Afet Yönetimi Sel Risk DeÄerlendirmesi - Devlet Su Ä°Åleri Genel ...
Afet Yönetimi Sel Risk DeÄerlendirmesi - Devlet Su Ä°Åleri Genel ...
Afet Yönetimi Sel Risk DeÄerlendirmesi - Devlet Su Ä°Åleri Genel ...
- No tags were found...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
DİĞER AFETLERİN DAĞILIMITürkiye’de afetlerin neden olduğu can kaybı ve etkilenen yerleşim yerleri açısından depremler%61, heyelanlar %15, kaya düşmeleri %5, yangınlar %4, çığlar %1 etkilidir.
SEL OLAYLARININ DAĞILIMITürkiye’de can kaybı ve etkilenen yerleşim yerleri açısından sellerin etkisi %10’dur.(AİGM kayıtları, 1950-2008)
- KRİZ YÖNETİMİNDEN RİSK YÖNETİMİNE GEÇİŞÖnceki <strong>Afet</strong> Yönetim Sistemi;• <strong>Afet</strong> yönetimi konusunda ilgili kurum çokancak koordinasyon yetersiz,• Kriz yönetimi odaklı çalışma,• <strong>Afet</strong> ve acil durumlarda reaktif yaklaşım,• Sistematik bir anlayıştan yoksun…
<strong>Afet</strong> Yönetim Sisteminde Dönüşüm99 Depremi Sonrasındaki Temel Değişiklikler :Sistemin Yeniden Organizasyonuİçişleri BakanlığıSivil Savunma <strong>Genel</strong> MüdürlüğüBayındırlık ve İskan Bakanlığı<strong>Afet</strong> İşleri <strong>Genel</strong> MüdürlüğüBaşbakanlıkTürkiye Acil Durum Yönetimi <strong>Genel</strong> Müdürlüğü17 ARALIK 2009Başbakanlık<strong>Afet</strong> ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı
OrganizasyonBAŞBAKANLIKYüksek KurulTüm Kamu Kurum veKuruluşlarıKoordinasyonKuruluAFADDanışmaKuruluKamu Yararına Dernekler veVatandaş KatkısıYerel Yönetimler VALİ<strong>Afet</strong> ve Acil Durum Yönetimi MerkeziBelediye BaşkanlığıGarnizon Komutanlığıİl Özel İdaresiAFAD İl Müdürlüğüİcracı Kurumlarİl İlçe Acil Yardım Planları
AFADEtkin afet ve acil durum yönetimi için AFAD; öncesinde hazırlık, zarar azaltma ve risk yönetimi sırasındamüdahale sonrasında iyileştirme ve yeniden inşa, faaliyetlerini yürütür.AFAD’ın asli görevi;•afet yönetiminin her aşaması için,•ilgili kurumlarla koordinasyonlu olarak,•ihtiyaçların tespit edilmesini ve karşılanmasını sağlamaktır.
Bütünleşik <strong>Afet</strong> Yönetim Sistemi• Tehlike ve <strong>Risk</strong> Haritaları• <strong>Risk</strong> Azaltma Planları• Zarar Görebilirlik ve Senaryolar• Tarihi ve Kültürel Mirasın Korunması• <strong>Afet</strong> Bilgi Bankasının Kurulması• Sürdürülebilir Kalkınmaya UyumZARARAZALTMAHAZIRLIK• Eğitim• Farkındalığın Artırılması• Mevzuat• <strong>Afet</strong> Gönüllülüğünün Geliştirilmesi• <strong>Afet</strong> Lojistik Merkezlerinin• STK’ların Katılımı• Acil Durum İletişim AltyapısınınSağlanması• Hasar Tahmini Standardizasyonu• Ulusal <strong>Afet</strong> İyileştirme PlanıİYİLEŞTİRMEMÜDAHALE• Ulusal <strong>Afet</strong> Müdahale Planı• Etkin Müdahale Teknolojisi (Havaaraçları, uydu vb.)• Erken Uyarı ve Hasar TahminSistemleri
- RİSK KAVRAMI VE RİSK DEĞERLENDİRMESİTehlike = <strong>Risk</strong> Değildir !!!Kalkınma Faaliyetleri RİSK OLUŞTURUR…<strong>Risk</strong> = 0 <strong>Risk</strong> var Çok düşük riskYapılaşma yokKötü yapılaşmaPlanlama yokİyi yapılaşmaİyi planlama
Tehlikeler, <strong>Risk</strong> ve <strong>Afet</strong>lerDoğal OlaylarKaçınılmazdırAncakZarar GörebilirliğiArtıran Sosyal veKalkınmaFaaliyetlerindenKaynaklanan <strong>Afet</strong>lerÖnlenebilir/EtkileriAzaltılabilir.
<strong>Risk</strong> Nedir?<strong>Risk</strong>, Potansiyel Kayıplardır!Belirli bir alanda, tehlike olasılığına görekaybedilecek değerlerin ölçüsünü veya bir olayındoğurabileceği olumsuz sonuçların toplamını ifadeeden kavramdır.Sigortacılık ve mühendislikte kayıp olasılığı olarakadlandırılır.
<strong>Risk</strong> Nasıl Belirlenir?<strong>Risk</strong> BelirlemeTarihsel DeneyimAnalitikyöntemlerBilgi veTahminler
<strong>Risk</strong> Tahmini<strong>Risk</strong> Analizi<strong>Risk</strong> Değerlendirme<strong>Risk</strong> Değerlendirme Süreci (ISDR, 2004)<strong>Risk</strong> Belirleme• Tehlike: Coğrafik konum, boyut, şiddet, olasılık• Maruz kalma: <strong>Risk</strong> altındaki değerlerin envanteri• Zarar görebilirlik: Hassasiyet, direnç, dayanmakapasitesi<strong>Risk</strong> Profili<strong>Risk</strong> Değerlendirme• Kabul edilebilir risk düzeylerinin belirlenmesi• <strong>Risk</strong> senaryosu ve önlemlerinin detaylandırılması• Sosyo-ekonomik maliyet etkinliği analizi• Önceliklerin belirlenmesi
<strong>Risk</strong> Belirleme DüzeyleriDüzeyAmaçlarDetayBelirsizlikUlusal <strong>Risk</strong>Belirleme•Ulusal strateji ve politika,düzenleme, bütçe tahsisatı,programlamaYerel <strong>Risk</strong>Belirleme•Sakınım & iyileştirmeplanlaması, arazi kullanımplanlaması, imar planlarıToplumsal <strong>Risk</strong>Belirleme•<strong>Afet</strong> risk farkındalığı,afetlere hazırlıkNesnel <strong>Risk</strong>Belirleme•Tesis güvenliği, öncelikli yapıve önemli altyapılarınkorunması
500450400350300250200150100500Billions of USD per decade4 11 142447GeologicalHydrometeorological56-65 66-75 76-85 86-95 96-0588160345103495decadeMillions of casualties per decadeEkonomikkayıplarartarken,GeologicalHidrometeorolojikafetlerden cankayıplarıazalmaktadır!Kaynak: EM-DAT: The OFDA/CREDInternational Disaster Database32.521.510.502.661.730.650.390.170.05Hydrometeorological0.670.22 0.25 0.2256-65 66-75 76-85 86-95 96-05decade
<strong>Afet</strong> türlerine göre dünyadakidağılım 1991-2005 (ISDR)Türkiye’de afet olay sayısının afetturlerine gore dağılımı 1950-2008(Gokce, vd.2008)A) AFET OLAY SAYISININ AFET TÜRLERİNE GÖRE DAĞILIMIDeprem - Tsunami%8Fırtına%25Volkan%2Salgın%13Böcek istilası%1Kuraklık%6Aşırı Sıcaklar%4DİĞER AFETLER4%DEPREM18%ÇOKLU AFETLER*7%ÇIĞ2%HEYELAN45%Yangın%4SU BASKINI14%Heyelan%5Taşkın%32KAYA DÜŞMESİ10%
- SEL RİSK DEĞERLENDİRMESİ• <strong>Sel</strong> <strong>Risk</strong>i Ön Değerlendirmesi• <strong>Sel</strong> Tehlike Haritası• <strong>Sel</strong> <strong>Risk</strong> Analizi• <strong>Sel</strong> <strong>Risk</strong> Yönetimi
<strong>Sel</strong> Tehlike ve <strong>Sel</strong> <strong>Risk</strong> Haritaları2007/60/EC sayılı AB “Taşkın Direktifi”ne göre, üyeülkeler öncelikle tehlike ve risk haritalarını hazırlamakzorundadır. Bu haritalar; sel riskini gösteren tüm faktörleri,bu alanlardaki olasılıkları (yüksek, orta, az gibi) ve yerel halk,varlıklar ve çevre üzerindeki olası etkilerini göstermelidir.Her bir senaryo için şu unsurlar tanımlanmalıdır;(a) öngörülen su derinliği; (1B,1B+)(b) akış hızı (nerelerde uygunsa) ;(2B ve 3B)(c) kıyı erozyonu ve sediman birikimine maruz kalabilecekalanlar
<strong>Sel</strong> <strong>Risk</strong> Analizi<strong>Sel</strong> risk haritaları her bir senaryo için seldenkaynaklanacak potansiyel kayıpları göstermeli ve şunlarıkapsamalıdır;(a) etkilenmesi muhtemelnüfus;(b) alandaki potansiyelekonomik kayıplar;(c) potansiyel çevresel zarar.
<strong>Sel</strong> <strong>Risk</strong> Azaltma Planları - 1Ulusal/bölgesel/yerel düzeyde hazırlanan <strong>Risk</strong> AzaltmaPlanları ile; <strong>Sel</strong> tehlikesine maruz topluluğun uzun vadedeafet zararlarının azaltılması, tekrarlayan hasar döngüsününkırılması ve yeniden yapılandırılmasının temellerioluşturulmaktadır.Bu planlar çok kapsamlı olup, sel tehlikesininbelirlenmesinden zararın azaltılması için alınması gerekenönlemlere, müdahaleye ve hatta iyileştirme aşamasınakadar tüm süreci kapsar. Bu planlar standart bir rapor yada yazılım şeklinde olabilir.
<strong>Sel</strong> <strong>Risk</strong> Azaltma Planları - 2<strong>Su</strong> Yönetimi <strong>Genel</strong> Müdürlüğü tarafından yürütülen «TaşkınDirektifinin Uyumlaştırılması İçin Kapasite Geliştirme»projesi kapsamında hayata geçirilecek olan sel risk azaltmaplanlarının da yerel düzeyde hazırlanacak müdahale veiyileştirme planları ile entegre edilmesi gerekmektedir.İl ya da bölgeler düzeyinde hazırlanacak olan müdahaleplanları ise AFAD tarafından hazırlık çalışmalarıtamamlanmış olan Ulusal Müdahale Planının altlıklarınıoluşturacaktır.
Ulusal <strong>Afet</strong> Müdahale PlanıAMAÇ; Tüm afet ve acil durumlarda, her düzeyde müdahaleplanlamasının temel prensiplerini belirlemek….
Ulusal <strong>Afet</strong> Müdahale Planı• Plan 4 farklı düzeyi kapsamaktadır;Yerel, Bölgesel, Ulusal ve Uluslararası•<strong>Afet</strong> öncesi, sırası ve sonrasındaki tümfaaliyetler planlanmaktadır,• Müdahalenin zamanında yapılabilmesi içindestek iller tanımlanmıştır,• Sorumlu Bakanlık ve yerel yönetimler için planformatları hazırlanmıştır,• Planın bu yıl içinde faaliyete geçmesiplanlanmaktadır.
<strong>Sel</strong> <strong>Risk</strong> Yönetim Planları (SRYP)• SRYP hazırlık, önleme ve korunmayı kapsar. Üst düzeyplanlardır.• SRYP ilgili tüm hususları ele alır; su yönetimi, toprakyönetimi, arazi planlaması, arazi kullanımı ve doğakoruma. Önlemler, komşu ülkelerdeki sel riskini de gözönünde bulundurur. Her yönetim planı bazı seviyelerdekoruma bileşenleri içerir,‣ Planlanan yapısal önlemler,‣ <strong>Sel</strong> risk haritaları,‣ Sonraki yönetim planları,‣ En son yönetim planından sonra yapılan uygulamalarındeğerlendirmesi.
Geleneksel <strong>Sel</strong> Yönetimi• Akarsuların yerleşimlerden ve tesislerden fizikselolarak uzaklaştırılması• Akarsuların kapasitelerinin artırılması• Akışın tutulması ve depolanması• Acil durum yönetimi• <strong>Sel</strong> iyileştirmesi
Geleneksel Yaklaşımın Zayıf Yönleri‣ Havzanın sadece bir bölümüne odaklanma: sel riskininyerini değiştirerek azaltmak‣ Öncelik “yönetim” değil “kontrol”dür‣ <strong>Genel</strong>likle yıkıcı bir felaketten sonra geliştirilir‣ Esas olarak yapısal önlemlere dayanır‣ <strong>Genel</strong>likle tek disiplinlidir‣ Yanlış bir güvenlik hissi verme eğilimindedir‣ Yapısal olmayan önlemlerde zayıf bir koordinasyon sözkonusudur‣ Sivil halkın sınırlı ya da pasif katılımı söz konusudur
Bütünleşik <strong>Sel</strong> Yönetiminin İlkeleri‣ Bir bütün olarak su döngüsü yönetimi‣ Entegre toprak ve su yönetimi‣ <strong>Risk</strong> ve Belirsizliklerin Yönetimi‣ Stratejilerin en iyi karışımınınuygulanması‣ Katılımcı yaklaşımdan emin olmak‣ Bütünleşik <strong>Afet</strong> Yönetimiyaklaşımlarının uygulanması
AFET YÖNETİMİ VE SEL RİSK DEĞERLENDİRMESİSONUÇ OLARAK…
Bütünleşik <strong>Sel</strong> Yönetiminin Avantajları• Sürdürülebilir Kalkınma:Kalkınma ihtiyaçları ve selriskinden korunmanındengelenmesi• Taşkın Ovalarından FaydayıMaksimuma Çıkarmak: Geçimgüvenliğini sağlamak ve böylecezarar görebilirliği artıranyoksulluğu azaltmak
Bütünleşik <strong>Sel</strong> Yönetiminin Avantajları• Can Kayıplarını Azaltmak: Özellikle<strong>Sel</strong> Tahmin ve Uyarı sistemleri veekstrem olaylar için hazırlıkplanlaması yöntemleri kullanılarak• Çevresel Korunma:Ekosistem-sağlık servisleri
İletişim BilgileriTel:+90-312-2582323 /1745E-posta: demet.sahin@afad.gov.trTeşekkürler…
Change language