Mustafa Namoglu AB'10 Konusması

AB’10 Konferans Konuşma İçeriği1. Neler Öğretilmeli? Yeni Teknolojiler Neler? Bizleri Neler Bekliyor?Neden Web? Web’in Önemi?Herkes bir gerçeğin farkına varmalı. Artık internet her yerde! Gelecek internet olacak. Önümüzdeki10-15 senelik dilimde, artık ülkelerin çağdaşlık seviyesini, okuma-yazma oranı değil, internetkullanıcısı sayısı belirleyecek. Birçok sektör ve iş alanı kendisini internet fırtınasına bırakacak vesanallaşacaktır. Bu gelişmeler olurken, fıtınadan karlı çıkabilmek için bizlerde yerlerimizi almalı vehazırlıklarımızı yapmalıyız.Ülke olarak Web’in öneminin farkına varırsak, Dünya’daki Türk imajını yeniden yaratabilir ve çağdaştoplum seviyesine ulaşmak yolunda yeni adımlar atmış oluruz. İnanın ki, oluşturacağımız, nitelikli,gelişmeleri devamlı takip eden ve innovatif iş gücü ile dünyayı sallayabiliriz.Şuan birçok üniversitemizin bilgisayar ile ilgili bölümlerinde Web eğitimi üzerine dersler verilmekte.Ama malesef yeterli değil. Üniversitelerimizde, Bilgisayar Mühendisliği, Bilgisayar Programcılığı,Bilişim Teknolojileri gibi bölümlerimizin olması gerçekten çok güzel ama Web’in büyüklüğü vegeleceği göz önünde bulundurulursa, Web eğitimi veren apayrı bir bölüm kurulması gerçekteninanılmaz olurdu. Sadece web eğitimi veren bir bölüm fikri eminim birçok kimseyi heycanlandırmıştır.Yine eminimki artık gençlerimiz interneti çok seviyor, böyle bir bölüm açılırsa göreceği ilgiyi tahminbile edemiyorum.Yeni Teknolojiler: HTML5, CSS3Şuan dünyanın bile çok yabancı olduğu ve yaygınlıkla kullanılan tarayıcıların (Internet Explorer 6 gibi)bu teknolojiyi malesef desteklememsi nedeniyle aktif olarak kullanılmaya başlanılamayan teknoloji veyenilik.Tanımı olduğu kadar getireceği yenilik ve kolaylıklar da uzun. Önümüzdeki 5 sene içinde web dünyası,son 10 yıla benzer devrim ve yenilikler yaşayacak. HTML5 ve CSS3 sayesinde daha semantik, dahakullanışlı, daha stabil web sitelerine sahip olacağız. Yine önümüzdeki yıllarda HTML5 ve CSS3, web’inyeni standardları olacaktır.Üniversite öğrencilerimiz şimdiden bu yeni teknoloji ile tanışırsa, bu teknoloji aktif olarakkullanıldıklarında, herkesten bir adım önde olacaklar.

HTML5 ve CSS3 avantajları;• Daha semantik kodlama/içerik• Daha az kodlama gerektirmesi• Daha az yer kaplaması• Erişebilirlik Avantajları• Arama Motoru Optimizasyonu için faydaları• Güncel browserlar içinde stabil çalışması• Birçok bize zorluk veren, gölge, yuvarlak köşeler gibi görselleri kolaylıkla yapma olanağıSöz XHTML ve CSS den açılmışken, günümüz piyasa ve şartlarının bizlerden beklediği W3Cstandardlarına uyumluluk göz ardı edilmemeli. W3C in ne olduğu, bir web sayfasının HTML ve CSSolarak Valid olmasının önemi öğrencilerimize anlatılmalı ve Web tasarım/yazılım sürecininstandardlarıyla takip edilmesi gerektiği onlara öğretilmelidir.Yeni Teknolojiler: Javascript Kütüphaneleri, JqueryHer ne kadar Javascript kütüphaneleri ve Jquery çok yeni teknolojiler olmasada, hızlı gelişimleri vedevrim yaratan özellikleri ile yeni teknoloji olarak yerlerini aldılar. Javascript ile yapabileceklerimizhayal gücümüzün önüne geçmeye başladı. Adobe Flash kullanılan birçok sistem ve websitesi, dahakullanışlı olması nedeniyle Javascript Kütüphanelerini tercih etmeye başladı. Bu kütüphaneler ilegörsel animasyonlar yapılabilmekte, verilen işlenebilmekte ve sunucu ile etkileşime geçilebilmektedir.Daha sonra bahsedeceğim Ajax, bu kütüphaneler ile 3 satırlık kod haline bürünmekte.Öğrencilerimize artık karışık, uzun ve hataya daha çok yer verebilen sade JavaScript yerine, dahastabil çalışan, daha modern ve birçok yenilik sağlayan Jquery ve diğer kütüphaneleri öğretebiliriz.Jquery yi bir yana ayırmamın sebebi, diğer kütüphanelere gören daha çok bilinir ve kullanılır olması,kodlaması yani syntax ının daha anlaşılabilir ve kolay olması, büyük bir community ve dökümantasyonarşivinin olmasıdır.Bir DOM öğesine ulaşmanın eski yolu:Var element = document.getElemenyById(“elementId”);Aynı DOM öğesine ulaşmanın Jquery ile yolu:Var element = $(“#elementId”);İşte Jquery hayatımızı bu kadar kolaylaştırıyor. Gelecekte demin bahsettiğim HTML5, CSS3 ve JSKütüphaneleri o kadar iç içe olacak ki, bunları gözardı etmemiz mümkün olmayacaktır. Bu nedenleşimdiden müfredatlarımızı ve öğrencilerimizi bu teknolojilere adapte etmeliyiz.Yeni Teknolojiler: Yeni Nesil AjaxTürkiye’de ve dünyada internet kullanıcısı sayısı arttıkça, yarattığımız proje ve websitelerine daha çokilgi görmeye başlayacak. Websitemize her ziyaret eden kullanıcının bize bir “bandwidth” maliyeti

olmakta. Bu maliyetleri düşürmek ve kullanıcılara daha hızlı sayfalar sunabilmek için yeni nesil Ajaxuygulamalarını gerçekleştirmeyi öğrenmek zorundayız.Facebook vb. Siteler sayesinde artık insanlar, dönen yükleniyor resimlerine alıştı. Ajax’ı kısmenbenimsedi. Sayfa yenilenmesede birşeyler yüklendiğini anlayabiliyorlar. Ajax teknolojisi kullanmak,Uzay bilimi değil. Az önce bahsettiğim Jquery ve diğer JS Kütüphaneleri ile Ajax kullanmak çok basit vegüvenli.Yeni geliştirilen tüm projeler, ister ufak çaplı ister büyük ölçekli olsun Ajax’tan yararlanıyorlar.Üniversitelerimizin öğrencilerini, piyasaya hazırlamak için Ajax’ı daha ağırlıklı ve uygulamalıöğretmelerinin gerekli olduğunu düşünüyorum.Yeni Konseptler: Sosyal Medyanın GücüHer nekadar sosyal ağ ve medyaya hepimiz tanıdık olsakta, sosyal medya’nın önemi ve gelecektedeğiştirecekleri ayrı bir ders olarak anlatılabilecek güçte. Örneğin, Facebook’un tüm dünya üzerindemail üzerinde yarattığı etkiyi fark ettiniz mi? Artık insanlar eskisi kadar mail atmıyor. Bunun yerine,Facebook üzerinden mesaj atmayı tercih ediyorlar. Diğer bir örnek, artık büyük televizyonşirketlerinin yayınlarını youtube’a taşıdığını biliyor muydunuz? Artık tüm ünlüler niye raportajvermiyor? Neden Twitter bu kadar ünlü?Tüm bu soruların cevaı Sosyal Medyanın gücü içinde. Sosyal medyanın ne olduğu, ne taraflaragideceği ile ilgili öğrencilerimize yani bu gücün asıl kullanıcılarına bilgiler aktarmalıyız. Onları bu ağlarile entegra çalışabilen applikasyon ve yazılımlar üretmeye teşvik etmeliyiz.Yeni Konseptler: Semantik Web & Web 3.0Nasıl Sosyal Ağlar, Ajax, Parlak Butonlar gibi bir Web 2.0 çılgınlığı yaşandıysa, Semantik Web ve Web3.0 adı altında yeni bir çağ başlıyor. Artık akıllı internet devri başlayacak. Web 3.0’ın içinde bulunanRDF, OWL, SPARQL gibi teknoloji ve kavramlar anlatılmasa bile, üniversitelerimizde Web 3.0 ile ilgilidetaylı bir bilgi ve vizyon verilmesi gerektiğini düşünmekteyim. Böylece öğrencilerimiz mezunolduklarında Web’in nereye gittiğinin farkında olmuş olacaklar. AB 2010 bünyesinde semantik web vesosyal ağlar hakkında çok kaliteli sunum ve konuşmalar olacaktır, bunları takip etmenizi öneririm.

2. Web Firmaları Üniversitelerimizden Neler Bekliyor? Firmalar NasılÇalışıyorlar? Birimler Neler?Türkiye’de Web’e verilen önem artmaktadır. Firmalar Web konusunda, formal eğitim olmaksızın,kendisini geliştirmiş ve daha çok geliştirmeye hevesli iş gücü aramaktadır. Türkiye’nin önde gelendijital ajans ve web firmaları ile yaptığım görüşme ve anketlerde, firmaların formal eğitimi bir şartolarak görmedikleri sonucuna vardım. Firmalara “Eğitim Mi?” yoksa “Tecrübe ve Portfolyo Mu?”sorusunu sorduğumuzda, tamamı “Tecrübe ve Portfolyo” yu seçti. Buradan çıkarmamız gereken ise,öğrencilerimizin, formal eğitimlerine bakmadan devamlı kendilerini geliştirmeleri ve projeüretmelerinin gerekli olduğudur. Firmalara, “IT çalışanı yetiştiren üniversite ve kurumlardan beklentive istekleriniz nedir?” sorusunu yönelttiğimizde aldığımız bazı cevaplar aşağıdadır;• Teorik eğitim kadar pratiğe de önem vermeleri, öğrencilerine uygulamalar yaptırmaları,okurken deneyim kazanmaları için teşvik etmeleri.• Öğrencilere mutlaka hayata geçirebilecekleri projeler üzerinde çalışalarını sağlamaları vebunların hayata geçirilmesi.Web Firmalarında Çalışmakİnternette gezinirken bazı ilanlara rastlıyorum:“PHP, C#, JSP dillerinde çok iyi, CSS ve HTML de tecrübeli, Photoshop da deneyimli, JavaScript’ehakim, Flash kullanmaya hevesli web tasarımcıları aranıyor.”Ben kişisel olarak, Web’e gönül veren arkadaşların böyle insan ve firmalara ile çalışmamalarını ricaediyorum. Profesyonel bir web firmasında yukarda istenen özellikler en az 4 ayrı kişi tarafındantamamlanabilir. Bunu bir kişiden bekleyen bir firma emin olun ki sizi yıpratacaktır. Tabiki bir webyazılımcısı biraz html vs css den anlayabilir ama onun uzmanlığı sunucu kısmı ise ondan inanılmazdüzeyde CSS bilmesini bekleyemezsiniz.Birçok profesyonel web firmasında bölümler aşağıdaki gibidir:

Bu birimlerin ve çalışanlarının ne yaptığından kısaca bahsetmek gerekirse;Proje Yöneticisi: Projenin yönetiminden sorumlu birimdir. Tüm birimlerin, organize ve uyumluçalışmasını takip eder. Proje planı hazırlanmasından ve onun izlenmesinden sorumludur.Ön-Arayüz Yazılımcısı: Tasarım bölümünden gelen tasarımları, XHTML ve CSS koduna dönüştürür.Bunu yaparken, yazdığı kodun tüm browserlarda aynı gözükmesini sağlamalı (cross-browser olmalı),gereksiz öğelerden kaçınmalı, sayfa boyutunu minumumda tutmalı ve W3C standardlarına uygun,geçerli olmalı.Yazılım Mühendisi: Projelerin temel özelliklerinin çalışması, hesaplamaların yapılması, veritabanıtasarımı, web servislerinin kullanımı, sistem mimarisinin planlanması ve kodlanması bu biriminsorumluluğundadır.Multimedya Geliştiricisi: Projedeki kullanılacaksa video, animasyon, grafik ve tabloların dinamikolarak üretilmesinden sorumlu birimdir. Genellikle, Adobe Flex, AIR, Flash, After Affects gibi programve teknolojileri kullanırlar.Arayüz Tasarımcısı: Son kullanıcının göreceği ve kullanacağı arayüzü tasarlamakla görevlidirler.Tasarımlarını Adobe Fireworks, Photoshop gibi programları kullanarak yaparlar.İkon ve İllüstrasyon Tasarımcısı: Arayüzün içinde bulunan çeşitli ikon, grafik ve illüstrasyonlarıtasarlamakla görevli birimdir. Genellikle, Adobe Illustrator, Freehand, Photoshop gibi programlarıkullanırlar.Metin Yazarı: Websitelerde, ürün veya projeyi tanıtmak için yazılan metin ve reklamları hazırlarlar.

3. Öğrencilerimiz Kendilerini Nasıl Geliştirebilirler?Blog ve Eğitim SiteleriYazılımcı bir babanın evladı olarak, babamdan, hocalarımdan ve büyüklerimden her zaman “Bizimzamanmızda böyle engin, sonsuz eğitim kaynakları yoktu.” Cümlesini duydum. Evet gerçektenhaklılar!!!Bizler şanslı bir nesiliz, kendimizi geliştirmemiz o kadar kolayki. Neyi merak ediyorsanız Google layınbitsin. Okumak hoşunuza gitmiyor mu? Youtube layın o zaman. İnternet üzerinde öyle kaliteli veengin blog ve eğitim siteleri varki, hergün 1 saatinizi ayırsanız, 1 senede Türkiye’nin en iyi webyazılımcıları arasına bile girebilirsiniz.Bazı yararlı blog ve siteler:• http://www.smashingmagazine.com• http://net.tutsplus.com• http://sixrevisions.comKitaplarPiyasada yerli ve yabancı birçok kaliteli kitap var Web tekonolojilerini anlatan. Yerli kaynakbulamazsanız lütfen vazgeçmeyin. Amazon dan isteyeceğiniz tüm kitaplar sorunsuz bir şekilde evinizekadar ulaşıyor. Web kitabı alırken dikkat etmeniz gerekenler;• Kitap yeni basılmış olmalı. Teknoloji hızla ilerlediği için eski basım kitaplar, eski gününteknolojisini size öğretecektir.• Yazarın özgeçmişini dikkatli inceleyiniz. Yeterli altyapıya sahip olmayan kimselerin kitaplarıdapiyasa bulunmakta.• Kitap hakkında yorumlar çok önemli. Bir kitap alırken kesinlikle, daha önce okumuş kimselerinyorumlarını göz önünde bulundurun.StajBütün firmaların stajerler için ayrı bir program ve stratejileri var. Buda stajlerlerin işinikolaylaştırmakta. Stajın önemi gerçekten çok büyük. Stajını iyi yapmış bir kimse;• Referans kazanmış• Çevre edinmiş• Portfolyosunu güncellemişBir kimsedir ve mezun olur olmaz, hatta belki okurken bile (freelance) işiniz hazır olacaktır.