2 Konu ile ‹lgili Olarak<br />

S›kça Sorulan Sorular<br />

1- Bu Uygulama Kimleri<br />

‹lgilendiriyor?<br />

Bu uygulama; “vergi cenneti” denilen<br />

vergiden tamamen ya da büyük ölçüde<br />

ar›nd›r›lm›fl ülkeler ile düflük vergi<br />

oranl› ülkelerde kanun maddesinde<br />

belirtilen belli flartlar› tafl›yan ifltirakleri<br />

olan tam mükellef kurumlar›<br />

ilgilendiriyor.<br />

2- Türkiye’de Vergileme Ne fiekilde<br />

Gerçeklefliyor?<br />

Belli flartlar›n gerçekleflmesi durumunda<br />

yurt d›fl› ifltiraklerin karlar›<br />

Türkiye’deki flirkete aktar›lmasa bile<br />

Türkiye’deki flirketin vergi matrah›na<br />

eklenmek suretiyle Türkiye’de vergileniyor.<br />

3- Yurt D›fl› ‹fltiraklerden Sa¤lanan<br />

Kazançlar›n Da¤›t›lmasa Bile,<br />

Türkiye’de Vergilendirilmesinin<br />

fiartlar› Nelerdir?<br />

Vergileme için afla¤›daki flartlar›n<br />

hepsinin bir arada gerçekleflmesi<br />

gerekiyor.<br />

• Do¤rudan veya dolayl› olarak, ayr›<br />

ayr› ya da birlikte yurt d›fl›nda kurulmufl<br />

olan ifltiraklerin sermayesine, kar<br />

pay› veya oy kullanma hakk›na en az<br />

%50 oran›nda sahip olmak,<br />

• ‹fltirakin toplam gayrisafi has›lat›n›n<br />

%25 veya fazlas›n›n faaliyet ile orant›l›<br />

sermaye organizasyon ve eleman<br />

istihdam› suretiyle yürütülen ticari,<br />

zirai veya serbest meslek faaliyeti<br />

d›fl›ndaki faiz, kar pay›, kira, lisans<br />

ücreti menkul k›ymet sat›fl geliri gibi<br />

pasif nitelikli gelirlerden oluflmas›,<br />

• Yurt d›fl›ndaki ifltirakin bilanço kar›<br />

üzerinden %10’dan az oranda gelir ve<br />

kurumlar vergisi benzeri toplam vergi<br />

yükü tafl›mas›,<br />

• Yurt d›fl›nda bulunan ifltirakin y›ll›k<br />

gayrisafi has›lat›n›n 100.000 YTL<br />

karfl›l›¤› yabanc› paray› geçmesi,<br />

4- Söz Konusu Kazanc›n Hangi<br />

Dönemde Tam Mükellef <strong>Kurumlar</strong>›n<br />

Vergi Matrah›na Dahil Edilmesi<br />

Gerekiyor?<br />

Yurt d›fl›ndaki ifltirakin elde etmifl<br />

oldu¤u kazanç, yurt d›fl› ifltirakin hesap<br />

döneminin kapand›¤› ay› içeren hesap<br />

dönemi itibariyle tam mükellef<br />

kurumlar›n vergi matrah›na dahil<br />

edilecek. Örne¤in, Türkiye’de kurulu<br />

A flirketi 1.7.2006 - 30.6.2007 özel<br />

hesap dönemine sahip iken, kontrolü<br />

alt›ndaki yurt d›fl› B ifltiraki ise<br />

1.1.2006 - 31.12.2006 normal hesap<br />

dönemine sahip olsun. Bu durumda,<br />

yurt d›fl› B ifltirakinin 2006 y›l› hesap<br />

dönemine iliflkin kazanc›, Türkiye’deki<br />

A flirketi aç›s›ndan 1.7.2006 -<br />

30.6.2007 döneminin kazanc› say›larak<br />

vergilendirilecek. Dolay›s›yla Türkiye’deki<br />

flirketin bu hesap dönemi için<br />

2007 y›l›n›n 10 uncu ay›nda verece¤i<br />

y›ll›k <strong>Kurumlar</strong> <strong>Vergisi</strong> beyannamesine,<br />

söz konusu B ifltirakinin<br />

kazanc› da dahil edilecek.<br />

5- Kontrol Edilen ‹fltirakin Kazanc›<br />

Türkiye’deki Kurumun Geçici Vergi<br />

Dönemlerinde de Beyan Edilecek mi?<br />

Yurt d›fl›ndaki ifltirakin elde etmifl<br />

oldu¤u kazanç ifltirakin hesap<br />

döneminin kapand›¤› ay›n son günü<br />

itibariyle Türkiye’deki flirketin<br />

(kurumun) kazanc› say›lacak ve bu<br />

tarih itibariyle Türkiye’deki flirketin<br />

içinde bulundu¤u geçici vergi döneminin<br />

matrah›na dâhil edilecek. Bir<br />

önceki örnekte yurt d›fl› B ifltirakinin<br />

hesap döneminin son ay› Aral›k 2006<br />

idi. Aral›k 2006 ay› örnekteki tam<br />

mükellef A flirketinin 1.10.2006 -<br />

31.12.2006 ikinci geçici vergi dönemi<br />

içinde yer almaktad›r. Dolay›s›yla, söz<br />

konusu ifltirakin kazanc›, tam mükellef<br />

A flirketinin ikinci geçici vergi<br />

matrah›na dahil edilmesi gerekmektedir.<br />

6- Yurt D›fl›ndaki ‹fltirakin Y›ll›k<br />

Asgari Gayrisafi Kazanc›n›n YTL<br />

Karfl›l›¤› Nas›l Tespit Edilecek?<br />

Yurt d›fl› ifltirakin kazanc›n›n,<br />

Türkiye’deki flirketin hesaplar›na dahil<br />

edilmesi s›ras›nda, ifltirakin hesap<br />

döneminin son gününde geçerli olan<br />

T.C. Merkez Bankas› Döviz Al›fl Kuru<br />

dikkate al›narak YTL’ye çevrilmesi<br />

gerekiyor.<br />

7- Dolayl› ‹fltirak Neyi ‹fade Ediyor?<br />

Örne¤in, Türkiye’de kurulmufl olan<br />

A fiirketi, yurt d›fl›nda kurulu B flirketine<br />

%70; B flirketi ise yine Türkiye<br />

d›fl›nda kurulu C flirketine %80 ifltirak<br />

etmifl olsun. Bu durumda, Türkiye’-<br />

deki A fiirketi, yurt d›fl›nda kurulu C<br />

flirketine do¤rudan ifltirak etmifl olmasa<br />

da %56 oran›nda (%70 x %80) dolayl›<br />

olarak ifltirak ediyor demek.<br />

Bu durumda, A fiirketi, dolayl› olarak<br />

%56 oran›nda ifltirak etmifl oldu¤u C<br />

flirketinin kazanc›n› hesap dönemi<br />

sonunda ve dolayl› ifltirak oran›nda<br />

kendi kazanc›na ilave etmelidir.<br />

Ancak, dolayl› ifltirak tespitinin söz<br />

konusu ifltirak üzerinde tam mükellef<br />

kurumun kontrolü olup olmamas›<br />

aç›s›ndan yap›lmas› gerekti¤ini ve bu<br />

nedenle tam mükellef kurumun yurt<br />

d›fl›ndaki firmaya ayn› zamanda<br />

do¤rudan ifltiraki olmamas› durumunda<br />

madde hükmünün uygulanmamas›<br />

gerekti¤ini savunan görüfller<br />

de mevcuttur. Yukar›daki örnek tekrar<br />

incelenecek olursa dolayl› ifltirak oran›<br />

%56 olmakla birlikte, A fiirketinin C<br />

fiirketine do¤rudan ifltiraki olmamas›<br />

nedeniyle söz konusu görüfle göre<br />

madde hükmünün uygulanmamas›<br />

gerekmektedir. Ayn› örnekte A<br />

fiirketinin C fiirketine ayn› zamanda<br />

%1 oran›nda ifltiraki olmufl olsa idi,<br />

bu durumda söz konusu görüfle göre<br />

do¤rudan ve dolayl› ifltirak toplam›<br />

%57 olaca¤›ndan, madde hükmünün<br />

uygulanmas› gerekmekte ve dolayl›<br />

ifltirakin kar›n›n do¤rudan ifltirak oran›<br />

olan %1’inin Türkiye’deki tam<br />

mükellef A fiirketinin kazanc›na ilave<br />

edilmesi gerekecekti.<br />

Yukar›da belirtilen söz konusu görüfl<br />

kanun hükmünün uygulama kapsam›n›<br />

ciddi flekilde etkileyecektir. Bu<br />

nedenle, Maliye Bakanl›¤›’n›n kontrol<br />

edilen yabanc› kurum hükümlerinin<br />

uygulama kapsam› ile ilgili bir aç›klama<br />

yapmas› uygun olacakt›r.<br />

8- Ayr› Ayr› ‹fltirak Neyi ‹fade<br />

Ediyor?<br />

Örne¤in, Türkiye’de kurulmufl olan<br />

A fiirketi yurt d›fl›nda kurulu B<br />

flirketine %25 ve yine Türkiye’de<br />

kurulmufl olan D flirketi yurt d›fl›nda<br />

kurulu B flirketine %30 oran›nda ifltirak<br />

etmifl olsun. Bu durumda, A ve D<br />

flirketleri B flirketine ayr› ayr› %50’nin<br />

alt›nda bir oranda ifltirak etmifl olsalar<br />

bile toplamda %55 bir ifltirak oran›<br />

meydana geldi¤i için asgari %50<br />

kontrol flart› gerçekleflmifl oluyor.<br />

9- %10’luk Azami Vergi Yükü Nas›l<br />

Tespit Edilecek?<br />

Esas itibariyle vergi yükü flu flekilde<br />

hesaplanmal›.<br />

TVY = Toplam Vergi Yükü,<br />

TV = Gelir Üzerinden Tahakkuk<br />

Eden Vergiler,<br />

DKK = Da¤›t›labilir Kurum<br />

Kazanc›, ise bu durumda;<br />

TV<br />

TVY = ---------------<br />

DKK + TV<br />

Da¤›t›labilir kazanç ifadesi yurt d›fl›<br />

ifltirakin ticari bilanço kar›ndan,<br />

tahakkuk eden vergilerin düflülmesi<br />

suretiyle bulunacak. ‹fltirak eden<br />

firman›n ay›rm›fl oldu¤u yasal yedekler<br />

var ise bu yedekler de da¤›t›labilir<br />

kazanç olarak dikkate al›nmal›<br />

10- ‹fltirak Oran› Y›l içerisinde<br />

De¤ifliklik Gösterirse, Kazanc›n<br />

Tespitinde Hangi Oran Dikkate<br />

Al›nacak?<br />

Kanunda, kontrol oran›n›n tespitinde,<br />

ilgili hesap dönemi içinde herhangi<br />

bir tarihte sahip olunan en yüksek<br />

oran›n dikkate al›naca¤› belirtilmifl.<br />

Bununla beraber, yurt d›fl›nda kurulmufl<br />

olan ifltirakin elde etti¤i kar›n,<br />

yurt d›fl› ifltirakin hesap döneminin<br />

kapand›¤› ay› içeren hesap dönemi<br />

itibariyle tam mükellef kurumlar›n,<br />

kurumlar vergisi matrah›na hisseleri<br />

oran›nda dahil edilece¤i hükme<br />

ba¤lanm›fl. Bu hükümlere göre bizim<br />

görüflümüz, yabanc› ifltirake hesap<br />

döneminin sonunda hangi oranda<br />

ifltirak edilmifl ise, kazanc›n o oranda<br />

tam mükellef kurumun matrah›na dahil<br />

edilece¤i fleklinde. Sene içerisindeki<br />

en yüksek ifltirak oran› ise kontrol<br />

unsuru olup olmad›¤›n›n tespitinde<br />

dikkate al›nmal›.<br />

Ancak kanun gerekçesinde, “….Türkiye’de<br />

vergiye tabi tutulacak<br />

kazanç, hesap döneminin son günü<br />

itibariyle hesaplanan kontrol oran›<br />

de¤il, ilgili hesap dönemi içinde<br />

sahip olunan en yüksek kontrol<br />

oran› esas al›narak hesaplanacakt›r….”<br />

ifadesi ile kazanç tespitinin<br />

y›l içerisinde tespit olunan en yüksek<br />

hisse oran›na göre tespit edilece¤i<br />

belirtilmifl. Bu konunun aç›kl›¤a<br />

kavuflturulmas› gerek.<br />

2 3


KURUMLAR VERG‹S‹NDEN ‹ST‹SNA KAZANÇLAR Föy<br />

2 Föy 2<br />

11- Dönem Sonunda Hisse Oran›<br />

%50’nin Alt›nda ‹se Ne Olacak?<br />

E¤er dönem sonuna gelmeden<br />

muvazaa olmaks›z›n ifltirak hisseleri<br />

elden ç›kar›lm›fl ise bu hükümler<br />

uygulanmayacak. Ancak kapan›fl günü<br />

itibariyle halen ifltirak durumu söz<br />

konusu ise, bu hükümlerin uygulanmas›<br />

aç›s›ndan sene içerisindeki en<br />

yüksek ifltirak oran› dikkate al›nacak.<br />

12- Vergi Matrah›na ‹lave Edilecek<br />

Yurt D›fl› Kazanç Vergi Öncesi mi<br />

Yoksa Vergi Sonras› Kazanç m›<br />

Olacak?<br />

Kontrol edilen yurt d›fl› ifltiraklerin<br />

Türkiye’de vergiye tabi tutulacak<br />

karlar› vergi öncesi kurum kazançlar›<br />

olacak. Yani yurt d›fl› ifltirakin hesap<br />

dönemi sonu itibariyle gelir tablosunda<br />

yer alan vergi öncesi kurum kazanc›<br />

dikkate al›nacak.<br />

13- Bu Durumda Orada Ödenen<br />

Vergi Ne Olacak?<br />

Yurt d›fl› ifltirakin kazanc› üzerinden<br />

yurt d›fl›nda ödemifl oldu¤u vergiler,<br />

<strong>Kurumlar</strong> <strong>Vergisi</strong> <strong>Kanunu</strong>’nun 33<br />

üncü maddesinde düzenlenen “yurt<br />

d›fl›nda ödenen vergilerin mahsubu”na<br />

iliflkin hükümlere göre<br />

Türkiye’de hesaplanan vergiden<br />

mahsup edilebilecek.<br />

14- Bu Vergiler Geçici Vergiden<br />

Mahsup Edilebilir mi?<br />

Geçici vergilendirme döneminin içinde<br />

yurt d›fl›ndaki ifltirakin elde etmifl<br />

oldu¤u gelir var ise, bu gelir üzerinden<br />

yurt d›fl›nda ödenen vergiler, o dönem<br />

için hesaplanan geçici vergiden de<br />

mahsup edilebilecek.<br />

15- Pasif Nitelikli Gelir Neyi ‹fade<br />

Ediyor?<br />

E¤er bir faaliyet belli bir sermayenin<br />

yan› s›ra belli bir emek ve organizasyon<br />

ihtiyac› yaratm›yorsa, bu<br />

faaliyet pasif karakterli bir faaliyet<br />

olarak alg›lanmakta. Örne¤in; faiz,<br />

kar pay›, kira, lisans ücreti menkul<br />

k›ymet sat›fl geliri gibi. Öte yandan,<br />

ticari, zirai ya da serbest meslek<br />

kazanc›, beli bir sermaye, emek ve<br />

organizasyon ihtiyac› yaratmayacak<br />

flekilde yürütülüyor ise, bu kazançlar›n<br />

da “pasif” nitelikli kazanç olarak<br />

de¤erlendirilmesi gerekiyor. Örne¤in,<br />

düflük vergi oranl› bir ülkede faaliyette<br />

bulunan kurumun, herhangi bir<br />

personel istihdam etmeksizin ticari<br />

mal al›m sat›m› münasebetiyle kar<br />

elde etmesi durumunda, ifllem nitelik<br />

itibariyle ticari faaliyet olmakla<br />

birlikte, as›l amaç düflük vergili ülkede<br />

kar b›rakmakt›r. Bu durumda, bu ticari<br />

kazanc›nda pasif nitelikli kazanç<br />

olarak de¤erlendirilmesi gerekir.<br />

17- Da¤›t›lmad›¤› Halde Türkiye’de<br />

Vergilendirilen Kazanç Daha Sonra<br />

Da¤›t›l›rsa Ne Olacak?<br />

Türkiye’de vergilenmifl kazanc›n yurt<br />

d›fl›ndaki ifltirak taraf›ndan sonradan<br />

da¤›t›lmas› durumunda, elde edilen<br />

kar paylar›n›n vergilenmifl k›sm›<br />

kurumlar vergisine tabi tutulmayacak.<br />

Da¤›t›lan k›s›m önceden vergilenen<br />

k›s›mdan fazla ise sadece aflan k›s›m<br />

vergilendirilecek.<br />

18- ‹fltirak Edilen Kurumun Mukim<br />

Oldu¤u Ülke ile Türkiye Aras›nda<br />

‹mzalanm›fl Çifte Vergilemeyi<br />

Önleme Anlaflmas› Olmas›<br />

Durumunda Kontrol Edilen Yabanc›<br />

Kurum Hükümleri Uygulanacak m›?<br />

Bu konu ile ilgili kanunda bir s›n›rlama<br />

yap›lmam›fl. Bir baflka deyiflle; yabanc›<br />

ifltirakin bulundu¤u ülke ile çifte<br />

vergilemeyi önleme anlaflmas› olup<br />

olmamas› kanun uygulamas› aç›s›ndan<br />

durumu de¤ifltirmiyor.<br />

Ancak, Türkiye’nin taraf oldu¤u anlaflmalar›n<br />

baz›lar›nda (örne¤in Hollanda<br />

ve Belçika gibi), Türkiye’de kurulu<br />

tam mükellef kurumlar›n söz konusu<br />

ülkelerdeki ifltiraklerinden elde edecek<br />

olduklar› temettü gelirlerinin Türkiye’de<br />

kurumlar vergisinden istisna<br />

oldu¤u belirtilmifl. Yani bu ülkelerdeki<br />

ifltirakler Türkiye’deki ortaklar›na kar<br />

da¤›t›m› yapsalar bile bu kazanç<br />

Türkiye’de vergilendirilmeyecek. Bu<br />

nedenle, bu ülkelerdeki ifltirakler için<br />

kontrol edilen yabanc› kurum hükümleri<br />

uygulanmayacak.<br />

19- Uygulama Hangi Tarihten<br />

‹tibaren Geçerli?<br />

Uygulama 1.1.2006 tarihinden itibaren<br />

elde edilen kazançlara uygulanmak<br />

üzere yürürlü¤e girdi.<br />

II. YEN‹ KURUMLAR VERG‹S‹<br />

KANUNU’NDA ÖNGÖRÜLEN VERG‹<br />

CENNETLER‹NE YÖNEL‹K<br />

UYGULAMALAR<br />

II.1 Konu ile ‹lgili<br />

Düzenlemeler<br />

Vergi Cennet’leri; artan uluslar<br />

aras› rekabet koflullar›nda firmalar›n<br />

yerleflik olduklar› idari<br />

birimlerde yüksek düzeyde vergi<br />

ödemekten kaç›nmak ve vergilemeden<br />

kaynaklanan mali yükü en<br />

aza indirmek için vergi planlamas›<br />

sonucu tercih ettikleri yerler olarak<br />

tan›mlanabilir<br />

Çok düflük vergi oranlar›na sahip<br />

olan ve di¤er ülkelerde elde edilen<br />

gelirleri vergiden kaç›rmaya olanak<br />

sa¤layacak flekilde sahte vergisel<br />

adresler temin eden vergi cennetleri,<br />

kendilerine yönelen finansal<br />

sermaye üzerinden ald›klar› cüz’i<br />

vergi ve ücretlerden gelir elde etme<br />

imkân›na kavuflurken, sermaye<br />

sahipleri buralarda elde ettikleri<br />

gelirleri beyan etmedi¤i için<br />

sermayenin kayna¤› olan ülkeler<br />

vergi kayb›na maruz kalmaktalar.<br />

‹flte bu nedenle, 5520 Say›l› yeni<br />

<strong>Kurumlar</strong> <strong>Vergisi</strong> <strong>Kanunu</strong>nun 30<br />

uncu maddesinin 7 nci f›kras›nda<br />

bu tür ülkelerde bulunan yerleflik<br />

kurumlara Türkiye’den yap›lacak<br />

olan her türlü ödemeler üzerinden<br />

Türkiye’deki kurum kazançlar›n›n<br />

tafl›d›¤› vergi yüküne yaklafl›k bir<br />

oranda bir vergi kesintisi yap›lmas›<br />

öngörülüyor.<br />

II.2 Konu ile ‹lgili Olarak<br />

S›kça Sorulan Sorular<br />

1- Bu Uygulama Kimleri ‹lgilendiriyor?<br />

Bu uygulama; vergi cenneti olarak adland›r›lan<br />

ülkelerde yerleflik olan veya<br />

faaliyette bulunan kurumlara nakden veya<br />

hesaben ödeme yapan veya hesaplar›nda<br />

tahakkuk ettiren tam mükellef gerçek kifli<br />

ve kurumlar› ilgilendiriyor.<br />

2- Bu ülkelerde bulunan ve faaliyet<br />

gösteren iflyerlerinin kurum d›fl›nda flah›s<br />

iflletmeleri olmalar› durumunda, yap›lan<br />

ödemeler bu kapsamda m›<br />

de¤erlendirilecek?<br />

Bu uygulama kurum niteli¤indeki kiflilere<br />

yap›lan ödemeleri kaps›yor. Dolay›s›yla<br />

kurum niteli¤inde olmayan kiflilere yap›lan<br />

ödemeler bu kapsamda de¤erlendirilmiyor.<br />

Ancak, bu konu ile ilgili Gelir <strong>Vergisi</strong><br />

<strong>Kanunu</strong>’nda da bir düzenleme yap›lmas›<br />

planlan›yor. Öte yandan mevcut durumda<br />

da, vergi cennetlerinde faaliyette bulunan<br />

gerçek kiflilere yap›lan ödemeler, gerçek<br />

bir mal ve hizmete dayanmaz ise, bu<br />

ödemelerin gider olarak dikkate al›nmas›<br />

mümkün de¤il.<br />

2- Bu Uygulama Hangi Ülkelere Yap›lan<br />

Ödemeleri Kaps›yor?<br />

Bu ülkeler Bakanlar Kurulu’nca ilan edilecek.<br />

Bakanlar Kurulu ülkeleri belirlerken,<br />

söz konusu ülkelerin vergi sistemlerinin,<br />

Türk vergi sistemi ile ayn› düzeyde bir<br />

vergilendirme imkan› sa¤lay›p sa¤lamad›¤›n›<br />

ve bilgi de¤iflimi hususlar›n› göz<br />

önünde bulunduracak.<br />

3- Türkiye’deki fiirketlerin Bu<br />

Ülkelerdeki fiubelerine Yap›lan<br />

Ödemeler Bu Kapsamda<br />

De¤erlendirilecek mi?<br />

Bakanlar Kurulu’nca ilan edilecek<br />

ülkelerde Türkiye’deki tam mükellef<br />

kurumlar›n ifl yerleri mevcut ise ve bu ifl<br />

yerlerine ödeme yap›l›yor ise, bu ödemeler<br />

de tevkifat kapsam›nda olacak.<br />

4- Ödemeler Üzerinden Yap›lacak Olan<br />

Tevkifat Oran› Nedir?<br />

Her türlü ödemeler üzerinden, bu ödemelerin<br />

verginin konusuna girip girmedi¤ine<br />

veya ödeme yap›lan kurumun<br />

mükellef olup olmad›¤›na bak›lmaks›z›n<br />

%30 oran›nda vergi kesintisi yap›lacak.<br />

Bakanlar Kurulu’nun bu oran› %0’a kadar<br />

indirmeye ve %60’a kadar ç›karmaya<br />

yetkisi var.<br />

5- Bu Oran Söz Konusu Ülkelerden<br />

Yap›lan Ticari Al›mlar› da Kaps›yor mu?<br />

Afla¤›da say›lan ödemeler için Bakanlar<br />

Kurulu’na özel bir yetki verilmifl. Bu<br />

ödemeler üzerinden yap›lacak kesinti<br />

oranlar›, her bir ödeme türü, faaliyet<br />

konusu ya da sektör itibariyle Bakanlar<br />

Kurulu taraf›ndan ayr› ayr› belirlenebilecek.<br />

Büyük bir olas›l›kla Bakanlar<br />

Kurulu bu ödemeler için daha düflük stopaj<br />

oranlar› belirleyecek. Bu ödemeler<br />

flunlard›r.<br />

• Emsaline uygun fiyatlarla sat›n al›nan<br />

mal ve ifltirak hisseleri için yap›lan<br />

ödemeler,<br />

• Emsaline uygun fiyatlarla deniz ve hava<br />

ulaflt›rma araçlar›n›n kiralanmas› için<br />

yap›lan ödemeler,<br />

• Yap›lan iflin tamamlanabilmesi<br />

bak›m›ndan zorunluluk arz eden geçifl<br />

ücreti, liman ücreti gibi ödemeler.<br />

4 5


KURUMLAR VERG‹S‹NDEN ‹ST‹SNA KAZANÇLAR Föy<br />

2 Föy 2<br />

6- Bu Ülkelerdeki <strong>Kurumlar</strong>›n<br />

Türkiye’deki Banka Ve Arac› <strong>Kurumlar</strong><br />

Vas›tas›yla Elde Etikleri Menkul<br />

Sermaye ‹ratlar› ‹çin Oran Nedir?<br />

Bu ülkelerde faaliyette bulunan kurumlar›n<br />

Türkiye’deki bankalar ve arac› kurumlardan<br />

elde ettikleri menkul sermaye<br />

iratlar› için bu madde hükmü yerine Gelir<br />

<strong>Vergisi</strong> <strong>Kanunu</strong> hükümleri dikkate<br />

al›nacak. Örne¤in, bu kurumlar taraf›ndan<br />

mevduat faizi veya repo geliri elde edildi¤inde<br />

bu gelirler üzerinden %15 oran›nda<br />

tevkifat yap›lacak. Hazine bonosu faiz<br />

geliri elde edilmesi durumunda ise oran<br />

%0 olacak.<br />

7- Ödemeler Aç›s›ndan Herhangi Bir<br />

‹stisna Var m›?<br />

Bu ülkelerde bulunan finans kurulufllar›ndan<br />

temin edilen borçlanmalara iliflkin<br />

ana para, faiz ve kar pay› ödemeleri ile<br />

sigorta ve reasürans ödemeleri vergi kesintisine<br />

tabi de¤il.<br />

8- Kar Pay› Ödemeleri de %30 Oran›nda<br />

Stopaja tabi olacak m›?<br />

Her ne kadar kanunda “her türlü ödemeler”<br />

ifadesi kullan›l›yor olsa da, burada<br />

dikkate al›nmas› gereken ödeme türleri,<br />

ödemeyi yapan kurum aç›s›ndan vergiye<br />

tabi kazanc›n afl›nd›r›lmas›na yönelik<br />

olanlar olarak anlafl›lmal›. Bir baflka<br />

deyiflle, kurum kazanc›n›n tespitinde gider<br />

olarak dikkate al›nabilecek ödeme türleri<br />

stopaja tabi olmal›. Bu nedenle kar pay›,<br />

sermaye ödemesi ve borç ödemesi gibi<br />

vergiye tabi kazanc› afl›nd›rmayacak<br />

nitelikteki ödemeler stopaja tabi olmamal›.<br />

Kald› ki, kar pay› ödemelerinden zaten<br />

30/3 üncü maddeye istinaden stopaj<br />

yap›lmakta. Dolay›s›yla, tekrar %30 stopaj<br />

yap›lmas›na gerek yok.<br />

10- Bu Uygulama Kapsam›nda Vergi<br />

Tevkifat› Yap›lmas› Durumunda, Ödeme<br />

Yap›lan <strong>Kurumlar</strong>›n Ayr›ca Beyanname<br />

Vermelerine Gerek Var m›?<br />

Bu konuda bir ihtiyarilik var. Kanunda<br />

dar mükellef kurumlar›n elde etmifl<br />

olduklar› ve kesinti yolu ile vergilenen<br />

kazanç ve iratlar için y›ll›k veya özel<br />

beyanname verilmesinin ihtiyari oldu¤u<br />

belirtilmifl.<br />

Ancak bu kurumlar taraf›ndan Türkiye’deki<br />

bankalar ve arac› kurumlar vas›-<br />

tas›yla elde edilmifl olan hazine bonosu<br />

faizi, mevduat faizi ve repo gibi menkul<br />

sermaye gelirleri için ayr›ca beyanname<br />

verilmeyecek.<br />

11- ‹htiyari Olarak Ayr›ca Beyanname<br />

Vermenin Bir Avantaj› Var m›?<br />

fiu an itibariyle tüm ödemeler üzerinden<br />

%30 oran›nda stopaj yap›laca¤› ve ihtiyari<br />

olarak elde edilen kazanc›n beyan edilmesi<br />

durumunda hesaplanacak vergi üzerinden<br />

bu stopaj›n mahsup edilmesi mümkün<br />

olmad›¤›ndan; ihtiyari olarak beyanname<br />

vermek ilave vergi ödemekten baflka bir<br />

sonuç do¤urmuyor.<br />

12- Kanun Ne Zaman Yürürlü¤e Girdi?<br />

Söz konusu hüküm 1.1.2006 tarihinden<br />

itibaren geçerli olmak üzere, 21.6.2006<br />

tarihinde yürürlü¤e girdi. Ancak, kanun<br />

maddesinin uygulanaca¤› ülkeler henüz<br />

Bakanlar Kurulu’nca ilan edilmedi. Bu<br />

nedenle, bu ülkeler ilan edilene kadar<br />

madde hükmünün uygulanmas› da<br />

mümkün gözükmüyor.<br />

‹stanbul Merkez Ofis<br />

Büyükdere Caddesi<br />

Beytem Plaza<br />

fiiflli 34381 ‹stanbul<br />

Tel : 0212 315 30 00<br />

0212 315 30 50 (pbx)<br />

Fax : 0212 230 82 91<br />

istanbul.office@tr.ey.com<br />

Ankara Ofis<br />

Reflit Galip Cad. No:53<br />

D:3-4 Gaziosmanpafla<br />

06700 Ankara<br />

Tel : 0312 447 21 11<br />

Fax : 0312 447 27 73<br />

ankara.office@tr.ey.com<br />

‹zmir Ofis<br />

Akdeniz Mah. Halit Ziya<br />

Bulvar› No:74 K:2 Yap› Kredi<br />

Sigorta ‹fl Merkezi<br />

Alsancak 35210 ‹zmir<br />

Tel : 0232 483 59 59<br />

Fax : 0232 445 72 16<br />

izmir.office@tr.ey.com<br />

Bursa Ofis<br />

Kükürtlü Cad. Tan ‹fl Merk.<br />

No:67 B Blok D:1-2<br />

16080 Bursa<br />

Tel : 0224 232 00 03<br />

Fax : 0224 232 23 96<br />

bursa.office@tr.ey.com<br />

9- Ödeme Yap›lan Kurum Ayn› Zamanda<br />

Kontrol Edilen Yabanc› Kurum Olursa<br />

Ne Olacak?<br />

Bu durumda, bu flirketin Türkiye’deki<br />

beyannameye dahil edilen kazanc› üzerinden<br />

hesaplanan kurumlar vergisinden,<br />

ödeme an›nda yap›lan stopaj mahsup<br />

edilebilecek. Ancak, mahsup edilebilecek<br />

olan tutar, söz konusu kuruma daha önce<br />

yap›lan ödemelerden kaynaklanan<br />

kazanc›na isabet eden kurumlar vergisini<br />

aflamayacak.<br />

Konu hakk›nda daha detayl› bilgi için afla¤›daki kifliler ile temasa geçebilirsiniz.<br />

A. Feridun GÜNGÖR<br />

Tax Partner<br />

Tel: 0212 315 30 00<br />

e-mail: feridun.gungor@tr.ey.com<br />

Serdar ALTAY<br />

Tax Senior Manager<br />

Tel: 0212 315 30 00<br />

e-mail: serdar.altay@tr.ey.com<br />

6 7

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!