BİYOLO Jİ TARİHİ Yeniden Doğuş (Rönesans) ve ... - E-Universite

BİYOLOJİ TARİHİ 

Biyolojinin tek bir bilim dalı olarak ortaya çıkması 

19. yüzyılda olmuşsa da, biyolojik bilimlerle ilgili 

izler tarihin eski dönemlerine kadar sürülebilir. 

Yrd.Doç.Dr. Nadim Yılmazer – Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü


Tarihin Eski Dönemleri 

MÖ 8000-7000 yılları arasında Mezopotamya bölgesinde 

yaşayan insanlar hastalıklar, ölümler ve bunların 

nedenlerinin insanüstü kuvvetler tarafından 

oluşturulduğuna inanıyorlardı. Zamanla, bazı bitki ve 

hayvanların zehirleyici nitelikte olduklarını ve bir kısım 

bitkilerin de bazı hastalıklara iyi geldiğini anlamışlar, 

yenecek ve yenmeyecek bitki ve meyveleri belirlemişlerdir. 




Sümerliler (MÖ 3500-2000) hayvancılıkla 

uğraşıyorlardı; bu uğraşlarında at ırklarını ayırt 

etmek, atla eşeğin çaprazlanması gibi 

uygulamaları vardı. 




Babilliler’in (MÖ 1895-1595) de belli bir biyoloji 

bilgisi vardı; pişmiş topraktan bazı iç organ 

modellerini yaptıkları bilinmektedir, bu ise 

hayvanları incelemek için kesip biçtiklerini, yani 

bazı deneyler yaptıklarını kanıtlar. 




Mısır medeniyetinden kalan tıp alanı ile ilgili 

papirüslerden, Mısırlıların yaptıkları cerrahi operasyonları 

öğreniyoruz ki bunlar belli bir seviyede anatomi bilgisi 

gerektirmektedir. Mısırlıların mumyalama ile ilgili 

uygulamaları da belli bir anatomi bilgisini gerektirir. Bu 

anatomi bilgisinin tıp biliminin gelişimine ciddi bir katkısı 

olmuştur. 




Eski Çin ve Eski Hint’te de hayvancılıkla, bitki yetiştirmeyle 

ve tıbbi operasyonlarla ilgili biyolojik bilgiler 

bulunmaktaydı. Eski Çin Medeniyeti (MÖ 3000-2000) 

döneminde yazılan "Materia Medika" adlı kitapta kan 

dolaşımına ait bilgiler verilmiş, dolaşımın kanın 

kontrolünde yapıldığı, kanın sürekli ve günde bir defa 

dolaştığı bildirilmiştir. 



Antik Dönem - Eski Yunan ve Roma 

Bilinen ilk felsefeci olan 

Milet’li Thales (M.Ö. 6.yy)’in 

öğrencisi Anaximandros 

canlılar dünyasıyla ilgili ilginç 

açıklamalar yapmıştır. İlk 

hayvanların suda oluştuğunu 

ve bunların büyüyünce kuru 

alanlara göç ettiğini 

söylemiştir. Canlılarla ilgili 

fikirlerinden dolayı ilk evrimci 

görüşleri ortaya koyan kişidir. 

Medeniyeti 

Thales 




Medeniyeti 

Apollonia’lı Diogenes’in (M.Ö. 425’ler civarı) 

çalışmaları da dikkat çekmektedir. Örneğin 

Diogenes’in insan vücudundaki kan damarlarının 

dağılımıyla ilgili çalışması bilinen en eski anatomi 

çalışmalarından birisidir. 

Diogenes 




Medeniyeti 

Hippokrates (MÖ 460-377) tıp alanında gözlem 

ve deneye dayalı çalışmalar yapmıştır. 

Hippokrates 




Platon (Yunan felsefesinin 

kurucusu Sokrates’ın öğrencisi 

olup Arap dünyasında Eflatun 

olarak bilinir)’un öğrencisi 

İyonya’lı filozof Aristo 

(Aristoteles, MÖ 384-322) 

hayvanların davranışlarını 

incelemiş ve aynı zamanda 

onları sınıflandırmış, ayrıca 

canlıların oluşumlarını 

''kendiliğinden oluş 

(abiyogenez)'' hipotezi ile 

açıklamıştır. 

Medeniyeti 

Aristo 




Medeniyeti 

Çalışmalarını, 

“Hayvanların Tarihi, 

Hayvan Nesli Üzerine” 

ve 

“Hayvan Vücutlarının 

Kısımları Üzerine” 

adlı kitaplarında 

toplamıştır. 

Aristo 




Medeniyeti 

Aristoteles’in hayvanlar üzerine 

yaptığı birçok gözlemin doğruluğu 

19. yüzyılda anlaşılmıştır. 

Kuşlarla, memelilerle, hatta derin 

denizlerde yaşayan balıklarla ilgili 

çalışmaları, bu türlerin 

çiftleşmelerine varıncaya kadar 

davranışlarının detaylı tespitini bir 

insan ömrüne nasıl sığdırdığına 

şaşırmamak mümkün değildir. 

Aristo 




Medeniyeti 

İçinde bulunduğu olumsuz şartlara 

rağmen iki bin yıldan fazla bir 

süreci etkileyecek çalışmalarıyla 

tarihin en etkili biyologu olduğu 

söylenebilir. Ondan önce bilinen 

hiç kimse hayvanları böylesine 

ciddi bir sınıflandırmaya tabi 

tutmamıştır. 

Aristo 




Medeniyeti 

Aristoteles 550 civarında hayvanı 

yaşam tarzları, organları, 

davranışları gibi ölçütler 

çerçevesinde sınıflandırmıştır. 

Ayrıca canlıları “yumuşak, 

sıcakkanlı memeliler” ve “sert, 

soğuk bitkiler” gibi farklı hiyerarşik 

sıralar altında incelemiştir. 

Aristo 




Medeniyeti 

Aristoteles’in çalışmaları morfoloji, 

fizyoloji, embriyoloji, sistematik, 

hayvan davranışları gibi biyolojinin 

birçok çalışma alanları için temel 

oluşturmuştur. 

Aristo 




Aristoteles’in öğrencisi 

Theophrastus (MÖ 372-288) 

botanik konusundaki 

çalışmalarında 500’ün üzerinde 

bitki türünden bahsetmiştir. 

Botaniğin babası olarak anılan 

Theophrastus, Bitkilerin Sebepleri 

(De Causis Plantrum) ve Bitkilerin 

Doğal Tarihi (Historia Plantrum) 

isimli ünlü eserlerinde bitkilerin 

üreme sisteminden hastalıklarına 

kadar birçok konuyu ele almıştır. 

Medeniyeti 

Theophrastus 




Bu dönemden sonra biyolojiye 

önemli katkıda bulunanların 

birçoğu aynı zamanda hekimdir. 

Örneğin Herophilus (MÖ 335- 

280)’un anatomi konusundaki 

çalışmaları önemlidir; döneminin 

en önemli iki anatomi bilgininden 

biridir. Yaptığı otopsiler ile insan 

vücudu hakkındaki bilgilerin 

birçoğunu ilk defa insanlığa 

kazandıran odur. 

Medeniyeti 

Herophilus 




Medeniyeti 

Erasistratus (MÖ 304-250), Herophilus’un çağdaşıdır ve o 

da önemli bir anatomi bilgini ve fizyologudur. Kalp üzerine 

çalışmalar yapmış ve kalp kapakçıklarını isimlendirmiştir. 

Ayrıca, dolaşım sistemi ve sinir sistemi üzerine araştırmalar 

yapmış, beynin kıvrımlarını dikkatle incelemiştir. 

Erasistratus 




Medeniyeti 

İskenderiyeli bu iki anatomi bilgininin birbirleriyle 

rekabeti biyoloji biliminin gelişimi açısından 

önemli sonuçlar vermiştir. Onların çalışmaları 

Rönesans döneminde anatomi ve fizyolojinin 

yeniden canlanmasında temel oluşturmuştur. 




Medeniyeti 

Romalıların biyolojiye katkıları genelde 

Yunanlılarınkinden daha önemsiz kabul edilir. 

Milattan sonra birinci yüzyılda 

yaşayan Gaius Plinius 

Secundus (Büyük Plinius) 

(23-79), “Doğa Tarihi” adlı 

geniş bir ansiklopedi yazmış 

ve bu eser 15 yüzyıl boyunca 

başvuru kitabı olmuştur. 

Büyük Plinius 




Medeniyeti 

Antik dönemin son önemli biyoloji bilgini 2. 

yüzyılda yaşayan Claudius Galenus (Aelius 

Galenus) (129-199/217)’tur. 

Bergama’da doğan 

Galenos (Bergamalı 

Galen), Roma’da hekimlik 

ve cerrahlık yapmış, 

birçok tıp kitabı yazmıştır. 

Galen 




Medeniyeti 

Bu anatomici fil, domuz ve maymun gibi birçok 

hayvanın üzerinde otopsi uygulayarak sinir 

sistemlerini, kalplerini incelemiştir. 

Deneysel fizyolojinin kurucusu 

kabul edilir. 

17. yüzyıla dek biyoloji bilimi 

üzerinde en etkili birkaç isimden 

biri olmuştur. Hatta Aristoteles ile 

beraber en etkili iki kişiden biri 

olduğu da söylenebilir. 

Galen 



Orta Çağ (476-1453) - İslam Medeniyeti 

Galenos’tan sonra uzun bir dönem çok önemli 

sayılabilecek bir biyolojik çalışmaya 

rastlanmamaktadır. Bu süreç İslam medeniyetinin 

en önemli eserlerinin verildiği 9.-13. yüzyıllar 

arasındaki döneme kadar devam etmiştir. 

İslam bilginleri bilgilerini sadece 

tercümelerle arttırmakla 

kalmamış, sistematik deney ve 

gözlem ile bilgi edinmenin 

önemini kavramışlar ve pratik 

uygulamalarıyla birçok keşifler 

yapmışlardır. 




Zooloji alanında El-Cahız (Ebu Osman Amr b. 

Bahr b. Mahbub elcahiz el-Kinani) (767/777- 

868/869, Basra doğumlu)’ın 350'den fazla hayvan 

türünü şiirsel anlatım, anekdotlar ve atasözleri ile 

açıklayan ve tanımlayan Kitab 

ül- Hayevan (Hayvanlar 

Hakkında Kitap) adlı kitabı 

kendi döneminin en önemli 

eserlerindendir. 




Ebu Hanife El-Dinaveri (Ebû Henîfe Ehmed kurê 

Dawudê Dinawerî) (820-896, Dinaver doğumlu 

Kürt bilim insanı)’nin Kitab el-Nebat (Bitkiler 

Kitabı) isimli eseri muhtemelen 9. yüzyılın en 

önemli botanik kitabıdır. 

El-Dinaveri 




İbnül Heysem 

İbnül Heysem (Ebû Ali El-Hasan İbnü'l- 

Heysem) (965-1039, Basra doğumlu 

modern optiğin kurucusu, fotoğraf 

makinesinin babası)’in optik konusundaki 

çalışmaları, 16-17. yüzyıla kadarki bu 

alanda yapılmış en önemli bilimsel 

çalışmalardan birisidir. 

Optikteki bilgi birikimi astronomi için olduğu kadar biyoloji 

için de hayati önemde olmuştur. Nasıl çağdaş astronomi 

gelişmesini teleskopa borçluysa, çağdaş biyoloji de 

mikroskoba borçludur. Bu yüzden optikteki gelişmeye katkısı 

olan İbnül Heysem biyoloji açısından da önemli bir yere 

sahiptir. Roger Bacon ve Vitello’dan, Leonardo da Vinci’ye dek 

birçok önemli bilim insanı optik ile ilgili çalışmalarında İbnül 

Heysem’in optik ile ilgili kitabından faydalanmışlardır. 




İslam medeniyetinin biyoloji alanındaki en etkili ismi olan 

İbn Sina (Abu Ali al-Husain ibn Abdallah ibn Sina) (980- 

1037, Buhara doğumlu) tıpla ilgili birçok eser kaleme 

almıştır; bunlar arasında özellikle kalp-damar sistemi ile 

ilgili olanlar dikkat çekmektedir. 

Özellikle el-Kanun fi’t-Tıb (Tıp Kanunu) isimli 

eseri biyoloji ve tıp açısından yüzyıllarca ders 

kitabı olarak okutulmuştur. Batı ülkelerinde 

16. yüzyılın ve Doğu ülkelerinde ise 19. 

yüzyılın başlarına kadar okutulmuş olan beş 

ciltlik bu ansiklopedik eserin Birinci Kitab'ı, 

anatomi ve koruyucu hekimlik, İkinci Kitab'ı 

basit ilaçlar, Üçüncü Kitab'ı patoloji, 

Dördüncü Kitab'ı ilaçlarla ve cerrâhî 

yöntemlerle tedavi ve Beşinci Kitab'ı ise 

çeşitli ilaç terkipleriyle ilgili ayrıntılı bilgiler 

vermektedir. 

İbn Sina 




İbnün Nefs (İbnün Nefis, İbn Nefis) (İbnü’n-Nefis 

Alaaddin Ebu’l-A’lâ Ali ibn Ebi’l-Hazm el-Kureşî ed- 

Dımeşkî) (1210-1288, Şam doğumlu)’in küçük kan 

dolaşımını keşfi önemlidir. 

İbnün Nefs, Galenos’un yanlış 

düşüncelerini düzelterek kalbin üç 

değil iki karıncıktan ibaret 

olduğunu belirtmiştir. 

İbnün Nefs 



Orta Çağ (476-1453) - Hıristiyan Dünyası 

Ortaçağ Hıristiyan dünyasında genel olarak 

bilimsel düşüncede de, biyolojide de önemli 

buluşlara ve çalışmalara az rastlanır. 




Albertus Magnus (1193/1207-1280, Alman 

düşünür) biyoloji alanındaki çalışmalarında kelime 

kelime Aristoteles'in Arapça çevirilerini izlemiş ve 

bunlar üzerinde yorumlar yapmıştır; kendisine 

özgü gözlemler ve saptamalar da bulunmaktadır. 

“Hayvanlar Hakkında” adlı 

eserinde kuş ve balıkların kan 

damarlarının dağılımı 

konusunda Aristoteles'in 

verdiği bilgilerden ayrılmıştır. 

Albertus Magnus 




Yumurtadan itibaren embriyonun gelişmesini 

anlatırken, organların sırasıyla nasıl şekillendiğini, 

göbek kordonu denen yapının yerini gelişim süreci 

içinde hangi damarın aldığını açık ve seçik bir 

şekilde anlatmıştır. 





Bitkilerle de ilgilenmiş ve bu konuya ilişkin 

“Bitkiler Hakkında” adlı bir eserinde, ana 

çizgileriyle bitki betimlemeleri yapmıştır. Bir ara 

İtalya'ya giden Albertus Magnus orada portakal 

ağacını görmüş, bundan çok etkilenmiş ve özellikle 

portakal yapraklarını ayrıntılı 

bir biçimde tanıtmıştır. 





Kutsal Roma İmparatoru II. Frederik (1194-1250)’in 

(şahinle avcılık, egzotik hayvan sevgisi, bazı insan 

deneyleri) ve Dominiken tarikatından Vincentius 

Bellovacensis (1190-1264?)’in (Latin, Yunan ve Arap ve 

İbrani yazarlardan alıntıları ve kendi 

gözlem ve düşüncelerini de içeren 

Speculum Naturale “Doğanın Aynası” 

adlı 32 kitap ve 3718 bölümlük eseri) 

biyoloji ile ilgili çalışmaları da bu 

dönem açısından önemlidir, ama hiçbiri 

Albertus Magnus’unkinin çapında 

değildir. 

II. Frederik 




Bilimsel anlamda bilinen bir keşfi olmasa da, 

deneysel bilim yolunda çaba harcamış olması 

sebebiyle Roger Bacon (1214-1292/1294, İngiliz 

düşünür) da bu dönemde anılması gereken bir 

isimdir. Roger Bacon bilimsel yöntem konusunda 

önemli katkılar yapmıştır. 

Roger Bacon 



Yeniden Doğuş (Rönesans) ve Keşifler 

Dönemi (15-16.yüzyıllar) 

Fizik, özellikle astronomi biliminde yaşanan gelişmelerin 

(Kopernik, Kepler ve Galile) kilisenin gücünü kaybetmesine 

yol açması, tüm doğa bilimlerinde olduğu gibi biyolojide de 

etkili olmuştur. 

Coğrafi keşiflerin ve özellikle 

Amerika’nın keşfiyle de biyoloji yeni 

materyallere kavuşmuştur. Bunları hiç 

görmemiş olan Aristoteles’e dayanarak 

bilim yapmak bundan böyle mümkün 

olamamıştır. Bu durum yeni 

araştırmaların yapılmasına ve biyoloji 

biliminin tüm dallarındaki gelişmelere 

ivme kazandırmıştır. 




Dönemi (15-16. Yüzyıllar) 

Rönesans ve keşifler döneminde Otto Brunfels 

(Brunsfels, Braunfels) (1488-1534, Alman 

botanikçi), Herbarum Vivae Eicones (Bitkilerin 

Canlı Resimleri, 1530-1536) adlı yapıtıyla botaniği, 

Otto Brunfels 

Helloborus niger 

(Herbarum vivae 

eicones’den) 





Conrad Gesner (1516-1565, İsviçreli doğa 

bilimci) ise Historiae Animalium (Hayvanların 

Hikayeleri, 1551-1555) adlı yapıtıyla zoolojiyi 

yeniden canlandırmıştır. 

Conrad Gesner 





Bu dönemde nicel deney (ölçüme dayalı deney) 

biyolojide de önem kazanmıştır. Örneğin biyoloji 

tarihi açısından önemli bir yere sahip olan ve kan 

dolaşımını bulan William Harvey (1578-1657, 

İngiliz tıp doktoru) nicel deney 

ile başarılı sonuçlar elde 

etmiştir. Harvey, kalbin yarım 

saat içinde aorta pompaladığı 

kanın organizma içindeki 

toplam kan miktarından fazla 

olduğunu hesaplamıştır. 

William Harvey 





Ayrıca aynı dönemde yaşayan Santorio 

Sanctorius (1561-1636, İtalyan fizyolog) da 

fizyolojik gözlemler (terleme, metabolik denge) 

yaparken terazi, ısıölçer, nemölçer kullanmıştır. 

Biyolojide niceliksel yöntem 

kullanmak o dönem için alışılmamış 

bir yöntem olduğundan bu bilim 

insanlarının çalışmaları oldukça 

önemlidir. 

Santorio Sanctorius 



17. Yüzyıl - Mikroskop Dönemi 

Deney ve gözlem alanına yönelmiş bilim 

insanlarını bekleyen en büyük zorluklardan biri 

duyu organlarının sınırlılığıydı. Bu zorluğun 

aşılmasında merceklere dayanan iki sihirli aletten 

biri uzakları yakınlaştırdı (teleskop), diğeri ise çok 

küçük alanlara nüfuz etmeyi sağladı (mikroskop). 




Biyoloji alanında mikroskoplar ilk olarak 17. 

yüzyılda kullanılmaya başlanmıştır. 

Francesco Stelluti (1577- 

1652, İtalyan matematikçi) 

tarafından 1625 yılında 

yazılan ve arıların bedenini 

konu edinen çalışma, 

mikroskoba dayalı ilk 

bilimsel eserdir. (Çizimler x5 

büyütmede yapılmıştır) 




1590-1608 yıllarında iki Hollandalı gözlükçü Zaccharias 

Janssen ve oğlu Hans’ın merceklerle yaptığı denemeleri 

geliştirerek 1676 yılında basit bir mikroskop icat eden 

Anton van Leeuwenhoek (1632-1723, Hollandalı bilim 

inanı) sudaki bakteri ve planktonları, kan hücrelerini, kas 

liflerini, spermi ve bitkilerin kök, 

gövde ve yapraklarını ayrıntılı 

incelemiştir. (Leewenhoek’in 

kullandığı mikroskoplar 270 kat 

büyütme kapasitesine sahipti ve bu 

17. yüzyıl için olağanüstü bir 

gelişmeydi.) 

Anton van Leeuwenhoek 




Robert Hooke (1635-1703, İngiliz fizikçi) mantarların 

yapısı ile ilgili çizimleri Micrographia (1665) isimli kitabında 

yayımlamıştır. (Bu kitap hücre kelimesinin ilk kullanıldığı 

eserdir. Ne var ki, Robert Hook yaptığı gözlemin ve 

kullandığı terimin öneminin farkında bile değildi, çünkü 

hücre kuramı ancak 19. yüzyılda ortaya konabilmiştir.) 

Robert Hooke 




Marcello Malpighi 

(1628-1694, İtalyan 

doktor), mikroskopla 

önemli buluşları ilk 

gerçekleştiren isimler 

arasındadır. Deri, böbrek, 

tavuk embriyosunun 

gelişimi, böcek 

anatomisiyle ilgili 

çalışmaları nedeniyle 

mikroskobik anatominin 

kurucusu ve ilk histolog 

olarak kabul edilir. 

Marcello Malpighi 




Mikroskobun icadıyla “kendiliğinden oluş 

(türeme)” görüşü savunulamaz duruma gelmiştir. 

Çürümüş etin bulunduğu 

kapları tülle örtüp 

sineklerin ete 

yumurtlamasını önleyen ve 

böylece çürümüş etten 

kurtçuklar oluşmadığını 

gösteren Francesco Redi 

(1626-1697, İtalyan fizikçi), 

“kendiliğinden oluş” 

anlayışına önemli bir darbe 

vurmuştur. 

Francesco Redi 



18. Yüzyıldan Günümüze 

Carl Linnaeus (Carl von Linné, Latince yazılı 

kitaplarda Carolus Linnaeus) (1707-1778, İsveçli 

doğa bilimci) her canlı varlığı iki adla sınıflandırma 

yöntemini ilk olarak uygulayan kişi olmuştur. 

Linnaeus 1753 yılına gelindiğinde 6000 adet bitki 

türü biliyordu ve bunların 10000 kadar olduğunu 

düşünüyordu; 1758’de 4000 

hayvan listelemişti ama onların 

sayısını da yine 10000 civarında 

tahmin ediyordu. Onun sayesinde, 

18. yüzyılın ve 19. yüzyılın ilk 

yarısında biyolojide taksonomi 

hakim olmuştur. 

Carl Linnaeus 




Georges-Louis Leclerc (Babasının Buffon ve Montbard 

Lordu olmasıyla 10 yaşından sonra Georges-Louis Leclerc de 

Buffon, 1773 yılında Buffon Kontu ünvanı nedeniyle Georges- 

Louis Leclerc, Comte de Buffon) 

(1707-1788, Fransız doğa bilimci 

ve matematikçi) yok olan 

canlı türler kavramıyla 

paleontolojinin gelişimine 

önderlik etmiştir. 

Georges-Louis Leclerc 




36 ciltlik Genel ve Özel Doğa Tarihi adlı eserinde, 

doğa tarihinin birbirinden kopuk ve bağlantısız gibi 

görünen olgularını kavranabilir biçimde 

bütünleştirerek sunmuştur. Kuşlar üzerine yazılmış 

9 cilt, mineralleri konu alan 5 cilt ve sürüngenler, 

balıklar ve balinalarla ilgili 8 cilt 

eseri olan Georges Buffon, insanın 

biyolojik yapısı üzerine de detaylı 

çalışmalar yapmış, embriyo 

aşamasından değişik yaşlardaki 

durumuna kadar insanı 

incelemiştir. 

Georges-Louis Leclerc 




18. yüzyılda, biyolojinin çoğu dalı (botanik, zooloji 

ve jeoloji) profesyonelleşmeye ve bilimsel 

anlamda bir dal olmaya başlamış, ancak bu 

dallaşma 1800'lerin sonuna kadar 

tamamlanmamıştır. 




19. yüzyıla doğru gidildikçe, Alexander von 

Humboldt (1769-1859, Alman doğa bilimci) gibi 

kâşif doğacılar, organizmaların 

aralarındaki ilişkileri ve bu 

ilişkilerin bulundukları 

ortama göre nasıl farklılık 

gösterdiklerini inceleyerek 

biyocoğrafya, ekoloji ve 

etoloji gibi bilim dallarını 

başlatmıştır. 

Alexander von Humboldt 




Matthias Jakob Schleiden (1804-1881, Alman 

botanikçi) 1838'de bitki hücreleri üzerinde 

çalışmalar yapmıştır. 

Matthias Jakob 

Schleiden 




Theodor Schwann (1810-1882, Alman fizyolog) 

1839'da hayvan hücresini bitki hücresiyle 

karşılaştırmıştır. 

Theodor Schwann 




Schleiden ve Schwann Hücre Kuramı (Teorisi)” 

olarak isimlendirilen bazı önermeler (postulat) 

ileri sürmüşlerdir. 

Matthias Jakob 

Schleiden 

Theodor Schwann 




Charles Robert Darwin (1809-1882, İngiliz doğa 

bilimci) insan dahil tüm canlı 

türlerinin doğal seçilim yoluyla 

bir ya da birkaç ortak atadan 

evrildiğini öne sürmüş ve o 

günün şartlarına göre bu 

teoriyi destekleyen pek çok 

kanıt sunmuştur. 

Charles Darwin 




1859 yılında yayımladığı “Türlerin Kökeni Üzerine 

(On the Origin of Species)” adlı kitabı evrim 

teorisinin kabul görmesini sağlamıştır. 

Charles Darwin 




Louis Pasteur (1822-1895, Fransız mikrobiyolog 

ve kimyacı) kuduz, tavuk kolerası ve antraks 

hastalıkları üzerinde bazı araştırmalar yapmış, 

kuduz aşısını bulmuş ve 

mikroskobik canlıların 

fermentasyona neden 

olduğunu, şarap ve biranın 

maya hücreleri tarafından 

fermente edildiğini 

saptamıştır. 

Louis Pasteur 




Gregor Johann Mendel (1822-1884, Avusturyalı 

rahip ve bilim insanı) bezelyelerle yaptığı deneyler 

sonucunda, kalıtsal özelliklerin dölden döle geçişi 

ile ilgili önemli sonuçlar elde 

etmiştir. 

Gregor Mendel 




Johannes Friedrich Miescher (1844-1895, 

İsviçreli tıp doktoru ve biyolog) 1869 yılında beyaz 

kan hücrelerinden nüklein (şimdiki nükleik asitler) 

adını verdiği, çeşitli fosfatça zengin kimyasallar 

izole etmiştir. Bu çalışmalar, o zamanlar işlevi 

bilinmeyen ve kalıtsal bilginin 

taşıyıcısı olan nükleik asitlerin 

tanımlanmasında önemli olmuştur. 

Johannes Miescher 




Wilhelm Roux (1850-1924, Alman tıp doktoru ve 

zoologu) 1880’li yıllarda gelişmekte olan kurbağa 

embriyolarıyla yaptığı deneylerle embriyolojinin 

öncüsü olmuştur. 

Wilhelm Roux 




Martinus Willem Beijerinck (1851-1931, 

Hollandalı mikrobiyolog ve botanikçi) tarımsal ve 

endüstriyel mikrobiyoloji alanında çalışmalar 

yapmıştır. 1898 yılında, tütün mozaik hastalığına 

bakteriden daha küçük bir ajanın neden olduğunu 

bulmuştur. Bu yeni patojene virüs adını vermiş, 

böylece virolojinin kurucusu olmuştur. 

Martinus Willem 

Beijerinck 




Thomas Hunt Morgan (1866-1945, Amerikalı 

embriyolog) 1900 yılında Mendel kalıtımını tekrar 

keşfetmiştir. Mutasyon konusunda çalışan ve 

genlerin kalıtımın temeli olduğunu ortaya koyarak 

modern genetik biliminin oluşmasını sağlayan 

Morgan, kromozomların 

kalıtımda oynadıkları rolü 

açığa çıkarması nedeniyle 1933 

yılında Nobel Tıp Ödülün’nü 

kazanan ilk genetikçi olmuştur. 

Thomas Hunt Morgan 




Walter Stanborough Sutton (1877-1916, 

Amerikalı tıp doktoru ve genetikçi) 1902 yılında 

kalıtımın kromozom kuramını, yani Mendel 

kanunları’nın hücresel düzeyde kromozomlarla 

ilgili olduğunu açıklamıştır. 

Walter Sutton 




Alexander Fleming (1881-1955, İngiliz 

bakteriyolog) 1928’de penisilini bulmuştur. 




Fleming, Sir Howard Walter Florey (1898-1968, 

Avustralyalı patolog) ve Ernest Boris Chain (1906- 

1979, Alman biyokimyacı) ile birlikte penisilinin 

farmakolojik ve klinik çalışmalarını yaparak 

bakteriyel enfeksiyonlara karşı etkin mücadeleyi 

sağlamıştır. Bu iki arkadaşı ile birlikte 1945 yılında 

Nobel Tıp Ödülünü kazanmıştır. 

Howard 

Florey 

Ernest Chain 




Otto Fritz Meyerhof (1884-1951, Almanya 

doğumlu Yahudi tıp doktoru ve biyokimyacı ) kas 

metabolizması, glikoliz ve fermentasyonun 

biyokimyası üzerine çalışmalar 

yapmış ve kasta oksijen tüketimi 

ve laktik asit metabolizması 

arasındaki ilişkiyi buluşundan 

dolayı 1922 yılında Nobel Tıp 

Ödülü’nü almıştır. 

Otto Meyerhof 




Ernst August Friedrich Ruska (1906-1988, 

Alman fizikçi) 1933 yılında ilk elektron 

mikroskopunu icat etmiştir ve 1986 yılında 

elektron optiği çalışmaları nedeniyle Nobel Fizik 

Ödülü’nü almıştır. 

Ernst Ruska 




James Dewey Watson (1928, Amerikalı zoolog 

ve moleküler biyolog), Francis Hary Compton 

Crick (1916-2004, İngiliz fizikçi), Maurice Hugh 

Frederick Wilkins (1916-2004, Yeni Zelanda 

doğumlu İngiliz biyofizikçi ) ve Rosalind Franklin 

(1920-1958, İngiliz kimyacı) 1953 

yılında DNA’nın moleküler yapısını 

keşfetmişlerdir. 




James Watson 




Francis Crick 




Maurice Hugh Frederick Wilkins 




Rosalind Franklin 




James Watson, Francis Crick ve Maurice Wilkins 

1962 yılında meslektaşları ile birlikte nükleik 

asitlerin moleküler yapısı ve canlı materyaldeki 

bilgi taşınmasındaki önemiyle ilgili buluşlarından 

dolayı Nobel Tıp Ödülü’nü almışlardır. (Nobel 

Ödülleri yaşayan bilim insanlarına verildiğinden 

Rosalind Franklin bu ödülle onurlandırılamamıştır.) 




Sadece birkaç yıl birlikte çalışan, ama yaptıkları 

keşif sayesinde adları daima bir arada anılan 

James Watson ile Francis Crick’in keşifleri o kadar 

önemliydi ki, o kısa süreli 

işbirliği moleküler biyolojinin 

günümüzün en gelişmiş ve 

sonuçları gündelik hayatımıza 

en fazla yansıyan bilim 

dallarından biri olmasını 

sağlamıştır. 




Yakın tarihte, biyoloji alanında kayda geçmiş 

önemli çalışmalardan iki tanesi aşağıda verilmiştir: 

Stephen Howell (Amerikalı bitki moleküler 

biyologu) 1986’da, ateş böceklerinin ışık saçmasını 

sağlayan lusiferaz enzimini kodlayan geni ayırarak, 

tütün bitkisine aktarmış ve bu bitkilerin ışık 

saçtığını görmüştür. Bu olay gen naklinin 

başlangıcı olmuştur. 

Stephen Howell 




Ian Wilmut (1944, İngiliz embriyolog) ve Keith 

H. S. Campbell (1954, İngiliz biyolog) 1996 

yılında ilk kez bir memeli hayvanı (koyun, Dolly) 

klonlamışlardır. 

Keith Campbell 

Ian Wilmut

BİYOLO Jİ TARİHİ Yeniden Doğuş (Rönesans) ve ... - E-Universite

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?