Lipid Paneli Hangi Yaşta Bakılmaya Başlanmalı? - Düzen ...

Çocukluk çağı obezitesi, metaboliksendrom ve koroner arterhastalığına ğ zemin hazırlamaktadırEriskin obezlerin çoğu çocukken deobezdir.

Bel / kalça oranıKızlarda > 0.90Erkeklerde> 1 iseartmaktadırKoroner kalp hastalığıDiyabetİnmeriski

Çocuklarda Obezite sıklığını arttıranfaktörler:• Beslenme alıskanlıklarının değismesi;1. fast-food tarzı gıda tüketimi2. Raf ömrü uzun doymuş yağ içeren gıda tüketimi• Çocukların aktivitelerinin it i i azalması

• Hiperkolesteroleminin l i i engellenmesiaterosklerotik kalp hastalığı riski vemortalitesini azaltır.• Bu nedenle çocukluk yaş grubundayapılan taramalarla hiperlipidemininsaptanması koruyucu çocuk hekimliğiaçısından önemlidir.

•Ulusal Kolesterol Eğitim Programıve Amerikan Pediatri i Akademisii“Ailesinde yüksek serumkolesterolü lü veya 55 yaşından ş n öncekardiyovasküler hastalık bulunan”çocukların taranmasını öneriyor.

• Ancakbukonuileilgili olarak yapılançalışmalarSadece aile öyküsü olan çocuklarıntaranmasıyla hiperkolesterolemiliçocukların yarısından fazlasınıngözden kaçabileceğini göstermiştir.• Bunun için yeni tarama stratejilerininç y jgeliştirilmesi gerekmektedir

Bu konudaki en güncel tavsiye1.Pozitif ailesel dislipidemi2.Pozitif erken kardiyovasküler hastalık(erkeklerde 55 kadınlarda 65 yaş altı)3.Dislipidemik4.Aile hikayesi i bilinmeyen diğer riskfaktörlerinden birisine sahip (BMI 85 persentilinüstü, HT, DM v.b.)Çocuk ve adelosanlar açlık lipid profiliÇocuk ve adelosanlar açlık lipid profiliile taranmalıdır(CHOL-TRIG-HDL-LDL).

Haney, E. M. et al. Pediatrics 2007;120:e189-e214Copyright ©2007 American Academy of Pediatrics

Lipid and Lipoprotein Distributions in Subjects Aged 5 to 19 Yearsmalesfemales5–9 y 10–14 y 15–19 y 5–9 y 10–14 y 15–19 yTotal cholesterol, mg/dL50th percentile 153 161 152 164 159 15775th percentile 168 173 168 177 171 17690th percentile 183 191 183 189 191 19895th percentile 186 201 191 197 205 208Triglyceride, mg/dL50th percentile 48 58 68 57 68 6475th percentile 58 74 88 74 85 8590th percentile 70 94 125 103 104 11295th percentile 85 111 143 120 120 126LDL, mg/dL50th percentile 90 94 93 98 94 9375th percentile 103 109 109 115 110 11090th percentile 117 123 123 125 126 12995th percentile 129 133 130 140 136 137HDL, mg/dL5th percentile 38 37 30 36 37 3510th percentile 43 40 34 38 40 3825th percentile 49 46 39 48 45 4350th percentile 55 55 46 52 52 51Adapted from the Lipid Research Clinic Pediatric Prevalence StudyScreening and Treatment for Lipid Disorders in Children and Adolescents: Systematic Evidence Review for the USPreventive Services Task Force, PEDIATRICS Vol. 120 No. 1 July 2007, pp. e189-e214

Savar S, Taşar M.A, Tıraş U, Dallar Y, Ege journal of medicine 2008,47,ı 1, 035-045

Bu konudaki en güncel tavsiye1.Pozitif ailesel dislipidemi2.Pozitif erken kardiyovasküler hastalık(erkeklerde 55 kadınlarda 65 yaş altı)3.Dislipidemik4.Aile hikayesi i bilinmeyen diğer riskfaktörlerinden birisine sahip (BMI 85 persentilinüstü, HT, DM v.b.)Çocuk ve adelosanlar açlık lipid profiliÇocuk ve adelosanlar açlık lipid profiliile taranmalıdır(CHOL-TRIG-HDL-LDL).

•Bu çocuklarda en erken 2 yaş en geç 10yaş döneminde tarama mutlakayapılmalıdır. 2 yaşın altında tavsiyeedilmemektedir.•Aterosklerotik kardiyovasküler hastalıktespitinde daha iyi bir non-invaziv birmetod ollamdığından açlık lipid profilitaraması önerilmektedir.Bu tarama sağlıklıçocuk izleminin bir parçası olmalıdır. İlktaramada değerler beklenen aralıkta isehasta 3 ila 5 yıl sonra tekrar testedilmelidir.lidi

• Bu yaklaşıma göre 2 yaşından büyüktüm çocuklarda sağlıklı diyet tavsiyeedilmelidir.(Amerikan diyet guide’ınagöre) Günlük beslenmede düşük yağ ğiçerikli ürünlerle beslenmelidir.•Risk grubundakiler 12 aylıktan 2 yaşakadar yağı azaltılmış süt tüketmelidir.

•Risk grubundaki LDL değeri yüksek çocuk veadelosanlarda yaşam stili düzenlemeleriönerilmelidir.•Risk grunudaki yüksek trigliserid veya düşük şHDL konsantrasyonuna sahip çocuk hastalardaprimer tedavi yaklaşımı ş beslenme danışmanlığış ğile fiziksel aktivite artışı sonucunda enerjidengesinin iyileştirilmesidir.ş

10 yaşın üstündeki çocuklarda tedaviyene zaman karar verilir?•Risk grubunda değilHasta özelliğiğKarar sınırı•LDL değeri diyete rağmen>190 mg/dL•Ailesel öyküsü olan yada bir risk faktörü olan •LDL değeri diyete rağmen>160 mg/dL•DM li çocuk•LDL değeri >130 mg/dL•American Academy of Pediatrics. National Cholesterol Education Program: report of the expert panel on blood cholesterol levels in children and adolescents.Pediatrics.1992; 89 (3 pt 2):525 –584[•US Preventive Services Task Force. Screening for lipid disorders in children: US Preventive Task Force recommendation statement. Pediatrics.2007; 120(1).

• Çocuklarda koroner kalp hastalığıaçısından risk faktörlerinindeğerlendirilmesi ve riskli bireylerinsaptanarak yeni korunma yöntemlerinigeliştirilmesi ş amacıyla ilgili olarak dahageniş kapsamlı olarak cins, yaş, etnikyapı, coğrafik durum ve sosyokültürelyapıyı da ilgilendiren çalışmalara l ihtiyaçvardır.

Metabolik sendrom (Sendrom X)• Obezite• İnsülin direncii• Tip 2 diyabetes mellitus (tip 2 DM)• Hipertrigliseridemi• Hipertansiyonbirlikteliği Koroner, periferal ve serebral damarhastalığı için önemli risk faktörüdür

Metabolik Sendrom tanımındahangi göstergeler kullanılmalı ?• Günümüzde– Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)– Ulusal Kolesterol Eğitim Programı [NationalCholesterol Education Program (NCEP)]Erişkin Tedavi Paneli (ATP-III) tarafındanbildirilen ki kriterler bulunmakta

DSÖ (1998) NCEP ATP III (2001)BAG veya BGT veya DM ve/veya insülin direnciiile birlikte aşağıdakilerden iki yada dahafazlasının olması Bel/kalça >0.85(K), >0.9(E)ve/veya VKİ > 30kg/m2 Trigliseridler ≥ 150 mg/dl ve/veya HDL Kolesterol < 35 mg/dl(K)< 40 mg/dl(E) Kan basıncı ≥140/90 mmHg Mikroalbuminüri (İdrar albüminatılımı ≥20µg/dk veyaalbumin/kreatinin oranı ≥30mg/gün)Aşağıdakilerden üçü yada daha fazlasınınolması‣ Abdominal Obezite‣ APG ≤ 100 mg/dl‣ Trigliseridler ≥ 150 mg/dl‣ HDL Kolesterol < 50 mg/dl (K),< 40 mg/dl (E)‣ Kan basıncı ≥130/85 mmHgBAG: Bozulmuş açlık glukozu,BGT:Bozulmuş glukoz tolerans,APG: Açlık Plazma Glukozu, K:Kadın, E: Erkek

Metabolik sendrom6- 11 yaş arası obez çocuklarda aşağıdaki kriterlerden 2’ sinin varlığıile tanımlanabilir1. HİPERTANSİYON2. DİSLİPİDEMİ (HDL ↓ veya Trigliserid ↑ )3. BOZULMUŞ GLUKOZ TOLERANSIBoney Cm, Pediatrics 115;290, 2005

Analytic framework and key questionsHaney, E. M. et al. Pediatrics 2007;120:e189-e214Copyright ©2007 American Academy of Pediatrics

Çocuk ve Adolesanlarda l d Metabolik SendromPrevalansıVücut kitle indeksiTürkiye*(n=249• >95. Persentil %29%34.2• 85-95. Persentil %6.8%6.9•

• Hacettepe Üniversitesi– Metabolik sendrom %315(3kit 31,5 kriter ile)– Hiperinsülinizm % 46,5,Eur.J. Pediatr,1999;158:2692005 Hacettepe N; 352

Dislipidemi• Lipid triadı– Trigliserid yüksekliği,ğ– HDL düşüklüğü– LDL yüksekliğiile karekterizek aterojenik dislipidemidird d

Çocuklarda Serum Lipid DeğerlerininğSınıflandırılmasıYüksek Hafif ↑ NormalTotal kolesterol (mg/dl) ≥ 200 170-199 ≤ 170LDL Kolesterol(mg/dl) ≥ 130 110-129 ≤ 110Trigliserid (10 y↓) ≥ 100 75-99 ≤75Trigliserid rg r (10 –19y) ≥130 90-129 9 ≤ 90Düşük Sınırda düşük NormalHDL Kolesterol(mg/dl) ≤ 35 35-45 ≥ 45

• Ateroskleroz için major risk faktörleri;– lipoprotein p metabolizma bozuklukları,– hipertansiyon– sigara kullanımı.• minör risk faktörleri ise;– Diabet,– inaktivite,– stres,– obezite,– genetik yatkınlıkk

• Ayrıca• lipoprotein(a) ve• homosistein düzeylerinin bunlardanbağımsız olarak aterosklerozu etkilediğibelirtilmektedir.Stanger O, et al. Z Kardiol 2004 ;93(6):439-53.De Simone M,, et al. J Endocrinol Invest 2003; 26(5): 414–9.

• Koroner arter hastalığına ait belirti ve bulgularileri yaşlarda ortaya çıkmakla beraber yapılanpek çok longitidunal çalışma ile ve otopsibulgularıyla aterosklerozun temelinin çocuklukçağına ğ dayandığı dğ gösterilmiştir.öt iti• Aterosklerozu tespit etmek için erkendönemde d ölçülen arter duvar kalınlığının, l ğ ileri iyaşlarda, yaşla birlikte olaya diğer riskfaktörlerinin de eklenmesiyle belirgin olarakarttığı saptanmıştır

• Aterosklerozun, erişkin dönemdekiklinik bulgularının ortayaçıkmasındanönce, ,çocuk ve genç erişkinlerin şarterlerinde patolojik değişimlerinoluşumunu içeren uzun bir preklinikikdönem sonrası geliştiği ş ğ gösterilmiştirş

Başlangıç çocukluk çağıSemptomlar ileri yaşKalp myokard infarktüsüBeyin serebral infarktBarsak mezenterik oklüzyonEkstremite gangren

Terminoloji ve temel histolojiİlerlemeevreleriEsas büyümemekanizmasıEn erkenbaşlangıçKlinikkorelasyonTip 1 I ( başlangıç lezyon ) lezyonITip II ( yağ çizgileri) lezyonIITip III ( intermediyet) lezyonIIITip IV (aterom) lezyonIVTip V (fibroaterom) lezyonVTip VI (komplikasyonlu) lezyonVI

Recommended LDL Concentrations for Pharmacologic Treatment of Children andAdolescents 10 Years and OlderPatient Characteristics•No other risk factors for CVD• Other risk factors present, includingobesity, hypertension, or cigarettesmoking or positive family history ofpremature CVDRecommended Cut Points•LDL concentration is persistently>190 mg/dL despite diet therapy•LDL concentration is persistently>160 mg/dL despite diet therapy•Children with diabetes mellitus•Pharmacologic treatment should beconsidered when LDL concentrationis 130 mg/dL•American Academy of Pediatrics. National Cholesterol Education Program: report of the expert panel on blood cholesterol levels in children and adolescents.Pediatrics.1992; 89 (3 pt 2):525 –584[•US Preventive Services Task Force. Screening for lipid disorders in children: US Preventive Task Force recommendation statement. Pediatrics.2007; 120(1).